De
W O RK SH O P
ap
voor vakman e d f sch lie
MANDEN VLECHTEN * U I T D E T I J D VA N D E Z U I D E R Z E E * MAKKELIJK /MOEILIJK
W AT I S D AT I N S P I R E R E N D !
★★★
WERKEN MET JE HANDEN
03
Paola Kalshoven neemt voor Libelle een kijkje bij mensen die traditionele ambachten nog echt in de vingers hebben. En er hartstochtelijk van houden! In dit eerste deel leren we een lief mandje te vlechten dat om een karaf past. PRODUCTIE EN TEKST Paola Kalshoven FOTOGRA FIE Sonja Velda FOTOGRA FIE ST ILLS Joost Govers
7 0 | L IB E LL E H O M E M A D E
workshop mandje vlechten
Ineke
‘LEUK OM ZELF EEN MA N D VA N E E N O U D SCH ILD ER IJ N A T E VL E C HTE N! ’ Vroeger werden voor veel zaken aparte manden gemaakt: groenten, brood, turf of vis bijvoorbeeld. En haring werd in hoge ronde manden vervoerd, bot in platte, ovale manden. Dat had te maken met de vorm van de vis. Ineke van der Sommen weet er alles van. Ze is mandenmaker in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen: “Ik vlecht met wilgentenen en soms gebruik ik rotan als dat in de oorspronkelijke mand ook zo was. Ik vlecht ‘historische’ gebruiksmanden en fuiken, voornamelijk uit het Zuiderzeegebied. Dit doe ik aan de hand van voorbeelden: oude manden, beschrijvingen van andere vlechters, foto’s en schilderijen. De manden die ik vlecht, werden gebruikt door vissers, marktkooplieden, fruittelers en in het huishouden. Voor mij is het echt een leuke uitdaging om de originele manden zo goed mogelijk na te maken.” L I B E L L E HOME MADE | 7 1
#
7 2 | L IB E LL E H O M E M A D E
workshop mandje vlechten
KARAF L I B EL L E W O R K S H O P
Ineke ging enthousiast aan de slag en bedacht een mandje, dat iedereen thuis ook kan vlechten. Sla om voor de beschrijving.
L I B E L L E HOME MADE | 7 3
#
Libelle NO
03
KARAF
MOEILIJKHEIDSGRAAD
★★★
WERKBESCHRIJVING
01
02
03
04
05
NODIG water | bak | pitriet
# STAP 3 vlecht met een
# STAP 4 zet de karaf op het
# STAP 6 maak de staken
# STAP 7 leg de allerlaatste
2 tot 3 mm dik | tang |
inslagtwijg om de staken
vlechtwerk. De gevlochten
goed nat door ze 10 min.
staak onder de al omgebo-
glazen karaf max. ø 15 cm
en vorm een rondje (foto
bodem moet ietsje ruimer
in de bak met water te
gen eerst gebogen staak.
| touw | schaar
2), waarbij de uiteindes van
zijn dan de bodem van het
doen. Vorm de rand door
Knip de uiteinde van de sta-
de inslagtwijg ongeveer
karaf. Zet de karaf op het
de staken om de beurt naar
ken af (niet te kort, anders
# STAP 1 knip 7 staken,
even lang moeten zijn.
rondje en buig de staken
rechts te buigen en achter
kunnen ze weer los schie-
neem als lengte ongeveer
Buig één einde van de
(3) om de karaf naar boven.
de volgende staak te leg-
ten). Snoei dan alle stukjes
5x de hoogte van het karaf.
inslag om een staak, zodat
Zorg dat de staken mooi
gen. Buig ze op
die uitsteken bij de plekken
Bij een grotere doorsnede
beide uiteindes naar rechts
verdeeld en recht zijn. Zet
dezelfde hoogte, dit is iets
waar ze aangehecht zijn.
van de karaf heeft u meer
wijzen (het vlechten gaat
de staken vast met een
hoger dan de dikte van de
staken nodig; dit moet altijd
rechtsom). Begin nu met
touwtje. Vlecht verder naar
staken, zo creëert u ruimte
# STAP 8 Met buitenste
een oneven aantal zijn.
paren, d.w.z. vlechten met
boven.
voor de staak die eronder
stengel van pitriet
Neem een aantal stukken
twee twijgen, elke keer
komt te liggen
(= manou/platrotan)
van tenminste 120 cm als
pakt u de meest linkse tak
# STAP 5 voor de uitsparing
(zie tekening 2).
omwikkelen en de laatste
inslag. Laat het pitriet in de
en geeft deze 1 slag achter
stopt u met vlechten; de
er door heen terugvouw–
bak met water minstens
een volgende staak. Zo
overgebleven inslag afknip-
en. Afknippen en klaar.
10 minuten weken.
zijn ze om en om aan de
pen. Wat hoger begint u
beurt om de volgende slag
weer door een dubbelge-
# STAP 2 zoek het midden
te maken (zie tekening 1).
vouwen inslagtwijg om
van de staken (foto 1),
Ga rond en rond. Voeg een
een staak te leggen (zie
vorm nu een kruis door
nieuwe twijg toe als een
tekening 1) en weer met de
4 staken horizontaal te
van de inslagtwijgen op is.
meest linkse twijg te vlech-
leggen en met de over-
Dit doet u door
ten. Vlecht door tot 4 cm
gebleven 3 staken erdoor
de nieuwe inslag in te
onder de rand van de karaf.
te vlechten.
steken waar de oude stopt
tekening 1
tekening 2
(zie tekening 1). Duw alles steeds stevig aan.
Kijk op pagina 6, 34 en 92 voor de overige workshops! 7 4 | L IB E LL E H O M E M A D E
