Mannenkoor RCM VOX HUMANA. Berlijn sep 2006 jaarg. 29 nr 268B

Mannenkoor RCM “VOX HUMANA” Berlijn sep 2006 jaarg. 29 nr 268B

VOX HUMANA maakt reis naar Berlijn. Inhoud • • • • • •

•

Verslag van de redactie De reisorganisatie Het programma De prijs van de reis en hotelinformatie De brief aan de thuisblijvers Impressies en reacties − De eerste koorreis, een impressie. − Casual − RCM op concertreis − Twee dames aan het woord… − RCM naar Berlijn, begeleid door 28 vrouwen. − Koorreis 2006, een buitengewone ervaring. − Man en Vrouw lied − Van de dirigent − Per mail ontvangen − Berlijn gezien door de voorzitter Het laatste woord is aan de reiscommissie

In het midden katern: • Foto Gallery • Wat was er te zien in Berlijn

2

Een verslag van de redactie.

VOX HUMANA

Maandagavond 2 oktober 2006 stopt om 9 uur een grote dubbeldeksbus in de stromende regen op de parkeerplaats van de Boskoopse veiling. De passagiers proberen snel hun bagage veilig te stellen en een droog plekje te zoeken. Het lijkt een druilerige aftocht, maar als je de hartelijke wijze ziet waarop men van elkaar afscheid neemt, moet het wel een mooie reis zijn geweest. Een mooie reis was het zeker. Niet alleen vanwege het mooie weer in Berlijn, maar zeker ook vanwege de vlot lopende organisatie en de hartelijke wijze waarmee men met elkaar optrekt. Maar goed beschouwd kan dat ook niet anders, want het gaat hier om mensen die graag zingen en zoals men in Duitsland tracht te zeggen: “Böse Menschen haben keine lieder.” Een reis van vier dagen, die begon op vrijdagmorgen vroeg om 7.30 uur. Achtenzeventig mensen stappen dan welgemoed in de bus om naar Berlijn te gaan. Vijftig koorleden om daar te gaan zingen en achtentwintig partners om hen te begeleiden. De organisatie is strak en de bus vertrekt stipt op tijd, maar de leden van de reiscommissie gaan niet over het verkeer en kunnen geen files voorkomen, zodat het gezelschap pas twaalf en een half uur later bij hun hotel in Berlijn aankomt. Natuurlijk wordt er van alles gedaan om de reizigers opgewekt te houden, zoals koffie met gebak in Hengelo, een uitgebreide lunch in een knapzak om lekker in de open lucht op te eten en in de bus worden cd’s en dvd’s gedraaid en zelfs spelletjes georganiseerd. Toch is het gezelschap moe als het zijn bagage het hotel in sleept. Dan moet er ook nog gegeten worden, maar de echte trek is weg en het eten enigszins verpieterd. Een groot aantal mensen kiest voor de rust van de hotelkamer. Anderen zoeken de frisse lucht op of nemen nog een lekker Duits biertje waar ze zo naar uitgekeken hadden.

Zaterdagochtend staat ieder welgemoed op en probeert met een stevig ontbijt de nieuwe dag in te gaan, hoewel bij menigeen de vermoeidheid nog wel in de benen zit. Voor de dames heeft de organisatie een boottocht over de Spree bedacht, terwijl de heren aan het werk moeten. Oefenen voor het concert 3

in de Gedächtniskirche. Dat is hard werken en valt beslist niet mee. Geen hoge kathedraal, maar een lage droge ruimte maakt het zingen die ochtend lastig. Ook de afstemming tussen het orgel en het koor loopt niet lekker. In elk geval zijn er heel wat zweetdruppeltjes nodig om het repertoire naar de wens van de dirigent te krijgen. Gelukkig kan ’s middags gerelaxed worden. Toch komt daar niet veel van, want menigeen wil toch wel iets van de fraaie stad Berlijn zien en er wordt dan ook flink gewandeld. ‘Unter den Linden”. ’s Avonds is er dan het concert. Gelukkig is het publiek in een redelijk aantal aanwezig en doet het koor zijn uiterste best om het zangtempo rustig te houden. Flink afgemat gaan de mannen terug naar het hotel, in de hoop het publiek toch een plezierige avond bezorgd te hebben.

Op zondagmorgen is het kerktijd. Het hele gezelschap begeeft zich naar de Emmauskirche in het stadsdeel Kreuzberg om daar een aandeel te leveren aan de kerkdienst.

Het is een gezinsdienst waarin het oogstfeest gevierd wordt. De kerk is gevuld met grote en kleine mensen. Het grote aantal jonge kinderen maakt dat het een levendige kerkdienst wordt. De sfeer is opgewekt en dat slaat ook over op het koor. Er wordt enthousiast gezongen en gemusiceerd. Na afloop is er erwtensoep als beloning voor iedereen. Daarna wordt er nog een miniconcert gegeven ook dat wordt deze keer met verve gedaan.

Zelfs de zon draagt aan de sfeer bij, zodat het gezelschap zich na afloop kan koesteren op de trappen van de kerk. Opgewekt en met cadeaus wordt afscheid genomen en in de stralende middag worden per bus alle bijzondere punten van Berlijn bekeken. De gids geeft veel en duidelijke informatie zodat niemand zich verveelt. Een heel afwisselende tocht waarbij te voet Checkpoint Char-

4

VOX HUMANA ly en de Brandenburger Tor worden aangedaan. De maaltijd smaakt die avond ook beduidend beter en een tevreden stemming daalt op de groep neer. Voor de één is het dan bedtijd, voor de ander tijd om te genieten van het geestrijke Duitse vocht.

De terugreis op maandagochtend verloopt heel wat voorspoediger dan de reis heen. Na de nodige plaspauzes en een lunchstop wordt Nederland weer bereikt en strijkt het gezelschap vervolgens neer in Schaarsbergen op de Veluwe. Daar doet iedereen zich te goed aan het vette der aarde en worden lovende woorden geuit aan het adres van de reisleiding, de chauffeur en anderen.

Na een vrolijk gezang en het aloude Kumbaya, wordt de thuisreis aanvaard. Een reis die zeker de moeite waard was en die de al aanwezige saamhorigheid in het koor zeker heeft vergroot. Jan Luuk van Dijk

5

De reisorganisatie In het half jaar voorafgaand aan de reis is een reiscommissie bezig geweest met de voorbereidingen voor de koorreis naar Berlijn van 29 september tot en met 2 oktober 2006. De reiscommissie bestond uit de volgende personen: Jan Visser Jan van Egmond Hans v.d. Meeberg Jan Franken De reis naar Berlijn werd georganiseerd door Diogenes te Amersfoort, gespecialiseerd in culturele groepsreizen. Zij zorgden voor de reserveringen in het hotel, charterden een bus voor onze reis (we reisden met Betuwe Express uit Herveld), regelden de verzorging onderweg en de excursies in Berlijn evenals het mogelijk maken van het concert in de Gedächtniskirche en medewerking aan de dienst in de Emmauskirche. Zij hebben een agentschap in Berlijn van waar uit alles geregeld wordt.

6

Het programma (samengevat)

VOX HUMANA

Vrijdag 29 sep

07:30 verzamelen Boskoopse Veiling in Hazerswoude 08:00 vertrek naar Berlijn 10:30 koffiestop in Hengelo, koffie met…. Lunchpakketten worden in de bus uitgereikt 18:30 aankomst bij hotel in Berlijn 20:00 diner (buffet) Na diner vrij Zaterdag 30 sep 07:30 ontbijt, lunchpakket mee, kleding koorcasual 10:00 partners schepen in voor rondvaart 10:00 koorleden met bus naar repetitie ruimte 1030 tot 12:30 repetitie 13:00 ophalen partners 13:00 tot 16:30 middag vrij 17:00 allen naar hotel 17:00-17:30 opfrissen/kleden (crème) 17:30 diner (buffet) 19:00 met bus naar Gedächtniskirche 20:00-22:15 concert 22:30 naar hotel, nazit met drankje Zondag 01 okt 07:30 ontbijt en kleden (zwart) 09:00 vertrek naar Emmmauskirche 09:30 tot 10:30 inzingen 11:00 tot 12:00 kerkdienst 12:00 tot 12:30 lunch 12:30 klein concert 14:30 stadstour 19:00 terug in hotel 20:00 dinerbuffet Maandag 02 okt vroeg op, pakken, ontbijt, uitchecken 08:00 vertrek 18:00 afscheidsdiner in Schaarsbergen 21:00 aankomst bij Boskoopse Veiling 7

De prijs van de reis en hotelinformatie Reissom per persoon:

Koorleden € 280,-, Introducés € 344,-

Inbegrepen: • Vervoer per comfortabele touringcar met chauffeur • Drie overnachtingen • Verblijf op basis van half pension (ontbijt en diner) • Lunchpakketten op zaterdag en zondag • Alle excursies • Nederlandstalige gids tijdens de bustour op zondag • Lunch terugweg (heenreis gesponsord door de Boskoopse Veiling) • Afscheidsdiner • Fooien hotelpersoneel en buschauffeur Niet inbegrepen: • Toeslag 1-persoonskamer ad € 54,• Reis- en annuleringsverzekering • Alle drankjes

Het Hotel Wij logeren drie nachten in het Quality Hotel & Suites City East 4****. Het hotel is gelegen in het noordoosten van Berlijn. Het is gunstig gelegen voor het rijden naar het centrum. De tram stopt vlakbij het hotel en brengt jullie in ca. 15 minuten naar bijv. Alexanderplatz. De kamers zijn voorzien van losse bedden, voor de koorleden die samen op een kamer slapen, en kamers met tweepersoons bedden. Alle kamers zijn voorzien van een föhn, telefoon, minibar, TV. Beddengoed en handdoeken zijn aanwezig. We ontbijten en dineren in een afzonderlijke rookvrije ruimte. De ontbijttijden zijn vanaf 06.00 uur – 10.00 uur, maar zijn aangepast aan ons programma. Dit geldt ook voor de dinertijden. Zie programmabeschrijving hiervoor.

De gegevens van het hotel: Landsberger Allee 203 D-13055 Berlijn Tel. vanuit Nederland: 0049-30978080 Internetsite: www.quality-hotel-berlin.de 8

VOX HUMANA

De brief aan de thuisblijvers

Een hartelijke groet van allen die naar Berlijn zijn afgereisd Om persoonlijke redenen, die wij respecteren, ben je niet in ons midden als wij Berlijn bezoeken en daar twee optredens verzorgen. Wij zullen je missen en aan je denken. Wij, dat zijn:

Dick Aldewereld Diny Bruines

GONNEKE TEGELAAR

Chris Oskamp

Bep van der Voort Fien Meiresonne

Ben Witteman Gert van Bostelen Hans van Kesteren Judith Blok

Cees Fokker

Willy de Bie

Ruud den Brabander Rinus Brandhorst Herman Rouw Kees van Tol Fred Eikelenboom Henk Schraa JAN WESSELING PIET KOOREMAN Jan van Egmond Henk Mattheus GERARD DEN HOLLANDER Wim van Hove

Philip van der Giessen Inessa Veerman Jan Huyser Wim den Besten Jan Franken

Ron Curtiss

DOLF DE HAAS Jan van Keulen Teunis Buursema Harry van der Reijden Jan Brussee Henk van Houten Leo Schrader Mieke van der Krogt Susanna Veerman

Gé de Gunst

9

Jannie de Graaf GOOF VAN DER POEL

Jan Luuk van Dijk

Koos Favier Suze Vlieg AAD BERKENBOSCH Rob Lammers Lies van der Wolf Henk van den Burg Dick Kraay Remert Hoetmer Henk van der Heijde Tine Vogel Gé le Nobel Anneke Roest Teus van Oostenbrugge ANNIE VROLIJK Gé le Large TRUUS Reina Zuiderent Joke de Vor GERRIJ MECHELSE Bram de la Rie Erna Eilander Jan Visser Lucia van der Meer

ERIKS

Aaldert Onink

Roos Vletter Wim Does Esselien Wijks Paul Brussee Jeanne van Willigen

Wil Andela

Wim Kaapaan

Nellie Appelman Gerrit Vletter Trudy Roodenburg Joke Krikke Johan Eendebak Anneke van der Veen

Thea Donkers Hans van de Meeberg

De dames staan onder hun meisjesnaam. Je kunt trachten de combinaties te vinden.

10

Impressies en reacties De eerste koorreis, een impressie.

VOX HUMANA

Wanneer je lid bent geworden van een koor komen er een aantal spannende eerste "keren". De eerste repetitie, de eerste keer dat je je mond open doet, de eerste keer dat het vlinderdasje wordt gedragen, gevolgd door het eerste optreden. En dan nu de eerste koorreis, naar Berlijn nog wel. Zo'n eerste koorreis is weer op te delen in meerdere eerste keren. Het is de eerste keer dat je met veel leden langdurig in een bus zit. In dit geval dubbeldeks in twee periodes van een hele dag. Het hangt dan weer van de plaats in de bus af, wie van het koor je in die omstandigheden het best leert kennen. Eigenlijk leer je dan wie het best bestand is tegen zo'n lange zit en hoe ie zich bezig houdt of, hoe hij of zij het gezelschap bezig houdt. Wij zaten op een plek boven achterin waar we, tussen het boeklezen door, met veel plezier en hilariteit werden bezig gehouden. Het is de eerste keer dat je gezamenlijk is een hotel logeert, met ontbijt, lunchpakket, diner en borrel. Met welterusten en goede morgen. Tegen de één wat luider dan tegen de ander. Met de bijbehorende gesprekken, korter of langer, maar in alle gevallen bijdragend aan het te weten komen van de achtergrond van de ander en zijn partner. Het is de eerste keer dat je gelijk gekleed als "blauwhemden" in de ochtendzon door een buitenlandse stad loopt, zorgend elkaar niet uit het oog te verliezen. In deze kledij wordt ook gerepeteerd voor de uitvoering van die avond. Gezamenlijk onderga je de indrukwekkende blauwe kerk en het grote orgel. Ook wordt de teleurstelling gedeeld dat het repeteren van enkele stukken onder die andere omstandigheden niet mee valt, hoewel de belangstelling van in- en uitlopend publiek tijdens de repetitie een aparte ervaring is en warm aanvoelt. Het uitvoeren van een volledig en lang concert alá het kerstconcert is op zich een eerste keer, wat ook nog plaats vindt in één van de bekendste kerken in een grootse stad. Dat laat een niet uitwisbare indruk na. De spanning van zo'n avondconcert vloeit pas weg tijdens het zingen

11

in en na de familiedienst de daaropvolgende ochtend. De sfeer die daarna in het gezelschap achterblijft, is zonnig en ontspannen. Het plezier beleefd aan de daarop volgende busexcursie is unaniem en heeft ook nog een zuidelijk tintje veroorzaakt door de Vlaamse tongval van de gids.

Eerste keren zijn spannend, maar komen helaas maar één keer voor. Dat is echter geen reden om zo'n koorreis niet te herhalen. Hoe eerder de volgende, hoe liever. Jan Huijser, Bariton, lid sinds 1 januari 2005

Casual Vrijdagmorgen, 29 september stond ik om 6 uur op om mij aan te kleden en om op tijd in Boskoop te zijn. De dag tevoren had ik alles klaargelegd. De twee koorpakken ( een broek, twee jasjes), 2 hemden en een muziekmap. Ik nam geen twee paar schoenen mee, want de reisleider had gezegd: "alleen zwart". Ik trok die ochtend dus mijn bruine broek en blauw geruite overhemd aan en completeerde het geheel met de donkerblauwe pullover (ja, die). Met mijn zwarte schoenen aan kon Dickieboy de reis naar Berlijn "anfangen". Thea had haar eigen koffertje.

Wat blijkt echter tot mijn verbazing bij aankomst in Boskoop op het veilingterrein? Ik was de enige, die de kooroutfit droeg! Iedereen was in eigen vrijetijds kleding. Een misverstand mijnerzijds? Waarschijnlijk. Want zoveel andere kleding moest wel in mijn nadeel uitgelegd worden. Maar ... Waarom zijn we niet allemaal in ons uitgaanstenue vertrokken? Hebben we deze kleding dan niet juist voor dergelijke uitstapjes aangeschaft? Dat heeft toch P.R. waarde? Het zal toch niet zo zijn, dat de reden van het niet dragen, het "kudde"-gevoel is. Iets, waar we als individualisten niet aan willen? Ik hoop van niet. De volgende keer (Middelburg?) maar wel doen. De mensen op straat zullen echt niet zeg12

VOX HUMANA

gen (zoals ik wel eens zei): "Van welk weeshuis zijn jullie?" Vragen ze er naar (en dat is in Berlijn gebeurd) dan kunnen we met trots zeggen: "Wij? Wij zijn lid van het Rijnlands Chr. Mannenkoor uit Leiden". Dick Kraay (ben niet boos, maar wel verdrietig)

RCM

op concertreis

Zingen in de Kaiser—Wilhelm—Gedächtniskirche in Berlijn is echt iets bijzonders. Iedereen heeft wel eens iets gehoord over deze kerk, zeker de mensen, die ruim vóór het uitbreken van de tweede wereldoorlog zijn geboren. Het is dus niet verwonderlijk dat veel toeristen deze kerk bezoeken. Altijd is het een komen en gaan in dat gebouw. Iemand, die op bezoek gaat in Berlijn, gaat zeker deze kerk bezoeken. Elk koor, dat op concertreis is in Berlijn, wil graag in deze kerk zingen, ons koor dus ook, en het is ons gelukt ook. Vóórdat ons koor optreedt, wil de dirigente altijd even repeteren. Zij wil weten hoe de akoestiek is in de concertzaal en waar het koor kan worden opgesteld. Bij voorkeur zou ze daar geen publiek bij willen hebben. Maar in deze kerk lukte haar dat niet. Het publiek bleef komen en gaan, ten koste van de concentratie van de koorleden. Er werd gefilmd en gefotografeerd tijdens de gehele repetitie. Niet alle koorleden konden daardoor bij de les blijven.

Op zaterdag 30 september 2006 om 20.00 uur stond het koor in de kerk opgesteld en kon het concert beginnen. Voor het zingen van het Hymnus van Fr.Schubert en van And the glory of the Lord van G.F.Händel moest het koor zich opstellen in de ruimte vóór het orgel. Daarvoor moesten wij de trap op. Het was niet mogelijk beneden te blijven. Het zingen van deze twee liederen zou niet tot zijn recht komen. Het gaan en komen naar deze opstellingplaats was niet storend. Na afloop van het concert was de dirigente tevreden, wel 13

plaatste zij er een paar kanttekeningen bij, die zij later met ons zou bespreken. Veel koorleden zeiden, dat wij wat vaker hadden moeten repeteren met begeleiding van een orgel. In de Scheppingskerk hadden wij die kans misschien wel gehad. Maar hoe het ook zij, het publiek, dat naar de kerk was gekomen om ons optreden aan te horen, gaf blijk dat ze enthousiast was en daar ging het ons om. Op zondag 1 oktober 2006 verleende ons koor medewerking aan een kerkdienst in de Emmauskirche te Berlijn. Het betrof een dankdienst voor de oogst. In deze kerk konden wij ongehinderd repeteren. Het enthousiaste publiek, dat met veel kleine kinderen naar de kerk was gekomen, was heel erg blij dat wij naar hun kerk waren gekomen. Naar de mening van onze partners, die de kerkdienst hebben bijgewoond en ons zingen hebben aangehoord, zeiden na afloop: “Wat hebben jullie prachtig gezongen. Het leek of er een last van de zangers was gevallen, vergeleken bij het concert van de dag ervoor. Zelden hebben jullie zó mooi gezongen”. De partners kunnen het weten. Zij hebben ons al zo vaak horen zingen. Henk Schraa

Twee dames aan het woord… −

RCM naar Berlijn, begeleid door 28 vrouwen.

Fileleed, uren na de geplande tijd komen we aan in Berlijn. We nemen een run naar de badkamer, genieten opgefrist van het diner en gaan dan uitgeteld naar bed. Zaterdag zal een prachtdag worden. De zon schijnt volop. Onze superbus (er kunnen 94 passagiers in) rijdt voor, bestuurd door onze superchauffeur Renée. Iedereen stapt in maar… wij vrouwen, gaan 3 uur varen en de mannen, gekleed in het vrije-tijds kostuum, gaan 3 uur repeteren in de Gedächtniskirche. De trui hoeft niet aan. Je zou hem eens kunnen kwijtraken. Om 9.30 uur stappen we uit bij een aanlegsteiger. En daar ligt onze boot! Helemaal voor ons, want een groep die probeert mee te liften wordt onverbiddelijk verwijderd. We schepen in. 30 Vrouwen op een grote, mooie, open boot. Ruim genoeg om eens een ander plekje te zoeken en om hier of daar heen te lopen voor een praatje. Aan boord een heel vriendelijk meisje dat ons van koffie voorziet. De beloofde Nederlands sprekende gids spreekt Duits, maar we begrijpen het toch wel. 14

(Vervolg op pagina 23)

Foto Gallery van de koorreis

VOX HUMANA

naar Berlijn

Vrijdag 29 september, de heenreis

15

Foto Gallery van de koorreis

naar Berlijn

Zaterdagmorgen 30 september

16

Foto Gallery van de koorreis

VOX HUMANA

naar Berlijn

Zaterdagmiddag en avond 30 september

17

Wat was er in Berlijn te zien Algemene informatie over Berlijn Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche In deze kerk hebben we zaterdagavond gezongen. De inwijding van de kerk vond plaats in 1895. De kerk moest de herinnering aan keizer Wilhelm I levend houden. Het plein om de kerk was oorspronkelijk voorzien van huizen in neoromaanse stijl als herinnering aan de bloeitijd van het eerste Duitse keizerrijk. In 1943 werd de kerk zwaar beschadigd door bombardementen. Na de tweede wereldoorlog werd het schip afgebroken, maar de toren liet men staan, aan de voet waarvan de Gedenkhalle ligt. Hier wordt de geschiedenis van de kerk gedocumenteerd en zijn nog originele mozaïeken, marmeren reliëfs en liturgische objecten te zien. In 1961 ontwierp Egon Eiermann een nieuwe, achthoekige kerk van blauw glas en een nieuwe losstaande klokkentoren.

Rond 1180 vormden zich bij een doorwaadbare p Cöln en Berlijn. Rond 1280 was Berlijn-Cöln uitge plaats. In 1307 werden de zustersteden verenigd toe tot het Hanze handelsverbond. In 1414 kwam Friedrich von Hohenzollern. Deze bouwde een ka keizerlijk slot zou ontstaan. De gevolgen van de Dertigjarige Oorlog (16 strofaal, maar onder Friedrich Wilhelm von H bouw ter hand genomen. Vanaf 1701 was Berlijn een koninklijke resid groeid tot een stad van 60.000 inwoners. On groeide de stad fors door en bij zijn dood in In 1806 werd Berlijn door Napoleon bezet. D verloor veel gebied. Na de slag bij Waterloo Onder leiding van Bismarck begon Pruisen, een belangrijke Europese mogelijkheid. In 1 Oostenrijkers en 1870 moest keizer Napoleo Berlijn groeide sterk, van 774.000 inwoners helm II stortte Duitsland in de eerste wereld 1933 staat bekend als de Weimar-republiek van 3,8 miljoen inwoners. Van 1933 tot 1945 te stad achter, die na de capitulatie in vier s Amerikaanse) werd opgedeeld. Op 24 juni 1948 voerden de drie westelijke mogen blokkeerde hierop alle wegen naar Berlijn, zodat d kwamen te liggen. Deze blokkade duurde tot mei luchtbrug bevoorraad. De blokkade van Berlijn en

Waar de muur stond... Checkpoint Charly Op het toppunt van de Koude Oorlog stonden Amerikaanse en Sovjetsoldaten hier oog in oog. Checkpoint Charlie was een van de paar zwaarbewaakte grensovergangen tussen Oost- en West-Berlijn. Het checkpoint verdween snel na de val van de Muur, het beruchte grenshuisje is nu te zien in het Alliierten Museum. Het huisje dat nu op een paar meter van de oorspronkelijke plek staat, is een getrouwe kopie en een dankbaar Kodak fotomoment.

18

hersteld als hoofdstad van het verenigde Duitslan naar de nieuwe hoofdstad

Schloss Charlottenburg

Dit is het enige slo Na zware schade gerestaureerd. He voor koningin Sop Door de tijd heen laatste bouwfase b de orangerie werd paviljoens zijn interessante tentoonstellingen

laats in de Spree twee plaatsjes: egroeid tot een belangrijke handelstot Berlijn en traden een jaar later de stad onder heerschappij van asteel waaruit later het koninklijk-

618-1648) waren voor Berlijn cataHohenzollern werd de wederop-

dentie. Berlijn was in 1713 uitgender de “verlicht despoot” Friedrich de Grote 1786 waren er 147.000 inwoners. De stad kreeg een zware schatting opgelegd en o kreeg Pruisen zijn verloren gebieden terug. met Berlijn als hoofdstad, zich op te werken tot 1864 werden de Denen verslagen, in 1866 de on III het onderspit delven. in 1870 naar twee miljoen in 1910. Keizer Wiloorlog, die verloren werd. De periode 1918k. Berlijn groeide gestaag naar een inwonertal 5 was Hitler aan de macht. Hij liet een verwoesectoren (een Russische, Britse, Franse en

ndheden de nieuwe Duitse mark in. De Sovjet-Unie de drie westelijke zones van Berlijn geheel geïsoleerd 1949 en in de tussentijd werd Berlijn via de beroemde de Koude Oorlog leidden tot de stichting van twee Duitse staten. Tot 13 augustus 1961 was het mogelijk vrij tussen Oost- en West-Berlijn heen en weer te reizen. Hierna was dit niet meer mogelijk door de bouw van de Berlijnse muur. In 1989 nam de geschiedenis een voor velen onverwachte wending. Hongarije stelde zijn grenzen open voor Oostduitsers, die via dat land naar Oostenrijk wilden reizen. Op de avond van 9 november kregen onder druk van de revolutionaire bewegingen in heel het Oostblok de Oostduitsers toestemming de muur te passeren. Nog geen jaar later, op 3 oktober 1990, was de Duitse hereniging een feit. Na de eenwording werd Berlijn in ere d en in mei 1999 verhuisde ook de regering

ot van de Hohenzollern dat nog overeind staat. door bombardementen in 1943 is het zorgvuldig et slot werd gebouwd vanaf 1695 als buitenverblijf phie Charlotte en heette aanvankelijk Lietzenburg. hebben er vele uitbreidingen plaatsgevonden. De begon in 1787 toen het theater aan het einde van d toegevoegd. In de vleugels van het paleis en de n ondergebracht.

VOX HUMANA Brandenburger Tor De Brandenburger Tor was vroeger de westelijke toegangspoort naar de stad. Het is de enige resterende van de 18 poorten die Berlijn ooit omringden. De neoclassicistische poort met zijn twee rijen van zes Dorische zuilen is in 1791 ontworpen door Carl Goothard Langhaus en geënt op de propyleeën van de Akropolis in Athene. De koperen Quadriga – een gevleugelde Victoria in haar zegekar – werd in 1806 door Napoleon, na zijn zege op het Pruisische leger bij Jena, meegenomen naar parijs. In 1814 bracht de Pruisische maarschalk Blücher haar weer terug.

Betonblokken tegen het vergeten Het is groot. Bijna 20.000 vierkante meter. En er staat heel veel beton. Beton, gegoten in 2711 grote blokken. Elk blok is 95cm breed en 2,38 meter lang. De hoogste blokken zijn hoger dan 4,5m, de laagste 0,5 cm. De blokken, ook wel stèles genoemd zijn donkergrijs. Zo’n drie voetbalvelden met bijna drieduizend grijze grafzuilen, op een prominente plek, midden in de stad. Het monument illustreert de wil van Duitsland om de moord op de joden niet te vergeten. De Amerikaanse architect Peter Eisenman heeft voor de Duitse wil een abstracte vorm gekozen. De betonblokken zijn niet onmiddellijk als grafzuilen herkenbaar. Het is een monument zonder tekst.

19

Foto Gallery van de koorreis

naar Berlijn

Zondagmorgen 1 oktober

20

Foto Gallery van de koorreis

VOX HUMANA

naar Berlijn

Zondagmiddag 1 oktober, de bustour

21

Foto Gallery van de koorreis

naar Berlijn

Maandag 2 oktober, de terugreis

Meer foto’s: www.mannenkoorvoxhumana.nl/berlijn/index.html

22

(Vervolg van pagina 14)

VOX HUMANA

De Berliner Dom komt voorbij. Ernaast een gebouw wat nog wordt gerestaureerd. Vele malen zien we de Fernsehturm, dichtbij en ver weg, boven alles uit. Deze toren is 365m hoog en je kunt vanaf ruim 200m over de stad uitkijken. Een lift brengt je snel naar boven, maar de wachttijd moet minstens een uur zijn. We varen nog langs veel indrukwekkende gebouwen. En, omdat we een lange tijd varen, komen we buiten het centrum van de stad en zien veel staaltjes van mooie moderne architectuur. De ambassade van Nederland b.v. Wat verder opvalt, is de grote hoeveelheid groen. In de tijd van de muur is daaraan veel aandacht besteed. Veel bomen zijn toen geplant om het voor de Berlijners nog een beetje prettig te maken. Dat groen is gebleven. Overal staan bankjes en daarop zitten mensen heerlijk te genieten in de zon. Op één van die bankjes zit een man met 2 schattige kindjes die enthousiast zwaaien naar (vermoedelijk) iedere boot die voorbij komt. Een andere man op de oever showt ons wat een Berlijner in zijn broek heeft. Het is tijd voor het goedverzorgde lunchpakket. Er zit zelfs een soort notenkoek in. Lekker bij de koffie maar… het blijkt een koude gebakken hamburger, verpakt in folie. Het eind van de boottocht nadert. Sommigen van ons verlangen zo naar hun partner dat zij in iedere man met een blauw overhemd een koorlid zien. Bij de laatste brug wordt een dergelijk overhemd gesignaleerd en één van ons roept heel luid de naam van haar echtgenoot. Helaas, hij is het niet. De man op de brug kijkt “vreemd”. Snapt er niets van. De blauw/kaki mannen met zwarte schoenen verenigen zich met de vrouwen. Op eigen gelegenheid kunnen we 1 ½ uur door Berlijn dwalen. Samen met Aad loop ik Unter den Linden af, naar de Brandenburger Tor. Vervolgens naar het “Denkmal für die ermordeten Juden Europas”. Dat maakt indruk! ’s Avonds naar het concert in de Gedächtniskirche. Er zijn minder belangstellenden dan ’s morgens tijdens de generale. Maar veel meer mensen dan toen in Antwerpen. Wanneer ik mijn lief dan zie staan, tussen zijn zangbroeders, heel enthousiast, in het witte colbert, dan word ik een beetje warm van binnen. Dankbaar dat dit kan. 23

Zondagmorgen. De dienst in de Emmaüskirche. Ik ben blij deze dienst mee te mogen maken. Een kerkdienst, zo relaxed, zo fris, met zo veel jonge mensen…. En al die kinderen… Het is een oogstdienst en voor in de kerk staat een heel grote bak met tuinaarde. Hierin wortels, preien, groene kool en wat niet al. En terwijl kinderen rondlopen wordt er heel eenvoudig gepreekt. Als de mannen zingen staat er op een gegeven moment een jochie van een jaar of drie gespannen te luisteren en te kijken. Dat wil ik ook denkt hij misschien. We gluren een beetje de zaal in waar de mannen zich verkleden na de dienst. Bij enkelen zie je de buiken nog vol met erwtensoep (of waren die al rond?). En dan is het wachten op de bus. Met de bus 4 uur door Berlijn rijden. Wel steeds gelegenheid om uit te stappen en een poosje rond te lopen en goed te kijken. Onze prima gids is een Vlaamse, woonde korte tijd in ons land en nu al weer 10 jaar in Berlijn. Zij vertelt veel, zoveel dat je lang zou moeten lezen om dat alles uit boekjes te weten te komen. De Berlijners zijn fier (Vlaams) op hun stad. En ”het is nu 10 na vijven” (Duits). Wat we allemaal zien??? Checkpoint Charlie, een heel lang stuk beschilderde Muur, het holocaustmonument, de Charlottenburg en nog veel meer. Het is onbegrijpelijk wat we in die 2 dagen van Berlijn te zien krijgen. Nog één keer een diner in het hotel, nog één keer slapen met de ramen open omdat het weer zo mooi is en dan is het voorbij. Maandag om 8 uur vertrekt de bus en na een vlotte reis zijn we om ongeveer half 6 in Schaarsbergen. Daar wacht een fantastisch diner. En tot besluit zingen de mannen in het restaurant Kum Ba Yah… Als we bij de auto’s in Boskoop arriveren, stroomt de regen met bakken uit de hemel. Het was een super koorreis. Ieder die daar iets aan deed: “bedankt”. Jeanne Berkenbosch 24

VOX HUMANA −

Koorreis 2006, een buitengewone ervaring.

Het lijkt weken geleden dat we een dag of tien in Berlijn doorbrachten. Het is echter een week geleden (als ik dit schrijf) dat we onderweg waren naar Berlijn en we waren daar 'maar' twee dagen. Het was één groot feest. Een feest van verwondering en bewondering. Dat zoveel mensen in zo'n verbondenheid een dergelijke reis kunnen beleven zegt toch wel iets over het koor Vox Humana en haar achterban. Wat een saamhorigheid, wat een plezier en ook toch wat een spanning. Zou het wel goed gaan met de concerten en wat zullen de toehoorders er van vinden. Zaterdagavond: als (betrokken) toehoorder heb ik een prachtig concert bijgewoond in een wel heel bijzondere kerk. Zonder in detail te treden heb ik het meest genoten van de a-capella uitgevoerde stukken. Het prachtige spel van de solisten en de bijzondere locatie maakten het tot een onvergetelijke avond. Zondagochtend: de medewerking aan de kerkdienst op zondagochtend tilde me van de aarde en eerlijk gezegd ben ik nog niet helemaal geland. Het koor, de begeleiding en het piano- en orgelspel maakten, samen met de kinderrijke ontspannen kerkdienst, een diepe indruk op me. Wat werd er prachtig gezongen. Eerlijk, ik was tot tranen geroerd. En al deze loftuitingen zouden hier niet geschreven staan als Susanna onze mannen niet met zoveel bezieling zou slaan.

De boottocht, de busrit met gids, de vrij te besteden middag en het prachtige weer hebben er toe bijgedragen dat Berlijn een onuitwisbare positieve indruk heeft achtergelaten. Ons vaste voornemen is dan ook om Berlijn in de nabije toekomst nogmaals te bezoeken. De mensen van Vox Humana die zich voor en tijdens deze reis hebben ingespannen om alles goed te laten verlopen, verdienen een heel groot compliment. Het was af. Hotel - alle maaltijden - de busreis met Reneetje, ik geloof niet dat het beter zou kunnen. Tot slot ook nog binnen een paar dagen de website met veel foto's zodat we nog uitgebreid na kunnen genieten. Chapeau! Berlijn - Bus - Boot - Bijzonder - Bedankt! Judith Huijser-Blok 25

Man en Vrouw lied (Melodie: toen ik nog een jungske was) Mannen Kijk ons mannen hier eens staan, 't sieraad van de aarde, wij zijn kerels uit één stuk, mannen met de baarden. En wij kozen ooit een vrouw om het lief te delen, en zo nu en dan een keer, gauw een zoen te stelen. Tra, la, la, la, la, tra, la, la la la (2x). Vrouwen Wat een stumpers, wat een praats, moet je dat eens horen, als wij vrouwen er niet zijn is de man verloren. Stakkers zijn het zonder vrouw, dat is al bewezen, lopen voor een speldenprik, met veel angst en beven. Tra, la, la............ Mannen Maar wat denk je: 't is de man, die het moet verdienen, nou ik zeg je 't valt niet mee om dat uit te kienen. 't Schip moet varen in zijn koers en de man zal sturen, maar de vrouw in de kajuit toont nogal eens kuren. Tra, la, la…………. Vrouwen Ja als je maar lekker kookt, zijn ze in hun nopjes, en dan krijg je heel spontaan, kleine schouderklopjes. Gaan dan met voldane buik, lekker liggen pitten, en de vrouw kan aan de vaat, die kan niet gaan zitten. Tra, la, la,............

26

VOX HUMANA Mannen Ja wat wil je lieve schat eenmaal toen wij trouwden, zwoer jij mij een dure eed, die moet je nu houden. Dus jouw plaats is aan 't fornuis, jij zorgt voor het eten, en de man zal dan voor jou, bloed en water zweten. Tra, la, la...... Vrouwen 't Leven is toch raar verdeeld, dat zijn harde feiten, liefde is een heel mooi ding, om rauw in te bijten. maar het vrouwtje is de klos, negen lange maanden, en de man loopt langs je heen en zegt: hou je staande. Tra, la, la....... Mannen Als wij konden zouden wij, graag de baby's baren, maar de lieve God zei: nee, laat dat denkbeeld varen. Daar zijn wij niet op gebouwd, en de vrouw is flinker. Dus aan jullie alle eer, voor ons is het linker. Tra, la, la,............ Mannen en vrouwen Zo, nu is het wel genoeg, wij moeten ons schamen, nu genieten van de zang, heerlijk zingen samen. Daarom zingen wij vandaag weer het hoogste lied. Want het zingen blijft voor ons, toch wel favoriet. Tra, la, la,............

27

Van de dirigent Beste koorleden, Dit was dan onze eerste buitenlandse koorreis. Het was een fantastische ervaring, en ook leuk om al uw partners eens te zien. Mijn complimenten aan alle leden, dat u ondanks de zware reis en omstandigheden toch een heel mooi concert hebt neergezet in de Gedächtniskirche. Het is altijd een leerproces, voor iedereen eigenlijk. Andere omgeving, publiek, zaal, akoestiek en wetten. Het is knap dat u op zo een korte termijn zich aan heeft kunnen passen. Dat betekent dat u goed kunt omgaan in moeilijke en andere situaties. Niet ieder koor is daar bestand tegen,jullie koor dus wel. Bravo!!!! Het was een zwaar programma, en petje af dat u dit allemaal hebt kunnen zingen. Met name wat betreft And the Glory................., heel erg knap, op het laatste moment een aanpassing en zingen maar!!!!!!!

Heel erg mooi was het a-cappella gedeelte aan het begin van het concert. En zo waren er heel veel mooie momenten. Je kunt zeggen: het kan en moet beter. Maar ook zingen is mensenwerk. En dat is maar goed ook. De sfeer was ook fantastisch, dat moest ik namens mijn moeder en mijn a.s. echtgenoot en Herman nog tegen u zeggen. Ik heb ontzettend genoten van de kerkdienst en alles wat eromheen gebeurde de zondag erop. Het was een bijzondere dag in alle opzichten, de dienst, kinderen, Herman die piano bleef spelen na de dienst, prachtige zonnige dag uiteindelijk en een fantastische rondleiding met de bus. Al met al: Ik had er graag met jullie als koor nog een weekje willen blijven.

Bedankt aan de Reiscommissie voor de fantastische organisatie en hopelijk gaan we langzamerhand een plannetje smeden voor een volgende reis, over een paar jaar????? De sfeer is heel erg goed en zo hoort het ook. Nogmaals gefeliciteerd met uw fraaie optreden in Berlijn en ik zal zeggen: de spits is eraf. Uw dirigente, Susanna 28

Per mail ontvangen

VOX HUMANA

Geachte Heer, Op 30 september jl. heeft uw koor een prachtig concert in Berlijn gegeven. Mijn man en ik bevonden zich onder het auditorium en hebben er zeer van genoten. De opbouw van het programma sprak mij ook erg aan, en de prachtige uitvoering daarvan heeft op spiritueel gebied ook onverwacht effect gehad. Tot mijn spijt is het programmablad bij ons zoek geraakt, reden waarom ik u wil vragen of het mogelijk is het programma per e-mail of per gewone post aan mij op te sturen. Ik zou daar erg blij mee zijn. Gaarne wens ik u en uw koor, en uw inspirerende dirigente Susanna Veerman heel veel blijvend succes toe, en ik hoop binnenkort het programma weer in mijn aandacht te kunnen koesteren. Met vriendelijke groet, Annemieke Driessen. Adres is bij de secretaris bekend

29

Berlijn gezien door de voorzitter Een concertreis geeft altijd weer een speciale binding tussen koorleden en tussen de meereizende partners. In alle jaren van ons bestaan heb ik al heel wat reizen meegemaakt. Meerdere keren Oxford en Basingstoke, verder Roemenië, Parijs en Schin op Geul. De reis naar België heb ik gemist vanwege een eerder besproken reis met Exultate Deo naar Leipzig. Elke reis heeft weer een eigen charme en steeds denk je dat de laatste reis beter is geweest dan alle voorgaande reizen. Bewust heb ik daarom een tijdje gewacht met het opschrijven van mijn ervaringen want dat idee van de beste reis allertijden had ik nu ook weer. De reizen naar Engeland zijn altijd gekenmerkt door de sterke persoonlijke contacten die we daar hadden en voor een groot deel nog steeds hebben. Maar daarmee loop je ook het risico dat het koor ter plaatse uiteenvalt in groepjes. Een deel zit bij gastgezinnen die zich voor je uitsloven en een ander deel heeft heel andere belevenissen in een hotel. Alleen op de heen en terugweg deel je als groep dezelfde ervaringen, maar dan toch nog verspreid over twee bussen.

Wat maakte deze reis in mijn ogen nu zo bijzonder? Ik denk dat dit een combinatie van factoren is geweest. Allereerst werden we verrast met een bus waar we allemaal een plekje in vonden. Dat je daarbij een plekje zoekt bij bevriende koorleden is logisch maar onderweg zag je met grote regelmaat mensen tijdelijk een ander plekje zoeken en daarmee het saamhorigheidsgevoel bevorderen. Je kunt onderweg ook gezamenlijk zingen of een spelletje doen. Het mooie weer kwam ons zeer gelegen. Zo werden een boottocht, een wandeling “Unter den Linden” en een bustour met stops een feest om mee te maken. Het ruim opgezette programma bevorderde ook het goede gevoel over deze reis. Geen rennen en vliegen, bus in bus uit om toch maar niets te missen, maar steeds een redelijke tijd om je even op te frissen voor je naar het volgende onderdeel van de reis mocht gaan. ’s Ochtends moesten sommigen wel erg vroeg opstaan maar ook dan was er de rust van een ontbijt.

30

VOX HUMANA

We boften ook met het aantal bezoekers dat naar het concert in de Gedächtniskirche kwam. Dat heb ik wel eens anders meegemaakt. Zoals de eerste keer in Oxford waar er naast onze partners en partners van het gastkoor slechts een veertigtal bezoekers waren. Overigens vond men dat in Oxford wel een groot aantal want soms hebben we maar twintig bezoekers in totaal zei men. Dat we zelf wel wat kritische opmerkingen over het concert hadden is goed, het kan altijd beter, maar bezoekers die ons voor het eerst hoorden waren zeer lovend over hetgeen we hen hebben geboden. Zie ook de afgedrukte mail die we ontvingen.

En dan de Emmauskirche. Met mij zullen velen bij aankomst kritisch naar het kerkgebouw hebben gekeken en hebben gedacht waar komen

we nu terecht. Binnen straalde de kerk een heel andere sfeer uit en toen de kerk helemaal gevuld was met voornamelijk jonge gezinnen, was een sfeer voor een goede prestatie geschapen. Dat leidde, na een leuke kerkdienst en de snert, tot een prachtig optreden van ruim 20 minuten waarbij nog vrijwel alle kerkgangers aanwezig waren. Toen waren ook de meest kritische stemmen van de vorige avond gesmoord en waren we allemaal opgetogen over deze bijzondere belevenis. Over de bustour zal ik het verder niet hebben, daar schrijven anderen al genoeg lovende woorden over, dus rest mij een slotconclusie. 31

Zoals eerder vermeld, de laatste reis is altijd de beste. Door dit neer te zetten doe ik waarschijnlijk afbreuk aan andere reizen die ook hoogtepunten vormden, maar ik kan wel een paar conclusies trekken. 1. Zelden heb ik tijdens koorreizen in zo’n korte tijd zoveel van een stad of omgeving gezien. Dat is een compliment voor de reisorganisatie Diogenes die de juiste keuzes in de programmering heeft gemaakt. 2. Zelden heb ik zo’n rustige reis meegemaakt. Het enige moment waarop we krap in de tijd kwamen te zitten was tijdens de repetitie op zaterdagochtend. Die moesten we op zeker moment afbreken omdat we een afspraak met de dames hadden om hen weer op te halen. Dat het desondanks lukte om ’s avonds zo goed voor de dag te komen is een compliment voor de dirigent en de begeleiders. 3. Zelden heb ik als bestuurslid op zo’n ontspannen wijze de reis beleefd. Dat is de verdienste van de reiscommissie. Als je zeker weet dat ze het in de hand hebben, kun je het met een gerust hart loslaten. Dat ik dit van begin tot einde kon is een groot compliment aan deze commissie. Bravo! 4. Nooit heb ik met zoveel plezier dit verhaal op papier gezet. Dat is niet zo verwonderlijk want dit was de eerste reis waarbij ik voorzitter was. Aaldert Onink

32

Het laatste woord is aan de reiscommissie

VOX HUMANA

De voorbereiding Eind 2005 heeft Jan van Egmond, namens het bestuur, een aantal koorleden gevraagd om aan de reiscommissie deel te nemen. In de eerste vergadering die belegd werd was een vertegenwoordigster van de reisorganisatie Diogenes uit Amersfoort, mevrouw Hondema, uitgenodigd. Zij had een eerste voorstel op papier gezet met verschillende mogelijkheden van hotels, bezienswaardigheden e.d. Met haar zijn de eerste wensen doorgenomen, m.n. rond het zingen in kerken in Berlijn; de Gedächtniskirche en de Berliner Dom. Vervolgens ook de diverse hotels en aanvullende wensen besproken. Op basis van onze wensen zou zij een volgend voorstel uitwerken. De reiscommissie was eind 2005 inmiddels geslonken tot vier personen één Hans (v.d. Meeberg) en drie Jannen (van Egmond, Franken en Visser). In december 2005 is geïnventariseerd hoeveel leden mee zouden gaan naar Berlijn met een kostenspecificatie. Op basis van reacties heeft de reiscommissie de plannen aangepast; met name de keuze voor een goedkoper hotel. Het aantal opgegeven deelnemers aan de reis heeft de reiscommissie aangezet verder te gaan. Jammer was het dat het aantal bassen zeer gering was. De (bijbelse) gelijkenis van de bruiloft, waarbij de genodigden steeds weer een ander excuus (het land bewerken, een vrouw trouwen etc.) hadden, stond de reiscommissie voor ogen. Dus bassen een volgende keer…………………

Met dank aan onze (inmiddels afgetreden) penningmeester Johan Eendebak zijn verschillende overzichten gemaakt. Naast zijn financiële kennis geldt hij ook als een excelloog (kan dus goed met Windows-Excel omgaan). Ook de rekeningen, die de koorleden hebben ontvangen, waren dankzij zijn expertise met Word gemaakt. Ondergetekende was inmiddels contactpersoon geworden voor Diogenes. Verschillende keren ben ik in Amersfoort geweest om zaken door te nemen met Liesbeth Smink, die bij Diogenes belast is met de uitvoering van dit soort reizen. Met haar is in goed contact de reis georganiseerd.

33

In juni 2006 was er de eerste en enige tegenslag: n.l. het optreden in de Berliner Dom kon geen doorgang vinden. Het kerkbestuur had om zowel het repertoire als een DVD gevraagd. Beide hebben zij ontvangen en met name de (kerst) DVD konden ze niet aan de praat krijgen, zeiden zij. Het agentschap in Berlijn, die voor Diogenes de uitvoering ter plaatse regelt, heeft toen de vervangende kerk geregeld, n.l de Emmauskirche. Achteraf denk ik dat deze keuze erg goed is geweest. Onze dank is uitgegaan naar Heike Albrecht van het agentschap, die dit alles heeft geregeld voor ons.

De uitvoering Ja, de uitvoering……. Dat hoef ik hier niet op te schrijven. Jullie hebben allen de reis meegemaakt en de uitvoering ondergaan. Verschillende van jullie, alsmede partners, hebben een reactie in dit boekwerk vermeld. Van mijn kant kan ik alleen maar aangeven, dat alles gelopen is, zoals we het met elkaar in de reiscommissie en met Diogenes besproken hebben. Velen van jullie hebben mij gevraagd of ik reisleider van beroep ben (geweest). Nee dus, alleen regel ik nog wel eens wandelweekenden met vrienden. En dat is een beetje dezelfde wijze van organiseren, maar dan in het klein. Dank aan De Jokes, voor hun hulp tijdens de reis, uitdelen van de lunchpakketten en de spelletjes. Jan van Egmond voor het beschikbaar stellen van zijn bedrijfsterrein voor het parkeren van onze auto’s. Johan Eendebak (nogmaals) voor zijn inspanningen voor het maken van de overzichten en rekeningen. Tot slot In de evaluatie van Diogenes werd gevraagd of zij een volgende keer weer onze reis mogen organiseren en de bestemming. Dat laatste is wellicht de vraag aan jullie allen: denk eens na over een bestemming, waar jullie heen willen en die nog voor een ieder bereikbaar is. Denk aan duur van de reis; misschien geen bus, maar een ander vervoermiddel, maar dan weer de kosten. Afijn voer om erover na te denken. De reiscommissie heeft al aangegeven in de evaluatie dat in 2008 de volgende reis kan zijn. Namens de reiscommissie, Jan Visser. 34

VOX HUMANA

De reiscommissie werd gevormd door:

Jan Visser

Jan van Egmond

Hans v.d. Meeberg

Jan Franken

Mannen bedankt !! Dank aan alle inzenders van teksten en foto’s.

Jan Luuk van Dijk Bert Nieuwenhuis

REDACTIE

[email protected] [email protected]

0172-588793 071-5321226

Redactieadres Rubenslaan 113, 2391 HE Hazerswoude-dorp [email protected] Kopij s.v.p. aanleveren per e-mail of per diskette Jan Huijser

Vormgeving: [email protected]

0172-603275

35

Uniek cadeau voor Vox Humana Uit handen van de Pfarrer van de Emmauskirche in Berlijn ontving Vox Humana een unieke afbeelding van deze kerk als dank voor hun optreden in de kerkdienst van zondag 1 oktober 2006