02 – 2011 juni | Jaargang 2
magazine Relatiemagazine Coöperatie Coforta U.A.
Aspergeteler Martens staat open voor vernieuwing
04
07 Duitsland aan de Nederlandse tomaat 12 Mogelijkheden social media kwestie van ontdekken 14 Branchebarometer: aantrekkelijkheid werken in de tuinbouw
04
bestuur
Column
Theo Ammerlaan
Vertrouwen en trek in een prachtig product Als u dit blad voor u heeft zijn de consequenties van de recente EHEC-crisis in onze sector zonder twijfel nog voelbaar. Uiteraard hoop ik vurig dat het ergste leed inmiddels achter ons ligt en dat de consument weer volledig vertrouwen heeft in onze prachtige schone producten. Vanuit de sector is er gelukkig onmiddellijk adequaat gereageerd op het uitbreken van de crisis. Tussen Coöperatie Coforta en andere telersverenigingen is er veelvuldig overlegd. Samen met DPA, LTO en het Productschap Tuinbouw is ervoor geknokt om deze crisis zo snel mogelijk de baas te worden en de gevolgen zo beperkt mogelijk te houden. De belangrijkste en grootste uitdaging waar we met z’n allen voor staan, is om de consument weer net zo veel van onze prachtige producten te laten eten, als voor de uitbraak van de EHEC-bacterie. De nu toegezegde Europese steun van € 210 miljoen in de vorm van een noodfonds voor interventie zorgt in elk geval voor een bodem in de markt. Interventie verzacht weliswaar de ergste pijn, maar is niet helend. Een compensatie voor het volledig instorten van de markt, op basis van een gemiddelde marktprijs over de laatste drie jaar, vraagt om heel andere vergoedingsregels. De werkelijk geleden schade van deze catastrofe ligt immers buiten de schuld van Nederlandse telers. Om het vertrouwen van de consument te herwinnen is de collectieve bereidheid van alle schakels in de keten nodig. Telers kunnen zorgen voor een dagvers product, dat precies zo bij de consument op het bord komt, als zij dat bedoeld hebben. Dit kan alleen als in de keten handel en retail het oude product ook verwijderd hebben en de consument weer graag ons product koopt. Een superlekkere komkommer, paprika of tomaat waar hij of zij echt zin in heeft. Direct na het veilig verklaren van ons product door de Duitse overheid is het offensief begonnen om collectief campagne te voeren voor het Nederlands product, in samenwerking met het GroentenFruit Bureau gestart. Ik hoop dat deze gezamenlijke aanpak leidt tot meer gezamenlijke kracht. We zullen het nodig hebben om verder te kunnen. Theo Ammerlaan, Voorzitter coöperatiebestuur Coforta U.A.
2
Inhoud
Inhoudsopgave
Colofon Coforta magazine is het kwartaalblad voor leden van Coöperatie Coforta U.A. Jaargang 2 – nr. 2 – juni 2011 Redactieraad Joost Rouwhorst, Joke Bolte, Inge van Es, Peter Oostveen, Johan van Ruijven, Menno Schraven (eindredacteur), Karin van der Voort (hoofdredacteur) Fotografie Peter van Es, Lé Giesen, Hans Hordijk, Freddy Schinkel en Marcel Bekken
04
08
12
14
Concept en realisatie Chapeau Communicatie, Rijswijk Advertenties AgriPers, Randy Brugman tel. 088-888 67 22, e-mail
[email protected] Vormgeving Buro Eigen, Delfgauw Druk QuantesArtoos, Rijswijk Adreswijziging De gehele wikkel met gewijzigde adressering opsturen. U kunt uw adres ook wijzigen via coöperatiezaken,
[email protected]
©Coöperatie Coforta U.A. Barendrecht
Aspergeteler Martens staat open voor vernieuwing
4
Ron en Peter Martens uit Tienray telen witte én groene asperges. Het familiebedrijf met het
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag
grootste areaal groene asperges binnen Coöperatie Coforta doet mee aan proeven met nieuwe
worden gereproduceerd door middel van boekdruk, foto-
rassen en temperatuurmetingen en hecht veel waarde aan de wijze van verpakken.
offset, fotokopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
Vrijwaring
‘Mogelijkheden social media kwestie van ontdekken’
12
De tuinbouwsector begint de kracht van bekende social media als Twitter, Facebook en
Uitgever en auteurs verklaren dat Coforta magazine zorg-
eerder Hyves steeds meer te ontdekken. Met de pas gelanceerde website Verse Oogst brengt
vuldig en naar beste weten is samengesteld. Uitgever en
afzetorganisatie The Greenery teler en consument dichter bij elkaar.
auteurs kunnen evenwel op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op informatie uit Coforta magazine.
Omvangrijke campagne helpt Duitsland aan de Nederlandse tomaat 7 Met online monitoringtool optimaal pluktijdstip rode bes bepalen 8 Coöperatiezaken 10 Branchebarometer: hoe blijft de tuinbouwsector aantrekkelijk voor nieuwe generaties? 14 Kort Nieuws 18 3
ondernemer in beeld
4
aspergeteler martens
Teeltbedrijf in Tienray speelt in op wens aspergeliefhebber
Martens staat open voor vernieuwing Ron en Peter Martens uit het Limburgse Tienray telen op een oppervlakte van circa zeventig hectare witte én groene asperges. De beide broers traden midden jaren negentig in de voetsporen van hun vader die hen aanstak met het ‘aspergevirus’. Het familiebedrijf maakte een gestage maar flinke groei door en heeft anno 2011 zelfs het grootste areaal groene asperges binnen coöperatie Coforta. De broers Martens Ron en Peter vertellen enthousiast over
of die een oogstmachine voor ons zou kunnen bouwen. De
hun bedrijf. Hun vader teelde asperges en had een varkens-
plannen zijn er, maar een eventuele ingebruikname laat nog
bedrijf. In 2004 werden die stallen gesloopt en verrees op
wel een paar jaar op zich wachten.”
dezelfde plek een ‘boerencamping’. Peter Martens huisvest hier tijdens het kortdurende aspergeseizoen de bijna tachtig
Doorstroomsnelheid
Poolse medewerkers. Een van hen werkt zelfs al twintig jaar
Bij de Hollandse asperges draait alles om vers. The Greenery
op het bedrijf. Ron: “In december wordt voor ons duidelijk
maakt met de klanten afspraken over de doorstroomsnel-
hoeveel werknemers we op enig moment nodig hebben.
heid. Dit wordt geborgd door middel van de aanduiding op
Deze man zorgt ervoor dat bij aanvang van het oogstseizoen
het etiket, datum oogst, datum uit het distributiecentrum
voldoende landgenoten beschikbaar zijn.”
van de retailer en datum in het schap. De asperges, die nu iedere dag van circa zes uur ’s ochtends tot lunchtijd op het
Ron Martens:
‘Kleinere verpakkingen hebben de toekomst.’
land worden gestoken, worden op het bedrijf meteen gekoeld in grote bakken met water. “Dat moet minimaal vijf uur lang, maar wij doen dat een hele nacht”, zegt Ron. “Bij groene asperges duwen we de kop niet helemaal onder water, dat helpt smet te voorkomen.” Iedere asperge wordt gewassen
Voor de aspergeteelt geldt, net als voor veel andere produc-
en schoon afgesneden, automatisch geregistreerd en vervol-
ten, dat de factor arbeid verreweg de grootste kostenpost
gens gesorteerd door een van de medewerkers. “Daarna gaan
vormt. Is mechanisatie, als het op oogsten aankomt, wellicht
de asperges de koelcel in, zodat ze op een temperatuur even
een oplossing? “We denken daar wel over na”, bekent Peter.
boven nul kraakvers blijven. De volgende dag worden ze ver-
“We praten al een tijdje met onze vaste machineleverancier
pakt en brengt The Greenery ze naar het distributiecentrum in Breda.”
Proef met temperatuurmetingen
Nieuwe rassen
The Greenery voert bij drie aspergetelers, waaronder dus Martens,
De broers Martens staan met hun bedrijf open voor vernieu-
een proef uit met temperatuurmetingen in de rug van witte asperges.
wing. Zo heeft Ron samen met hun afzetorganisatie recen-
Daarmee valt te voorspellen wanneer een bepaald ras gaat groeien,
telijk in Italië, en eerder ook Engeland, goed rondgekeken bij
gekoppeld aan de weersvoorspellingen. Vorig jaar kwamen de eerste
andere telers. Met name in Italië is men al heel ver op het
asperges extreem laat beschikbaar, in 2011 juist extreem vroeg. Door de
gebied van veredeling van groene aspergerassen. Het bezoek
gegevens over een periode van drie jaar bij te houden en met elkaar te
heeft onder meer geresulteerd in de teelt van nieuwe rassen
vergelijken, is het verloop van de groei en de oogst steeds beter te bepa-
groene asperges. Ron: “Deze asperges hebben een betere kop-
len. Daarmee valt te voorspellen wanneer er zich een piek in de oogst
sluiting en gaan niet open als ze van het veld zijn gehaald. Je
aandient. In relatie tot het totale areaal weet The Greenery dan ook
hoeft ze ook minder kort af te snijden en kunt er een hogere
steeds beter welke volumes zich aandienen en kan het daar goed op
opbrengst klasse 1 per hectare mee bereiken.”
inspelen richting de markt. De proef levert hiermee nuttige informatie
Verder doet Martens mee aan een proef met temperatuur
op voor zowel de afzetorganisatie als natuurlijk ook de teler.
metingen in de rug van witte asperges (zie ook kader).
5
ondernemer in beeld
Op het bedrijf van Martens doet The Greenery een proef met temperatuurmetingen.
In het kort Peter: “Klaas de Jager van The Greenery houdt zich daar mee
Naam: Maatschap Martens van Disseldorp
bezig. Met de verkregen data, die op afstand zijn uit te lezen,
Lid Coöperatie Coforta: sinds 2007
kun je een goede prognose maken wanneer er pieken in de
Soort product: witte en groene asperges in diverse klas-
oogst komen.”
sen/sorteringen Aantal hectare: 42 hectare witte en 28 hectare groene
Ook op het gebied van verpakkingen denken de broers graag
asperges, 2 hectare kas
mee. De witte asperges worden centraal in Breda kleinver-
Aanbodfrequentie: het oogstseizoen loopt van april tot
pakt en de groene direct op het bedrijf van de gebroeders
en met 24 juni (Sint Jan)
Martens. Ron: “Ruim voordat het seizoen begint, krijg ik van
Afzet: via The Greenery
The Greenery te horen hoe klanten de groene asperges verpakt willen hebben. Bijvoorbeeld op schaaltjes van 350 gram of gebundeld in 500 gram. Sommige retailers willen een eigen
Kwaliteit
logo of juist de naam van de teler op de verpakking. The
Dat laatste geldt minsten zo zeer voor de geschilde asperges
Greenery is voor mij de verbindende schakel naar de retailers.
die de broers Martens leveren. Gemak dient tenslotte de
Zij kennen hun wensen en verwachtingen en koppelen deze
mens, zeker voor wie van luxe houdt. Om aan die wens te
terug naar mij. Zelf denk ik dat kleinere verpakkingen, zeker
kunnen voldoen, staat op het bedrijf een fraaie machine, waar
voor groene asperges, de toekomst hebben. Niet iedere klant
de ene na de andere keurig geschilde asperge uitrolt. Een
wil meteen een hele bos kopen. Juist door het aanbieden van
knap staaltje techniek dat maar weer aangeeft dat de broers
kleinere hoeveelheden en in verschillende soorten verpakkin-
graag met de tijd meegaan.
gen wordt de drempel om asperges te kopen lager.”
Peter: “Toch is ons doel niet om almaar groter te worden. De grond in deze omgeving om uit te breiden is bovendien schaars. En er is veel concurrentie van prei- en slatelers. Daar
Rechtop in de verpakking
komt bij dat je de grond maar een paar jaar achter elkaar
In Nederland worden steeds meer asperges geteeld, in 2010 werd in
kunt gebruiken. Daarna moet ie rust krijgen en mag je er vijf-
ons land circa veertien miljoen kilo van dit ‘witte goud’ geproduceerd.
tien tot twintig jaar geen asperges op aanplanten. Maar het
Coöperatie Coforta heeft een kleine vijftig aspergetelers binnen de
beste voor asperge is een perceel ‘verse grond’, waar nooit
gelederen, waartussen met enige regelmaat afstemming plaatsvindt en
eerder asperges op hebben gestaan.”
bijvoorbeeld gekeken wordt naar mogelijkheden voor innovaties. Zo
Ron: “Verreweg het belangrijkste voor ons is de kwaliteit. Die
leveren de broers Martens samen met een andere groene aspergeteler
zorgt bovendien voor een betere gemiddelde prijs. Het streven
van The Greenery dit seizoen voor het eerst groene asperges in een
is om ieder jaar 60-70% van onze geoogste asperges uit AA-
verpakking waarin het product rechtop staat. Voor de consument oogt
kwaliteit te laten bestaan. Tot nu toe lukt dat aardig, al begon
het product hierdoor extreem vers en de groente hoeft minder kort te
het seizoen dit jaar door het warme weer wel erg vroeg.”
worden afgesneden.
6
promotie in Duitsland Van links naar rechts: Marc Versluis van Versdirect.nl, Jochem Wolthuis van GroentenFruitBureau, Daniella Seidl van het PR bureau, Yvonne Geurten van The Greenery en Melanie Peters van ZON Fruit & Vegetables.
‘Nog meer Duitsers aan de Nederlandse tomaat helpen’ De Nederlandse tomaat moet z’n goede positie en marktaandeel op de Duitse markt in de komende jaren behouden en zelfs versterken. Met dit idee werkt een aantal afzetorganisaties (allen leden van sectorvereniging DPA) aan een gezamenlijke, unieke promotiecampagne die in de loop van de zomer begint. De teelt van tomaten in ons land staat internationaal in hoog aanzien.
tomaat als een ‘merk’ neer te zetten. Onze productiewijze kent wereld-
Ruim 90% van de totale productie (meer dan 1600 hectare) vindt z’n weg
wijd een groot aanzien. Hoewel een groep journalisten uit Oost-Europa
naar het buitenland, waarvan bijna de helft naar Duitsland gaat. Het
die onlangs bij The Greenery op bezoek was, toch een sterk verouderd
belang van de Duitse markt voor de Nederlandse tomatensector, en in het
beeld bleek te hebben en niet goed wist hoe duurzaam wij hier telen.”
verlengde de gehele glastuinbouw voor voeding, is hiermee enorm. De plannen om specifiek in Duitsland het imago van de Hollandse tomaat te
“Het beeld bij de Duitse consument bestaat dat wij ons product in de
versterken, bestaan al bijna twee jaar. In overleg met het GroentenFruit
kas geforceerd telen, op een kunstmatige manier laten groeien”, voegt
Bureau hebben vijf afzetorganisaties – FresQ, ZON Fruit & Vegetables,
Versluis toe. “In de campagne proberen we, zeker in het begin, ook het
Versdirect.nl, Best Growers Benelux en Coöperatie Coforta – eind oktober
vertrouwen van de consument in het eten van tomaten te herwinnen.
2010 de handen ineengeslagen om een campagne te ontwikkelen. Daar-
Met het oog op de EHEC-crisis is dat een belangrijk punt, al vormt dat
naast ziet het er naar uit dat ook FPG, Sun Quality en BOF aansluiten.
allesbehalve de aanleiding voor deze campagne.”
Mark Versluis, manager PR en productontwikkeling bij Versdirect.nl en
De promotiecampagne voor de Hollandse tomaat wordt ontwikkeld door
Yvonne Geurten namens Coöperatie Coforta maken deel uit van een
het Duitse bureau Seidl PR, dat ook betrokken is bij de Colourful Taste
projectteam. Zij geven onder verantwoordelijkheid van het DPA-bestuur
campagne voor de Nederlandse paprika in Duitsland. Het voorstel van
(Dutch Produce Association) de campagne vorm, samen met het gekozen
Seidl PR werd verkozen na een pitch tussen drie bureaus. Geurten: “De
marketingcommunicatiebureau.
onderlinge samenwerking tussen de telerverenigingen op het gebied van
Versluis: “Met een campagne hopen we de ingezette consumptiedaling
promotie is uniek te noemen. Iedere partij heeft natuurlijk zijn eigen
van tomaten in Duitsland een halt toe te roepen en mensen zelfs meer
belangen, maar we vinden elkaar in deze campagne. Overleg met betrek-
tomaten te laten eten. Dat geldt vooral voor de groep mensen in de leef-
kng tot de voortgang van het project loopt soepel en eensgezind.”
tijd tot veertig jaar.” Daarnaast heeft de Hollandse tomaat te maken met stijgende concurren-
De campagne richt zicht op zowel een jonge als op een oudere doel-
tie uit andere landen. “In Polen en Spanje duurt het seizoen steeds langer
groep. Per doelgroep worden specifieke middelen ingezet. De campagne
en uit landen als Marokko en Oostenrijk komen nu ook steeds vaker
bevat zowel moderne middelen als social media en events alsook de
tomaten naar Duitsland”, zegt Geurten. Bovendien stijgt de productie
meer traditionele media (bijv. tijdschriften) en klassieke pr-activiteiten,
in Duitsland zelf. In de campagne proberen we bijvoorbeeld in te spelen
weet Geurten. “Nog dit jaar, hopelijk al in augustus, gaat de campagne
op de voorkeur voor lokaal product, door erop te wijzen dat Nederland
lopen voor een periode van minimaal drie jaar. Gezien het budget
vlakbij Duitsland ligt.”
proberen we met relatief bescheiden middelen een maximaal resultaat
Belangrijke aspecten in de communicatie richting de Duitse consument
te behalen. We willen bereiken dat de Duitse consument eerder de voor-
zijn smaak, ‘vielvalt’ (diversiteit in soorten), duurzame teelt (gezonde
keur geeft aan de Hollandse tomaat. Daarnaast willen we beter scoren
productiewijze en voeding) en ‘het verhaal achter de tomaat (beleving
op imagoaspecten als goede kwaliteit, smakelijk, aromatisch en zonder
voor de consument). Geurten: “We willen proberen om de Nederlandse
schadelijke stoffen.”
7
online monitoren
Online monitoren rode bessen:
Optimaal pluktijdstip essentieel voor langere bewaring Een groep rode-bessentelers binnen Coöperatie Coforta maakt gebruik van een speciale online module bij het monitoren van het gehele teeltproces. Op basis van de ingevoerde gegevens kunnen deze telers onder meer het ideale pluktijdstip bepalen. Agronomist Klaas de Jager van The Greenery: “Vooral een te vroege, maar ook een te late pluk, kan van grote invloed zijn op de beoogde langere bewaring van het product.” Voor rode-bessentelers breekt dit jaar tussen 20 en 25 juli het
van roodverkleuring, gegevens over de bladval, de hoeveelheid
plukseizoen aan. Het is de periode waarin scholieren zich
bemesting, noem maar op. Dat doe ik eigenlijk al jaren, maar
aanmelden voor seizoensarbeid en waarin de bedrijven zich
nu kruip ik eens per twee weken achter de pc en voer ik in
willen verzekeren van voldoende goede ‘plukkrachten’ om in
deze teeltmodule al die gegevens in.”
korte tijd het relatief kwetsbare product veilig te stellen. In de beleving van de consument vormen deze zomermaanden
Dat doet Snoeren, net als een aantal andere rode bessentelers
het seizoen waarop de meeste bessen worden gegeten. Het
binnen de coöperatie, niet zonder reden. “Om rode bessen
overgrote deel van het geoogste product, zo’n 75 procent,
lange tijd goed te kunnen houden, is het belangrijk dat ze op
vindt echter z’n weg naar de koelcel. Hierin is het ras Rovada
het juiste moment zijn geplukt”, verduidelijkt Klaas de Jager
lang houdbaar.
van The Greenery. Als agronomist wijst hij diverse telers, vooral in de hoek van het zachtfruit, op de mogelijkheden
Online teeltmodule
van innovatieve teelttoepassingen. “Te vroeg plukken kan
Cees Snoeren teelt samen met zijn zoon René in het Bra-
ertoe leiden dat de bes naarmate deze langer wordt bewaard,
bantse Dongen rode bessen van het ras Redpoll en vooral
terugkleurt en ongewenst roze wordt. In de bewaarcel neemt
van het bewaarras Rovada. Sinds begin dit jaar gebruikt hij
de bes onder invloed van temperatuur en vocht met de tijd
de module van AgriMORE voor het online monitoren van de
in kwaliteit af. Je krijgt dan een afgeleefde bes.” Snoeren vult
teelt. “Ik houd in ons bedrijf dagelijks allerlei gegevens bij die
aan: “Het ‘brix-gehalte’, de suiker in de bes, wordt omgezet in
ik opschrijf in een boekje. De start van de bloei, momenten
alcohol en je houdt een heel zure vrucht over.” Aan de andere kant kan te laat plukken meer risico op schimmel geven.
Groeigraaduren Aan de teeltmodule ligt een model ten grondslag van Wageningen UR (University & Research Centre) waarmee het optimale pluktijdstip heel goed is te bepalen. Volgens dit model zijn de ‘groeigraaduren’ in de eerste dertig dagen na volle bloei bepalend voor het optimale pluktijdstip. De Jager: “Daarna kan een teler, als hij alle puntjes goed op de ‘i’ heeft staan, nog circa twee weken optimaal product plukken voor de lange bewaring. Noodzakelijk zijn bijvoorbeeld een goede strategie voor de gewasbescherming tegen schimmel en het droog en netjes oogsten van de bessen. Voorafgaand aan de optimale plukdatum kan ook al geoogst worden voor directe
8
optimaal pluktijdstip rode bes
Teler Cees Snoeren (l) en Klaas de Jager van The Greenery (r) onderkennen het belang van het bepalen van het optimale pluktijdstip.
afzet en de korte bewaring. Door een deel van het volume
Plukdata
rechtstreeks af te zetten proberen we het volume bewaarbes-
Het verzamelen en vooral invoeren van alle gegevens vraagt
sen af te stemmen op de marktvraag.”
enige discipline, maar Cees Snoeren ziet er zeker de voordelen van in. “Je kunt jouw informatie vergelijken met andere telers
Ieder jaar neemt The Greenery een aantal kisten met bessen
en zodoende van elkaar leren. Ook kan ik met het oog op de
van alle telers in bewaring. De bessen zijn op dezelfde dag
ideale plukdatum tijdig personeel inhuren. Als het weer drie,
geplukt. Toch blijkt er nadrukkelijk verschil in kwaliteit als
vier dagen optimaal is, willen we in heel korte tijd zoveel
ze uit de koeling komen. De Jager: “De verschillen in bewaar-
mogelijk product binnenhalen. Als het regent wachten we
resultaat kun je als telers met elkaar bespreken. De monito-
liever even.”
ringsmodule verschaft ons daarbij weer nieuwe informatie.
De Jager: “Als we het model volgen, kom je voor dit jaar lande-
Het is nog een systeem in opbouw, dat uiteindelijk als een
lijk uit op 23 juli als ideale datum voor de start van de pluk.
soort kenniscentrum voor telers moet fungeren en ook de
Maar het is niet zo dat er één datum geldt voor alle telers
samenwerking onderling nog verder kan bevorderen.”
in heel Nederland. Als ik kijk naar de gegevens van Cees z’n bedrijf, dan rolt daar 19 juli uit, terwijl voor een andere, wat latere regio 29 juli de ideale aangegeven datum is. Daarnaast
Ook voor andere producten
moet je rekening houden met bedrijfsindividuele verschillen.
Ook voor andere producten is de online teeltmodule van AgriMORE
Wanneer een teler gemiddeld meer last van roze kleurende
mogelijk goed bruikbaar. De Jager: “Op dit moment kijken we bijvoor-
bessen heeft, is het bijvoorbeeld beter om wat later te oog-
beeld ook hoe we dezelfde werkwijze kunnen inzetten bij Lazoet-prui-
sten voor de echt lange bewaring.”
men en blauwe bessen. Ook vroeg een teler of we ook niet voor kersen
Vorig jaar begon Snoeren als een van de eerste Coforta-telers
iets zouden kunnen opzetten. Door allerlei gegevens te monitoren kun
met plukken. Dit jaar komt het optimale pluktijdstip zelfs
je toetsen of je op de juiste weg bent en anders kun je op tijd bijstu-
ruim drie weken eerder. “Aanvankelijk stokte dit jaar de groei
ren. Is er over drie, vier jaar een soortgelijk jaar als nu, dan kan je die
wat door de droogte. Met een beetje regen ontstond er een
oudere gegevens er zo weer bijpakken. Dat neemt niet weg dat je ook
andere luchtvochtigheid en begonnen de gewassen enorm te
altijd naar de plant zelf moet blijven kijken.”
groeien.”
9
Coöperatiezaken
Coöperatiezaken
Green Academie voor kennisvergroting leden Coöperatie Coforta wil haar leden zo goed mogelijk ondersteunen in het vergroten van hun kennis. Onder de vlag van de pas opgerichte Coforta Green Academie organiseert zij diverse trainingen, workshops en seminars. Begin mei was de aftrap van een eerste seminar met als onderwerp ’marktgerichtheid in de AGF-keten’.
organiseren. Waarbij we proberen rekening te houden met drukke perioden in het seizoen om zoveel mogelijk telers in de gelegenheid stellen te komen.” Op 10 mei vond in Bleiswijk het eerste seminar onder de Green Academie plaats, met als onderwerp ’marktgerichtheid in de AGF-keten’. Hans
Na tien jaar succesvolle bestuurdersleergangen te hebben georganiseerd
Verwegen, marktanalist bij The Greenery, gaf als eerste een presentatie.
voor het bestuurlijk kader – ledenraad en bestuur – ontstond het idee om
In vogelvlucht schetste hij de laatste inzichten en markt- en retailontwik-
de doelgroep te verbreden naar alle aangesloten marktgerichte onderne-
kelingen in Europa. Daarna volgde een verhaal van Rini Emons namens
mers: de Coforta Green Academie.
SymphonyIRI. Dit bedrijf doet marktonderzoek aan de hand van de kassa-
Peter van Asseldonk, paddenstoelenteler in Boekel en bestuurslid van
gegevens van alle verkochte artikelen in de supermarkten in Nederland.
de coöperatie, legt kort uit wat de achterliggende gedachte is van deze
Van Asseldonk: “Het doel van bijeenkomsten als deze is steeds hetzelfde:
academie: “Met deze vorm van kennisaanbod wil Coöperatie Coforta
de teler inzicht verschaffen in de laatste ontwikkelingen op een bepaald
haar leden meer inzicht geven in onderwerpen waar zij zelf niet dagelijks
gebied. Vaak zal dit een marktgerelateerd onderwerp zijn, maar het kan
mee bezig zijn. Het idee is om aantal keren per jaar een bijeenkomst te
ook over ander zaken gaan die van belang zijn.”
Nieuw Coforta-lid
‘Naturelle geeft mij een Met achttien jaar teeltervaring, waarvan zo’n tien jaar op biologisch gebied, achtte Aldo van Os de tijd rijp om voor zichzelf te beginnen. Op 2,5 hectare teelt hij sinds kort in IJsselmuiden (‘vanwege de goede grond’) biologische trostomaten en paprika. In de uitgebreide zoektocht naar een geschikte afzetorganisatie viel zijn keus op Naturelle, de biologische dochteronderneming van The Greenery. Sinds 1 april is Aldo (39) lid van coöperatie Coforta. “De mensen van Naturelle bezorgen mij een goed gevoel.” “Ik kom oorspronkelijk uit het Westland, waar mijn vader een teeltbedrijf had en heel toevallig ook lid was van The Greenery”, vertelt Aldo. “Al op m’n 22e maakte ik een persoonlijke keuze voor gezonde, biologische voeding. Het reguliere bedrijf van mijn vader, dat wel gewoon met reguliere gewasbeschermingsmiddelen werkte, vond ik daar niet meer bij passen.” Aldo, die in de midden jaren negentig ook zes jaar bij een grote biologische supermarkt werkte, deed de afgelopen vijf jaar ervaring op met biologische teelt op een bedrijf in de buurt van Emmen. Vorig jaar waagde hij de stap om een eigen teeltbedrijf op te zetten: Biokwekerij Aldo van Os. Voor het vermarkten van zijn
10
Commentaar
Coöperatiezaken
Interesse in Jumbo Na de pauze kreeg Jan Hein van Warmerdam het woord. Hij houdt zich als Sales analist bij The Greenery op verzoek van klanten bezig met het inrichten van het AGF-winkelschap. Dat hier een hele wetenschap achter schuilt, konden de aanwezigen in de zaal niet vermoeden. Maar de manier waarop je het AGFschap in de supermarkt indeelt, is wel degelijk van invloed op de koopbeslissingen die de klant neemt. Maarten Bobeldijk, productgroepmanager bij Jumbo, kreeg na afloop van zijn presentatie de meeste vragen van telers op zich
Samenwerking is het sleutelwoord voor GMO 25 mei 2011
afgevuurd. De supermarktketen die in Nederland momenteel
Over GMO, de gemeenschappelijke marktordening voor groenten en fruit,
hard aan de weg timmert, probeert consumentengedrag zo
wordt binnen onze sector en Coöperatie Coforta veel gesproken. Wat opvalt
goed mogelijk toe te passen in de praktijk. Door middel van
is dat weinig mensen inhoudelijk precies weten hoe GMO werkt, waardoor
een doordachte schappresentatie wil Jumbo klanten begelei-
er vaak maar wat wordt geroepen.
den en ‘verleiden’ in hun keuze voor AGF. Jumbo doet niet mee aan acties, maar garandeert de laagste prijzen voor haar verse
Als Jongerenraad kwamen wij onlangs bijeen om ons specifiek te verdie-
product dat is opgenomen in een breed en actueel assortiment
pen in dit onderwerp. We kregen onder meer een uitgebreide uitleg over
van constant hoge kwaliteit. Om die maximale kwaliteit te berei-
de werking van GMO door Kirsten Haring en Peter de Wit van onze eigen
ken, gaat Jumbo onder andere uit van duurzame sourcing (bij
GMO-afdeling. Iets wat overigens vrij uniek is voor een telersvereniging. De
specialisten zo kort mogelijk bij de bron), aanvoer van het meest
GMO-subsidie voor onze sector, één van de wel twintig verschillende GMO’s
verse product en efficiënte logistieke stromen (zowel in versheid
die Brussel kent, is bedoeld om bundeling in de teelt te bereiken. Leden
als in kosten). Bobeldijk, die de huidige samenwerking met The
van een GMO-erkende telersvereniging zoals Coforta U.A., die marktgericht
Greenery prees, oogstte met zijn verhaal over de strategie van
opereren, milieubewust of productvernieuwend bezig zijn, kunnen voor een
Jumbo veel belangstelling van alle telers in de zaal.
specifiek project in aanmerking komen voor GMO-subsidie. Leden van coöperatie Coforta U.A. kunnen na goedkeuring van het bestuur deelnemen in een operationeel plan dat wordt aangevraagd bij het Productschap Tuinbouw. Het PT treedt namens het ministerie van EL&I op als
goed gevoel’
uitvoerder en toezichthouder van GMO. Na een positief verlopen goedkeuringstraject ontvangt Coforta een beschikking en na uitvoering en declaratie van de kosten voor investeringen een bepaalde hoeveelheid GMO-subsidie.
producten sprak hij met diverse afzetorganisaties. “Adriaan Jansen, aanbodmanager van Naturelle, kende ik al langer,
Veel telers lopen met investeringsplannen in hun hoofd rond die perfect
maar ik ben verschillende keren bij Naturelle langs geweest
aansluiten op GMO-doelstellingen. Denk aan energievraagstukken, zoals het
en heb van alles mogen zien. Uiteindelijk hield ik daar een
gebruik van aardwarmte voor in de kas. Dan is het goed te beseffen dat het
goed gevoel aan over. Allemaal prettige mensen die echt
verkrijgen van GMO-subsidie vaak mogelijk is. Helemaal als je bedenkt dat
hun best voor mij willen doen en graag wilden dat ik bij hen
onze coöperatie het afgelopen jaar de GMO-gelden niet maximaal heeft kun-
kwam. Ik ga er dan ook vanuit dat zij mijn product goed
nen benutten. Zo’n twintig tot dertig procent van alle Coforta-telers partici-
weten af te zetten.”
peert in GMO-projecten, dus wat dat betreft valt er zeker nog iets te winnen.
“Naturelle weet dat ik in staat ben een product van een heel
Zelf heb ik heel toevallig gisteren samen met mijn vader een GMO-aanvraag
goede kwaliteit te leveren, dat wellicht geschikt is voor de
ingediend. Met ons bedrijf Champi Chique willen we een belevingswereld
strenge Engelse markt. Met biologische teelt kun je, als je
voor paddenstoelen opzetten. Daar kunnen niet alleen wij, maar alle telers
het goed doet, best een boterham verdienen. Daartegenover
binnen Coforta en The Greenery samen van profiteren. Voor mij zijn bunde-
staat dat de risico’s misschien wel twintig keer groter zijn
ling en samenwerking dan ook de sleutelwoorden voor het toekomstig
dan in de gangbare teelt. Door er dagelijks mee bezig te zijn,
succes van onze coöperatie. Iets waar de Jongerenraad graag een steentje
een goed hygiëneprotocol en het op tijd uitvoeren van biolo-
aan bijdraagt.
gische bestrijding, hoop je plagen zoveel mogelijk buiten de deur te houden.”
Bas van den Berg, Lid Jongerenraad Coöperatie Coforta 11
Contact tussen teler en consument
Verseoogst.nl zorgt voor direct contact tussen teler en consument
‘Mogelijkheden social media is vooral kwestie van ontdekken’ De tuinbouwsector begint de kracht van bekende social media als Twitter, Facebook en eerder Hyves steeds meer te ontdekken. Telers die hierin qua gebruik vooroplopen zijn allemaal positief. Anderen vinden het soms nog lastig een goede invulling te geven aan deze hedendaagse manier van communiceren. Met de pas gelanceerde website Verse Oogst brengt afzetorganisatie The Greenery teler en consument in elk geval vast dichter bij elkaar. Halverwege 2010 beleefde het gebruik van social media z’n
en nog wat weten over het product, de bereidingsmogelijk-
grote doorbraak in de tuinbouwsector, vertelt Harm-Jan
heden, en ook de herkomst. Als je online benaderbaar bent,
Eikelenboom. Hij is specialist op het gebied van digitale
kunnen mensen die informatie én jou als teler of je product
media en werkt op de afdeling Marketing & Communicatie
beter vinden.”
van The Greenery, één van de twee vaste afzetorganisaties van Coöperatie Coforta. “Steeds meer teeltbedrijven gingen
Gezondheidsaspect
de mogelijkheden ontdekken. Telers hebben een mooi pro-
Eén van de bedrijven die zelf flink aan de slag zijn met social
duct en kunnen daar veel over vertellen. Tegelijkertijd volgt
media, is Greenco, bekend van de minitomaatjes en andere
de markt ons nauwlettend en wil de consument van alles
snoepgroenten. Jos van Mil is één van de zes eigenaren en houdt zich vooral bezig met de marketing- en communicatiekant van het bedrijf. “Zoals wel meer bedrijven zijn wij begonnen op Hyves. In 2005 hebben we ook een professionele website voor Tommies laten maken. Hierop komen regelmatig nieuwtjes over ons product en de sector, net als allerlei gezondheidsweetjes over groente en fruit.” Van Mil is overtuigd van de voordelen van social media. “Vroeger bracht ik bijvoorbeeld ter promotie voor gezonde voeding honderd zakjes tomaten bij een organisatie langs. Nu bereik ik die mensen veel sneller via internet.” Een paar uitgestuurde tweets naar aanleiding van het tv-programma ‘Help, mijn kind is te dik’ zorgden er bijvoorbeeld voor dat Endemol de volgende dag aan de lijn hing voor een afspraak. “Uit dergelijke contacten hoeft niet altijd meteen een order te rollen, maar het biedt je als ondernemer wel de mogelijkheid om met andere partijen in gesprek te raken.”
Verse oogst Met www.verseoogst.nl biedt The Greenery alle telers die zijn aangesloten bij Coöperatie Coforta de mogelijkheid te communiceren met de consument. Het platform krijgt nu al 6.500 unieke bezoekers per maand. Consumenten worden uitgenodigd hun stem uit te brengen op hun favoriete teler en informatie te delen met volgers, bijvoorbeeld via Twitter Harm-Jan Eikelenboom (l) en Jos van Mil (r) spreken de mogelijkheden van social media door.
12
Social Media
Twitterende telers Marieke Tas teelt samen met haar man Ad van der Kleij paprika’s in Bemmel. Onder de naam ‘Tas-toe ambachtelijk’ brengt Marieke een aantal afgeleide paprikaproducten op de markt (jams, sauzen, chutneys). Over deze en andere activiteiten twittert Marieke er regelmatig op los. “Ik werd door het bekende boek ‘Het meisje van de slijterij’ van Petra Bouvere getriggerd om zelf ook gebruik te maken van Twitter. Naar mijn idee moeten berichten een mengeling zijn van zakelijke aangelegenheden en interessante dingen over jezelf als persoon. Wie het alléén zakelijk gebruikt, als middel om snel reclame te maken met berichten als ‘drie halen, twee betalen’, zal zien dat lezers gaan afhaken.” of Facebook, die in de site zijn geïntegreerd. “Telers die nog Als sector kunnen we via social media heel goed
niet zo met communicatie via internet bezig zijn, worden
laten zien wie we zijn, waar we voor staan en
toch geïnteresseerd”, vindt Van Mil. “Het biedt de moge-
vooral wat voor lekkere producten we telen, vindt
lijkheid om op een heel, simpele manier te zoeken en te ont-
Marieke. “Consumenten vergeten wel eens dat
dekken wat er voor jou als teler op dit gebied mogelijk is.
telers op de eerste plaats ook mensen zijn. Wij
Voor mij is Verse Oogst een hele mooie folder die je product
moeten veel meer de passie voor ons vak uitstralen
en bedrijf beschrijven.” Eikelenboom: “Via Facebook zijn we
en niet alleen laten zien hoe goed we technisch
ook bezig een community om Verse Oogst heen te bouwen.
zijn. Met een eenvoudig filmpje op je website, of
Social media werken in feite als een vliegwiel, het gaat van-
door bijvoorbeeld gebruik te maken van verse-
zelf groeien. Uiteindelijk moet het in het DNA van je bedrijf
oogst.nl kun je dat goed laten zien.”
komen en onderdeel worden van je dagelijkse processen.”
Annet en Richard Kalter telen in IJsselmuiden
Regievoering
aardbeien. Sinds oktober 2010 is Annet een fana-
Wat voor strategie gebruikt Van Mil voor de inzet van
tiek twitteraar. “Dat is eigenlijk begonnen naar
Twitter? “Je moet natuurlijk wel goed nadenken over wat
aanleiding van een presentatie over social media
je verstuurt. Ik zeg altijd: ‘Houd de kernwaarden van ons
bij de ‘De smaak van NL’. Na thuiskomst heb ik
bedrijf voor de geest als je aan het twitteren bent’. Dan kun
nog dezelfde avond een account aangemaakt en
je niet zo snel uit de bocht vliegen. We geven onze mensen
ben ik steeds in berichten van maximaal 140 tekens
eigen verantwoordelijkheid, ze beseffen wat vertrouwelijk is
gaan vertellen wat ik allemaal had meegemaakt.
en bij twijfel vragen ze het eerst.” Bovendien hebben social
Wat mij opvalt is dat er veel aardbeientelers op
media een zelfregulerende werking, stelt Eikelenboom: “Een
Twitter zitten.
opmerking waar iemand het niet mee eens is wordt heel
Ik probeer zelf altijd iets te schrijven dat ik ook
snel gecorrigeerd, doordat andere mensen reageren op jouw
zou zeggen voor een zaal van tweehonderd man.
bericht.”
Onlangs zat ik in een restaurant van een bekend
Juist die mogelijkheid tot dialoog maakt social media waar-
warenhuis en zag daar veel Spaanse aardbeien
devol, vindt Van Mil: “Ik herinner me een bericht waarin
liggen. Via Twitter vroeg ik me hardop af waarom
iemand beweerde dat tomaten vaak genetisch worden
er geen Hollandse aardbeien werden gebruikt door
gemanipuleerd. Dat kun je dan, mits goed onderbouwd,
een bedrijf dat voor regionale producten wil gaan,
prima weerleggen. En nadat de EHEC-bacterie opdook,
Nederlandse aardbeien waren er immers al in
konden wij daar meteen op reageren. Ons product was
overvloed. Binnen een halfuur kreeg ik een reactie
toevallig net onderzocht in het lab en die resultaten konden
van het bedrijf. Tegen collega’s zou ik willen zeg-
we meteen met iedereen delen.”
gen: ‘ga het eens proberen en ontdekken. Maak heel eenvoudig een account aan en kijk wat ieder-
Heeft Eikelenboom nog een advies voor telers? “Begin
een zegt. Je hoeft echt niet elke dag tien berichten
voorzichtig en kijk wat voor jou werkt. Waar ben je aan toe
uit te sturen, maar je kunt wel proberen om je als
en wat past bij de ontwikkeling van je bedrijf? Daar moet je
teler meer te onderscheiden door jouw verhaal te
een keuze in maken, maar ga de social media vooral ontdek-
vertellen aan de consument.”
ken.”
13
paneldiscussie
De branchebarometer
De deelnemers (van linksboven naar rechts): Wiggele Oosterhoff onderzoeksprogrammaleider Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten, trekker programma Ondernemerschap van de Groene Kennis Coöperatie. Helga van Marrewijk projectleider campagne It’s Alive, bedoeld om jongeren voor de tuinbouw te interesseren. Mario van der Wel lid Jongerenraad Coöperatie Coforta, ondernemer in spe in de twee trostomatenkwekerijen van zijn vader, aangesloten bij telers vereniging Prominent. Nicoline Vaalburg teler en verwerker van knolselderij in Zuidschermer en lid Coöperatie Coforta. Theo Ammerlaan
tomatenteler, bestuursvoorzitter Coöperatie Coforta en vice-voorzitter Raad van Commissarissen The Greenery.
14
aantrekkelijkheid tuinbouwsector
Werken en ondernemen in de tuinbouw: Hoe blijft dat aantrekkelijk voor toekomstige generaties? Vanaf 1946 kennen we vijf generaties: de Traditionele, de Babyboomers, de X-generatie, de Y-generatie en de Einstein-generatie. De laatste groep, geboren vanaf 1985, is nog jong. Maar hoe krijgen we juist hen geïnteresseerd voor een carrière of, nog beter, ondernemerschap in de tuinbouw? Drie generaties uit de sector discussieerden mee over een enorme uitdaging: hoe borgen we onze collectieve opvolging op een passende manier? De tuinbouw is niet al te populair onder
werken in de tuinbouw kwamen reacties
Van der Wel: “Ik hoor vanuit Den Haag her-
jongeren. Als ze maar beperkte belangstel-
als ‘zwaar werk’, ‘slechte betaling’ en ‘vuile
haaldelijk hoe belangrijk de tuinbouwsector is
ling hebben voor het vak, dan moeten we
handen’. Het werk in de kas zit vooraan in de
voor de Nederlandse economie. Intussen wor-
ons toch helemaal zorgen maken over
beeldvorming, er is zeer weinig bekend over
den we door diezelfde overheid net zo vaak
ontluikend ondernemerschap?
de wereld daar direct omheen.”
onderuit geschoffeld als niets ontziende bazen
Van Marrewijk: “Het is niet zozeer een slecht
Van der Wel: “De meeste ondernemers krijgen
die personeel uitbuiten. Onterecht.”
imago, maar onbekendheid met het vak. Uit
het werken in de tuinbouw toch van huis
Ammerlaan: “Aan de andere kant moeten we
ons onderzoek blijkt dat jongeren geen kennis
uit mee. Blanco als ondernemer deze sector
wel steun aan de overheid geven om de rotte
hebben van de sector. Ze noemen spontaan
instappen, dat zie ik heel weinig. Dan moet je
appels uit de kist te halen.”
producten, maar er komt geen beeld van de
wel heel veel middelen meebrengen.”
Vaalburg: “Laat Den Haag zich eerst maar eens
tuinbouw bij ze op. Als ze naar de toekomst kijken, dan denken ze niet aan de tuinbouw. Hebben ze eenmaal kennis gemaakt, dan zijn
Van Marrewijk:
ze wel positief.”
‘De tuinbouw heeft geen slecht imago.
Zouden ze om te beginnen in de tuinbouw
De sector kampt met onbekendheid.’
wíllen werken? Van Marrewijk: “Twee procent zegt meteen
Intussen verandert het ondernemerschap
wat soepeler opstellen. De schoolgaande jeugd
volmondig ‘ja’. Tien procent zou het over-
ook…
mag bij ons schoffelen. Maar worden ze in de
wegen. De vijver moet groter. Daar is een
Ammerlaan: “Zeker wel. Je ziet bedrijven
schuur gesignaleerd, dan ben ik al in overtre-
campagne het geëigende middel voor. Op
ontstaan met een breed opgeleid management
ding. Intussen zitten kinderen van tuinders
internet en tv moeten we ze tegenkomen. Als
en specialismen. Tuinbouw is een container-
bij wijze van spreken al als twaalfjarige op de
ze eenmaal bereid zijn kennis op te nemen, als
begrip geworden. Ik ken bedrijven waar zestig
trekker. Jongeren die wij van buiten aantrek-
ze iets van je gezien hebben, dan kunnen we
Hbo’ers rondlopen. Maar we hebben ook nog
ken, mogen niet eens naar machines kijken.
ook andere middelen inzetten.”
veel productiearbeid nodig. Dat is overwe-
Dan maak je het er ook niet aantrekkelijker
gend laaggeschoold, maar arbeidsvriendelijk
op. Een stagiair van de lagere landbouwschool
Weten jullie waarom dat percentage zo
werk. Het fysieke gaat er steeds meer vanaf.
mag bij ons meerijden op de trekker, verder
laag is?
Mechanisatie en robotisering kunnen nog een
nagenoeg niets. Wet- en regelgeving is wat dat
Van der Wel: “Een negatief beeld uit het ver-
positieve draai geven aan die belangstelling.”
betreft een grote hindernis.”
leden: zeven dagen per week, 24 uur per dag
Van Marrewijk: “Het is jammer dat de sector
Oosterhoff: “Waar, maar laten we ook eens
met je voeten in de klei hard werken. Matige
door de productiearbeid die nodig is, nog te
naar de aantallen kijken. De instroom in het
producten vertroebelen dat beeld nog meer.”
vaak negatief in de publiciteit komt. Dat doet
Mbo en Hbo bestaat per jaar uit tweehonderd
Van Marrewijk: “Klopt. Op onze vraag over
ook geen goed.”
studenten. Dat is natuurlijk veel te weinig.
15
paneldiscussie
Ammerlaan:
‘Mijn opvolger zal uit ander hout zijn gesneden en moet openstaan voor clustering.’ Veertig procent van de Hbo-studenten kiest
innovatief. Het is ook spannend, er moet nog
De Einstein-generatie kiest om nog onbe-
eerst voor een stad en daarna pas een studie-
veel veranderen om ook in de toekomst een
kende redenen voor het vak. De maat-
richting. Probeer die doelgroep maar eens in
stabiele sector te blijven.”
schappelijke kant zal zeer waarschijnlijk
het groene onderwijs te krijgen. Er moet aan
Vaalburg: “Je bent heel bewust bezig met
aan belang toenemen. Geld verdienen
de vraagkant ook iets gebeuren. Wat vraagt
voeding. Het is mooi om aan de ontwikkeling
wordt in de keuze verdrongen door voed-
het bedrijf? Tegenwoordig staat standaard
van een groeiend product te werken. Zeventig
selkwaliteit, natuurbeheer, dierenwelzijn
bovenaan: Hbo werk- en denkniveau. Dat kan
procent van het pootgoed in de wereld komt
en milieubescherming. Zien jullie dat ook?
toch genuanceerder?
uit Nederland. We staan er veel te weinig bij
Ammerlaan: “Jonge mensen kennen steeds
Vaalburg: “Technisch opgeleide jongeren kun-
stil hoe belangrijk het is deze voorsprong te
minder grenzen. We zullen moeten accepteren
nen ook in onze sector terecht.”
houden. Doe mee!”
dat de allerjongsten in het vak vinden dat de
Oosterhoff: “Dat reken ik onszelf ook aan.
Ammerlaan: “De tuinbouw is een sector met
wereld een dorp is.”
Groen onderwijs en grijs onderwijs werken te
veel innovatiekracht. Een kraamkamer voor
Van Marrewijk: “Wij hebben in onze campagne
weinig samen. We moeten in de afstudeerfase
veredeling en kennisontwikkeling. Wil je
niet uitsluitend gekozen voor thema’s waarin
of de bovenbouw van het Mbo meer gezamen-
meewerken om op het gebied van productver-
de tuinbouw sterk is, maar waarin jongeren
lijke opleidingstrajecten maken. Daar vormt
nieuwing, maar zeker ook om op procesver-
zijn geïnteresseerd. Duurzaamheid, interna-
wet- en regelgeving inderdaad een belemme-
nieuwing koploper te blijven? De Nederlandse
tionale handel en creatie staan wat verder af
ring: we mogen maar voor een beperkt deel
tuinbouw biedt je een geweldig uitdagend
van de klassieke motivatie. We merken dat we
niet-opleidingsgebonden onderwijs verzorgen.
speelveld. Het belangrijkste onderdeel van het
juist daarmee boeien.”
Terwijl de arbeidsmarkt meer variatie vraagt.” Ammerlaan: “Hoeveel midden en hoger kader in de tuinbouw heeft echt een groene opleiding nodig? Ik denk dat dit maar een klein percentage is.” Oosterhoff: “Ok, maar werkgevers willen op z’n minst ‘feeling’ voor de groene sector.”
Vaalburg:
‘Blijven ontwikkelen en passie delen. Wees trots op je bedrijf, dan slaan de vonken vanzelf over.’
De ondernemers aan tafel krijgen dertig seconden op Nederland 1 over onderne-
spel is de processen in de bedrijven minder
Ammerlaan: “Mijn opvolger zal uit een heel
merschap in de sector. Wat is jullie tekst?
zwaarwegend te maken in de bepaling van de
ander hout zijn gesneden dan ik. Bedrijven in
Van der Wel: “Een mooie, uitdagende sector,
kostprijs. Als je ziet hoe groot de verschillen in
de sector zullen blijven veranderen. Andere
waarin veel gebeurt. We zijn met z’n allen heel
arbeidskosten binnen de EU zijn …”
samenwerkingsvormen zijn onvermijdelijk. Ondernemers van de toekomst zullen daarvoor open moeten staan.”
De jongste vijf generaties Een ondernemer in de tuinbouw verdient Traditionele generatie (geboren vóór 1946)
wat minder, maar is wel gelukkig…
Gedisciplineerd, georganiseerd en consistent
Oosterhoff: “Ik was jarenlang mentor van
Babyboom-generatie (1946-1964)
derde- en vierdejaars studenten. Als ik vroeg
Hoog verantwoordelijkheidsgevoel, status is belangrijk
op grond waarvan zij een baan kiezen, dan
X-generatie (1965-1975)
staat inkomen nooit op nummer één. Het
Carrièremakers, loyaal aan eigen doelen
werk moet voor een deel van de studenten niet
Y-generatie (1976-1985)
verder weg zijn dan vijftig kilometer van het
Zelfontplooiing, wil erkenning, zoekt balans in werk en vrije tijd
ouderlijk huis, er moet een goede werksfeer
Einstein-generatie (1985–nu)
zijn en het werk moet ergens goed voor zijn.”
Eigen normen, maakbare toekomst, slim en sociaal
Van Marrewijk: “Op die punten scoort de tuinbouw juist heel goed. De mensen die in
16
aantrekkelijkheid tuinbouwsector
de sector werken, noemen zwaar werk nooit
beseft dat andere generaties het anders doen.
Ten slotte nog eenmaal de bovenliggende
als keerzijde. Dat zit vooral in de verkeerde
Ga je gang en maak fouten. Als je er maar
vraag in deze discussie: hoe houden we
beeldvorming.”
van leert. En dat doe ik momenteel zoveel
ondernemerschap in de sector aantrekke-
Oosterhoff: “De ontwikkelmogelijkheden veran-
mogelijk.”
lijk voor toekomstige generaties?
deren tijdens al die schaalvergroting heel snel.
Vaalburg: “Onze ervaring is dat onze kijk op
Oosterhoff: “Door de bijscholingsmogelijkhe-
Dat vinden jongeren interessant. Het is wel een
ondernemerschap nog niet naadloos aansluit
den goed te organiseren. Als de schoolverlater
claim op werkgevers: ‘geef ons de kans om ons
op wat jongeren belangrijk vinden. Jongeren
de onderwijsdeur dichtdoet, zit er nog een
te ontwikkelen en in het diepe te zwemmen’.”
kijken nog veel op de klok en hebben drukke
leven lang leren achter. Dat moeten we goed
Van Marrewijk: “Zolang het maar realistisch
agenda’s, met veel verschillende taken. Dat
organiseren. Dat doen we in de Ondernemers
blijft. Jongeren willen heel snel grote stappen
staat nog ver van onze praktijk vandaan.”
Academie.”
maken. Na een jaar nog geen kans? Weg
Van der Wel: “Dat is een kwestie van creatief
Vaalburg: “Blijven ontwikkelen en passie
zijn ze.”
zijn in het aantrekkelijker maken van het werk.
delen. En collega’s: wees trots op je bedrijf en straal positiviteit uit. Dan slaan de vonken vanzelf over.”
Van der Wel:
Van Marrewijk: “De sector openstellen voor
‘Mijn vader accepteert dat jongeren het anders doen. Maak maar fouten. Als je maar leert.’
kennis van buiten en gezamenlijk groeien. Haal de buitenwereld naar binnen.” Van der Wel: “Landelijk nog beter laten zien waarmee we bezig zijn. En de collega’s waarmee we eigenlijk niet mee vergeleken willen worden, overtuigen dat zij iets anders moeten
Ammerlaan: “Het vinden van personeel is
Wij hebben een paar keer per jaar extreme
gaan doen.”
minder moeilijk dan ondernemerschap laten
drukte, waarin we wat extra’s van iedereen
Ammerlaan: “Ik ga met Nicoline mee: passie
ontstaan. Dat veroorzaakt de opvolgingsproble-
vragen. We maakten er internationale culinaire
overdragen. We zijn een volk dat altijd vanuit
matiek in de tuinbouw.”
weken van, met elke dag wat anders te eten.
het hart spreekt. Er mag nog wel wat meer
Van der Wel: “Wij willen ze in ieder geval kansen
Het gebeurde dat de partners meekwamen
met hart en ziel aan de grote wereld worden
geven. Als de top maar durft los te laten. Mijn
eten. Prima.”
verteld wat deze mooie sector allemaal in
vader erkent het belang van goede opvolging en
zich heeft.”
17
kort nieuws
Kort Nieuws
Bezoek Bleker vanwege EHEC-crisis De EHEC-crisis heeft de afgelopen weken de voedingstuinbouw beheerst. Een korte terugblik op hoe The Greenery, samen met andere organisaties, heeft gereageerd. De centrale coördinatie tijdens de crisis lag bij
courgettes, voor de periode eind mei tot eind
het Productschap Tuinbouw, dat ook de woord-
juni. De schadevergoeding geldt voor telers die
voering verzorgde. Vanuit de coöperatie Coforta
zijn aangesloten bij telersverenigingen en voor
had The Greenery zitting in het crisisteam en
niet georganiseerde telers.
was er continu overleg. Bij The Greenery zijn
Campagne om witlof op de kaart te zetten
al na de eerste dag extra monsters afgenomen.
Overschot
Hierover heeft The Greenery zowel klanten van
Op zaterdag 10 juni werd het Duitse advies
de afzetorganisaties als telers van de coöperatie
om geen saladegroenten te eten, ingetrokken.
op de hoogte gehouden.
Bleker bezocht Rusland, samen met Greenery-
Begin juni heeft The Greenery een speciale
medewerker Serge Sinyakov, om te trachten
witlofcampagne gelanceerd, gericht op jonge
het importverbod in Rusland op te heffen. Na
consumenten. Een belangrijke rol is wegge-
het herstel van de afzet zal snel acceptabele
legd voor het programma ‘Je echte Leeftijd’.
prijsvorming moeten volgen, om de enorme financiële verliezen verder te beperken. Het
De campagne heeft als doel de toekomstige
forse productieoverschot bij zowel teelt als
generatie te bewegen vaker witlof te kopen
handel door de ingestorte markt is niet direct
en zo de goede marktpositie in Nederland
weg te poetsen, waardoor er nog veel product
te behouden. In het tv-programma komt
Bezoek
moet worden doorgedraaid. Om de prijzen te
witlof meerdere malen voorbij en rondom het
Op donderdag 9 juni bezocht staatssecretaris
herstellen, heeft minister Verhagen van EL&I
programma worden tv-spotjes uitgezonden.
Henk Bleker samen met onder anderen Tiny
het verzoek ingediend de productie te beperken
Verder zijn op de website van het programma
Aerts (ZLTO), het bedrijf van Peter Nouws,
door areaal eerder uit productie te nemen en
advertenties geplaatst en wordt er gelinkt naar
komkommerteler bij The Greenery. Aansluitend
onrijpe groenten te oogsten en af te voeren.
de website van de witlofcampagne:
bezocht Bleker The Greenery Benelux. Volgens
www.de10vanwitlof.nl
het Productschap Tuinbouw leden de telers
www.de10vanwitlof.nl, www.jeechteleeftijd.nl
ongeveer 40 miljoen euro schade per week, voor handelaren is dat 30 miljoen euro. De EU stelt
Actie moet vertrouwen herwinnen
210 miljoen euro beschikbaar voor gedupeerde
In het weekend van 24 tot en met 26 juni
tuinders en telers. De compensatie wordt
bezoekt Coöperatie Coforta een aantal
berekend aan de hand van een referentieprijs:
grote Duitse steden om met promotie-
de gemiddelde prijs over de afgelopen drie jaren.
teams product uit te delen en uitleg te
Voor niet-verkochte producten krijgen telers
geven over de teeltwijze en de herkomst
de helft van Brussel. De schade wordt vergoed
van Nederlandse komkommers, tomaten
voor komkommers, tomaten, sla, paprika’s en
en paprika’s. Deze actie is afgestemd met het Productschap Tuinbouw en er worden
Blauwe-bessenactie onder jongeren
18
ook folders van het PT uitgedeeld. De campagne is bedoeld om Duitse consu-
Het blauwe bessenseizoen is in volle gang.
De afzender van het leukste moment en de
menten het goede gevoel over Hollandse
Om de verkoop van blauwe bessen onder
afzender van het bericht dat het meest ge-
producten, teeltwijze, betrouwbaarheid en
jongeren te stimuleren, heeft The Greenery
retweet werd, hebben een iPad gewonnen.
herkomst terug te geven en zo de koop en
een ludieke actie gevoerd. Op dinsdag 21
Ook heeft The Greenery een kistje blauwe
consumptie van groente weer op gang te
juni, in de week van de herexamens, deelde
bessen aan het College Examens aangebo-
brengen. The Greenery heeft aan de actie
The Greenery op een aantal middelbare
den. Dit jaar is er behoorlijk wat misgegaan
een online campagne gekoppeld, onder de
scholen bekers blauwe bessen uit. Via het
rond de examens. Om stresssituaties, zoals
naam Sicher geniessen (www.sichergenies-
etiket werden jongeren aangespoord hun
het afnemen van de examens, het hoofd
sen.de).
leukste ‘blauwe-bessenmoment’ te twit-
te kunnen bieden, adviseert The Greenery
teren. Alle foto’s en filmpjes die via Twitter
scholieren om gezond te eten. Van groente
zijn verspreid, zijn geplaatst op de actiesite
en fruit is bekend dat ze vol vitaminen en
www.bethebes.nl.
mineralen zitten.
advertenties
KIES VOOR DE BESTE DEKKING! LAAGSTE EIGEN RISICO VOOR ZWARE REGEN LAAGSTE DREMPEL VOOR ZWARE REGEN HOGE NETTO UITKERING BIJ HAGEL GEGARANDEERDE SCHADE-UITKERING PREMIE BETALEN VOOR 15 OKTOBER
KIES VOOR ZEKERHEID KIES VOOR DE NR. 1 IN EUROPA
VEREINIGTE HAGEL - Vestiging Nederland Postbus 7 · 9422 ZG SMILDE Tel.: 0592 415581 . Fax: 0592 415865
[email protected] · www.vereinigte-hagel.nl
Anzeige_90x130.indd 1
Met een advertentie in
Coforta Magazine bereikt u o.a.:
29.03.2011 10:34:56
Een goede kijk op de toekomst!
Groo Uw
Ond - GL - Te
Telers in hardfruit • zachtfruit vollegrond • paddenstoelen glasgroenten • & relaties van de telers in de tuinbouwsector
Een goede kijk Interesse? Neem contact met ons op de toekomst! op voor de mogelijkheden: 088-888 67 22 www.agripers.nl
Obre
Grootste certificeerder in de agrarische sector. Uw belang staat bij ons voorop! Onder andere: - GLOBALG.A.P. - Tesco Nurture Obrechtstraat 28E - 8031 AZ Zwolle - Tel.: +31 (0)88 625 24 76
Obrechtstraat 28E - 8031 AZ Zwolle - Tel: +31(0)88 625 2476 E-mail:
[email protected] - www.nakagro.nl E-mail:
[email protected] - www.nakagro.nl
19
Coöperatie Coforta U.A. is met ruim duizend aangesloten groente-, fruit- en paddenstoelentelers een vooraanstaande speler in de voedingstuinbouw. De coöperatie is verantwoordelijk voor de afzet van de producten van haar leden. Hiertoe is Coforta de trotse eigenaar van The Greenery B.V. en Coforta Verkoop B.V., die deze producten dagelijks leveren aan haar klanten: supermarktketens, groothandelaren, cateraars en de verwerkende industrie in binnen- en buitenland. Coforta streeft kwalitatieve aanbodsbundeling na, met ruimte voor individueel ondernemerschap. Oftewel: ‘Samen sterk vanuit individuele kracht’. Coöperatie Coforta U.A. Postbus 79 2990 AB Barendrecht Tel 010 529 11 10
[email protected] www.coforta.com
