Mannenkoor RCM VOX HUMANA

En wat we willen maken is een nieuwe CD. Een CD die zal worden gekleurd door Susanna

Soms slaat het koor op hol en gaat dan ‘jagen’

Het gaat om de huivering! Susanna en makkers van het RCM, dank voor al dit schoons

Die opstelling is er mede de oorzaak van dat zinvolle en niet zinvolle gesprekken zo storend overkomen bij andere koorleden.

maar het gevaar is, dat je de werkelijkheid vergeet van wat de Duitser ´das Gute zuviel´ noemt

Mannenkoor RCM “VOX HUMANA” feb - mar 2007 jaarg. 30 nr 271

VOX MAGAZINE Verenigingsblad van het

Mannenkoor RCM ‘VOX HUMANA’ BESTUUR Voorzitter: Aaldert Onink Acaciapad 10, 2231 XR Rijnsburg 071-4031533 [email protected]

2e Voorzitter: Gerard den Hollander Oude Rijnsburgerweg 31, 2342 BA Oegstgeest 071-5155589 [email protected]

Secretaris: Gé le Nobel Leidseweg 164, 2251 LJ Voorschoten 071-5613550 [email protected]

2e Secretaris: Teus v. Oostenbrugge Pres. Kennedylaan 24, 2343 GR Oegstgeest 071-5153796 [email protected]

Penningmeester: Jan van Egmond Ortolaanstraat 21, 2406 DX Alphen a.d. Rijn 0172-430912 [email protected]

Alg. Adjunct: Jan Franken Aquamarijn 163 2403 DT Alphen a.d. Rijn 0172-420716 [email protected]

DIRIGENTEN 1e dirigent: Susanna Veerman Marnixstraat 120h 1015 WT Amsterdam 020-4236402

2e dirigent: vacature

WEBSITE

www.mannenkoorvoxhumana.nl Jan Luuk van Dijk Bert Nieuwenhuis

REDACTIE

[email protected] [email protected]

0172-588793 071-5321226

Redactieadres Rubenslaan 113, 2391 HE Hazerswoude-dorp [email protected] Kopij s.v.p. aanleveren per e-mail of per diskette Jan Huijser

Vormgeving: [email protected]

0172-603275

Meer gegevens op binnenzijde van achteromslag.

VOX HUMANA

Redactie Babbel Voor u ligt het eerste Vox Magazine van het nieuwe jaar. Alle lezers de beste wensen voor 2007. We kunnen terug zien op een goed jaar, waarin we iedere twee maanden met een goed gevuld blad konden uitkomen. Wij hopen deze trend in het nieuwe jaar met uw medewerking te kunnen voortzetten. In dit VM kijken we nog even terug op de afgelopen kerstconcerten. Helaas was er bij beide concerten geen recensent van een krant aanwezig. (Te veel concerten? Of te weinig belangstelling voor een mannenkoor?) Maar ook daar is een oplossing voor: Hans van Kesteren vroeg de voormalig directeur van de Alphense muziekschool, Leo Peys, zijn visie te geven over het concert in Alphen. En het kerstconcert in Leiden is becommentarieerd door ons oud-koorlid en muziekkenner Herman Peeters. Zo komen we toch aan onze commentaren. Daarnaast nog een artikel over het ontstaan van het lied “Stille Nacht” opgediept in Oostenrijk door onze secretaris, Gé le Nobel. Verder speelt de kwestie van de geluidshinder in Leiderdorp nog een rol in dit VM. Want het bestuur heeft het er niet bij laten zitten en een brief op poten terug geschreven…. Veel leesplezier! De redactie

3

Van de Voorzitter Op 6 januari hadden we de eerste bijeenkomst van 2007 met een goed bezochte en gezellige nieuwjaarsreceptie. Om verschillende redenen, onder andere financiële, was de bijeenkomst dit jaar niet in onze repetitieruimte maar in Alphen aan den Rijn. Het was verheugend dat er, naast de partners die tot de vrienden behoren, ook een paar andere vrienden van het koor waren. Wij hopen hen in de toekomst wat nader bij het koor te betrekken. De nieuwe Commissie Activiteiten werkt daaraan. Zoals gezegd, velen hebben we kunnen begroeten en het allerbeste voor 2007 kunnen wensen. Voor hen die er niet konden zijn alsnog langs deze weg een groet en goede wensen voor 2007. Vooral een goede gezondheid voor allen is onze grote wens. Er was tijdens de nieuwjaarsreceptie een terugblik op 2006 en een kijkje in de toekomst. Zonder alles dat is gezegd te herhalen, een paar opmerkingen die voor ons allen van belang zijn.

Die opstelling is er mede de oorzaak van dat zinvolle en niet zinvolle gesprekken zo storend Een belangrijke opmerking is gemaakt over de repe- overkomen bij andetitieruimte. De kerkrentmeesters en koster van de re koorleden. Scheppingskerk doen er alles aan om het ons naar de zin te maken. Helaas zijn ze, voorlopig nog, gebonden aan de banken en die beperken ons in de opstelling. Die opstelling is er mede de oorzaak van dat zinvolle en niet zinvolle gesprekken zo storend overkomen bij andere koorleden. Zolang er niet duidelijk is hoe het verder zal gaan met de Bevrijdingskerk wil het bestuur niet naar een andere locatie want we hechten aan continuïteit in de repetitieruimte. We kunnen niet nu ergens anders heengaan en over een jaar weer gaan verhuizen. We vragen van alle leden de medewerking en discipline tijdens de repetities. Er is ook iets over het repertoire gezegd. De CD opname zal begin 2007 centraal staan maar we gaan ook een aantal liederen, die speciaal geschikt zijn voor kerkdiensten instuderen. In het kerstconcert van 2007 willen we ook een wat groter blokje Ne4

VOX HUMANA

derlandstalig plaatsen. Het was treffend om ook weer tijdens de receptie de verschillende geluiden te horen over de programmering. Eén van de vrienden zei dat het programma zo afwisselend was. “Ik hou niet zo van die plat getreden paden met kerstliederen,” zei ze tegen me. Vrijwel direct daarna zei iemand anders dat die kaarsen vroeger toch wel erg mooi waren. U weet het: ‘Zoveel mensen, zoveel wensen.’ De muziekcommissie werkt aan een programmering die ons in 2010 bij het 40 jarig bestaan de mogelijk biedt omdat groots te herdenken. Dat betekent dat we nu al daaraan gaan werken via de keuze van de liederen. Daarbij luisteren we goed naar alle geluiden binnen het koor en trachten daaruit de komende jaren een evenwichtig programma samen te stellen. Het Nederlandstalige lied zal daar zeker een rol in blijven spelen.

Als 2007 weer net zo’n goed jaar wordt als vorig jaar, dan zijn bestuur en dirigent zeer tevreden, want ondanks dat er wel eens werd gemopperd en er soms hard gewerkt moest worden, hebben we een aantal uitstekende prestaties geleverd. Complimenten daarvoor! Tot zover deze eerste bijdrage van 2007. Ik wens u allen in de komende tijd veel plezier met zingen of ernaar luisteren. Aaldert Onink

Nieuwjaar Een vrouw komt bij een waarzegger met de vraag om de voorspelling voor het nieuwe jaar te vernemen. De waarzegger kijkt geheimzinnig in een glazen bol en schuift wat met kaarten. Ernstig zegt hij: “Het ziet er niet goed uit mevrouw, uw man wordt dit jaar vermoord”. “ Kunt u nog meer zien” vraagt de vrouw. “Wat bedoelt u” vraagt de waarzegger “Kunt u ook zien of ik door gebrek aan bewijs wordt vrijgesproken?”

5

VOX HUMANA

6

Een Kleine Huivering

VOX HUMANA

Rede, uitgesproken door onze 2e voorzitter, Gerard den Hollander, op de Nieuwjaarsreceptie op 6 januari 2007

Hoe gaan we 2007 met ons koor invullen? Welke verwachting heeft u daarvan en wat vindt u ervan terug in het beleid? Waar een grote groep mensen iets gezamenlijks onderneemt is altijd een spanningsveld wat er kan en wat niet. Niet altijd kunnen individuele wensen worden ingevuld. Dat gevoel ken ik ook heel goed! Maar één ding is zeker:”De toekomst staat En wat we willen niet vast”. Het is de uitkomst van wat we maken is een nieuwe CD. Een CD die denken en wat we doen. Wat we er met z’n allen van willen maken. En zal worden gekleurd wat we willen maken is een nieuwe CD. Een CD door Susanna die zal worden gekleurd door Susanna en waarin de muzikale lijn hoorbaar wordt die na de dirigentwisseling is ingezet. Dat is leuk! Vooral het eerste deel van het jaar zal zich daar op richten. Zo snel als mogelijk wordt, nu alle kerstdrukte voorbij is, vastgesteld hoe het tijdpad zal worden ingevuld. Kwalitatief willen we aan hoge eisen voldoen. Die mogelijkheden hebben we in huis. Dit komt bij mannenkoren niet veel voor, is mij verzekerd. Met uw inzet en adequaat handelen van het bestuur zullen zich kansen voordoen op niveau te opereren. Van groot belang hierbij is de distributiekwaliteit van de CD. Deze is mede bepalend voor de ontwikkelingen van de mogelijkheden.

Wat ik hier zeg, mensen, komt niet van mij. Het komt van mensen die dicht bij het koor staan, de progressie aanvoelen en deze stimuleren. Onderdeel en voorwaarde is trouwens ook de veel besproken discipline. U bent daarvoor gecomplimenteerd en het bestuur is blij met en steunt van harte diegenen die dit onderdeel invullen. Op welke wijze kan nu het koor, U dus, een positieve kwaliteitsimpuls geven aan deze productie? Afgelopen najaar bezocht ik een lezing met als onderwerp: “hoe kan ik mijn geloof verdiepen en hoe kan ik spirituele ervaringen op een andere manier beleven?” Neen, daar wil ik het op dit moment met u niet over hebben maar het onderwerp boeide en de spreker legde ons het volgen7

de voor: “bedenk voor jezelf de meest fundamentele gebeurtenis uit je leven. Het meest essentiële gebeuren dat mogelijk je leven een andere wending gaf. Voor ieder van u is deze ervaring anders, maar hij is er. Een ervaring waarin je je eigen ik kwijtraakt en er een ander ontstaat.” Ik vroeg mij af wat dit met het onderwerp te maken had en dat doet u nu misschien ook. Het gaat om de huivering! Maar hij ging door, en gaf enkele voorbeelden van bekende Nederlanders over persoonlijke ervaringen die er toe doen. O.a. Herman Wijffels, opgegroeid op de boerderij, had zo’n ervaring toen hij op z’n rug in het gras lag te kijken en een leeuwerik luid klinkend zijn wilde lokroep begon. Godfried Bomans was als kind van 7 jaar diep geraakt door zijn eerste sneeuwervaring. Zo heeft ieder van u zijn eigen verhaal. Waar het in deze om gaat is het gevoel, niet het verstand. Het gaat om de huivering! Wat waardevol is bestaat bij de gratie van het irrationele, daarom word je gegrepen door een ervaring. Het positieve wordt in gevoelens beleefd. Zelfs volgens Goethe is het belangrijkste in het leven, het huiveren, je gevoel achterna. Wat ik wil, mensen, met onze CD, is dat deze een huivering oproept bij degene die hem maakt en degene die hem hoort. Vóóruit een kleine huivering, een enkel moment slechts, dit nu is al voldoende! Gerard

8

Recensies van de Concerten in Kersttijd 1) Pieterskerk Leiden, zaterdag 16 december 2006

VOX HUMANA

Een recensie van onze koorvriend Herman Peeters Ons recente Kerstconcert, welke ik als vriend heb mogen toehoren, werd gekenmerkt door enkele ongebruikelijke verschijnselen. Zo werd er voor het eerst sinds jaren weer eens opgetreden in de eerbiedwaardige Pieterskerk. Dat betekende voor dirigent en koor een extra inspanning want zo’n onmetelijke middeleeuwse ruimte laat alle geluiden in onbekende verten verdwijnen. Zelfs de fortissimi komen daar wat moeilijker voor het voetlicht. Verder liet de prettige samenwerking van vele jaren met het Leidsch Dagblad het afweten inzoverre dat wij in de beide laatste “Uitkranten” van voor het concert onvermeld zijn gebleven Zelfs de gebruikelijke recensie, door ons allen reikhalzend tegemoet gezien (laten we eerlijk wezen!) bleef achterwege. Ik hoop dat deze pijnlijke lacune tijdig voor onze volgende concerten afdoende met de”Krant” kan worden doorgesproken. Inhoudelijk droeg het concert een overwegend Engels karakter. Dat is altijd een gelukkige keuze omdat vanuit de Engelse (en Welshe) traditie ons schitterende melodieën zijn toegekomen. Het Liedboek der Kerken getuigt daar overvloedig van. Ook het toevoegen van een fagot aan het geheel vind ik een vondst omdat houten instrumenten sterk bijdragen aan het pastorale effect van veel kerstmuziek. We beginnen inmiddels te wennen aan de “hofstoet” van Susanna. We hebben heel wat jaren met dezelfde vertrouwde gezichten om ons heen opgetreden en nieuw bloed in het begeleidende instrumentarium werkt dan ook verfrissend en de gewenning komt vanzelf. Persoonlijk, dus geheel voor eigen rekening, komt mijn lichte voorkeur voor Lissette Emmink als meewerkend sopraan, hoewel het nog de vraag is of ook zij de lage registers, waarin Margeret Roest soms in de bodemloze akoestiek verloren dreigde te gaan, tot in de achterste rijen hoorbaar had kunnen maken. Laten we gewoon hopen dat de Stadsgehoorzaal zonder verdere vertraging kan worden opgeleverd. 9

Na deze algemene opmerkingen enkele gedachten over het programma. Bij repetities had ik altijd veel moeite met teksten uit oratoria, hetgeen ik dan maar toeschreef aan het gegeven dat je voor uitvoering door een mannenkoor aan het bewerken moet slaan. Aan de vele overlappende herhalingen is dan niet altijd te ontkomen en daar raak ik dan de draad kwijt. Vanuit de zaal bleek dat het koor er als geheel geen moeite mee had. Kennelijk ben ik er tijdig uitgestapt! Het door Mozart gecomponeerde Ave Verum en Laudate Dominum maakte indruk. Hoewel door de radio grijsgedraaid blijven dit altijd prachtwerken. Bij ons RCM dus blijkbaar in goede handen. Bijzonder was het om “Hark. Hark my Soul” nu eens vanuit de zaal te horen, dus alle partijen tezamen, Het blijkt nog veel mooier dan ik altijd al dacht, opererend vanuit het “bariton bolwerk”. Na een aantal echt Engelse kerstliederen klonk dan het Susanna en “Thanks be to God”, werkelijk een van mijn favorieten makkers van het uit vroegere dagen en terecht opgenomen op de jubile- RCM, dank voor al dit schoons um CD. Na de met routine en verve gezongen Latijnse liederen kwam, een beetje als een koekoeksei in een iets te klein nestje, de door mij menigmaal verfoeide psalm 150 van Cesar Franck. Ik denk dat dit stuk te “modern” is voor ons repertoire. Of ik te ouderwets wat hetzelfde effect oplevert. Alles werd weer pais en vree met het fagot concert van Mozart. Jaganoff was een nieuwe naam en een nieuw geluid. De samenzang vanuit de zaal was als altijd hartverwarmend en op het geheel terugziend mogen we wederom vaststellen dat Susanna wederom grote dingen aan ons heeft gedaan, hetgeen tevens hoge verwachtingen oproept voor de toekomst. Wat mij betreft bevat die toekomst de uiterst traditionele werken voor mannenkoor, zoals het Soldatenkoor uit Faust en het Matrozenkoor uit de Fliegende Holländer. En natuurlijk de Twaalf Rovers want ons koor zal de blik wat vaker naar het oosten richten. Susanna en makkers van het RCM, dank voor al dit schoons en graag tot het volgende concert. Herman Peeters

10

VOX HUMANA

2)

Maranathakerk Alphen a/d Rijn, woensdag 13 december 2006

Concertimpressie van Leo Peys, voormalig directeur van de Alphense muziekschool en columnist en recensent voor AD-Groene Hart. Veel gemengde koren zitten te springen om tenoren en bassen. Mannen willen niet zingen, wordt er dan gezegd. Maar bij Vox Humana vind je ze te kust en te keur, méér dan zestig mannen! En ze doen het nog goed ook. Voordat het concert begint merk je het al: hier gaat iets zeer gedisciplineerds gebeuren. Het blijkt de stilte voor de storm te zijn. Want als eenmaal de storm van liederen en gezangen opsteekt is er geen houden meer aan. maar het gevaar is, Ik heb alleen het gedeelte vóór de pauze kunnen dat je de werkelijkhoren, maar ik vermoed dat deze storm wel erg heid vergeet van lang gewoed heeft. Het waren weliswaar korte wat de Duitser ´das stukken, maar het waren er wel erg véél. En dan lijkt zo´n concert toch nog lang te duren. Och, Gute zuviel´ noemt als koor leef je een half jaar naar je uitvoering toe, maar het gevaar is, dat je de werkelijkheid vergeet van wat de Duitser ´das Gute zuviel´ noemt. De consument raakt overvoerd, net als bij een achtgangendiner. Jammer, want het concert had meerdere smakelijke gerechten.

Een aardige programmakeuze, een prachtige vocaliste, een goed instrumentaal ensemble, een prachtig geregistreerde serie orgelvariaties, een geconcentreerde koorklank en een accurate dirigente. Het enige nadeel is, dat er voor een mannenkoor maar een beperkte literatuur voorhanden is. En dan ben je aangewezen op bewerkingen. Bij kerstliederen als Sing we now of Christmas met z´n unisono-passages is dat niet zo erg. Maar de Messiah van Händel verdraagt zoiets veel minder goed vanwege zijn polyfone opbouw. Zo kan er een ondoorzichtige klankenbrij ontstaan, omdat mannenstemmen nu eenmaal een veel kleiner toongebied bestrijken dan gemengde stemmen. Het stráált niet. Laat de sopraan zich maar bij het mannenkoor voegen, dan krijgen al die wat donkere wolken meteen een stralend, zonnig randje. Eigenlijk zou je contact moeten zoeken met een vrouwenkoor, om daarmee een 11

(deels) gezamenlijk concert te geven. De uitbreiding van stemregisters als gevolg daarvan zou gunstig kunnen werken op de totaalklank en bovendien voor de nodige afwisseling in het programma zorSoms slaat gen. het koor op Dat neemt niet weg, dat Vox Humana tevreden mag zijn hol en gaat over zijn concert. Misschien kan er nog meer aandacht dan ‘jagen’ komen voor een gelijkmatig tempo. Soms slaat het koor op hol en gaat dan ´jagen´, zoals dat ook in de spreektaal wel gebeurt (zie J.P. Balkenende). Maar verder: goed stemmenmateriaal, geen - wat je vaak hoort - grof geschut of grove uitbarstingen, goede koorklank en goede discipline. Proficiat! Leo Peys

Stille nacht, Heilige nacht Een Oostenrijks lied gaat door de wereld Het wereldwijd meest gezongen kerstlied ‘Stille Nacht, heilige nacht’ is nu 187 jaar oud. Deze eenvoudige en daardoor bijzondere melodie, komt uit Oberndorf in het Salzburger land, dichtbij de grens van Beieren. Er speelt een oud verhaal over het ontstaan van het lied, dat het geschreven zou zijn in een noodsituatie, toen het kerkorgel vlak voor kerstmis de geest had gegeven en geen toon meer liet horen. Was het de leeftijd van dit koninklijke instrument of was het misschien wel een hongerige kerkmuis, die precies in de adventstijd trek had in de leren blaasbalg van het orgel, en die in haar angst om geen uitweg meer te weten eraan knaagde, omdat er verder geen voedsel te vinden was? De hulpgeestelijke, pater Josef Mohr – bezorgd om de plechtige kerstnachtdienst – zag echter een uitweg. Hij vroeg de leraar, componist en organist van het naburige dorp, Franz Gruber, een nieuw 12

VOX HUMANA kerstlied te componeren. Eventueel zou men het met gitaarbegeleiding kunnen zingen, … maar eerst zou het nog moeten gecomponeerd … Pater Mohr had – zogezegd als stukje voorwerk – alvast een tekstje op een briefje gekrabbeld. Zoiets met ‘Stille nacht, heilige nacht, alles slaapt, eenzaam waakt …’, aldus de legende.

Dit door en door en door unieke lied hield muziekonderzoekers van het gehele Duitse taalgebied al tientallen jaren in de ban. Volgens de nieuwste onderzoekingen, het originele handschrift ontdekte men begin november 1995, werd het lied voor de eerste keer tijdens de gebeden van kerstmis van het jaar 1816 gezongen, dus twee jaar eerder dan tot nu toe werd aangenomen. De muzikale waarde van ‘Stille nacht’ werd destijds helaas niet direct onderkend en het lied raakte om onverklaarbare redenen in de vergetelheid. Het is wellicht een ‘goddelijke’ beschikking, dat een orgelbouwer uit het Zillerdal een paar jaar later de opdracht kreeg, in de kerk van Oberndorf een nieuw orgel te bouwen. Daarbij stootte hij – waarschijnlijk door louter toeval – op de noten van dit lied. De orgelbouwer Mauracher zag de waarde van het lied, schreef het over, Het is wellicht zodat men het ook in zijn geboortestreek Tirool kon zin- een ‘goddelijke’ gen. De mensen vinden het prachtig, en de zeer muzibeschikking kale ‘Rainer Sänger’, een zanggroep uit het Zillerdal, die door heel Europa trekt, zetten het lied op hun repertoire voor hun internationale reis. Zoals men uit de kronieken weet, kwamen de ‘Rainer Sänger’ er zelfs mee tot aan het hof van de Tsaar in Petersburg. Men heeft uitgezocht dat het lied rond 1830 door de ‘Rainer Sänger’ voor het eerst in Leibzig is gezongen. Met groot succes. Als ‘Tiroler kerstlied’ is het dus in Duitsland voor het eerst bekend geworden. Pas twintig jaar na het ontstaan komt het lied weer terug in de omgeving van Salzburg, en maakt vandaar zijn reis door de wereld. De vele talen waarin het ‘Stille nacht, heilige nacht’ vandaag gezongen wordt, beslaan alle continenten en reiken zelfs tot aan de taal van de indianen. Muziekonderzoekers melden vandaag al meer dan honderdtwintig talen, en het worden er steeds meer! vertaling uit het Duits Philip van der Giessen ingezonden door Gé le Nobel 13

VOX HUMANA

14

Het Mirakel van Leiden

VOX HUMANA

In het hongerjaar 1315 beleefden twee buurvrouwen in Leiden een wonderlijk voorval. Een van beide vrouwen had een gerstebrood weten te bemachtigen. Thuis sneed zij het brood in twee helften. Een helft verstopte zij uit zuinigheid. Toen ze op een gegeven ogenblik de andere helft aan het snijden was om haar kinderen te eten te geven, zag haar hongerige buurvrouw dat en smeekte haar of zij het overgebleven brood mocht voor haar en haar kinderen, desnoods wilde ze er wel voor betalen. De eerste vrouw echter ontkende bij hoog en laag dat ze nog meer brood in huis had. Ze ging zelfs zover door te zeggen: ”Als er nog meer brood in mijn huis is, mag God het in steen veranderen” (“So bid ic Gode dattet een steen werden moet”) en daarmee was voor haar de kous af. Toen het halve brood op was en de eerste buurvrouw na enige tijd het overgebleven halve brood te voorschijn wilde halen, bleek het brood in steen te zijn veranderd. Deze steen is jarenlang bewaard gebleven in de Pieterskerk en is nu in museum “De Lakenhal“ te bewonderen. Volgens overlevering zou de Mirakelsteeg aan dit voorval herinneren. Er is echter een probleempje. Toen dit mirakel zich voltrok behoorde het gebied waarin de Mirakelsteeg is gelegen (het gebied achter de Haarlemmerstraat) nog niet tot Leiden, het was toen nog Maredorp. Pas in de loop van de veertiende eeuw ging het Maredorp bij Leiden horen.

Bert Nieuwenhuis

15

VOX HUMANA

De volgende bedrijven of pe Aannemingsbedrijf v/h P. van Egmond & Zn. B.V.

Hesseling en Partners, uw financiële adviseurs

De Ruytertstraat 8-10, 2231 RV Rijnsburg, tel.: 071 402 89 50

Lemelerberg 15, 2402 ZN Alphen aan den Rijn, tel.: 0172 46 90 00

Apotheek Kok

Diogenes Reizen

Diamantlaan 5a, 2332 KZ Leiden, tel.: 071 576 34 39

Het Klinket 39-41, 3823 VJ Amersfoort, tel.: 033 450 70 30

Boskoopse Veiling B.A.

Houthandel Van Kempen B.V.

Middelburgseweg 88a, Postbus 93, 2770 AB Boskoop, tel.: 0172 21 93 93

Steenbakkerstraat 7, 2222 AT Katwijk, tel.: 071 402 33 21

Bouw- en aannemingsbedrijf Bekooy B.V.

Klinkenberg Betimmering B.V.

Hoge Rijndijk 348, 2314 AP Leiden, tel.: 071 512 59 53

Flevodwarsweg 4, 2318 BV Leiden, tel.: 071 522 04 80

R.H. Breedveld

Martin Ken Studio

Raamsteeg 7, 2311 PK Leiden, tel.: 071 512 85 97

Breestraat 29, 2311 CS Leiden, tel.: 071 514 36 89

Bouw- en aannemersbedrijf Schouten B.V.

Randstad Elektrotechniek B.V.

De Tol 8, Postbus 1175, 2260 BD Leidschendam, tel.: 070 301 47 00

De Boxspring Specialist Mercuriusweg 15, 2741 TB Waddinxveen, tel: 0182 63 43 24

16

Weversbaan 15, 2352 BZ Leiderdorp, tel.: 071 589 18 88

Restaurant La Cloche Kloksteeg 3, 2311 CS Leiden, tel.: 071 512 20 53

ersonen sponsoren ons koor: G.W. Roest bv

De Wit Mode

Lange Voort 11f-g, 2343 CA Oegstgeest, tel.: 071 519 33 33

Vijf-Meiplein 112-114, 2321 BS Leiden, tel.: 071 576 60 20

Stolp Adviseurs en Accountants

W.J. Zirkzee

Kopperwetering 7, 2382 BK Zoeterwoude, tel: 071 541 94 42

Lammenschansweg 138, 2321 JX Leiden, tel.: 071 532 38 48

Teeuwen Assurantiën VOF

Dirk van der Zeeuw & Zoon

De Sitterlaan 89, 2313 TL Leiden, tel.: 071 514 99 67

Flevoweg 35a, 2318 BX Leiden, tel.: 071 512 16 44

Warring B.V.

Rigero

Zoeterwoudseweg 21c, 2321 GM Leiden,tel.: 071 576 70 28

Hendrik Andriessenstraat 78, 2343 LP Oegstgeest, tel.: 071 523 78 09

Hier had uw vermelding of advertentie kunnen staan

17

Verjaardagskalender februari 2007 03

Ruud de Brabander

Gerrit Rietveldlaan 71

2343 MB Oegstgeest

08

Gerard den Hollander

Oude Rijsburgerweg 31

2342 BA

10

Johan Eendebak

James Cookrede 5

2725 KM Zoetermeer

12

Maarten Meijer

Stellingmolen 59

2406 KR

Alphen a/d Rijn

12

Nico van der Marel

Leidseweg 322

2253 JM

Voorschoten

20

John Boogaards

Poortwacht 127

2353 EC

Leiderdorp

28

Henk Mattheus

Glenn Millerstraat 43

2324 LN

Leiden

28

Henk van Houten

Graaf Willem II Laan 6

2355 BH

Hoogmade

Oegstgeest

maart 2007 03

Ed van der Zeeuw

Nannie van Wehlstraat 1

2331 GB

Leiden

03

Gerrit van Egmond

Violaduin 12

2318 XG

Leiden

04

Kees Arbouw

Oranje Nassaulaan 17

2361 LA

Warmond

09

Koos Favier

Carmeoolstraat 34

2332 KB

Leiden

18

Dolf de Haas

Van de Havelaan 29

2353 WV Leiderdorp

18

Henk van den Burg

Freesiadal 2

2317 HN

Leiden

21

Gé de Gunst

Merelstraat 101

2352 VC

Leiderdorp

28

Jan Visser

Schansbaan 31

2728 GA

Zoetermeer

30

Cor Capel

Jacob van Campenlaan 7 2321 GE

18

Leiden

Geluidshinder

VOX HUMANA

In het vorige VM stond een brief afgedrukt van de gemeente Leiderdorp inzake de geluidshinder bij de Scheppingskerk. Het bestuur heeft gemeend de aanklacht te moeten weerleggen en heeft daarom een brief terug geschreven aan ambtenaar Wormgoor. Leest u maar.

Aan Burgemeester en Wethouders van Leiderdorp t.a.v. Hoofd Afdeling Geluidhandhaving De heer J. Wormgoor p/a Gemeentehuis Leiderdorp Leiden, 4 januari 2007 Geachte heer Wormgoor, Hiermee willen wij als bestuur reageren op uw brief van 18 september 2006 waarin u de handhaving van de Wet geluidhinder in relatie tot ons koor ter sprake brengt. Wij zijn bepaald geschrokken van de inhoud van uw brief. Nog nooit eerder werden wij geconfronteerd met enige kritische op- of aanmerking over het repertoire van ons koor of het geproduceerde geluidsvolume door wie dan ook. Daarom is ons bestuur bepaald ontstemd en dat wil wat zeggen voor leden van een kwaliteitskoor! Zo achten wij het nauwelijks aanvaardbaar wanneer u het commentaar van de gemeente op genoemd geluidsvolume toepast op een zo godvruchtig lied als “Thanks be to God”. Ons koor pleegt dit soort liederen inderdaad uit zo volle borst te zingen dat er in het verleden meermalen de vrees is geuit of ramen en sponningen van het oefenlokaal dit zouden verdragen. Overigens is vriend en vijand het er over eens dat de kwaliteit van de zang van ons koor van een zodanig hoog niveau is dat ons koor tot de top drie van mannenkoren in de hele provincie Zuid Holland behoort.

Als bestuur willen wij dus niet meewerken aan wijziging van ons repertoire of verandering van het bij elk lied horende maximale volume. Wij zullen dus ook geen ontheffing aanvragen als bedoeld in uw brief. Terzijde willen wij nog opmerken dat wij zeer ongelukkig zijn met uw 19

mededeling dat u clandestiene geluidmetingen hebt laten verrichten. Dit achten wij een ernstige aantasting van de privacy van ons koor als geheel en de individuele leden elk voor zich. Bovendien menen wij dat u hiermee een ernstige inbreuk hebt gemaakt op de bepalingen van de Auteurswet. Wie garandeert ons immers dat u of een andere functionaris van de gemeente Leiderdorp niet op enig moment een CD uitbrengt met clandestien verkregen liederen van ons koor. Wij behouden ons daarom ook met nadruk het recht voor hiervoor t.z.t. een forse schadeclaim bij uw college in te dienen. Hoezeer wij ook ontstemd zijn over uw brief en vooral de door u gevolgde werkwijze m.b.t. geluidmetingen, toch willen wij – samen met u – zoeken naar een voor alle partijen aanvaardbare uitweg uit de ontstane impasse. Wij stellen u als college van B & W voor dat wij als Mannenkoor Vox Humana in uw gemeentehuis een concert geven. Dat zou kunnen gebeuren tijdens een reguliere bijeenkomst waar het merendeel van de medewerkers van de gemeente aanwezig kan zijn, bijvoorbeeld een nieuwjaarsbijeenkomst of vergelijkbare meeting. Op basis daarvan verwachten wij niet anders dan dat de gepresenteerde kwaliteit van ons koor uw college van B&W tot de erkenning zal brengen dat het een onvoorstelbare blunder zou zijn ons ook maar enige belemmering in de weg te leggen bij de verdere ontplooiing van ons koor. Wij zien de reactie van uw college met belangstelling tegemoet. Hoogachtend,

Bestuur Vox Humana A.O., voorzitter

“Onze tijd is verslaafd aan oorverdovende middelen” Karel Jonckheere, Vlaams schrijver, geb 1906

20

VOX HUMANA

Limericks. Toen freule Clothilde van Deelen Met jonkheer Van Beesd lag te spelen, Riep zij: “O, wat fijn, Om van adel te zijn, We bestaan gans uit edele delen!”. Een hazewind in Sint Niklaas, Zojuist bevrijd en eigen baas, Had amper tijd Voor dankbaarheid: hij was gelaten door een haas. Een dronken man in Zwammerdam Die desondanks ter kerke kwam, Sprak tot pastoor: “Preek rustig door, ik blijf Gods schaap, al ben ik lam!”. Een man wiens kleine woordenschat Ik minstens op zes woorden schat Zegt tot de vrouw die hem bemint Als zij hem vraagt hoe hij haar vindt: “Ik heb daarvoor geen woorden schat.

Fien Meiresonne

21

Het Verzuim Al vele jaren stelt Maarten Meijer een overzicht samen van het verzuim in een bepaalde periode. Hij doet dat steeds per half jaar, maar ten gevolge van zijn stemproblemen is nu een jaaroverzicht gemaakt. Het overzicht op de rechter pagina spreekt voor zich. Het laat zien dat het verzuim bij repetities ongeveer gelijk aan voorgaande jaren is. Bij 1e tenoren en baritons is het 1e halfjaar de absen- Bij de 2e tenoren tie bij medewerkingen hoog gebleven. en de bassen is Bij de 2e tenoren en de bassen is de absentie in die de absentie bij periode bij medewerkingen verdubbeld!! medewerkingen De opkomst bij de kerstconcerten was goed te noeverdubbeld!! men, maar in de Marekerk lieten 2e tenoren en bassen het zitten. Iedereen weet hoe zijn verzuim is geweest. Het bestuur bedankt de contactpersonen voor het bijhouden van de absentie en Maarten voor het maken van het overzicht. Aaldert Onink NB. De percentages zijn afgerond op een geheel getal. De tabellen zijn opgemaakt door Maarten Meijer

22

VOX HUMANA

Verzuim van de leden in 1e halfjaar 2006 Repetities Er waren in het 1e halfjaar van 2006 in totaal 25 repetities. Het verzuim was: 1e Tenoren 19% 2e Tenoren 17% Baritons 22% Bassen 21%

Absentie bij medewerkingen optredens: Gebeurtenis 03-03 Vriendschapsconcert 12-03 Scheppingskerk 17-04 Sionskerk Alphen ad Rijn 21-05 Bevrijdingskerk 07-06 Lorentzhof Gemiddelde verzuim

1e ten 23% 28% 23% 28% 33% 27%

2e ten 40% 23% 33% 33% 28% 31%

bari 18% 28% 33% 18% 18% 23%

bas 33% 33% 50% 38% 33% 37%

Verzuim van de leden in 2e halfjaar 2006 Repetities Er waren in het 2e halfjaar van 2006 in totaal 19 repetities. Het verzuim was: 1e Tenoren 28% 2e Tenoren 18% Baritons 18% Bassen 20%

Absentie bij medewerkingen optredens: Gebeurtenis 13-12 Maranathakerk 16-12 Pieterskerk 24-12 Marekerk Gemiddelde verzuim

1e ten 15% 15% 20% 17%

2e ten 13% 10% 40% 21%

bar 13% 13% 28% 18%

bas 13% 7% 53% 24%

18%

25%

17%

Absentie 2e halfjaar 2005 Gemiddeld verzuim

25%

23

De Notenbar, deel 4 De laatste aflevering was behoorlijk pittig Kees. Dat was echt nodig Jan, allemaal om de volgende oefening góed te kunnen maken. Ik heb alvast een beetje huiswerk gemaakt Jan. Want jij had mij verteld dat jullie druk zijn met “And the Glory” uit de Messiah. Ik heb jullie uitgave eens bekeken en daar staat zowat alles in wat we hiervoor hebben behandeld. Het is een stukje hogeschool muziek waarbij je heerlijk kunt leren tellen.

Kijk maar eens naar het voorbeeld. Ik heb het een klein beetje bewerkt. Het begint bij maat 17 en eindigt bij maat 28. Onder elke partij heb ik met cursief gedrukte cijfers de telling aangegeven. Zoals je ziet is iedere partij voor zich. De Bassen zingen na Lord gewoon door. Gevolgd door de Baritons na 6 tellen, maar zo tel je niet. Je telt als volgt: Lord, 3 , 1 2 3, 1 2 shall, enz. De 2e tenoren hebben een aantal maten rust, in plaats van passief gla-

24

VOX HUMANA

zig naar de dirigent zitten te staren in de hoop dat zij het goed aangeeft kun je ook actief de maten rust uittellen dan weet je zeker dat je op het juiste moment inzet. Dat doe je als volgt 1 2 3, 2 2 3, 3 2 3, 4 2 3, 5 2 3,enz en in plaats van op de derde tel van de volgende maat zet je in. Een kind passief glazig kan de was doen. naar de dirigent zitten te Kees de laatste repetities laat de dirigent ons ook mee staren tellen en met je hand mee tikken en ik moet zeggen dat helpt echt want er wordt minder gejaagd en ook overtuigender ingezet. Ik begin overtuigd te raken van de noodzaak van het tellen. We zijn nu al drie afleveringen met dit onderwerp bezig. Waaruit blijkt dat het echt belangrijk is. En ik bedenk ook dat als je mee telt heb je geen tijd voor ge OH en dan hoef je minder op je tellen te passen.

Je kunt wel een geintje maken Jan maar we gaan nog even door. Heb je trouwens opgemerkt dat het stuk in ¾ maat geschreven is? Dat betekent dus drie tellen in iedere maat. In De Notenbar 3 hebben we uitvoerig een noot met een punt behandeld. Nu nog even in het kort: Bassen maat 18, Baritons maat 20 , 1e Tenoren maat 21, en 2e Tenoren maat 24. Kwartnoot punt en drie achtsten tellen we als volgt: 1 2 je 3 je. Een klein denkbeeldig accentje op je na 2 om je het idee te geven hoe lang een kwartnoot met een punt duurt. Een leuk idee om dit te oefenen is hardop de rusten tellen, en in plaats van de tekst zing je de telling die er boven staat goed in de maat en als je dit een paar keer herhaalt zul je zien dat in het vervolg tellen automatisch gaat. Ook een goede oefening is om bij een nieuw stuk met potlood zelf de telling er boven te schrijven. Kees bedankt voor al je werk en je wijze raad. Wat moeten wij zonder jou. Die raad zullen we zeker opvolgen. Voorlopig hebben we weer werk genoeg. Tot de volgende keer zullen we maar zeggen. Kees bedankt en tot ziens maar weer.

25

VOX HUMANA

26

Herdenking

VOX HUMANA

Na het Rembrandtjaar is het dit jaar de herdenking van de ramp met het “kruitschip” te Leiden. Op 12 januari 1807 ontplofte te 16.15 uur in de Steenschuur en vrachtschip met 369 vaatjes buskruit. De ravage was enorm, een hele woonwijk (waar nu o.a. het V.d.Werfpark is werd weggevaagd. Er vielen 2000 gewonden en ongeveer 160 mensen vonden de dood. De ramp van Leiden wordt dit jaar op verschillende wijze herdacht. Het herdenkingsjaar wordt geopend op vrijdag 12 januari aan de Steenschuur door de burgemeester van Leiden(bij het verschijnen van deze Vox al achter de rug. In museum de Lakenhal is van 12 januari tot 15 april een tentoonstelling van een collectie voorwerpen herinnerend aan de kruitramp. Het bezoek van koning Lodewijk Napoleon aan Leiden, de slachtoffers, de overlevers en de hulpverlening, er wordt een vergelijking getrokken met de vuurwerkramp in Enschede. Voor internetters is er een speciale kruitramp site van Regionaal archief Leiden. Nadere informatie ook op: www.lakenhal.nl en www.uitgeverijginkgo.nl Wellicht een aardige tip voor een dagje historie. Bert Nieuwenhuis

27

BASJE

Verwachtingen en terugblik,

In mijn eerste verhaaltje in het nieuwe jaar 2007 wil ik al mijn lezers het beste wensen in dit nieuwe tijdperk. Ik wil nog even terugblikken op ons kerstgebeuren. De stadsgehoorzaal was in 2006 gesloten (ook dit jaar geloof ik). Iedereen dacht, dat het nadelig was, maar zie eens naar de voordelen. Om te beginnen, was er geen plaatsbespreking, dus geen nummertjes trekkerij, met het nodige gemopper van leden die altijd een hoog nummer trekken en van wie de familie altijd ongunstig kwam te zitten. Niets van dit al. Wie een beetje bijtijds was, zat goed. Overigens is achteraan zitten in de Pieterskerk veel verder weg dan achteraan zitten in de Stadsgehoorzaal en toch geen commentaar. Een tweede voordeel was, dat nauwkeurige telling van de verkochte kaarten niet belangrijk was, achter het zijgordijn van de Pieterskerk stonden stoelen genoeg om in geval van nood voor aanvulling te zorgen. Een heel nieuw fenomeen was, dat tijdens de generale repetitie werd gestemd over het al of niet zingen van de bekende canon. Dat lijkt het toppunt van democratie, maar toch vrienden, dit was een typisch vrouwelijke list. Susanna wilde van de slecht lopende canon af en liet ons zogenaamd beslissen. Ik heb eens twee vrouwen horen praten, waarbij de een tegen de ander zei: “Mijn man gaat volgende week het plafond in de huiskamer witten.” “Niet gek,” zei de tweede vrouw, “dat je man dat wit.” Zei de eerste vrouw: “Hij weet het ook nog niet, maar ik moet het hem zelf even laten bedenken.” Zo ongeveer dus mannen.

Zo langzamerhand ga ik me bedenken, dat de oprichters van het koor een foutje hebben gemaakt bij de naamgeving. Het woord “Rijnland”, had “Leids” moeten zijn. De gevolgen van die naamgeving is, dat allerlei buurgemeenten die ook aan de Rijn liggen, het mannenkoor willen inpikken. Eerst Leiderdorp. Die strijd leek gewonnen, maar als een veenbrand sloop de strijd door en nu hebben we onze zetel in Leiderdorp. En nu dan Alphen. Eerst een paar extra repetities en een kerkdienst. 28

VOX HUMANA

Toen grotere concerten, een kerstconcert en zelfs nieuwjaarsbijeenkomst. Is dit de voorbode van een algehele verhuizing naar Alphen? Onze Alphense leden zullen zich dan wel trots voelen, maar let op, dat is van korte duur. Bodegraven ligt op de loer. Veel mensen uit Bodegraven worden dan lid, omdat het redelijk dichtbij is. Ze zullen ook in het bestuur komen en binnen afzienbare tijd is de repetitie verplaatst naar de Wierickerschans. ( we hebben daar tenslotte De naam zal dan al rondgekeken). Maar dan, vrienden is Woerden weer veranderen in: dichtbij. Zo verplaatst het Rijnlandse koor zich langs Die Wasserfaller Sangerknaben de rivier naar het oosten tot dat over vijftig jaar de hoogbejaarde oma Veerman in het bijzijn van kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen de dirigeerstaf overdraagt aan een Duitse collega. Zo verplaatst zich het koor langs de Rhein tot de waterval van Schaffhausen is bereikt. De naam zal dan veranderen in: Die Wasserfaller Sangerknaben. Onder leiding van Herr Professor Mueller . De kleding zal bestaan uit Beiers hemd, hoed met veer, bergschoenen, geiten wollen sokken en lederhosen. In de clubzeitung zal dan ene Heinrichje schrijven. In het repertoire zal ook grote verandering hebben plaatsgevonden. Er zal veel worden gejodeld, een verschijnsel dat zich in de huidige tijd bij het koor slechts zelden voordoet. Alleen als op een smal podium je maat op je tenen gaat staan, of als iemand in de spanning van het concert wat ongelukkig op een stoel gaat zitten, wil er nog wel eens gejodeld worden. Zo ziet Basje de toekomst. Auf wiedersehen. Basje

Het repetitie terrein Wierickerschans

29

In Memoriam Frans Snijders

Ons bereikte het droeve bericht dat op 28 december 2006 ons oudkoorlid Frans Snijders plotseling is overleden op de leeftijd van 57 jaar. Frans was lid van ons koor van 1996 tot 2004. Hij zong bij de bassen. Op 4 januari jl. is er voor Frans een uitvaartdienst gehouden in de aula van Rhijnhof in Leiden. Enkele leden van ons koor waren hierbij aanwezig. De uitvaartdienst stond in het teken van psalm 121: Ik hef mijn ogen op naar de bergen: vanwaar zal mijn hulp komen? Mijn hulp is van de HERE die hemel en aarde gemaakt heeft.

Onder het spelen van ‘Wachet auf, ruft uns die Stimme’ van J.S. Bach is Frans naar zijn laatste rustplaats gedragen.

Dankwoord

Hartverwarmend waren de reacties na het overlijden van mijn lieve man, onze zorgzame (schoon)vader en opa

Wim Zuilhof Wij waren zeer onder de indruk van alle telefoontjes, handdrukken, kaarten, mooie bloemen en de aanwezigheid van zo veel mensen om ons heen. Daarvoor onze hartelijke dank. len Zuilhof-Eigenraam Jan Willem en Marian Han en Marijke Menno en Geke en kleinkinderen Sassenheim, december 2006 30

VOX MAGAZINE Verenigingsblad van het

Mannenkoor RCM ‘VOX HUMANA’ Vervolg gegevens van binnenzijde van vooromslag.

CONTACTPERSONEN 1e tenoren: Henk Schraa 071-5801244 2e tenoren: Jan Luuk van Dijk 0172-588793 Baritons: Wim Kaapaan 071-5314876 Bassen: Jan Verkerk 0172-421584

Plv. 1e tenoren: Jan Franken 0172-420716 Plv. 2e tenoren: Bram de la Rie 071-5312423 Plv. baritons: Piet Kooreman 071-5769959 Plv. bassen: Bert Holwerda 071-5215429

PODIUMMANAGERS Henk van Houten 071- 5018854

Teunis Buursema 0252-216468

MUZIEKUITGIFTE Hans v.d. Meeberg 071-5310482

Gé le Large 071 3412851 Jan Huijser 0172 603275

REPETITIES

Iedere woensdagavond van 20.00 tot 22.00 uur in de Scheppingskerk, Van Poelgeestlaan 2, 2352TD Leiderdorp, tel 071-5890259

MEER INFORMATIE

Via de website: www.mannenkoorvoxhumana.nl Of per e-mail: [email protected]

OUD PAPIER

Container oude parkeerterrein LUMC, Ingang Wassenaarseweg 62, Leiden. Let op! Na 5 meter direct naar rechts, doorrijden tot einde weg (pleintje). Voor niet Leidenaars: inleveren op laatste repetitie van de maand, vanaf 19:30 bij repetitie locatie. Zie voor data de Agenda op achterzijde.

GIRONUMMERS

Algemeen: 2503179 t.n.v. RCM Vox Humana te Leiden. De Reiskas: 227572 t.n.v. RCM Vox Humana te Alphen aan den Rijn. Voor uitgebreidere informatie en voorwaarden over de Reiskas, zie Vox Magazine 258 (juni/juli 2004).

AGENDA FEBRUARI 2007 07 14 21 28

-

gewone repetitieavond gewone repetitieavond gewone repetitieavond gewone repetitieavond + OUD PAPIER

MAART 2007 02 07 14 21 28

-

vriendschapsconcert Maranathakerk in Alphen a.d. Rijn gewone repetitieavond gewone repetitieavond gewone repetitieavond gewone repetitieavond + OUD PAPIER

Kopij volgende Vox Magazine inleveren vóór 15 maart a.s. BELANGRIJKE DATA IN 2007 02 maart 12 april 14 april 23 april 06 mei 11 mei 12 mei 02 juni 13 juni 16 juni 12 december 19 december 22 december

Vriendschapsconcert in de Maranathakerk in Alphen Concert (Lions) in de Dorpskerk in Leiderdorp Medewerking Jubileumconcert HMZV in Nieuw Vennep (75jarig bestaan) Ledenvergadering in Scheppingskerk Benefiet concert Willibrordkerk in Oegstgeest Avondopname CD Hele dag opname CD Korenfestival in Middelburg Optreden in verpleeghuis Leytenrode in Leiderdorp Tuindagen Noordwijk (onder voorbehoud) Concert in LUMC in Leiden Kerstconcert in de Pieterskerk in Leiden Kerstconcert in Alphen a/d Rijn