Mantel Mail. Zomer onderdeel van Maatschappelijke Dienstverlening Nieuwe Waterweg

Mantel Mail Zomer 2014

onderdeel van Maatschappelijke Dienstverlening Nieuwe Waterweg

Steunpunt Mantelzorg Nieuwe Waterweg Noord, Parallelweg 2, 3131 DG Vlaardingen Telefoon: (010) 435 17 16 E-mail: [email protected] Website: www.mantelzorgnwn.nl

Mantelzorgconsulent Schiedam, telefoon: 06-51 69 40 96, e-mail: [email protected] Mantelzorgcafé Schiedam, Land van Ris 6, laatste dinsdag van de maand van 10.00-12.30 uur. Mantelzorgconsulent Vlaardingen, telefoon: 06-51 69 41 30, e-mail: [email protected] Mantelzorg-Inn Vlaardingen, Oosthavenkade 8, tweede dinsdag van de maand van 10.00-12.30 uur.

Mantelzorgconsulent Maassluis, telefoon: 06-51 69 40 96, e-mail: [email protected] Mantelzorg-Inn Maassluis, De Vloot 66, eerste donderdag van de maand van 10.00-12.30 uur.

Let op: het Mantelzorgcafé en de Mantelzorg-Inn’s zijn in juli en augustus gesloten.

Mantel Mail is een uitgave van Het Steunpunt Mantelzorg Nieuwe Waterweg Noord. Op de inhoud van Mantel Mail berust copyright. Voor het gebruik ervan voor commerciële en openbare doeleinden is vooraf schriftelijke toestemming nodig van Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Nieuwe Waterweg (MDNW).

© 2014 MDNW

Hebt u een e-mailadres of is het veranderd? Geef het door aan [email protected]. Colofon

In dit nummer

Redactie: Maryke Drost Carla Heijboer Carin de Leede

1. Beste mantelzorger, 2. Wat bedoelen we met ‘ontspoorde mantelzorg’? 4. Even voorstellen… Aad Plugge 7. Mantelzorgcafé en Mantelzorg-Inn’s 8. Je ziet het pas als je het gelooft… 9. Gratis cursussen en workshops 11. Berichten uit de samenleving 12. Onder elkaar: metgezellen 14. Een mantelzorger vertelt… 16. Wie zorgt voor wie? 18. Tips en trucs 19. Een dochter blikt terug… 20. Labyrint In Perspectief

Tekeningen: Marga Tammes

Foto’s omslag en binnenwerk: Lieske Meima

Drukwerk: Optima Grafische Communicatie E-mail redactie: [email protected]

Mantel Mail 12e jaargang nr 2

Beste mantelzorger, Mantelzorg is onbetaalde zorg, meestal verleend door een naaste, vaak uit liefde en genegenheid. Hoe goed de bedoelingen ook zijn, als mantelzorgers de zorg voor hun naaste niet meer aan kunnen, lopen ze het risico dingen te doen, of juist te laten, die ongewenst zijn. Of, zoals een mantelzorger het op pagina 14 zelf verwoordt: “Ik ben er niet groos op. Toen het gebeurde wist ik meteen: dit is niet goed. Ik heb een mantelzorgconsulent gebeld die ik kende van het Mantelzorgcafé, want ja, ik was te ver gegaan.” In dit nummer van Mantel Mail gaan we uitgebreid in op het thema ‘ontspoorde mantelzorg’. Het is niet een vrolijk, maar wel een belangrijk thema. Ook de overheid vraagt er aandacht voor. Wilt u over dit onderwerp met ons van gedachten wisselen? Neem dat contact op met het Steunpunt Mantelzorg NWN. U bent altijd welkom voor een gesprek.

Natuurlijk vindt u in dit zomernummer ook weer informatie over het Mantelzorgcafé en de Mantelzorg-Inn’s (pagina 7), het Alzheimercafé, het Parkinsoncafé en de andere vormen van lotgenotencontact (pagina 12), die zo belangrijk kunnen zijn voor mantelzorgers.

“In het lentenummer van de Mantel Mail gaf ik u als tip om eens te googelen op ‘kunstroute’ of ‘open ateliers’. Ik hoop dat u in de gelegenheid bent geweest om een kijkje te nemen in de keuken van diverse plaatselijke kunstenaars”, zegt Carla Heijboer. Zij voorziet ons ook dit keer weer van tips voor dagjes uit (zie pagina 18).

Tot slot: mantelzorgconsulent Marineke van Slagmaat werkt niet meer bij het steunpunt. Zij heeft jarenlang in de redactie gezeten van de Mantel Mail. Vanaf deze plaats danken wij haar hartelijk voor al haar inbreng. Haar plaats is ingenomen door Carin de Leede. Wij wensen u een fijne zomer toe! De redactie

1

Mantel Mail

Wat bedoelen we met ‘ontspoorde mantelzorg’? Mantelzorg kan onbedoeld flink uit de hand lopen, omdat familieleden, buren en vrienden overschatten wat ze aankunnen. De mantelzorger kan door overbelasting, onkunde of onmacht onbedoeld over grenzen gaan. Goedbedoelde zorg slaat dan sluipenderwijs om in verwaarlozing, verkeerde behandeling of zelfs mishandeling. Zo’n 3 van de 4 mantelzorgers ervaren veel voldoening bij het verlenen van mantelzorg. Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat mantelzorgers die gemiddeld drie uur per week zorgen hun leven zelfs als gelukkiger beoordelen dan mensen die niet, minder of meer zorgen. Uit ander SCP-onderzoek blijkt dat het aantal mantelzorgers tussen 2001 en 2008 ongeveer gelijk is gebleven (3,7 miljoen in 2001 en 3,5 miljoen in 2008). Het aantal zwaar of overbelaste mantelzorgers steeg echter van ongeveer 300 duizend tot 450 duizend. Deze opmerkelijke stijging wordt onder meer veroorzaakt door het feit dat steeds meer mantelzorgers lang en/of intensief zorg verlenen. En intensieve zorgverlening leidt tot een hogere belasting van de mantelzorger. De verwachting is dat de druk op mantelzorgers toeneemt door vergrijzing en bezuiniging. Daarmee neemt ook de kans op ontsporing van mantelzorg toe. Onkunde en onwetendheid Gebrek aan tijd en emotionele en/of lichamelijke belasting kunnen leiden tot stress, uitputting en overbelasting. Gevoelens van onmacht kunnen ontstaan als degene voor wie je zorgt bijvoorbeeld ongeneeslijk ziek is of wanneer er door de ziekte sprake is van karakterverandering. Ook kan het zijn dat de mantelzorger uit onkunde en onwetendheid de grens van goede zorg overschrijdt. Als de mantelzorger niet over de juiste kennis of vaardigheden beschikt, kan de zorgvrager onbewust en onbedoeld verkeerd worden behandeld. De zorg kan dan sluipenderwijs omslaan in verwaarlozing en andere vormen van ontspoorde zorg.

Nooit met opzet Ontspoorde mantelzorg gebeurt niet met opzet en komt voor in alle leeftijdscategorieën. Een voorbeeld is een jong gezin waarbij de man ernstig hersenletsel oploopt als gevolg van een ongeluk. Het zet het leven van de hele familie op de kop. De zorg voor haar kinderen, haar man en daarbij ook nog de karakterverandering van haar man valt de vrouw zwaar. Ze is kortaf, snauwt haar man af en verwaarloost het huishouden. Compassiemoeheid Dit is een bijzondere vorm van overbelasting. Wanneer iemand het niet meer kan opbrengen voor een ander te zorgen of naar iemands problemen te luisteren, spreken we 2


van compassiemoeheid. Deze kan ook ontstaan wanneer de zorgvrager de mantelzorger tegenwerkt of agressief reageert. Ook langer bestaande problematiek zoals relatieproblemen of verslavingen kunnen een rol spelen.

Vormen van ontspoorde mantelzorg Ontspoorde mantelzorg kan zich op zes verschillende manieren uiten:  Psychisch: bijvoorbeeld schelden of bedreigen door overbelasting. Deze vormen komen het vaakst voor.  Lichamelijk: bijvoorbeeld het verkeerd toedienen van medicijnen uit onwetendheid of iemand vastbinden uit machteloosheid.  Verwaarlozing: zoals niet de juiste voeding geven.  Schending van rechten: de zorgvrager niet meer betrekken bij besluiten over zijn of haar leven.  Financieel: zoals het toe-eigenen van spullen zonder instemming van de betrokkenen.  Seksuele grensoverschrijding: als een mantelzorger onbedoeld over seksuele grenzen heen gaat, bijvoorbeeld door miscommunicatie. Trek op tijd aan de bel! Herkent u bij uzelf sommige kenmerken? Bent u wel eens ‘te ver’ gegaan voor uw eigen gevoel? Het belangrijkste is natuurlijk om bij ontsporingen zelf aan de bel te trekken. Mantelzorger en zorgvrager zijn beiden slachtoffer van dit soort situaties. Met de juiste hulp kunnen ontspoorde situaties weer verholpen worden. En kan mishandeling worden voorkomen! Maak een afspraak met uw huisarts, het Steunpunt Mantelzorg NWN of het maatschappelijk werk (www.mdnw.nl).

Bron: Movisie (www.movisie.nl).

3

Mantel Mail

Even voorstellen… Aad Plugge

“Als je je realiseert dat het niet goed gaat, schakel dan hulp in!”

“Soms weet je het zelf niet, het kan erin sluipen. Mantelzorg geven kan heel zwaar zijn en je moet vaak vormen van zorg geven – ik denk aan het vervangen van incontinentiemateriaal of het omgaan met een dementerende partner – die veel van je vragen. In een aantal gevallen: te veel. Om de mantelzorg niet te laten ontsporen, is het belangrijk om tijdig hulp in te roepen. Het kan nooit de bedoeling zijn dat je er zelf aan onderdoor gaat of dat degene voor wie je zorgt er onder lijdt.” Aan het woord is Aad Plugge (57), zorgteammanager bij Careyn. We hebben het over een grijs gebied, over het overschrijden van grenzen. Je bent dagelijks samen met een dementerende partner en je moet boodschappen doen… je ziet even vastbinden aan een stoel als enige oplossing. Ander voorbeeld: het gedrag van je moeder is sterk veranderd na een herseninfarct. Ze doet ronduit onaardig tegen je. En jij snauwt terug, en zo nu en dan duw je haar net iets harder terug in haar stoel dan zou moeten. En dat wordt een gewoonte. Waar ben je mee bezig, vraag je je af. “En dat is de eerste stap”, zegt Aad. Als je je realiseert dat het niet goed gaat, schakel dan hulp in. Dat kan het Steunpunt Mantelzorg NWN zijn, maar dat kan ook de thuiszorg zijn. De medewerkers van onze zorgteams zijn erop getraind de juiste hulp, zorg en aandacht te geven, óók aan overbelaste mantelzorgers. “

Verlichting Aad: “Vaak brengt het al verlichting als de mantelzorger zich laat bijstaan door een vrijwilliger die een middag per week de zorg overneemt. In een aantal gevallen kan een herindicatie ertoe leiden dat de zieke of gehandicapte persoon meer professionele zorg of begeleiding krijgt. Maar ook een cursus ‘Zorgen voor iemand’ (waarbij een mantelzorgconsulent van het steunpunt en een wijkverpleegkundige van Careyn samenwerken) kan nuttig zijn. De mantelzorger leert praktische vaardigheden die het zorgen vergemakkelijken en krijgt bijvoorbeeld ook tips over handige hulpmiddelen. Of breng een bezoek aan een Mantelzorgcafé om andere mantelzorgers te ontmoeten. Ook een persoonlijk gesprek met een mantelzorgconsulent kan een belangrijke stap in de goede richting zijn. Daardoor kan worden voorkomen dat de mantelzorg daadwerkelijk ontspoort.”

4


“Hij wil geen professionele hulp…” “Het ontsporen van mantelzorg komt helaas voor”, zegt Aad. “Zo kregen we begin dit jaar een telefoontje van de buurvrouw van een ouder echtpaar. De bedlegerige vrouw was uit bed gevallen en haar man kon haar niet terug in bed krijgen. Hij wilde geen hulp van de buurvrouw. Een van mijn teamleden gaat er naartoe. Ze helpt de vrouw in bed en constateert dat het bed al tijden niet is verschoond. Ook de kamer is erg onfris. Ze overtuigt de man ervan dat het bed moet worden verschoond, en krijgt daarvoor – met moeite – zijn toestemming. In de huiskamer probeert ze met de man in gesprek te komen, maar hij weigert professionele hulp. Vanwege de kosten. Hij wil het allemaal zelf doen en zegt dat zijn vrouw dat zo wil. Op een dergelijke situatie krijgen we weinig grip. Terwijl het onthouden van zorg en hulpmiddelen – zoals een hoog-laagbed en hygiëne – ontspoorde mantelzorg is. We hebben dit in het team besproken en besloten zo nu en dan eens te kijken: hoe gaat het nu? We proberen daardoor een band op te bouwen. De zorgmedewerker heeft het terloops wel over hulpmiddelen, en de mogelijkheid van huishoudelijke hulp op indicatie. Onlangs hebben we een succesje geboekt: er is, in samenwerking met de huisarts, een indicatie gesteld en huishoudelijke en persoonlijke verzorging toegewezen.”

“Je laten helpen door professionals geeft lucht en ruimte voor alle partijen”

Puddingbroodjes en hotdogs “Zo nu en dan grijpen we in. Een van onze medewerkers komt dagelijks medicijnen uitzetten en een wond verzorgen bij een dame met diabetes en obesitas. Haar enige dochter, een alleenstaande moeder van twee kinderen met een goede baan, is haar mantelzorger. Deze dochter wil het graag goed doen, hoewel ze het vaak niet met haar moeders keuzen, wensen en eisen eens is. Maar ze wil in geen geval een conflict met haar moeder. Dus koopt ze geregeld puddingbroodjes, hotdogs en zelfs hele taarten voor haar moeder en zegt ze allang niet meer dat die ongezond zijn. Moeder heeft sterk ontregelde bloedsuikerspiegels en de wond geneest niet goed. Wij hebben geprobeerd die dochter te ondersteunen en alternatieven aan te reiken, zonder de toch al moeizame relatie met haar moeder geweld aan te doen. Uiteindelijk hebben we de regie overgenomen. De moeder schiet niets op met de houding van haar dochter en de dochter dreigde overspannen te raken. Er komt nu eens in de week een vrijwilliger die zich niet laat ringeloren, de huisarts komt geregeld op huisbezoek, de diabetesverpleegkundige is ingeschakeld en de moeder heeft – gelukkig – eieren voor haar geld gekozen. Je laten helpen door professionals geeft lucht en ruimte voor alle partijen.”

Van boodschappendienst tot thuiszorgtechnologie Wat heeft Careyn te bieden? “Alles wat je thuis nodig kunt hebben”, zegt Aad. Wij bieden zorg op maat. We werken met kleine teams onder leiding van een wijkverpleegkundige. Voor huishoudelijke hulp vanuit de Wmo kunnen wij bemiddelen, wij ondersteunen mensen bij het aanvragen van hulpmiddelen en voorzieningen en de bij Careyn behorende zorgcentra bieden dagbesteding en dagbehandeling. Careyn biedt bijvoorbeeld ook 5

Mantel Mail

personenalarmering, thuisbegeleiding, een boodschappendienst, een schoonmaakdienst, vakantiereizen met begeleiding, een acute dienst voor noodsituaties buiten kantooruren en handige cursussen. We werken met casemanagers Dementie die bij mensen thuis komen en ook veel aandacht hebben voor de mantelzorgers. Bovendien hebben we specialistische teams Thuiszorgtechnologie voor mensen die thuis medisch-technische zorg willen hebben.” Voorkomen is beter dan… Kan het uit de hand lopen van mantelzorg worden voorkomen? “Jazeker! In veel gevallen wel. Het is belangrijk om een groep van vrienden en goede buren om je heen te hebben én te houden. Daarin moet je dus investeren: je doet iets voor een ander en een ander doet iets voor jou. Verder is het belangrijk om te praten over wat je doet en wat je bezighoudt. Lotgenotencontact is belangrijk omdat mensen in dezelfde situatie je begrijpen en kunnen bijsturen. En zoek tijdig hulp! Wij komen langs, ook zonder indicatie. Want soms loopt het uit de hand…” Maryke Drost

Careyn is een actieve maatschappelijke onderneming die zich inzet voor de gezondheid en het welzijn van de klanten, jong en oud, gezond of kwetsbaar. Als het nodig is, staan de vakbekwame en betrokken medewerkers klaar om hulp en ondersteuning te bieden. Samen met andere zorgverleners, vrijwilligers, mantelzorgers en buurt- en wijkbewoners.

De medewerkers van Careyn Klantenservice helpen u graag bij het maken van een keuze uit het pakket van zorg en dienstverlening. Zij verzorgen ook uw aanmelding voor servicediensten of uw inschrijving voor een cursus. Careyn Klantenservice is van 8.00 tot 17.00 uur bereikbaar via (088) 123 99 88.

Voor dringende vragen is Careyn 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar. 6


Mantelzorgcafé en Mantelzorg-Inn’s Schiedam

Woont u in Schiedam? Dan bent u elke laatste dinsdag van de maand van 10.00 tot 12.30 uur van harte welkom in het Mantelzorgcafé in ‘De Wilgenburg’ aan Land van Ris 6. In de maanden juli en augustus is er geen café in verband met de zomervakantie. Op dinsdag 30 september gaan de deuren weer voor u open. Deze ochtend staat in het teken van elkaar ontmoeten. U hoeft zich niet apart aan te melden voor deze ochtenden. U bent gewoon welkom. De koffie en thee staan klaar vanaf 10.00 uur. Antoinette Eilering

Vlaardingen

In juli en augustus is er geen Mantelzorg-Inn. Op dinsdag 9 september gaan we weer van start. Daarna vervolgen we de Mantelzorg-Inn weer maandelijks: elke tweede dinsdag van de maand van 10.00 tot 12.30 uur. U bent van harte welkom in Aanloophuis ‘De Groene Luiken’, Oosthavenkade 8. Carin de Leede

Maassluis

De Mantelzorg-Inn, die elke eerste donderdag van de maand van 10.00 tot 12.30 uur plaatsvindt in de Ontmoetingsruimte van Seniorenwelzijn in De Vloot, heeft vakantie in de maanden juli en augustus. Op donderdag 4 september pakken we de draad weer op met het thema: ‘Elkaar ontmoeten’. U bent van harte welkom! Wilt u een individueel gesprek, dan kan dat in een spreekruimte in Maassluis of, als het lastig is daarnaartoe te komen, bij u thuis. U kunt hiervoor een afspraak met mij maken, telefoon 06-51 69 40 96. Antoinette Eilering, waarnemend mantelzorgconsulent in Maassluis

Voor de meest actuele informatie kijkt u op de agenda die we op onze website www.mantelzorgnwn.nl publiceren.

7

Mantel Mail

Je ziet het pas als je het gelooft… Iedereen heeft recht op een veilig thuis

Op 15 juni is de World Elder Abuse Awareness Day (Internationale Dag tegen Ouderenmishandeling), waarop wereldwijd aandacht wordt gevraagd voor dit onderwerp. Ouderenmishandeling is een ernstig probleem, maar in de praktijk nog vaak onzichtbaar. “Circa 5 procent van alle zelfstandig wonende 65-plussers wordt slachtoffer van mishandeling in de thuissituatie”, zegt Nancy Berkepeis, beleidsmedewerker bij MDNW. “Maar men ziet het niet, gelooft het niet of weet er geen raad mee.” Jaarlijks wordt vanuit het Landelijk Platform Bestrijding Ouderenmishandeling (LPBO) extra aandacht gevraagd rondom deze periode. Nancy vertegenwoordigd MDNW bij het LPBO. Nancy: “Ouderenmishandeling en/of ontspoorde zorg zijn ook bij ons in de regio een probleem waar we nog moeilijk bij kunnen komen. De gemeente Maassluis geeft extra geld voor het voorkomen en zo nodig bestrijden van ouderenmishandeling. Daarmee kunnen we verschillende activiteiten en voorzieningen bekostigen, zodat mensen – slachtoffers, plegers en omstanders – tijdig kunnen reageren als ouderenmishandeling en/of ontspoorde zorg zich dreigen voor te doen of daadwerkelijk voordoen.”

Iedereen welkom op de conferentie in DrieMaasStede Op donderdag 19 juni is er een conferentie over dit onderwerp voor iedereen: burgers en professionals. Locatie: DrieMaasStede, Stadsmolen 101 in Maassluis. Het programma staat op www.huiselijkgeweldnwn.nl en www.mantelzorgnwn.nl. Wij zien u graag!

Netwerk Ouderenmishandeling Waterweg Stichting Seniorenwelzijn, Careyn, de politie, GGZ Delfland, Riagg Rijnmond en MDNW (Steunpunt Mantelzorg NWN en Steunpunt Huiselijk Geweld NWN) nemen deel aan het Netwerk Ouderenmishandeling Waterweg (NOW). Doel: de vroegsignalering van ouderenmishandeling te verbeteren en het werken met protocollen (zoals de meldcode) te bevorderen. Het NOW wordt versterkt met andere partijen zoals de Frankelandgroep, de Argos Zorggroep en Zonnehuisgroep Vlaardingen.

Signalenkaart en stappenplan Nancy: “Medio juni gaan we folders, een praktisch stappenplan en een signalenkaartje verspreiden. Mensen kunnen altijd bij ons terecht. Immers: het gaat lang niet altijd om gerichte mishandeling maar vaak ook om onmacht, onkunde en/of overbelasting. In alle gevallen geldt: je kunt zelf iets doen. Liever een keer teveel gebeld met een vraag dan (te) lang rondlopen met twijfels of zorgen.”

8


Gratis cursussen en workshops voor mantelzorgers Wilt u deelnemen aan een van deze cursussen of weten wanneer de cursus begint? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel (010) 435 17 16. Voor meer informatie over de MDNW-workshop kunt u ook kijken op www.mdnw.nl. Cursus ‘Zorgen voor iemand’ Elk jaar organiseren we bij voldoende belangstelling de cursus ‘Zorgen voor iemand’. Deze cursus voor mantelzorgers bestaat uit 4 bijeenkomsten van 2 tot 2,5 uur. U leert er allerlei praktische vaardigheden van een ervaren wijkverpleegkundige. Verder besteden we aandacht aan communiceren met de zorgvrager en het goed zorgen voor jezelf. De cursus vindt plaats in Vlaardingen, Oosthavenkade 43.

Cursus ‘Zorgen voor iemand en voor jezelf’

Met deze praktische cursus richten we ons op allochtonen die thuis zorgen voor iemand met een langdurige ziekte of handicap. De cursus biedt informatie over hulpmiddelen en technieken die het zorgen verlichten. We bespreken ook hoe men goed voor zichzelf kan zorgen. De cursus wordt gegeven door een van onze consulenten (Antoinette Eilering, rechts op de foto) en een wijkverpleegkundige van Careyn en gaat door bij voldoende aanmeldingen. Onlangs nam een groep van veertien Turkse vrouwen uit Schiedam deel aan deze cursus. 9

Mantel Mail

Antoinette: “Tijdens de cursus hebben we onder meer geoefend met tiltechnieken en vaardigheden waarbij je om hulp vraagt. We hebben uitgebreid gesproken over aan- en uitkleden, hygiëne, voeding, medicatie, de balans tussen draaglast en draagkracht, gedragsverandering en andere serieuze vraagstukken. Geweldig om te ervaren hoe het aan- en uitkleden op een hoog-laagbed tot hilarische situaties kan leiden. De cursus werd afgesloten met het uitreiken van een certificaat aan de trotse vrouwen.”

Nieuw: cursus ‘Zorgen voor iemand met COPD’ Bij voldoende belangstelling organiseren we in dit najaar ook de cursus ‘Zorgen voor iemand met COPD’, speciaal voor mantelzorgers van COPD-patiënten.

Workshop Mantelzorgondersteuning: rouwverwerking Tijdens deze MDNW-workshop krijgt u de gelegenheid om uw eigen verhaal te vertellen en te horen hoe een rouwproces kan verlopen. We gaan werken aan verwerken, onder meer door zelf actief iets te doen om het verlies een plek te geven. Tijd heelt geen wonden, maar uitdrukking geven aan alle gevoelens die bij dit verlies horen wél. We gaan tijdens de workshop op creatieve wijze om met herdenken. Deze cursus is op 5 juni van start gegaan en wordt jaarlijks georganiseerd.

10


Berichten uit de samenleving: mantelzorgen In deze rubriek laat een mantelzorgconsulent u meekijken in haar spreekkamer. Hoewel namen en omstandigheden onherkenbaar zijn gemaakt, krijgt u toch een realistisch beeld van de dagelijkse praktijk. Een mantelzorger trekt – terecht – aan de bel Cora Jansen, mantelzorger van haar dementerende zus Mary (82), maakt zich zorgen over de wijze waarop Mary’s man Rob soms tegen zijn vrouw tekeergaat. Cora vraagt of ik eens met haar zwager wil praten. Na enig aandringen, mag ik een kopje koffie komen drinken. De 83-jarige Rob Dirks vertelt over de geheugenproblemen van zijn vrouw. Ze gaat één dag in de week naar de dagopvang. Hun kinderen, met wie zij een goed contact hebben, wonen helaas niet in de buurt. Bovendien wil Rob hen niet lastigvallen, zoals hij dat noemt, en hen zeker niet inschakelen bij de zorg voor hun moeder. Sinds zijn pensionering heeft hij veel gesport en gereisd. Hij vindt het erg jammer dat dit nu allemaal niet meer mogelijk is en maakt een terneergeslagen indruk. Hij vindt het vreselijk dat de mooie herinneringen aan hun reizen en hun huwelijk vervagen bij zijn vrouw. Hij erkent dat hij geregeld zijn geduld verliest en tegen haar schreeuwt. We praten over thuiszorg en meer dagopvang voor zijn vrouw. Maar dat is allemaal niet nodig, vindt Rob.

Cursus ‘Zorgen voor iemand’ In de gesprekken die volgen, blijf ik uitleggen dat zijn vrouw niets kan doen aan haar geheugenproblemen en dat de achteruitgang doorgaat. Helaas gaan ook zijn opvliegende buien en verbale agressie door. Hij erkent dit, maar vind het een hele stap om meer zorg uit handen te geven. In samenspraak besluiten we de huisarts erbij te halen. We overtuigen Rob ervan dat hij de thuiszorg moet inschakelen én aandacht aan zichzelf moet besteden. Een fijne bijkomstigheid was dat onze cursus ‘Zorgen voor iemand’ een week later van start ging. Er was nog plaats. Cora moedigde hem aan eraan deel te nemen; zij ging die middagen naar haar zus. We zijn nu een halfjaar verder. Rob kan wat beter – of handiger – communiceren, zijn eigen grenzen aangeven en zijn houding afstemmen op het soms problematische gedrag van Mary. Hoewel haar situatie verslechtert en ze binnenkort naar een verpleeghuis gaat, heeft Rob een vorm gevonden om op een aanvaardbare wijze met de situatie om te gaan. Ook Cora is er blij mee. De mantelzorgconsulenten geven voorlichting en advies over ziektes, handicaps en aandoeningen, hulpmiddelen en voorzieningen, hulpverlenende personen en instanties, wetten en regelingen, cursussen, lotgenotencontact en andere activiteiten. Zij bekijken of kort- of langdurende professionele en/of vrijwillige hulp inzetbaar is en bieden een luisterend oor. Kijk voor meer informatie op www.mantelzorgnwn.nl of bel 06-51 69 41 30 (Vlaardingen), 06-51 69 40 96 (Schiedam en Maassluis).

11

Mantel Mail

Onder elkaar: metgezellen Op deze pagina’s in Mantel Mail zetten we de mogelijkheden op een rijtje om mensen te ontmoeten die in dezelfde of een soortgelijke situatie zitten en die dezelfde problemen uit eigen ervaring kennen als u. Veel mensen vinden het contact met lotgenoten een grote steun. Welke vormen van lotgenotencontact zijn er, naast het Mantelzorgcafé in Schiedam en de Mantelzorg-Inn’s in Vlaardingen en Maassluis, zoal in de regio? Alzheimercafé

Het Alzheimercafé is een maandelijkse ontmoetingsplaats voor mensen met dementie, hun partners, familieleden en vrienden. Deskundigen geven voorlichting en antwoord op uw vragen. In elke stad in de regio NWN is een Alzheimercafé. Toegang en koffie of thee zijn gratis. Schiedam Locatie: Frankeland (Havenzaal), Sint Liduinastraat 10. Tijd: van 19.00 tot 21.30 uur, zaal open vanaf 19.00 uur.  Dinsdag 8 juli: Film ‘Mevrouw Bogers, de door Alzheimer verkleurde laatste jaren’.  Dinsdag 12 augustus: Djembe workshop.  Dinsdag 9 september: Wereld Alzheimer Dag.

Vlaardingen Locatie: Verpleeghuis Zonnehuis (brasserie), Dillenburgsingel 5. Tijd: van 19.00 tot 21.30 uur, zaal open vanaf 19.00 uur. In de maanden juli en augustus is er geen Alzheimercafé.  Dinsdag 2 september: op het moment van schrijven is het programma nog niet bekend. Zie: www.mantelzorgnwn.nl  Agenda.

Maassluis Locatie: Zorgcentrum de Tweemaster (recreatiezaal), Vondelpark 2. Tijd: van 19.00 tot 21.30 uur, zaal open vanaf 19.00 uur. In de maanden juli en augustus is er geen Alzheimercafé.  Dinsdag 16 september: op het moment van schrijven is het programma nog niet bekend. Zie: www.mantelzorgnwn.nl  Agenda.

Parkinsoncafé

Ook wie het Parkinsoncafé bezoekt, ontmoet daar mensen in dezelfde situatie en kan dus ervaringen uitwisselen. U blijft tevens op de hoogte van nieuws en ontwikkelingen rondom de ziekte van Parkinson. Het café vindt tweemaandelijks plaats in de Havenzaal van Frankeland, Sint Liduinastraat 10 in Schiedam.  Woensdag 16 juli: Dr. Driesen, neuroloog uit het Vlietland Ziekenhuis, praat u deze middag bij over de ontwikkelingen op 12


het gebied van de ziekte van Parkinson.  Woensdag 10 september: in dit Parkinson café kunt u een modeshow bijwonen! Tijdens deze show wordt modieuze en gemakkelijk draagbare kleding voor mensen met de ziekte van Parkinson getoond.  Woensdag 12 november: autorijden, wat kan en mag nog? Een medisch adviseur van het CBR geeft u uitgebreid uitleg over de (on)mogelijkheden hiervan.

Koffieochtenden Autisme Info Centrum (AIC)

Voor mensen die een partner of familielid hebben met (een vermoeden van) een stoornis uit het autismespectrum, organiseert het AIC Rotterdam bij MEE (Schiedamse Vest 154) koffieochtenden. U ontmoet hier mensen die begrijpen waar u het over hebt en ontdekt dat u niet de enige bent die worstelt met bepaalde gevoelens zoals boosheid, verdriet en eenzaamheid. Tijd: van 10.00 tot 11.30 uur. Meer informatie vindt u op www.autisme.nl.

Nieuw: Café Doodgewoon

Café Doodgewoon is een tweemaandelijkse bijeenkomst voor mensen die te maken hebben met palliatieve zorg (zorg rond het levenseinde). Dat kunnen professionals zijn, maar ook patiënten en mantelzorgers. Doel: ervaringen delen en informatie uitwisselen. De bijeenkomsten hebben telkens een ander onderwerp, waarbij een professional of een ervaringsdeskundige wordt geïnterviewd door Victor Spieseke, geriater en kaderarts palliatieve zorg. Op donderdag 15 mei vond het eerste Café Doodgewoon plaats.  Donderdag 17 juli: Hoe blijf ik als mantelzorger overeind? Gastspreker is Carin de Leede, mantelzorgconsulent.  Donderdag 18 september: Palliatieve zorg en de levensgeschiedenis.  Donderdag 20 november: Hoe begeleidt een huisarts palliatieve zorg? Locatie: de brasserie van Het Zonnehuis op de Dillenburgsingel 5 te Vlaardingen. Voor meer informatie kunt u een mail sturen aan café[email protected].

Nieuw: Meet the Parents

Drie ervaren ouders van kinderen met een beperking hebben het initiatief genomen om een bijeenkomst te organiseren onder het motto 'Meet the Parents'. Ana Munoz, Ria Verduijn en Jolanda Elzinga: "Hier kunnen we met onze vragen, behoeften en zorgen over onze kinderen bij elkaar terecht. Zomaar een praatje, gedachten en ervaringen bespreken, of gewoon even niets… Kortom: even wat anders dan de dagelijkse zorg. Even tijd voor jezelf!" De bijeenkomst vindt plaats op dinsdagochtend 17 juni in Wijkcentrum de Erker, Jan van Avennestraat 32, Schiedam. Vanaf 10.00 uur staan koffie en thee voor u klaar. Voor meer informatie en aanmelding stuurt u een mail naar [email protected].

13

Mantel Mail

Een mantelzorger vertelt… “Ik ben er niet groos op”, valt Maarten (78) met de deur in huis. “Toen het gebeurde wist ik meteen: dit is niet goed. Ik heb een mantelzorgconsulent gebeld die ik kende van het Mantelzorgcafé, want ja, ik was te ver gegaan.” Maarten heeft ons zijn verhaal verteld. Om te laten zien hoe zoiets kan gaan. Hij vindt het belangrijk dat de signalen op tijd worden herkend om erger te voorkomen. “Mijn vrouw en ik hebben altijd in de Randstad gewoond. Ik werkte in de bouw, zij zorgde voor de kinderen en het huishouden. Traditioneel misschien, maar het werkte voor ons. Ze was een sterke, zelfstandige vrouw. Onze kinderen hebben gestudeerd, en daar ben ik trots op. Na mijn pensionering zijn we naar een mooie fietsprovincie vertrokken. We fietsten altijd graag en onze kinderen waren de deur uit. Wij wilden weg uit de drukke stad en hebben ons huis verkocht. Dat ging toen heel wat makkelijker dan nu! Ons nieuwe huisje stond vrij en er zat behoorlijk wat grond bij. Ik ben dol op tuinieren en mijn vrouw werd actief in het dorpsleven. De eerste acht, negen jaren waren fantastisch.” “Toen – maar dat weet ik nu pas, achteraf – werd mijn vrouw ziek. Ze zwalkte soms en viel zo nu en dan. Maar het was moeilijk om er met haar over te praten. Maar wat ze wel zei, en steeds vaker, was dat ze terug wilde naar onze vorige woonplaats, waar we geboren en getogen zijn. Ik was daar helemaal niet blij mee. De situatie werd er niet beter op, en onze relatie ook niet. We leken wel uit elkaar gegroeid. Uiteindelijk waren haar valpartijen, soms ook met de 14

fiets, aanleiding voor een bezoek aan de huisarts. We werden verwezen naar een academisch ziekenhuis, waar na veel onderzoeken aan ons werd verteld dat ze een nare hersenaandoening had. Ze was ongeneeslijk ziek en we wisten niet hoeveel tijd ze nog had. Het was een geweldige klap voor ons. Helaas konden we daar niet goed met elkaar over praten.”

“Met pijn in het hart heb ik ons mooie huisje met de schitterend geworden tuin verkocht en zijn we teruggekeerd. Hier hebben we een gelijkvloerse woning gekocht, maar niets wat ik deed leek haar tevreden te stellen. Ik kende mijn vrouw niet meer. Ze viel steeds vaker en ze viel ook geregeld naar mij uit. De sfeer was heel onprettig. In overleg met de huisarts ging ze elke week een dag naar de dagopvang. Vreselijk vond ze dat en tegen mij zei ze dingen als: ‘Breng me dan maar helemaal weg’ of ‘Je wilt zeker van me af’. Voor mij was die dag belangrijk, want dan kon ik even tot mezelf komen.” “Ik zorgde voor haar, en dat deed ik met liefde. Maar die zorg werd, ook in lichamelijk opzicht, steeds zwaarder. Ik kon haar bijna niet meer torsen of in bed krijgen als ze was gevallen. De bloedverdunners die


ze kreeg, veroorzaakten snel blauwe plekken waar ik haar had vastgehouden. Ze zei dan dat ik haar kneep. Natuurlijk was het voor haar ook moeilijk. We hadden geregeld woorden, vaak om niets. Mijn vrouw was dol op boodschappen doen, maar dat ging eigenlijk niet meer. Dus deed ik dat. Maar ze kon woedend zijn als ik per ongeluk de verkeerde broodjes meebracht, of iets vergat. Ze heeft me ook wel eens een klap met haar tas gegeven. Die ene keer, toen ze weer op de grond gevallen was, werkte ze niet mee toen ik haar probeerde op een stoel te krijgen. Ze zei lelijke dingen en spuugde me. Toen sloegen bij mij de stoppen door. Ik heb haar geslagen, en dat had ik niet moeten doen. Ik wist meteen: dit gaat niet goed. Ik moet hulp zoeken. Nu ging ik al een tijdje elke maand naar het Mantelzorgcafé, om te luisteren maar vooral om er even uit te zijn. Er is daar altijd een mantelzorgconsulent bij, en die dame heb ik gebeld. Ze heeft heel goed geluisterd en gehandeld, hoewel ik het heel erg vind dat ik werd geregistreerd in het kader van huiselijk geweld. Ik heb een gesprek gehad met een maatschappelijk werker die gespecialiseerd is in dit soort zaken, en ook met mijn huisarts. Ik heb mijn vrouw nooit meer aangeraakt, althans niet meer geslagen. Zo nu en dan had ik ook een gesprek met de mantelzorgconsulent, wat heel fijn was.” “Onze kinderen, die in het buitenland wonen, hadden we hier altijd buiten

gehouden. Natuurlijk wisten ze dat hun moeder ernstig ziek was, maar van onze verslechterde huwelijksrelatie had ik ze niets verteld. Misschien had ik daarover opener moeten zijn. Niet veel later werd ik zelf ziek, ik bleek hersenvliesontsteking te hebben. Ik heb geruime tijd in het ziekenhuis gelegen en in overleg met de kinderen is mijn vrouw toen opgenomen in een verpleeghuis. Ze zat toen al bijna voortdurend in een rolstoel en haar gedrag was sterk veranderd. Toen ik bijna beter was, kreeg ik een kamer in hetzelfde verpleeghuis. We zagen elkaar toen elke dag, wat ik heel fijn vond. Toen ik helemaal hersteld was, en dus geen verpleeghuisindicatie meer had, heb ik – ook in samenspraak met de kinderen – besloten naar ons appartement terug te keren.”

“Elke vrijdag haal ik haar op en zijn we samen thuis. Ze doet wat huishoudelijke dingen, we maken soms een rolstoelwandeling en ik kook voor haar. Dan breng ik haar weer terug. Ik vind het gezellig, die dagen. Maar zij zegt er niets over. Dat vind ik wel erg. Door de week bezoek ik haar om de dag, vaak neem ik een plantje of een bloemetje mee. Ik ben blij dat ze zo goed wordt verzorgd. Het is jammer dat ons huwelijk, dat toch vijftig jaar goed geweest is, zo moet aflopen…” Maryke Drost

(Voor dit interview zijn gefingeerde namen gebruikt.)

Trek op tijd aan de bel! Herkent u bij uzelf sommige kenmerken? Bent u wel eens ‘te ver’ gegaan voor uw eigen gevoel? Het belangrijkste is natuurlijk om bij ontsporingen zelf aan de bel te trekken. Mantelzorger en zorgvrager zijn beiden slachtoffer van dit soort situaties. Met de juiste hulp kunnen ontspoorde situaties weer verholpen worden. En kan mishandeling worden voorkomen! Maak een afspraak met uw huisarts, het Steunpunt Mantelzorg NWN of het maatschappelijk werk (www.mdnw.nl). 15

Mantel Mail

Wie zorgt voor wie?

Aandacht voor jonge mantelzorgers Iedereen vindt het gewoon dat ouders voor hun kinderen zorgen. Het bieden van een veilige en liefdevolle plek om op te groeien, een gezin waar een kind ‘gewoon’ kind kan zijn, is waarschijnlijk het meest belangrijke wat ouders horen te doen. Helaas weten we ook dat zo’n veilige opgroeiplek niet voor alle kinderen is weggelegd. Soms zijn ouders niet in staat dit te bieden. Bijvoorbeeld omdat zij psychisch ziek, verslaafd of zwakbegaafd zijn. Het Steunpunt Mantelzorg NWN vraagt al geruime tijd aandacht voor kinderen in dit soort risicovolle situaties. Als een vader of moeder lichamelijk ziek is, is dat voor de omgeving veel duidelijker. Kinderen die opgroeien met een psychisch zieke, verslaafde of zwakbegaafde ouder hebben meer kans op psychische problematiek in de loop van hun leven.

Schaamte en loyaliteit Van deze kinderen worden regelmatig beslissingen en taken verwacht die niet bij hun leeftijd passen. Zij maken zich zorgen, voelen aan dat dingen niet kloppen en anders gaan dan bij andere kinderen thuis. Schaamte speelt daarbij een rol, maar zeker ook loyaliteit. Kinderen willen hun ouders niet afvallen en ‘uit de school klappen’. In extreme situaties zorgen kinderen meer voor hun ouder dan andersom. Ook dit is een vorm van ontspoorde mantelzorg.

Meer klachten en problemen In veel gevallen laten zij hun eigen zorgen of (gezondheids)klachten niet duidelijk merken, omdat ze hun ouders er niet mee willen opzadelen. Ze vragen geen hulp en/of weten niet waar ze met hun vragen en zorgen naartoe kunnen. Jonge mantelzorgers zijn in vergelijking met hun leeftijdsgenoten vaak eerder zelfstandig. Aan de andere kant: deze kinderen en jongeren hebben meer opgroeien opvoedproblemen, en meer lichamelijke en emotionele klachten dan hun leeftijdgenoten. Op latere leeftijd blijken ze vaker een beroep te doen op de (geestelijke) gezondheidszorg. Ons aanbod voor jonge mantelzorgers Het Steunpunt Mantelzorg NWN biedt jonge mantelzorgers informatie, praktische en emotionele ondersteuning en de mogelijkheid met elkaar in contact te komen via Facebook (www.facebook.com/JongenMantelzorgen). Daarnaast is er elk jaar een ontspannende activiteit. Wij bieden tevens voorlichting over zaken waarmee jonge mantelzorgers zoal te maken kunnen hebben aan huisartsen, leerkrachten en andere professionals die met kinderen en jongeren werken. 16


Speciale cursussen voor kinderen met een psychisch zieke ouder Het is voor deze kinderen erg fijn met andere kinderen die ongeveer in dezelfde situatie zitten in een groep bij elkaar te komen. Bovendien blijkt dat het kinderen veel goed doet als ze in een groep merken niet de enige te zijn. In de regio Nieuwe Waterweg Noord (Vlaardingen, Schiedam, Maassluis) zijn momenteel geen gespecialiseerde cursussen en gespreksgroepen voor deze kinderen. Op andere plaatsen zin Zuid-Holland zijn deze er wel. Youz, het jongerenmerk van Bouman GGZ (www.youz.nl), biedt zogenoemde KOPP/KVO-cursussen voor twee leeftijdsgroepen (12-15 jaar en16-23 jaar). De bijeenkomsten vinden plaats in Rotterdam. Deelname is gratis. Ook TriviumLindenhof (www.triviumlindenhof.nl) verzorgt KOPP-groepen. Op de website van Kopstoring (zie kader) kunnen jongeren met een psychisch zieke of verslaafde ouder een online groepscursus volgen. Mantelzorgconsulent Carin de Leede is contactpersoon voor jonge mantelzorgers. Telefoon: 06-51 69 41 30.

Websites en online hulpverlening voor kinderen en jongeren www.kopstoring.nl Website voor jongeren die een vader en/of moeder met psychische of verslavingsproblemen hebben. Zij hebben meestal weinig tijd om stil te staan bij zichzelf. Het zijn sterke, zelfstandige mensen. Toch wordt het ook hen wel eens teveel.

www.survivalkid.nl Online steunpunt voor jongeren (12-24 jaar) die een familielid hebben met psychische problemen of een verslaving. www.kopp.lotgenootje.nl Website voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen (alle leeftijden). De site biedt informatie, lotgenotencontact en een overzicht van activiteiten in Nederland en België.

17

Mantel Mail

Nut en noodzaak van goed voor jezelf zorgen

Tips en trucs

In het lentenummer van de Mantel Mail gaf ik u als tip om eens te googelen op ‘kunstroute’ of ‘open ateliers’. Ik hoop dat u in de gelegenheid bent geweest om een kijkje te nemen in de keuken van diverse plaatselijke kunstenaars”, zegt Carla Heijboer, degene die ons altijd voorziet van tips voor dagjes uit. KADE40 Hebt u inspiratie opgedaan en wilt u zelf creatief aan de slag, maar heeft u nog wel begeleiding nodig? Informeer dan eens naar het cursusaanbod bij KADE40 in Vlaardingen. U kunt er op werkdagen gewoon binnenlopen om in de centrale hal te kijken naar wisselende tentoonstellingen of om er iets te drinken. Ook de Kunstuitleen is hier gevestigd. KADE40 (voormalige Vrije Academie) zit op de Westhavenkade 40 in Vlaardingen en heeft een geheel nieuw aanbod van cursussen, workshops en lezingen op het gebied van beeldende kunst, theater, muziek en dans. Kijk voor programma, cursusduur en prijzen op www.kade40.nl. Volksuniversiteit Vlaardingen Over cursussen en lezingen gesproken: in de loop van de zomer komt ook het nieuwe cursusprogramma van de Volksuniversiteit Vlaardingen weer uit. Wilt u weten of er iets voor u bij is? Ga dan naar www.volksuniversiteit.nl/vlaardingen of bel (010) 460 33 54 op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur.

Vlaardingse beiaardweken Net als vorig jaar kunt u elke dinsdagavond in juli van 20.00 tot 21.00 uur rond de Grote Kerk van Vlaardingen weer genieten van beiaardbespelingen. Er is veel zitruimte!

Varend corso Geniet van de prachtig met bloemen en fruit versierde boten, die op 1, 2 en 3 augustus door het Westland varen en op vrijdagmiddag 1 augustus ook Vlaardingen aandoen. Het is wel verstandig om een klapstoel of kleedje mee te nemen. Ga dit voorjaar dus vaker naar buiten om fietsend of wandelend bewust te genieten van de natuur! In de Broekpolder zijn kilometerslange paden, maar ga ook eens bewust rondlopen en kijken in een park bij u om de hoek of waar u toevallig langskomt.

18


Een dochter blikt terug…

“Mijn vader was depressief, mijn moeder heeft een borderline-stoornis”

“Mijn ouders zijn gescheiden toen ik vijf jaar was. Mijn broertje en ik bleven de eerste tijd bij mijn moeder. Toen ik twaalf was, ging hij bij mijn vader wonen. Ik wist niet dat mijn moeder ziek was, maar had wel voortdurend te maken met haar buien en onvoorspelbare gedrag. In feite was ik - achteraf gezien - in emotioneel opzicht haar moeder. Op mijn zestiende ben ik met hulp van het maatschappelijk werk op kamers gegaan”, schetst Marjon (33) in een paar regels haar kinderjaren. “Het ene moment wilde ze dit en het volgende moment was het dat. Ik deed het bijna nooit goed, in haar ogen – en daardoor ook niet in de mijne. Het ene moment prees ze me de hemel in en even later werd ik in de grond getrapt. Ik leerde me zoveel mogelijk onzichtbaar te maken en geen emoties te tonen. Want ze kon elk moment opvliegen. Ik was bang voor haar. Ik voelde intuïtief wel aan dat ik op haar moest letten. Ze dronk soms ook veel, kwam heel laat thuis en kon vreselijke huilbuien hebben, afgewisseld met charmante ‘optredens’. In materieel opzicht zorgde ze wel voor me, daar lag het niet aan.”

“Ik speelde de rol van de volwassene en was er een meester in het kind in mij te verbergen”

Angst en onmacht “Maar ik heb een deel van de emotionele ontwikkeling gemist, het deel waarin basisveiligheid en geborgenheid een rol horen te spelen. Als kind ben je klein en soms zwak en dat mag ook. Dat is normaal. Bij mij was dat niet het geval. Ik speelde, noodgedwongen, de rol van de volwassene. En ik was er een meester in om het kind in mij te verbergen. Ik heb er nog steeds moeite mee om klein en zwak te zijn. Ik had in die jaren zo nu en dan contact met mijn vader. Voor hem was ik trouwens niet bang. Het was overduidelijk dat hij ziek was. De onmacht die je voelt is heel erg. Ik kon mijn vader niet beter krijgen en dat vond ik vreselijk. Veel hulpverleners heb ik trouwens niet gezien in die tijd. Ook niet bij mijn moeder. Mijn vader leed aan ernstige depressies en wilde op een bepaald moment niet meer verder leven. In 2001 heeft hij een eind aan zijn leven gemaakt.” 19

Mantel Mail

Warme badjes “Tijdens mijn middelbareschooltijd heb ik weleens een poosje in een normaal gezin gewoond. Ik vond dat geweldig! Het voelde als een warm bad. Er was ook een leraar met wie ik goed kon praten en die mijn situatie enigszins begreep. Later, in mijn studententijd, heb ik dergelijke ‘warme badjes’ wel vaker opgezocht, en soms ook gevonden. Maar het blijft moeilijk. Tot op de dag van vandaag moet ik erg veel moeite doen om normaal te functioneren, vooral in contact met andere mensen. Ik reageer te laat, en meestal helemaal niet, als me iets dwarszit. Ik voel mijn eigen grenzen niet en ga, vooral in emotioneel opzicht, maar door. Wat ik ook heb meegekregen van mijn kinderjaren, is dat ik vaak heel moe kan zijn. Die vermoeidheid is soms zó sterk, dat ik heel veel slaap. Ik heb hulp gezocht, onder meer via haptonomie en hapnotherapie. Omgaan met mijn eigen emoties, ze leren voelen, op dat vlak valt nog wel wat te leren!” Maryke Drost

Labyrint In Perspectief zet zich in voor familie en vrienden van mensen met psychische of psychiatrische problemen. Dat betreft vooral mensen die, doordat ze overbelast raken, zelf ook hulpvrager worden of dreigen te worden. Labyrint In Perspectief gebruikt ervaringsdeskundigheid om deze mensen op weg te helpen.

Ongeveer 1 op de 3 kinderen van ouders met een psychiatrisch ziektebeeld en/of een verslaving ontwikkelt zelf ook langdurige psychische problemen. Dubbel zwaar hebben zij het, als de ouder om wie het gaat nog steeds zorg vraagt. Dan kan het erg moeilijk worden om aan een eigen leven toe te komen. Labyrint in Perspectief biedt ondersteuning om de eigen emotionele basis én de zorg voor of omgang met de ouder(s) op een goede manier te combineren.

Kijk voor meer informatie op www.labyrint-in-perspectief.nl.

20

Het Steunpunt Mantelzorg Nieuwe Waterweg Noord biedt voorlichting, materiële en emotionele ondersteuning. Mantelzorger is iedereen die langdurig zorgt voor een ziek(e) of gehandicapt(e) partner, kind, ouder, familielid, vriend(in), buur of bekende. Daarbij gaat het om zorg die verdergaat dan de gebruikelijke hulp of ondersteuning. In Nederland zijn elke dag ongeveer 3,7 miljoen mensen bezig met mantelzorg. Meer informatie kunt u vinden op www.mantelzorgnwn.nl.

hoofdkantoor Parallelweg 2 3131 DG Vlaardingen Telefoon (010) 435 17 16 [email protected]

locatie schiedam Telefoon 06-51 69 40 96 [email protected]

locatie vlaardingen Telefoon 06-51 69 41 30 [email protected]

locatie maassluis Telefoon 06-51 69 40 76 [email protected]

Mantel Mail. Zomer onderdeel van Maatschappelijke Dienstverlening Nieuwe Waterweg

Recommend Documents