MAGAZINE Symposium. Religie natuurlijk! ENTREE Er is hoop. Het christelijk geluid in de samenleving

EH MAGAZINE 2013 | 37.03

Symposium

Religie natuurlijk! Argumenten voor en tegen geloven ENTREE Er is hoop INTERVIEW Het christelijk geluid in de samenleving

[ Advertenties ]

Vrienden worden? Er is een radiostation dat 7 dagen per week en 24 uur per dag uitgesproken christelijke programma’s maakt: Groot Nieuws Radio. Altijd en overal bereikbaar. Bemoedigende en inspirerende programma’s met een bijbelse boodschap voor iedereen. Dit unieke radiostation ontvangt geen subsidie en kan alleen in de lucht blijven dankzij de steun van vrienden en sponsors.

CADEAU Word ook vriend van Groot Nieuws Radio! Dan bezorgen wij de nieuwe CD van Sela ‘Ik zal er zijn’ gratis bij u thuis.

MACHTIGING SEPA

Ja, ik word vriend

van Groot Nieuws Radio en ontvang GRATIS het welkomstgeschenk Voornaam:

Voorletter(s):

❍ Mevr / ❍ Dhr

Achternaam: Adres: Postcode:

Woonplaats:

Geb. datum:

Telefoon:

GRAT IS CD

Door ondertekening van deze machtiging geeft u toestemming aan Groot Nieuws Radio om doorlopende incasso-opdrachten te sturen naar uw bank om een bedrag van uw rekening af te schrijven en aan uw bank om doorlopend een bedrag van uw rekening af te schrijven overeenkomstig de opdracht van Groot Nieuws Radio. Als u het niet eens bent met deze afschrijving kunt u deze laten terugboeken. Neem hiervoor binnen 8 weken na afschrijving contact op met uw bank. Vraag uw bank naar de voorwaarden.

Ik machtig Stichting Groot Nieuws Radio om maandelijks van mijn rekening af te schrijven*: ❍ € 3,50

❍ € 7,-

❍ € 10,50

❍ € 17,50

❍ € 25,-

IBAN: Plaats en datum:

Deze machtiging sturen naar: Groot Nieuws Radio Antwoordnummer 1105 3900 VB Veenendaal (postzegel is niet nodig)

Handtekening:

Groot Nieuws Radio • Postbus 1027 • 3900 BA VEENENDAAL • Incassant ID: NL09ZZZ302534530000 * De Stichting Groot Nieuws is erkend als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dat betekent dat uw donatie aftrekbaar is van de belasting. De bijdrage voor de eerste drie maanden wordt in één keer geïncasseerd. Deze actie loopt tot 31 december 2013.

EH Magazine | nov2013

E-mail:

INHOUD

Waarom zijn wetenschappers minder vaak gelovig?

4 Er is hoop

10 Religie

natuurlijk

6

EH-Magazine is een uitgave van de Evangelische Hogeschool (EH) te Amersfoort. De EH is een stichting die ten doel heeft de bevordering van hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, onderworpen aan de Heilige Schrift tot eer van God. Bestuur: Voorzitter: Drs. H.J. van Rhee (Nieuwer ter Aa) Penningmeester: Dhr. M. van der Linden AA, Hasselt Secretaris: Mw. drs. M. Buijs-Wilts (Leusden) Mr. H. Abbink (Rosendaal) Mw. drs. W. de Jong (Gouda) Drs. J. Messelink (Kampen) Ir. R. Reedeker (Veenendaal) Drs. M. Visch (Zwolle)

12 Het christelijk geluid in de samenleving

Directie: Drs. E.J. van Dijk Redactie: G.M. Bijkerk, A.J. Dekker en O. Visser Vormgeving: WWW.IDD.NU

Politieke besluiteloosheid leidt voor EH tot financiele uitdaging

15

3

Overname van teksten mag alleen met toestemming van de redactie en onder bronvermelding.

17 Studiekeuze event 2014

20 zichtbaar EH

@EHAmersfoort @oedsblok Voor ongeveer 100 18-19 jarigen @EHAmersfoort mijn verhaal verteld over #buurtkerk. Leuke sfeer & heel wat vragen... @JanvanWillegen Vanmiddag met mijn zwager aanwezig bij de bedrijvennetwerkdag van de @EHAmersfoort bij de #KNMR in IJmuiden. Goede sprekers en ontmoetingen. @ElsJvanDijk Straks stroomt de EH vol met ouders. Eerst kennismaking met persoonlijke begeleiders van studenten en vanavond mag ik een lezing geven. Verbinden!

@RvanWoudenberg mooie avond gehad @EHAmersfoort met o.a. diepe overdenking @ElsJvanDijk over `de hunkerende generatie’; bedankt voor de avond en het mooie boek @EHAmersfoort De EH feliciteert @ElsJvanDijk met de verkoop van 10.640 ex. van De hunkerende generatie! @NedDagbl EH wil snel besluit over leenstelsel: AMERSFOORT Het parlement moet snel beslissen of er een sociaal leenstelsel komt. #NDnl

@ElsJvanDijk Vanmorgen bij de post een envelop met € 100,- met als enige begeleidende tekst: ‘dit is een gift.’ Dat het nog gebeurt op deze manier! Dank! @EHAmersfoort De eerste studiestoppers melden zich bij de EH. Doorstart nodig? Doe het EH-Traject. Vraag nu de studiegids aan via www.eh.nl/traject @EHAmersfoort `Bussemaker heeft in het voorjaar toegezegd om met @EHAmersfoort in gesprek te gaan. Gaat zij dat nog doen?’ @JoelVoordewind in #TweedeKamer

Wij zijn ook actief op andere social media.

Raad van Advies: Drs. G.J.A. Toonen (Sommelsdijk) Drs. L. van Hoorn (Hoevelaken) Dr. R.J.A. Doornenbal (Ede) Prof. dr. R. Kuiper (Barneveld) Dr. H.A. Bakker (Ede) Dr. C.P. Polderman (Middelburg) Drs. H.R. Schaafsma (Kampen) Ing. E. de Kam (Driebergen) Dhr. A. Lock (Amersfoort) Drs. G.J.M. Segers (Hoogland) Dhr. J.H. Slot (Amersfoort) Evangelische Hogeschool Postbus 957 | 3800 AZ Amersfoort bezoekadres: Drentsestraat 1 Tel. (033) 4604000 Fax (033) 4604009 E-mail: [email protected] | www.eh.nl Adreswijzigingen: via www.eh.nl Advertenties: [email protected] De EH is ongesubsidieerd en volledig afhankelijk van giften. Giftrekening: NL40 ABNA 0448 3610 00 t.n.v. EH Amersfoort. EH-Magazine, jaargang 37 nummer 3 ISSN: 2213-199x

@

EH MAGAZINE 2013 | 37.03

4

Entree door drs. Els J. van Dijk

Er is hoop

‘Er is hoop’, zei Mol. Hij zat samen met veldmuis op het bankje onder de dikke eik aan de rand van het bos. Het regende zachtjes, en tegelijk was de zon doorgebroken. Mol veegde de regendruppels van zijn bril, zette die weer op zijn neus en zag door de dikke glazen hoe boven het maïsveld een fletse regenboog verscheen.

Hij schraapte zijn keel. ‘Er is hoop’, zei hij nog eens. Zijn stem klonk ineens heel gewichtig. ‘Wat jij, Veldmuis?’ Veldmuis wist niet goed wat hij moest zeggen. Hij kon zich wel iets voorstellen bij de hoop van een mol, maar hij voelde wel aan dat Mol iets anders bedoelde. ‘Wat bedoel je daar precies mee?’ vroeg hij voorzichtig. ‘Nou ja’, zei Mol geërgerd. ‘Hoop, je weet toch wel wat dat is?’ ‘Ja ja, natuurlijk’, zei Veldmuis snel. Hij dacht koortsachtig na over een antwoord dat Mol zou kunnen bevallen. ‘Tsja, eh, ik hoop natuurlijk wel eens iets. Als ik bijvoorbeeld bij jou op bezoek ben geweest, diep in je hol, en ik loop door die stikdonkere gang op weg naar huis, dan hoop ik altijd dat ik na de volgende bocht in de verte het daglicht zie.’ ‘Ha’, zei Mol schamper. ‘Noem je dat hopen? Je hoopt iets waarvan je weet dat het toch wel zal komen. Je weet toch dat er licht is aan het einde van mijn tunnel? Zo kan iedereen wel hopen. Veldmuis zweeg bedremmeld. Maar Mol raakte nu pas op dreef. ‘Weet je nog, Veldmuis, die overstroming, een jaar geleden? Mijn hele huis was ondergelopen, en ik moest door mijn eigen gangen zwemmen om mijn vrouw en kinderen te redden. Toen ik de laatste in de boot had gezet, brak de zon door, terwijl het nog regende. Toen zag ik die regenboog. ’t Is gek, maar telkens als ik die zie, denk ik: zo lang er beesten zijn zoals ik, is er hoop.’

entree

Veldmuis veerde op. ‘Ja, dat weet ik nog. Het was maar goed dat alle muizen samen die boot hadden gebouwd, hè Mol? We wisten eigenlijk niet waarom we het deden, maar we hadden ergens het gevoel dat-ie wel eens van pas zou kunnen komen. Uil heeft later die boot een naam gegeven en die er met dikke zwarte letters op geschreven. Ik vergeet altijd wat er stond, want ik kan niet lezen, zie je.’ Mol kuchte. ‘Die boot van jullie’, zei hij zacht, ‘heet geloof ik ‘De Hoop’. Of zoiets.’ Toen zwegen ze allebei, Mol en Veldmuis. Ze keken hoe de regenboog langzaam oploste in de grijze lucht. ‘Inderdaad, er is hoop’, zuchtte Veldmuis.Er is hoop. Hoop is niet wat je verwacht; het is wat je nooit hebt durven dromen. Hoop overtreft je stoutste verwachtingen. Hoop heeft namelijk niets te maken met je eigen optimistische inslag of een flinke dosis zelfvertrouwen. Christelijke hoop is gebaseerd op Gods toezeggingen. Het is zekerheid omdat God zelf er achter zit. Daarom maakt hoop het mogelijk om verder te kijken dan het vervullen van urgente wensen en dringende verlangens. Hoop is niet gebaseerd op een stevig zelfbeeld, maar op een belofte die gegeven is. Die belofte bracht niet alleen Abraham ertoe op reis te gaan naar een onbekend land; ze inspireerde niet alleen Mozes om zijn volk uit te leiden uit de slavernij; ze is ook het leidmotief voor elke christen die blijft wijzen op nieuw leven, hoezeer ook geconfronteerd met de gebrokenheid van het bestaan. Hoop is namelijk gefundeerd in Christus die een definitieve breuk realiseerde in de deterministische keten van menselijk vallen en opstaan. Daarom is hoop niet hetzelfde als een wens die in vervulling gaat, of een gunst die wordt verleend. Nee, het gaat veel verder dan dat. Hoop is een niet te beredeneren afhankelijkheid van God die uit is op nieuw en hernieuwd leven. Daarom ook zijn wij zo verwachtingsvol in het werken met onze studenten. Ook aan hen gaat de gebrokenheid van het bestaan niet voorbij. Maar hun en ons leven mag altijd gericht zijn op de verwezenlijking van Gods belofte van nieuw leven. Hij is de God van de herschepping en naar dat werk zien wij uit. We proberen onze studenten mee te nemen in het uitzien naar Gods daden en de realisering van Zijn beloften in plaats van dat we verwachtingen dichttimmeren of uitdoven door onze eigen beperkingen, onmogelijkheden en teleurstellingen. En natuurlijk, soms lijken situaties uitzichtloos, maar het is ook waar dat Gods kracht groter is dan onze zwartste nacht. In colleges leg ik studenten uit dat de kracht onder ons altijd groter is dan de problemen voor ons. Iemand zei het zo: ‘De hoop is als de nachtelijke hemel; er is geen plekje zo

5

donker of het oog, dat er enige tijd op gericht blijft, ontdekt tenslotte een ster.’ De joodse filosoof Franz Rosenzweig zei eens dat aan iedere jood voor de rechterstoel van God de volgende vraag gesteld wordt: ‘Heb je op het heil gehoopt?’ Dat is een heel essentiële vraag natuurlijk. Niet alleen voor ons persoonlijke leven, maar ook voor de bredere verbanden waarin we gesteld worden en de wereld waarin wij leven. Hopen wij werkelijk op het heil? Of zijn we er voornamelijk mee bezig om het naar ons zin te hebben op deze aarde of slechts met overleven. Hebben wij met heel ons hart en door onze daden de hoop op het heil, op het Koninkrijk van God levend gehouden? Hebben wij ons leven lang werkelijk dat verlangen gezocht en serieus genomen? Dan zal blijdschap ons kenmerk zijn. Hoop brengt namelijk blijdschap teweeg. Paulus zegt dat we ons mogen verblijden in de hoop, in de heerlijkheid die we mogen verwachten. Nu en straks. Dan durven we vandaag de hand aan de ploeg te slaan en blijmoedig de taak op te pakken die God voor ons heeft. Dat mogen wij op de EH doen en u mag dat doen in uw omstandigheden. Als we er vast op vertrouwen dat God vandaag werkelijk bij ons is, ons veilig vasthoudt in een goddelijke omhelzing en al onze stappen begeleidt, dan kunnen we afstand doen van onze angstige verlangens om te weten wat de dag van morgen, de komende maand of het volgende jaar zullen brengen. Dan kunnen we volledig in het heden leven en aandacht besteden aan de vele tekenen van Gods liefde en Zijn beloften in en om ons heen. Er is hoop. Paulus zegt het in Rom. 15: 13 zo: ‘De God nu van de hoop moge u vervullen met alle blijdschap en vrede in het geloven, opdat u overvloedig bent in de hoop, door de kracht van de Heilige Geest.’

Augustinus: Faith tells us only that God is. Love tells us that God is good. But hope tells us that God will work God’s will. And hope has two lovely daughters: anger and courage. Anger so that what cannot be, may not be. And courage, so that what must be, will be.

Drs. Els J. van Dijk is directeur van de EH. Volg haar op twitter via @ElsJvanDijk.

EH MAGAZINE 2013 | 37.03

6

ARTIKEL door prof. dr. Stefan Paas en dr. Rik Peels

Waarom zijn wetenschappers minder vaak gelovig?

7

Wetenschappers zijn minder vaak gelovig dan andere mensen. En Nobelprijswinnaars zijn bijna nooit gelovig. In de Verenigde Staten noemt 64% van de wetenschappers zichzelf ‘atheïst’ of ‘agnost’, tegenover slechts 6% van de Amerikaanse bevolking (Ecklund 2010: 16-32). Een onderzoek in Nederland onder hoogleraren liet zien dat 44% zichzelf als atheïst beschouwt, terwijl dat geldt voor 14% van de hele bevolking (Van Veelen 2011). Dus ook al is religie wijd en zijd verbreid in de wereld, onder wetenschappers komt godsgeloof veel minder voor. In discussies over het bestaan van God en de waarde van religie wordt dit soms als argument aangevoerd. Op de een of andere manier zou het feit dat de wetenschappelijke elite in hoge mate ongelovig is, iets zeggen over de redelijkheid van godsgeloof. In ons boek God bewijzen gaan we in op die stelling. In dit artikel willen we de vraag beantwoorden waarom wetenschappers zo ongelovig zijn. Het antwoord op die vraag is interessant, omdat we eigenlijk nog maar weinig met zekerheid kunnen zeggen over factoren die religiositeit ondermijnen. Hoewel de meerderheid van de mensheid religieus is, zijn er opvallende verschillen binnen populaties. Mannen zijn bijvoorbeeld gemiddeld minder religieus dan vrouwen. Stedelingen zijn minder religieus dan plattelanders. Op wereldschaal is West-Europa minder religieus dan de Verenigde Staten, terwijl Nederland weer minder religieus is dan Italië. En wetenschappers zijn dus beduidend minder religieus dan andere mensen. Waarom is dat zo? Als we zelfselectie en genderfactoren even buiten beschouwing laten, ligt het voor de hand om het antwoord te zoeken in datgene wat alle wetenschappers gemeen hebben en wat hen onderscheidt van de gemiddelde burger: een hoge intelligentie, een hoge opleiding en de wetenschappelijke beroepspraktijk. We kijken in deze volgorde naar elk van deze drie factoren.

INTELLIGENTIE Miron Zuckerman en anderen voerden onlangs een meta-onderzoek uit naar 63 studies (daterend van 1928 tot 2012) die de relatie tussen intelligentie en religiositeit onderzochten. Intelligentie werd door de onderzoekers gedefinieerd als “het vermogen om te redeneren, te plannen, problemen op te lossen, abstract te denken, complexe ideeën te begrijpen, snel te leren en te leren van ervaring”. In 53 van de onderzochte studies bleek een (licht maar significant) negatief verband tussen intelligentie en religiositeit. Dat wil zeggen, hoe intelligenter mensen waren, hoe minder religieus. Omdat wetenschappers intelligente mensen zijn, ligt het voor de hand om hier de verklaring te zoeken voor het feit dat zoveel van hen ongelovig zijn. Een paar opmerkingen zijn echter wel op hun plaats. In de eerste plaats vonden de onderzoekers dit verband vooral bij volwassenen. Bij jongeren onder de 17 is het verband veel zwakker. Met andere woorden,

Wetenschappelijke activiteit staat op gespannen voet met religieus geloof.

EH MAGAZINE 2013 | 37.03

8

intelligentie is niet de enige verklaring voor een lagere religiositeit. De sociale omgeving speelt ook een rol. In de tweede plaats is het onderzoek hoofdzakelijk gebaseerd op studies uit de VS. Daarnaast bevatte het nog een heel klein aantal studies uit andere westerse landen (slechts twee uit Europa). Niet-westerse landen zijn niet onderzocht. Het is dus niet duidelijk of cultuur een rol speelt bij de verhouding tussen religiositeit en intelligentie.

Prof. dr. Stefan Paas (1969) is bijzonder hoogleraar aan de Faculteit Godgeleerdheid van de Vrije Universiteit Amsterdam en universitair docent aan de Theologische Universiteit Kampen. Stefan volgde het EH-Basisjaar 1988/1989.

Dr. Rik Peels (1983) is postdoctoraal onderzoeker en docent aan de Faculteit Wijsbegeerte van de Vrije Universiteit Amsterdam en lid van het Abraham Kuyper Centre for Science and Religion.

In de derde plaats hebben de onderzoekers alleen gelet op een bepaald type intelligentie, namelijk dat wat in IQ uitgedrukt kan worden (analytische intelligentie). Die vorm van intelligentie voorspelt min of meer hoe goed iemand is op school, maar het zegt veel minder over andere zaken. Iemand kan goed zijn in het oplossen van wiskundeproblemen, maar ook in het oplossen van sociale conflicten of in het maken van kunst. Psychologen onderscheiden tegenwoordig daarom naast analytische intelligentie ook creatieve, praktische, emotionele en sociale intelligentie. Het is dus te simpel om te zeggen dat ‘intelligente mensen’ minder religieus zijn. Intussen zijn er wel aanwijzingen dat het onderzochte type intelligentie – analytische intelligentie, dus – onder bepaalde omstandigheden slijtage veroorzaakt van religieus besef (Zuckerman 2013: 17-18). In recent cognitie-onderzoek wordt vermoed dat in ons brein twee ‘systemen’ werkzaam zijn: een dat de werkelijkheid meer intuïtief benadert en een dat meer analytisch werkt. In alledaagse taal zou je kunnen zeggen dat we de neiging hebben om ons intuïtief ergens aan toe te vertrouwen, ergens op in te gaan, maar ook de neiging om een stap terug te doen en het allemaal nog eens na te rekenen. Die systemen hebben we allebei nodig, maar ze werken niet altijd harmonieus samen (Evans 2003). Verder lijkt het erop dat mensen die meer vertrouwen op hun intuïtieve systeem ook vaker in God geloven (Shenhav e.a. 2011). Voortbouwend op deze inzichten, onderzochten Will Gervais en Ara Norenzayan in hoeverre deze cognitieve systemen te beïnvloeden zijn door gerichte opdrachten. Zij stelden vast dat stimuleren van de analytische cognitieve capaciteit bij proefpersonen leidt tot een verlaagde ontvankelijkheid voor religieus geloof (Gervais, Norenzayan

Je sociale omgeving wordt eenzijdiger als je in de wetenschap gaat werken.

2012). Daarbij moet opgemerkt worden dat ‘religieus geloof’ in dit soort onderzoeken neerkomt op heel ruwe en naïeve voorstellingen over geesten, hogere machten, spoken, e.d. Ander onderzoek wijst erop dat analytische intelligentie wel degelijk ook een rol speelt in religies, met name bij het ‘uitzuiveren’ en kritisch schiften van godsvoorstellingen, zonder het geloof in God te verlaten (Pennycook e.a. 2012). Theologie en godsdienstfilosofie zijn disciplines waarbij de analytische intelligentie natuurlijk wel degelijk wordt aangesproken. Het lijkt er dus op dat mensen die sterk leunen op een bepaalde cognitieve stijl, minder vatbaar zijn voor (algemeen gedefinieerd) religieus geloof. Bovendien kunnen een langdurige training van ons analytische cognitieve systeem en een voortdurende argwaan tegen ons intuïtieve systeem eroderend werken op een eventuele religieuze aanleg of zelfs leiden tot het verlaten van religieus geloof. Dat zou heel goed (gedeeltelijk) kunnen verklaren waarom wetenschappers veel vaker ongelovig zijn dan andere mensen. Wetenschappelijke activiteit staat op gespannen voet met religieus geloof, niet omdat de wetenschap zou leiden tot resultaten die het bestaan van God weerleggen, maar omdat wetenschappelijke activiteit zorgt voor een voortdurende, eenzijdige prikkeling van ons cognitieve systeem. Wetenschappers zijn als topsporters: ze trainen onophoudelijk bepaalde eigenschappen van zichzelf. Daardoor zijn ze in staat tot bovengemiddelde prestaties, maar ze zijn ook kwetsbaarder voor blessures.

OPLEIDING Er is een sterk verband tussen opleidingsniveau en de mate van religiositeit. In het algemeen geldt: hoe hoger opgeleid, hoe minder religieus. Dat geldt vooral in landen die vrij religieus zijn; in landen die sterk zijn geseculariseerd zwakt dit verband af (Ribberink e.a. 2013). Waarom is dit zo? Het ligt voor de hand om een vrij rechtstreeks verband te vermoeden tussen scholing en gelovigheid, in de trant van: hoe meer iemand leert zijn verstand te gebruiken, hoe kritischer hij of zij staat tegenover religie. Dat verband is echter te simpel. Uit onderzoek blijkt dat onderwijs niet alleen intellectueel vormend is, maar vooral ook sociaal-cultureel. De waarden die op scholen worden overgedragen zijn in hoge mate die van de bovenlaag van de samenleving (Hyman, Wright 1979). Aangezien juist de bovenlaag in het westen (zowel in Europa als in de Verenigde Staten) van oudsher vrijzinnig is georiënteerd, ligt het voor de hand dat het hoger onderwijs jongeren bij uitstek socialiseert in seculiere waarden. Juist hoger opgeleiden oriënteren zich graag omhoog; zij richten zich op die

9

waarden die hun maatschappelijk succes beloven. Dat hoger opgeleiden vaker niet religieus zijn, hoeft dus niet zozeer een gevolg te zijn van intellect en kritisch denken, maar juist van sociale aanpassing aan de waarden van de maatschappelijke bovenlaag. Bovendien heeft onderwijs de neiging niet alleen op talent te selecteren, maar ook op sociale herkomst (Sieben 2001). In alle landen bereiken kinderen uit hogere milieus een hoger opleidingsniveau dan kinderen uit lagere milieus. Omdat seculiere houdingen sterker zijn vertegenwoordigd in hogere milieus, betekent dit ook dat mensen met weinig religieuze achtergrond een grotere kans hebben om terecht te komen in het hoger onderwijs. Onderwijs heeft dus de neiging om bestaande verschillen in de samenleving te reproduceren. Dit blijkt onder andere uit vergelijkingen tussen de levensbeschouwing van kinderen uit hetzelfde gezin. Verschillen in opleidingsniveau blijken hier nauwelijks te voorspellen hoe deze kinderen zich religieus en politiek ontwikkelen. Die ontwikkeling is veel meer gerelateerd aan het sociaal-maatschappelijk milieu waaruit het kind komt. Beide factoren hebben impact op wetenschappers. Zij zullen vaker dan gemiddeld uit een seculier milieu komen (immers, sociale milieus hebben de neiging zichzelf te reproduceren via het onderwijs) en zij zullen vaker dan gemiddeld zich aanpassen aan de waarden van de bovenlaag van de samenleving (immers, zij zijn ambitieuze mensen die hogerop willen).

BEROEPSPRAKTIJK Is er ten slotte in het dagelijks werk van wetenschappers iets wat religie-ondermijnend werkt? Dat ligt wel voor de hand. Wetenschappers zijn immers nog minder religieus dan intelligente en goed opgeleide mensen in het algemeen. Wat kan daarvan de reden zijn? We noemen een paar mogelijkheden. In de eerste plaats wordt je sociale omgeving eenzijdiger als je in de wetenschap gaat werken. Stel dat je min of meer gelovig uit je opleiding bent gekomen en een carrière opbouwt in de wetenschap. Vanaf dat moment zul je steeds meer opgenomen worden in een populatie die overwegend niet-religieus is. Omdat mensen sociale wezens zijn, zal dit de druk om je aan te passen nog vergroten (vgl. Zuckerman 2013: 22). In de tweede plaats vraagt een serieuze wetenschappelijke carrière enorm veel tijd en aandacht. Wie de top bereikt (en dat geldt niet alleen in de wetenschap), houdt weinig tijd over voor andere dingen – laat staan voor regelmatige Bijbellezing, dagelijks gebed en wekelijkse kerkgang. In de derde plaats betekent een wetenschappelijke loopbaan in feite niets anders dan dat je nog intensiever je analytische cognitieve systeem stimuleert. Groeiende specialisatie en werkdruk doen de rest,

Je zou kunnen zeggen dat we de neiging hebben om ons intuïtief ergens aan toe te vertrouwen. waardoor de ongevoeligheid voor religieuze vragen en overtuigingen toeneemt. In de vierde plaats is een wetenschappelijke werkomgeving in hoge mate competitief en ambitieus. Dat zijn waarden die op gespannen voet staan met religieuze waarden zoals nederigheid en naastenliefde. Die spanning kunnen mensen oplossen door hun wetenschappelijke carrière op een lager pitje te zetten of er niet aan te beginnen. Maar zij kunnen ook religie eraan geven, of er niet aan beginnen. Ten slotte, zeggen Zuckerman e.a. (2013: 22), hebben intelligente mensen vaak meer succes in het leven. Zij hebben betere banen, verdienen meer, zijn gezonder en welvarender, hebben vaker een partner, hebben meer gevoel van eigenwaarde. In het kort: zij hebben minder behoefte aan de voordelen die religies bieden (zoals gemeenschap en empowerment). Wetenschappers, en zeker de topwetenschappers, voldoen in het algemeen aan dit profiel. Als we alles overzien, lijkt een combinatie van elkaar versterkende factoren verantwoordelijk voor de gemiddeld lagere religiositeit van wetenschappers. Achtergrond en milieu spelen een rol en daarnaast de jarenlange stimulering van een bepaald type intelligentie in een specifieke sociale omgeving. Wie kiest voor een wetenschappelijke loopbaan komt, zo lijkt het, terecht in een seculariserende ‘perfect storm’. Dit roept een andere interessante vraag op: wat voor mensen zijn het die het klaarspelen om gelovig te blijven (en soms zelfs het te worden), ondanks het feit dat zij een wetenschappelijke carrière hebben?

Stefan Paas en Rik Peels schreven samen ook het boek `God bewijzen. Argumenten voor en tegen geloven.’ N.a.v. dit boek organiseert de EH het symposium `Religie natuurlijk’. Zie pagina 10 voor meer informatie.

EH MAGAZINE 2013 | 37.03

10

SYMPOSIUM

[ Advertenties ]

Nieuw

Religie natuurlijk!

Over argumenten voor en tegen geloven Veel wetenschappers beschouwen gelovigen geringschattend. Zij zijn er namelijk van overtuigd dat geen enkele waarheid absoluut is en zij zijn altijd op zoek naar meer kennis. Rob Wijnberg (filosoof en publicist) zegt daarover: “Kijk maar naar mensen die orthodox geloven of op andere wijze overtuigd zijn van hun levenswijze. Dat zijn altijd de mensen die het snelst gekwetst, beledigd of bang zijn. Ze kunnen niet tegen kritiek of tegenstand. Het zijn niet wetenschappers.” Weer anderen zijn toch wel nieuwsgierig naar wat gelovige mensen beweegt, maar zij missen veelal goede informatie. Daarom schreven prof. dr. Stefan Paas (hoogleraar theologie) en dr. Rik Peels (filosoof,

postdoc) het boek ‘God bewijzen. Argumenten voor en tegen geloven’. Daarmee willen zij het ontwrichte gesprek over religie een nieuwe impuls geven door nuchter en rationeel uit te leggen wat er redelijk is aan gelovig zijn. Zij beweren dat religieus besef niet een product van indoctrinatie is, maar tot de normaalste zaken van de wereld behoort. Als wetenschappelijk onderzoek iets duidelijk maakt, dan is het dat atheïsme de ‘afwijking’ is en geloof de normaalstand van het menselijk leven. Beide auteurs spreken op het symposium. Als co-referent treedt drs. Pieter van Os op (redacteur van NRC Handelsblad) die het geloof van zijn vaderen heeft verlaten.

Datum en tijd: vrijdag 4 april 2014, 14.00 - 17.00 uur Locatie: Kerkelijk Centrum De Brug te Amersfoort Sprekers: prof. dr. Stefan Paas, dr. Rik Peels en drs. Pieter van Os Dagvoorzitter: Andries Knevel Toegang: €15,00 (studenten €10,00, oud EH-studenten €5,00) Aanmelding via www.eh.nl/symposium

[ Advertenties ]

Iedere accountant laat u de cijfers zien, maar wie brengt uw toekomst in beeld? Veel MKB ondernemers hebben één ding gemeen; ze kijken allemaal vooruit. Naar de toekomst. En juist Lansigt accountants en belastingadviseurs brengt die helder voor u in beeld. De Lansigt adviseur geeft namelijk inzicht in de financiële en fiscale consequenties van uw beleid. Op basis van grondige interne en externe analyses. Vanuit zijn betrokkenheid, kennis en ervaring stippelt hij samen met u een langetermijnplan uit. Zo wordt uw droom werkelijkheid! Kijk daarom snel op www.lansigt.nl

Theologie studeren? Bacheloropleiding Zendingsjaar Masteropleiding

ETF Open University Lerarenopleiding Doctoraatsopleiding

Open dagen 2014 5 maart 30 april 2 april 21 mei www.etf.edu [email protected] +32 (0)16 200895

Evangelische Theologische Faculteit, Leuven

Alphen Alphen aan den aan Rijnden • Rijn Gouda • Ridderkerk • Nieuw Vennep •• Nieuw-Vennep Gouda

accountants in non-profit

Theologie studeren doe je niet zomaar. Kies daarom voor de TUA! • • • • • • •

Bijbelgetrouw klimaat Gedegen wetenschappelijke scholing Grondig onderwijs in de klassieke talen Diversiteit en dynamiek Brede opleiding met diverse specialisaties Studeren in een gemeenschap Kleinschalig en persoonlijk

tua.nl

Wilhelminapark 4 te Apeldoorn,  055-577 57 00, [email protected]

WITh is dé non-profitaccountant voor goede doelen, stichtingen en verenigingen. Wilt u meer weten over WITh? We komen graag bij u langs voor een vrijblijvend gesprek.

Pieter van der Kwaak

Pieter Alblas

www.WIThaccountants.nl Postbus 2150 - 2400 CD - Alphen aan den Rijn T 0172-750175 | www.withaccountants.nl | [email protected] Twitter: @withaccountants

EH MAGAZINE 2013 | 37.03

12

INTERVIEW door Gerard M. Bijkerk

Het christelijk

geluid

in de samenleving

13

Het speelveld van de media is ingewikkeld en veeleisend. Het is een enorme uitdaging om media in te zetten als instrument en in dienst van het Evangelie. In gesprek met Arjan Lock, directeur van de Evangelische Omroep (EO) in Hilversum en Nico Schipper, directeur van Groot Nieuws Radio in Veenendaal. Zij geven leiding aan twee heel verschillende mediabedrijven: de EO is onderdeel van de publieke omroep, Groot Nieuws Radio is een zogenaamde commerciële omroep. De positie en de aanpak van de twee christelijke organisaties zijn heel verschillend. Staan ze daarmee tegenover elkaar of kunnen ze elkaar versterken?

B

ij ons gesprek ligt de studiegids van het EH-Basisjaar op tafel. Op de voorzijde pronkt de uitspraak ‘We zijn niet geschapen om veilig in de haven te liggen; we mogen de wijde wereld in’. Nico: “Dit gaat ook over de missie van Groot Nieuws Radio. Wat de EH doet in haar onderwijs, het werken aan de weerbaarheid van christenen, doen wij in onze programma’s. Het is onze missie om luisteraars houvast te bieden en te mobiliseren. De vertrouwde boodschap van redding en verlossing door het kruis van Christus motiveert mensen om iets te betekenen voor hun omgeving. Daarin ervaren we geloofsverbondenheid over kerkmuren heen. Vanuit deze verbondenheid zijn verschillen geen bedreiging maar mogen we leren om daarmee om te gaan. In ons programma ‘Heilige huisjes’ komen spannende onderwerpen en afwijkende standpunten aan de orde. We oefenen ons erin om eerst naar elkaar te luisteren en dan pas een oordeel te geven. Daar wordt verschillend op gereageerd. De één leert zich te verantwoorden over wat hij gelooft, maar de ander ziet het als bedreiging: ‘Waarom geven jullie dit geluid een podium?’. Het is belangrijk dat we zelfstandig kunnen verwoorden wat we geloven om als christen overeind te blijven! Groot Nieuws Radio richt zich heel specifiek op christenen. Zeven dagen per week en 24 uur per dag. De vertrouwde boodschap biedt houvast en veiligheid, maar dat is geen doel op zich. Het moet mensen toerusten om hun dagelijkse roeping in de maatschappij te vervullen.“

Sluimerende zingevingsvragen De EO slaat haar vleugels breder uit. Arjan: “Wij willen naast christenen ook de rest van onze samenleving bereiken met het christelijk geluid. Wij zijn een omroep in het publieke bestel. Dat is een andere setting met andere kansen en mogelijkheden, maar ook met beperkingen. Vanuit diezelfde identiteit probeer je de seculiere mensen te bereiken. Dat is een spannende uitdaging. We werken daar aan door aan te haken bij de zingevingsvragen die bij seculiere Nederlanders ‘sluimeren’. Ik noem dat zo omdat de werkelijkheid momenteel is dat de seculiere doelgroep van Ned. 3 zelf geen woorden kan geven aan hun levensvragen. Dat moet dus door het programma gebeuren. Voorbeeld: we ontwikkelen het nieuwe tv-programma ‘Ik wil bij je slapen’. De hoofdpersoon gaat bij drie verschillende mensen logeren die allemaal eerder met die levensvragen hebben gestoeid die bij twintigers en dertigers leven; de doelgroep van Ned. 3. Hoe kwamen ze daaruit? Welke antwoorden vonden zij? De benadering kan niet hetzelfde zijn als voor kerkelijke jongeren, waar deze vragen ook leven. Maar zij hebben er wél woorden voor en kunnen in hun netwerk van thuis, school en kerk ergens wel met hun vragen terecht. Maar wie helpt die seculiere jongere verder? Ons programma wil hen prikkelen tot nadenken en aanknopingspunten bieden om er met anderen over te gaan praten.”

Inspireren Nico: “Hopelijk komen ze dan christenen tegen die een eindje met hen op willen lopen. Groot

Nieuws Radio wil christenen toerusten om dat te doen. Dat is een andere focus dan de EO die zich in de eerste plaats rechtstreeks richt op zoekers met een seculiere achtergrond. Onze doelgroepen verschillen, maar uiteindelijk willen we beiden de zaak van het Koninkrijk dienen.” Arjan: “Zoals de EH jongeren inspireert om in de huidige maatschappij christen te zijn, geven wij in de media de verhalen door over het geloof die zo inspirerend en aansprekend zijn dat anderen die overpakken. Het mooie van de media is dat je die verhalen kunt delen via programma’s. Je kunt mensen zo spelenderwijs meenemen. Onderschat de invloed daarvan niet.”

Arjan: Wie helpt die seculiere jongere verder?

EH MAGAZINE 2013 | 37.03

14

INTERVIEW

Geen muren optrekken, maar verbondenheid ervaren in een duidelijke en krachtige boodschap. Nico: “Radio en televisie zijn instrumenten om het Evangelie te delen. Het maakt de boodschap heel persoonlijk. Onze presentatoren komen heel dicht bij de luisteraar. Thuis of onderweg; het is alsof ze met elkaar in gesprek zijn. Dat hoor ik bijvoorbeeld van chauffeurs die de hele week onderweg zijn: ‘Groot Nieuws Radio is voor mij een maatje. Ik ben niet alleen’. Radio als instrument heeft impact op het leven van mensen. Veel meer dan je denkt, en soms levensveranderend!” Arjan: “In de christelijke media heb je de mooiste baan van de wereld, vind ik. Wat is er mooier dan wat je zelf van God hebt ontvangen, om te zetten in verhalen en programma’s. Met beeld en geluid kom je bij mensen binnen die zelf geen christen zijn, zelf geen Bijbel kennen of lezen. Toch bereik je hen via onderwerpen die hen interesseren. Het motto van iedere EO werknemer is: ‘Wij zijn een gemeenschap van mensen die het verlangen delen om verhalen te maken over het geloof en het volgen van Jezus’. Dat is wat ons drijft. En vanuit onze beroepseer willen we de beste programma’s maken en tot het uiterste gaan om dat professioneel in het publieke bestel te doen. Maar de kern is dat je dit als EO-medewerker dit verlangen deelt.”

Van antithese naar relatie De manier waarop de christelijke boodschap wordt doorgegeven verandert door de ontwikkelingen in de maatschappij. Nico: “Dit is de tijd van de personality’s. Dat geldt ook voor onze presentatoren. Het zijn identificatiefiguren voor luisteraars. Dat heeft gevaarlijke kanten, maar biedt ook heel veel kansen. Zij kunnen laten zien en horen wat het voor hen betekent om Jezus te volgen. Dat moet authentiek gebeuren en geen kunstje zijn. Daar zijn we als team veel mee bezig. Hoe deel je iets van jezelf met je luisteraars? En hoe haal je dat bij je gasten naar boven? Toen ik bij Groot Nieuws Radio begon, kende ik de verhalen nog niet wat christelijke radio met mensen doet. Nu wel, en daar ben ik diep van onder de indruk! Laten we de kansen die we krijgen zo goed mogelijk benutten. Dat is een gezamenlijke kans waar we samen als christenen mee aan de slag moeten.” Arjan: “We leven nu in een andere tijd dan de jaren ‘70 waarin de EO en de

EH werden opgericht. Dat waren de jaren van het verzet, de antithese en de instituties. Nu is het de tijd van het relationele. Hoe willen we christen zijn? Hoe delen we dat met anderen? Dat is geen angst, maar het laat je tot zijn recht komen door hoe God ons bedoeld heeft dat we zullen zijn.”

Hunkeren Nico: “Het delen van het Evangelie gaat hand in hand met het verbinden van christenen, die ondanks verschillen elkaar toch herkennen als broeders en zusters in Christus. Dat is ook een aspect van onze missie. We ontdekken dat christenen daarnaar hunkeren: geen muren optrekken, maar verbondenheid ervaren in een duidelijke en krachtige boodschap. Die ervaring bemoedigt mensen en stimuleert hen om hun licht te laten schijnen: ik sta er niet alleen voor, maar loop mee in een lange optocht.” Arjan: “Als je getuigt van wat God in je leven heeft gedaan, gaat het altijd om God die zegt: `je bent Mijn kind’. Die erkenning is cruciaal, het is de bron. Maar Hij verlangt er ook naar jou erop uit te sturen en er te zijn voor anderen. Dat vraagt dus om een (re)actie. Het is niet altijd een makkelijke boodschap, en het roept soms conflicten op. Af en toe schuurt het, maar daar moeten we doorheen durven gaan. God brengt ons in de vrijheid. Vanuit die veiligheid in God zoeken we naar wat de Bijbel ons in deze tijd te zeggen heeft. Wij zijn er als christenen zo goed in om discussies te voeren over de regels en waar de grenzen liggen. Dat leidt af van de kern, verhard harten en stoot anderen af. Je moet leren leven vanuit de kern van je bestaan: Jezus Christus. Vanuit dat ankerpunt kun je de vragen van vandaag benaderen. Ik fiets regelmatig door de polder. De schapen staan in weilanden, omringd door slootjes en hekken. Ieder schaap weet op welk stukje weiland hij thuishoort. Zo kunnen christenen ook zijn

georganiseerd: ieder in zijn eigen vakje. Maar in Australië zijn die afrasteringen er niet. Daar is een centrale voederbak het ijkpunt waar ze allen heen trekken. Zo moeten wij als christenen vanuit die ene centrale kribbe ons heil zoeken met onze verschillende achtergronden en opvattingen.”

Belang van de EH Arjan: “De EH-studenten zijn een prachtige doelgroep: jongeren die voor dat ze aan hun carrière beginnen de bereidheid hebben én de tijd nemen om te leren leven vanuit die centrale Bron. Daarmee is jullie onderwijs een geweldige investering in een nieuwe generatie. Die nieuwe generatie is zelf een belofte. Geweldig als er jongeren zijn die zelf initiatieven nemen en met hun talenten willen gaan voor God en hun plek innemen in de maatschappij. Dat zit bij jullie. Belangrijk om op die gasten een beroep te doen en hen uit te dagen om ons scherp te houden. Ik zou tegen hen willen zeggen: wees kritisch en vertel ons hoe jullie op nieuwe manieren en in andere vormen God ontmoeten en met anderen dat geluk delen. Het wonder van God is dat Hij, die eeuwig dezelfde blijft, zich altijd weer op nieuwe manieren laat zien en laat vinden. Ook in 2013 in een cultuur waar het niet vanzelfsprekend over Hem gaat. Daarin hebben we onze jongeren nodig!” Nico: “De passie en bevlogenheid die ik bij veel jonge christenen zie, hebben we nodig. Ook als christelijke media. In de dienst van het Evangelie zijn radio en televisie machtige instrumenten, waarmee we veel kunnen betekenen. Het mag niet zo zijn dat we over pakweg twintig jaar tegen elkaar moeten zeggen: `In 2013 hadden we nog de middelen, maar we hebben er niks mee gedaan’. Zonder christenen die voor ons bidden, gaat het echter niet lukken. Een vurig gebed voor ons werk is onmisbaar!”

Nico: Laten we de kansen die we krijgen zo goed mogelijk benutten.

FINANCIEN door Arjan Dekker, manager Algemene zaken

15

Politieke besluiteloosheid leidt voor EH tot financiële uitdaging! De dreiging van invoering van het leenstelsel heeft voor het huidige cursusjaar geleid tot een aanmerkelijk lager aantal aanmeldingen voor het Basisjaar. Veel studenten hebben - vanwege de onzekerheid omtrent de overheidsplannen - ervoor gekozen om zich niet aan te melden voor een tussenjaar maar hebben zich direct ingeschreven voor een vervolgopleiding aan een HBO- of WOinstelling. Dat heeft ook voor onze instelling grote gevolgen gehad. Wij zijn uiteraard blij en dankbaar voor het aantal studenten dat zich, nadat begin juni bekend werd dat het leenstelsel werd uitgesteld, alsnog voor het Basisjaar heeft ingeschreven. Het is een klein wonder dat uiteindelijk meer dan 100 jongeren aan dit Basisjaar zijn begonnen. Dus de dankbaarheid overheerst. Echter het lagere aantal inschrijvingen stelt ons ook voor een uitdaging en die ligt met name op het financiële vlak. We missen door het lagere aantal inschrijvingen natuurlijk de inkomsten uit collegegelden. Die liggen nu ca. € 140.000,- lager dan in een `normaal’ jaar. Daarnaast zijn veel van onze kosten niet direct gerelateerd aan het aantal studenten dat het Basisjaar volgt. U kunt daarbij, zonder uitputtend en volledig te willen zijn, bijvoorbeeld denken aan de kosten van huisvesting (gas en elektriciteit) de salarissen van ondersteunende diensten (bijvoorbeeld de conciërge of de telefoniste), of bijvoorbeeld de accountantkosten voor het maken van de jaarrekening. Veel

van deze kosten lopen gewoon door en waar we deze kosten normaal gesproken met u en ca. 170 studenten en hun achterban (ouders, donateurs en thuiskerken) proberen bijeen te brengen, moeten we deze klus nu met aanmerkelijk minder studenten klaren. We hebben waar mogelijk gekeken hoe en op welke wijze we kosten kunnen besparen. Ook in de personeelsformatie hebben we, waar maar enigszins mogelijk, besparingen doorgevoerd. Van een aantal medewerkers moesten we zelfs afscheid nemen. Ondanks al deze maatregelen blijft, op basis van een reële inschatting van de giften die we dit jaar hopen te ontvangen, een verwacht tekort van ruim € 250.000,-.

Uw steun is hard nodig Het mag duidelijk zijn dat uw steun dit jaar meer dan hard nodig is. En dat spreken we dan ook gewoon maar uit. Wilt u ons blijven ondersteunen en ook het wonder van dit cursusjaar mogelijk maken? Daarnaast is uw

gebed onontbeerlijk. De werkelijke kracht van een christen is de wetenschap dat we het niet alleen hoeven te doen, maar dat we mogen rekenen op de steun van onze Vader in de Hemel. Dat maakt gebed daarom ook zo belangrijk. Het overschrijdt onze grenzen en mogelijkheden. Uw gebed maakt het mogelijk ons werk onder de zegen van God uit te voeren, tot heil van de vele studenten die de afgelopen jaren het onderwijs op de EH hebben gevolgd. Paulus roept ons in de brief aan de Romeinen op om, verheugd door de hoop die in ons is en standvastig in de tegenspoed die we ondervinden, onophoudelijk te bidden. Dat willen wij ook aan u vragen. Om een plek in uw voorbede. Bij u thuis of in uw gemeente. Om het werk van de EH op te dragen aan onze almachtige God en Vader.

EH-Basisjaar 2013/2014

[ Advertenties ]

NIK RIPKEN

HET DWAZE VAN GOD Hoe geloof overleeft in tijden van vervolging Kun je nog geloven dat Christus alle macht heeft, als je je gelovige vrienden de marteldood ziet sterven? Is het écht zo dat we in Hem meer dan overwinnaars zijn in alle omstandigheden? Hoe overleeft geloof in tijden van vervolging? Hoe kan geloof opbloeien in omstandigheden waarin het lijkt te worden overwoekerd door zonde en hopeloosheid? Luister mee als Nik het verhaal vertelt van al die gelovigen die hem opnieuw leerden wandelen met Jezus. Geloven kan dwaasheid lijken in een we-

15,95

Paperback, 288 pag, ISBN: 978-90-5999-047-0

reld die zo vijandig is. En we leven waarschijnlijk liever in een wereld zonder vervolging. Maar de grote vraag voor iedere christen is: hoe reëel is God in mijn leven? Ken ik werkelijk de diepe vreugde van een leven met Hem? Ken ik Hem echt, en heel persoonlijk? Kennen we de diepe rijkdom van de dwaasheid van het geloof? Lees en ontdek de waarheid van wat Paulus schrijft in 1 Korintiers 1:25 ‘het dwaze van God is wijzer dan de mensen en het zwakke van God is sterker dan de mensen’.

w w w. g i d e o n b o e k e n . n l

Gideonboeken zijn te koop bij de (christelijke) boekwinkel en bij Uitgeverij Gideon Uitgeverij Gideon, Dorpsweg 3, 4223 NA, Hoornaar – 0183-581696 – [email protected] – www.gideonboeken.nl

GIDEON

Donatus verzekert vert ro uwd Donatus verzekert kerkgebouwen en wat daar bij hoort, zoals ruimtes voor kinder­ opvang, doopvonten, kanselbijbels en orgels. Donatus is een betrokken specialist. Klein genoeg om u persoonlijk van dienst te zijn. Groot genoeg om uw verzekerings­ belangen aan toe te vertrouwen. Samen met u zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden blijft voor onze kinderen en hun kinderen en hun kinderen…

www.donatus.nl tel. 073 - 5221700

17

EH-Studiekeuze event 2014 ag 7 maart 2014 vrijd

Je zal maar een studiekeuze mogen maken in deze tijd. Je hebt de vrijheid te kiezen uit een keur aan mogelijkheden. Maar door de druk van binnenuit (het moet echt ‘leuk’ zijn) en van buitenaf (perikelen rond studiefinanciering) verwordt die keuzevrijheid al gauw tot keuzedwang. Een dag waar alle aspecten rondom studiekeuze, studeren en christen-zijn de revue passeren, is dan ook geen overbodige luxe. Het programma op het EH-Studiekeuze event is gevuld met workshops en presentaties; daarnaast is er volop ruimte voor het verkrijgen van informatie en het stellen van vragen. Professionals met veel ervaring op het gebied van studiekeuze en vorming van jongeren gaan in op: Hoe maak je een goede studiekeuze? Hoe voorkom je een verkeerde keuze en wat is eigenlijk verkeerd? Hoe kom je erachter wat je kwaliteiten zijn en welke heb je nodig voor een bepaalde studie? Wat moet je doen als

een studie toch niet zo leuk blijkt te zijn als je dacht? Welke rol speelt je christen-zijn bij je studiekeuze en in je studentenleven? Hoe moet dat nu met de financiën? Daarnaast vertellen studenten die op dit moment een studie volgen aan het HBO of WO over de uitdagingen en valkuilen van een opleiding en over de overgang naar het Hoger Onderwijs en alles wat daar bij komt kijken. Ook zijn vrijwel alle christelijke studentenverenigingen vertegenwoordigd,

zodat je kunt kijken of een vereniging in jouw (studenten)leven past. Het event is bedoeld voor alle (christelijke) middelbare scholieren van H4,5 en V5,6, MBO-ers, vmbo-ers niveau 4 en HBO-ers die een andere studie overwegen. Tijdens het Studiekeuze event is er een apart programma voor volwassenen. Want hoe begeleid je als ouder, decaan of jeugdwerker een jongere in het proces van kiezen en in de studentenleeftijd?

Bekijk he youtube.n t filmpje op l/ehAmer sfoort

EH-Studiekeuze event 2014 Vrijdag 7 maart, 10.00-15.30 uur Locatie: EH-gebouw te Amersfoort Toegang: gratis! Aanmelding: www.eh.nl/studiekeuzeevent

We zijn als EH zeer dankbaar dat dit initiatief vanuit verschillende richtingen wordt ondersteund. Vanuit een gezamenlijk hart voor jongeren hebben o.a. de volgende organisaties zich aan dit event verbonden:

[[ Advertenties Advertentie ]]

Word 1 jaar lid voor slechts

€ 7,50

en ontvang een prachtig cadeau!

Op 1 april 2014 is er een ledentelling. Dan willen we een statement maken door met zoveel mogelijk mensen te tekenen voor een blijvend christelijk geluid. Want dat klinkt nu eenmaal niet vanzelf. Met jouw lidmaatschap teken je ervoor. En maak je het mogelijk om meer mensen te bereiken via relevante radio, televisie, evenementen en andere media. Laat daarom vandaag nog je stem horen en word lid. eo.nl/lid

[ Advertentie ] Informeel 15 november 2013_301-Opwekking 14-10-13 15:13 Pagina 1

uitgaven en activiteiten

De stilte van God

EH.nl/agenda

Waarom geloven moeilijk is

Het is een ervaring van iedere gelovige: dat soms, korte of langere tijd, de hemel gesloten is. Ook Reinier Sonneveld maakte dat mee. Langdurig en intensief. Hij hervond het geloof. In dit nieuwe boek maakt hij deze ervaring vruchtbaar voor anderen. Een onderzoek naar het ontstaan van twijfels en hoe je ze te lijf kunt gaan. “Ik word vakkundig gegidst en aangespoord niet te snel te willen begrijpen... Een treffende combinatie van theologie en therapie... Het gaat door de diepte van onze onzekerheden heen.” (Nederlands Dagblad)

Buijten & Schipperheijn Motief

Over jongeren wordt veel gezegd en geschreven. Vaak blijft men steken bij hun uiterlijk waarneembare gedrag en dat stemt niet altijd meteen hoopvol. Maar wat beweegt hen nu werkelijk? Zijn zij echt zo onverschillig en ongemotiveerd of is het juist onvermogen? Een schets van de jongerenwereld en een appel op volwassenen.

Drs. Els J. van Dijk

Mogen vrouwen leidinggeven en het woord voeren in de kerk? Christenen staan soms lijnrecht tegenover elkaar in hun antwoord op die vraag. De discussie draait vooral om een aantal teksten uit het Nieuwe Testament. Dat is jammer, want er staan veel meer teksten in de Bijbel die van belang zijn. Bijvoorbeeld in Genesis 1, waarin staat dat de mens geschapen is naar Gods beeld. Wat betekent dat eigenlijk voor de rol van man en vrouw? Almatine Leene legt ook uit wat de Drie-eenheid betekent voor de rol van mannen en vrouwen in de kerk. Een boekje met nieuwe inzichten.

Vrijdag 13 december 15.00 – 17.00 uur Voorlichting Basisjaar / Traject

16-1

Donderdag 16 januari 9.00 – 14.30 uur Open Collegedag

16-1

Donderdag 16 januari 15.00 – 17.00 uur Voorlichting Traject

7-3

Vrijdag 7 maart 10.00 – 16.00 uur EH-Studiekeuze event 2014

4-3

Vrijdag 4 april 14.00 – 17.00 uur Symposium `Religie natuurlijk!’

‘De hunkerende generatie’ € 9,95

De hunkerende generatie

Als mannen en vrouwen op God lijken

13-12

EH.nl/uitgaven

www.buijten.nl – in de boekwinkel – 384 pagina’s – € 17,90

Samen dansen in de kerk

Drs.

www.buijten.nl – in de boekwinkel – 120 pagina’s – € 12,50

Een schets van de jongerenwereld en appel op volwassenen

Els J.van Dijk

Auteur: drs. Els J. van Dijk

De hunkerende generatie-omslag.indd 4

Buijten & Schipperheijn Motief

19

13-10-2011 16:09:38

‘Velden vol diamanten’

€ 12,50

Een verzameling van meer dan 35 columns Auteur: drs. Els J. van Dijk

Iemand in uw omgeving die is gestopt met zijn studie? Vraag de studiegids aan van het EH-Traject. Kijk op eh.nl of bel naar (033) 460 4000.

Met de juiste blik, zie je een hoopvolle toekomst EH-Traject

Opleiding van 5 maanden

Studiegids 2014

EH

Evangelische Hogeschool Amersfoort

WORDEN WIE JE BENT EHS133582_1 Studiegids traject.indd 1

11-09-13 11:13

Vervolgstudie: HEAO (Hoger Economisch en Administratief Onderwijs) en MBA (Master of Business Administration). Huidige functie: Projectmanager Acquisition Finance & Structured Lending bij ING

ZICHTBAAR EH

Door Bram Venhuizen, Student EH-Basisjaar 1999 /2000 Toen het einde van het Atheneum naderde, was ik nog niet overtuigd welke vervolgopleiding ik zou gaan volgen. Ik twijfelde tussen `economie’ en `sociaal/psychologisch’. Mijn zus die een jaar jonger was, deed datzelfde jaar haar HAVO-examen. Zij had informatie over de EH aangevraagd en dat was bij ons op de keukentafel terecht gekomen. Wat mij aansprak was de extra tijd om een keuze te maken voor een vervolgopleiding; via verschillende vakken kon ik me verdiepen in allereli studierichtingen. Een tweede - maar niet minder belangrijk - aspect was de mogelijkheid om mijn geloof te verdiepen.

dat natuurlijk niet en terwijl ze aan het eind van haar betoog kwam, keek ze me aan en zei iets in de trend van: maar je gelooft me ook gewoon niet he?! Dat was wel typerend voor mijn eigenwijsheid. Los van deze gesprekken (waarbij ik me niet één vervelende discussie kan herinneren, maar altijd in goede sfeer) is het heel gaaf om te merken dat je God met elkaar kunt prijzen en danken. De verschillende meetings gedurende de week geven daartoe gelegenheid en dan merk je dat je naast elkaar staat, gericht op onze God.

Ik herinner me nog goed een Studium Generale die Ik ben opgegroeid in de omgeving van Eindhoven. op een woensdagmiddag door Otto de Bruijne werd Mijn ouders hebben me meegegeven dat het kijken verzorgd. Hij sprak over de boom die hij wilde zijn, over kerkmuren heen goed is. Zeker in een omgeving een mooie boom met takken die naar de hemel wijwaar christen-zijn geen vanzelfsprekendheid is, zen. Maar de boom was vergroeid door zonden met heb je elkaar als kerken nodig. Zo ben ik naar een een te zware zijtak. Er was een open dialoog over Gereformeerd Vrijgemaakte basisschool geweest, het goede en heilige dat we willen zijn (de ambitie) terwijl mijn kerkelijke roots in Vergadering van en tegelijkertijd het zwakke en de moeite van de Gelovigen liggen. Vervolgens kwam ik op de EH een wereld om ons heen en onszelf (de werkelijkheid). enorme diversiteit aan christelijke denominaties Zoals ik het zie kun je je afzonderen om zo goed tegen en dat had interessante gesprekken tot mogelijk te leven of juist midden in de maatschappij gevolg. Ik weet nog goed dat ik heb zitten luisteren staan waar je relevant bent, maar ook makkelijker naar een medestudent in het studentenhuis die een fouten maakt. Het relevant zijn, is dan wel hetgeen vloeiend betoog hield over de kinderdoop. Ik vond waar ik me toe aangetrokken voel.

Het relevant zijn, is hetgeen waar ik me toe aangetrokken voel.

EH-Basisjaar Eénjarige opleiding

EH-Traject

Opleiding van 5 maanden

EH-Cursussen

Cursussen voor volwassenen

EH-Symposia

Op intellectueel en kennis niveau heb ik het nodige meegenomen over de betrouwbaarheid van de Bijbel, Bijbelkennis en verschillen tussen religies. Van de overige vakken vond ik Economie erg interessant, omdat de reguliere theorieën werden uitgedaagd door ideeën van christelijke economen. Ik werk momenteel voor ING op een afdeling die verantwoordelijk is voor het verstrekken van financieringen aan het middelgrote Nederlandse bedrijfsleven voor complexe transacties (bv. bedrijfsovernames en forse groeifinancieringen). Als projectmanager ben ik eindverantwoordelijk voor het gehele traject van gesprekken met de klant, analyseren van de plannen tot het ondertekenen van de leningdocumentatie. Wat mij drijft is het verder brengen van ondernemers en bedrijven door een passende financiering te arrangeren voor de plannen. Ik kan hierin zowel het inhoudelijke (analyses/cijfers) aspect als het menselijke aspect (interesse in de mens achter het bedrijf, de manier waarop je zaken doet) kwijt. Ik ben christen, dus dat neem ik ook in mijn werk mee. Ik probeer het vorm te geven door de manier waarop ik samenwerk met mijn collega’s en de manier waarop ik zaken doe met klanten. Kernwaarden zijn daarbij voor mij: interesse in de mens, betrouwbaar en eerlijk. Verder bidden mijn vrouw en ik dagelijks voordat ik naar mijn werk vertrek en ontvang ik dagelijks een tekst van dagelijkswoord.nl ter inspiratie. Afstemmen op God en leiding door Zijn Geest heb ik nodig om mijn kernwaarden uit te dragen.

EH

Evangelische Hogeschool Amersfoort