MAART Uit de dagboeken van Pater Benedictus Van Doninck. Gemeentelijk Archief Bornem

Uit de dagboeken van Pater Benedictus Van Doninck

MAART 1915 Maandag 1 maart 1915 (dag 211) Nachtrust gestoord om 3 uur door een kort maar hevig onweder met hagelstenen. Het heeft geen schade aangericht. Leo droomde dat er zeppelins bommen gooiden en wilde naar de kelder vluchten. Leonardus had veel moeite om hem gerust te stellen. Om 2 uur brengt madame Van der Stappen 5 fazanten en vertelt dat er gisteren een bejaarde Hauptmann (Von Kübler) met adjudant het kasteel is komen bezichtigen en het te schoon vond om er te komen inkwartieren. Hij woont op de villa Verbelen. Heeft streng verboden aan de bezettings-soldaten van in het kasteelpark te jagen of te wandelen. De Kommandant van ’t fort die ik eergisteren 27 februari sprak van ’t slecht vrouwvolk, dat hier aan de poort met de wacht kwam verkeren, zegde me dat hoegenaamd niet te zullen dulden. Hij heeft woord gehouden, ook aan ’t fort mogen ze niet omtrent komen. Dr. Van den Abbeele die deze namiddag broeder Remigius bezoek bracht, vertelde dat de doctoors streng verbod (op straf van boete) gekregen hebben nog een Duits soldaat in behandeling te nemen. Als een Duits soldaat zich aanbiedt moet hij dadelijk worden aangegeven. De siphilis moet schrikbarende verwoestingen doen in ’t leger : 150.000 ! Broeder Alfons ziet de Berliners geerne omdat ze veel melk komen kopen ! Dinsdag 2 maart 1915 (dag 212) In het gasthuis heeft men komen zeggen dat notaris Aerts te Mechelen is aangekomen, dat hij zelfs reeds te Bornem is, maar zich niet durft laten zien ! Gisterenavond kort voor 8 uur heeft broeder Laurentius twee vliegers met lichten in de lucht boven elkander zien vliegen van het zuidoosten naar het noordwesten. Deze middag begon men op de hof van Peer Moens in de Kloosterstraat een stelling te maken voor mitrailleurs. Deze namiddag bezoek van den E.H. pastoor van Branst. Juffrouw Van Roie, die haar zuster wegbracht naar Hasselt, komt een brief brengen van broeder Gerardus, pastoor van Kerniel, die welvarend is. Placidius gaat naar meneer Roelandts te Hingene, die gisteren van Hulst is teruggekomen en geld meebracht uit Holland. Van het komiteit bons gekocht aan 64 frank de 100 kilo. In het dorp zijn verscheidene mensen 2–3 dagen per week zonder brood. De rijst kost in de winkels 1 frank de kilo.

© Gemeentelijk Archief Bornem

Afbeelding van een Zeppelin boven Antwerpen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zette het Duitse leger zeppelins in voor observatie en bombardementen.

(dag 213) Woensdag 3 maart 1915 Het kanon was de hele nacht en vandaag den hele dag hoorbaar. Pastoor van Lippelo is ziek en laat per bode een biechtvader vragen voor den aanstaande eerste vrijdag. Om 1 uur komt vice-feldwebel Schmidt met een onderofficier plaats vragen voor vijf man en vier paarden, tegen den toekomende vrijdag. Zij vertellen dat de Hauptmann Von Kübler in de villa Verbelen protestant is en prof in de universiteit van Erlangen. Zijn Leutenant Van Veldhuyzen is katholiek. De eerste is de kloosters zeer genegen, meer dan den tweede. Zij zullen niet dulden dat er ons schade word toegebracht of ’t slecht vrouwvolk nog aan de poort kome. Ze vragen ons dadelijk bij hen klachten in te dienen als er nog iets gebeurt.

- 25 -


Villa Verbelen aan het station waar de Duitse beveldragers hun intrek namen.

Om 4 uur komt madame Muyshondt–Daelemans van Wintam de groeten brengen uit Oudenbosch. Mgr. Prelaat is over enige weken op de glibberige straat gevallen, doch reeds genezen. In Holland is men volgens die dame erg Duitsgezind, men vertelde er dat de Rittmeister Von Loeper een kozijn was van de Prins gemaal. Donderdag 4 maart 1915 (dag 214) Om 9 uur gaat de Prior naar Lippelo biecht horen. Toontje heeft influenza. Om 10 uur verlangt de vice-feldwebel drie beddenbakken in het ziekenhuis. Om 2 uur komt hij zeggen dat onze grote voituur is teruggebracht en de chaise deze avond zal terugkomen. Men had ze verleden zondag komen halen in de mening dat ze aan het fort toebehoorden. Leutenant Van Veldhuyzen is van Hollandse afkomst, woont te Charlottenburg bij Berlijn. Thans in de villa Verbelen aan de statie te Bornem, komt hier dagelijks op de hof, maar zoekt ons niet aan te spreken en wij hem ook niet. Een Branderburger slotmaker brengt de badinrichting en de watercloset op ’t ziekenhuis in orde. In het dorp is aangeplakt dat de aardappelen niet buiten de gemeente mogen verkocht worden.


Pachter Verbruggen is van de heilige sakramenten bediend. Om 7 ½ werkt het fort Liezele met zoeklicht naar hier . Het kanon heeft de hele dag geweldig gebulderd ten zuidwesten. Vrijdag 5 maart 1915 (dag 215) Om 7 uur is de Prior met de boot naar Antwerpen en komt om 6 ½ terug thuis. Op onze boomgaard wordt voort gewerkt aan de dam tegen de muur. Na de middag komen drie Duitsers de telefoonverbinding met onze toren verleggen binnen onze muren en niet achter de geul om. Gisteren heeft het krapuul van Bornem bij de bedeling van meel de eerwaarde Heer onderpastoor Verbist en Dr. Lanssens lelijk uitgescholden. Vandaag is er aangeplakt dat de burgers voor eventuele inkwartiering van soldaten een bed moeten gereed hebben en stro voor de paarden, zonder vergoeding. De vijf paardenmannen hier aangekomen zouden een aparte keuken gewild hebben, maar ’t lukte niet. Zaterdag 6 maart 1915 (dag 216) Om 8 uur begonnen fortwerklieden in onze muur op een meter afstand van elkaar schietgaten te kappen. Twee Duitse wagens met kleren en voorraad zijn binnengekomen.

- 26 -


Om 1 ½ brengt juffrouw Van der Stappen vijf fazanten. Gebrek aan voeder verplicht den boswachter een 30-tal fazanten te laten vliegen. Gisteren hebben Duitsers in de Weert huiszoeking gedaan en bij een stroper één geweer en twee fazanten meegenomen. Het 3-jarig paard van ‘ kasteel is door Duitsers opgeëist en comptant betaald 1.100 frank. Goud en zilver geld ziet men niet meer in de handel en ook het Belgisch bankbriefje wordt raar. Het kanon in de hele dag hoorbaar geweest. Zondag 7 maart 1915 (dag 217) Dubbele wachtpost aan het Warregaren vragen paspoort aan velorijders en andere voerlui. Ch. Verbruggen wou een heer naar Temse brengen, had geen pas en moest zijn passagier aan het Warregaren afladen en terugrijden. Om 12 uur gaat de Prior naar Temse , tot 5 uur met een brugpas geldig voor 1 dag door de gemeentesecretaris. Om 4 uur bezoek van meneer Mees, die vertelt dat hij een pas heeft om eenmaal per week naar Hulst te gaan als agent van Wittock & Cie. Het staatsarchief te Brussel is open en de beambten trekken hun volle bezoldiging. Hij J. Mees, doet echter geen dienst en verliest daardoor slechts een derde van zijn tractement, dat hij op andere manier wel inhaalt. De bibliotheek nationale is en blijft gesloten. Maandag 8 maart 1915 (dag 218) Om 9 ½ gaat de Prior naar Temse om een paspoort naar Antwerpen en vandaar naar Holland. Deze middag laat de gemeente een kar steenkolen brengen voor onze Branderburgers. Gisteren en vandaag ook nog is er een grote wagen met allerhande getuig en kleren aangekomen dat allemaal naar onze muziekzaal wordt gebracht. Vandaag staat er geen wacht aan onze poort. Kanon de hele dag hoorbaar zuidwest. Tussen onze Branderburgers, zegt men, zijn er bij die te Leuven hebben gemoord, gebrand en gestolen. In onze hof wordt gewerkt aan de telefoonverbinding. Op de boomgaard kapt men gaten in de muur. In den bouw worden ruiten ingezet. De geïnkwartierden hebben er nog al eens ruzie. Ook in ’t ziekenhuis hier zijn vele ruiten kapot, maar als de Branderburgers niet reklameren, wij ook niet. Ons werkvolk kuist stenen aan t afgebroken huis van Schutters en stopt ze in de kelder. Deze middag tussen 1–2 uur zware ontploffing gehoord noordwaarts.


(dag 219) Dinsdag 9 maart 1915 Van 8 uur tot 12 en van 1 tot 5 gaat Leo aan de levensmiddelenverdeling in den bouw helpen. Om 8 ¾ bezoek van Pater Bruno, Os.B van Dendermonde, te Temse bij zijn familie verblijvend. Om 1 ½ komt ook frater Achille van Temse. Ze vertrokken samen om 4 uur. Om 12 uur was de Prior thuis gekomen van Antwerpen waar hij te vergeefs een paspoort voor Holland gezocht had. De ontploffing gisteren gehoord, was te Antwerpen in de pyrotechnieke fabriek. Men spreekt van verscheidene doden. Te Temse Handelsblad verboden, item Het Vaderland van Holland. Kanon de hele dag hoorbaar zoals gisteren. Broeder Alfons treurt omdat zijn koe met een dood kalf staat te houden. Woensdag 10 maart 1915 (dag 220) Er wordt verteld dat de Duitse Soldaten van Puurs naar het front zijn vertrokken, dat Aalst vol vluchtelingen is uit Vlaanderen. Om 10 uur waren er 2 vliegmachienen in de lucht, waarop te Temse en te Steendorp werd geschoten. Om 10 ½ brengt juffrouw Van der Stappen vijf fazanten. Om 12 ½ komen twee grote paarden met een Duitse Feldküche op onze koer gereden, om hier te blijven, zeggen ze. Om 1 uur komt Walter De Maeyer het orgel leren spelen. Hij wil tegen Paschen zijn vader kunnen vervangen. Theodoor laat een briefje ter vertaling meebrengen. Baptist Van den Borre mocht naar Antwerpen om petroleum voor het fort. Hauptmann Von Kübler, voegde er een briefje bij het paspoort, om de Duitser te Antwerpen een soldaat mee te sturen opdat de petrol aan de compagnie zou worden afgeleverd en er niet mee zou geleurd worden ! Kanon de hele dag hoorbaar. Madame Cranleux brengt 50 frank van madame de gravin voor de schamele armen. Om 7 ½ gaat het elektriek licht uit gedurende 5 minuten. Zoeklicht op ’t fort te Liezele. Donderdag 11 maart 1915 (dag 221) Ruzie in de koestal tussen Feldwebel Schmidt en de paardenmannen, die er gisteren hun paarden installeerden en last verkochten aan onze koeien. Om 11 ½ gaat de Prior met Leo en Leonardus naar de broeders van Temse op bezoek. Op de kaai mag niemand bij het water komen. Een boerke dat om steenkolen kwam, moest 40 frank boet betalen omdat hij dit verbod niet had gelezen en de geobserveerd. Gemeentebons geweigerd te Temse.

- 27 -


In de namiddag kanon hoorbaar ten Zuidwesten. Vrijdag 12 maart 1915 (dag 222) In het huis van juffrouw Brijs hebben de Duitsers hun Büro alias Schreibstube ingericht. Er hangt een Duitse vlag aan ’t balkon. In onze muur worden nog schietgaten gekapt en het muurgedeelte dat niet met de aarden dam is bedekt, wordt met slijk bestreken. De Duitse Bauführer mocht wel lachen met de Belgische versterkingen ! De pindraad-versperring aan de straat bij P.Moens en in de 1e kasteeldreef wordt hersteld. Om 2 uur brengt Van der Stappen 4 konijnen en vertelt dat Duitse opschriften aan de ingangen van het kasteelpark toegang en jacht aan de soldaten verbieden. Twee officieren kwamen eergisteren van Temse met een yacht de Schelde opgevaren tot Luipegem. Bezochten ’t kasteel. De hele dag kanon gehoord in het zuidwesten. Men vertelt dat Constantinopel gevallen is ! Deze avond zijn twee boerenknechten, van Klein Mechelen en van Oppuurs, op 6 oktober met kar en paard meegenomen door de Belgen, uit Frankrijk over Engeland en Holland, thuisgekomen zonder kar of paard.

Antwerpen verblijvend, komen zien of er in den Dilft al Duitsers woonden. In de namiddag veel kanongedommel hoorbaar in ’t zuidwesten. Deze avond brengen enige onzer Brandenburgers een zatte kameraad mede naar de abdij. (dag 225) Maandag 15 maart 1915 Om 8 ½ gaat Leo naar den Bouw voor de bedeling. Suske Verstraeten met zijne 2 jongens komt onze fruitbomen snoeien. Om 1 ½ komt een nieuw onderofficier Tülecke, muziekleraar in Berlijn, kort dik manneken, inkwartiering vragen met matras, stoel en tafel op het ziekenhuis. Om 3 ½ komt hij ons orgel bespelen en loofde het zeer. De twee vice-feldwebels moesten blazen, drie andere Pruisen klommen op de toren met plannen en kaarten. De jongens boven de 18 jaar worden verwittigd zich gereed te houden voor het controol. De patatten mogen niet boven de 9 frank de 100 kilo verkocht worden te Bornem.

Zaterdag 13 maart 1915 (dag 223) Om 12 uur gaat Placidus zijn identiteitsbewijs bij de sekretaris laten viseren. Hij wil toekomende week naar Colen-Kerniel en Velm, maar ’t schijnt weer heel wat in te hebben om een pas te krijgen. Sommigen beweren een zeppelin gezien te hebben om 11uur deze voormiddag. Aan poort der abdij stonden deze voormiddag wel 100 mensen aan te schuiven voor een aalmoes. Madame Cammaert bracht om 3 uur zes brieven over de Duitse post aangekomen : 3 dagtekenden van augustus, 2 van oktober. Een Bornems handelaar B.V.d.B. had destijds 10 liter petroleum geleverd aan de Belgische soldaten, had daarvan een bon, dat hij nu kwam indienen bij de gemeenteoverheid. Had een 0 bij de 10 gevoegd, maar vergeten het getal in letters (dix) ook te veranderen, en liep erin. Zondag 14 maart 1915 (dag 224) Om 8 ½ vertrekt Placidus te voet over Eikevliet-HellegatBoom om een paspoort naar Mechelen en Limburg. De greef van halfvasten heeft de traditionele speculatieman veranderd in krentenboterhammen. Een grote hoeveelheid kledingstukken is van Antwerpen voor de behoeftigen aangekomen bij meneer Verbist. Jefke van den Dilft komt vertellen dat er gisteren voor de 3de maal Duitsers zijn komen vragen wanneer de eigenaar thuis kwam, dat zij er zouden inkwartiering nemen. Vandaag was een knecht van meneer Van Baren, in


Foto : Links Feldwebel Tülecke (alias Jan Pas, omdat hij regelmatig paspoortcontrole doorvoerde) met naast hem 2 vice-Feldwebels, poserend op de binnenkoer van de abdij.

- 28 -


Madame Van der Stappen brengt om 4 ½ vijf fazanten (de laatste, zegt ze) wij kregen er sedert oktober juist 100. Kanon gehoord de hele dag met enkele harde slagen. Op het fort van Liezele werkt het zoeklicht in alle richtingen. Dinsdag 16 maart 1915 (dag 226) In de zalen van het pensionaat waren de kleren uitgestald die eergisteren voor de behoeftigen aangekomen zijn. Veel en schoon ! Tussen 8 en 9 uur veel kanonschoten hoorbaar, naderhand minder. Een honderdtal werklieden, vele helaas van Bornem, werken aan de versterkingen der Duitsers. Ambachtslieden als bv. Arcadius Borghijs, verdienen 0,50 frank per uur. Ze werken echter zo weinig mogelijk. Vandaag werden er nog 30 bij aangeworven. Men zegt dat ze het doen om ’t werkeloos volk van de straat weg te krijgen. Er wordt uitgestrooid dat het Spierenbroek onder water zal gezet worden. Aan het Warregaren zijn twee wachthuisjes neergezet. Verjaring van de generaal-abt. droog gerookt in de calefact. Woensdag 17 maart 1915 (dag 227) Kanon niet hoorbaar. Brief ontvangen van madame Pirard uit Brussel, gedateerd 4 februari met Duits 10 pfenning marke, bestempeld 5 maart. Ze laat weten dat haar eigendom, de voormalige Abdij Roosendaal tijdens het bombardement totaal is vernietigd met al wat er in was. Helaas ons handschrift over een paar jaren te leen gegeven. Namelijk 'Opcomste en bloei van Roosendaal' in 4 nummers, met gekleurde Wapens der abdissen, over 4 jaren te Gent bij Vijt op een koopdag gekocht voor 30 frs. Zij zegt dat zij er melding van heeft gedaan in de schade aangifte ingediend bij de gemeente Wavre St.Catherine en dat we eventueel onze rechten kunnen doen gelden. Het was een kopie van de Grandes H(andschrift)s, hier ook in de abdij maar ’t bevatte enkele wapens die in ’t origineel ontbraken alsook nota’s van latere datum. ‘t is jammer. Donderdag 18 maart 1915 (dag 228) Vandaag is geen kanon te horen geweest. In onze koestal staan 2 Duitse paarden, die van armoe vergaan. De manschappen zeggen dat ze geen geld hebben om er vreten voor te kopen. Theodoor is gisteren naar Brussel geweest met de achterstallige rekeningen van inkwartiering der Belgische


troepen, en die in Bornem 70.000 frs. bedroegen. Tegen alle verwachting werd hem dadelijk reeds een grote som op afkorting uitbetaald. De rest zou naderhand volgen. Om 5 ½ komt Placidus van zijn tramreis Bornem, Boom, Mechelen, Leuven, Tervuren, Velm, Colen, Kerniel, Hasselt, Diest, Tervuren, Brussel, Grimbergen, Londerzeel, Puurs, Bornem. Gerardus welvarend directeur van Colen over 8 dagen begraven. Generaal De Bie met Hilarius op vastenavond vertrokken naar Rome. De Duitse treinen, in België peperduur, worden door bijna niemand dan door Duitse soldaten gebezigd. De trams doen goede zaken Madame Van der Stappen brengt ons 4 konijnen. Vrijdag 19 maart 1915 (dag 229) De Zeppelin, die men hier over enige dagen (13d) zegt gezien te hebben, is te Heindonk geland zonder iemand er in. Meneer Mees krijgt geen paspoort meer voor Holland. Deze morgen werden in onze kerk omtrent 125 H.Communies uitgedeeld. Brief aangekomen van Alb.Peeters wagenmaker, dat hij in Engeland als gereformeerde soldaat zijn verblijf heeft. In het Handelsblad van gisteren stond dat een gevangene te Sint-Gilles zich heeft gezelfmoord en een briefje naliet waarin hij zich als de moordenaar bekent van de moord op de pastoor van Dampremy. Zaterdag 20 maart 1915 (dag 230) Schietgaten worden gekapt in de muur aan de Kloosterstraat. Om 12 uur komen hier de broer van broeder Hilarius en de oom van broeder Paulus aan. Duitsers presenteren hun paarden om ons land om te ploegen. Niet aangenomen, werklozen zijn er genoeg. De influenza schijnt ook in aantocht ! Zal Italië de oorlog verklaren ? Niet voor 31 meert, wedt Mees ! Zoeklicht werkt te Liezele. Zondag 21 maart 1915 (dag 231) 1e Plechtige Communie der kinderen. De ouders dezer hadden van ’t comiteit bons gekregen om wit brood te kunnen eten Vandaag. Theodoor had 20 jongens met zijn Otto ter koffietafel. Victor Daelemans 20 meisjes. Om 10 ½ en om 2 ½ passeerde een vliegmachien boven Bornem oost-west. Pastoor van Branst beknibbelt de voedingscommissie omdat zijn volk naar Bornem moet gaan. Terechtwijzing door getuigenissen van zijn eigen volk. Vandaag brief van meneer Pirard beantwoord, meteen pers van Brussel besteld.

- 29 -


Maandag 22 maart 1915 (dag 232) Prior gaat om 8 uur met de boot naar Antwerpen. Om 9 ½ komt Schmidt vice-feldwebel een ander lokaal vragen voor de wacht. Zou gaarne in ’t hospice nestelen. Stel hem ’t voituurhuis voor. Broeder Alfons wordt met z’n katten gefotografeerd door de Duitser. Schoonzuster van Placidus met een 1e communiecantje hier. Om 4 ½ komt de pastoor van Eikevliet assistentie vragen voor Pasen. Onmogelijk. Om 6 uur komt de hovenier Jan De Jong thuis uit Holland, waar men hem nog profeteerde dat hij in België van honger zou sterven. Dinsdag 23 maart 1915 (dag 233) Jan De Jong komt na de middag werken en is niet weinig verbaasd de serre zo goed in orde te vinden. Wij vernemen dat zaterdag acht dagen geleden pachter Verbruggen is begraven te Branst. In het dorp wordt uitgebeld dat het op straf van verbanning verboden is de loopgraven te betreden. Om 6 uur bezoek van graaf John. De gravin-moeder lijdt aan zeren voet. Barones De Rosée te Breda. Baron Ch. De Fierlant (Luitenant 1e Regiment Gidsen) neef van pater Edmundus (+), gesneuveld aan ‘t front. In de namiddag is ‘t kanon hoorbaar westwaarts. Woensdag 24 maart 1915 (dag 234) Men vertelt dat deze voormiddag door een vlieger bommen zijn gegooid op de werf te Hoboken. Om 12 ½ slachting van 2 jonge zwanen. De een sloegen we met stokken dood, de ander schoot de onderofficier Tülecke. Ze wogen beide 14 kilos, elk 7 kilos geslagen vlees voor de soep der armen. Het geweerschot deed een Duits wachtpost op z’n velo springen en joeg de straat op en af ! Om 6 ¼ bezoek van graaf John. Men zegt dat er een vliegmachien passeerde om 7 uur. Donderdag 25 maart 1915 (dag 235) Om 1 uur komen 2 meisjes van Wieze met de complimenten van Nivardus, die verlangt naar de abdij terug te komen. Zijn voornemen keuren wij allen goed, maar raden hem er mee te wachten tot Pasen, als ’t weer beter is. Men vertelt dat er gisteren op de werf te Hoboken twee Duitse onderzeeërs werden vernield en 40 mensen gedood door de bommenwerper. Het Handelsblad vandaag zegt er niets van. Deze morgen zeer vroeg reden auto’s en kanonnen in volle vaart naar de brug van Temse. Men verwacht er waarschijnlijk bommenwerpers.


Deze middag proefden we van de zwanensoep,die goed was. Het vlees een weinig taai en smakeloos, doch geen wansmaak. Deze avond hadden we sedert jaren geconserveerde kreeften. Vrijdag 26 maart 1915 (dag 236) In de Presentatieschool waren van de 200 kinderen, 150 afwezig. In ’t gasthuis de kleintjes allen ziek. De sterfte onder de kinderen neemt toe, boze mazelen. De marceau is ongemoeid de versterkingen komen afzien. In de wachtkamer (verfkot) wordt een raam geplaatst. Placidus konsulteert de dokter wegens zijn speen. Deze voormiddag begonnen wij ons koorgestoelte met vatelwater van de vetplekken te reinigen. Na de middag werd er op de wacht een vlieger gesignaleerd tussen Temse en Steendorp, gisterenavond tegen 7 uur passeerde er een over Bornem. Zaterdag 27 maart 1915 (dag 237) De Duitse paarden zijn deze morgen allen naar Boons, en op aanvraag werden de stallen uitgemest (3 karren) door ons werkvolk. Twee broeikassen met Duits paardenmest gevuld. Zuidwaarts drie vaste ballons zichtbaar overdag. Een hele wagen leder wordt op de muziekzaal gebracht. Het schijnt er kleer- en schoenmakerij te zullen worden. De completen vandaag volgens gewoonte om 3 uur, maar de metten werden niet geanticipeerd om 5 uur, omdat we het biechtvolk verwachtten,... dat niet gekomen is. De mensen schijnen de wacht aan onze poort niet te betrouwen. De pastoor van Weert die we sedert oktober l.l. nog niet in de abdij gezien hadden, is een biechtvader tot assistentie komen vragen, maar wij konden er geen missen. Onze bakker Jef Ei ligt met kwaje benen en wordt vervangen door bakker Spiessens. Zondag 28 maart 1915 Palmzondag (dag 238) Om 5 ¾ waren we deze morgen klaar met biecht horen. Onze Brandenburger Landsturm pronkt vandaag met nieuwe kleren. Pastoors, onderpastoor en postbedienden trokken deze dagen hun salaris, mits te tekenen dat ze van geen ander gouvernement dan het Duitse betaald werden, en niet zullen handelen tegen ’t gouvernement van de Keizer. Een Duits postbureel is gevestigd te Oppuurs voor het kanton. Brieven open en gefrankeerd kunnen op het gemeentehuis dagelijks worden neergelegd. Theodoor de Maeyer is aangewezen als vertegenwoordiger van het kanton Puurs voor de voedings-kwestie. Alf. Kegels van Hingene, te Sint-Niklaas wonend als controleur.

- 30 -


Maandag 29 maart 1915 (dag 239) Leonardus is vandaag naar de dokter gegaan, die hem versterkende pillen en poeiers enz voorschreef. Vandaag werden er vijf kinderlijken begraven, voor morgen reeds zeven. De scholen zijn gesloten, mazelen van bozen aard. Om 2 uur komt een Belgisch soldaat die zegt 45 gevechten te hebben bij gewoond, om wat eten vragen en een aalmoes. Hij zegt uit het hospitaal van Gent te zijn gekomen en zonder centen of papieren op weg is naar Wespelaar. Met een paar boterhammen in zijn maag en enige centen op zak trok hij weg om 2 ½. De hele compagnie Landsturmer van de omtrek komt zich vandaag hier op de muziekzaal in nieuwe kleren steken. Kanon in de verte hoorbaar. Juffers Madel en Pacifique naar Antwerpen. Dinsdag 30 maart 1915 (dag 240) Kwart voor 8 uur twee ontploffingen gehoord noordoostwaarts. De hele dag zagen we hier Landsturmers nieuwe kleren komen aanpassen. Leo komt met het nieuws af om 12 uur dat de abdij van S.Bernard a/S deze morgen door bommen in brand is geschoten. Wij klimmen de toren op doch zien nergens rook. Ook Duitsers klimmen op de toren.

Leonardus ontving deze avond een brief van Hugo uit Schiedam, gedateerd van 20 maart. Hij laat weten dat hij nog altijd bij zijn ouders in Schiedam verblijft, en zijn gezondheid niet al te best is. Klaagt over drogen hoest; zou gaarne terug naar de abdij willen keren, maar bekomt geen toelating van de Prelaat. Deze heeft door zijn val over enige weken een hersenschudding opgedaan, en mag nog niet lezen of schrijven. Gisteren mochten geen Hollandse bladen over de grenzen. Kanongedommel hoorbaar in ’t zuidwesten Woensdag 31 maart 1915 (dag 241) Om 9 uur assisteert Leonardus in de lijkdienst van Meneer Baptist Verleysen in de parochiekerk. Ons varken is vandaag naar de slachter gedaan om voor ons in de kuip te worden gestoken. Varkensvlees 2,10 de kilo. Men vertelde dat niet St.-Bernardusabdij maar de Zilverfabriek te Hoboken beschadigd werd en 200 doden werden gemaakt. Deze avond zei men dat er niets van waar is, ’t waren slechts signalen voor of wegens een in ’t zicht komend vliegtuig. Deze namiddag is men begonnen de pandhof te kuisen. ’t was geleden van augustus 1914. Deze middag is overleden mejuffer Rosalie van Breedam. (gisteren voor de 3de maal berecht) De hele dag kanon hoorbaar ten zuidwesten.

Afbeelding van Belgische Genietroepen die bij aanvang van de oorlog in augustus 1914 een pontonbrug over de Schelde bouwden. Op de achtergrond de toren van de Sint-Bernardsabdij te Hemiksem. (prentkaart Delcampe)


- 31 -

MAART Uit de dagboeken van Pater Benedictus Van Doninck. Gemeentelijk Archief Bornem

Recommend Documents