magazine Filosoof over diversiteit blz. 22 Hang me aan je raam! blz november 2009

magazine november 2009

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 42 nr. 9

Filosoof over diversiteit blz. 22

Hang me aan je raam! blz. 28

www.okra.be www.okrasport.be Afgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145

ITEM

Je groeit met

Groei jij ook met OKRA? Nodig je vrienden uit!

OKRA verwent haar nieuwe leden. Bel 02 246 44 41 of surf naar www.okra.be. 2

VOORWOORD

Omringd Het valt me moeilijker dan anders om te schrijven. Omdat het onderwerp veertien dagen geleden zo plots en koud op me viel. Een ziekenwagen scheurt laat en luid door de straat. En stopt vlakbij. Ik ben er niet zo eentje dat dan meteen naar buiten holt. Mijn buurvrouw wel. Een uur later belt ze aan. Ze vertelt een onwaarschijnlijk verhaal. Op de derde verdieping van een klein appartementsblok is een jonge man van nauwelijks vijfendertig gestorven. De oorzaak is onduidelijk. Het zal wel iets met het hart of de hersenen te maken hebben. “Luc, je weet wel, altijd met zijn voetbaltas op stap.” Intussen weten we dat een hevige hersenbloeding Luc fataal werd. Op de uitvaart was de kerk te klein. Een grote familie, vrienden en collega’s, de voetbalclub. En de buren natuurlijk. Het verdriet van zijn ouders benam me de adem. Je voelt je zo machteloos. Toch lijkt het alsof de vele meevoelende mensen het verlies minder kolossaal maken. Ik was ontroerd toen de broer van Luc hun kindertijd beschreef, eenvoudig zoals het leven van twee broertjes is. En dacht: stel dat ik vooraan in de kerk zit om een van mijn geliefden uitgeleide te doen. Een uitvaart heeft die zeldzaam ingetogen sfeer waarbij je je bijna lijfelijk bewust wordt van je sterfelijkheid. Het leven is kort. En de dood kent dag noch uur. Misschien vreemd om dan goede voornemens te maken. ‘Ik zal proberen er te zijn voor de mensen die ik graag zie en nog veel meer van elk moment genieten.’ Wat later gaan vreemde vragen door mijn hoofd. Waar, wanneer en hoe zou ik sterven? En dan besluit ik in stilte: goed dat je het niet weet, goed dat je het niet kiest. Geboren worden en sterven doe je in de grootste onzekerheid en eenzaamheid. Alleen. Zelfs al ben je omringd door mensen voor wie jij alles betekent en die voor jou alles betekenen. Als de dood onverwacht komt, kan niemand met warmte omringen. Misschien is dit het zwaarst om te dragen. ‘We waren er niet. We konden niet doen wat we zo vurig wensten.’ Ouders van een verongelukt kind, de vrouw van een man die aan een hartaderbreuk overleed. Maar als dat wel kan, is het een zegen. Ook al is de stervende jong, ook al lijkt de dood onrechtvaardig. Het verlies en het gemis worden er niet minder door maar je kon een eind mee op weg naar de overkant. Misschien werd je ondersteund en begeleid door de engelen van de palliatieve zorg. Tijdens de koffietafel of maaltijd na de uitvaart gaat het omringen van de overledene over in het omringen van wie achterblijft. ‘Ik kom elke dag langs als ik de kinderen op school ga halen.’ ‘Je komt toch supporteren hé als de ploeg speelt?’ ‘Als we met OKRA gaan fietsen, kom ik je halen. Dan moet je niet alleen vertrekken.’ Een ingetogen feest van Allerheiligen en Allerzielen gewenst, omringd door wie je dierbaar is. Lieve Demeester

ITEM

Te oud om een auto te huren

14

Sommige ouderen hebben al eens de indruk dat ze gediscrimineerd worden omwille van hun leeftijd. De Belgische wetgeving biedt hiertegen nochtans bescherming. Wat je kan doen als je het gevoel hebt gediscrimineerd te worden, legt Huib Hinnekint uit.

20

De stille rebel Priester, kapucijn, echtgenoot, vormingswerker en echtscheidingsbemiddelaar. Het levensverhaal van Luc Hessel is allesbehalve alledaags. Wat deze geëngageerde zeventiger bezielt en bezighoudt, vertelde hij aan OKRAmagazine.

Parels in het Meetjesland 42 Het Meetjesland herbergt enkele onbekende maar boeiende musea. Fiets door het mooie landschap en ontdek het jeneverhuis Van Hoorebeke, de Huysmanshoeve en het Canada War Museum. Alle drie meer dan de moeite!

42

inhoud

30

november 2009 OKRA-magazine

Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].

4 OKRA november 2009

7

48 6

STANDPUNT Waardeer inzet van ouderen

7

GEZONDHEID Goed horen: doe de test!

10 PRIKKERTJES 12 ZINGEVING Iedere rol betekenisvol

14 INFO Te oud om een auto te huren

16 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS Brief uit Frankrijk

18 VRAAG EN AANBOD 20 ANDERS OUD De stille rebel

22 SAMEN HET LEVEN KLEUREN Maak het verschil zichtbaar

26 RECHTSINFO Is schenking goede oplossing?

27 IN JE PORTEMONNEE Mijn energiefactuur, een beetje minder graag

28 OKRA LEEFT Hangt je affiche al voor je raam?

30 OKRA-SPORT En wat als het regent?

31 OVER WAT TELT Een huisdokter die droomt van India

40

37 MENU Vegetarisch

40 GROEN Een notenboom in je tuin

42 TENTOONSTELLING Parels in het Meetjesland

44 BOEKEN Onbekend en onterecht onbemind

46 GEDICHT Futurum

47 UITJES 48 UIT Laat je verrassen langs de Samber

51 58 WINNAARS! 52 SPEEL EN WIN 54 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

In je volgende OKRA-magazine Op stap in Troyes.

STANDPUNT Ouderen zijn onontbeerlijk als babysitter, mantelzorger, klusjesman of -vrouw, hulp bij kinderen, kleinkinderen, buren en familieleden. Als vrijwilliger zetten ze zich in bij allerlei verenigingen en sportieve en feestelijke activiteiten. Voor al de taken die ouderen op zich nemen, vraagt de Vlaamse Ouderenraad aandacht tijdens de ouderenweek.

Waardeer inzet van ouderen ‘Iedere rol betekenisvol’ is het thema van de ouderenweek dit jaar. Die loopt van 16 tot 22 november en is een initiatief van de Vlaamse Ouderenraad waarvan ook OKRA deel uitmaakt. Met deze slogan wil de raad duidelijk maken dat ouderen nog steeds meerdere rollen op zich nemen in onze maatschappij. Van leesouder in de lagere school tot vrijwilliger in het ziekenhuis. Van begeleider van jonge voetballertjes tot mantelzorger voor hun kind met een chronische ziekte. Ouderen engageren zich her en der en vervullen allerlei opdrachten. Eigenaardig toch dat een campagne in het kader van de ouderenweek nog moet aantonen dat ouderen zich maatschappelijk inzetten en daarvoor de nodige waardering willen.

Politieke rol? om eens te berekenen hoe groot de economische

Geen halve maatregelen bekendmaken

waarde is van het vrijwilligerswerk van alle Vlaamse

We vroegen in ons memorandum ook om maatre-

ouderen gedurende één jaar. Wie dacht dat deze

gelen pas bekend te maken als er zekerheid is dat

inzet gehonoreerd wordt door de volwaardige rol

ze ook uitgevoerd worden. Nu worden er al te vaak

die ouderen op politiek vlak vervullen, heeft het

proefballonnetjes opgelaten die mensen aan het

verkeerd voor. Eén op de drie kiezers is gepen-

schrikken brengen waarna het ballonnetje door-

sioneerd. Dan zou je ook mogen verwachten

prikt en de maatregel afgevoerd wordt. Wij vra-

dat gepensioneerden een derde van de lijsten

gen dat aan deze praktijk een einde wordt

invullen. En dat de plaats die zij krijgen garant

gemaakt en maatregelen pas bekend worden

staat voor een evenredig aantal ouderen dat verko-

gemaakt als er een politiek akkoord is dat

zen wordt en een mandaat kan opnemen. Maar wat

voor iedereen klaar en duidelijk is.

Het zou interessant zijn voor een student economie

blijkt? Na de Vlaamse verkiezingen zetelen slechts vier 60-plussers in het Vlaams Parlement. Ieder rol

Bij het schrijven van dit standpunt kenden we

is betekenisvol behalve de politieke.

enkel de inhoud van de proefballonnetjes over de begroting. Bij het verschijnen van dit nummer

Het wordt hoog tijd dat de samenleving zich

weten we wellicht meer. We hopen dat de regering

bezint over de rol en de waardering die ze aan

de moed had om geen bijkomende lasten op te leg-

ouderen willen geven. Ouderen willen volwaar-

gen aan iedereen die leeft van een vervangingsin-

dig opgenomen worden in de samenleving en vol-

komen, die chronisch ziek of werkloos is of die een

ledig betrokken worden bij de opbouw ervan. Deze

klein bedragje gespaard heeft.

eis staat met evenveel woorden in het recente memorandum van OKRA.

Jan Vandecasteele Algemeen secretaris


GEZONDHEID

Goed horen: doe de test! Een wereld zonder lawaai! Dat sprookje kan je enkel nog beleven aan de Noordpool of midden in de woestijn. Soms is lawaai ook genieten: een wervelende storm, ruisende golven, je favoriete muziek.

Je gaat veiliger door het leven

slechthorenden sterk toegeno-

andere factoren zoals drugs of

als je goed hoort. Een daveren-

men door langdurige blootstel-

alcohol, worden de gevolgen nog

de vrachtwagen, een spurtende

ling aan lawaai. Soms is de

versterkt.

mountainbiker of een tractor kan

schade, ook bij jonge mensen,

bovendien de kans op arbeids-

je moeilijk ontwijken wanneer je

niet meer te herstellen.

en verkeersongevallen.

het obstakel achter jou niet

Hoe schadelijk lawaai is, hangt

hoort aankomen. Gehoorverlies

af van de duur tijdens dewelke je

Knallers

vermindert ook je sociale con-

aan het lawaai bent blootge-

Volgens de Belgische wetgeving

tacten. Niet kunnen deelnemen

steld, de geluidssterkte uitge-

zijn werknemers vanaf 85 deci-

aan een gesprek werkt een-

drukt in decibel, je persoonlijke

bel verplicht zich te beschermen

zaamheid en isolement in de

gevoeligheid voor lawaai en de

en moet de werkgever een pre-

hand.

frequentie van het geluid. Vooral

ventieprogramma opstellen.

Goed horen is daarom belang-

doffe tonen (lage frequenties)

Vanaf langdurige blootstelling

rijk. Maar met het ouder worden

zijn heel schadelijk.

aan geluid van 75 decibel loop je

Lawaai

verhoogt

echter al risico op gehoorscha-

gaat het gehoor achteruit. Vanaf je dertigste vang je hoge tonen

Een te lange blootstelling aan

de. In cafés, op fuiven en in

geleidelijk minder goed op. Net

lawaai kan leiden tot oorpijn,

dancings mag het geluidsniveau

die tonen zijn belangrijk om

oorsuizingen (tinnitus), slecht-

niet hoger zijn dan 90 decibel. In

goed te verstaan wat er wordt

horendheid of overgevoeligheid

de praktijk is er weinig controle.

gezegd. Wist je echter dat we de

voor geluid. Tal van andere

Bij ondraaglijk lawaai tussen

grootste gehoorschade zelf toe-

gezondheidsrisico’s hebben een

zonsondergang en -opgang kan

brengen? Slechthorendheid kan

rechtstreekse link met lawaai,

je de politie bellen. De wet pre-

aangeboren zijn of veroorzaakt

denk maar aan verhoogde hart-

worden door bepaalde genees-

slag, slaapmoeilijkheden, ver-

middelen. De voornaamste oor-

hoogde bloeddruk en verhoogd

zaken zijn echter het natuurlijke

ademhalingsritme,

verouderingsproces en een lang-

voedselvertering, verminderde

durige blootstelling aan lawaai.

aandacht en concentratieproble-

De laatste jaren is het aantal

men. Combineer je lawaai met

verstoorde

Een sirene en vuurwerk knallen met 170 decibel letterlijk je oren aan stukken. 7

GEZONDHEID

ciseert echter niet wat ‘ondraag-

discotheek, allebei goed voor

gemaakte oordopjes die je oor

lijk lawaai’ is.

140 decibel? Een sirene en vuur-

perfect afsluiten. Je kan ze laten

De blootstellingstijd zonder risi-

werk knallen met 170 decibel

maken

co aan 75 decibel (een elektrisch

letterlijk je oren aan stukken.

Oorkappen zijn verstelbaar en

scheerapparaat, een haardro-

bij

hebben

een

brede

audicien.

afdichtringen

ger, stadslawaai) bedraagt acht

Beschermen

uur. De blootstellingstijd zonder

Met gehoorbeschermers kan je

inkapselen en dus beter bescher-

risico aan 99 decibel (popcon-

het geluid dempen en zo de

men dan oordopjes. Meestal

cert, iPod) bedraagt één minuut

schade beperken. Er bestaan

dempen ze alle geluidsfrequen-

en twaalf seconden. Een gras-

verschillende mogelijkheden om

ties evenveel.

maaier of kettingzaag zorgt met

je

105 decibel bijgevolg al snel

Wegwerpoordopjes passen zich

Beperk de schade

voor gehoorschade. Wat te den-

aan aan de vorm van je gehoor-

■ Zorg ervoor dat er in huis niet

ken

op

gang. Je kan ook otoplastieken

meer apparaten tegelijk aan

een

aanschaffen. Dat zijn op maat

staan dan nodig.

het

van

een

hoogste

autoradio

volume

of

oren

te

zodat ze je oren perfect kunnen

beschermen.

Hoe goed hoor jij? Doe de test! Beantwoord volgende vragen. Bereken jouw punten en lees onderaan het resultaat. ■ Hoor je het tikken van de klok?

❏ ja = 0

❏ nee = 2

■ Slaap je af en toe door de wekker?

❏ ja = 4

❏ nee = 0

■ Heb je moeite met telefoneren?

❏ ja = 4

❏ nee = 0

❏ soms = 3

■ Vinden je huisgenoten dat je de radio of tv te hard zet?

❏ ja = 6

❏ nee = 0

❏ soms = 3

■ Hoor je het zingen van de vogels?

❏ ja = 0

❏ nee = 2

❏ soms = 1

■ Merk je een naderende auto soms pas op het laatste moment op?

❏ ja = 4

❏ nee = 0

■ Vind je het moeilijk een gesprek met meerdere personen

❏ ja = 6

❏ nee = 0

❏ soms = 3

■ Hoor je goed in een zaal of tijdens een vergadering?

❏ ja = 0

❏ nee = 6

❏ soms = 3

■ Kan je gefluister op een afstand van circa twee meter verstaan?

❏ ja = 0

❏ nee = 3

■ Hoor je tijdens een concert violen en fluiten even goed als

❏ ja = 0

❏ nee = 3

■ Hoor je de deurbel altijd?

❏ ja = 0

❏ nee = 4

■ Heb je het gevoel dat de meeste mensen onduidelijk praten?

❏ ja = 6

❏ nee = 0

te volgen?

andere instrumenten? ❏ soms = 3

Totaal Bereken je resultaat 0 punten: Je gehoor is uitstekend. 1-6 punten: Je gehoor is niet meer honderd procent maar je ondervindt nauwelijks hinder. 7-17 punten: Je gehoor is duidelijk verminderd. Misschien heb je nog weinig last maar je huisarts raadplegen kan geen kwaad. 18-36 punten: Je hebt behoorlijk gehoorverlies. Raadpleeg een deskundige. 37 punten of meer: Je gehoor is slecht. Zonder hoortoestel versta je anderen wellicht niet. Laat je helpen bij het kiezen van een hoortoestel. Bron: Nationale Vereniging voor Slechthorenden in Nederland (http://www.nvvs.nl/)


BETTER LEVEN

■ Zet het volume van radio en tv niet te luid. Zo wordt

dit

ook

een

gewoonte

voor

PUBLIREPORTAGE

Maken uw gewrichten u het leven zuur? Doe wat!

je

(klein)kinderen. ■ Gebruik in je auto liever de handsfreekit voor je

Met het stijgen der jaren slijten de gewrichten. De dagelijkse handelingen zijn niet altijd zo gemakkelijk. Er bestaat tegenwoordig milde methodes om uw gewrichten op natuurlijke wijze soepel te houden.

gsm in plaats van oortjes. Zo belast je je trommelvliezen minder. ■ Werk je met lawaaierige machines, zorg dan voor voldoende oorbescherming. ■ Ga op feestjes of concerten nooit in de buurt van luidsprekers zitten. ■ Pas op met vuurwerk. ■ Bescherm je oren met oordopjes als je langere tijd in een lawaaierige omgeving verblijft. ■ Gun je oren minstens 24 uur rust nadat je langere tijd in een lawaaierige omgeving was. ■ Raadpleeg een neus-, keel- en oorarts bij een gevoel van gedempt geluid, oorsuizingen of fluittonen die langer dan 24 uur aanhouden.

Hulpmiddelen Als je signalen van slechthorendheid herkent, kan je het best zo snel mogelijk je gehoor laten testen. Daarvoor kan je terecht bij een neus-, keel- en oorarts of bij een audioloog in een erkend hoorcentrum. Naargelang de diagnose zal de arts een behandeling opstarten. Een beperkt aantal patiënten is gebaat bij medicatie of een chirurgische ingreep. Anders pogen de arts of de audioloog met een hoorapparaat het contact met de omgeving te verbeteren. Sommige toestellen versterken de hoge tonen, andere de lage en weer andere de middentonen. Ze verschillen ook in de hoeveelheid versterking die ze bieden. Bovendien zijn er verschillende modellen: toestellen die achter of in het oor gedragen worden. Hoewel er al heel ingenieuze apparaten op de markt zijn, kan geen enkel hoorapparaat je gehoor honderd procent herstellen en je opnieuw laten horen zoals vroeger. Tekst Chris Van Riet

Info Meer info vind je in de CM-folder Goed gehoor(d)? Die is gratis te verkrijgen bij de dienst Gezondheidspromotie van het CM-ziekenfonds. Je kan hem ook

bestellen

of

downloaden

via

www.bewustgezond.be (Publicaties).

Kies de milde weg Het is bekend dat de bevolking van de Noord-Europese landen veel minder last hebben van zwakke gewrichten dan de rest van Europa. Hun geheim: een voeding gebaseerd op de consumptie van vette vis zoals haring, zalm en sardientjes, rijk aan bestanddelen die zeer goed zijn voor het kraakbeen. Het is tegenwoordig mogelijk van al heilzame werking te proﬁteren zonder uw voedingspatroon te veranderen.

Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!

Het researchcentrum van Phythea heeft dat goed begrepen en Phytalgic is daarvan het resultaat! Dit natuurlijke geconcentreerde supplement in capsules met wilde visolie gecombineerd met zink en brandnetel voor groter gewrichtscomfort. Om op natuurlijke wijze het comfort van uw gewrichten te behouden wordt een dosis van 3 capsules per dag aanbevolen. De eerste resultaten zijn over het algemeen al na 3 weken gebruik merkbaar. Vanwege de perfecte verdraagbaarheid kunt u Phytalgic het gehele jaar door continu worden gebruikt. Onze mening: een uitstekend product dat de beloften waar maakt: gewrichten die geleidelijk aan soepeler worden, blijvende verlichting, een levenscomfort hervonden in slechts enkele weken tijd! Phytalgic van Phythea Te koop bij uw apotheek CNK: 2399-202 en NUT/PL-code: 968/1 Ongeveer 16,80€ per doos

Aanbod Phytalgic

2 dozen gekocht = de 3de gratis van Phythea!

Om een gratis doos te ontvangen stuurt u vóór 31/12/09 het origineel van de kassabon, de 2 barcodes CNK uit de verpakking van het product en uw adresgegevens naar: Aanbod Phytalgic - c/o PromoControl - P.B. 3582 - 1414 Waterloo

Aanbod beperkt tot 2 zendingen per persoon - Aankoop en zending van bewijs van aankoop tussen 15/08/09 en 31/12/09.

PRIKKERTJES

Prikkertjes 1

Laat je vaccineren! Door alle heisa rond de Mexicaanse griep wordt

soms vergeten dat de gewone seizoensgriep ook niet zonder gevaar is. Het is een erg besmettelijke ziekte met koorts, koude rillingen, hoofd- en spierpijn, een rauwe keel en een droge

hoest

als

symptomen.

Soms kan de griep ernstige verwikkelingen veroorzaken die in bepaalde gevallen zelfs dodelijk kunnen zijn. Gelukkig kan een vaccin je beschermen tegen deze griep.

Ook

dit

jaar

krijgen

65-plussers en mensen met een chronische ziekte de raad zich te vaccineren. Je laat je het best inenten in de maand november. Zolang de griep niet is doorgebroken, blijft vaccinatie nuttig. 50-plussers en mensen uit de risicogroep krijgen trouwens veertig procent van het vaccin terugbetaald. Vraag aan je arts een voorschrift met de vermelding ‘derdebetalersregeling’. Op vertoon van je SIS-kaart verrekent de apotheker de tegemoetkoming meteen. Meer info vind je in de CM-folder Griep, meer dan een verkoudheid. Die is gratis te verkrijgen bij de dienst Gezondheidspromotie van het CM-ziekenfonds. Je kan hem ook bestellen of downloaden via www.bewustgezond.be (Publicaties).

2

Rookvrije kleinkinderen In 65 procent van de gezinnen waar wordt

gerookt, rookt een ouder in het bijzijn van de kinderen. Dat betekent dat in Vlaanderen maar liefst 115 000 kinderen thuis dagelijks in de sigarettenrook zitten. De Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) vindt dat dit niet kan en bindt de strijd aan. De vereniging roept opa’s en oma’s op hun rokende kinderen op een ludieke wijze op andere gedachten te brengen. Op www.seniorennet.be kan je leuke cartoons personaliseren met eigen foto’s en doorsturen naar je kinderen. Zo steun je het ‘Front voor Rookvrije Kleinkinderen’. Meer info op www.seniorennet.be/ecards.


Vrij blijven bewegen

A.Vogel Alchemilla + Glucosamine • Voor behoud van soepele gewrichten en veerkracht • Opbouw van kraakbeen • Dagdosering van 1500 mg plantaardige glucosamine

Meer weten? Bel de A.Vogel infolijn op 011 31 51 72, stuur een e-mail naar [email protected] of surf naar www.avogel.be. Schrijf u in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief, boordevol tips en interessante weetjes om goed voor uzelf te zorgen.

§ 2090407

Verkrijgbaar bij uw apotheker.

OKRA-ZINGEVING

Iedere rol betekenisvol

Heel wat 60-plussers nemen zorgtaken op zich.

Heel wat ouderen zetten zich in als vrijwilliger, als grootouder, als mantelzorger, als lid van een ouderenvereniging. Hun bijdrage is onbetaalbaar. Tijdens de ouderenweek die loopt van 16 tot 22 november wil de Vlaamse Ouderenraad aantonen dat ouderen nog veel in hun mars hebben en daarvoor waardering verdienen. De levensverwachting van Vla-

bovendien de ouderen als con-

aandeel dat ouderen in deze

mingen stijgt jaar na jaar. In

sument niet onderschatten.

zorg op zich nemen, mag niet

combinatie met een daling van

Zorgen

voor een snelle veroudering van

Ouderen dragen als mantelzor-

Werken

de bevolking. Vaak wordt deze

gers heel wat bij tot de samen-

Nog een gevolg van de vergrij-

vergrijzing als een probleem

leving. Zo hielp bijna vier op de

zing, is de grote uitstroom van

bestempeld: het prijskaartje van

tien Vlaamse 50-plussers het

oudere

de pensioenen zal steeds groter

afgelopen jaar een familielid,

arbeidsmarkt. Omdat er minder

worden.

vergrijzing

buur of vriend. Ze boden huis-

jongeren aan het werk gaan, zal

biedt ook kansen. Ouderen heb-

houdelijke hulp, hielpen bij de

er een krapte op de arbeids-

ben een groot potentieel aan

verzorging of staken een handje

markt ontstaan. Een manier om

ervaring en kennis. Als die opti-

toe bij de administratie. Meer

dat tekort op te lossen, is gebruik

maal worden ingezet, kunnen ze

dan een op de vijf bood dagelijks

maken van mensen die nu niet

de toenemende ‘lasten’ opvan-

hulp, nog eens veertig procent

aan de slag zijn zoals oudere

gen. Bovendien zorgt de vergrij-

deed dat wekelijks. Veel mantel-

werknemers. Om de werkzaam-

zing voor economische kansen,

zorgers combineren verschillen-

heid bij 50-plussers te verho-

bijvoorbeeld op het vlak van

de zorgtaken. Ze zorgen voor

gen, moeten meer oudere werk-

tewerkstelling. En we mogen

hun zieke partner, de eenzame

zoekenden aangeworven wor-

buurvrouw en hun ouders, staan

den. In Vlaanderen is slechts

hun kinderen bij en springen in

34,3 procent van de 55-plussers

om te babysitten op de kleinkin-

aan het werk tegenover het

deren. Met de vergrijzing van de

Europese

bevolking zal de vraag om infor-

44,7

mele zorg enkel toenemen. Het

oudere werknemers en in hun

Maar

de

Ouderen hebben een groot potentieel aan ervaring en kennis. 12 OKRA november 2009

worden verwaarloosd.

het geboortecijfer, zorgt dat

werknemers

van

gemiddelde

procent.

Investeren

de

van in

opleiding is dus nodig. Dit rendeert trouwens. Een werkgever heeft meer kans dat een 50plusser vijf jaar later nog bij het bedrijf werkt dan een 25-jarige. Ouderen zijn trouwer aan

Yvette, 60

het bedrijf.

7.00 uur:

Ouderen zijn ook vaak aan de slag als vrijwil-

Milan kijken me met slaapoogjes aan. Nog even

liger. Zeker de groep tussen zestig en zeventig is zeer actief in het vrijwilligerswerk.

wassen en een boterhammetje eten. 8.10 uur:

23 procent van deze groep geeft aan zich de afgelopen maand belangeloos te hebben

10.10 uur:

haar morgen naar het ziekenhuis wil brengen. 11.40 uur:

zouden willen inzetten als vrijwilliger maar

Ik pik de kinderen terug op aan de schoolpoort. Hun oogjes glinsteren als ik hen vertel dat we van-

het nog niet doen. Ouderen zijn vooral actief

middag frietjes eten. 13.30 uur:

politiek. Voor vele organisaties is de inzet van

Suzanne komt me oppikken om samen te gaan linedansen. Vandaag start onze vereniging met een

ouderen van onschatbare waarde.

nieuwe cursus. 16.45 uur:

Consumeren

Maria, onze buurvrouw van 72 komt langs. Terwijl we samen een kopje koffie drinken, vraagt ze of ik

tachtig is dit nog 14 procent. Onderzoek

in de erfgoedsector, de sport, de zorg en de

Met Milan achterop en Lize naast me, fietsen we naar school.

ingezet. Bij de groep tussen zeventig en stelde ook vast dat evenveel ouderen zich

Mijn dochter en kleinkinderen arriveren. Lize en

Terug thuis. Dat uurtje sporten heeft me goed gedaan en is zeker voor herhaling vatbaar.

Ouderen spelen ook een belangrijke rol als

20.45 uur:

Een uur aan de telefoon gehangen met mijn oudste

consument. Ze vormen een interessante en

dochter. Ze was helemaal van slag omdat haar oud-

actieve groep van consumenten die steeds in

ste zoon voor de derde keer op rij niet geslaagd is.

aantal toeneemt. Marketeers beschouwen oudere consumenten vaak als trouwe klan-

Anna, 62

ten. Dat blijkt niet te kloppen. Gepensio-

10.00 uur:

neerden hebben namelijk de tijd om producten en prijzen te vergelijken. Ze kunnen net

Ik sorteer de boeken in de bibliotheek en help een meisje dat de laatste dvd met Johnny Depp zoekt.

12.15 uur:

Op zaterdag ga ik telkens eten bij mijn moeder.

zo goed trendsetters zijn en belangstelling

Volgende week wordt ze 85. We zijn volop bezig

tonen voor nieuwe producten en technolo-

met de voorbereiding van het verjaardagsfeest.

gieën. Ouderen zijn kritisch en kwaliteitsbe-

14.45 uur:

wust en hechten veel belang aan een goede dienstverlening. Aangezien er de volgende

bril bij mij vergeten. 16.30 uur:

jaren steeds meer ouderen zullen zijn, zal de vraag naar bepaalde vormen van dienstver-

Ik spring even binnen bij mijn dochter. Ze was haar Ik help mijn buurvrouw van 82 met haar administratie.

19.50 uur:

Juist op tijd in het cultureel centrum. Gelukkig heeft

lening en specifieke producten toenemen.

Isabel een plaatsje voor mij gereserveerd zodat ik

Bovendien is de nieuwe generatie gepensio-

de toneelvoorstelling van dichtbij kan volgen.

neerden kapitaalkrachtiger dan de vorige. Dit biedt marketeers en productontwikkelaars heel wat nieuwe kansen. Foto Cois Van Roosendael

Alle informatie over de ouderenweek vind je in de brochure ‘Iedere rol betekenisvol’. Surf naar www.vlaamse-ouderenraad.be of vraag de brochure aan via 02 209 34 55.

13

INFO

Het gratis busvervoer voor 65-plussers is een voorbeeld van positieve discriminatie.

Te oud om een auto te huren Misschien heb je wel eens de indruk dat je gediscrimineerd wordt om je leeftijd. Maar is dat ook zo? En wat kan je er dan aan doen? Huib Hinnekint, deskundige bij het Ouderen Overleg Komitee (OOK) licht toe.

Wat is

huren, ongeacht je gezondheid.

De huidige wet over discrimina-

leeftijdsdiscriminatie?

Ook bij ons werd gediscussieerd

tie dateert van 10 mei 2007.”

Huib Hinnekint: “Vele mensen

over een maximumleeftijd voor

voelen zich wel eens gediscrimi-

het rijden met de auto. Gelukkig

Welke vormen van discrimi-

neerd. Bijvoorbeeld als ze ouder

had het gezonde verstand het

natie zijn er?

worden en meer moeten betalen

laatste woord. Een tijdje geleden

Huib Hinnekint: “Ruim gezien,

voor hun hospitalisatieverzeke-

werd ook beslist dat je vanaf een

zijn er drie soorten discrimina-

ring. Ze voelen zich ongelijk

bepaalde leeftijd geen lid meer

tie. In de eerste plaats kan er

behandeld maar daarom worden

mocht zijn van een kerkfabriek.

sprake zijn van directe discri-

ze nog niet gediscrimineerd in

Daartegen hebben verschillende

minatie: een ongelijke behan-

de wettelijke zin. Meestal heeft

organisaties flink geprotesteerd.

deling op grond van leeftijd.

leeftijdsdiscriminatie te maken

OKRA stapte hierover naar de

Een tweede vorm is indirecte

met de arbeidsmarkt. Als vijftig-

rechtbank en kreeg uiteindelijk

discriminatie. Dan is een ogen-

plussers niet meer in aanmer-

gelijk.

schijnlijk

king komen voor een job die hen

België heeft al sinds 2003 een

aanleiding tot een ongelijke

op het lijf geschreven is. Maar

brede wetgeving rond discrimi-

behandeling.

ook zestigplussers kunnen gedis-

natie. Leeftijdsdiscriminatie is

bibliotheek

crimineerd worden enkel omwille

daarin

Nadat

enkel toegankelijk is met trap-

van hun leeftijd. Zo waren er

Europa hierover enkele beslis-

pen, geeft aanleiding tot discri-

landen in Europa waar je als zes-

singen nam, stuurde de Belgische

minatie.

tigplusser

overheid haar wetgeving bij.

handicap en ouderen die slecht

geen

auto

mocht

opgenomen.

neutrale Een die

bepaling openbare

bijvoorbeeld

Personen

met

een

te been zijn, raken er immers

Mensen moeten weten dat leeftijdsdiscriminatie strafbaar is. 14 OKRA november 2009

niet in. Intimidatie is een derde vorm Daarvan

van is

discriminatie. sprake

als

OKRA eist!

ongewenst gedrag tot doel of

Maar dat is niet vanzelfspre-

gevolg heeft dat de menselijke

kend. Je hebt ook andere moge-

waarde wordt aangetast en er

lijkheden. Zo kan je je richten

een vijandige, vernederende of

tot het Centrum voor gelijkheid

kwetsbare sfeer wordt gescha-

van kansen en voor racismebe-

pen.”

strijding. Zij zullen je klacht

rond leeftijdsdiscriminatie op

onderzoeken en indien nodig

papier. Naar aanleiding van de

En positieve discriminatie?

bemiddelen. Volstaat dit niet,

Huib

“Ongelijke

kunnen zij samen met jou een

Vlaamse en Europese

behandeling kan natuurlijk wel

juridische procedure opstarten.

als het om specifieke maatrege-

Je hoeft je echter niet recht-

van dit jaar overhandigd aan de

len gaat die een nadeel compen-

streeks

beleidsvoerders.

seren. Denk maar aan het gratis

Centrum. In verschillende regio’s

busvervoer

zijn regionale meldpunten waar

Hinnekint:

voor

65-plussers.

te

wenden

tot

het

Dat komt tegemoet aan de gerin-

je terecht kan.

ge

Maar het kan nog eenvoudiger:

mobiliteit

Natuurlijk

van

moeten

ouderen. er

enkele

je kan met je klacht naar OKRA

voorwaarden vervuld zijn wil

stappen. OKRA zal bemiddelen

positieve discriminatie een goede

en indien nodig zal ze juridische

zaak zijn. Zo moet de maatregel

stappen ondernemen.”

een legitiem doel dienen en moe-

Hoeveel klachten zijn er over

ten de middelen nodig om de

leeftijdsdiscriminatie?

maatregel uit te voeren, passend

Huib Hinnekint: “Dat valt mee,

en noodzakelijk zijn. Ouderen uit

al worden die niet allemaal gere-

hun isolement halen, is bijvoor-

gistreerd. Zes procent van de

beeld een legitiem doel.”

klachten die het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor

Wat kan je doen als je wordt

racismebestrijding

geconfronteerd

handelt over leeftijdsdiscrimina-

leef-

ontvangt,

tijdsdiscriminatie?

tie. Maar daarvan heeft zestig

Huib Hinnekint: “De grootste

procent

kracht van de wetgeving is het

arbeidsmarkt. De andere klach-

feit dat ze er is. Ze werkt pre-

ten hebben betrekking op het

ventief en draagt bij tot de

bankwezen, vrijetijdsbesteding,

bewustwording. Mensen moeten

mobiliteit en huisvesting. Slechts

weten dat leeftijdsdiscriminatie

enkele gevallen worden voor de

strafbaar is.

rechtbank

Als je het gevoel hebt dat je

lossen de klachten vanzelf op als

wordt gediscrimineerd omwille

een organisatie bemiddelt. Extra

van je leeftijd, kan je klacht

informatie en advies geven, kun-

neerleggen bij de rechtbank.

nen ongenoegen oplossen.”

te

maken

gebracht.

verkiezingen werden die in juni

■ OKRA verzet zich tegen elke vorm van onterechte discriminatie op basis van leeftijd en pleit voor de oprichting van een instantie die informatie verzamelt en verspreidt op het vlak van leeftijdsdiscriminatie. ■ Er moet een grondig onderzoek gebeuren

gerechtvaardigd zijn, moet hij

met

OKRA zette een aantal eisen

met

de

naar het belang van leeftijdsgrenzen op het terrein

van

arbeid

en

tewerkstelling,

gezondheidszorg en vrijetijdsbesteding. ■ OKRA eist dat de expliciete leeftijdsdiscriminatie

ingeschreven

in

het

Vlaams

Agentschap voor Personen met een Handicap geleidelijk afgebouwd wordt. Vandaag hanteert het Agentschap een leeftijdsgrens van 65 jaar. ■ OKRA eist dat ook ouderen opleidingen moeten kunnen volgen. Dit moet voor hen financieel aantrekkelijk en betaalbaar zijn. De

overheid

moet

hiervoor

voldoende

mogelijkheden creëren zoals ze dit ook doet voor wie nog werkt.

Meestal

Tekst Nele Joostens

Heb je een klacht rond leeftijdsdiscriminatie? Dan kan je je wenden tot OKRA of het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, Koningsstraat 138, 1000 Brussel, 02 212 30 00, www.diversiteit.be. Op deze site vind je ook de regionale meldpunten.

15

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Brief uit Frankrijk Je kan je bij onze zuiderburen geen familiemaaltijd indenken die - zo tegen het uur van de koffie - niet uitdraait op een hoogoplopende discussie over politiek. Fransen komen graag uit voor hun politieke opvatting. Ze vertellen gretig voor wie ze gestemd hebben.

Politiek zit de Fransen in het bloed. Uren discussieren over essentiële vragen zoals de verhouding tussen individu en staat, arbeid en kapitaal, de rol van Frankrijk in de wereld of - nog niet zo lang het voortbestaan van ons milieu, ze kunnen er niet genoeg van krijgen. Een prachtvoorbeeld kon je meemaken in 2005, in de aanloop naar het referendum over het voorstel van Europese grondwet. Elke Fransman had een tekst van het voorstel in zijn bus gekregen. Je kon - zeker als Belg - bij niemand op het aperitief komen zonder te worden gevraagd naar je mening: moest het ja of neen worden? Het werd neen. En elke kiezer had niet nagelaten zijn stem vooraf vurig te argumenteren. Een hemelsbreed verschil met het totale gebrek aan interesse voor het onderwerp in ons land. Niemand heeft ons daar trouwens onze mening over gevraagd.

Sarkozy populair? Zo was het, tot voor kort. De jongste tijd lijkt het wel of de inhoudelijke discussies niemand nog bezighouden. Rechts van het politieke veld is volledig ingenomen door president Nicolas Sarkozy. Hij is er met zijn stoere beloften over de aanpak van criminaliteit zelfs in geslaagd een goed deel van het uiterstrechtse publiek in te palmen. Maar na ruim een jaar aan het bewind hebben zelfs zijn meest overtuigde bewonderaars zijn verkiezingsretoriek ontmaskerd. Hij zou de bezem halen door een verouderd land, waar de staatsstructuren elke vernieuwing verlamden, zo klonk het. En hij zou de werkloosheid drastisch aanpakken. Maar van zijn grote messianistische aankondigingen is weinig heel gebleven. Toegegeven, hij heeft het niet makkelijk. Ook hij had de wereldwijde financiële en economische crisis niet voelen aankomen en kan alleen maar de brokken lijmen. En dat hij hoogstpersoonlijk zowat elke rege-

Van de grote messianistische aankondigingen van Nicolas Sarkozy is weinig heel gebleven.

ringsbeslissing op zijn conto schrijft, is hem uiteindelijk zuur opgebroken. Zijn populariteit is op korte tijd veel dieper gezakt dan die van zijn eerste minister, François Fillon, die in zijn schaduw weggedoken zit. Wat wel de dagelijkse media voedt, zijn de anekdotes over zijn privéleven. Dat gaat van zijn achtereenvolgende huwelijken eerst met Cecilia, daarna met fotomodel en zangeres Carla Bruni, tot zijn trucjes om wat groter te lijken. Wanneer hij een bedrijf bezoekt mogen alleen de werknemers mee op de foto die kleiner zijn dan hij.

En links? Gouden tijden voor de oppositie, zo zou je denken. Niet dus. De socialistische partij, ooit de eerste


politieke formatie van het land, ligt aan diggelen.

zijn uitgedraaid op een flop. En uiterst-links is het

Het begon allemaal in de aanloop naar de jongste

landschap al even verdeeld als binnen de Parti

presidentsverkiezingen. Tegen het partijapparaat

Socialiste. Het overblijfsel van wat ooit de machtige

in stuwde een enthousiaste socialistische basis

communistische partij was, heeft een front gevormd

Ségolène Royal naar de kandidatuur voor het

met een groep socialistische dissidenten. Maar de

hoogste ambt. Ze werd gezien als een verfrissend,

meest

moderner, minder ideologisch alternatief voor de

trotskistische postbode Olivier Besancenot, weigert

traditionele kopstukken van de partij. De ‘olifan-

zich bij dat front aan te sluiten. Ook daar is de ver-

ten’, zoals ze smalend worden genoemd. Maar haar

snippering troef. Net op het ogenblik dat de inter-

populistisch socialisme moest het afleggen tegen

nationale economische toestand het bewijs levert

het nog heel wat populistischer neoliberalisme van

dat ze met hun kritiek op het kapitalisme al die tijd

Sarkozy. Onmiddellijk daarna barstte de oorlog los

niet zo ver van de waarheid hebben gezeten.

binnen haar partij. Er zijn daar nu al meer dan een

succesvolle

uiterst-linkse

figuur,

de

half dozijn kandidaten voor het presidentschap, die

Groen dan maar?

elkaar het licht in de ogen niet gunnen. Het gaat al

De enige groepering waar op de avond van de

lang niet meer over politiek of goed bestuur. Het

Europese verkiezingen gelukkige gezichten te zien

zijn persoonlijke vetes die openlijk in de media

waren, was Europe-Ecologie. Het groene boeg-

worden uitgevochten. De conservatieve regerings-

beeld Daniel Cohn-Bendit (‘rode danny’ in ’68) is er

partij mag zich in de handen wrijven. In een poging

in geslaagd uiteenlopende groenen en andersglo-

om de rangen te sluiten hebben de socialisten nu

balisten, zoals de bekende boerenleider José Bové,

beslist dat er - op zijn Amerikaans - voorverkiezin-

achter een gezamenlijk programma te scharen.

gen zullen komen. De winnaar of winnares moet

Met succes, want met hun uitslag staken ze de

zich dan volledig kunnen concentreren op de echte

socialisten ei zo na naar de kroon. Een hele pres-

rivaal en niet op het interne gekissebis. De vraag

tatie, als je weet dat Cohn-Bendit ten tijde van het

is wel of het dan niet nog meer zal gaan over per-

referendum zich had uitgesproken voor Europa,

sonenkwesties in plaats van over ideeën.

terwijl Bové tegen had gestemd. Bijna als enigen voerden ze een campagne die ging over ideeën. Uit

Is uiterst-links een alternatief? Het veld ligt dus open voor de talrijke ontgoochelde

hun puike resultaat mag blijken dat de Fransen de personenruzies stilaan beu zijn.

socialistische kiezers. Maar bij de afgelopen

Binnenkort mag politiek misschien weer over

Europese verkiezingen zijn die er niet in geslaagd

inhoud gaan. Nu nog de hoofdrolspelers van de

zich eensgezind achter één alternatief te scharen.

Franse politiek daarvan overtuigen.

De pogingen van de centrist François Bayrou om zowel rechts als links stemmen binnen te halen,

Tekst Liesbet Walckiers

17

VRAAG EN AANBOD

Vraag en aanbod Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar [email protected]. Vermeld het liefst je telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie reageert. ■ Speelkaarten Ik verzamel speelkaarten, zowel van 32 als van 52 kaarten, liefst met joker. Ruilen is mogelijk. Marc Vanderplasschen, Klijtstraat 19, 8570 Ingooigem, 056 77 81 84 ■ Postzegels Ik zoek iemand die graag met postzegels werkt en mij wil helpen bij het sorteren en verzamelen. Mia Luyten, De Wilders 39 b23, 2382 Poppel, 014 41 35 58, 0497 06 01 90 ■ Jules De Meyer Ik bezit een soldatenkoffertje, afmeting 28 cm hoog, 70 cm lang en 30 cm breed, vervaardigd in gewoon hout en zwart geschilderd. Op het deksel staat de naam De Meyer Jules, Dendermonde, 1 Regiment de Ligne, 2 battellon, 3 compagnie, 54908. Ik wil dit koffertje graag schenken aan de familie of aan Jules zelf. Martine Vanrenterghem, 057 33 53 55, [email protected] ■ Oude aandelen Ik verzamel oude en/of vervallen aandelen en obligaties van alle landen en thema’s: speciaal België, Belgisch Congo, Brazilië, Luxemburg en Nederland. Ook koolmijnen, Tramways, spoorwegen en plantages. Wie heeft nog wat? Lucien Huyghe, Kalmthoutsesteenweg 6, 2950 Kapellen, 03 664 09 18, [email protected] ■ Vlaamse deuntjes Ik zoek populaire Vlaamse deuntjes op kaart voor orgeltje om te gebruiken bij ontspanning voor 65+. P. Vandenberg, 0477 37 88 18, [email protected]


■ Puzzel Een groepje serviceflatbewoners zoekt een puzzel, 1 500 stukken, met spreekwoorden van Bruegel. Godelieve Voet, St.-Jozefsdreef 1a b1.1, 3020 Herent, 016 21 99 01 (na 20.00 uur) ■ Schilderij Ik zoek een schilderij van een hoeve. Deze stadshoeve van voor 1914 was eigendom van GustaafFlorent Devolder-Pylyser en gelegen in de Duinkerkestraat te Nieuwpoort. Het schilderij was tot 1989 in het bezit van mevrouw A. Duyck-Vandevelde Yvonne. Graag zouden we als aandenken een foto nemen van dit schilderij. Antoinette Augustijns, Onze-Lieve-Vrouwstraat 11, 8620 Nieuwpoort, 058 23 34 41 ■ Boek gezocht Ik zoek al jaren naar het boek De Tempelridder van Jan Guillon, tweede deel van een trilogie, uitgegeven bij Van Holkema en Warendorf, Nederland. Alex Kleyn, L. Vissenaekenstraat 50 b32, 2600 Berchem, 03 440 25 80 ■ Zangeres Zonder Naam Ik verzamel alles over de Zangeres Zonder Naam, Will Tura en Bobby Prins. Verder verzamel ik ook hummeltjes of namaak-hummeltjes. Anny Peeters, Grotebaan 5, 2235 Hulshout, 015 22 21 28 ■ In de aanbieding Ongeveer honderd Maria- en andere oude devotieprentjes en afbeeldingen en 42 oude bierviltjes zijn gratis af te halen. R. Venken-Slomers, Molenlei 40 b7, 2170 Merksem, 03 645 14 14

■ Drainagebuisjes Ik zoek ouderwetse, rode terra cotta drainagebuisjes om mijn insectenwand voor solitaire wespen en bijen af te werken. Geert Mommerency, Boerkestraat 8, 8700 Aarsele-Tielt, 051 63 63 50, geert. [email protected] ■ Typecassettes Ik zoek typecassettes voor mijn elektrische typemachine, type Brother 8300. Josée Froyen, Kretenborg 16, 2860 Sint-Katelijne-Waver, 015 55 67 34 ■ Yoghurtbloempjes Kan iemand mij helpen bij het vinden van yoghurtbloempjes? Antoon Matelaer, H. Consciencestraat 16 b22, 8500 Kortrijk ■ Jaklien Ik zoek alle info over de tekenares Jaklien. Marleen Smeets, Kruisherenlaan 14, 3500 Hasselt, marleen. [email protected] ■ Huis van Alijn Het Huis van Alijn, een museum rond het dagelijks leven in de 20ste eeuw, is op zoek naar tijdschriften en foto’s uit de jaren tachtig. Wie kan iets missen? Els Vanaverbeke, Het Huis van Alijn, Kraanlei 65, 9000 Gent, 09 269 23 56, [email protected], www.huisvanalijn.be ■ Geluidsbanden Ik bezit geluidsbanden maar geen bandopnemer (groot model). Kan iemand deze geluidsbanden over-

zetten op cd? Liefst uit de omgeving van Antwerpen. Isa Goossens, [email protected] ■ Dia’s Ik wil graag dia’s bekijken met mijn projector GAF 603 maar helaas is de lamp van 500W, 220V stuk en onvindbaar. Kan iemand me helpen? Jean Minnaert, Nekkersputstraat 176, 9000 Gent, 09 226 06 31 ■ Zottegem Ik verzamel alles dat te maken heeft met Zottegem, vroeger en nu. Annie Lapaige, Grotenbergestraat 131, 9620 Zottegem, 09 361 28 25, 0473 46 42 19 ■ Kerstliedje Wie helpt me verder met de tekst van het liedje dat vroeger van deur tot deur gezongen werd? Het begint als volgt: ‘Herderkens van buiten, spoedig op de been, met trommeltjes en fluiten, zijn we al bijeen. Want er is geboren ene God van al die ons het leven heeft gegeven.’ Lieve Van den Wyngaert, Jules Draeyersstraat 7 b2, 2610 Wilrijk, 03 828 18 69, [email protected]

■ Sigarenbanden Wij bezitten een hele reeks sigarenbanden, in vele boeken geklasseerd maar ook losse exemplaren. Wie heeft interesse? Eventueel om te ruilen tegen postzegels en/ of kaarten. François en Maria Pedus-Vermeiren, 03 325 82 56, [email protected] ■ Nieuwjaarsconcert Wie kan mij een opname bezorgen van het nieuwjaarsconcert uit Wenen, uitgezonden op één op 1 januari 2008? Lea Delagaye, Nieuwburcht 21, 9200 Dendermonde, 052 21 31 86 ■ Onder de wuivende palmen Ik zoek het boek Onder de wuivende palmen, uitgegeven in de volksreeks van het Davidsfonds nr. 350 in 1947-3. Het werd geschreven door Simon Smets, hij leefde en werkte in Wetteren. Lucie Faingnaert, Laarnesteenweg 118, 9230 Wetteren, 09 369 33 21

■ Liebig We bezitten honderden dubbele reeksen FR-VL-IT-DUHOLL (1872-1962) en zoeken ruilpartners. P. Van der Poten, Pastoor Claeysstraat 1, 9200 Dendermonde S.G., 052 21 17 57 (na 18.00 uur) ■ Oorlog Ik verzamel alles wat ik kan vinden over de Tweede Wereldoorlog. Wie helpt mijn verzameling vergroten? Johnny Bosmans, Grotebaan 5, 2235 Hulshout, 015 22 21 28 ■ Tekst gevraagd Wie kan me helpen met de ontbrekende stukken tekst die als volgt begint: ‘tien dat zijn je kinderjaren, twintig gaat men aan het sparen, dertig moet men zijn getrouwd…’ Ik zoek vooral de nummers zeventig, tachtig en negentig. Angèle Van Pottelberghe, Jozef Mulsstraat 33, 2170 Merksem, [email protected]

allesoveruitvaart.be

www.

Het beste advies krijg je immers van de onafhankelijke begrafenisondernemers

■ Fietsbatterij Ik zoek een fietsbatterij van het merk Sparta Pharos, Nic d nikkel/cadmium, bij Yamaha. Jaklien Van Maele, Zuidstraat 11, 8770 Ingelmunster, [email protected] ■ Moederfeest Ik zoek de tekst van een gedicht dat wij graag willen hebben voor ons Moederfeest. Het start als volgt: ‘Lief Vrouwtje dat daar zo eenzaam staat…’. F. Verbruggen, Zwaantjeslei 93 b301, 2170 Merksem www.coronadirect.be

19

ANDERS OUD

“Ik was zes toen mijn vader opgepakt werd. Hij

daag eigenlijk, ook nu nog doe ik aan echtschei-

stond aan de verkeerde kant in de oorlog en heeft

dingsbemiddeling.

zwaar moeten boeten. Wij allemaal eigenlijk. Ik

Als je celibatair leeft, kan je vanuit de praktijk niet

werd uitgelachen en uitgescholden voor Duitser.”

meepraten over huwelijksbeleving. Maar ik was

Die gebeurtenis heeft Luc Hessels leven helemaal

organisator. Ik maakte het mogelijk dat mensen

bepaald. 71 jaar is hij nu en zijn huidige levenskeu-

die wel kennis van zaken hadden, hun ervaringen

zes zijn ingegeven door toen. “Ik ben opgegroeid

konden delen. Zo waren we de eersten in Vlaanderen

in een Vlaams-nationalistisch nest. Die ideologi-

die zelfhulpgroepen startten voor mensen met een

sche trek heb ik zeker meegekregen. Toen mijn

nieuwe relatie. Ongezien in de jaren ’70. Je moet

vader opgepakt werd, stond mijn moeder er alleen

dit zien in het kerkelijk klimaat van toen. Iedereen

voor met vier kinderen. Ik was de oudste, mijn

wist dat echtscheidingen en nieuwe relaties een

jongste zusje was amper zes weken. Mijn moeder

uitdaging waren maar niemand wilde zijn handen

was zo bang als een wezel. Ze sloot zich thuis op.

er aan vuil maken. Ik was een buffer tussen het

Daarom nam ik alle contacten met de buitenwereld

kerkelijk denken en wat mensen werkelijk beleef-

op mij: het gemeentehuis, de boodschappen, zelfs

den. Ik had door de jaren heen wel wat autoriteit

de Sinterklaas voor mijn jongere broers en zussen

opgebouwd.”

ging ik kopen.”

Opkomen voor wie niet meetelt

Vrijzinnige katholiek

“Opkomen voor de onderdrukten is mijn rode

“Door die jeugd heb ik altijd gedacht dat ik me het

draad. Als overste van de kapucijnenorde kon ik

beste als religieus kon inzetten voor het levensge-

heel wat projecten opstarten. Pionierswerk. In een

luk van mensen, voor de verheffing van het volk,

groot kloostergebouw richtten we een rusthuis

zo je wil. En dus trad ik in bij de kapucijnenorde. Ik

voor dementerende bejaarden op. We hadden een

heb vier jaar in Rome gestudeerd - in het Latijn -,

biologische tuin waar mensen die elders niet aan

theologie en kerkelijk recht. Dat was in de jaren

werk geraakten, toch aan de slag konden. Er was

’60. Ik noemde mezelf een ‘vrijzinnige’ katholiek.

een vormings- en bezinningscentrum en mensen

Ik had andere opvattingen over geboortebeper-

konden er beschut en beschermd wonen.

king, ik kwam op voor echtgescheidenen. Tot van-

Ik heb me altijd gedragen gevoeld. Vaak stond ik

De stille rebel

Priester, kapucijn, echtgenoot, vormingswerker, leraar, echtscheidingsbemiddelaar, gekwetste jongen, weerbare gedreven man. Luc Hessel heeft het allemaal in zich.


met angst en zweet in de handen, maar ik heb wel

innige vriendschap, ik had en gaf affectie. De Kerk

mijn intuïtie gevolgd. En dat ging soms in tegen

zou veel bevrijde voorgangers hebben, moest ze

wat ik geleerd had. Mensen die bij mij kwamen

het celibaat voor priesters een vrije keuze laten.

biechten, moest ik volgens die regels laten boeten

De aanpassing met het gewone leven viel goed

voor hun zonde. Maar ik stelde mensen gerust, ik

mee. Eens ik was uitgetreden, stopte de worste-

ondersteunde hen, hielp hen. Daar ben ik nu tevre-

ling. Pas op, ik blijf wel zoekend geloven. Maar nu

den over, dat ik dit heb mogen doen.

in een context van vrijheid, niet meer van moeten.

Heel af en toe kreeg ik wel binnen de Kerk last.

Uittreden was voor mij geen breuk. Wel met het

Dan moest ik eens bij de bisschop komen. Maar

broederschap en met de collega’s-confraters. Al de

mijn orde stond achter mij, dat maakte dat ik mijn

rest was een proces van jaren. Wat ik wel mis, is

gang kon gaan. Ik kende het kerkelijk apparaat van

voorgaan in de liturgie. Dat deed ik heel graag en

binnenuit, dus ik wist de mogelijkheden.”

dat kan nu niet meer. Maar ik voel mezelf nog altijd

Bloem te groot voor bloempot

‘priesterlijk’.”

“Op mijn 61ste ben ik uitgetreden. Ik kon me niet

Kinderen in huis

meer vinden in de kerkelijke ideologie. Mijn leven

“Met Linda had ik jarenlang een intense vriend-

paste niet meer met wat er van mij als religieus en

schap. Een paar jaar nadat ik ben uitgetreden,

priester verwacht werd. Ik wou van binnenuit de

gingen we samenwonen. Sinds drie jaar zijn we

Kerk veranderen. Maar de kloof werd te groot om

getrouwd. We wonen in een kangoeroewoning. Ons

authentiek te kunnen blijven. Daar ging wel een

grote huis delen we met een jong koppel met

hele worsteling aan vooraf. De dogma’s, de sacra-

kleine kinderen, een alleenstaande en een alleen-

menten in de Kerk gewoon aanvaarden, dat was

staande met kinderen. De tuin en de kelder gebrui-

lastig. De eerste keer dat ik kon toegeven dat er

ken we samen, de rest doet ieder apart. Een keer

naast de katholieke Kerk nog andere evenwaardige

per week eten we samen en dan bespreken we de

godsdiensten bestaan, was niet simpel.

concrete engagementen. Wat we met de verwar-

Ik heb collega’s zien wroeten met hun celibatair

ming zullen doen, wie voor de boodschappen zorgt

leven. Voor mezelf had ik er een weg in gevonden.

enzovoort. Maar het gaat verder. We dragen ook

Ik kon graag zien zonder seksualiteit. Ik beleefde

zorg voor elkaar. De kinderen komen af en toe aanlopen, soms breng ik ze naar school of passen we op hen. Ik vind het een schitterende vorm van wonen, het houdt me jong.”

Met enthousiasme “Nu hol ik mezelf niet meer zo achterna. We engageren ons nog wel maar ik maak geen plannen meer. De uitdagingen die mijn pad kruisen, neem ik aan. Voor de rest houd ik voldoende tijd over voor het proces van verinnerlijking van het ouder worden. Daar bedoel ik mee dat je terugkijkt op je leven, dat je bewust bent van het einde. Ooit stopt het leven en dat moment komt elke dag een stapje dichter. Als je weet dat je deel bent van een groter geheel is de dood niet zo angstaanjagend. Ik ben niet bang om dood te gaan. Wat me wel angst inboezemt, is de mogelijke aftakeling die er aan vooraf gaat. En dat ik Linda dan alleen moet achterlaten. Maar voor mezelf hoop ik dat ik met hetzelfde enthousiasme zal sterven als ik geleefd heb. Met volle overgave.” Tekst Katrien Vandeveegaete Foto Violet Corbett Brock

21

SAMEN HET LEVEN KLEUREN

“Samenleven met wie anders is, confronteert ons met onze

De voorbije jaren werd steeds

eigen vreemdheid. Dat maakt de multiculturele samenleving

duidelijker dat de multicultu-

zo moeilijk”, aldus Rudi Visker, hoogleraar wijsbegeerte aan

rele

samenleving

moeilijk

loopt. Hoe komt dat?

de KULeuven. Hij wil geen grote mening verkondigen maar

Rudi Visker: “Niet enkel in

laat ons even stilstaan bij de betekenis en de gevolgen van

België, ook in Nederland gaat het

onze eigen meningen en keuzes.

minder goed. Dat hangt samen met de aanslagen in New York en de moord op Theo van Gogh. In Nederland ligt de nadruk sinds enkele jaren op de eigen normen en waarden. In België gebeurt hetzelfde. Tot voor kort overheerste een ander gevoel: de vreemdeling

was

interessant.

Van hem kon je iets leren. Hij heeft andere eigenschappen en ervaringen dan ik. Hij bood me de kans mij te verruimen. Maar niet elke vreemdeling bleek interessant.

De

niet-interessante

andere heeft mij niets te bieden of heeft eigenschappen of ideeën die ik afkeur. Zij doet bijvoorbeeld aan vrouwenbesnijdenis. Met haar wil ik liever niets te maken hebben.” Hoe zou je de ander kunnen definiëren?

Maak het verschil zichtbaar

Rudi Visker: “Voor de Franse filosoof Levinas is de ander al een persoon op zichzelf en niet een ding dat anders is door de eigenschappen die het anders maken. Zo gaat Levinas er vanuit dat wie iemand is, losstaat van zijn eigenschappen. En dat is niet zo. Een voorbeeld. Stel, ik ben verliefd op een meisje en zij vraagt mij waarom ik haar graag zie. ‘Omdat je zulke lange benen hebt en omdat je geïnteresseerd bent in cultuur.’ Zelfs als ik al haar eigenschappen opsom, zal mijn geliefde teleurgesteld zijn. Misschien loopt er een tweede rond met dezelfde eigenschappen, zal ze denken. Ze zal het uitmaken. Ik word nog een keer verliefd en krijg dezelfde vraag. Ik heb mijn lesje geleerd en pak het helemaal anders aan. ‘Of je nu blond of bruin bent, lange


benen of korte benen hebt, ik

eigenheid en die van de ander

zijn. Het is geen neutrale, publie-

houd

ik.

bloot. Maar we hebben de nei-

ke ruimte maar een actieve die

Opnieuw word ik gedumpt. Zo

ging ons te concentreren op het

de verschillen een plaats moet

kom ik te weten dat sommige

verschil van de ander. Die zal de

kunnen geven. Ook de manier

eigenschappen die voor mijn

schuldige voor ons eigen onbeha-

waarop we denken en praten

geliefde van betekenis zijn, ook

gen zijn. Maar hij is niet schuldig!

over deze publieke ruimte maakt

voor mij van betekenis zouden

Door zijn andersheid confron-

er deel van uit.

moeten zijn. Al weet ze niet wat

teert hij ons ongewild met ons

Op zulke plaats kunnen we ons

die eigenschappen voor haar

eigen verschil waarvan we de

onbehagen

betekenen, ze is er kwetsbaar in.

betekenis niet helemaal begrij-

voorbeeldje. Homoseksualiteit is

In die kwetsbaarheid moet ik

pen. De ander laat me de scheur

toegelaten in de publieke ruimte.

haar bijstaan.”

in mezelf zien. Die was er al maar

Mannen worden niet gestraft of

van

je’,

antwoord

achterlaten.

Een

de confrontatie met wie anders

vreemd bekeken als ze hand in

Hoe past multiculturaliteit in

is,

bloot.

hand op straat lopen. Als ze dit

dit plaatje?

Daardoor voel ik mij ongemak-

doen, plaatsen ze hun verschil,

Rudi Visker: “Multiculturaliteit

kelijk, angstig of verveeld.”

hun anders zijn dat ze niet hele-

legt

dat

verschil

maal begrijpen, buiten zichzelf.

heeft te maken met verschillen in wat voor mensen betekenisvol is.

Hoe kunnen we beter omgaan

Zo ontlasten ze de rest van hun

Vroeger werd gedacht dat als we

met dit verschil zodat samen-

leven van dit verschil, ze hoe-

maar ons best doen en ons open-

leven aangenamer wordt?

ven er niet de hele tijd mee

stellen, de verschillen tussen

Rudi Visker: “We moeten de

bezig te zijn. Het verschil wordt

mensen wegvallen. Maar zo werkt

verschillen - die van mij en die

draaglijk.”

het niet, zo ontken je ook je

van de ander - een plaats geven

eigen eigenheid. Wie anders is,

in de publieke ruimte. Dat heeft

confronteert me immers met

een woordje uitleg nodig. Stel, er

mijn eigenheid. En dat zorgt voor

is een conflict in een bedrijf. Je

een gevoel van onbehagen want

belegt hierover een vergadering.

ik weet niet wat die eigenheid

Dan zijn er twee mogelijkheden.

betekent. Stel, ik geef een lezing

Ofwel blijft het conflict broeien

in Nederland. Het publiek rea-

op elk moment van de dag ofwel

geert er net hetzelfde als in

concentreer je het meningsver-

Vlaanderen. Ze vonden het boei-

schil tijdens de vergadering. Dan

Is de hoofddoek ook een

end, leerrijk of te moeilijk. Maar

geef je de ruzie een concrete tijd

manier om dit onbehagen in

ze zeggen ook dat ze mijn smeu-

en plaats: maandagochtend van

de publieke ruimte te depone-

ig Vlaams zo leuk vonden. Terwijl

10.00 tot 12.00 uur in de verga-

ren?

ik me daarvoor helemaal niet

derzaal. De andere plaatsen en

Rudi Visker: “Vandaag wordt de

bewust was van mijn Vlaming-

de rest van de week blijven vrij

discussie gevoerd tussen twee

zijn en ik ook niet helemaal kan

van dit conflict.

groepen die eigenlijk van dezelf-

uitleggen wat dat Vlaming-zijn

Met ons onbehaaglijk gevoel kun-

de

voor mij betekent. Ik zit vast aan

nen

Het

Enerzijds zijn er mensen die vin-

mijn Vlaming-zijn maar die eigen-

gevoel

ik

den dat de hoofddoek een teken

heid blijft me vreemd. Daarom

gewaar word zonder de betekenis

is van de onderdrukking van de

voel ik me een beetje onbehaag-

te vatten als ik geconfronteerd

vrouw. Daarom vinden ze dat de

lijk bij die opmerking. Ik kan bij-

word met een ander, zou ik bui-

hoofddoek niet mag gedragen

voorbeeld ook niet uitleggen wat

ten mezelf moeten kunnen plaat-

worden in de openbare ruimte.

het betekent man of vrouw of

sen en achterlaten. Dan blijft de

Een andere groep werpt op dat

allochtoon te zijn. En toch hang

rest van mijn leven dit onbe-

de hoofddoek geen teken is van

ik vast aan dit verschil.”

haaglijk gevoel bespaard.”

onderdrukking maar een manier

Verklaart dit onbehagen het

Wat versta je onder de publie-

zijn ervan overtuigd dat de hoofd-

moeilijke samenleven in een

ke ruimte?

doek een teken is van wat al

multiculturele maatschappij?

Rudi Visker: “Het is geen plaats

aanwezig was: de onderdrukking

Rudi Visker: “Ja. De multicultu-

waar je kan doen wat je privé ook

van de vrouw of de wil tot eman-

rele

doet, waar je jezelf moet kunnen

cipatie.

we

hetzelfde van

doen.

ongemak

dat

Ik kan niet uitleggen wat het betekent man of vrouw of allochtoon te zijn en toch hang ik eraan vast.

veronderstelling

uitgaan.

om zich te emanciperen. Beiden

structuren

leggen

onze

23

ITEM

Incontinentie�hoeft�geen�belemmering��

te�zijn�bij�een�actief�leven�

�

Maar je kan de hoofddoek ook anders bekijken: de hoofddoek als symbool, niet als teken. Een symbool verandert iets, geeft het betekenis, een plaats. Als de

�

Een�compleet�assortiment voor�zeer�licht�tot�zwaar�urineverlies.�

� �

Gratis�proefpakket�en�inlichtingen�via�service�lijn�015/50�95�97�

hoofddoek een symbool is, is hij voor moslima’s een manier om met hun geloof om te gaan. Het geloof is iets wat je overvalt, waartegen je weerloos bent, dat verschroeiend is. Rituelen, symbolen en teksten zijn manieren om het religieuze draaglijk te maken. Ze creeren een afstand en maken een omgang met het god-

www.attends.be�

delijke mogelijk. Nu hoor je vaak: ‘Als we de hoofddoek toelaten, laten we het fundamentalisme toe.’ Ik vraag me af of het niet eerder omgekeerd is. Moslima’s die een hoofddoek dragen, worden niet voortdurend met hun geloof geconfronteerd. Ze hebben bewegingsvrijheid. Ze kunnen afstand nemen van hun geloof en er ook naar terugkeren. Ze hoeven zich niet voortdurend gelovig te voelen.” Je pleit er dus voor om je verschillen in de publieke ruimte te deponeren. Rudi Visker: “Als je terecht kan in de publieke ruimte met je verschil, je onbehagen, zal dat je minder bezig houden, ben je ervan ontlast. Pas wanneer het verschil teruggedrongen wordt naar het private, blijf je zitten met je andersheid. Maar die publieke ruimte kan natuurlijk niet alles oplossen. Sommige verschillen zijn er niet toegelaten, denk maar aan negationisme of perversies. Deze oplossing voor de multiculturele samenleving veronderstelt bovendien dat we op een andere manier denken over de publieke ruimte en over het multiculturele. We moeten meer vertrekken van het eigen onbehagen, het eigen verschil.” Tekst Nele Joostens Foto’s Jürgen Doom

Op 8 februari 2010 om 19.30 uur spreekt Rudi Visker over multiculturele verschillen in de publieke ruimte in het kader van de Lessen voor de XXIste Eeuw in Aula Pieter De Somer in Leuven. Meer info via 016 32 63 28.


skinn.be

nieuw

nu verkrijgbaar

VOOR EEN GEVARIEERD DAGJE UIT

Wens je een onvergetelijke familiereünie te organiseren in Knokke-Heist? Of wat denk je van een uitwaaidag voor je kookclub? Is de beklimming van de watertoren van Duinbergen een haalbare kaart voor je bridgeclub? Toerisme Knokke-Heist levert gesneden koek voor jouw dagexcursie. We stellen je een mooi aanbod dagtrips voor die je familie, vereniging of bedrijf zeker kan bekoren. Je uitstap naar onze badstad wordt kant en klaar en op maat georganiseerd, zodat je er optimaal kunt van genieten. VRAAG NU UW GRATIS EXEMPLAAR VAN DE BROCHURE AAN: ��

Ja, ik wil de “DAGTRIPS IN KNOKKE-HEIST” brochure ontvangen. ��

�

�

��

��

�

�

��

�

�� 25

RECHTSINFO

Is schenking goede oplossing? “Kan ik successierechten besparen als ik nu al een schenking doe van een deel van mijn spaargeld?” Hoewel deze vraag vaak wordt gesteld, is ze niet makkelijk te beantwoorden. Verschillende factoren spelen een rol.

erfgenaam

zal

krijgen.

Hier

bespreken we enkel de hypothese dat er kinderen zijn. Is het erfdeel dat je kinderen zullen ontvangen lager dan 50 000 euro, is een schenking minder

Wie zullen je vermoedelijke erfgenamen zijn?

schenkingsrechten te betalen,

(of niet) voordelig. Op de eerste

kan dit ook zonder dat je een

schijf van 50 000 euro betalen

regel overtreedt. Hiertoe kan je

de kinderen immers een suc-

Ben je gehuwd of samenwonend

bijvoorbeeld een som overschrij-

cessierecht van drie procent.

en heb je kinderen, zal een

ven op een rekening van een

Dat is evenveel als het schen-

schenking minder voordeel ople-

neef

begeleidende

kingsrecht dat verschuldigd is

veren dan wanneer enkel broers,

- aangetekende - brief waaruit

op een schenking van roerende

zussen, neven of nichten zullen

duidelijk blijkt dat je een schen-

goederen (spaargeld) aan je

erven. Voor deze laatste groep

king wil doen aan die neef. Dit

kinderen.

is het verschil tussen de succes-

wordt een bankgift genoemd.

Overweeg je om een schenking

sierechten en de schenkings-

Mocht je echter binnen de drie

te doen aan je kinderen via een

rechten heel groot. De succes-

jaar na deze gift overlijden, zal

notariële akte, moet je bij het

sierechten voor neven en nich-

je neef deze som toch moeten

berekenen

ten schommelen tussen de 45

aangeven in de aangifte succes-

zeker rekening houden met de

en 65 procent. De schenkings-

sierechten. Hij zou dit kunnen

kosten

rechten bedragen slechts zeven

vermijden door vóór je overlij-

belangrijk deel van het voordeel

procent, ongeacht het bedrag.

den de schenkingsrechten als-

dat je eventueel kan doen, gaat

Bovendien is het schenkings-

nog te betalen. Dit kan bijvoor-

immers verloren als ereloon aan

recht van zeven procent enkel

beeld wanneer je gezondheid

de notaris. Wil je toch een deel

vereist wanneer je de schenking

plots achteruitgaat.

van je vermogen schenken aan

laat opnemen in een akte bij de

met

een

van

van de

het

voordeel

notaris.

Een

je kinderen, kan dit het best via

tussenkomst van een notaris -

Hoe groot is het vermogen?

de schenking laat registreren bij

Heb je een groot vermogen bij

via registratie bij de ontvanger

de ontvanger van registratie en

elkaar gespaard, zou het wel

van registratie en domeinen.

domeinen. Dit kan op basis van

eens nuttig kunnen zijn om een

een typedocument dat de admi-

schenking te doen. Omdat in de

Om een antwoord te geven op

nistratie ter beschikking stelt.

meeste gevallen een erfgenaam

de vraag uit de inleiding is dus

belast wordt op het erfdeel dat

wat rekenwerk vereist. Staar je

Wens je een schenking te doen

hij concreet ontvangt, zal je

echter niet blind op het bespa-

aan een nicht of neef zonder

moeten schatten hoeveel iedere

ren van successierechten. Zorg

notaris of wanneer je - zonder

een bankgift waarop je al dan niet schenkingsrechten betaalt

er in de eerste plaats voor dat je

nog

voldoende

spaargeld

hebt om al je toekomstige kosten te kunnen betalen. Niet iedereen kan rijkelijk leven met zijn pensioen. Troost je met het idee dat het betalen van de successierechten op jouw nalatenschap jouw probleem niet meer zal zijn. Tekst Pascal Hoedt


IN JE PORTEMONNEE

Mijn energiefactuur, een beetje minder graag Energie is duur. Brandstof, gas- en elektriciteitsprijzen schieten de hoogte in. Ons energieverbruik voelen we niet enkel in onze portemonnee, ook het klimaat heeft eronder te lijden. En toch kunnen enkele eenvoudige ingrepen ons verbruik spectaculair doen dalen. Naar de radio luisteren, een

Je kan zelf heel wat doen om je

kopje koffie zetten, de lichten

energieverbruik terug te schroe-

aandoen, de verwarming opzet-

ven. Je dak isoleren, de binnen-

ten. Elke dag opnieuw gebruiken

deuren gesloten houden als de

we energie. En voor we het goed

verwarming aanstaat, de gor-

en wel beseffen ligt er een flinke

dijnen toetrekken ’s avonds,

energierekening in onze bus.

kiezen voor spaarlampen. Het

Niet alleen onze portemonnee

zijn maar enkele voorbeeldjes.

maar ook het milieu is gebaat bij

We geven er nog enkele en

een zuiniger energieverbruik.

rekenden uit hoeveel besparing

Ons hoog energieverbruik zorgt

ze opleveren.

immers voor te veel broeikasgassen en zo dragen we allemaal

Tekst Isabel Rainchon

bij tot de klimaatopwarming.

Kopenhagen In

december

wereldleiders

beslissen in

de

over de inhoud en doelstellingen van het nieuwe internationale klimaatverdrag. Dat moet vanaf 2012 in werking treden. Nu al staat vast dat er heel wat inspanningen geleverd moeten worden om de uitstoot van broeikasgassen terug te draaien willen we onze kinderen en kleinkinderen een goede toekomst verzekeren.

Besparing1 in CO2 per jaar

Gemiddelde besparing1 per jaar

■ Overschakelen op groene stroom.

95 procent

Afhankelijk van je leverancier.

■ Koken met het deksel op de pot.

3 tot 6 procent

24-44 euro

■ IJslaagje in je diepvriezer verwijderen (10mm).

1 tot 2 procent

7-17 euro

■ Een half uur voor je gaat slapen de thermostaat op 16°C zetten.

2 procent

17-28 euro

■ Eén dag per week een stuk vlees door vis vervangen.

5 procent

Kopenhagen

1 Berekeningen Ecolife maart 2009.

Benieuwd naar meer? In tal van OKRA-trefpunten worden de volgende maanden activiteiten georganiseerd over milieu, klimaat en energie. Kijk ook eens op www.ecolife.be of www.acw.be.

27

OKRA LEEFT

Hangt je affiche al voor je raam? In het septembernummer van OKRA-magazine zat een leuke affiche. Vele lezers hingen ze voor het raam en maakten zo kans op een mooie prijs. Hieronder vind je de 180 winnaars. Zij zullen een waardevol boek en een flesje aromatische olie ontvangen. Ook jij maakt kans op een mooie prijs! Haal deze affiche uit je magazine en hang ze meteen aan je raam! In een van de volgende nummers maken we nog eens 180 winnaars bekend. Hartelijk dank.

Rik Hessel uit Oostnieuwkerke

Aloïs Raes uit Evergem

Raymond Debie uit Leuven

Lena Moeyaert uit Oostnieuwkerke

Annie Vandaele uit Oostakker

Suzanne Veekmans uit Ottenburg

Mariette Decaestecker uit

Zoë Verdonck uit Merelbeke

André Fillé uit Hoegaarden

Oostnieuwkerke

Etienne Delespaul uit Bottelaere

Josephine Jacobs uit Schaffen

Noël Degryse uit Oostnieuwkerke

Nicole Thienpondt uit Gent

Alice De Hert uit Kersbeek-Miskom

Rita Vanhee uit Staden

Godelieve Mertens uit Sint-Amandsberg

Maria Parton uit Heverlee

Benigna Defour uit Izegem

Mark Thienpondt uit De Pinte

Nicole Demaegt uit Izegem

Monique Smeets uit Sint-Denijs-

Jan Smits uit Bonheiden

André Vierstraete uit Izegem

Westrem

Phillippe Driessens uit Mechelen

Godelieve Crombez uit Roeselare

Rita Vandenbussche uit Gistel

Jozef Dillen uit Kessel

Paul Luttun uit Roeselare

Monique Vanpaemel uit Handzame

Marie-Louise Lauwers uit Hombeek

Cecile Vanderplaetse uit Hooglede

Bolle-Baillieu uit Ichtegem

Jozef Nijs uit Heist o/d Berg

Willy Vandewalle uit Hooglede

Aurel Decanq uit Merkem

Norma Aerts uit Putte

Hendrik Reynaert uit Merkem

Karel Keulemans uit Blaasveld

Paul Vandecandelaere uit Roeselare

Rogier Moorkens uit Nijlen

Pierre De Meersseman uit Zwevegem

Herman Lips uit Nieuwpoort

Edwin Van de Veken uit Mariekerke

Lucien Windels uit Kortrijk

Zanders-Denys uit Nieuwpoort

Alfons Vergauwen uit Sint-Amands

Lieve Guillemyn uit Kuurne

Raymonde Claeys uit Werken

Rita Rigolle uit Sint-Denijs

Vervaele-Vanhaeverbeke uit Torhout

Theo Vanbeselare en Derluyn Margriet

Romain Waegebaert uit Heestert

Christiane Quintens uit Oudenburg

uit Ieper

Trees Loosveldt uit Lendelede

Etienne Ortibus-Breckpot uit

Eric Lefebure uit Avelgem

Jozef Heremans uit Begijnendijk

Langemark

Rita Rigolle uit Sint-Denijs

Aline Goedhuys uit Bekkevoort

Daniël Staessen-Misplon uit Poelkapelle

Roger Beernaert uit Bissegem

Marie-Louise Vingerhoedt uit Rotselaar

Paula Railly uit Ieper

Marc Beunens uit Heestert

Ida Titeux uit Duisburg

Antoine Gisquiere uit Ieper


Roza Billiau uit Ieper

Christiane Bral uit Adegem

Antoinette Lermitte uit Langemark

Lucien Leuntjens uit Oostwinkel

Helene Van den Camp uit Deurne

Margriet Vandecaveye uit Kemmel

Jacques Tack uit Assenede

Griet Bollen uit Peer

Frans Couchez - Verstraete uit Brielen/

Godelieve Ryckaert uit Adegem

Jozef Put uit Heusden

Ieper

Roza Claeys uit Sint-Margriete

Yvonne Geraerts uit Lanaken

Brigitte Laconte uit Poperinge

Robert Vermeire uit Kaprijke

Gerarda Vaes uit Koersel

Rita Cornelis uit Eeklo

Simonne Van Doren uit Genk Bret-

Marianne Verleyen uit Oeselgem

Georges De Smet uit Sint-Laureins

Gelieren

Frieda Van Thuyne uit Oeselgem

Cyriel Verstraete uit Kluizen

Simonne Achten uit Hasselt Katarina

Daniël Tassaert uit Oostrozebeke

Agnes Van Den Broecke uit Maldegem

Julien Cabergs uit Heer

Jan Baerelle uit Ruiselede

August Horions uit Opitter

R. Desmet en Y. Defauw uit Ruiselede

Jeanine Goossens uit Sint-Michiels

Marie-Jeanne Tilkin uit Tongeren

Christine Seynhaeve uit Ruiselede

Jenny Manhout uit Sint-Michiels

Maria Meynkens uit Paal

Antoinette Delaere uit Dentergem

Florentine Verbruggen uit Assebroek

Margaretha Denolf uit Dentergem

Agnes Lampaert uit Oostkamp

Germaine Van Breusegem uit Itterbeek

Lena Rosseel uit Wakken

Henri De Coussemaeker uit Assebroek

Andrea Kesteloot uit Ternat

Jaak Byls uit Wakken

Ludwine Blondeel uit Sint-Michiels

De Win-Van Praet

Adrienne Fourmanoïr uit Zedelgem

uit Kapelle-op-den-Bos

Vic Dierckx uit Kasterlee

Marie-Thérèse Verstraete uit Zedelgem

Marcel Smessaert uit Dilbeek

Jan Leemans uit Meerle

Sylveer Deruwe uit Zedelgem

Ben Lamberts uit Steenhuffel

Leonie Verschueren uit Ravels

Gilbert Vervenne uit Zedelgem

Lisette Vandendungen uit Retie

Jef De Bonte uit Grembergen

Maria Schoonis uit Balen

Agnes De Gendt uit Welle

Paul Bracke uit Kalken

Luc Beyens uit Turnhout

Julien De Swarte uit Welle

Yvonne De Fré uit Kalken

Staf Peerlinck uit Wortel

Anaïs Bavens uit Erondegem

Marie-Louise De Bock uit Kalken

Leo Aarts uit Retie

Jozef De Vroe uit Erondegem

Denise Cours uit Kalken

Anny Stoops uit Hoogstraten

Roger en Jeanne De Bolle - De Jaeger

Clazina Roest uit Zele

Familie Mast-Matthijs uit Mol

uit Haaltert

Paul Bracke uit Zele

Johny en Paula Verhofstadt - Van der

Denise Galle uit Wichelen

Anna Foret uit Kluisbergen (Ruien)

Eecken uit Haaltert

Monique Baert uit Wetteren

Adrienne De Cock uit Horebeke

André Platteeuw uit Burst

Monique Goedertier uit Brakel

Jooris Firmin uit Aalst

Jozef Meert uit Belsele

Gerarda De Waele uit Horebeke

Jozef Braeckman uit Sint-Lievens-

Marie-Josée De Bosschere

Paula ’t Kindt uit Kruishoutem

Houtem

uit Sint-Niklaas

Christiane Bruyneel uit Oudenaarde

Jozef Mertens uit Ninove

Simonne De Meyer uit Sint-Niklaas

Marc De Zitter uit Nukerke

Annie Geeraerts uit Sint-Niklaas

Raoul Sap uit Ronse

Lahey-De Groof uit Deurne

Godelieve De Block uit Haasdonk

Georges Ghistelinck uit Wortegem-

Jos Verhaert uit Lint

Irene Coppens uit Haasdonk

Petegem (Elsegem)

Lucienne Heinckiens uit Antwerpen

Lutgardis Hoskens uit Kieldrecht

Clara Goeman uit Zingem

Laverijsen-Borgmans uit Schoten

Anita Pierssens uit Meerdonk

Simonne Vanderstraeten uit

Karel Van Winckel uit Zoersel

Maria Van Puyvelde uit Sint-Pauwels

Wortegem-Petegem

Hilda Dierickx uit Oostmalle

Maria Poppe uit Temse

Gabriëlle Leyman uit Everbeek

Catharina Tuerlings uit Deurne

Mimi Borremans uit Everbeek

Roger De Herdt uit Antwerpen

Gisèle Vincke uit Everbeek

Gerard Lenaerts uit Zoersel

29

OKRA-SPORT

Ben jij ook een van de vele enthousiaste deelnemers aan ‘Elke stap telt!’? En bekijk jij ook dagelijks je opbouwplan? Schitterend! Tel je wandelfiches er maar eens op na. Je bent al halfweg. Ongetwijfeld voel je dat je conditie er stilaan op vooruit gaat. Maar soms heb je misschien geen zin om je dagelijkse wandeling te maken. Geen nood!

En wat als het regent? Als je wandeling eens niet past in je agenda of je hebt echt geen zin, hoef je ‘Elke stap telt!’ niet helemaal op te geven. “Het is normaal dat je al eens minder goesting hebt om te wandelen. Maar als je je dagelijks leven ietwat anders organiseert, kan je dit gevoel opvangen en tegengaan”, zegt

Als je weet dat er iemand op je wacht, geef je ook minder snel toe om niet te wandelen.

Mia Van Laeken van het ViGeZ (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziekte-preventie). “Het herfstweer nodigt inderdaad niet altijd uit om

om daaraan te beginnen. Op zulke momenten

een stapje te zetten. Je voelt je wat vermoeid na

speld ik mijn stappenteller op en volg het opbouw-

een drukke dag of bent gewoon niet in de stem-

plan. Na het wandelen voel ik me terug vijf man

ming.”

sterk. En daarna is de vaat in een mum van tijd

Onder de paraplu

gedaan, door mijn man.” (lacht)

Willy Verspecht is een fervent deelnemer en toch

Vast moment

heeft hij al eens een dipje. “De herfst heeft zo zijn

Marleen Helderweirt: “Ik probeer elke dag op een

grillen. Vertrekken als het regent, vind ik niet leuk.

vast moment mijn oefensessie te doen. ’s Morgens

Maar mijn paraplu staat altijd klaar. En als de wind

onmiddellijk na het ontbijt. Als ik het dan niet doe,

te hard blaast, neem ik mijn wandelcape. Zo blijf ik

komt het er die dag niet van. Bovendien stap ik

altijd droog. Trouwens de kop koffie achteraf doet

nooit alleen. Ik spreek af met mijn beste vriendin.

dan extra deugd.”

We pikken elkaar om beurt op. Als je weet dat er

Ook Christine Ghesquière heeft een oplossing.

iemand op je wacht, haak je ook minder snel af.”

“Eindelijk rust, denk ik als ik vermoeid in de zetel

“Ik vertrek binnenkort op vakantie”, vertelt Leo

plof na een dagje met mijn zes kleinkinderen. Toch

Joosen. “Beetje genieten van zon, zee en strand.

heeft het geen zin om in de zetel te blijven hangen.

Op reis gaan, wil toch niet automatisch zeggen dat

De vaat vult het hele aanrecht. Dan heb ik geen zin

je niet meer kan oefenen. Integendeel. Al wandelend leer je de omgeving kennen. Een tochtje neemt ook geen uren in beslag zodat we ook volop van de rust, het eten en de uitstappen kunnen genieten.” “Afwisseling. Daar draait het om”, zegt Romain Windels. “Wij nemen nooit dezelfde route. Eenzelfde traject gaat vlug vervelen. Daarom variëren we: kerkwegels, landelijke wegen, verharde of onverharde banen. Op die manier blijft het spannend en aantrekkelijk. Trouwens, ik dacht dat ik mijn dorp van binnen en buiten kende maar nu heb ik het gevoel dat ik het pas echt ontdek.” Tekst Wim Bogaert


OVER WAT TELT

Rabindranath Tagore en Guido Gezelle in één ziel. Zeven jaar geleden ging Jan Gysen als Genkse huisdokter met pensioen. Maar hij bleef meer dan ooit in de weer voor zijn droomproject in India. Jan Gysen, een bewogen dokter, die heel wat in beweging bracht.

Een huisdokter die droomt van India

31

OVER WAT TELT

In zijn ruim, sober huis met een

het heel moeilijk maar zo word

het

eettafel waaraan twintig man

je hard gemaakt en kan je veel

thuisbevallingen te mogen doen.

royaal kan aanschuiven en een

aan. Ik kreeg mijn droom niet op

De geboorte en alle blijheid die

tuin waar elk kleinkind een plant-

een schoteltje aangeboden. Ik

eraan vooraf ging, maakte ik

perceeltje heeft, heerst grote

heb ervoor gevochten.”

mee. Maar ik begeleidde thuis

rust. Net als in de wijze ogen van de 72-jarige huisdokter.

tweehonderd

ook stervende mensen. Ik zag de droefheid van het sterven. Er was toen maar één ziekenhuis in

de mensen nog te biechten.

Genk. De mensen bleven thuis

“Ik kom uit een gezin van acht

Onze patiënten hadden ons daar

om te sterven en de dokter was

kinderen. We hadden thuis een

niet voor nodig. Bovendien had

erbij. Men mocht sterven.

drukkerij. Maar voor vier zonen

ik wetenschappen gestudeerd

Vroeger kon je op tijd sterven.

en vier dochters was er geen

en voelde ik mij niet geroepen

De levensverwachting lag niet zo

werk in dat bedrijf. Mijn oudste

om psychotherapeut te spelen.

hoog. Vijfenzestig, zeventig, de

broer volgde vader op. Ik mocht

Maar toen de biecht verwaterde,

uitzonderingen niet te na gespro-

naar de humaniora en toen had

was je huisdokter de enige per-

ken. Nu is daar minstens tien

je maar twee richtingen: je kon

soon met wie je nog kon praten.

jaar bijgekomen, met alle pro-

dokter worden of priester. Ik

Indien hij bereid was te luisteren

blemen

droomde ervan dokter te wor-

- en in die tijd waren huisartsen

Sterven wordt niet meer aan-

den. In die (oorlogs)tijd was een

dat - kon je bij hem terecht.

vaard. De dood is verhuisd van

dokter iemand. En je wilde toch

Onze huisdokter kwam destijds

de familie naar het ziekenhuis en

iemand zijn! Maar het was niet

met de fiets. Hij zette zich aan

daar mag je niet sterven of het

vanzelfsprekend dat een kind uit

tafel met zijn malletje en luis-

moet ‘gedaan’ worden.

een eenvoudige middenstands-

terde. De dokter passeerde niet

Doodgaan is gebannen uit het

familie naar de universiteit ging.

zomaar in de straat. Als hij

leven. Eén pool is weg. Wat in de

Dat was voor de high society.

ergens stopte, was dat een

westerse wereld dramatisch is,

Mijn vader zei eens tegen een

gebeurtenis

andere

is in het Oosten helemaal anders.

notabele: ‘Jan wil naar Leuven

bewoners want dan scheelde er

Daar mag je sterven. Als je het

en dokter worden.’ Daarop ant-

iets in dat huis.”

sterven afsnijdt van het leven, is

woordde die man: ‘Jef, gij weet

OKRA november 2009

zo’n

“Toen ik huisdokter werd, gingen

Dokter worden

32

Geen biechtvader

geluk

voor

de

die

daarbij

horen.

de spanning weg die tussen

niet wat dat kost! En eigenlijk is

Geboorte en dood

dat toch niks voor die jongen!’

“Wij hadden weinig middelen

zoekt een nieuwe spanning in

Terwijl de zoon van die notabele

voor onderzoek en medicatie.

allerhande verzekeringen. Dat

op de retorica met de hakken

Een bloedonderzoek, onze ste-

kost alleen veel geld. Ik ben een

over de sloot slaagde en wel

thoscoop, röntgenopnames, een

kleine filosoof maar sta wel met

naar Leuven mocht. Op die leef-

aspirientje, een druppeltje, een

mijn twee poten op de grond. De

tijd neem je zulke onrechtvaar-

pilletje tegen de hoge bloed-

verzekeringsmaatschappijen rij-

dige beslissing niet. Ik trok als

druk. Dat was het. Maar het bij-

zen als paddenstoelen uit de

werkstudent

Leuven.

zondere en boeiende aan die job

grond.

Zelfstandigen kregen immers

waren de twee geweldige polen

maken mensen niet gelukkiger.

geen studiebeurs voor hun kin-

waartussen je werkterrein zich

Ik verzorg een paar nachtdien-

deren. Ik verdiende wat geld bij

afspeelde: geboorte en dood

sten op de palliatieve afdeling

met lesgeven. In het begin was

met het leven middenin. Ik had

van het ziekenhuis in Genk. Ik

naar

geboorte en dood hangt. Je

Hun

enorme

winsten

Het tonen van interesse. Dat was de sleutel, dat deed de deur open. ben daar gewoon aanwezig, zorg ervoor dat de mensen geen pijn hebben. Ik zet me bij hen met de krant. ‘Zal ik eens wat vertellen uit de gazet?’ ‘Ja, want ik kan dat toch niet meer lezen.’ En terwijl ik voorlees, vallen ze rustig in slaap.”

Schoenen met veters “Ik had destijds patiënten uit alle lagen van de bevolking. Alle soorten. Ik heb veel plezier gehad

aan

dat

gemengde

publiek. Zo droeg ik nooit schoe-

Jan Gysen: “De eerste taak van een huisdokter is om zelf geen angst te hebben.”

nen met veters want bij de moslims deed ik mijn schoenen uit. Ik moest dat niet maar ik wist

Het lange wachten in de wacht-

onderzoek zijn voor sommigen

dat de vloer van de woning voor

kamer probeerde ik te doorbre-

lang niet genoeg. Men wil een

hen heilig was. Ze apprecieer-

ken

en

scan, bijkomende onderzoeken,

den het dat ik mijn schoenen

meestal begonnen de mensen

de mening van een specialist.

aan de deur liet staan. Mijn

met elkaar te praten, dat hielp

En dan is er vandaag de angst

vrouw zorgde er wel voor dat ik

een beetje. Sommige patiënten

voor de Mexicaanse griep die

sokken zonder gaten droeg.

van wie ik wist dat ze meer tijd

men hier en daar aanwakkert.

Moslimvrouwen onderzocht ik

nodig hadden, liet ik op donder-

Mensen denken snel dat een

nooit thuis. In hun keel kijken

dagvoormiddag komen. Dan had

flinke verkoudheid een griep is.

deed ik wel eens maar voor een

ik geen spreekuur want er was

Griep, dat is dagen met hoge

gynaecologisch

onderzoek

markt. Die regeling maakte het

koorts, niet kunnen eten, nau-

moesten ze naar hier komen

voor iedereen rustiger en de

welijks drinken en bijna uitdro-

met hun man erbij. In de rama-

wachttijden korter.”

gen. De mensen die van Mexico

dan schreef ik medicijnen voor

met

een

kwinkslag

terugkomen, krijgen meestal

die ze maar één of twee keer per

Angst maakt ziek

dag moesten innemen. Daar

“De eerste taak van een huis-

niet. Er zijn wel patiënten die

hield ik rekening mee. Ik wilde

dokter is om zelf geen angst te

de Mexicaanse griep krijgen en

hen niet bekeren. Als ik bij hen

hebben. Je neerzetten bij de

er aan sterven. Maar in aantal-

thuis kwam, ging ik zitten, zette

patiënt en luisteren, is vaak al

len overtreft dat helemaal niet

mijn malletje neer maar deed

de helft van de genezing. Maar

de slachtoffers van een gewone

het niet meteen open. Ik vroeg:

het lukt niet altijd om de angst

griep. Toen ik een jonge dokter

‘Hoe gaat het nog met u?’ ‘Met

weg te nemen.

was, telde men in Genk in de

mij goed maar met die kleine

Angst maakt ziek en is daarom

griepperiode zo’n vijftig geval-

niet!’ Het tonen van interesse.

ook de motor van de hele medi-

len. Daar kraaide geen haan

Dat was de sleutel, dat deed de

sche industrie. Een gesprek

naar,

deur open.

met de dokter en een gewoon

selectie’.

een goede verkoudheid, meer

dat

was

de

‘normale

33

OVER WAT TELT

Waarom ik naar India trok? Je kan daar gewoon meer doen dan hier. Het belang van een dokter is dat

stoffen in onze voeding blokke-

mijn malletje thuis. Ik ben eigen-

hij de mensen geruststelt. Maar

ren de nieren enorm. Ik kan wat

lijk met mijn malletje getrouwd,

hij moet op dezelfde manier

vergelijken

Daar

ik had het altijd bij me. Het was

leven, geruststellend. Toen ik de

gebeurt dat veel minder. Het is

het eerste dat ik in mijn auto

eerste jaren tijdens de zomerva-

ontstellend met hoeveel procent

legde. Zelfs als ik naar een bij-

kantie bij moeder Theresa ging

de nierdialyses gestegen zijn de

eenkomst of een feestje ging,

werken in Calcutta, hadden som-

voorbije jaren. Er kwamen apar-

vergat ik het nooit. Nu nog trou-

mige patiënten er last mee dat ik

te afdelingen in de ziekenhuizen

wens, er gebeurt immers bijna

zo lang weg was. Vooral voor de

en er blijven lange wachtlijsten.

altijd iets.

oude mijnwerkers was dat moei-

Dat roept toch vragen op.

Maar als ik slecht nieuws moest

lijk, die bleven aan mijn deur

Geneeskunde is een industrie

brengen, ging ik zonder malletje

staan kijken tot ik wegreed. Maar

geworden en als je daarin als

binnen.

ik zei: ‘Je mag niet sterven ter-

huisdokter niet mee stapt, kan

‘Is er iets gebeurd?’

wijl ik weg ben, wacht tot ik terug

je nog moeilijk functioneren. Je

‘Ja, we moeten er eens over pra-

ben want ik alleen heb een tic-

moet

ten, kom even zitten.’

ketje voor u!’ Flauwe kul natuur-

groepspraktijk en de mensen

En dan ging dat tamelijk vlot.

lijk maar het hielp. Altijd aan de

kunnen tevreden zijn want de

Mijn patiënten hadden mij nooit

dood denken, is moordend.

dienst is verzekerd.”

bij hen thuis zonder malletje

Vandaag is er onmiskenbaar

Slecht nieuws

meer kanker dan vroeger. Dat

“Een slechte tijding brengen,

komt omdat mensen ouder wor-

was altijd het grote probleem. Ik

den maar ook veel jonge men-

had er veel moeite mee. Dikwijls

Arts op een ander

sen hebben kanker. Boosdoeners

reed ik driemaal in de richting

“Zowel

zijn onder meer de uitwasemin-

van het huis en reed het toch

Grenzen als voor Artsen zonder

gen

onze

voorbij. Zou ik niet beter telefo-

Vakantie heb ik veel respect.

manier van leven en de voe-

neren? Neen, dat doe je niet, dat

Artsen zonder Grenzen doet mij

dingsproductie. Daar mag je

is onpersoonlijk, dat is afstand

denken aan de scheutisten van

echter niet te veel over zeggen

nemen. En dan ging ik toch. Er

vlak na de oorlog. Het waren

of ze schieten je af. De bewaar-

was één ding dat mij hielp: ik liet

jonge idealisten die niet terug-

van

de

industrie,

je

met

India.

associëren

in

een

zien komen. Als dat toch gebeurde, werkte dat als een rood lampje.”

voor

Artsen

zonder

schrokken voor gevaarlijk gebied en daar enthousiast gingen werken. Artsen zonder Vakantie groepeert mensen met jarenlange ervaring die naar streken trekken waar al een structuur is maar te weinig opleiding en middelen. Oogartsen gaan er bijvoorbeeld cataract behandelen, anderen voeren operaties uit waarbij ze hun kennis, vaardigheid en durf aan de mensen ter plaatse meegeven. Ik vind dat geweldige initiatieven. Ik wou ook niet aan de zee gaan liggen tijdens mijn vakanties.


LIG- EN ZITCOMFORT

gratis *

bedbodem t.w.v. € 425

En ik droomde er altijd van om mij te engageren voor mensen die minder aan hun trekken konden komen. Waarom ik naar India trok? Je kan daar gewoon meer doen dan hier. Het werd vrijwilligerswerk bij moeder Theresa in de armenwijken van Calcutta. Kinderen overbrengen van India naar hier, lag me niet omwille van de heel andere cultuur. Moeder Theresa had ook

Het drukverlagend Tempur materiaal vormt zich onder invloed van lichaamstemperatuur en gewicht naar de contouren van het lichaam. Door de druk op uw gewrichten en ruggengraad evenredig te verdelen wordt pijn verminderd en slaap je rustiger en dieper.

het liefst dat de kinderen in eigen land een vader en moeder hadden. Zo ontdekte ik een pientere weesjongen, een Bengaal, Sujut Kumar Mandal, die doodgraag dokter wilde worden. We hebben hem gesponsord en het is hem gelukt. De drie Brahmanen uit de rijkste kaste met wie hij een kot deelde, mochten zich specialiseren in het buitenland. Ik wist dat Sujut graag kindergeneeskunde had gedaan. We hebben ervoor gezorgd dat hij vier jaar in Leuven kon studeren op

+

voorwaarde dat hij terug naar India ging. ‘Wat wij voor jou gedaan hebben, moet jij voor jouw mensen doen’, zeiden we hem. Het werd hard werken hier. In de weekends verdiende hij geld om een praktijk in India op te starten. Met zijn diploma onder de arm is hij nog twee jaar gratis gaan werken bij moeder Theresa.”

Schoolkinderen Het indrukwekkende veldwerk dat Jan Gysen in Calcutta realiseerde, is niet in één gesprek te vatten. Hij lanceerde onder meer een project om bedelaars van de straat te halen. Hij bood hen de kans materiaal te verkopen en zo hun gezin een medische behandeling te geven en hun kinderen naar school te sturen. Na enkele jaren had dit succes. Hij zette een scholenproject op poten waar nu al 3 000 leerlingen les krijgen. Hij richtte met Sujut in een koeienstal een kliniekje op

-

matras: 80 x 200 of 90 x200 dikte: 15 of 20 cm jersey of incontinentie hoes vanaf € 815

=

- hoofdkussen naar keuze - vanaf € 90

gratis * niet verstelbare

bedbodem 80 x 200 of 90 x 200

Informeer naar de andere Tempur voordelen

en na vijftien jaar staan er vier kliniekjes met vijftien dokters. Hij hielp mee aan het microkredietproject Grameen dat arme huishoudens met goedkope leningen aan een inkomen helpt. Gestart met 22 vrouwen,

Alle acties zijn geldig in de Thuiszorgwinkel van 14 oktober tot en met 14 november 2009. Niet cumuleerbaar met andere acties of voordelen.

zijn er nu 13 000 spaarders. “Maar ik vind het project voor de bedelaars een van de beste dingen die wij doen. In de hele omtrek in Calcutta waar we actief zijn, zie je geen enkele bedelaar meer.

Lees meer over onze aanbiedingen op

www.thuiszorgwinkel.be

En wat een voldoening is het om te zien dat die kinderen naar school gaan. De school, dat is het begin.” Tekst Hilde Masui Foto’s François De Heel

35

��

��

��

by

®

��

��

��

��

Je ziet niet meer hoe goed je hoort OKRA november 2009 OKRA november 2009

MENU

Vegetarische kip Dinsdagavond zes uur. Elizabeth komt thuis van haar werk. “’t Spijt me dat ik een beetje te laat ben, er was echt heel veel verkeer.” Dochter Athénaïs van twee heeft honger, Elizabeth duikt snel de keuken in en tovert een heerlijke maaltijd op tafel. Made in Nicaragua. “Ik woon intussen al meer dan vijftien jaar in

Hier kreeg ik eerst les in een speciale klas voor

België. Maar Nicaragua is nooit ver weg. Moeilijk

nieuwkomers. Ik leerde heel intensief Nederlands

vond ik het niet om te beslissen naar België te

en na drie maanden kon ik de gewone lessen vol-

komen. Hier krijg ik kansen, kan ik dingen doen die

gen in het vierde middelbaar. Ik ben blij met mijn

in Nicaragua onmogelijk zijn. Toen ik nog klein

diploma kantoor administratie en gegevensbe-

was, vertrok mijn moeder naar België. Ze wilde

heer maar na het zevende specialisatiejaar moest

geld verdienen voor haar gezin. Mijn vader bleef in

ik aan de slag, geld voor bijkomende studies was

Nicaragua, hij werkte op het veld. Wij bleven bij

er niet.

hem. Maar toen mijn moeder hier een paar jaar

Maar ik ben tevreden met mijn huidige job. Ik

was, leerde ze iemand kennen. Ze stuurde steeds

werk als educatief medewerker bij de Federatie

minder geld naar huis.

van Zelforganisaties in Vlaanderen en in Brussel.

Intussen werden we ouder en zag mijn vader hoe

En ik ben heel actief in de sociaal-culturele sec-

meer en meer jongens belangstelling voor mij kre-

tor. Zo ben ik voorzitster van het Comité de

gen. ‘Binnenkort komt er iemand om je hand vra-

Ayuda Nicaragua. Ja, Nicaragua blijft belangrijk in

gen, ben je getrouwd en heb je kinderen. Ik kan dat

mijn leven. Ook in de keuken: ik kook nog vaak

niet voorkomen, ik heb niet de middelen om je ver-

gerechten uit Nicaragua. Mijn vader bezorgt me

der te laten studeren’, zei hij. Daarom stuurde hij

trouwens regelmatig ingrediënten die ik hier

me naar mijn moeder in België. Ik kon me daarin

moeilijk kan vinden. De maïsbloem voor de tor-

vinden, ik wilde de kansen grijpen die ik kreeg.

tilla heeft hij zelf gemalen. En dat proef je!”

37

MENU

1

2

3

4

5

Gallo Pinto

Rosquilla tostada

Gekleurde kip (zonder kip)

(ringvormige koekjes)

2 uien poeder

■ ■

400 gr rode bonen 4 bakbananen

■

■

olijfolie

1 advocaat

■ ■

400 gr rijst

■

peper

■

zout

■

look-

200 gr zachte kaas (Turkse kaas of

100 gr maïsmeel 80 gr boter

■

■

50 gr zelfrijzend bakmeel

100 gr geraspte kaas

■

■

2 eetlepels

feta).

water

Gebruik je gedroogde bonen (1), week ze dan een nacht en

Meng alle ingrediënten in een kom en

kook ze een kwartiertje in de hogedrukpan. Je kan ook kiezen

kneed tot een homogeen deeg. Maak met

voor een blik rode bonen.

de hand platte koekjes en maak in het

Snipper de uien fijn, snijd de bakbananen in dikke plakken (2).

midden een gat met behulp van een

Spoel de rijst grondig onder stromend water.

stokje. Vet de bakplaat in en bak de koek-

Bak de rijst in olijfolie tot hij geel kleurt (3). Voeg dan pas water

jes een halfuur op 175°C. Laat de koekjes

en zout toe en kook 20 min.

afkoelen alvorens ze op te dienen.

■

1 theelepel zout.

Bak de uien in olijfolie tot ze glazig zijn en voeg de bonen toe. Kruid met lookpoeder, peper en zout.

Tajadas

Bak de bakbananen aan beide zijden. Neem ze uit de pan en

Groene bakbananen ■ (zonnebloem)olie.

druk ze plat tussen een servet. Bak opnieuw (4). Als de rijst gaar is, schep je hem bij de boontjes. Meng

goed.

mengsel

Maak

indien

het

nodig

smeuïger met een beetje olie of het vocht van de boontjes (5).

Pel de bananen en snijd ze in plakjes van 1 cm dik. Verhit de olie in een wokpan en bak de bananenschijfjes tot ze goudgeel zien. Laat ze uitlekken. Serveer warm als bijgerecht bij vlees of vis.

Gebakken bonen

Serveer met de bakbana-

200 gr zwarte bonen

■

1 teentje look

nen, een stukje avocado

1 tomaat

■

olie

en een plakje kaas.

blaadjes.

■

1 citroen

■

zout

■

■

1 ui

■

koriander-

Was de bonen. Snij de ui fijn en de tomaat in kleine stukjes. Verhit wat olie in een pan en bak de fijngesneden ui. Voeg de bonen bij de ui, giet er water op en laat koken tot ze zacht zijn. Roer de stukjes tomaat en het sap van de citroen er bij. Pureer de bonen en de tomaat. Versier met verse korianderblaadjes en dien op met gebakken rijst. Tekst Nele Joostens en Kristien Descheemaeker


Foto’s Emy Elleboog

De Nicaraguaanse keuken

Enkele specialiteiten

De Nicaraguaanse keuken is vooral eenvoudig en goed te vergelijken met de Mexicaanse. Er worden veel bonen, maïs, rijst, kaas en kip gegeten. De variaties zijn eindeloos. Tortilla’s staan ook vaak op het menu. Dat zijn pannenkoeken gemaakt van maïs of tarwemeel. Vlees wordt meestal op spiesjes gestoken. Aan de kust eet men vooral vis en worden de gerechten pittiger gekruid. Fruitsappen zijn er in overvloed. De nationale drank is een soort rum, flor de caña. Vele typische gerechten zijn op straat te koop in kraampjes. Enkel in de steden zijn er restaurants.

■ Nacatamales: maïsbolletjes gevuld met vlees, groente en rijst gekookt in bananenblad. ■ Tajadas: knapperige dunne chips van groene banaan. ■ Chancho con yuca: varkensvlees met gekookte yuca en koolsalade. ■ Tamal: deeg met vulling van kaas of vlees, gewikkeld in een maïsblad. ■ Cossayarno: maïs-kaascake. ■ Gallo pinto: rijst met bonen, geserveerd met eieren en quesillos.

■ Quesillos: tortilla met kaas en ui. ■ Enchilada: opgerolde tortilla met vulling van vlees en kaas, geserveerd met guacamole of salsa-saus. Enkele typische drankjes: ■ Pinol: kruidendrankje van geroosterd maïsmeel met kaneel. ■ Pinolillo: energierijke drank van gemalen maïs en cacaobonen, water en suiker. ■ Cebada: gerstdrankje.

DE GENEESHEREN VAN DE CLINICAL PHARMACOLOGY UNIT ANTWERPEN, GESPECIALISEERD IN GENEESMIDDELENONDERZOEK, ZOEKEN

GEZONDE MANNELIJKE EN VROUWELIJKE VRIJWILLIGERS TUSSEN 65 EN 80 JAAR VOOR DEELNAME AAN MEDISCHE ONDERZOEK VOORWAARDEN:

INTERESSE:

�� ≤��

��

VOOR DE STUDIE BE-80-1090613 : �� WIJ BIEDEN: ��

Nadat u bent ingeschreven zullen uw persoonlijke gegevens worden opgenomen in de databank van SGS Belgium NV/SA, divisie SGS Life Science Services. In overeenstemming met de Belgische Wet op de Privacy van 8 december 1992 en latere zullen uw gegevens vertrouwelijk worden behandeld en heeft u recht op toegang en correctie van deze gegevens. ADRES:

�� SGS is the world’s leading inspection, verification, testing and certification company

Bezoek ook onze website:

www.resunit.com 39

GROEN

Groene vruchten van de notenboom.

Van alle bomen die sinds eeuwen in onze streken groeien, is de notenboom een van de boeiendste. De groene tint van zijn grote samengestelde bladeren is uniek, zijn schaduw verkwikkend en zijn noten tokkelen een van de mooiste symfonieën van de herfst.

Een notenboom in je tuin Vanaf half november kan je een notenboom plan-

sprake van, onder andere in het Hooglied. Koning

ten. Doe het als je er de plaats voor hebt en kies

Salomo had een landgoed met tal van okkernoten-

een geënt ras dat zonder kruisbestuiving al op

bomen.

jonge leeftijd grote, lekkere noten draagt.


In het volksgeloof

Hoog in aanzien

Aan de okkernoot worden talloze krachten toege-

Juglans regia heet de okkernoot, vrij vertaald

schreven. Vaak hadden onze voorouders duidelijk

koninklijke godseikel. Dat wijst erop hoe hoog onze

een tegengestelde visie. In sommige tijden ver-

voorouders de boom schatten. Daar is ook alle

dacht men de okkernoot van contacten met de

reden toe. Zijn noten zijn een delicatesse. Zijn

duivel en was de boom een landingsplaats voor

kruin laat net genoeg en net niet te veel zonlicht

heksen. Ook zou hij de bliksem aantrekken. Veel

door. Onder een notenboom is het heerlijk zitten.

indruk hebben die verhalen niet gemaakt, want de

Een zacht briesje speelt met de milde zonnevlekken

boom kreeg steeds weer een ereplaatsje. Geen

op de tuintafel en geen mug haalt het in haar hoofd

boerenerf of hij mocht er zijn kruin spreiden. Toch

je als een speldenkussen te gebruiken. Vermoedelijk

vinden we vooral in Vlaanderen maar weinig okker-

komt dat door de sterke tanninegeur die de okker-

noten ouder dan tachtig jaar. Dat heeft de boom

noot afgeeft. Die bittere geur van looistoffen komt

aan een andere goede eigenschap te danken. Zijn

ook vrij wanneer je een deelblaadje onder je neus

hout is uitermate geschikt voor geweerkolven. De

kneust. Okkernoten hebben geveerde bladeren en

Duitse bezetters hebben de bomen tijdens de Grote

het groen ervan is heel apart. Ook de schors heeft

Oorlog dan ook in groten getale geveld. Het hout

een heel eigen tint. Daarmee is een notenboom van

van Juglans regia is trouwens ook heel gegeerd

ver te herkennen, ook in de winter. De cultuurnoot

voor vredelievende doeleinden. Tafels, kasten,

is ontstaan in Klein-Azië. Zelfs in de Bijbel is er al

stoelen en siervoorwerpen allerhande zijn uit noten-

Noteninkt.

hout vervaardigd. Het mooiste kwastenpatroon geeft wortelnotenhout, verzaagd van de dikke stronk in de grond. Het hout daarvan diende onder andere voor dure meubels en voor Amsterdammers, typische staande klokken uit de 17de eeuw.

De allerbeste voor de tuin Het enten van notenbomen is geen eenvoudige bezigheid. Slechts enkele gespecialiseerde boomkwekers wagen zich er aan. Dat verklaart de vrij hoge prijs die voor deze geënte bomen wordt gevraagd. Maar deze wat duurdere bomen blijken zich al gauw terug te betalen in lekkere, gemakkelijk te kraken noten. In vele kwekerijen zijn deze geënte cultivars op naam te koop. Bekend zijn onder andere Broadview en Buccaneer. Broadview heeft vrij lange noten. De noten van Buccaneer zijn rond. Beide rassen zijn zelfbestuivend, dragen rijk en dat al op zeer jonge leeftijd. Bovendien worden de bomen niet echt reuzengroot en hebben de noten een relatief dunne schil. In mijn tuin en in vele andere zijn het de allerbeste. Temeer omdat beide notenrassen ongevoelig zijn voor bacteriebrand en brandvlekkigheid, twee ziekten die zwarte vlekken veroorzaken op de bladeren en de bolsters waarna een deel van de noten rot.

Voor kamergeleerden? Enkele jaren geleden heb ik een keertje noteninkt

Notenolie In Frankrijk en Zuid-Europa wordt olie uit okkernoten geperst. Notenolie is een voortreffelijke slaolie, geen bakolie. Jammer genoeg is deze culinaire olie uitgesproken vet en dus minder geschikt voor wie wil lijnen.

gemaakt. Het is een bruine, bistere inkt die erg prettige effecten geeft. Noteninkt is geliefd bij vele artiesten. Ik heb speciaal voor jou het recept nog even opgediept. ‘Kook de groene bolsters van okkernoten in regenwater. Zeef de vloeistof wanneer ze koud geworden is door een doek. Laat ze één dag staan. Giet ze voorzichtig af,

Tekst en foto’s Ivo Pauwels

zodat de droesem achterblijft. Voeg er een weinig borax bij, kook de vloeistof tot de gewenste dikte in. Vul er kleine flesjes mee.’ In de middeleeuwen en de renaissance gingen heelmeesters ervan uit dat de natuur zelf aangaf waarvoor een plant helende eigenschappen bezat. Men noemde dat de signatuurleer. Omdat noten zonder schil op hersenkwabben lijken, lag het gebruik voor de hand. Wie veel noten at, moest wel slim worden. Helemaal is dat idee nog niet verdwenen. In studentenhaver zitten nog steeds okkernoten. In mijn studententijd leek deze lekkernij niet te helpen. Ik ga er daarom van uit dat het gunstige effect van noten op de hersenen pas vele, vele jaren later te meten is. Misschien moet ik mijn computer aan de kant schuiven, mijn oude verroeste pen in de noteninkt dopen en een uilenbrilletje op mijn neus zetten. Misschien word ik dan een echte kamergeleerde.

Notenboom boven hosta’s.

41

TENTOONSTELLING

De imposante poort van de Huysmanshoeve.

Parels in het Meetjesland Natuur en cultuur combineren? Fietsen langs kreken en

in jenever gedoopt en hij kreeg

riviertjes en het regionale erfgoed ontdekken in kleinschalige

de smaak te pakken zodat hij

musea? En daarna verpozen in een typisch café of een

gids verklapt je het geheim van

sfeervol restaurantje? In het Meetjesland kan het allemaal.

de musea en bezoekerscentra

In het centrum van Eeklo vind je

samen met jou het geheim van

het jeneverhuis Van Hoorebeke.

het volle aroma en laat je bij het

Als oudste jenevermerk in ons

afscheid de proef op de som

land stond Van Hoorebeke aan

nemen. Daarna zweef je terug

de wieg van de ambachtelijke

naar buiten, de nasmaak van de

graandistillatie. De eerste jene-

onvervalste jenever in de mond

verstokers

en

schiedenis. Ambacht en nijverheid, tradities en volkscultuur, markante gebeurtenissen en uitzonderlijke figuren komen aan bod. Trouwens, ook kinderen zullen geboeid zijn. De brochure Meetjesland, niet voor mietjes staat boordevol grappige beschrijvingen en tekeningen. Vijf figuren uit het Meetjesland leggen

de

geschiedenis

bezienswaardigheden gebied uit.

OKRA november 2009

mooie decors, toont je de weg

Een druppel of drie

onale erfgoed en de streekge-

42

de echte jenever, loodst je langs

Het Meetjesland telt verschillendie een licht werpen op het regi-

Het jeneverhuis Van Hoorebeke staat in het centrum van Eeklo.

later zelf begon te stoken. De

en

de

van

dit

legden

een

open

van korrel tot borrel, ontrafelt

met

de

wetenschap

dat

vuurtje aan onder glazen distil-

gekoelde jenever het best wordt

leerkolven. Zo traden zij in de

gedronken in een gekoeld glas.

voetsporen van middeleeuwse monniken en alchemisten. De

Boerderij met stijl

sterk geurende jeneverbes die

Net

de lichtjes aangebrande smaak

Huysmanshoeve, een hoevecom-

neutraliseert, schonk haar naam

plex dat waarschijnlijk in de der-

aan de geestrijke drank. De

tiende eeuw werd opgetrokken.

graanjenever was geboren. In

Een bezoekerscentrum in het

dit museum vind je, naast de

gerestaureerde woonhuis toont

productieketen, de historiek van

je het Meetjesland vanuit vier

deze jeneverstokerij. Na een

invalshoeken: cultuur, natuur,

periode als bierbrouwers, scha-

geschiedenis en landschap. Je

kelden de Van Hoorebekes over

vindt hier een prachtig voorbeeld

op jenever. Dat gebeurde in

van een authentiek achttiende-

1669 toen Pieter het levenslicht

eeuws interieur. De inkomplaats

zag. Zijn fopspeentje werd vaak

die gebruikt werd voor familie-

buiten

Eeklo

ligt

de

In het Canada War Museum bewonder je levensechte opstellingen uit de Tweede Wereldoorlog.

feesten of tijdens de kermis, is typisch voor oude boerderijen. Misschien ontdek je de bel die gebruikt werd bij etenstijd. Langs een smal houten trapje kom je op de

voute,

waar

de

alkoven

bewaard zijn. Hier sliepen de meisjes vanaf hun dertiende. Onder de trap ontdek je de vleeskelder en er tegenover de broodkelder voor het brood, de boter en de kaas. Je vindt er een wastafel in baksteen. Een derde kel-

Canada boven

der is de aardappelkelder, waar

In Adegem, deelgemeente van

de voorraad steeds werd aange-

Maldegem, ontdek je het Canada

vuld zodat moeder niet buiten

War Museum. Dat is een realisa-

naar de put moest. In de beste

tie van Gilbert Van Landschoot

kamer werden gasten ontvan-

die hiermee een belofte nakwam

gen. Hier zagen de kinderen het

aan zijn vader. Die had zijn leven

levenslicht

afscheid

te danken aan Canadese solda-

genomen van overleden gezins-

ten. Veel Canadezen zijn hier

leden. Je merkt hoe de bakste-

trouwens gesneuveld, getuige

nen van de trap in de loop van de

het Canadese kerkhof in de buurt.

eeuwen zijn uitgesleten. Op de

In het museum wordt de bevrij-

hoogkamer sliepen moeder en

ding van Vlaanderen op een

vader en de kinderen tot hun

levendige

dertiende. Achter een deurtje

aan de hand van diorama’s,

bevindt zich de appelzolder, waar

authentieke filmbeelden en The

van alles werd bewaard. Van op

Maple-Leafmuseum, een minia-

de zolderverdieping heb je een

tuurmuseum op schaal 1/35. In

prachtig uitzicht op het monu-

dit

mentale poortgebouw. Dat bood

word je geconfronteerd met mili-

rond 1400 onderdak aan pestlij-

taire acties, de Duitse bezetter,

ders en melaatsen en deed later

de Canadese en Poolse bevrij-

dienst

ders en het Belgische leger. Het

als

en

werd

verblijfplaats

voor

manier

geheel wordt ondersteund met

voorgesteld

indrukwekkende

interieur

foto’s en beeldmateriaal, kledij en instrumenten, wapens en uitrustingen. De tentoonstelling is in voortdurende ontwikkeling want Gilbert Van Landschoot zit niet stil. Hij vertelt

je

dertiende en werden de hespen gedroogd. De rommelzolder is omgebouwd tot een interactieve plek. Je kan er iets bijleren over de geluiden van het krekengebied, je kan zelf reiger spelen en zo veel mogelijk vissen vangen of braakballen uitpluizen. Op het einde van je bezoek kan je een kijkje nemen in het achterhuis, de vroegere leefkamer van de familie. Verder kan je het gerestaureerde ovenhuis bekijken of gewoon uitrusten, genieten en dromen van een ver verleden.

de

gebrachte symbolen. In de pijlers van de tearoom zitten bijvoorbeeld heel wat boodschappen verborgen. Het smeedwerk aan de bar was ooit een communiebank en de zuilen achter de bar zijn van een doksaal van een middeleeuwse kerk. Deze prachtige streek heeft nog meer te bieden. In een volgende bijdrage gaan we nog eens op stap in het Meetjesland.

schaapherders. Hier op zolder sliepen de jongens vanaf hun

onverbloemd

geschiedenis en vertaalt de aan-

Tekst Erik Lauwers

Info ■ Jeneverhuis Van Hoorebeke, Van Hoorebekeplein 2, 9900 Eeklo, 09 378 45 69. Individueel bezoek: dinsdag, woensdag, vrijdag en zaterdag van 10.00 tot 12.00 uur. Tickets: 2 euro (één druppel inbegrepen). Groepen: elke dag (behalve zondag). Reserveren via 09 378 44 44 of 09 373 46 75. Tickets: 2,50 euro per persoon (minimum tien personen) (gids en drie druppels inbegrepen). ■ De Huysmanshoeve, Bus 1, 9900 Eeklo, 09 327 04 47. Open van midden april tot de eerste week van november: dinsdag tot vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, weekend en feestdagen van 14.00 tot 17.00 uur. Gratis toegang. Zie ook op www.degrootstereiziger.be. ■ Canada War Museum, Heulendonk 21, 9991 Adegem, 050 71 06 66. Open elke dag behalve maandag: van april tot september van 10.00 tot 18.00 uur, van oktober tot maart (ook op dinsdag gesloten) van 12.00 tot 18.00 uur. Tickets: 5 euro, groepen 4 euro per persoon.

43

Onbekend en onterecht onbemind

© Jan Simoen

BOEKEN

Soms liggen literaire kleinoden hopeloos verborgen in wouden van literaire wildgroei. Maar een onooglijke recensie, een gelukkig plaatsje in de etalage van een boekhandel of een plotse blik op een verborgen boek in de lange bibliotheekrekken kunnen je doen besluiten zulk onbekend boek te lezen. Zo was het deze maand.

Els Beerten.

Twee prachtige romans en een knappe biografie vielen ons te beurt.

Allemaal willen we de hemel

Remi wordt vertederend getekend als de eeuwige

Een echt boek van bij ons. Waarom niet? Het loont

vraagstaart die overal buiten wordt gehouden

meer dan de moeite. Els Beerten ontving talrijke

wegens te jong. Dat belet niet dat hij toch een

prijzen voor Allemaal willen we de hemel. Dit boek

belangrijke rol speelt in de plot van de roman.

is bedoeld als jeugdboek maar het is veel meer dan

Het boek bestaat hoofdzakelijk uit vlotte dialogen

dat. Geen enkel ogenblik had ik de indruk dat dit

en leest bijgevolg als een trein.

boek louter voor jongeren is geschreven. Lezers

De roman kreeg weinig weerklank en dat is jam-

die geïnteresseerd zijn in de Tweede Wereldoorlog,

mer want dit boek verdient beter!

zullen zich zeker geboeid weten. dromen ervan oorlogsheld te worden. Ze bewande-

Kaart van een onzichtbare wereld

len echter een verschillende weg. Ward kiest voor

De literatuur uit het Verre Oosten komt meer en

het Oostfront uit Vlaams idealisme. Jef mag niet

meer tot bij ons. Dat is een goede zaak want ze

vertrekken maar wordt toch een held tegen wil en

heeft heel wat te bieden. Zo ook de boeken van

dank. Els Beerten brengt het verhaal vanuit ver-

Tash Aw. Hij werd geboren in Taipei uit Maleisische

schillende perspectieven: Ward, Jef, zijn zus Renée

ouders en groeide op in Kuala Lumpur. Nu woont

en hun broertje Remi. Alles draait rond goed en

hij al jaren in Londen. Zijn debuutroman De zijde-

kwaad, heldendom en lafheid, trouw en verraad. In

handelaar werd bekroond met verschillende prij-

oorlogstijd blijken de grenzen hiertussen flinter-

zen. Na het lezen van zijn tweede boek Kaart van

dun.

een onzichtbare wereld is er geen twijfel meer. De

Beerten zet levensechte figuren neer waarin de

auteur verdient alle lof!

lezer zich kan herkennen. Ze biedt situaties aan die

Zijn jongste boek vertelt het verhaal van de twee

alledaags zijn en toont hoe de gewone man in

broers Johan en Adam. Ze groeien op in een wees-

Vlaanderen de oorlog heeft ervaren. De kleine

huis in Indonesië en hebben enkel elkaar nog.

Limburg 1942. De twee jeugdvrienden Jef en Ward

Els Beerten, Allemaal willen we de hemel, Querido, Amsterdam, Antwerpen, 2009, 498 blz., 17,95 euro. Tash Aw, Kaart van een onzichtbare wereld, Mouria, Amsterdam, 2009, 398 blz., 22,50 euro. Geert van Istendael, Gesprekken met mijn dode God, Atlas, Amsterdam, Antwerpen, 302 blz., 19,90 euro.


© Jürgen Doom

© Alex Lake

Tash Aw.

Johan waakt over zijn kleine broer en zweert hem nooit te verlaten. Maar de broers worden geadopteerd door twee verschillende families. Johan komt terecht bij een rijke familie in Kuala Lumpur. Adam wordt opgevoed door een Hollandse schilder op

Geert van Istendael.

Allemaal willen we de hemel bestaat hoofdzakelijk uit vlotte dialogen en leest als een trein.

een Indonesisch eiland. Ze verliezen elkaar uit het oog zonder dat ze de traumatische gebeurtenis van de scheiding helemaal vergeten.

niet tot een goed einde brengen want hij moest per

Het verhaal begint in 1964 als er een burgeroorlog

se een religieuze roeping hebben. En die had hij

dreigt op Indonesië en alle Nederlanders en andere

niet. Gust werd lid van de KAJ en kwam via die weg

vreemdelingen worden geviseerd. Adam is op dat

bij de christelijke vakbond (ACV) terecht. Die vak-

ogenblik zestien. Karl, zijn pleegvader, wordt gear-

bond ging zijn lust en zijn leven vormen. Europa

resteerd en Adam besluit hem te zoeken. Tijdens

werd te klein voor hem en hij trok naar Afrika, Azië

deze zoektocht ontmoet hij heel wat personages

en vooral Zuid-Amerika om de christelijke arbei-

die het boek inhoud en kleur geven. Het brengt

dersbeweging te verspreiden. Maar Gust was niet

hem ook dichter bij zijn verloren broer Johan.

alleen een vakbondsman, hij was ook een over-

Kaart van een onzichtbare wereld bevat niet enkel

tuigde, breeddenkende katholiek die niet altijd zo

een degelijk en mooi verhaal, het leert ons ook

hoog opliep met de hiërarchische Kerk. Ontrouw

verrassend veel over de geschiedenis van Indonesië

wilde hij echter niet worden, hij was zelfs een van

onder het bewind van Soekarno. Tash Aw kent het

de weinige leken die als waarnemer het Tweede

schrijversvak. Hij hanteert een taal die aanspreekt

Vaticaans Concilie kon bijwonen. Gust was ook een

en vertelt een degelijk onderbouwd verhaal. Een

poëtische ziel die op alle mogelijke plaatsen zijn

aangename en vlotte roman!

pennenvruchten neerschreef. En bovenal was hij

Gesprekken met mijn dode God

een man met een sterke visionaire kijk op de wereld.

Geert van Istendael tekent een portret van zijn

Zijn zoon Geert heeft een prachtig beeld geschetst

vader. Dat was voldoende om mij op het boek te

van zijn vader, zonder sentimentaliteit en met een

gooien, zijn vader komt immers uit dezelfde

enorm respect. Gesprekken met mijn dode God is

kweekvijver als die van ons: Cardijn, de Katholieke

een zeer levendige kroniek omdat van Istendael nu

Arbeidersjeugd (KAJ) en de vakbond. Het boek

eens in de ik-vorm, dan in de jij- of de hij-vorm

heeft me geboeid maar ook ontroerd. Geert van

schrijft. Dit boek is een absolute must voor wie uit

Istendael beschrijft op plastische wijze uit welk

de Cardijn-leerschool stamt. Voor anderen is het

bloedrood proletarisch nest ‘Gustje’ kwam: een

een leerzaam en interessant tijdsdocument over

overvloed aan kinderen, armoede, overmatig alco-

een grote persoonlijkheid.

holgebruik. Dankzij een alerte priester kreeg hij de kans om te studeren. Zijn studies kon hij echter

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

45

GEDICHT

gewoon meegaan met de tijd niet sneller rusten, trager denken niet losgescheurd van dag niet ingeplant in nacht gewoon, geen te opmerkelijk

Futurum verlangen naar geschenken

stap voor stap als de seconden uur na uur dichter bij het licht de schaduw verlaten

en door de reeds vergeten straten de sporen volgen van de geest

weten dat zelfs de diepste wonde ooit, ooit eens geneest


Erik Lauwers

© Piet Pollet, Poetical Brain, galerie s&h de buck.

UITJES

Brussel keer op keer

Mensen van hier van elders gekomen.

Delvaux 1829-2009

Uit het geheugen Over weten en vergeten.

Een Delvaux tas. Wie wil er niet eentje bezitten? In afwachting dat je spaarvarken vol is, kan je al eens een kijkje gaan nemen in het MoMu in Antwerpen. De tentoonstelling Delvaux 18292009 schetst een beeld van het huis Delvaux doorheen de tijd. Vanaf de productie van reisgoederen voor de plaatselijke adel in de 19de eeuw, via de opkomst van de moderne handtas in de 20ste eeuw tot de hedendaagse visie van het bedrijf. Met Veronique Branquinho als toekomstig artistiek directeur staat deze visie garant voor een nieuwe elegantie. In samenwerking met het Huis Delvaux worden heel wat publieksactiviteiten georganiseerd.

Deze tentoonstelling brengt een overzicht van wat ons als mensen zo kenmerkt: weten en vergeten. Waarom vergeten we? Wat is heimwee? Ze haakt in op de brandende actualiteit van de ziekte van Alzheimer maar verbreedt het perspectief: hoe dachten kunstenaars en wetenschappers eeuwen geleden over het geheugen? De tentoonstelling vraagt aandacht voor de eeuwenoude zoektocht naar de werking van het geheugen. Maar ze toont ook hoe kunstenaars het geheugen ‘verbeelden’. Uit meer dan zestig collecties in binnen- en buitenland worden stukken getoond.

Brussel is altijd al een toevluchtsoord geweest. De meeste Brusselaars hebben dan ook een of andere voorouder afkomstig uit het buitenland. Maar wie zijn deze buitenlanders? Waarom komen ze naar ons? Hoe leven ze en wat brengen ze ons bij? Op deze vragen tracht het Archief van de Stad Brussel te antwoorden aan de hand van documenten en beeldmateriaal uit zijn rijke collecties maar ook met frappante getuigenissen. Een gelegenheid om het brede panorama te schetsen van de Brusselse immigratie vanaf de 16de eeuw.

Info Tot 21 februari 2010 in het Modemuseum, Nationalestraat 28, 2000 Antwerpen, 03 470 27 70, www.momu.be, [email protected]. Voor reservaties en meer informatie over het publieksaanbod kan je terecht bij Frieda de Booser 03 470 27 74, fax 03 470 27 71, [email protected] Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets: 6 euro, 55+ 4 euro. Bereikbaar met tram 4 vanaf Antwerpen-Zuid, halte Kammenstraat. Of lijn 5 vanaf Antwerpen Centraal, halte Groenplaats. Maak kans op een gratis duoticket! Kijk op blz. 54.

© Archief van Stad Brussel

Info Tot 2 mei 2010 in het Museum Dr. Guislain, J. Guislainstraat 43, 9000 Gent, 09 216 35 95, www.museumdrguislain.be. Open van dinsdag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur: zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Tickets: 6 euro. Bereikbaar met tram 1 aan station Gent Sint-Pieters, stop Guislainstraat. Met de wagen: afrit Gent, dan Gent alle richtingen, volg ‘Eeklo’ gedurende ca. 5 km via de hoofdweg. Aan T-kruispunt naar rechts en onmiddellijk naar links. Maak kans op een gratis duoticket! Kijk op blz. 54.

Info Tot 29 januari 2010 in het Archief van de Stad Brussel, Huidevettersstraat 65, 1000 Brussel. Open op weekdagen van 8.00 tot 16.00 uur, op zondag van 11.00 tot 17.00 uur, 02 279 53 20, www.brussel.be. Gesloten 1, 2, 10 en 11 november 2009 en van 21 december 2009 tot 4 januari 2010. Gratis toegang. Rondleidingen op aanvraag. Bereikbaar: met de trein tot Brussel-Centraal of BrusselKapellekerk.

47

UIT Hangende Tuinen, abdijruïnes, een Ecomuseum, een stokerij, een belfort. Je vindt het allemaal in en rond Thuin. Dit Henegouwse stadje tussen Binche en Charleroi verdient meer aandacht dan het krijgt.

Laat je verrassen langs de Samber De Hangende Tuinen van Thuin.

De Samber meandert door het

de luchtbogen en de enorme lan-

maca). Talrijke molentjes aan de

landschap. Turende vissers aan

cetvensters

spectaculair.

rivier brachten die hamers in

de oever. Een jachthaventje met

Deze abdij behoort terecht tot

werking. De Makas waren vooral

sas en houten ophaalbrug. Files

het Werelderfgoed.

schippers die ruilhandel bedre-

noch wegwijzers te bespeuren.

Later stichtte Landelinus even-

ven in het buitenland. Catula is

Geen wonder dat we ons in de

eens de abdij van Lobbes. Hier

de bijnaam die de Makas aan de

vallei van de vrede bevinden. Na

rest alleen de collegiale Sint-

bewoners

een kronkelige weg langs de

Ursmaruskerk, de oudste kerk

gaven. Die naam gaat terug tot

rivier doemt plots de dreigende

van België. Dit logge, ruwe bouw-

1654. Toen kreeg de bourgeoisie

wand van de reusachtige abdij-

werk boezemt ontzag in door zijn

van Thuin, de inwoners van de

ruïne voor ons op. In de laatgoti-

monumentale schip en ontroert

bovenstad, het voorrecht een

sche cisterciënzerabdij van Aulne

tegelijk door zijn eenvoud.

zwaard te dragen. De andere

wordt duidelijk niet meer gebrou-

OKRA november 2009

inwoners

van

de

bovenstad

reageerden

hierop

tot 656 toen de berouwvolle

Hamers en zwaarden

struikrover Landelinus ze sticht-

Het middeleeuwse stadje Thuin

Sindsdien heten zij Catulas. Een

te. De onlangs opnieuw aange-

is verdeeld in een boven- en een

vestingring

legde boomgaard vormde de bin-

benedenstad. “De verstandhou-

domein van de Catulas perfect.

nenplaats van de voormalige zie-

ding tussen de bevolking van

De betere sociale klasse, de reli-

kenboeg. Op de plaats van de

beide stadsdelen is bijzonder

gieuzen en de stadsinstellingen

conciërgewoning bevond zich de

koel”, beweert Christine Charue,

liepen geen gevaar.”

tuin met geneeskrachtige plan-

directrice van het Toerismehuis

“Begin 1900 telde Thuin meer

ten. Kuieren tussen de stenen

van Val de Sambre et Thudine.

dan 1 100 binnenschippers op

van deze mastodont doet je mij-

“De bewoners gaven elkaar spot-

een bevolking van minder dan

meren over zoveel vergane glo-

namen die hun oorsprong von-

vijfduizend inwoners. Bovendien

rie. Let vooral op het maaswerk

den in een ver verleden. De

waren er vijf scheepswerven.

van het grote spitsboogvenster

Makas of de bewoners van de

Thuin leefde van de scheepvaart.”

in de zuidelijke kruisbeuk van de

benedenstad danken hun naam

Ik kan me moeilijk voorstellen

zestiende-eeuwse abdijkerk. Ook

aan een hamer (marteau of

waar al die schepen aangemeerd

wen. Haar oorsprong gaat terug

48

zijn

uiterst jaloers met de opmerking ‘qu’as-tu là?’ of ‘wat heb je daar?’ beschermde

het

sen op de zuide-

fruitoogsten. Daarom is het hier

lijke helling van

soms erg druk en op andere tijd-

het stadje moet

stippen heel kalm.

inderdaad

De vier koperen distilleertoestel-

tastisch geweest

len zijn indrukwekkend. Koper is

zijn. Bezoekers

een uitstekende warmtegeleider

vinden er van-

en wordt niet aangetast door

daag probleemloos hun weg via

fruitzuren. Het rusten en rijpen

elf borden. Wanneer je vertrekt

gebeurt in roestvrij stalen kui-

aan de voet van het belfort op de

pen. Wil je weten wat je favoriete

Place du Chapitre zie je onder-

likeurtje doormaakt vooraleer

weg het begin van de Chaussée

het in zijn gestroomlijnde flesje

Notre Dame, ook de muur van

verdwijnt? Je kan het allemaal

Thuin genoemd. Deze straat was

van dichtbij meemaken tijdens

een belangrijke toegangsweg tot

een bezoek en/of een degustatie

de middeleeuwse stad. De rue

in de Grange des Belges.

Saint Jacques heeft net als in de

vandaag niet zo veel voor. Het antwoord op dit vraagstuk en nog veel meer kom je te weten in het Ecomuseum van de binnenscheepvaart. De museumboot Thudo ligt aan de rechteroever in de benedenstad. Het leven draaide hier rond de binnenscheepvaart. In de schipperswijk Le Quartier du Rivage proef je nog de sfeer van het schippersvolk

fan-

middeleeuwen een gootje in het

Groene waterval

lagen want het haventje stelt

Een proefsessie in de Grange des Belges brengt je dadelijk op temperatuur.

produceert op het ritme van de

midden. De Grand’Rue herken je

In de Hangende Tuinen van Thuin

aan de statige herenhuizen uit

plantte men enkele jaren gele-

de 16de tot 18de eeuw. Rechts zie

den

aan.

je de Posty des Soeurs Grises.

Hiervan produceert de stokerij

Regent-wijnstokken

Vanuit hun klooster daalden de

de

Zouaves,

zusters dit steegje af om de zie-

genoemd naar de folkloristische

wijn

Clos

des

ken te verzorgen in het toenma-

wijnoogst. De tuinen op zich zijn

lige

trouwens ook de moeite. Dichter

Wanneer je beneden aan de

Jean de la Biesmelle beschreef

splitsing de trapjes aan je linker-

ze als volgt: ‘de in terrassen

kant neemt en vervolgens de

aangelegde tuinen, die trapsge-

grindweg, kom je bij het uitkijk-

wijs als een waterval op de heu-

punt Le Chant des Oiseaux. Hier

vels lagen, boden, van de rivier

heb je niet alleen een prachtig

tot aan de hemel, manden vol

zicht op de Hangende Tuinen,

planten, vruchten en bloemen.’

ook op de kerk Notre Dame des

Het uitzicht van op deze terras-

Carmes, het belfort en het voor-

Sint-Elisabethziekenhuis.

De distilleerderij van Biercée.

uit die tijd. Maak een rondje op de Samber en je maakt zelf deel uit van die wereld.

Tien kilo fruit In het dorpje Ragnies vind je een groot familiebedrijf, de distilleerderij van Biercée. Een proefsessie in de Grange des Belges brengt je dadelijk op temperatuur. En je leert wat bij over het stoken van likeur. Hoe tover je tien kilo fruit om in een fles lekkere eau-de-vie of fruitlikeur? Hoe wordt de Eau de Villée en de P’tit Peket gebrouwen? Je komt het hier te weten. De stokerij

49

UIT

Het kasteel van Fosteau.

De abdijruïnes van Aulne zijn indrukwekkend.

malige vluchthuis van de abdij

al ben je geen gekke bekken-

Amerika tot de fascinerende

van Lobbes is het zicht betove-

trekker,

Internationaal

tradities van Azië en Oceanië.

rend. Keer terug naar het parkje.

Museum van het Carnaval en

Honderden maskers en ver-

Halverwege

Alphonse

het Masker mag je niet voorbij-

mommingen in een ongelooflijk

Liégeois merk je op je rechter-

lopen. Je krijgt er niet alleen

spectrum van kleuren, vormen

kant het oude kanon Le Spantole.

een lesje over het ontstaan van

en materialen. Travestieten en

Even verder sla je rechtsaf rich-

het carnavalsgebeuren in Binche

gay parades passeren de revue.

ting Les Remparts du Nord, de

maar evengoed een gemasker-

Een confrontatie met de besnij-

oude vestingmuur. De Samber-

de reis door de wereld. Je maakt

denisrituelen blijft evenmin uit.

vallei schittert aan je voeten.

er kennis met de gemaskerde

Vanaf nu is carnaval nooit meer

ceremonieën

hetzelfde.

de

rue

Waterloo

het

van

Noord-

Tekst en foto’s Chris Van Riet

Een kasteelbezoek is altijd meegenomen. Op de N559 tussen Lobbes en Beaumont ligt het Château du Fosteau. Dit ver-

OKRA november 2009

■ Toerismedienst van Thuin, Place Albert I 2, 6530 Thuin,

sterkte veertiende-eeuwse kas-

071 59 54 54, www.thuin.be, open van 1 april tot 30 september,

teel bevat een rijke collectie

van woensdag tot zondag van 14.00 tot 18.00 uur. De folder met

antieke meubels en kunstvoor-

de beschreven wandelingen vind je bij de dienst voor toerisme.

werpen die ook te koop zijn. Op

■ Grange des Belges, Ferme de la Cour, rue de la Roquette,

aanvraag leiden de eigenaars je

Ragnies. In maart, oktober, november, tot 15 december: zaterdag

eigenhandig

het

en zondag van 14.00 tot 19.00 uur, rondleiding om 15.00 uur. Van

Nederlands. Het kasteel bevat

april tot september is de stokerij elke dag (behalve op maandag)

onder andere een ridderzaal, een

open van 11.00 tot 19.00 uur. Rondleiding om 15.00 en om

museum van de apotheek en een

16.30 uur. Gesloten in januari en februari;

rond

in

kamer ter nagedachtenis van

Tickets: 6,50 euro, kinderen tot zes jaar gratis, jongeren van

generaal Reille. Op weg naar de

zeven tot achttien: 3 euro.

beroemde slag van Waterloo

■ Internationaal Museum van het Carnaval en het Masker,

verbleef deze graaf op 14 juni

Rue Saint-Moustier 10, 7130 Binche, 064 33 57 41. Open van

1815 met meer dan 24 000 man-

dinsdag tot vrijdag van 9.30 tot 17.00 uur en op zaterdag en zon-

schappen op het kasteel van

dag van 10.30 tot 17.00 uur.

Fosteau. Vervolgens leverde hij

Tickets: 6 euro, 60+ 5 euro, kinderen 3,5 euro.

strijd aan de Vier Armen en bij

■ Château du Fosteau, open tot 31 maart van 14.00 tot 18.00 uur,

Waterloo. In de kamer vind je

van 1 april tot 31 oktober van 14.00 tot 19.00 uur, 071 59 23 44,

enkele authentieke documenten

www.chateaufosteau.be. Tickets: 3 euro, 60+ 2,50 euro, bezoek

over zijn leven.

aan de tuinen en park 1 euro.

Parade!

Bereikbaar

Nu je toch in de buurt bent, kan

■ E19 Brussel-Parijs, afrit 20 Feluy. N59 richting Thuin.

je moeilijk om Binche heen. Ook

50

Info

■ E42 Bergen-Charleroi, afrit 18 Chapelle-lez-Herlaimont, N59 richting Thuin. ■ Met de trein: de lijn Charleroi-Erquelinnes.

58 winnaars!

��

Winnaars kruiswoord september 2009. Meer dan 4 000 deelnemers! ■ Wie wint een weekend in Chinon, de Loirestreek? Francine Vercammen uit SintKatelijne-Waver.

Ekeren, Daniel Reynaert uit Gits, Rita Vandenborre uit Kortrijk.

■ Voor wie is De paleisraad? Stephaan Windey uit Moerzeke, ■ Wie mag overnachten en André Terrijn uit Vichte, ontbijten in De Linde te Margareta Pallemans uit Deurne, Retie? André Vanhoeck uit Puurs, Josée Dirk Steenkiste uit Aartrijke. Wuestenberg uit Landen, Monique De Groof uit Bazel, Marc ■ Wie wint een tienbeurten- Himpe uit Roeselare, Marcel Van kaart voor het Provinciaal Meervenne uit Temse, Marc Recreatiedomein Zilvermeer Vervoort uit Temse, John te Mol? Demesmaeker uit Bertem. Maria Reymen uit Hechtel, Hilda De Coensel uit Okegem, Roger ■ Wie kan op stap met Brussel De Grauwe uit Schellebelle, onder vriendinnen? Noppe Devroe uit Harelbeke, Chris Van Rompaey uit Knokke, Simone Diels uit Hove. Agnes Elebaut-Vander Beken uit Oudenaarde, Trees Basyn uit ■ Wie krijgt een waardebon Koekelare, Simonne Vanhoutte van 125 euro? uit Roeselare, Leonia Desmedt Mia Leyman uit Merksem. uit Oostrozebeke. ■ Wie kan beginnen in Verbrande schaduwen? Joseph Van Laer uit Adinkerke, Walburga Vande Casteele uit Wondelgem, Elza Van Haver uit Tielrode-Temse, Lea Riemis uit Beerse, Christiane Destoop uit Middelkerke-Westende, Léona Caestecker uit Menen, Jacqueline Vander Linden uit Denderwindeke, André Knockaert uit SintMichiels-Brugge, Ann Mergaert uit Roeselare, Victor Van Reepingen uit Burst.

■ Wie krijgt Fietsen door Noord-Frankrijk? Pierre D’Hondt uit Sint-Amands, Antoon Hollevoet uit Sint-Kruis, Jos Volders uit Scherpenheuvel, Louis Van Loy uit Retie, Monica Dehaes uit Bonheiden, Felix De Meester uit Boom.

■ Wie krijgt De geheimen van de zee? Lea Proost uit Temse, Willy Van Eynde uit Tielrode, Terese Vervueren uit Wemmel, Liliane De Plecker uit Grimbergen, Therese Vanden Bempt uit Kessel-Lo, Michel Migom uit Wondelgem, Denise Maertens uit Oostende, Greta Nuyens uit

■ Wie kan beginnen in De vrouw die met vuur speelde? Gilbert Govaert uit Belsele, Eugeen Lochs uit Mol, Arlette Vandevijvere uit Kuurne.

■ Voor wie is Mannen die vrouwen haten? Marcel Sterckx uit Meerhout, Marc Roefs uit Tielen, Willy Michiels uit Sint-Katelijne-Waver.

■ Wie krijgt Gerechtigheid? Roger Roelands uit Anderlecht, Monique De Winter uit Mortsel, Rachella Jouck uit Herk-de-Stad.

Oplossing: academie. Antwoord op de schiftingsvraag: kerkwerk multicultureel samenleven.

��

SPEEL EN WIN

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Beleef de gezelligheid van Kerst aan zee in

HOTEL SANDESHOVED NIEUWPOORT

Hotel Sandeshoved, gelegen op de verkeersvrije Zeedijk van Nieuwpoort-Bad, heeft een fantastisch pakket samengesteld om de mooi-

ste tijd van het jaar in alle heerlijkheid te beleven. U verblijft naar keus 2, 3 of 4 nachten op een kamer of studio/appartement.

Inbegrepen: halfpension (ontbijt + middag- of avondmaal) Kerstbanket op 24/12 (5-gangen met aperitief, wijn, water & koffie inb.) Kerstbrunch op 25/12 (buffet van vis & schaaldieren, vleesbereidingen, wokschotels, hoofdschotels en kaas- en dessertbuffet, apero, wijn, water & koffie inb.) Formule: U kiest zelf: 2, 3 of 4 nachten prijzen 2 nachtenarrangement*:

prijzen 3 nachtenarrangement*:

€ 174 p.p. met 2 op een tweepers.kamer

€ 210 p.p. met 2 op een tweepers.kamer

€ 206 p.p. met 2 op een studio/app

€ 255 p.p. met 2 op een studio/app

€ 184 p.p. alleen op een kleine single

€ 224 p.p. alleen op een kleine single

€ 220 p.p. alleen op een grote single

€ 270 p.p. alleen op een grote single

prijzen 4 nachtenarrangement*: € 240 p.p. met 2 op een tweepers.kamer • € 290 p.p. met 2 op een studio/app € 259 p.p. alleen op een kleine single • € 312 p.p. alleen op een grote single *speciale prijzen voor kinderen t.e.m. 15 jaar tarief 2009

Informeer ook naar onze andere promoties & arrangementen, wij sturen u graag onze folder!

Oplossing sudoku oktober 2009.

Oplossing kruiswoordraadsel september 2009.

ZEEDIJK 26 TE 8620 | NIEUWPOORT- BAD 058/22 23 60 | Fax 058/23 95 23 [email protected] 51 Website: www.sandeshoved.be

SPEEL EN WIN

Winnaars september 2009 op blz. 51!

Kruiswoordraadsel

HORIZONTAAL 1 zuigorgaan van sommige dieren 6 bewaarplaats van thee 12 lekkernij 14 lucht (voorvoeg.) 15 kind, baby 17 boezemvrienden 19 doelpunt 20 appelsoort 23 schrander 24 tijdperk 25 vol wondvocht 27 Europese Tolunie 28 plaats in Frankrijk 30 dof van geest 31 aanvankelijk 33 windrichting 35 bar 36 te voet 37 maalinrichting 39 eigenlijk (afk.) 41 mannetjesbij 43 schelp van de porseleinslak 46 moderne muziek 48 gifslang 51 houterig meisje 52 speeltuintoestel 55 grootmoeder 56 bijwoord 58 verdovend middel 59 scheepskabel 60 zeeroverij 62 volstrekt arm persoon 64 denkbeeld 65 rivier in Duitsland 66 naaiwerk 67 armoedig.

2 1

7 9

VERTICAAL 1 geld voor kleine uitgaven 2 droombeeld 3 nuk 4 kloosterzuster 5 duidelijk 7 Caraïbische staat 8 lidwoord 9 delfstof 10 warmwatertoestel 11 hoofddeksel 13 geest, strekking 16 halfaap 18 op voorwaarde dat 21 grafisch kunstwerk 22 grond om boerderij 25 uit één ei ontstaan 26 oud-Europeaan 29 schaakstuk 32 ontzag 34 ongeveer 35 gelofte 38 ijkmerk 40 verplaatsbaar 42 met welig gras begroeid 44 bijzondere uitstraling 45 land van volmaaktheid 46 rookgerei 47 plaats in Frankrijk 49 drempel 50 soort struisvogel 53 vrouwelijke gast 54 nauwelijks 57 het zuiden van Frankrijk 59 zacht buisje 61 landtong 63 bergweide.

4 3 8 5 6

Stuur je oplossing naar OKRA-magazine, Kruiswoord november 2009, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 november 2009. De winnaars verschijnen in het februari nummer 2010. Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).

Oplossing kruiswoord november 2009

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Naam: Straat:

Nr.:

Postnr.:

Woonplaats:

Tel.:

E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer: Schiftingsvraag: Waar vind je het Internationaal Museum van het Carnaval en het Masker?

Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!


Sudoku Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

SPEEL EN WIN

37 prijzen!

■ Gratis weekend in Thuin. Overnachting met ontbijt voor twee personen in Hotel Le Manoir de la Drève (waarde 85 euro). Info Le Manoir de la Drève, Drève des Alliés 30, 6530 Thuin, 071 598 827. ■ Waardebon van 125 euro. Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

35 boeken Tien exemplaren van Allemaal willen we de hemel van Els Beerten (waarde 17,95 euro). Tien exemplaren van Gesprekken met mijn dode god van Geert van Istendael (waarde 19,90 euro). Vijf exemplaren van Kaart van een onzichtbare wereld van Tash Aw (waarde 22,50 euro). Vijf exemplaren van Steen van verdriet. Vorm geven aan rouw (waarde 16,95 euro). Vijf exemplaren van Onuitwisbare tekens van liefde. 100 gedichten over de liefde van Claire Vanden Abbeele (waarde 12,95 euro).

Info De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, [email protected], www.dekinkhoorn.be. Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59, [email protected], www.ravelingen.be. Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04, [email protected], www.olfossedouth.com.

53

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD

Win gratis duoticket Uit gelezen blz. 48? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor het Maskermuseum in Binche. Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Maskermuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Maskermuseum.

Info zie blz. 50.

✂

1 euro korting

Uit gelezen blz. 48? Op vertoon van deze bon krijg je 1 euro korting voor een rondleiding in de Distillerie de Biercée te Ragnies. Je betaalt 5,50 i.p.v. 6,50 euro.

Naam en voornaam:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Straat en nr.:

Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

Postnr.:

E-mail:

Uitjes gelezen blz. 47? Maak kans op een van de vijf gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoonstelling Delvaux 1829-2009. Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Delvaux, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Delvaux.

Woonplaats:

Telefoon:

Win gratis duoticket Info zie blz. 47.

E-mail:

Win gratis ticket Tentoonstelling gelezen blz. 42? Zin in een gratis druppel tijdens je bezoek? Maak kans op een van de zes gratis tickets (waarde 2 euro) voor het Jeneverhuis Van Hoorebeke in Eeklo. Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Jeneverhuis, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Jeneverhuis.

Naam en voornaam:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Straat en nr.:

Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

Postnr.:

E-mail:

Tentoonstelling gelezen blz. 42? Op vertoon van je lidkaart krijg je 1 euro korting voor een bezoek aan het Canada War Museum in Adegem.

Info zie blz. 43.

E-mail:

Win gratis duoticket Uitjes gelezen blz. 47? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor de tentoonstelling Uit het geheugen in het Museum Dr. Guislain te Gent. Stuur deze bon vóór 30 november 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Uit het geheugen, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Uit het geheugen.

Naam en voornaam:

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Straat en nr.:

Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

Info zie blz. 43.

Woonplaats:

Telefoon:

1 euro korting

Info zie blz. 50.

Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

Info zie blz. 47.

colofon

OKRA-regio’s

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, [email protected] Redactie Lieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet Redactieraad Magriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt 011 26 59 30 fax 011 22 59 50 [email protected] www.okra.be/limburg

Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Leuven 016 35 96 94 fax 016 35 95 55 [email protected] www.okra.be/oostbrabant

Brugge Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 81 fax 050 44 03 90 [email protected] www.okra.be/brugge

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen 015 40 57 45 [email protected] www.okra.be/mechelen

Brussel Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel 02 555 08 30 fax 02 555 08 39 [email protected] www.okra.be/brussel

Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 • 09 269 32 16 [email protected] ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 [email protected] ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 [email protected] ■ Gent Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 [email protected] ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 [email protected]

Oostende Ieperstraat 12, 8400 Oostende 059 55 26 90 fax 059 55 26 12 [email protected] www.okra.be/oostende

Ieper Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper 056 26 63 40 fax 056 26 63 06 [email protected] www.okra.be/ieper

Vormgeving gevaert graphics nv Coverbeeld Jürgen Doom

Kempen Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout 014 40 33 50 fax 014 40 33 52 [email protected] www.okra.be/kempen

Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 [email protected]

Kortrijk Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk 056 26 63 53 fax 056 26 63 10 [email protected] www.okra.be/kortrijk

c pe

Roeselare Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare 051 26 53 07 fax 051 22 59 80 [email protected] www.okra.be/roeselare Tielt Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt 051 42 38 08 fax 051 40 89 79 [email protected] www.okra.be/tielt Waas en Dender ■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 [email protected] ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 [email protected] www.okra.be/waasendender

tvol actie f

n pe

kristelijk r es

Oplage: 175 090 exemplaren

o

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

Antwerpen Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen 03 220 12 80 fax 03 220 17 68 [email protected] www.okra.be/antwerpen

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

02 246 57 72

Het december 2009 - januari 2010 nummer verschijnt uiterlijk op 28 november 2009.

02 246 44 47

02 246 57 72

02 246 39 44

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] www.okrasport.be | 02 246 44 41

02 02 02 02

246 246 246 246

44 36 44 35 42 09 42 07

02 246 44 34

OKRA-CMPensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45 Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45 Communicatie 02 246 44 37 02 246 44 33 02 246 57 71 Websites 02 246 44 44

02 246 44 47

55

Granaatappel Lichaamsverzorging Natuurlijk mooi op iedere leeftijd

www.weleda.be

100% natuurlijk: speciaal voor de rijpere huid � natuurlijk

� gezond

� veilig

� eerlijk

� menselijk

� milieuvriendelijk

� maatschappelijk betrokken

In harmonie met mens en natuur PB Granaat OKRA.indd 1

21-09-2009 13:31:03

magazine Filosoof over diversiteit blz. 22 Hang me aan je raam! blz november 2009

Recommend Documents