Luchtpost
n°13
Jan. 2013
Piloten zonder grenzen Belgium
Tsjaad, op het kruispunt van verschillende afrikaanse crisissen W ij
vliegen naar daar waar anderen niet ( meer ) komen
Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen De
bescherming van het milieu vandaag voorkomt humanitaire rampen in de toekomst
Waar niemand anders komt, zijn onze vliegtuigen onmisbaar E cho
en zoveel anderen hebben ons hun vertrouwen geschonken
Liefdevolle begeleiding op de lange reis naar genezing H and
in hand met kinderen zonder grenzen
www.pzgbelgium.org
Inhoud Gaan waar anderen niet (meer) komen Sinds 1983 zorgt Piloten zonder Grenzen België (PZG-B) ervoor dat nood- en ontwikkelingshulp tot in de meest ontoegankelijke plaatsen, vooral dan in Afrika, raakt. Dat doen we via kleine, wendbare vliegtuigjes, die kunnen landen op de meest rudimentaire pistes. Zo kunnen we het isolement doorbreken van bevolkingsgroepen die zwaar te lijden hebben onder oorlogsgeweld, armoede en ziekte. Als niet-gouvernementele organisatie handelen wij volledig neutraal en onafhankelijk. Onze vrijwilligers (piloten, mecaniciens, logistieke medewerkers) offeren vrijwillig een deel van hun vrije tijd op voor onze nood- en ontwikkelingsopdrachten. Daarnaast organiseert PZG-B ook nog andere activiteiten, zoals de begeleiding van zieke kinderen of migranten en werkt mee aan projecten voor duurzame ontwikkeling. Verantwoordelijke Uitgever: Christian Georlette – Piloten zonder Grenzen België Het huis der vleugels Montoyerstraat 1, Box 36 – B-1000 Brussel – België N.N. 424.692.526 Tel.: +32 2 213 42 50 Fax: +32 2 213 42 59 E-mail:
[email protected] Website: www.pzgbelgium.org Idee en uitwerking: Ab initio graphic design Redactie: Colette Braeckman, Sabine Schuddinck Foto’s: Smets/Luna, Gaborit, Vincke, Ebeling, Jasper, Jean-Jacquot, Mabeyt 2 ✈ Inhoud
Edito
3
Tsjaad, op het kruispunt van verschillende Afrikaanse crisissen 4 Wij vliegen naar daar waar anderen niet (meer) komen
Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen 6 De bescherming van het milieu vandaag voorkomt humanitaire rampen in de toekomst
Waar niemand anders komt, zijn onze vliegtuigen onmisbaar
10
ECHO en zoveel anderen hebben ons hun vertrouwen geschonken
Liefdevolle begeleiding op de lange reis naar genezing 12 Hand in hand met kinderen zonder grenzen
Steun ons Alle hulp is welkom De onmisbare hulp van vrijwilligers
14
Philippe Dehennin
Edito
Beste lezer,
en dus werken we aan een preventieve bescherming ervan.
Wist u dat uw vereniging binnenkort zijn dertigste verjaardag viert? Al sinds 1983 zet Piloten zonder Grenzen, Belgisch specialist in privaat humanitair luchtvervoer, zich in voor de bescherming van vluchtelingen.
In Madagaskar zet PZG zich zo samen met WWF actief in om een evenwicht te vinden tussen het kostbare regenwoud en de noodzakelijke landbouwgrond, via de technologie van luchtfotografie met georeferentie. Dit programma kreeg onlangs de Belgische Energie- en Milieuprijs 2012 in de categorie Belgische realisaties in het buitenland.
Het aantal burgers, waaronder kinderen en bejaarden, dat zijn land of thuis ontvlucht omwille van gewapende conflicten, schending van hun rechten of natuurrampen, groeit nog. De slachtoffers zijn bijzonder kwetsbaar, maar worden zelden goed opgevangen –vaak zelfs vernederd en gewelddadig behandeld- in hun gastlanden, die zelf ook te lijden hebben onder oorlog of onderontwikkeling. Het humanitaire werkveld wordt alsmaar meer bedreigd en zelfs aangevallen, waardoor de tussenkomst van noodhulporganisaties zich opdringt. Deze noodhulporganisaties moeten dan zo snel mogelijk ter plaatse kunnen geraken en daarvoor rekenen ze op de actieve aanwezigheid van onze vliegtuigen. Want in de meeste landen in crisis zijn de streken in het binnenland te afgelegen of te gevaarlijk en niet over de weg bereikbaar. Piloten zonder Grenzen zet zich binnenkort al 30 jaar in om levens te redden. Onze vloot bestaat uit vier vliegtuigen die eigendom zijn van onze donateurs, en die bemand worden door ervaren piloten en onderhouden worden door een mobiel technisch team.
Ons mandaat beperkt zich niet tot risicogebieden. Daarom zetten we ook het begeleidingsprogramma verder - in samenwerking met de commerciële luchtvaart - van kinderen die dringend in België geopereerd moeten worden. Een ziek kind en zijn bange ouders opnieuw laten lachen dankzij de tedere zorg van onze begeleidsters is een andere manier waarop wij u bedanken voor uw giften. Al 30 jaar blijft Piloten zonder Grenzen een uniek instrument dat levens redt en ingaat tegen geweld. Ook dit jaar hebben we geen enkele moeite gespaard om mensen in veiligheid te brengen of de nodige gezondheidszorg te bieden, maar we hebben nieuwe fondsen nodig. Sinds 1994 geef ik uw organisatie mijn onvoorwaardelijke steun. Ik wil u van harte danken omdat u PZG ook trouw blijft en het mogelijk maakt dat onze vliegtuigen hulp bieden aan honderdduizenden vluchtelingen. Dank u, uit de grond van mijn pilotenhart. Veel leesplezier!
In Tjsaad bestaat het belangrijkste deel van het humanitaire luchtvaartnetwerk uit vluchten van PZG die op aanvraag naar de meest ontoegankelijke bestemmingen vliegen. De permanente aanwezigheid van twee vliegtuigen in dit land vergroot aanzienlijk de transportmogelijkheden van de humanitaire organisaties. In de rand van onze activiteiten blijven wij voortdurend nadenken over hoe onze humanitaire hulpverlening ingevuld moet worden. We weten dat volksverhuizingen vaak veroorzaakt worden door het verdwijnen van de natuurlijke rijkdommen,
Philippe Dehennin Piloot-Voorzitter Edito ✈ 3
Canary Islands (SPAIN)
ALGER
Tindouf
La'youn WESTERN SAHARA
Tamanras
Wij vliegen naar daar waar anderen niet MAURITANIA (meer) komen Nouakchott
Tombouctou
Nema SENEGAL Dakar Banjul GAMBIA
Tsjaad, op het kruispunt van
Bissau GUINEA BISSAU Conakry
Niamey Bamako GUINEA
verschillende afrikaanse crisissen Freetown
MALI
BURKINA Ouagadougou BENIN
GHANA IVORY COAST
TOGO
EQUATORIA
In de Centraal-Afrikaanse Republiek heerst een toestand van ‘noch oorlog, noch vrede’. Niger dreigt in de greep te komen van de islamistische bewegingen die zich meester gemaakt hebben van het noorden van Mali en moet bovendien het hoofd bieden aan de zoveelste voedselcrisis. Noord- en ZuidSoedan staan op de rand van een open oorlog, terwijl in Darfoer, op de grens met Tsjaad, de opstand verder gaat… In deze moeilijke regio lijkt Tsjaad, een land dat zo vaak verscheurd werd door etnische conflicten en de strijd om de macht, vandaag een oase van rust. Misschien omdat alle potentiële oorlogvoerende partijen verkast zijn naar andere strijdtonelen? PZG heeft zijn werkterrein geconcentreerd in het zuidoosten van Tsjaad: vanuit Abéché, de
4 ✈ Tsjaad, op het kruispunt van verschillende afrikaanse crisissen
vierde stad van het land, vliegen de twee Ces- Sao T SAO TOME & sna’s tot aan de grens met Soedan en de CenPRINCIPE traal-Afrikaanse Republiek. PZG voert ook verkennende missies uit in het noorden, tot in Faya Largeau. PZG heeft bevestigd hoe immens de noden in deze woestijnachtige streek nog altijd zijn. De regio is volledig geïsoleerd want de nationale Tsjadische luchtvaartmaatschappij vliegt zelfs niet meer naar de afgelegen noordelijke gebieden. De enige vliegtuigen die je nog ziet boven Faya Largeau zijn Franse militaire toestellen en ook al doen enkele humanitaire organisaties een beroep op hun diensten, toch pleit het merendeel van de ngo’s voor een soepel en vooral onafhankelijk luchttransport. Over de weg moet je op 48 uur rekenen om de afstand tussen de hoofdstad Ndjamena en Faya Largeau te overbruggen. Deze verbindingsmoei-
Cairo
RIA
LIBYA
EGYPT Al Jawf
Persian Gulf
Aswan
SAUDI ARABIA
sset
Zinder Kano
Maiduguri
CHAD Lake Chad
Malabo
Tome
Bata
ERYTHREA Asmera
Khartoum
Abéjé
El Fashir
N’Djamena
SUDAN
NIGERIA CAMEROON Douala Yaounde
Red Sea
Faya-Largeau
Agadez
AL GUINEA
& E
Port Sudan
NIGER
CENTRAL AFRICAN REPUBLIC Bangui
DJIBOUTI
Djibouti
Addis Ababa
Wau
SOUTH SUDAN
Berbera
SOMALIA
ETHIOPIA
Juba
Lake Rudolf
UGANDA Bunia
Mogadishu
Kampalatutionele partner van PZG, hopen dat PZG de lijkheden verklaren waarom er zo weinig interKENYA Libreville Lake CONGO GABON ngo’s actief zijn in het noorden van het crisiszones nationale Nairobi die veraf liggen van de hoofdbasis in Victoria RD CONGO RWANDA Kigali Abéché, ook zal kunnen bedienen. Het is niet land, met uitzondering van het Franse Solidarité BURUNDI Bujumbura onmogelijkMombasa om op deze vragen in te gaan, want en het Brazzaville Britse MAG, gespecialiseerd in ontmijPointe-Noire Kinshasa Lake Pemba er bevinden zich momenteel al twee Cessna’s in ning. Deze organisatie wil vooral in de regio van TANZANIA ANGOLA Kananga Zanzibar Kalemie Tanganyika (Cabinda) Dar es Salaam als reservetoestel. Het is de ervan Tibesti werken. Momenteel is het merendeel Tsjaad, een bedoeling dit toestel ook in dienst te nemen, op van de ngo’s en de grote agentschappen actief Mbeya Luanda in het westen en vooral het oosten van Tsjaad. Kasama voorwaarde dat er een ‘technische ondersteuDeze immense regio wordt nietLubumbashi alleen geconning’ voorzien wordt in de hoofdstad, van waarMALAWI Lake Kitwe fronteerd met een ernstige voedselcrisis enLilongwe de Nyasa uit dan de ‘westelijke verbinding’ (Kanem, Bahr ANGOLA Nacala en Tsjaadmeer) zal bediend worden. droogte, ze moet ook het hoofdZAMBIA bieden aan de El Ghazal Lusaka Mahajanga Namibe toestroom van vluchtelingenLake uit Soedan en aan Kariba Harare MADAGASCAR het probleem van de binnenlandse vluchtelin- MOZAMBIQUE Tsjaad ondergaat ook de weerslag van de ZIMBABWE gen, waarvoor er nog altijd geen oplossing is. machtswissel in Libië : inAntananarivo dit land warenMauritius heel wat Beira Port Lewis Bulawayo NAMIBIA Tsjadische gastarbeiders aanSaint hetDenis werk en toen BOTSWANA Reunion Windhoek kolonel Kadhafi werd omver geTussen Noorden Zuid-Soedan blijft de toe- het regime vanToliara (FRANCE) SOUTH AFRICA stand(Walvis zeerBay)gespannen. Zo erg zelfs dat de over- gooid, verkoos het merendeel van hen naar hun Gaborone Pretoria heden in Juba, de hoofdstad Johannesburg van Zuid-Soedan, Maputo land terug te keren. Hier vinden ze echter geen Luderitz Mbabane beslist hebben om de olie-exploitatie op te werk, en hun gezinnen moeten het zonder het SWAZILAND schorten, omdat die vooral het Noorden ten geld doen dat hen werd toegestuurd. Onder hen Maseru Durban bevinden zich ook Toubous-nomaden, die in gegoede kwam. Iedereen vreestLESOTHO voor het uitbarSOUTH sten van een open oorlog dieAFRICA de regio hard zal vechten verwikkeld zijn in de oase van Koufra en treffen, en Tsjaad in het bijzonder. meningsverschillen hebben met de nieuwe LibiCape Town Port Elizabeth sche bewindvoerders, die ze beschuldigen van Bovendien vangt Tsjaad nog altijd duizenden discriminatie. Ook daar zou PZG zijn dienstvervluchtelingen uit Darfoer op. Ook al krijgt Dar- lening willen opvoeren en aanwezig blijven voor foer nu minder aandacht, toch is de situatie er het geval de bedrieglijke rust die momenteel in nog altijd zeer kritiek. In het westen van Tsjaad Tsjaad heerst zou verbroken worden door spanhebben Kanem, Bahr el Ghazal en de streek ningen in de grensstreek of militaire bewegingen rond het Tsjaadmeer hard te lijden onder een in het binnenland. ernstige voedselcrisis. De evoluties van de humanitaire situatie eisen snelle en stipte bijstand. De meeste ngo’s, waaronder ECHO, de instiKisangani
Tsjaad, op het kruispunt van verschillende afrikaanse crisissen ✈ 5
De bescherming van het milieu vandaag voorkomt humanitaire rampen in de toekomst
Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen
In het begin geloofde niemand erin, meer nog: velen vonden het idee zelfs ronduit absurd. Schuine luchtfoto’s maken om informatie te krijgen over beschermde gebieden en nationale parken, lag dit wel in lijn met de sociale doelstellingen van een ngo die sinds 1983 de nodige luchtvaartmiddelen en –expertise ten dienste stelt van humanitaire hulpverlening, meer in het bijzonder bij noodopdrachten? Om alle twijfels weg te nemen, besloot PZGBelgië in 2006 en beroep te doen op eigen middelen om zich in het avontuur op Madagaskar te storten. In 2003 had het ‘Grote Eiland’ zich immers geëngageerd om de oppervlakte van de beschermde gebieden op te drijven van 1,7 tot meer dan 6 miljoen hectare, of 10% van het grondgebied. Milieuactivisten waren gewonnen voor het idee, vanuit hun bezorgdheid voor de bescherming van de uitzonderlijke natuurlijke rijkdommen van het eiland. Maar de plaatselijke bevolking was bang dat ze van haar landbouwgronden zou verjaagd worden of niet langer haar traditionele gebruiken zou mogen toepassen, met name landbouw op afgebrande grond. Het kwam er dus op aan om de natuur te beschermen, maar ook de plaatselijke bevolking ervan te overtuigen dat duurzame ontwikkeling op lange termijn inkomsten genereert en humanitaire rampen in de toekomst kan voorkomen.
6 ✈ Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen
Er werden verschillende ‘beschermde gemeenschapzones’ gecreëerd, en het beheer daarvan werd gedeeld tussen de plaatselijke gemeenschappen, de niet-gouvernementele organisaties en de Staat, vertegenwoordigd door het Ministerie voor het milieu en het regenwoud. Het doel van de ‘beschermde gemeenschapzones’ is de plaatselijke gemeenschappen te betrekken bij de bescherming van het regenwoud, vanuit het principe dat mensen meer zorg dragen voor het beheer en de bescherming van iets wat hen toebehoort. Organisaties zoals het Wereld Natuurfonds (WWF) begeleiden de landelijke gemeenschappen in het proces van eigendomsverwerving, leiden hen op en geven hen de middelen om zich te verenigen. Tussen 2006 en 2009 heeft PZG-België, in samenwerking met het regionale kantoor van WWF voor Madagaskar en de Westelijke Indische Oceaan, de haalbaarheid van een programma van luchtbewaking in kaart gebracht. Naast de vluchten financierde PZG zelf de ontwikkeling van een efficiënt, geloofwaardig en goedkoop systeem van luchtbewaking. In het begin hadden de promotoren van het project een voorkeur voor ULM (Ultra Lichte gemotoriseerde vliegtuigen), vanuit de overtuiging dat het gemakkelijk zou zijn om de plaatselijke spelers vertrouwd te maken met deze gebruiksvriendelijke technologie. Maar snel bleek dat een
ULM helemaal niet gemakkelijk te besturen is, en dat een dergelijk toestel ook niet gehomologeerd wordt door een internationale instantie en het bijgevolg onmogelijk is om het in Europa te verzekeren. Er werd dus gekozen voor een meer klassieke formule, met name een Cessna 182 die ter plaatse gehuurd werd.
grotere oppervlakte bestrijken. Daarnaast kan de plaatselijke bevolking op de schuine foto’s de vertrouwde landschappen en reliëfs gemakkelijk terugvinden en zo de graad van ontbossing en de impact van bosbranden beter inschatten. En tenslotte kan het overvliegen op lage hoogte een ontradend effect hebben op de boomkappers.
Klassieke luchtfoto’s worden verticaal genomen, met een grote wetenschappelijke nauwkeurigheid. Maar schuine luchtfoto’s zijn oneindig veel beter interpreteerbaar door de plaatselijke bevolking, die haar leefomgeving veel makkelijker kan herkennen op de schuine foto’s. Hieraan werden twee andere principes gekoppeld: geo referentie en geolokalisatie. Georeferentie legt de plaats vast van waar de luchtfoto genomen is aan de hand van de gps-coördinaten, die vervolgens worden overgebracht op een kaart. Dit verloopt volledig automatisch, want het fototoestel is verbonden met de gps, en voor elke foto worden de geografische gegevens opgeslagen. Geolokalisatie brengt dan weer de verschillende typische landschapselementen op de schuine foto’s in kaart, dankzij een programma dat PZGBelgië hiervoor ontwikkeld heeft.
Waarom is het zo belangrijk om de plaatselijke landbouwers of rondreizende landarbeiders af te raden gewassen te verbouwen op verbrande grond ? Eerst er vooral omdat het regenwoud, als het duurzaam beheerd wordt, een schat aan natuurlijke rijkdom oplevert die noodzakelijk is voor het dagelijks leven van zowel de plattelands- als de stadsbevolking: houtskool, fruit, honing, geneeskrachtige planten, constructiehout. Bovendien behoort de inheemse flora en fauna van het eiland tot de rijkste ter wereld.
Deze methode voor luchtbewaking van PZGBelgië is stukken goedkoper dan satellietbeelden, waarop ze een aanvulling is. Bovendien is ze ook goedkoper dan verticale luchtfotografie, want ze heeft geen speciaal uitgerust vliegtuig nodig en kan in een bepaalde tijdsspanne een
Landbouw op verbrande grond, zoals die beoefend wordt in geïsoleerde en niet-bewaakte streken, heeft verwoestende effecten op het ecosysteem: de dunne laag vruchtbare grond raakt snel uitgeput of wordt weggespoeld door de regen. Op de schrale grond die overblijft, kunnen geen bomen meer groeien. Op termijn leidt deze vorm van landbouw tot verwoestijning. Zelfs de vissers worden erdoor getroffen, want de weggespoelde grond komt via de waterlopen terecht in de koraalriffen. Deze sterven af en verdwijnen, samen met de vele zeesoorten die van het koraal afhangen. Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen ✈ 7
De bescherming van het milieu vandaag voorkomt humanitaire rampen in de toekomst
Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen (vervolg) Ook al is landbouw op verbrande grond verboden op het hele grondgebied, toch blijft het belangrijk de afgelegen streken te bewaken en inbreukplegers te ontraden. Dankzij de luchtfoto’s kan een gedetailleerd overzicht gemaakt worden van de nieuwe landbouwpercelen op verbrande grond. Vanaf juni bereiden de landbouwers de aanleg van hun nieuwe gronden voor door alle beplanting weg te kappen, met inbegrip van het rozenhout, dat zeer gegeerd is in het buitenland. Ze laten alles drogen en steken de percelen tussen oktober en december in brand. De verbrande percelen hebben geometrische vormen en zijn netjes begrensd.
tie patrouilles samen die kunnen sensibiliseren of bestraffen… Tot vandaag werden in Madagaskar vier campagnes van schuine luchtfotografie gevoerd voor rekening van het WWF en gefinancierd door de Noorse regering. Er werden bijna 35.000 foto’s genomen.
Als onze teams zo’n nieuw platgebrand stuk woud opgespoord hebben, gaan ze naar het dichtstbijzijnde gehucht of dorpje om aan de bewoners te bewijzen dat deze praktijk het voortbestaan van het regenwoud bedreigt.
Op het terrein werden honderden verbrande akkers gelokaliseerd en met de foto’s werden dertig opleidingssessies georganiseerd voor de plaatselijke bevolking. Er werden een vijftigtal patrouilles uitgevoerd en een honderdtal inbreuken vastgesteld. Dit systeem, dat op punt gezet werd door PZG-België, is duurzaam en goedkoop en kan bijvoorbeeld in twintig dagen tijd 10 beschermde zones of 1.350.000 ha regenwoud bewaken voor een totale kostprijs van 20.000 euro. Op basis van het verzamelde materiaal kan men een jaar lang opvolgingssessies organiseren.
Daarna gaan ze naar de ontboste plek, die men makkelijk kan terugvinden via de foto’s, de kaart en gps, waarvan men het gebruik ook aan de bewoners uitlegt. De geïnteresseerde bewoners herkennen zo wat ze gedaan hebben, en zijn verbaasd over het feit dat men deze geïsoleerde plekken teruggevonden heeft, want die gaan vaak zorgvuldig verscholen achter muren van gezonde begroeiing. Eens de illegale houtkap en de ontbossingzones geïdentificeerd zijn, stelt men op basis van de ingezamelde informa-
Op Madagaskar hangt de grote meerderheid van de bevolking af van houtskool om te koken. Het team van PZG heeft zich dan ook niet beperkt tot het ontwikkelen van een efficiënt technisch hulpmiddel om de plaatselijke bevolking te sensibiliseren. Duurzame ontwikkeling is een zaak van iedereen, en daarom is het ook van belang om op andere niveaus actief te zijn, bij de politiek, de ‘decision makers’, bij de stadsbevolking die de ‘eindconsument’ is van de houtskool uit het regenwoud. Als de huidige verspilling blijft
8 ✈ Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen
Pointe-Noire
Brazzaville
ANGOLA (Cabinda)
BURUNDI Kinshasa Kananga
Kalemie
Bujumbura
Lake TANZANIA Tanganyika
Luanda
Mbeya Kasama
Lubumbashi
ANGOLA
Lilongwe
ZAMBIA
Lake Kariba
NAMIBIA SOUTH AFRICA (Walvis Bay)
MALAWI
Kitwe
Lake Nyasa Nacala
Lusaka
Namibe
Windhoek
Harare
MOZAMBIQUE
ZIMBABWE
Mahajanga
MADAGASCAR Antananarivo
Beira
Bulawayo BOTSWANA
Toliara
Gaborone Luderitz
Mombasa Pemba Zanzibar Dar es Salaam
Johannesburg
Pretoria
Mauritius Port Lewis Saint Denis Reunion (FRANCE)
Maputo
Mbabane SWAZILAND
Maseru LESOTHO
SOUTH AFRICA
Durban
verdergaan, dan zal het woud verdwijnen en de Cape Town Port Elizabeth prijs van de houtskool stijgen, want zeer ernstige gevolgen zal hebben. Een reizende tentoonstelling van het WWF laat daarom op reuzengrote schuine luchtfoto’s zien hoe snel het regenwoud verdwijnt door de landbouw op verbrande grond en hoe dit leidt tot de uitputting van de grond en de daaropvolgende erosie, die de koraalriffen en de visvangst aantast. Deze tentoonstelling van luchtfoto’s is al overgenomen door twee partner ngo’s op Madagaskar. We moeten ook onderstrepen dat er zich heel wat voortvluchtigen in de afgelegen bossen verbergen. Voor hen is landbouw op verbrande grond een manier om te overleven en ook (discreet) cannabis te verbouwen. Zij begaan ook andere vergrijpen, zoals het stelen van zeboekoeien. Landbouw op brandgrond is een illegale activiteit die door de wet bestraft wordt en
vaak gelinkt is aan andere misdrijven. Verschillende van onze patrouilles werden al bedreigd door gewapende bendes en verplicht zich terug te trekken. Enkele leden van de plaatselijke gemeenschap die samenwerkten met het WWF werden zelfs enkele dagen ontvoerd. Vanuit zijn specialiteit en bijzondere knowhow anticipeert PZG op noodsituaties en is een sleutelfiguur geworden in preventiecampagnes. PZG-België zet zich in voor de bescherming van het regenwoud om de oorzaken van toekomstige crisissen te voorkomen, die te wijten zijn aan de teloorgang van het milieu, klimaatsveranderingen en de beperkte watervoorraad en die veel menselijk leed veroorzaken. Zo blijft PZG trouw aan zijn basisopdracht, waarin het overleven en het welzijn van geïsoleerde groepen centraal staan.
Madagaskar: schuine luchtfoto's om het regenwoud te beschermen ✈ 9
ECHO en zoveel anderen hebben ons hun vertrouwen geschonken
Waar niemand anders komt,
zijn onze vliegtuigen onmisbaar
In de voorbije dertig jaar is PZG erin geslaagd zijn plaats te veroveren in het Afrikaanse luchtruim, maar niet alleen daar. Op het terrein is onze ngo erkend omdat we vastberaden bleven gaan waar andere niet (meer) kwamen. Onze vliegtuigjes werden ingezet in Congo, in Ituri, in Tsjaad, Soedan, in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Ze landden op overstroomde, drassige pistes, in woestijnen zonder enig herkenningspunt of op dunne laterietstroken te midden van het oerwoud. Aan boord? Zieken, gewonden, post, medicijnen, landbouwmateriaal, ontmijningsgereedschap. Zowat alles wat noodzakelijk en niet al te zwaar was, werd vervoerd in onze vliegtuigen. Maar er zijn vooral ook die tientallen medewerkers van humanitaire hulporganisaties die zich onze vluchten herinneren: veilig, op aanvraag en in functie van de behoeften van het moment en de eisen van de noodsituatie. De lijst van alle partners die ons hun vertrouwen schonken is lang: Artsen zonder Grenzen, het Rode Kruis, WWF… Dit alles werd mogelijk dankzij onze individuele donateurs, maar ook dankzij de steun van partners zoals ECHO. Van bij het begin stelde het Agentschap voor humanitaire noodhulp van de Europese Unie zijn vertrouwen in ons. Tussen 2005 en 2012 werd ons 12.683.611 euro toegekend en werd regelmatig een beroep gedaan op onze diensten. De Europese Unie beschikt 10 ✈ Waar niemand anders komt, zijn onze vliegtuigen onmisbaar
uiteraard over zijn eigen vliegtuigen, maar PZG heeft een bijzondere plaats op moeilijk terrein veroverd: een lichte en nabije luchtvaartdienst, met een flexibele uurregeling volgens de behoeften, aangepast aan noodsituaties en onvoorziene omstandigheden. ECHO van zijn kant liet zijn opmerkingen en eisen zeker gelden, maar met het nodige respect voor de bijzondere opdracht van zijn gesprekspartners. PZG was lange tijd de specialist inzake humanitaire noodhulp, maar heeft enkele jaren geleden zijn actieradius uitgebreid, vanuit de wetenschap dat heel wat crisissen kunnen voorkomen worden als men de teloorgang van het milieu een halt toeroept. Daarom heeft PZG vanaf 2006 op Madagaskar een specifieke methode ontwikkeld om luchtfoto’s van het regenwoud te nemen. Met dit project van schuine luchtfoto’s heeft PZG de Belgische Energie- en Milieuprijs 2012 behaald in de categorie “Belgians Abroad Eco-Awards”. Het project beantwoordt dan ook perfect aan de voorwaarden van de prijs, die ‘vernieuwende initiatieven wil belonen die leiden tot een duidelijke verbetering van de levenskwaliteit en een gunstige weerslag hebben op het milieu’. Deze erkenning die PZG kreeg als speler bij duurzame ontwikkeling laat ons hopen dat het project van Madagaskar kan verder gezet worden en uitgevoerd naar andere landen, waar monitoring van het milieu en de bescherming van het regenwoud even noodzakelijk zijn.
van Laureaat he c de Belgis n e energie- s ij r p milieu
Waar niemand anders komt, zijn onze vliegtuigen onmisbaar ✈ 11
Hand in hand met kinderen zonder grenzen
Liefdevolle begeleiding op de lange reis naar genezing
In centraal Afrika lijden heel wat kinderen aan hartafwijkingen of andere ziekten die onmogelijk ter plaatse behandeld kunnen worden. Hun leven hangt af van een chirurgische ingreep in Europa. Al jarenlang selecteert ‘De Keten van de Hoop’ zorgvuldig kinderen voor wie een operatie in België een nieuwe start zou kunnen zijn en regelt hun verblijf in een gastgezin. Ook al brengt zo’n operatie veel hoop, het is ook een traumatische gebeurtenis, met twee keer een pijnlijke scheiding: de eerste keer wanneer het kind zijn familie in Afrika achterlaat en in een totaal vreemd milieu terecht komt, en de tweede keer bij de terugreis. Want tussen het kind en zijn Belgische gastgezin is een intense band gegroeid, waardoor het afscheid vaak moeilijk is. Telkens spelen de begeleiders van PZG-België een zeer belangrijke rol in deze keten van solidariteit. Ook al zijn de families goed voorbereid, het emotionele afscheid wordt altijd verzwaard door de angst voor het onbekende en de schrik van een lange vliegreis. Nog voor het vertrek moeten de vrijwilligers al adviseren, geruststellen. En op elk moment moeten ze het hoofd kunnen bieden aan onvoorziene omstandigheden, zoals een wachtperiode die uitloopt, een vertraging, een opstootje van luchtziekte onderweg, traantjes,… Onze begeleiders spelen de rol van nanny voor enkele uren of dagen en moeten een 12 ✈ Liefdevolle begeleiding op de lange reis naar genezing
Europees ehbo-brevet van het Rode Kruis hebben, voor het geval dat… Eenmaal ter plaatse kunnen ze terugvallen op een lokaal netwerk van vrijwilligers. Dit laat toe om één of twee ontmoetingen met de ouders van het kind in kwestie te organiseren, om ze extra gerust te stellen. Ook bij de terugkeer is het contact met de ouders belangrijk: ze willen heel graag informatie krijgen over het verblijf van hun kind in België en delen maar al te graag herinneringen en anekdotes. Voortaan wordt voor deze ontmoetingen bij elke missie voldoende tijd uitgetrokken. Hierbij kunnen plaatselijke bemiddelaars zeer nuttig zijn. In Burundi bijvoorbeeld was Jean-Luc Kesh een kostbare hulp voor Patricia, die Antonella kwam ophalen, een meisje van 13 jaar. Ze ging voor de derde keer naar België voor een orthopedische operatie. Sindsdien staat Jean-Luc, samen met anderen, ter beschikking van al onze vrijwilligers. Maar de terugkeer uit België is niet per se makkelijker dan de heenreis. Ook hier spelen zich emotionele taferelen af. Het gastgezin is zich gaan hechten aan zijn kleine gast, die vaak beladen met cadeautjes naar huis terugkeert. Ook bij de aankomst in Afrika wacht een emotioneel weerzien met de familie. De begeleiders moeten dus over de nodige koelbloedigheid beschikken, maar ook sterke menselijke vaardigheden hebben. In ruil beleven zij een onvergetelijke ervaring om altijd te koesteren.
In 2011 werden negen kinderen door de Keten van de Hoop naar België gebracht voor een operatie. Zeven van hen waren afkomstig uit de DR Congo, twee uit Burundi. Begin 2012 zijn vier kinderen naar België gekomen voor een hartoperatie. Eentje ervan kwam uit Burundi, de drie anderen uit de DR Congo. Begeleidster Cécile sloeg twee vliegen in een klap : ze bracht de kleine Destin (4,5 jaar), die al in 2010 naar België was gekomen en die onophoudelijk door zijn fotoalbum bladerde, naar Kinshasa terug en nam op de terugweg naar België Tegra mee, een verlegen en teruggetrokken meisje van zes. Op de vooravond van de terugreis naar Congo was Tegra haast niet meer te herkennen: uitbundig en vrolijk stelde ze haar (Belgische) broers en zussen en haar mama en papa voor, zonder haar pop Lisa te vergeten… In het vliegtuig speelde en kleurde Tegra dat het een lieve lust was en stelde honderduit vragen. Omdat ze haar mama wou tonen hoe koud het wel was in het Europa, weigerde ze tot het einde van de reis om haar trui en haar witte sokken uit te doen.
Zo kwam er een vrolijk einde aan de lange dag. Tijdens de reis worden onze begeleiders niet aan hun lot overgelaten. Al geruime tijd biedt Brussels Airlines hen vliegtickets tegen voordeeltarief aan voor hun missies. Sinds PZG lid geworden is van “b-foundation” van Brussels Airlines, is het partnerschap nog verstevigd en werd het voltallige personeel van SNBA geïnformeerd over de verwachtingen van de vrijwilligers en over al wat er komt kijken bij zo’n begeleiding van kinderen. Het cabinepersoneel doet alles om het kind en de begeleidende vrijwilliger op hun gemak te stellen tijdens hun reis naar het onbekende.
Bij de terugkeer van Flavia (2 jaar), was een beetje hulp van het cabinepersoneel welkom, want het meisje weigerde haar veiligheidsgordel aan te doen en ze schreeuwde luid. Maar iedereen was zeer lief en geduldig voor haar en ze viel uiteindelijk in slaap. Toen ze wakker werd, at ze haar yoghurtje op en bladerde door haar fotoalbum en prentenboeken. Toen ze bij de aankomst haar mama terugzag, straalde ze gewoon. Liefdevolle begeleiding op de lange reis naar genezing ✈ 13
Alle hulp is welkom Al drie decennia lang doorklieven de vliegtuigen van PZG het luchtruim van Afrika. Zo zetten ze de krijgsheren die de onveiligheid op de grond in stand houden een hak. Ze trekken zich niets aan van natuurlijke hindernissen en bieden hulpverleners een betrouwbaar en soepel transportmiddel. Onze vliegtuigen zijn deel gaan uitmaken van het landschap, onze werking is als onmisbaar erkend. En dat is omdat u deel uitmaakt van ons team. Trouw, aandachtig, gul. U steunt ons met uw giften, u helpt ons om méér te doen. U geeft ons ook de moed andere werkterreinen op te zoeken. Neem nu Madagaskar : onze inzet voor de bescherming van het milieu en voor duurzame ontwikkeling is beloond met een prijs en ons voorbeeld zal misschien navolging krijgen. Maar we konden dit project van luchtfotografie in het beginstadium alleen maar financieren omdat u ons hiervoor de nodige middelen hebt gegeven, waardoor we de sceptici hebben kunnen overtuigen en de technische aspecten van het project verder konden verfijnen. Dankzij u werkt PZG mee aan de bescherming van het regenwoud om zo crisissen voor te zijn die voortkomen uit de teloorgang van het milieu, het klimaat en de watervoorraden. Het is ook dankzij uw steun dat onze vrijwilligers kinderen kunnen begeleiden op hun reis vanuit centraal Afrika naar België, waar een ingewikkelde chirurgische ingreep hun enige hoop is op een gezond leven. Met een gift op rekening BE37 3100 7755 5428 helpt u ons onze werking verder te zetten. Of vul een formulier in voor een permanente opdracht als extra blijk van uw trouw en engagement. Ter herinnering: giften vanaf 40 euro geven recht op een fiscaal attest, waarmee u ongeveer de helft 14 ✈ Alle hulp is welkom
van uw schenking terugverdient. Een duolegaat kan ook een manier zijn om uw nalatenschap een blijvende invulling te geven. Met deze formule kunt u uw nalatenschap verdelen onder alle erfgenamen (kinderen, directe familieleden, eventuele vrienden) en een humanitaire organisatie naar keuze. In dit geval kan PZG-België de successierechten van de erfgenamen voor zijn rekening nemen. PZG-België heeft immers het statuut van een wettelijk erkende vzw en geniet zo zeer voordelige belastingstarieven op het deel van de erfenis dat aan PZG wordt toegekend. Hierdoor vergroot het erfdeel dat elke erfgenaam ontvangt en dalen tegelijk de belastingen die de staat op uw erfenis int. Uw notaris kan u de meest geschikte formule voor uw specifieke situatie voorstellen. Een duolegaat is vooral aan te raden voor mensen die geen directe erfgenamen hebben en die het gedeelte van hun patrimonium dat bij de fiscus zal terecht komen willen beperken en tegelijk een nauwkeurig omschreven, waardevolle bestemming aan hun nalatenschap willen geven.
PZG-B dankt hartelijk al zijn donateurs en:
De onmisbare hulp van vrijwilligers
Omwille van budgettaire beperkingen en de strenge administratieve regelgeving, is de bezetting in het kantoor van PZG-België beperkt tot twee vaste medewerkers. Ondanks al hun werklust en inzet, zouden zij zonder de steun van onze vrijwilligers nooit de vele taken kunnen uitvoeren die hen worden gevraagd. Of het nu gaat om administratief werk (dat nooit afneemt), postverwerking of sensibilisering van het grote publiek, de voortzetting en de uitbouw van onze werking berust op de inzet van veel mensen van goede wil. Elke hulp is welkom: op enkele vaste dagen of uren of gewoon wanneer er behoefte aan is en u vrij bent. Wij slagen er altijd in om de tijd die u ons ter beschikking stelt nuttig en
op een gezellige manier te besteden ten behoeve van het project dat ons allemaal dierbaar is. Onze vrijwilligers zijn bijzonder veelzijdig; zij helpen ons ook te communiceren met het grote publiek. Zo bemannen sommigen de PZG-stand op verschillende evenementen en beantwoorden de vragen van de bezoekers. Ook daar is hun hulp en enthousiasme van onschatbare waarde. Bent u dynamisch en hebt u een beetje tijd en ideeën in overvloed? Neem dan contact op met ons op het nummer 02 213 42 50 of stuur een e-mail naar
[email protected]. U wordt met open armen ontvangen!
De onmisbare hulp van vrijwilligers ✈ 15
Zij geven ons al 30 jaar
www.abinitio.be
hun vertrouwen
Al dertig jaar stellen we onze vliegtuigen ter be schikking van de belangrijkste ngo’s die hulp bieden aan mensen die volledig op zichzelf zijn aangewezen, in de meest kritieke probleemzones ter wereld. Help ons hoop te brengen, daar waar andere luchtvaartoperatoren niet (meer) gaan.
Piloten zonder grenzen Belgium
Gaan waar anderen niet komen
