maar stuit op onbekendheid

Deze krant is een uitgave van Geberit voor installerend Nederland

4e jaargang nr. 7

Unica verzorgt installatiewerk in het Concept House

Wolter & Dros Industrie: HVAC and more

And the winner is: Volkswagen Transporter

9

11

3

Natasja Froger is tijdens Welcome Home ‘one of the guys’

5

November 2012

Domotica heeft kansen, maar stuit op onbekendheid Door de toenemende vergrijzing en groeiende vraag naar comfort is er een grote ‘sluimerende’ vraag naar domotica. Maar omdat veel opdrachtgevers domotica in de eerste plaats zien als luxeproduct in plaats van mogelijkheden voor bijvoorbeeld ‘zorg op afstand’, blijven veel kansen liggen. Dit is de conclusie uit een onderzoek van USP Marketing Consultancy. Domotica (een samentrekking van domus, dat huis betekent, en informatica) is een groeimarkt, daar is iedereen het wel over eens. Binnen de branchevereniging UNETOVNI is er zelfs een speciale vakgroep voor en steeds meer installateurs specialiseren zich in deze tak van sport. Maar toch wil het nog niet vlotten en dat komt vooral vanwege het feit dat veel opdrachtgevers (bijvoorbeeld woningbouwcorporaties) onbekend zijn met de mogelijkheden. Domotica kan bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage leveren aan ‘zorg op afstand’ en heeft zeker op de lange termijn een positieve invloed op de zorgkosten, maar daar is nog niet iedereen van doordrongen. Het blijkt dat installateurs het vaakst aanlopen tegen gebrek aan kennis bij de opdrachtgever (55 procent van de installateurs ervaart dit) en de prijs (46 procent merkt regelmatig dat de prijs van domotica te hoog wordt gevonden). Het derde argument is dat opdrachtgevers een gebrek aan standaardisatie van domotica ervaren, maar dit geldt voor slechts 14 procent van hen. Comfort Het is niet ondenkbaar dat installateurs ook een belangrijke rol spelen bij deze beeldvorming, want voor 83 procent van de installateurs is comfort het belangrijkste argument dat wordt ingezet om domotica te verkopen. Slechts 27 procent van de installateurs ziet kansen in de toenemende vergrijzing door oudere bewoners de mogelijkheid te bieden zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Ook het argument duurzaamheid wordt ingezet. 41 procent van de installateurs geeft aan met domotica in te spelen op de vraag naar oplossingen om efficiënter energie te verbruiken, waarbij bijvoorbeeld valt te denken aan temperatuursensoren. Opvallend genoeg verwachten veel installateurs dat grote bedrijven als Apple en Microsoft een belangrijke rol kunnen spelen bij het populairder maken van domotica, bijvoorbeeld door technieken samen te bundelen.

Femme Tech is er voor vrouwelijke technici

42 procent van de Nederlanders heeft moeite om goed te zien in het donker. Dit leert onderzoek van Veilig Verkeer Nederland (VVN).

Installateurs scoren bij EuroSkills Nederlandse installateurs zijn goed. Die conclusie valt te trekken uit de gouden medaille die de Nederlandse installateurs Jeroen Hoogstraten, Klaas Brakke en Hans Verhoeven recent haalden bij de competitie ‘Beste vakman van Europa’ tijdens de EuroSkills 2012 in België. Naast de gouden plak voor het team haalden de vaklieden bij individuele wedstrijden nog meer medailles. Jeroen Hoogstraten (foto), werkzaam bij Installatiebedrijf Kerkhoff in zijn woonplaats Groesbeek, haalde in het onderdeel Sanitaire- en Verwarmingstechniek een zilveren medaille. Klaas Brakke (Elektrotechniek Gebouwen) en Hans Verhoeven (Koude- en Luchtbehandelingstechniek) wonnen beiden brons. Bovendien scoorden ze alle drie ruim boven de 500 punten, waarmee ze automatisch een erkenning voor excellent vakmanschap kregen. EuroSkills richt zich op jonge vaktalenten met een MBO-opleiding of startersfunctie in een specifiek vakgebied. Meer dan 450 jongeren uit Europa deden mee aan het evenement.

De jaarlijkse Femme Tech-dag wordt 13 november in Leerhotel Het Klooster in Amersfoort gehouden. Femme Tech is een speciale activiteit voor en over vrouwen in technische sectoren waarmee TechniekTalent.nu laat zien dat meer vakvrouwen op de werkvloer absoluut meerwaarde heeft. Op pagina 4 vindt u meer informatie.

InstallatieNieuws verovert vaste plek InstallatieNieuws heeft zich in relatief korte tijd als medium een vaste plek veroverd in de installatiesector. Uit onafhankelijk onderzoek van BouwKennis blijkt dat een op de vijf installateurs InstallatieNieuws leest en waardeert. Daarmee is InstallatieNieuws inmiddels het op drie na meest gelezen vakblad in de installatiesector.

wijkt in een aantal aspecten af van de overige vakbladen. Allereerst is er de verschijningsvorm: InstallatieNieuws is een krant, terwijl de andere bladen magazines zijn. Ook is de inhoud anders. “Natuurlijk publiceren wij het laatste nieuws uit de sector, maar in de krant staan ook algemene artikelen die interessant zijn voor de installateur. Zo staan er onder andere in elke editie een test van een bestelauto en een portret van een bekende Nederlander die installateurs aanspreekt”,

zegt directeur van Enter Media BV Adri de Bruijn. Ook de combinatie met online berichten draagt bij aan het succes. De berichtgeving in de gedrukte InstallatieNieuws wordt gekoppeld aan actuele berichten op www.installatienieuws.com en die combinatie werkt. De Bruijn: “We sturen regelmatig aan installateurs een online nieuwsbrief uit en elke keer blijkt dat daardoor de aandacht van installateurs op InstallatieNieuws wordt gefocust.”

Hoger opgeleide medewerkers zijn dringend nodig

Sanitairgroothandel zeer te spreken over Geberit

De installatiesector heeft een steeds groter wordende behoefte aan hoog opgeleide medewerkers. Toenemende wet- en regelgeving, verbreding van de eigen activiteiten, ketensamenwerking en het toepassen van andere contractvormen leiden ertoe dat er hogere eisen aan het huidige personeel gesteld gaan worden.

aangezien het merendeel van benodigd materiaal via het professionele kanaal wordt verkocht. BouwKennis peilt daarom in de zogeheten ‘Marketing Score Card Klanttevredenheid Handelspartners’ hoe tevreden handelaren zijn met de producten en dienstverlening van de fabrikanten. De service wordt aan de hand van dertien criteria gemeten On-

Dit blijkt uit onderzoek door BOB Training, Opleiding en Advies dat is uitgevoerd onder zeshonderd directeuren en andere leidinggevenden in de bouw- en installatiebranche. Volgens de onderzoekers bevinden de bouw- en installatiesector zich momenteel in zwaar weer, maar er komen hoe dan ook veel nieuwe kansen op deze sectoren af.

InstallatieNieuws wordt uitgegeven door Enter Media BV in Weesp in opdracht van Geberit. De uitgave

Sanitair- en technische groothandelaren zijn het meest te spreken over Geberit. Dit blijkt uit onderzoek van BouwKennis naar de mate van tevredenheid over leveranciers. Volgens BouwKennis hebben fabrikanten alle belang bij een goede relatie met de professionele handel,

der sanitair- en technische groothandels wordt de top 5 aangevoerd door Geberit, gevolgd door Sylvania Lumiance, Hager, ABB en Remeha. Opvallend is dat de fabrikanten uit de top 5 van sanitair- en technische groothandels een hoger algemeen tevredenheidscijfer krijgen dan de top 5 van bouwmaterialenhandelaren.

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 2

EIS MEER

VAN UW CIRCULATIEPOMPEN

Bij Grundfos geloven we in het ingewikkelde simpel laten lijken en innovatieve technologie intuitief laten zijn. Als de ideale keuze voor meer dan 80% van de systemen zoekt AUTOADAPT voortdurend naar de laagst mogelijke opvoerhoogte om te voldoen aan de systeemeisen, en worden de instellingen gevonden voor optimaal comfort bij minimaal energieverbruik. Door alleen te gebruiken wat nodig is profiteren eindgebruikers van lagere elektriciteitsrekeningen, lagere

ADVERTENTIE GEBERIT_Oktober.indd 1

CO2 -emissies en een optimaal comfortniveau. En installateurs kunnen eenvoudig een pomp installeren met een vooraf ingestelde AUTOADAPT functie, in de wetenschap dat de pomp zich aan het systeem aanpast en automatisch de optimale instelling kiest, ongeacht de systeemeisen. Kijk op www.grundfos.nl voor meer informatie.

01-10-12 10:36

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 3

Subsidieregeling Innovatieve Scheepsbouw operationeel De Subsidieregeling Innovatieve Scheepsbouw (SIS) is officieel in werking getreden. De SIS is opgezet om het concurrentievermogen van de Nederlandse scheepsbouwsector (werven en toeleveranciers) te versterken door de innovatieve waarde van projecten te subsidiëren. Voor dit jaar is er een budget beschikbaar van 4 miljoen euro.

Het installatiewerk in het Concept House kan door slim prefab bouwen in een middag in elkaar worden gezet.

Unica verzorgt installatiewerk in het Concept House

Unica installatietechniek heeft in belangrijke mate bijgedragen aan het Concept House, dat begin oktober door TU Delft is opgeleverd. Unica is verantwoordelijk voor de installaties van het huis, dat staat in de Rotterdamse wijk Heijplaat. Het Concept House is volledig duurzaam en milieuvriendelijk omdat gebruik is gemaakt van milieuvriendelijke bouwmaterialen en er wordt voorzien in de eigen energiebehoefte. Het Concept House is gebouwd volgens het plug & play-principe. Hiervoor zijn alle bouwelementen geprefabriceerd waardoor ze alleen maar op elkaar hoeven te wor-

Colofon InstallatieNieuws is een uitgave van Geberit BV. www.installatienieuws.com www.debestefittervannederland.nl Productie: Enter Media BV Fijnvandraatlaan 2a 1381 EW Weesp Tel. (0294) 410333 Redactie: Hans Peijs, André Verheul www.entermediabv.nl Wilt u via e-mail op de hoogte blijven van het nieuws in de installatiebranche, meldt u zich dan aan voor een abonnement op www.installatienieuws.com. © Copyright Op de teksten, de foto’s en het ontwerp van het InstallatieNieuws rust copyright. Niets mag op welke wijze dan ook worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder toestemming van de uitgever.

den aangesloten. Opvallend is dat ook de natte cel prefab is, sterker, deze ruimte bevat alle sanitaire voorzieningen en aansluitingen voor keuken en witgoed en ook de warmtepomp, boiler, groepenkast en ventilatiesysteem zijn hier te vinden. De techniekruimte is heel klein, maar toch compleet. In de waterinstallatie heeft Unica zelfs voorzorgsmaatregelen tegen legionella opgenomen. De installaties zijn zo slim in elkaar gezet dat deze in één middag in elkaar kunnen worden gezet. Duurzaamheid Naast efficiency, kostenbesparing en snelheid van bouwen is duurzaamheid belangrijk. Door middel van zonnepanelen, warmtecollectoren en warmtelussen die warmte

uit aarde halen, wordt voorzien in de eigen energiebehoefte en is er al geanticipeerd op de wettelijke EPCeis van 0,0 in 2020. Tevens is er gekozen voor duurzame materialen. De draagconstructie van het Concept House is van hout, de isolatie bestaat uit gerecycled oud papier en ook de installaties lopen vooruit op de milieueisen. Zo heeft Unica een drievoudig rioolsysteem toegepast voor zwart, grijs en geel afvalwater. De apart opgevangen urine kan als grondstof voor kunstmest worden gebruikt. “Unica loopt al jaren voorop met duurzame oplossingen en door deel te nemen aan dit soort projecten blijven we dat doen. Het heeft geleid tot nieuwe inzichten en oplossingen”, laat Wilbert van Abswoude, afdelingshoofd Woningbouw bij Unica Bodegraven, weten.

Bedrijvigheid industrie stijgt De bedrijvigheid in de Nederlandse industrie is in september weer toegenomen. Dat is voor het eerst sinds februari. Zo valt af te lezen uit cijfers die recent naar buiten zijn gebracht door de Nederlandse Vereniging van Inkoopmanagers (NEVI). De zogeheten inkoopmanagersindex (PMI) steeg in september van 49.7 naar 50.7. Een PMI onder de 50 duidt op een dalende industriële

activiteit, een score daarboven wijst op groei. Sinds mei liet de PMI al een opwaartse trend zien, maar de grens van 50 werd de afgelopen 13 maanden alleen in februari doorbroken. Vooral de buitenlandse vraag zorgt voor toename van de bedrijvigheid. Een minder gunstige ontwikkeling was dat voor het eerst in vier maanden de inkoopprijzen stegen vanwege de sterkere dollar, terwijl de verkoopprijzen bleven dalen.

Scheepswerven kunnen aanvragen voor de SIS nog indienen tot 30 november 2012. De verdeling van het subsidieplafond vindt plaats op volgorde van binnenkomst. Agentschap NL is uitvoerder van de regeling. Op de website van Agentschap NL is informatie te vinden over de SIS. Via die site kunnen belangstellenden onder andere het aanvraagformulier, de toelichting bij de aanvraag en de officiële bekendmaking downloaden.

Nederlandse industrie kan besparen op elektriciteitsverbruik De Nederlandse industrie kan nog zeker 20 procent op de elektriciteitskosten besparen door gebruik te maken van energiezuinige aandrijfsystemen. Om bedrijven hiertoe aan te zetten, hebben het ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie, brancheorganisatie voor de installatiesector UNETO-VNI en brancheorganisatie voor aandrijf- en automatiseringstechniek FEDA een zogeheten Green Deal afgesloten. Met deze Green Deal zetten UNETO-VNI en FEDA zich in om de komende tijd projecten uit te voeren met energiezuinige elektrische aandrijfsystemen. Daarnaast gaan de initiatiefnemers trainingen opzetten om industriële afnemers bewust te maken van de besparingsmogelijkheden. Volgens algemeen directeur Titia Siertsema van UNETO-VNI is de industrie ten onrechte nog terughoudend bij investeringen in moderne aandrijfsystemen. “Veel industriële klanten realiseren zich niet dat de investeringen dankzij een lagere energierekening vaak al binnen een paar jaar zijn terugverdiend. Ze laten daardoor kansen liggen om hun concurrentiepositie te versterken.”

Grote Nederlandse bedrijven zien Nederland minder zitten De helft van de grote bedrijven in Nederland denkt er steeds vaker over om Nederland de rug toe te keren. De reden is dat men zich zorgen maakt over het ondernemingsklimaat, zegt KPMG in het rapport ‘De concurrentiekracht van BV Nederland’. Voor de grote Nederlandse bedrijven geldt dat de binding met het thuisland afbrokkelt. Het gaat er steeds meer om dat je dicht bij de eindgebruiker zit en in een klein land als Nederland zit je dan verkeerd. BNR Nieuwsradio zocht uit

wat het voor de werkgelegenheid betekent als de grootste Nederlandse bedrijven Nederland de rug toekeren. Shell is al langzaam maar zeker bezig met snijden in het personeelsbestand en de afgelopen jaren is haast tussen neus en lippen door werk voor 10.000 fte’s in Nederland verdwenen. Nummer 2 is ING, waar ook steeds meer mensen verdwijnen. Van de 97.000 werknemers werken er nog slechts 25.000 in Nederland. Nummer 3 is Unilever, waar van de ruim 160.000 werknemers er rond de 4.000 in Nederland werken.

Slechte tijden leiden tot minder onderhoud Door de economische tegenwind bezuinigen veel bedrijven op onderhoud van technische installaties. Steeds vaker worden onderdelen pas vervangen als de noodzaak helder wordt op basis van meetresultaten, in plaats van op basis van het aantal draaiuren. Dit leert onderzoek onder leden van de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO). Ongeveer 60 procent van de bedrijven stelt onderhoud uit in economisch mindere tijden. In de onroerendgoedsector en de procesindustrie is dit percentage met bijna 70 procent het hoogst. Het hoofdkantoor van Shell in Den Haag.

Foto: Hans Peijs

InstallatieNieuws

November 2012

Femme Tech 2012: Durf te kiezen! ‘Durf te kiezen!’ is de titel van de Femme Tech-dag die 13 november plaatsvindt in Leerhotel Het Klooster in Amersfoort. Femme Tech is een speciale activiteit voor en over vrouwen in technische sectoren waarmee TechniekTalent.nu laat zien dat (meer) vakvrouwen op de werkvloer absoluut meerwaarde hebben. Tijdens Femme Tech is er een uitgebreid programma. Zo zal Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie en columniste, aantonen dat een goede combinatie van mannen en vrouwen tot betere prestaties leidt. Verder zijn er verschillende praktische en inspirerende workshops te volgen. Femme Tech Award Hoogtepunt is de uitreiking van de Femme Tech Award aan bedrijven die een voorbeeld zijn in het aantrekken en behouden van meisjes en vrouwen in de technische branche. Dertig bedrijven uit verschil-

lende technische sectoren hebben zich aangemeld voor de Femme Tech Award. Na een grondige voorselectie zijn de meest vooruitstrevende bedrijven daadwerkelijk genomineerd voor de Femme Tech Award 2012. De criteria waarnaar is gekeken, zijn onder meer het in dienst hebben van vrouwen in technische functies, het aantrekken en benoemen van vrouwelijke leidinggevenden, de ontwikkelings- en scholingsmogelijkheden voor (vrouwelijke) werknemers en deelname aan voorlichtingsactiviteiten om meer meisjes en vrouwen te interesseren voor techniek. Een onafhankelijke vakjury heeft inmiddels de nominaties bekendgemaakt. In de installatietechniek zijn dat Croon Elektrotechniek, Heijmans en TM Techniek BV.

Het marktonderzoek werd in 2009 gehouden. Het doel was meer inzicht te krijgen in de eisen die consumenten stellen aan hun thermostaat. Drie aspecten stonden centraal: vormgeving, bediening en energiebewustzijn. “Wat de vormgeving betreft, iedereen wil tegenwoordig een designproduct. Dat betekent dat wij op zoek moesten naar een thermostaat die past in ieder interieur”, zegt Rob Nagel, salesmanager bij Honeywell. “De bedienunit moest een compacte vorm hebben - want hoe groter, hoe minder attractief - een tijdloos design en een moderne witte kleur.”

Mike Horn en zijn Young Explorers zijn beland bij de westkust van Afrika van waaruit ze op weg gaan naar het rijke oliestaatje Abu Dhabi. Recentelijk passeerde het schip Pangaea onder stralende omstandigheden (lekker zonnetje, bijna windstil en dus een rustige zee) de evenaar op weg naar het rijke oliestaatje.

Bediening In het tweede deel van het onderzoek werd de bediening onder de loep genomen. Nagel: “Een thermostaat moet zo eenvoudig mogelijk te bedienen zijn. In de basis zijn er vier uitvoeringen in de Nederlandse markt: één functie per knop, menugestuurd, push-rollbediening en touchscreen. Opvallend is dat niet iedereen een thermostaat waarbij iedere knop maar één functie heeft, makkelijk te bedienen vindt.” Verder blijkt dat vooral de touchscreenbediening in de smaak valt. Het derde thema van het marktonderzoek was energiebewustheid: mensen willen wel energie besparen als het maar niet te veel moeite kost. De wensen van de proefpersonen zijn verwerkt in de Chronotherm Touch.

Nieuwe 4.0 Ah accu’s op DEWALT DEWALT heeft het assortiment XR Li-Ion machines uitgebreid met 4.0 Ah accu’s. Mike Horn verzamelt samen met enkele Young Explorers op een vuilnisbelt afval waarmee onderzoek wordt gedaan. opgezet in ontwikkelingsgebieden. Langzaamaan loopt de reis van Mike Horn op zijn einde. Op zijn schip Pangaea doet de wereldreiziger onderzoek naar onder andere de gevolgen van het broeikaseffect en het aantal onderzoeken dat de afgelopen

maanden is gedaan, is imposant. Momenteel vaart de Pangaea richting Abu Dhabi, waarbij het onder andere nog langs Somalië en Madagascar vaart. Aan het eind van dit jaar legt Mike Horn in Europa voor het laatst aan.

Spaar in november en december extra snel met actie ‘Vlotter sparen’ Spaar voor een uniek babyshirt of voor korting op speelgoed bij ToysXL met dé universele vlotterkraan van Geberit! En sparen gaat in de feestmaanden november en december nog sneller, want elk punt is niet één, maar twee punten waard. In elke verpakking van de Geberit Impuls380 zit een unieke vlotter spaarcode. U hoeft slechts 5 punten bij elkaar te sparen om deze punten te verzilveren voor een kortingscode. Hiermee kunt u sparen voor een uniek babyshirt met de tekst ‘Papa is een TOPinstallateur’ of voor

Honeywell luistert naar gebruiker en komt met Chronotherm Touch Honeywell heeft recent de Chronotherm Touch gepresenteerd, een universeel toepasbare klokthermostaat, waar een uitgebreid consumentenonderzoek aan vooraf ging. De reden voor het onderzoek is dat alleen bij volledige acceptatie de eindgebruiker alle mogelijkheden van de thermostaat zal benutten.

Mike Horn op weg naar Abu Dhabi

Afrika is een werelddeel vol uitdagingen. The Young Explorers (jonge mensen uit de hele wereld die aanmonsteren om onderzoek te doen met als doel de bevindingen over te brieven aan leeftijdgenoten) hebben een aantal uitdagingen in Afrika, waarbij de pijlen vooral gericht zijn op het helpen van lokale gemeenschappen. En hier ligt ook een uitdaging van Geberit, dat de wereldreis van Mike Horn sponsort. Geberit heeft tijdens de reis, die nu al bijna twee jaar duurt, een aantal sanitatieprojecten

pagina 4

korting op speelgoed bij ToysXL. De korting is alleen in te leveren bij de webshop van ToysXL: www.toysxl. nl. Vlotter sparen werkt zo: • Ga naar www.geberit.nl/acties en voer uw code(s) in.

• Kies voor ToysXL (vanaf. 5 punten) of het babyshirt (20 punten) • Kiest u ToysXL: zet dan uw gespaarde punten om in een kortingscode ter waarde van 5, 10, 15 of 20 euro. Vervolgens kunt u op www.toysxl.nl uw producten met korting bestellen. • Kiest u voor het T-shirt: zet uw gespaarde (20) punten om en bestel het babyshirt in de juiste maat. U ontvangt het unieke shirt binnen twee weken. Kijk voor meer informatie over deze actie en de actievoorwaarden op www.geberit.nl/acties.

De nieuwe 4.0 Ah accu’s bieden tot 33 procent meer capaciteit dan de bestaande 3.0 Ah accu’s, waardoor efficiënt en langer werken mogelijk wordt gemaakt. Toch zijn zowel de afmetingen als het gewicht van de accu’s identiek aan de 3.0 Ah accu’s en ook de prijs is dezelfde.

Installatienieuws.com houdt u op de hoogte U hoeft InstallatieNieuws geen dag te missen, want naast de krant op papier is er ook de website www. installatienieuws.com. Hier vindt u elke week nieuws en nieuwtjes uit de installatiesector, waardoor u op de hoogte blijft van de ontwikkelingen in de branche waarin u werkzaam bent.

Op www.installatienieuws.com vindt u bovendien een link naar de actie ‘Vlotter sparen’ van Geberit, waarmee u kunt sparen voor kortingen op speelgoed bij de webshop ToysXL: www.toysxl.nl of voor een uniek babyshirt (zie actie voorpagina). Een aantal nieuwsberichten die de afgelopen weken op de site stonden (en er nog steeds te vinden zijn): • Utiliteitsbouw staat onder zware druk. • Urineren op hoogte met de Pipiwall (dit bericht staat ook in deze gedrukte versie). • Bouwsector vraagt om maatregelen. • Huiseigenaren worden positiever. Ga naar www.installatienieuws.com voor het laatste nieuws.

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 5

‘Er is niks Goois aan mij. Ik koop zelden dure kleren’

Natasja Froger is tijdens Welcome Home ‘one of the guys’ Eerst was ze onbekend, daarna werd het ‘Natasja, de vrouw van’ (René Froger), maar langzamerhand gaat het richting ‘René, de man van Natasja’. Natasja Froger maakt namelijk een even snelle als opmerkelijke carrière door als presentator. Rode draad in haar programma’s is dat hulp wordt geboden aan mensen die het nodig hebben: emotie-tv dus. Een portret van een vrouw die gewoon is gebleven en die tussen de installateurs ‘one of the guys’ is. ze werd stewardess en later purser Natasja (van 1965) komt uit Brielle bij de KLM. Het was een wereldtijd. (vroeger Den Briel), waar ze opgroei- “Iedereen kende elkaar, daar hou ik de als dochter van een zeeman. Het van. Als je in de winter wat witter was een heerlijke jeugd, met veel werd, zei je ‘Doe mij effe een paar dieren vooral. “We woonden tegen- dagen Rio’, en dan ging je. Maar ook over een slachterij en aan het eind de andere kant hè: ik ben bijvoorvan de dag kocht mijn moeder de beeld een keer in Kathmandu gedieren op die nog over waren. Ze weest, dat was de eerste keer dat ik vond het zo zielig als ze geslacht frontaal met de ellende in de wereld zouden worden. We hadden altijd werd geconfronteerd.” Ruim 22 jaar wel ergens een kalfje of een schaap geleden ontmoette ze tijdens één

we all the way gaan. Geen gesmokkel met een paar honderd euro in een toilettas. Als we het doen, doen we het goed! Niet alleen ik, maar jij ook. Of het wennen was voor een rijke dame uit het Gooi? Er is niks Goois aan mij. Ik koop zelden dure kleren. Het meeste dat ik draag, komt van H&M en Zara. Draag ik ook rustig naar een gala. Het juiste tasje erbij en iedereen denkt dat je in Gucci loopt. Allemaal nep. Ik heb nou eenmaal behalve twee zoons, ook drie honden. En die denken echt niet: ‘O, het vrouwtje heeft iets duurs aan. Laten we nou maar niet tegen haar opspringen.’ Het aardige is dat René sindsdien ambassadeur is gebleven van de Voedselbank. On-

huis. Even met z’n allen napraten aan de keukentafel. En René is er ook nog. Die voelt precies aan wanneer het me allemaal te veel wordt. Dan zegt hij: ‘Lange, ga eens even zitten. Je zit ergens mee...’ Hij heeft heel veel begrip. Ik mag uren tegen hem aanpraten.”

langs pleitte hij nog in een brief aan de leden van de Tweede Kamer voor een regeling waarbij bedrijven die voedsel overhebben dat niet doormalen, maar automatisch aan de Voedselbank geven.

voor kinderen is. Om me heen zie ik genoeg stellen die uit elkaar gaan. Een scheiding is een achtbaan van emoties. Boosheid, verdriet, verbittering en teleurstelling. Gaandeweg doorloop je ze allemaal, maar in je eigen tempo en op je eigen manier. Er is geen standaard draaiboek voor een scheiding.” Echt Scheiden viel niet bij iedereen goed en onder anderen Youp van ‘t Hek pakte het genadeloos aan. Hij schreef in april dit jaar onder andere in zijn column in NRC: ‘Ook een enge scheidingscoach en een derderangs psycholoog werken mee aan het programma. Je vraagt je als kijker af of hier serieus over vergaderd is! En welke conclusie trokken de kijkcijfergladjakkers toen? Dat dit wel uitgezonden kon worden. Dat kan toch niet waar zijn? Het kan toch niet dat de baas van RTL dit op de buis wil hebben? Dit doe je mensen toch niet aan? Je weet toch hoeveel pijn een scheiding doet! Daar maak je toch geen amusement van? Ik zat steeds te denken aan die RTL-baas die hier zijn fiat aan gegeven heeft. En aan de vrouw van René Froger die dit alles op een zogenaamd meelevende toon aan elkaar praat. Mag je die

Echt Scheiden In Echt Scheiden wordt eerste hulp bij scheidingsgevallen geboden. Ze put daarbij uit haar eigen jeugd. “Van de scheiding van mijn ouders heb ik altijd hinder ondervonden. Kiezen bij wie je kerst viert, wie je uitnodigt op verjaardagen. Heel vermoeiend. Ik weet hoe belangrijk een goede relatie tussen ouders

twee oppakken en een tijdje opsluiten wegens kindermishandeling? Ja, dat mag. Dat moet zelfs.’ Natasja heeft het zich zeer aangetrokken: “Ik hou van Youp, heb al zijn boeken en lees altijd zijn column, maar dit was wel heel kort door de bocht. Het heeft me een paar tranen gekost. Tegelijkertijd kregen we veel complimenten van instellingen die ons natuurlijk met een loep bekeken. En op het schoolplein kwam een jongetje van negen naar me toe die zei: ‘Dankzij jullie programma heb ik weer contact met mijn vader.’ Toen wist ik: hier doe ik het voor.” Welcome Home Een ander programma dat zij we-

‘René heeft heel veel begrip. Ik mag uren tegen hem aanpraten’

met een gipsen poot rondwandelen. Dan mochten wij, de kinderen, allemaal onze naam op het gips schrijven.” Op haar 15de verhuisde ze door de scheiding van haar ouders naar Giethoorn, maar Brielle is in haar genen gebleven. “Als ik de Botlektunnel uit kom en de watertoren zie, gaat mijn hart open. Dat blijft zo voelen.” Maar Giethoorn was ook niet verkeerd. Uit die tijd weet ze zich nog haar verkering met Jonnie Boer, de eigenaar van De Librije, het eerste restaurant in Nederland met drie Michelinsterren, te herinneren. “Hij zag mij voor het eerst toen ik net de douche uitkwam, zonder handdoek, en nietsvermoedend mijn kamer binnenliep. We waren toen net verhuisd, maar ik was het Brielse uitzicht gewend: drie koeien en tien kilometer weiland. Maar hij fietste net langs en lazerde nog net niet het water in. Later kwam ik hem tegen op een feestje en toen was het aan. We zijn nog steeds vrienden.” Stewardess Ze leerde voor medisch secretaresse en rondde haar opleiding af, maar achter een bureau zat ze nooit want

van haar werkreizen naar Athene de Amsterdamse zanger René Froger, met wie ze in 1991 trouwde. René is in veel opzichten haar tegenpool, maar is wel haar allesie. “René zegt altijd: jij bent camping, ik ben kaviaar. Ik ben namelijk gelukkig zonder wat voor luxe dan ook om me heen, dat heeft René toch minder.” Hart in Aktie Jarenlang was ze ‘Vrouw van’, tot ze in 2006 te zien was in het programma ‘Schoondochter gezocht’ van de TROS. Ze werd ontdekt en een paar maanden later werd ze de opvolgster van Wendy van Dijk bij het SBS 6-programma Hart in Aktie. Het bleek een schot in de roos en meer programma’s volgden, waaronder de reallifesoap ‘Effe geen Cent te Makken’, waarin het gezin Froger enkele weken terug ging naar het leven van een modaal gezinnetje en rond moest komen van een uitkering. “René kwam met het idee voor dat programma. Ik heb er lang over nagedacht en heb gezegd: ‘Ik doe eraan mee, maar dan moet er wel een goed doel aan gekoppeld worden. Dat we bijvoorbeeld aandacht vragen voor de Voedselbank. En dat

Helpen Sinds 2010 presenteert ze samen met John Williams het RTL4-programma Bonje Met De Buren en vorig jaar kwam daar Echt Scheiden bij. Het zijn steevast programma’s waarin mensen worden geholpen, want daar is Natasja het best op haar plek. “Ik kom veel ellende tegen en ik ben niet iemand die dat gemakkelijk kan loslaten. Vooral in het eerste seizoen liep ik regelmatig een halve uitzending mijn tranen te verbijten. Dan dacht ik: ‘Tas, de kijkers zitten niet op jouw gehuil te wachten en de mensen om wie het in deze aflevering draait al helemaal niet. Hup, mouwen omhoog en aanpakken die handel.’ Inmiddels kan ik er beter mee omgaan. En huil ik toch een keer mee, dan schaam ik me daar ook niet meer voor. Ik ben ook maar een mens. Als het een heel zware aflevering was, sleep ik het hele team mee naar

derom met John Williams presenteert is Welcome Home, een programma waarin mensen die het verdienen worden verrast met een compleet nieuwe inrichting of verbouwing. Het is een programma dat haar op haar lijf is geschreven en waarin ze zelf de handen uit de mouwen steekt. Anders dan veel andere tv-sterren werkt ze net zo hard mee met de mannen en ze doet nooit uit de hoogte. Dat wordt bevestigd door Jeroen Muller van Klussenier Spijkenisse, die de laatste seizoenen met haar samenwerkt. “Ze steekt de handen op, is nergens te goed voor en kijkt op niemand neer, dat tekent haar. John Williams? Met hem kun je prima stappen, maar als er gewerkt moet worden geeft ie niet thuis. Natasja zit heel anders in elkaar.” Dat blijkt, want naast haar tv-werk zet ze zich ook in voor verschillende goede doelen en is ze ambassadrice van Orange Babies. Deze stichting heeft als voornaamste doel zwangere vrouwen en hun baby’s die met HIV zijn besmet te helpen. (Bronnen onder andere: De Telegraaf, Het Parool, natasjafroger.nl, Totaaltv.nl)

November 2012

pagina 6

InstallatieNieuws

NIEUW HET BESTE GEREEDSCHAP DAT OOIT HEEFT GEMAAKT!

ZELFDE PrIJS aLS 3,0 ah

ZELFDE GEWIChT aLS 3,0 ah

33% mEEr WErKTIJD aLS 3,0 ah

Waarom 4,0 ah? www.

.eu

GEGaraNDEErD STErK.™

112-028_ adv. 4.0Ah_NL_A4 (met iconen).indd 1

14/08/12 17:43

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 7

Mapress CuNiFe nu ook in megajacht van Royal Huisman Royal Huisman bouwt al sinds 1884 schepen, waarbij het zich sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw steeds meer is gaan toeleggen op grote luxe maatgemaakte zeiljachten. In 2014 verlaat het eerste schip de werf waar Geberit Mapress CuNiFe (persleidingsysteem dat bestand is tegen zout water) in is gemonteerd. In het schip wordt tevens Geberit Mepla verwerkt, maar dat is geen nieuws want dat gebeurt hier al sinds 1996. Harm Uneken, Productieleider Systemen, legt uit welke beweegreden aan deze materiaalkeus ten grondslag ligt. Alleen als de eigenaar toestemming geeft, mag de naam van het jacht dat bij Royal Huisman (het label Koninklijk wordt sinds 1984 met trots gevoerd) wordt gebouwd bekendgemaakt. Privacy voor de opdrachtgevers gaat immers voor alles. Die toestemming is er voor het schip waarin bij Royal Huisman voor het eerst Mapress CuNiFe (een legering van koper, nikkel en metaal) wordt gemonteerd niet. Het schip wordt daarom aangeduid met Project 393. Dit is een kottergetuigde sloep van 48 meter deklengte. In dit nieuwe megajacht wordt voor het eerst Mapress CuNiFe gemonteerd. Bij Royal Huisman stonden ze jarenlang op het standpunt dat deze leidingen niet aan de kwaliteitseisen voldoen. Het betreft de leidingen voor het bilge afzuigsysteem (de plaats on-

der in het schip, in het bijzonder in de machinekamer, waar alle oliehoudend en zout afvalwater zich verzamelt. Bij een eventueel lek wordt dit deel van het schip als eerste leeggepompt) en voor het zogeheten deckwash/firefightingsysteem (leidingen met een uiteinde aan dek waar een kraan op kan worden aangesloten om bij een brand zo snel mogelijk met zout water te kunnen blussen). Dit zijn, zoveel is duidelijk, cruciale leidingen waarbij geen risico wordt genomen. Gecoat rvs Uneken, die van origine installateur is, laat weten: “Hiervoor monteerden wij jarenlang rvs dat speciaal werd gecoat, maar dat kon anders. Ik kende uit mijn vorige werkkring Mapress en heb uitgerekend wat het zou schelen als we zouden overstappen op Mapress CuNiFe. Dat was dusdanig interessant dat besloten is om bij het eerstvolgende project waar dat bestekmatig mogelijk zou zijn CuNiFe te installeren.” Uneken noemt de voordelen van de Mapress-leidingen op: “Ten eerste win je tijd met de montage omdat je elke verbinding afperst in plaats van last. Daarnaast hoef je deze leidingen niet meer te coaten, wat ook tijd en geld scheelt. De leidingen zijn op zich niet goedkoper, maar door de winst in arbeidstijd is de aanleg alles bij elkaar wel voordeliger. Dit wil overigens niet zeggen dat deze beslissing zomaar was

‘If you can dream it, we can build it’ Het familiebedrijf Royal Huisman is gevestigd in Vollenhove, waar het beschikt over drie grote scheepsbouwhallen: een voor cascobouw, een voor de inbouw van de systemen en een hal waar de schepen worden geschilderd. Royal Huisman beschikt tevens over een refithal, een eigen meubelmakerij, een composietafdeling en een eigen engineeringsafdeling. Het zusterbedrijf Rondal (dat eveneens is gevestigd aan de Flevoweg in Vollenhove) ontwerpt, engineert en fabriceert lieren, dekequipment, deuren en luiken. Kortom: bij Royal Huisman geldt het alles-ondereen-dakprincipe. Bij het bedrijf, dat in het kleine segment van luxe, custom made zeil- en motorjachten (van 30 tot 90 meter lengte) tot de top in de wereld behoort,

komt gemiddeld anderhalf schip per jaar gereed. De huisslogan van Royal Huisman, waar momenteel rond 380 personen werken, is ‘If you can dream it, we can build it’. Hiermee is de policy van het bedrijf in één zin samengevat: hier worden zeildromen waargemaakt, waarbij kwaliteit de sleutel is tot succes. Uneken zegt daarover: “Wij gaan altijd voor 100 procent klanttevredenheid. Onze service over de hele wereld is uniek en ook de kwaliteit van het geleverde werk is ongeëvenaard. Een hoogtepunt elk jaar is de St. Barths Bucket Regatta eind maart. Dit is de belangrijkste race voor luxe zeiljachten en er varen dan doorgaans meerdere schepen mee die van de werf van Royal Huisman zijn gerold.”

genomen, want er zijn ook bedreigingen. Een belangrijke is dat je koperhoudend materiaal aansluit op een aluminium romp en dat brengt een galvanischecorrosierisico met zich mee. Dat probleem hebben we echter getackeld.” Belangrijk bij de keus voor CuNiFe is dat Uneken op basis van ervaringen vertrouwen heeft in Geberit Mapress. “Ik werk hier nu zes jaar. Hiervoor werkte ik jarenlang in de bouw en ik heb daar veel ervaring opgedaan met Mapress. Mapress is gewoon een prima systeem, ik kan niet anders zeggen. Als je het goed aanlegt, kan er niets mis mee gaan.” Naast Mapress wordt op het schip ook Mepla gemonteerd en dat is voor Royal Huisman inmiddels heel normaal, want dat wordt al sinds 1996 in verschillende diame-

Tijdens de Maritime Week kunnen

al jarenlang en er is geen enkele reden om daarvan af te wijken”, aldus Uneken.

AGENDA Maritime Week Tijdens de Maritime Week, die dit jaar voor de tweede keer wordt gehouden, staat de maritieme sector centraal. Het evenement richt zich onder meer op de carrièremogelijkheden in deze sector. Datum: 8 t/m 17 november. Locatie: Cruise Terminal Rotterdam. Meer informatie: www.maritimeweek.nl.

Femme Tech Femme Tech is een inspirerende dag voor en over vrouwen in de techniek. Deze dag is bedoeld voor vrouwen met een technische functie of achtergrond, maar ook voor p&o’ers en werkgevers die meer technische vrouwen op de werkvloer willen inzetten. Het programma bestaat uit inspirerende workshops, presentaties en ontmoetingen met vakgenoten. De uitreiking van de Femme Tech Award is een belangrijk onderdeel van het programma.

Mets Trade De Mets Trade is een vakbeurs waar elke organisatie die iets heeft met de scheepvaart en marine zich presenteert. Datum: 13 t/m 15 november 2012. Locatie: Amsterdam RAI. Meer informatie:: www.metstrade.com. Harm Uneken: “Wij gaan altijd voor 100 procent klanttevredenheid.”

geïnteresseerden met eigen ogen zien en ervaren wat de opleidingsen carrièremogelijkheden binnen de maritieme industrie zijn. Daarnaast worden er verschillende activiteiten georganiseerd voor personen die reeds in de maritieme industrie werkzaam zijn. Behalve het Maritime Awards Gala zijn er seminars en maritieme bedrijven organiseren

ters toegepast voor onder andere waterleidingen, airco- en heatingsystemen. “Dat systeem bewijst zich

Datum: 13 november. Locatie: Leerhotel Het Klooster, Amersfoort. Meer informatie: www.femmetech.nu.

Maritieme industrie in schijnwerpers tijdens 2de Maritime Week Na het grote succes van de eerste editie vindt van 8 tot en met 17 november 2012 de tweede editie van de Maritime Week plaats. Ruim een week lang worden de schijnwerpers op de maritieme industrie gericht. Plaats van handeling is de Cruise Terminal Rotterdam.

Royal Huisman in Vollenhove behoort tot de topspelers in de wereld wat betreft de bouw van grote, luxe, custom made zeiljachten.

open dagen. Meteen op de openingsdag is er hoog bezoek, want minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu maakt dan tijdens het Maritime Awards Gala de winnaars bekend van vier maritieme prijzen: de VNSI Wim Timmersprijs, de HME Maritime Innovation Award, de KVNR Shipping Award en de KNVTS Schip van het Jaar prijs.

Excellent Wonen & Leven Beurs Van 15 tot en met 19 november 2012 is Eindhoven het centrum van Nederland voor levensgenieters met gevoel voor luxe, hoogwaardige producten en lifestyle. Het luxueuze topevenement geldt als een van de mooiste inspiratiebronnen voor iedereen die geniet van comfort en luxe in het leven. De Excellent Wonen & Leven Beurs is een groots woonevenement dat niet gemist mag worden! Datum: 15 t/m 19 november 2012. Locatie: Beursgebouw Eindhoven. Meer informatie:: www.excellentwonenleven.nl.

Geberit On Tour Geberit On Tour gaat in het najaar vanwege de grote belangstelling gewoon door. De data van Geberit On Tour en de locaties zijn: · 13 & 14 november - Technische Unie Deventer · 22 november - Van Walraven Veldhoven · 12 december - Technische Unie Nieuwegein: kerstmarkt

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 8

Betalingsmoraal verslechtert De betalingsmoraal verslechtert. Uit onderzoek van creditmanagementorganisatie GGN onder bedrijven in het business-tobusinesstraject blijkt dat één op de acht bedrijven pas na het verstrijken van de betalingstermijn betaalt. De helft van de bedrijven betaalt bewust te laat, onder andere omdat de eigen organisatie een andere betalingstermijn hanteert dan de leverancier. Ongeveer een kwart van de bedrijven betaalt te laat vanwege financiële problemen.

betaalgedrag, omdat zij vaak geen buffer hebben om uitblijvende inkomsten op te vangen. 23 procent van alle respondenten denkt in ernstige financiële problemen te komen als het betaalgedrag van klanten niet verbetert. Uit het onderzoek blijkt verder dat

je beter ook particuliere klanten kunt hebben dan alleen maar zakelijke klanten, omdat particulieren er een betere betalingsmoraal op nahouden. In het B2B-traject merkt 45 procent van de bedrijven dat er slechter wordt betaald, terwijl dit in het B2C-traject geldt voor 27 procent.

Opvallend: bij de betalingsdiscipline hanteren veel bedrijven een struisvogelpolitiek: zelf betalen ze wel te laat, maar ze verwachten niet dat hun klanten ook te laat zullen betalen. Slechts 22 procent verwacht eenzelfde houding van hun klanten. Vooral kleine bedrijven zijn de dupe van verslechterd

Bedrijven in Rotterdam betalen het slechtst De slechtste betalingstermijn hanteren ondernemers uit Rotterdam (46 dagen), met Almere (45 dagen) op de tweede en Groningen (45 dagen) op de derde plaats. Bedrijven in Amsterdam betalen gemiddeld na 44 dagen. Er is ook een overzicht van bepaalde wijken en dan blijkt dat bedrijven in Amsterdam-Zuidoost (Bijlmermeer) met een gemiddelde betalingstermijn van 51 dagen het slechtst betalen. In Nijmegen wordt het snelst

aan de betalingsverplichting voldaan. Gemiddeld staat daar een nota 42 dagen open. Dit heeft creditmanagementorganisatie Graydon boven tafel gehaald. Graydon wijst erop dat op tijd betalen goed is voor de onderlinge relatie. “Bij langdurige nonchalance worden relaties tussen bedrijven aangetast en ontstaat een sfeer waarin het steeds moeilijker zakendoen is. Bovendien ondervinden veel bedrijven financi-

ële problemen omdat zij nooit of te laat betaald worden voor diensten die zij wel geleverd hebben. Ondernemers doen er dan ook verstandig aan om maatregelen te nemen om hun standaardbetalingstermijnen voor debiteuren terug te dringen. Wij adviseren bedrijven vooraf informatie op te vragen over het betaalgedrag en de financiële gezondheid van de zakenrelatie”, laat woordvoerster Saskia van den Boom van Graydon Nederland weten.

Digitaal factureren en telefonisch aanmanen loont Bedrijven kunnen zich wapenen tegen verslechterd betaalgedrag door te kiezen voor een andere manier van factureren en aanmanen. Uit het onderzoek blijkt dat digitale facturen sneller worden betaald dan facturen die per post de deur uitgaan. Opvallend genoeg kiest 54 procent van de bedrijven nog steeds voor factureren via de post. Ongeveer een kwart stuurt de factuur alleen digitaal en 19 procent kiest voor een combinatie. Voor wat betreft aanmanen geldt dat telefonisch aanmanen beter werkt dan schriftelijk herinneren, terwijl ook hier blijkt dat schriftelijk aanmanen vaker gebeurt. Bellen naar debiteuren zorgt er volgens 41 procent van de bedrijven voor dat facturen eerder worden betaald dan alleen het sturen van een aanmaning.

2.500 bedrijven failliet door wanbetaling Door wanbetaling zijn vorig jaar 2.500 bedrijven in het middenen kleinbedrijf (mkb) failliet gegaan, zo heeft MKB-Nederland laten weten. Het gaat hierbij om ongeveer een kwart van alle faillissementen in het mkb. MKB-Nederland keurt het eenzijdig oprekken van betaalter-

mijnen af. Momenteel ligt een wetsvoorstel ter bestrijding van betalingsachterstanden ter behandeling in de Eerste Kamer. MKB-Nederland pleit voor snelle behandeling en invoering van deze wet. Met de wet wordt onder andere de onderhandelingspositie van het mkb versterkt.

Alles wat je nodig hebt, zit hierin!

Chronotherm Touch: een gegarandeerde match met elke ketel! Het enige wat je als installateur tegenwoordig nog nodig hebt, is de nieuwe Chronotherm Touch. Een eenvoudig te bedienen touchscreen thermostaat met zevendaags programma, verlichte display en Nederlandstalig scherm. Efficiënt en energiebesparend door de automatische nachtverlaging en de ingebouwde weersafhankelijke regeling. Een compact comfortproduct dat werkelijk aan alle consumentenwensen voldoet en ook nog eens ongelooflijk snel te installeren is. De Chronotherm Touch past namelijk op àlle cv-ketels. Van aan/uit tot modulerend volgens het nieuwe Smart Power OpenTherm®-protocol. En dankzij de ‘no fault’ installatie met ‘123 klik’ systeem kan de thermostaat nooit verkeerd worden gemonteerd. Met de Chronotherm Touch bespaar je dus op tijd, geld én logistieke rompslomp. Vanaf vandaag gaat alleen de ‘Touch’ nog in de toolbox. Meer weten? Kijk op www.chronothermtouch.nl of bel Honeywell Infolijn: 020 - 56 56 392 © 2012 Honeywell B.V. AD0332

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 9

‘Opdrachtgever moet goed gevoel bij ons hebben’ Wolter & Dros Industrie: heating, ventilation and airconditioning, and more Ingenieursbureau Wolter & Dros B.V. is een betrekkelijk jonge speler in de industrietak (sinds 2000), maar het bouwt zeer zorgvuldig aan een goede reputatie met alle groei van dien. De vestiging in het Zeeuwse Heinkenszand was de eerste vestiging die zich richtte op de industrie en een rol ging spelen in de branche. Anno 2012 is industrie de groeimarkt binnen Wolter & Dros. Projectleider Industrie Martin Boonman vertelt onder andere welke strategie bij de vestiging wordt gehanteerd en welke projecten men nu onder handen heeft. Om even de groei te schetsen: Martin Boonman startte in 2001 als derde fte op de afdeling Industrie in Heinkenszand en inmiddels werkt er twintig man op de vestiging en 40 man in de montage. Om dit cijfer in het juiste perspectief te plaatsen: in 2001 werkte er bij Wolter & Dros TBI Techniek, vestiging Goes/Terneuzen (zo heet de vestiging officieel) 120 man en momenteel iets meer dan 300. “Wolter & Dros is van oorsprong installateur in de utiliteit en daar is industrie uit voortgekomen. Het doel van Wolter & Dros is om de tak industrie gestaag verder te laten groeien”, zegt Boonman. Het woord gestaag valt terecht, want groei is prima, maar wel op een beheerste manier. Boonman licht toe: “Wij komen het liefst eerst ergens voor een relatief kleine klus. Daarmee bewijzen wij ons zodat er grotere klussen uit voortkomen. Wij schreeuwen niet van de daken dat we geen enkele uitdaging uit de weg gaan, wij laten het liever zien. Onze mentaliteit is ‘Aanpakken en niet moeilijk doen’. Onze afdeling

Geberit Mapress in de praktijk.

in Heinkenszand is gebaseerd op 3 pijlers, namelijk Maintenance, Engineering en Projectrealisatie. Kernwaarden van onze maintenance zijn 24/7 flexibel inzetbaar, aanpassen aan de bedrijfssituatie van de klant, levensduur denken, planmatig en voorspelbaar opereren, multidisciplinair opereren, uitgebreide rapportage en een actief preventief veiligheidsbeleid, kortom: een optimale balans tussen kosten en beschikbaarheid. Daarnaast hanteert onze engineering het uitgangspunt: ‘van klantwens tot realiseerbare oplossing’, Total Cost of Ownership en energiebesparende mogelijkheden. Tot slot zit bij onze projectrealisatie veel expertise zoals stoom, ATEX en koeltechniek, wij zijn oplossingsgericht, denken mee met de klant en zijn gericht op samenwerken. We zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. Wij hanteren als uitgangspunt dat een opdrachtgever ons ziet als partner in plaats van als aannemer en wij doen er alles aan om het vertrouwen niet te beschamen.” Sabic Innovative Plastics Exact op deze manier - eerst een relatief kleine klus en zo vertrouwen opbouwen - werd Wolter & Dros in 2001 het onderhoudscontract gegund bij General Electric Plastics (tegenwoordig Sabic Innovative Plastics) in Bergen op Zoom. “We zijn gestart met het vervangen van diverse kleine installaties en nu loopt er dagelijks 15 man van ons voor onderhoud. Dit was voor ons de start van een groeispurt binnen de industrie.” Zo is het ook gegaan met Remondis Argentia in Moerdijk, waarvoor Wolter & Dros een project aan het afronden is.

“Wij hanteren als uitgangspunt dat een opdrachtgever ons ziet als partner in plaats van aannemer en wij doen er alles aan om het vertrouwen niet te beschamen”, zegt Martin Boonman, Projectleider Industrie bij Wolter & Dros. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het terugwinnen van edelmetalen. Remondis Argentia heeft nu nog een vestiging in Amsterdam en één in Moerdijk. De Amsterdamse vestiging wordt op termijn gesloten en de capaciteit van de vestiging in Moerdijk wordt verdubbeld. Wolter & Dros kreeg de opdracht om naast de nieuwbouw ook alle procesinstallaties te leveren en installeren. Daarbij moet men denken aan onder andere proceswaterinstallaties, een hogedrukreinigingssysteem, stofafzuiginstallaties, filterinstallaties, persluchtsystemen, koeling en verwarming, vacuümsysteem, gasinstallaties en een overkoepelende regelinstallatie. Boonman: “De grootste uitdaging is hier dat het management door alle ontwikkelingen in de branche, gedurende de uitvoering van het project, hun productieapparatuur regelmatig herziet, wat weer invloed heeft op de procesinstallaties. Wij zijn tijdens het bouwproces partner in advisering en ontwerp van de verschillende installaties en machines. Natuurlijk kent de leiding van Wolter & Dros alle basiseisen, het bedrijf opereert immers al jarenlang met veel succes, maar het is bij opdrachtgevers niet altijd even helder welke consequentie een bepaalde keus heeft. Sommige installaties zijn ook al jaren oud en zijn in de loop der jaren aangepast, zonder dat de wijzigingen zijn geregistreerd. Ik vind het mijn taak om, samen met de klant, zijn behoefte scherp te krijgen. Het is voor een opdrachtgever lastig om inhoudelijk de functionaliteit van de installatie te beoordelen. Wij controleren nauwgezet alle installaties, kijken welke mogelijkheden en onmogelijkheden er zijn en dragen oplossingen aan. Dat vraagt van ons dat we eerlijk zijn, maar wel op zo’n manier dat de relatie met de klant

geen enkele schade oploopt. Om die reden presenteren we elk advies volledig transparant.” E.ON Momenteel heeft de Zeeuwse vestiging van Wolter & Dros, onder veel meer opdrachten nog een andere megaklus onder handen: op de in aanbouw zijnde kolencentrale van E.ON op de Maasvlakte staat de handtekening van het bedrijf.

Mapress Het spreekt vanzelf dat Wolter & Dros elk jaar tientallen kilometers leidingen aanlegt en voor de installateur is er maar één leverancier: Geberit. “Voor alle leidingen gebruiken we Geberit Mapress. Onze monteurs weten niet beter. Waarom? Mapress is robuust, simpel en snel te monteren, gebruiksvriendelijk en het is bedrijfszeker. Als je de leidingen netjes volgens de voorschrif-

Een installateur van Wolter & Dros perst Geberit Mapress af. “Mapress is robuust, simpel en snel te monteren, gebruiksvriendelijk en het is bedrijfszeker. Als je de leidingen netjes volgens de voorschriften monteert, kan het systeem eenvoudigweg niet lekken”, zegt Martin Boonman. Bij de centrale van E.ON wordt het project in samenwerking uitgevoerd met de hoofdvestiging in Amersfoort. Hier legt Wolter & Dros alle gebouwgebonden installaties aan. Boonman: “Op het hoogtepunt van de montage liep daar 125 man van ons in tweeploegendienst. Medio volgend jaar wordt het opgeleverd en onze monteurs vinden het oprecht jammer dat dit werk er bijna op zit. De schaalgrootte van dit project is werkelijk indrukwekkend!”

ten monteert, kan het systeem eenvoudigweg niet lekken. Mapress ziet er ook mooi uit. Vrijwel alle leidingen die wij aanleggen, blijven in het zicht. Dan moet het er ook strak uitzien en dat geldt voor Mapress. Ja, wij houden het ook bij één systeem, want dat is handig werken. Als je veel installaties ontwerpt, bouwt en onderhoudt moet je snel in kunnen spelen op eventuele calamiteiten bij opdrachtgevers. Dat is onmogelijk als je meerdere systemen naast elkaar gebruikt.”

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 10

Niet blij met hypotheek

Een op de drie woningbezitters is tien jaar nadat ze een eerste hypotheek afsloten niet tevreden over de soort hypotheek. Personen die twee jaar geleden een hypotheek afsloten zijn minder negatief, maar voor hen geldt toch ook dat 20 procent liever een andere hypotheek had afgesloten, zo blijkt uit onderzoek. De reden is de angst om met een restschuld te blijven zitten. Na volgend jaar gaat het volgens prognoses weer beter in de bouwsector.

Diepste dal in bouw verwacht in 2013 Volgend jaar en het jaar erop wordt het diepste dal bereikt in de utiliteits- alsook in de woningbouw. In 2013 wordt waarschijnlijk voor hooguit 4.560 miljoen euro aan nieuwbouw geproduceerd in de utiliteit; een all time dieptepunt. De verwachting is dat in 2014 de utiliteitsbouw weer licht zal aantrekken. Het aantal gereed gemelde nieuwbouwwoningen valt in 2013 terug naar 42.000 en in 2014 zelfs naar 41.000 om ook daarna weer te herstellen. Dit blijkt uit recente nieuwbouwprognoses van BouwKennis. BouwKennis heeft de cijfers voor utiliteitsbouw vanaf 2010 op een rij gezet en komt tot de conclusie dat de utiliteit sindsdien elk jaar heeft ingeleverd. In 2010 werd nog voor 6.121 miljoen euro aan gebouwen gebouwd. Daarna wordt het er tot volgend jaar alleen maar slechter op. Elke soort utiliteitsbouw staat onder druk, maar de kantoorbouw wordt het zwaarst getroffen. In 2010

werd nog voor 895 miljoen euro aan nieuwe kantoren gebouwd, maar via de weg der geleidelijkheid daalt dit naar 535 miljoen euro in 2013, waarna een geringe stijging tot 540 miljoen euro in 2014 wordt voorzien. Ook de bouw van combinatiebedrijfshallen levert fors in: van 1.167 miljoen euro in 2010 naar 820 miljoen euro in 2013, om vervolgens op te leven naar 860 miljoen euro. Bij zorggebouwen wordt dezelfde tendens waargenomen: een daling van 1.166 miljoen euro in 2010 naar 870 miljoen euro in 2013 en daarna een verwachte groei naar 900 miljoen euro een jaar later. Woningbouw In de woningbouw is het niet veel beter. Bouwkennis verwacht dat de komende jaren het aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen bij lange na niet de 50.000 zal passeren. De rekenmeesters van de bouwsector schetsen een zorgelijk beeld: “Het economisch klimaat is te zwak om voor verbeteringen op de woning-

markt te zorgen. De koopbereidheid is laag en de meeste mensen vinden het een ongunstige tijd om grote aankopen te doen. De doorstroming op de Nederlandse woningmarkt ligt vrijwel plat. Daarbij komt dat er door de verkiezingen voorlopig nog geen definitief plan voor de woningmarkt ligt. Woonconsumenten houden zich tot die tijd waarschijnlijk gedeisd met alle gevolgen van dien voor de woningnieuwbouw.” Los van deze negatieve tendens speelt ook de verlaging van de overdrachtsbelasting naar 2 procent voor bestaande bouw de nieuwbouw bepaald niet in de kaart. Dit alles leidt tot slechte cijfers. Uit cijfers blijkt dat er vooral in januari tot en met april dit jaar een fikse daling was. Deze periode zijn in totaal 10.260 vergunningen verleend. Dat aantal is nooit eerder zo laag geweest. BouwKennis verwacht dat in 2012 voor ongeveer 41.000 woningen vergunning wordt verleend, wat een nieuw historisch dieptepunt zou betekenen.

Pipiwall maakt einde aan gedoe met urineren op grote hoogte De Pipiwall is dé oplossing voor bouwvakkers die boven op een steiger moeten urineren en voor wie het urinoir heel ver weg is. De Pipiwall is een makkelijk en veilig aan de rand van de steiger te monteren plaat van kunststof of aluminium met zijwanden waaraan een urinoir is gemonteerd. Timmerman John van der Wall heeft de Pipiwall ontwikkeld. Hij onderkende het probleem van de bouwvakker die eenmaal hoog op de steiger niet makkelijk naar het toilet kan. Los van de tijd die het op en neer lopen kost, brengt het ook extra gevaar met zich mee omdat bij elke stap de kans op struikelen bestaat. Bij de Pipiwall bevindt de

bolling van het urinoir zich buiten de steiger. Hier wordt een afvoer aan gemonteerd die eindigt in een opvangbak op de begane grond. Als de Pipiwall niet wordt gebruikt, zijn de zijwanden dichtgeklapt en is de Pipiwall slechts 2,5 centimeter dik. Daardoor vormt het geen obstakel op de steiger. Van der Wall zoekt nu mogelijkheden om de Pipiwall te produceren.

De Pipiwall wordt vastgezet aan de pijpen van de steiger. Via een standpijp komt de urine in een opvangbak op de begane grond. Wordt de Pipiwall niet gebruuikt, dan zijn de wanden dichtgevouwen en vormt het geheel vanaf de steiger een plat geheel.

De populairste hypotheekvorm onder woningbezitters is de aflossingsvrije hypotheek (44 procent heeft een dergelijke variant, sinds augustus dit jaar is een volledig aflossingsvrije hypotheek overigens niet meer mogelijk), gevolgd door de spaarhypotheek (16 procent), bankspaarhypotheek (9 procent), beleggingshypotheek (8 procent) en annuïteitenhypotheek (5 procent). Ook is regelmatig voor een combinatie van bovengenoemde hypotheekvormen gekozen. Type adviseur Het type adviseur is vaak bepalend voor de soort hypotheek, zo blijkt. Woningkopers die een hypotheek afsloten bij de bank kiezen bijvoorbeeld veel vaker voor een spaarhypotheek of annuïteitenhypotheek, terwijl bij een onafhankelijk adviseur of hypotheekketen twee keer zo vaak wordt gekozen voor een beleggingshypotheek. Maar hoe dan ook, veel klanten blijken achteraf ontevreden over het advies. Veelgehoorde klachten zijn dat de woningkopers niet voldoende gewezen zijn op de risico’s van de gekozen hypotheekvorm, het lage rendement van beleggingshypotheken, de hoge kosten die in rekening worden gebracht en de koppelverkoop van verzekeringen.

Woningcorporaties zetten zwaar in op duurzaamheid Woningcorporaties zetten de komende jaren zwaar in op duurzaamheid. Vrijwel alle corporaties (91 procent) hebben energiezuinig bouwen in hun beleid verankerd en het merendeel verwacht dat het budget hiervoor niet snel zal worden aangepast. Sterker, een kwart verwacht juist meer geld uit te trekken voor duurzaam bouwen. De belangrijkste reden is dat huurders steeds vaker op een goede manier op de hoogte worden gebracht van de voordelen en er daarom steeds vaker in meegaan, zo blijkt uit onderzoek van USP Marketing Consultancy. Succes is de Haarlemmerolie voor duurzaamheid. Het aantal succesverhalen van projecten waarbij de doelstelling gehaald of zelfs overtroffen is, neemt toe en dat smaakt naar meer. Een goed voorbeeld is het zonnepanelenproject

van corporatie Stadlander in WestBrabant. Sinds april dit jaar biedt de corporatie huurders de mogelijkheid om zonnepanelen te plaatsen op hun dak. De interesse onder huurders blijkt overweldigend. Energiezuinig Ongeveer de helft van de huurders vindt de huurwoning nog niet energiezuinig genoeg en er geldt: hoe lager de kale huur, hoe vaker men vindt dat de woning nog niet energiezuinig genoeg is. Meer dan de helft (53 procent) van de groep huurders met een kale huur tot 400 euro staat open voor energiebesparende maatregelen en wil ook een hogere huur betalen, mits de uiteindelijke woonlasten gelijk blijven. Dit percentage lag een aantal jaar geleden veel lager. Men gaf toen zelfs aan het alleen maar te willen als de woonlasten zouden dalen.

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 11

And the winner is: Volkswagen Transporter De VW Transporter T5 is Bestelauto van het Jaar 2013, zo heeft de vakjury besloten. En dat is best opvallend, want de huidige Transporter is al weer drie jaar op de markt. En feitelijk nog langer, want de facelift van de Transporter die in 2009 is doorgevoerd, betreft maar een paar kleine verbeteringen ten opzichte van het model dat in 2005 het levenslicht zag. We nemen de top 5 van de verkiezing door.

Peugeot Boxer De Peugeot Boxer stond vorig jaar ook in de top 5 en dat is niet voor niets. In dit geval gaat het om de uitvoering die L1H1 heet en een vermogen heeft van 81 kW, dus de lichtste uitvoering van het model. Vooral de vrij gunstige kilometerkostprijs wordt geroemd. Overigens, met de L2H2 96 kW neemt de Boxer in de top 10 de achtste plaats in, terwijl op de negende plaats de Peugeot Partner staat. Dat zegt alles over het feit dat Peugeot een betrouwbare zakenpartner is.

Renault Trafic Vorig jaar stond de Trafic nog tweede, maar nu derde omdat de Boxer is opgestoomd. Het is nog steeds een prima plek, maar het is oppassen geblazen want in 2011 was de Trafic ‘Bestelauto van het Jaar’. Hoge ogen gooien de lage kosten, maar verder scoort de Trafic vrij gemiddeld. VW Transporter De huidige VW Transporter is een opgeleukte versie van de Transporter T5. De jury, die bestaat uit onder andere een aantal autojournalisten, waardeert de Transporter vanwege de gunstige kosten per kilometer, de producteigenschappen (veiligheid, comfort en rijgedrag) en de professionele uitstraling. Verder is de jury vol lof over de inspanningen van Volkswagen om met het BlueMotion-programma bestelauto’s zuiniger te maken.

Volkswagen Caddy MAXI VW heeft twe auto’s in de top 5, met op de vierde plaats de Caddy MAXI. In 2009 was deze auto ‘Bestelauto van het Jaar’, maar vorig jaar was de auto opeens terug te vinden op plek 9. Maar de revanche smaakt goed. Net als de Volkswagen Transporter scoort de Caddy goed op kostenbeheersing. Met deze notering en met de notering op nummer 7 in de top 10 van de VW Crafter scoort Volkswagen met drie auto’s in de top 10 het beste van alle automerken.

Van een file krijg je concentratieproblemen Lang in de file staan is niet alleen vervelend op het moment zelf, het veroorzaakt ook concentratieproblemen, verminderde productiviteit en meer stress op de werkvloer. Dat blijkt uit Belgisch onderzoek van Securex, een dienstverlening in sociale wetgeving en verzekeringen. Bijna een derde van de 1525 ondervraagden ervaart het woon-werkverkeer als belastend voor de prestaties op de werkvloer. Van de werknemers

die het woon-werkverkeer belastend vinden, voelt 66 procent vaak stress op het werk, tegenover 58 procent bij diegenen die geen hinder ondervinden. Dezelfde trend geldt voor concentratieproblemen. Werknemers die last hebben van vertraging in het verkeer hebben meer moeite om zich te concentreren op het werk (34 procent) dan zij die geen problemen ervaren (23 procent). Het onderzoek toont overigens verder aan dat filestress geen aanleiding is voor werknemers om hun

Nieuwe borden voor kleurenblinden Voor de kleurenblinde Meinard Noothoven van Goor is het een goede start dat sinds 1 oktober in het Reglement Verkeersregels en Verkeertekens (RVV) is opgenomen dat verkeersborden in vervolg mogen worden voorzien van een extra witte bies waardoor de borden beter zichtbaar worden voor kleurenblinden. Maar Noothoven is pas tevreden als alle borden standaard ‘kleurenblindproof’ zijn. “Als kleurenblinde weet je niet wat je niet ziet”, zegt hij op verkeerskunde.nl. Noothoven van Goor voert vanuit zijn eigen bureau Blind Color al lange tijd een strijd voor beter zichtbare borden voor kleurenblinden. Dat is niet vreemd, want Nederland telt naar schatting 700.000 mensen bij wie één van de drie pigmenten rood, groen en blauw slecht of helemaal niet functioneert, waardoor zij veel signalen in het verkeer missen. Vanaf 1 oktober is het mogelijk dat verkeersborden worden aangepast en dat is volgens hem al een hele verbetering. Maar er is nog meer mogelijk, waarbij hij hoopt dat Nederland snel het ‘Gehandicapten Verdrag’ ondertekent. “Dan kan een kleurenblinde beroepschauffeur bijvoorbeeld naar de rechter stappen omdat hij in het verkeer gekleurde informatie niet kan waarnemen. Met deze wettelijke mogelijkheden is de vrijblijvendheid over en is het wachten op het eerste (proef)proces, met mogelijk grote gevolgen”, aldus Noothoven van Goor. Bij de NS heeft hij recent succes geboekt, want sinds kort zijn de rode knipperlichten bij spoorovergangen vervangen door oranjerode leds, zodat deze ook voor kleurenblinden knipperen als er een trein nadert.

Mercedes-Benz Sprinter De Sprinter is een klasbak, in vrijwel alle opzichten. Mercedes-Benz is op zich al een merk om u tegen te zeggen en daar komt bij dat de Sprinter klasse uitstraalt, comfortabel is en prima rijeigenschappen kan overleggen. Op al deze onderdelen is de Sprinter ongeveer gelijkwaardig aan de VW Transporter, maar helaas verliest de auto het op het kostenaspect en dat weegt.

Puntenrijbewijs heeft geen zin Invoering van een puntenrijbewijs heeft geen zin. Uit internationaal onderzoek blijkt dat bezitters van een puntenrijbewijs zich in eerste instantie netjes gedragen, maar dat dit wegebt omdat de pakkans klein is waardoor de kans om punten kwijt te raken ook klein is. En omdat Nederland al een veilig land is en omdat er al een punten-

rijbewijs is voor starters en mensen met een alcoholverleden in het verkeer, is het effect alleen maar minder, korter en lager. Dit zegt de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) als reactie op het onlangs gepresenteerde Europese handboek voor puntenrijbewijzen:

het zogeheten ‘BestPoint Handboek.’ Op de korte termijn heeft een puntenrijbewijs positieve gevolgen voor de verkeersveiligheid, maar dat verdwijnt al snel. De achilleshiel is de geringe pakkans. Vergroot je die, dan kan het puntenrijbewijs wel een succes zijn. Volgens de SWOV kan de pakkans worden vergroot door het verhogen van de politiecapaciteit en door overtredingen automatisch mee te tellen, hoewel daar wel haken en ogen aan zijn. “Dit betekent dat moet worden nagedacht hoe er wordt omgegaan met strafpunten voor overtredingen die niet door de kentekenhouder zijn begaan. In veel landen is de kentekenhouder in deze gevallen verplicht om de bestuurder aan te wijzen. In Nederland is dat nu niet mogelijk”, aldus de SWOV.

InstallatieNieuws

November 2012

pagina 12

Geberit PushFit

De toekomst begint nu.

Het Geberit PushFit insteeksysteem voor drinkwater en verwarming stelt hoge eisen aan sterkte, veiligheid en flexibiliteit. Twee afdichtringen, rvs fixatieklauwen, een robuuste fitting en een duidelijk zichtbare insteekindicator zorgen voor een veilige verbinding. Met daarnaast een lichtgewicht meerlagenbuis in de diameters 16, 20 en 25 mm voor de snelle en eenvoudige verbinding met de hoofdleiding op elke verdieping. Snelle insteek. Betrouwbare installatie. Professioneel vakmanschap. Dat is wat wij bedoelen met “Know-How Installed”. → www.geberit.nl

PushFit_Man_Ad_A4_en.indd_NL-nl.indd 1

12-05-11 12:27