verf & alv
Jaarvergadering in teken van toekomst
Michel Kranz:
‘Gelukkig is er weer hoop’ Voor het eerst in vele jaren hield de VVVF een algemene ledenvergadering in maart. Het leek de stemming te beïnvloeden. Na een lange periode van crisis en ellende gloorde er hoop. “Consumenten en ondernemers hebben er weer zin in”, stelde voorzitter Michel Kranz in zijn jaarrede vast. Te k s t : J o s d e G r u i t e r Fotografie: Pet van de Luijtgaarden
“De binnenlandse verfafzet lag in 2013 acht procent lager dan die in 2008. De export daalde in die periode met twintig procent. Het aantal werknemers nam af met 29 procent.” Sombere cijfers van voorzitter Michel Kranz tijdens de algemene ledenvergadering van 31 maart. Maar zijn jaarrede bestond niet uitsluitend uit kommer en kwel: na zes jaar crisis, met grote gevolgen voor de verfindustrie, stond de jaarvergadering in het teken van hoop. “In 2014 zagen we weer een stijgende lijn”, aldus Kranz. “De binnenlandse verfomzet steeg met vier procent ten opzichte van 2013 en de export met vijf procent.” Voor Kranz redenen om aan te nemen dat de crisis voorbij is. “Consumenten en ondernemers hebben er weer zin in”, zei hij. “Dat neemt niet weg dat er nog forse uitdagingen liggen. De thema’s waarop we ons moeten richten, blijven: duurzaamheid, veiligheid, sociale innovatie, technologische innovatie en ketensamenwerking. Thema’s die de komende drie jaar richting geven aan de acties van de VVVF.”
Regelgeving belemmert Kranz brak een lans voor de Nederlandse maakindustrie. “We hebben het gevoel dat die wordt ondergewaardeerd”, zei hij. “De impact van zes jaar crisis is zwaar. Juist voor de maakindustrie is het van belang een gezond ondernemingsklimaat te creëren waarin bedrijven kunnen groeien. Te veel regelgeving en administratieve rompslomp kunnen daarbij belemmerend werken.” De VVVF wil overheden en andere belanghebbende partijen helpen om te komen tot minder en betere regulering en handhaving. Daarbij maakt zij gebruik van de kennis en ervaring die in de branche aanwezig is. Door samen te werken aan oplossingen kunnen we de regeldruk in Nederland aanzienlijk verminderen. Kranz: “Samen met de chemie zijn we uitgenodigd door de overheid na te denken over het verminderen van regeldruk in de chemie, juist om de kansen voor innovatie en groei niet bij voorbaat de das om te doen. We zijn blij met dit initiatief. Aan de andere kant moeten we ook realistisch zijn en beseffen dat de meeste regels uit Brussel komen. De mogelijkheden om de regeldruk uit Brussel te verminderen achten wij niet zo groot. Maar de Nederlandse overheid zou ten minste haar nek kunnen uitsteken.”
26
verf & alv
‘Effect EU-regels wordt groter’ Het effect van Europese regelgeving zal in de komende jaren steeds groter worden en een groter stempel drukken op de beschikbaarheid en het gebruik van stoffen en daarmee grondstoffen voor de verf- en drukinktindustrie, betoogde Kranz. “Het betreft niet alleen REACH, maar ook de verordening voor de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels, de biocidenverordening, wetgeving op het gebied van voedselcontact en de bouwproductenverordening. Naast Europese regeldruk zal ook de nationale regeldruk verder toenemen. Het gaat hierbij onder meer om hogere eisen aan brandveiligheid als gevolg van PGS-opslag, BRZO (Besluit Risico’s Zware Ongevallen – red.) en de herziening van vergunningen bij bijvoorbeeld uitbreiding van de productie. Verder zal internationale normering (CEN/ISO) een toenemend effect hebben op onze industrie.” “Wie dacht dat de milieugekte van de laatste jaren wel voorbij zou gaan heeft het dus volkomen mis”,
verf&inkt 35 - 2015
aldus Kranz. “We zullen rekening moeten houden met toenemende regeldruk en consequenties daarvan. Uiteraard moeten de leden rekening houden met de hieruit voortvloeiende extra kosten. De vraag is of zij die kosten kunnen absorberen.”
‘Veiligheid van groot belang’ Kranz besteedde ruimschoots aandacht aan het thema veiligheid. “Veilig werken is niet alleen van groot belang voor onze leden,” aldus de voorzitter, “maar ook voor anderen in de keten die met onze producten in aanraking komen, tot aan de professionele eindgebruiker toe.” Kranz wees op de wettelijke verplichting voor fabrikanten om een veiligheidsinformatieblad aan te leveren bij de eerste levering van een product naar de afnemer. “De VVVF heeft hier samen met andere partijen een oplossing voor bedacht. Via de webapplicatie VeiligmetVerf is het mogelijk voor elke leverancier om bij verkoop van verf in Nederland, meteen automatisch
per e-mail het juiste VIB te sturen naar de volgende in de keten. Hierdoor komt het VIB bij de professionele of industriële gebruiker terecht. De vraag is echter in hoeverre deze persoon de veiligheidsinformatie leest en begrijpt. Het VIB is zo complex, uitvoerig en ontoegankelijk dat het zijn doel voorbij schiet. De VVVF heeft daarom het initiatief genomen om dit probleem in Europa aan te kaarten en heeft daarvoor de steun gekregen van alle brancheverenigingen van afnemers en ook van de VNCI. Wetende dat dit een zaak van lange adem zal worden gaat de VVVF, samen met haar leden, zogenoemde Werkplek Instructie Kaarten (WIK) ontwikkelen en leveren, een korte samenvatting hoe gezond en veilig met het product gewerkt moet worden.” Ten slotte maakte Kranz gewag van het feit dat de zogenoemde BRZO-bedrijven in de verfindustrie zich via de VVVF hebben aangesloten bij het initiatief Veiligheid Voorop. “Hiermee geven zij aan dat veiligheid een topprioriteit is. Niet alleen BRZO-bedrijven sluiten zich steeds vaker vrijwillig aan; een enthousiaste groep van leden heeft een actieplan opgesteld en is bezig de blauwdruk van een veiligheidsbeheersysteem uit te tekenen.”
4
27
verf & alv
mie mogelijk te maken. Het is alweer enige tijd geleden dat we het project recycling van verfrestanten hebben afgerond. Het was daarvan de bedoeling mogelijk te maken dat verfrestanten worden gebruikt als grondstof in nieuwe verf. Dat project verdient een vervolg.”
‘Alles in huis om tot de beste te behoren’ ‘Duurzaamheid past bij onze kernwaarden’ “Duurzaam ondernemen past prima bij onze kernwaarden beschermen, verfraaien en communicatie. Juist onze branche kan en wil daarom met haar producten invulling geven aan ‘duurzaamheid’. Verven verlengen immers de levensduur van bijna alles wat door mensen wordt voortgebracht.” Aldus Michel Kranz in zijn jaarrede. “Bedrijven die duurzaam ondernemen streven er bewust naar te voorzien in de behoeften van de huidige maatschappij zonder dat de mogelijkheden van toekomstige generaties worden beperkt. Met dit als uitgangspunt streven de VVVF en haar leden naar het vinden van een optimale balans tussen de sociale (people), ecologische (planet) en economische (profit) dimensies van ondernemen, de zogenaamde drie P’s. De VVVF wil met de partners in de diverse ketens - met de drie P’s als uitgangspunt - dat op een eenvoudige en eenduidige manier onderscheid gemaakt kan worden tussen minder en meer duurzame verf en minder en meer duurzame applicatie. Uiteraard moet dit onderscheid berusten op geaccepteerde methoden en criteria. Hierbij zullen we voortbouwen op het werk dat onze Europese club CEPE heeft verricht. Op basis van informatie uit één Europese database met stoffen en een erkende rekentool kan de duurzaamheid van een verfproduct worden berekend. Tot nu toe geldt die berekening alleen voor verf tot aan de fabriekspoort. CEPE werkt er op dit moment hard aan om de applicatiefase, gebruiksfase en de afvalfase daarin mee te nemen. Ook zullen we ons blijven inzetten om de circulaire econo-
28
“We hebben in Nederland alles in huis om tot de beste te behoren in verftechnologie”, zei Kranz. Hij noemde gezaghebbende kennisinstituten, toonaangevende grondstofleveranciers met R&D in Nederland, onderzoekcentra van multinationale fabrikanten in Nederland, dynamische midden- en kleinbedrijven en technostarters. “Verf verfraait en beschermt. Dat deed verf vroeger, dat doet het nog steeds en zal het altijd blijven doen. Maar verf doet steeds meer. Door het combineren van oude en nieuwe technologieën, goed om ons heen te kijken en te luisteren naar de wensen van onze afnemers, biedt onze branche inmiddels schitterende multifunctionele verven voor verschillende toepassingen.” Kranz noemde met name biobased muurverven, vuilafstotende autolakken, aangroeiwerende coatings voor schepen, antibacteriële verf voor ziekenhuizen, lakken voor vliegtuigen, verf voor wegen, en speciale inkten voor verpakkingen en geld. “Zonder investeringen in technologie en ondernemerschap zijn die producten niet mogelijk. De VVVF wil innovatieve ontwikkelingen in de verf- en drukinkt stimuleren. Daarvoor is een grotere interactie tussen achterban en kenniswereld nodig.” Volgens Kranz is het een ‘topprioriteit’ voor de verfindustrie om over te schakelen op vernieuwbare grondstoffen. “De VVVF heeft de ambitie neergelegd om in 2030 50 procent van het verfassortiment op de Nederlandse markt te leveren uit hernieuwbare grondstoffen waarbij de verf een gelijkwaardige prestatie levert als de op petrochemie gebaseerde tegenhangers. Sinds 2011 werkt de VVVF samen met TNO en de chemische industrie om deze ambitie handen en voeten te geven.”
‘Verder met sociale innovatie’ “Onze leden zijn verantwoordelijke werkgevers. Met hun bedrijfsvoering hebben ze oog voor het economische belang en de continuïteit van de branche in Nederland. Daarnaast willen ze hun medewerkers op de werkvloer aantrekkelijk werk aanbieden met goede ontplooiingsmogelijkheden en goede arbeidsomstandigheden. Daarom wil de VVVF verder met sociale innovatie.” Volgens Kranz heeft sociale innovatie als doel de arbeidsproductiviteit en arbeidsparticipatie te verhogen. De VVVF is van plan om de cao te moderniseren om zodoende beter in te kunnen spelen op de behoeften op de werkvloer en meer flexibiliteit te geven aan werknemers en werkgevers. “De vraag is echter of sociale innovatie in het kader van het poldermodel nog wel kans heeft”, aldus Kranz. “Anders gezegd: wat is de toekomst van de cao in de verfindustrie?” De voorzitter greep terug op het cao-overleg uit 2014 en de nasleep daarvan. “In het najaar werd een onderhandelingsresultaat bereikt dat werd afgewe-
verf & alv
zen door de achterban. De werkingssfeer van de cao had een onbedoeld effect, waardoor deze van toepassing zou worden op de grote leden. Dit was nog nooit voorgekomen in de branche en is ook nooit de bedoeling geweest. Er ontstond een crisissituatie waarin de jaarvergadering werd uitgesteld en ik als voorzitter werd benoemd. Inmiddels zijn er oplossingen gevonden. De cao-tekst is aangepast. De werkingssfeer van de cao voor de bereide verfen drukinktindustrie is beperkt tot bedrijven met minder dan 500 werknemers. Daarnaast heeft onze ledenvergadering de VVVF expliciet de bevoegdheid ontnomen om de cao ooit algemeen verbindend te laten verklaren. Daarmee is verzekerd dat de grote leden voor wie het gebruikelijk is een eigen cao te sluiten, nooit onder die van de VVVF kunnen vallen.”
‘Ketensamenwerking is een must’ “Onze industrie kan de producten zo goed maken als mogelijk is, maar de kwaliteit komt pas tot zijn recht als het door een vakman of productiebedrijf goed wordt aangebracht of verwerkt, op de juiste ondergrond en gebruikt wordt in de juiste omgeving voor het doel dat de eindgebruiker voor ogen heeft. Ketensamenwerking is dus een must”, aldus Kranz. “Alleen door beter met elkaar samen te werken zal bijvoorbeeld de keten van houtleverancier, timmerfabrikant, verffabrikant en onderhoudsbedrijf beter de concurrentie met kunststof kozijnen aankunnen. Ook hebben de partijen in de keten van staalconservering elkaar gevonden in een Kennisnetwerk Staalconservering waarin zij samenwerken om het niveau van staalconservering op een hoger niveau te tillen en te houden. We juichen toe dat in het kennisnetwerk een groep zich speciaal met brandwerende coatings zal bezighouden.”
‘Print heeft toekomst’ “De grafimedia- en verpakkingsmarkt zijn sterk in beweging. Deze markten hebben ook rake klappen gekregen in de afgelopen crisisjaren. Dat geldt voor
verf&inkt 35 - 2015
de grafimedia wellicht meer dan voor de verpakkingsindustrie”, aldus Michel Kranz. “Is inkt in de laatste jaren verdampt? Nee! Kijk maar om je heen: kranten, tijdschriften, verpakkingen, affiches, boeken, stipverhalen, reclame enzovoorts, ze zijn er nog steeds. Met ons magazine Verf&Inkt doen we er ook aan mee evenals De Nederlandse Bank met papieren geld. Maar ze hebben alle een forse strijd te leveren met digitale concurrenten. Desondanks voorspellen trendwatchers dat print toekomst heeft en als de beste communiceert.”
Blauw Bord voor Ben Berkel Michel Kranz reikte het Blauwe Bord, het Delftsblauw bord met de afbeelding van een lakstoker waarmee de VVVF bijzondere leden eert, uit aan Ben Berkel. Berkel nam eind vorig jaar afscheid als voorzitter en bestuurslid van de VVVF. Berkel werd geroemd om zijn inzet en vele verdiensten voor de vereniging. De directeur-eigenaar van verffabriek Drywood in Enschede was vijftien jaar bestuurslid. De afgelopen twee jaar was hij voorzitter. Hij was ook lang voorzitter van de delegatie die de cao-onderhandelingen
met de vakbeweging voerde. In december legde hij de voorzittershamer neer. Michel Kranz (BICCS) nam het voorzitterschap waar tot de algemene ledenvergadering van 31 maart. Hij werd opgevolgd door Guus Duray.
Duray voorzitter, Van der Laan nieuw bestuurslid Guus Duray (PPG Coatings Nederland) is tijdens de jaarvergadering benoemd tot voorzitter van de VVVF. Hij nam de hamer over van Michel Kranz (BICCS Industrial Coatings). “Ik zie veel uitdagingen in de verf- en drukinktindustrie en ben verheugd te kunnen bijdragen aan de koers van de VVVF. Onze sector zal zich blijven richten op de toekomst en alle mogelijkheden benutten om deze verder te ontwikkelen. Samen met onze leden en partners staan we sterk, en met de medewerking van de overheid, kunnen we veel bereiken’, aldus Duray. Guus Duray heeft verschillende commerciële functies bekleed binnen PPG. Sinds 2010 is hij bestuurslid van de VVVF. Daarvoor was hij al betrokken bij de VVVF als deelnemer aan de sectie Bouw, waarvan hij later voorzitter werd. Daarnaast neemt hij al jaren deel aan het overleg met de ketenpartners VVVH, NBvT en OnderhoudNL. De leden kozen Jan van der Laan (vice-president Van Son Group) als bestuurslid. Van der Laan heeft een lange staat van dienst bij de VVVF. Namens de vereniging maakte hij deel uit van het bestuur van het bedrijfstakpensioenfonds BPF en was hij voorzitter van de Financiële Commissie van de VVVF. Van der Laan is voor zijn verdiensten voor de organisatie onderscheiden met het Blauwe Bord.
4 29
verf & alv
De wondere wereld van Adjiedj Bakas Gastspreker Adjiedj Bakas nam de vergadering mee naar de wondere wereld van boodschappen dragende robots, gratis energie, driedaagse werkweken en micro-appartementen. Bakas is trendwatcher. De geboren Surinamer wordt veel gevraagd voor spreekbeurten, die hij voor een belangrijk deel vult met grappige of informatieve filmpjes.
Bakas somde een aantal opmerkelijke cijfers op. Over de groei van de wereldbevolking bijvoorbeeld. Iedere dag komen er ‘netto’ (geboorten minus sterfgevallen) 220.000 mensen bij. Gezamenlijk versturen we per minuut 204 miljoen e-mails, raadplegen we in die minuut vier miljoen keer Google’s zoekmachine en klikken we 2,5 miljoen keer naar Facebook. “Al die informatie wordt gebruikt en aan elkaar gekoppeld”, aldus de trendwatcher, zonder aan die vaststelling een conclusie of een oordeel te kop-
verf&inkt 35 - 2015
pelen. Bakas citeerde voorts Andy Haldane, prominent econoom bij de Britse Centrale Bank, die heeft verklaard dat de financiële crisis van de afgelopen jaren de wereld meer financiële en economische schade heeft berokkend dan een wereldoorlog en dat de komende generaties nog zullen moeten opdraaien voor die schade. Overigens verdubbelde het mondiale bbp ondanks de crisis in de periode tussen 2000 en 2014, benadrukte Bakas. De trendwatcher citeerde ook de Canadese managementwetenschapper Henry Mintzberg, die een leven lang heeft gehamerd op de noodzaak van efficiencyverbetering in organisaties. “Hij pleit nu voor het einde van het efficiencystreven”, aldus Bakas. “We zijn efficiënt genoeg, het
verder opjagen van medewerkers heeft geen zin. Er moet meer aandacht komen voor lummelen en voor ‘gekke’ medewerkers. De nieuwe generatie werknemers heeft ruimte nodig.” De trendwatcher pleitte daarnaast voor meer en beter interdisciplinair overleg. “Dat leidt tot beter gebruik van middelen en kennis.” De belangrijkste boodschap van Bakas was misschien wel de vaststelling dat trends niet lineair verlopen. Er is geen garantie dat ingezette ontwikkelingen zullen voortduren. Zo voorziet hij het einde van de webwinkel en een revival van de bakstenen winkel. Ook adviseerde hij zijn gehoor digitale foto’s af te drukken: “De nieuwe generatie pc’s kan de opgeslagen foto’s niet meer lezen.” De aanwezigen namen het zich voor. •
31
