MAAK JE POCKET PC WATERDICHT! REVOLUTIONAIR TOEREN MET GPS 6 SYSTEMEN GETEST WAAR BEN IK?

MAAK JE POCKET PC WATERDICHT! REVOLUTIONAIR TOEREN MET GPS 6 SYSTEMEN GETEST

WAAR BEN IK?

31

GLOBAL POSITIONING SYSTEM VIA PDA OP DE MOTOR

HOU ‘M WEL DROOG! ■ Een ‘echte’ GPS (Garmin of Magellan, bijvoorbeeld) valt te prefereren boven een Personal CONCLUSIE > Digital Assistent, oftewel PDA. Maar wat als je al een PDA hebt en besluit om er GPS-software voor te kopen? Dan loop je tegen een probleem aan: motorrijden doe je buiten. De zon schijnt op de PDA, regen druppelt erop en daarnaast produceert je motor ultrasone trillingen waar een PDA niet goed tegen kan. Tenminste, niet zonder bescherming. > Met alleen mooi weer zou je met een trillingvrije PDA-bevestiging (Touratech, € 100 of € 129 voor de afsluitbare) klaar zijn, al kan de PDA dan nog door condens kapot gaan. Ook het snoer aan de iele stroomaansluiting van de PDA vormt een risicofactor. Beter is te investeren in een trillingvrije en waterdichte bevestiging. We hebben er een aantal getest, waarvan de Otterbox onze sterke voorkeur heeft. Deze waterdichte doos gaat met een rubberen bevestiging van RAM Mount op de motor. Kosten: € 119 voor de box en € 45 voor de bevestiging. Maar ook dit heeft nadelen. Het beeldscherm van een PDA is al een lachspiegel als de zon erop schijnt. In de Otterbox wordt het alleen nog maar erger vanwege de twee doorzichtige plastic lagen, een doorzichtige klep voor de bescherming en daaronder een (waterdicht) plastic folie waardoor je het touchscreen van een PDA kunt bedienen.

SPRAAKBEGELEIDING >

Om veilig te kunnen motorrijden – en dat doe je niet als je voortdurend naar een schermpje loert - is het zaak dat je de spraakbegeleiding goed kunt verstaan. Daar heb je een oortelefoontje voor nodig. Dat kost € 10,- voor een uitvoering met ka-

beltje. Maar die moet je via een waterdichte doorvoer (€ 49,-) in de Otterbox aansluiten op de PDA. Dan zit je dus vast aan de motor en moet je voor elk wissewasje je helm afzetten om te oortelefoon uit je oor te halen. Oplossing is dat je ergens buiten de Otterbox de kabel onderbreekt. Zonder kabel kan ook door een FM-zender in te pluggen (vanaf zo’n € 50). Bij de Blokker koop je dan zo’n goedkoop radiootje (vanaf € 5) waarop je de spraakondersteuning als signaal van de FM-zender ontvangt. Al die spullen zijn niet waterdicht en moet je dus ook kwijt in de Otterbox. Dat kan door de diepere bodem van de Otterbox te bestellen, maar die kost €49 extra. Bluetooth in je helm voor een GPS kan wel, maar geeft nog de nodige problemen, vooral in combinatie met telefonie. Inmiddels zijn diverse helmfabrikanten bezig om Bluetooth helmen te bouwen, maar die lijken vooralsnog vooral voor telefonie geschikt te zijn. Binnenkort komen we hier uitgebreider op terug.

GEHEUGENKAART >

Zijn we er dan? Nee, want op de standaard geheugenkaart van de PDA kun je echt niet alle wegenkaarten kwijt. Een gedetailleerde

wegenkaart van de Benelux is al dik 100 MB en dat past op een 128 Mb kaart (zo’n € 30). Maar heel Europa (waarvoor je vaak 130 tot 200 euro moet bijbetalen) is zo’n 1,1 Gb zwaar. Dat red je dus net niet op een 1 Gb kaartje. Een gangbare SDkaart van 1 Gb (maximale grootte) kost vanaf € 89, een CF-kaart van 2 GB (geschikt voor sommige PDA’s) ongeveer het dubbele.

De euro’s zijn je om de oren gevlogen en je bent het kostenspoor een ietsepietsie kwijtgeraakt. Als je alles optelt, ben je € 511 extra aan hardware kwijt. Exclusief PDA en software. Afhankelijk van welke PDA je kiest, komt er nog een bedrag bij van € 300 tot € 800, inclusief software. De prijzen van de softwarepakketten vind je in de uitgebreide test, elders in het blad. Een waterdicht opgeborgen PDA op de motor is dus duurder dan een speciaal gebouwd GPS-systeem. Voordeel is wel dat je een agenda, telefoonboek, browser, e-mail etcetera bij je hebt. Maar of dat nou zo noodzakelijk is als je fijn aan het toeren bent? Deze special probeert wat duidelijkheid te scheppen. ■

NAVIGATIE OP DE MOTOR

KAARTMATERIAAL Het kaartmateriaal kan van twee ‘bronnen’ komen: Navteq of Teleatlas. Navteq komt het meeste voor. Tegen betaling kun je het kaartmateriaal updaten, meestal eens per jaar. Binnen de Benelux is er qua actualiteit tussen deze twee weinig verschil. Daarbuiten, zeker in Duitsland, is Navteq kwalitatief beter dan Teleatlas. Garmin gebruikt Navteq kaartmateriaal. Een tweede aspect betreft de kwaliteit van de software: hoe bepaalt de software welke wegen hij je gaat voorschotelen. Veel systemen leggen te veel nadruk op N- wegen en snelwegen. Samen met de systemen van Becker (die je veel tegenkomt in Mercedes en Audi) berekent Garmin de beste routes.

34

> Dat blijkt wel: GPS-navigatie op de motor neemt stormenderhand toe. En als je de gebruikers ervan spreekt, dan is de een nog lyrischer dan de ander. Vrijwel zonder uitzondering. Terwijl je een automobilist eigenlijk niet meer hoort zeggen dan ‘ik heb het prima kunnen vinden hoor!’ Zelfs rijders die helemaal verknocht zijn aan de routerol of aan de ‘romantiek van de kaart’ gaan, na aanvankelijke scepsis, overstag. Het allereerste volwaardige mobiele navigatiesysteem was de onder motorrijders befaamde

Garmin Streetpilot III. Inmiddels zijn we een paar jaar verder en kun je geen drogist binnenlopen of je struikelt over de mobiele navigatiesystemen. Op bijna elk autodashboard lijkt inmiddels wel een digitale agenda (PDA) met TomTom te prijken. Welke keuze moet je nu maken? En waarom?

VOCHTSCHADE >

Een elektronisch apparaat staat op de motor natuurlijk aan heel andere invloeden bloot als

■ Iedereen kent inmiddels wel de mogelijkheden van GPS-navigatie in de auto. Zijn die apparaten ook op de motor toepasbaar? Een auto-systeem voldoet in ieder geval meestal niet: op de motor zit je voor je plezier. Een auto-navigatiesysteem stuurt je zo snel mogelijk van A naar B. Maar dat wil je op de motor helemaal niet. Niet de bestemming, maar de route zelf is het doel. Er zijn navigatiesystemen die dat begrijpen.

Tekst Hans Vaessen, foto’s Chris Pennarts

DE ROUTE IS HET DOEL stappen, blijkt op termijn al ‘dodelijk’: condens, in combinatie met stof, ‘vreet’ aan de koperbanen op de printplaat en het toestel gaat kapot. Eerste vereiste voor een GPS op de motor is dan ook dat het toestel tegen vocht bestand is. Ook de bevestiging is van belang. Op de motor staat het toestel bloot aan flinke trillingen. Maar de trillingen die je zelf voelt, zijn niet het belangrijkst. Vooral de hoogfrequente trillingen van het motorblok blijken funest voor elektronica en moeten gefilterd worden. Dat is helemaal niet kostbaar of ingewikkeld, maar wel noodzakelijk. Daarnaast heb je natuurlijk te maken met aspecten als leesbaarheid in zonlicht, bedieningsgemak en dergelijke.

OPVOLGERS STREETPILOT III >

achter het bureau of in de auto. Trillingen, zonlicht, condens, regen, stof. PDA’s, waar veel van de nieuwe software op draait, zijn daar niet voor ontworpen. En kunnen daar ook niet tegen. Zo blijkt uit recent onderzoek van de consumentenbond bijvoorbeeld dat de gemiddelde mobiele telefoon het na twee jaar heeft begeven. De oorzaak is vaak ‘vochtschade’. Ook al zat het toestel altijd veilig in broekzak of handtas. Van een koud perron in een warme trein

Al met al blijken, puur op basis van fysieke eigenschappen, bijna alle toestellen voor gebruik op de motor af te vallen. Behalve, nog steeds, de toestellen van Garmin. Ook concurrent Magellan maakt toestellen die qua fysiek op de motor kunnen, maar qua functionaliteit toch meer voor de wandelaar en fietser zijn. Garmin lanceerde in het afgelopen jaar drie toestellen die ‘ouderwets’ waterdicht en shockproof zijn, en zich stuk voor stuk kunnen meten met de allerduurste vast ingebouwde navigatiesystemen. Sterker: zelfs veel meer kunnen. Het gaat om de Streetpilot 2610, de GPSmap276C en de Quest. De Quest is een heel klein toestel: slechts iets-

je groter dan een mobiele telefoon. Met als nadeel dat het scherm wat klein oogt. Op de motor zul je dan ook nog steeds, voor oriëntatie op je omgeving, er een papieren kaart bij willen houden. Voordeel van de Quest is dat hij, door z’n ingebouwde accu en kleine formaat, ook voor wandelen en fietsen te gebruiken is. En uiteraard in de auto. De GPSmap276C is eigenlijk bedoeld voor op de boot, maar tegelijk een volwaardig navigatiesysteem voor op het droge. Op de boot heb je geen wegenkaart en moet je je route zelf vinden. Vooral voor de motorrijders die ook veel off-road gaan, biedt het toestel daardoor extra mogelijkheden. De Streetpilot 2610 rekent wel veel sneller dan de Streetpilot-III en is uit te voeren met een geheugen, waar kaarten van heel West-Europa op huisnummerniveau in passen. En dankzij het touchscreen laat’ie zich makkelijk bedienen: gewoon met je vinger de kaart verschuiven, of een adres intikken op het toetsenbord op het scherm.

HANDSCHOENEN >

Toch heeft dat touchscreen voor de motorrijders een belangrijk nadeel: met de handschoenen aan een adres invoeren is knap lastig. Als je wat meer ervaring hebt met GPS op de motor, wil je het toestel ook kunnen bedienen tijdens het rijden. Vooral het in- en uitzoomen is belangrijk. Toerend in de Eifel van te voren kunnen zien of die lekkere lange luie bocht ineens

35

■ Links: de Garmin 276C, die vooral bij offroaders, wandelaars en zeilers populair is

■ Rechts: de Garmin Quest: goedkoop en ook geschikt voor wandelen en fietsen

een haarspeld wordt bijvoorbeeld! Daarom ontwikkelde het Nederlandse bedrijf WayPoint een extra kastje voor de 2610, de Perfect Cradle. Daarmee zijn alle functies zelfs met regenhandschoenen aan te bedienen. Deze combinatie heet de Perfect Pilot. De Perfect Pilot is inmiddels het meestgebruikte GPS-toestel op de motor.

VANWAAR DAT ENTHOUSIASME? >

eigenschappen van de apparaten blijken heel handig te zijn. Je kunt het type route op het toestel zelf, tijdens het gebruik, beïnvloeden. Bijvoorbeeld door, met schuifjes, de verhouding tussen snelwegen, provinciale wegen of landwegen in te stel-

het scherm wat het toestel er van maakt. Een eenvoudige, maar veel gebruikte instelling is ‘vermijd U-bochten’. Nee, dan hebben we het niet over haarspeldbochten! Iedereen die wel eens met een navigatiesysteem gereden heeft, kent het wel: zodra je afwijkt van de

DAN PAK JE DE ROUTE MET DE MUIS OP EN SLEEPT HEM NAAR HET DIJKWEGGETJE

Het simpele feit dat deze toestellen fysiek geschikt zijn voor gebruik op de motor geeft nog geen antwoord op de vraag waarom GPSrijders er zo enthousiast over zijn. We hoeven immers op de motor niet op zoek naar een specifiek adres: het ging om de route. Diverse

len. Of door snelwegen helemaal te vermijden. En niet alleen een route van A naar B, maar ook via C, D en F te maken. Waarbij je het toestel desgewenst dan ook zelf een logische volgorde kunt laten bepalen. Voor je gaat rijden, zie je op

berekende route gaat Bep, Miep of Truus (want je gaat haar vanzelf een naam geven) protesteren. ‘Indien mogelijk omkeren!’, zegt ze dan. Tot vervelens toe. Als motorrijder wil jij de baas zijn over je route.

DRIE PRAKTIJKVOORBEELDEN ■ Deze praktijkvoorbeelden zijn gebaseerd op gebruik van een Garmin-GPS, in combinatie met het meegeleverde programma Mapsource. NA HET WERK

LANGS DE KUST

Het is heerlijk weer vandaag en je bent met de motor naar kantoor, 100 kilometer verder-

Toerend langs de kust is de frisse zeewind het lekkerst. En het uitzicht natuurlijk! Je wilt

op. Inmiddels zit het werk er op, maar omdat je vrouw ook wat later thuis komt, heb je alle

zo dicht mogelijk bij zee blijven en pakt elk weggetje dat richting zilte lucht gaat. Maar hoe

tijd. Normaal rij je altijd over de snelweg, maar nu besluit je er een lekker ritje van te

vaak blijkt dat niet toch dood te lopen? Of na een paar honderd meter over te gaan in een

maken. Omdat je al die plaatsnamen onderweg niet kent, ga je toch al snel op de namen

zandpad vol kuilen?

van grotere plaatsen op de borden rijden. Met als gevolg dat je al snel op de minder inte-

Als je thuis achter de PC die route voorbereidt (zie kader), zie je die doodlopende wegen

ressante N-wegen zit. Pak je een zijweg, dan is het na een paar bochten toch lastig om

en zandpaden van tevoren. En kun je zelf een route bouwen vlak langs de kust (of over

te weten in welke richting je huis ligt.

rivierdijken) zonder onderweg telkens te moeten keren. Ook kun je van tevoren inschat-

Met de GPS is dat geen probleem. Om te beginnen stel je‘m in op ‘vermijd snelweg’ en

ten wat de afstand is en hoe lang de trip gaat duren. Met een druk op de knop zet je de

laat hem een route naar huis uitrekenen. Je ziet op de kaart dat hij je de eerste twintig kilo-

in de PC gemaakte route naar het toestel en Truus vertelt je precies hoe je moet rijden.

meter toch nog over een N-weg laat gaan en selecteert ‘omrijden’ over een afstand van 30 km. Daardoor verklaart hij de gepresenteerde route tijdelijk tot verboden gebied. Even met de vinger in- en uitzoomen en je ziet dat het al meteen een heel andere route is

EEN WEEKENDJE NAAR DE EIFEL

geworden. Je moet nog tanken onderweg, zoekt op het toestel de tankstations op de

36

route op en voegt er een toe als via-punt. Hetzelfde doe je met dat weggetje dat vlakbij

Je wilt een weekendje gaan toeren in de Eifel. Op de heenweg eerst even gassen op de

huis zo lekker over de hei slingert. En vervolgens ga je gewoon rijden en volgt de aanwij-

snelweg, en dan zoveel bochten als er in een weg passen. Kwestie van even op internet

zingen op het scherm en de gesproken aanwijzingen.

kijken. Bijvoorbeeld op www.gpstracks.nl, waar tientallen motorroutes te vinden zijn.

Je komt op plekken waar je nog nooit geweest bent, ook al kwam je er elke dag vlakbij.

Even downloaden, desgewenst nog wat aanpassen en in het toestel zetten.

En als je onderweg een leuk laantje ziet dat niet in de berekende route zit: ga er gewoon

Vervolgens laat je het toestel een snelle route naar het beginpunt (dat je zelf bepaalt

in. Het toestel vertelt je wat bij de volgende splitsing te doen.

uiteraard) berekenen.

DOOR TOEVAL PERFECT VOOR DE MOTOR Dat de Garmin-toestellen zo geschikt zijn voor navigatie op de motor, is eigenlijk puur toeval. GPS-navigatie bestaat al tientallen jaren, vooral in de scheeps- en luchtvaart. Tot mei 2000 werd het GPS signaal om militaire redenen opzettelijk onnauwkeurig gemaakt. Je had een nauwkeurigheid van hooguit een paar honderd meter. Veel te weinig voor navigatie op de weg. Vandaar dat merken als Garmin uitsluitend professionele GPS-toestellen voor lucht- en scheepvaart

maakten:

waterdicht

en

shockproof. In mei 2000 kwam de nauwkeurige variant voor iedereen beschikbaar, met een nauwkeurigheid van een meter of tien. Ruim vol-

MEER INFORMATIE

doende voor navigatie op de weg. Al heel snel kwam Garmin vervolgens met de

WayPoint Notter: 0548-541803

Streetpilot III: het eerste volwaardige

Email: [email protected]

mobiele navigatiesysteem voor weggebrui-

Internet: www.gps.nl, forum.gps.nl

kers. Een systeem dat bovendien IPX-7 waterdicht is (getest een half uur lang één

En als je dan een mooi dijkweggetje ziet, pak je dat gewoon. De Streetpilot zal je – mits goed ingesteld - niet laten omkeren, maar gewoon bij het volgende kruispunt de draad weer oppakken. Truus begrijpt wie de baas is.

één dag tegelijk in het toestel. Dus je kunt zowel de heen- als de terugreis, als een aantal routes in het vakantiegebied voorbereiden.

meter onder water), en shockproof bij klap-

grond. En daarmee was het ding dus fysiek

VERMIJD SNELWEGEN >

AANPASBAARHEID BLIJFT >

Ook voor zo’n op de PC gemaakte route geldt: zodra je ervan afwijkt zal het toestel je vanaf de volgende splitsing vanzelf weer naar de route begeleiden. Ook al rijd je met een groep: niemand zal het in de gaten hebben als je eens verkeerd gaat. Al eens met een routerol door een dorpje gereden, waar vanwege de plaatselijke braderie een omleiding was? Of met een route van een paar jaar oud? Overigens is het wel zaak zo af en toe je kaarten te verversen, en daar hangt een prijskaartje aan.

Nog interessanter wordt het, als je de mogelijkheden van de software op de computer thuis ziet. Met het (bijgeleverde) programma Mapsource kun je in een handomdraai op de PC je eigen routes maken. Eerst even ruw een ‘rondje’ opzetten. Het programma berekent vanzelf de route van punt naar punt, op basis van de instellingen (zoals vermijd snelwegen). In een fractie van een seconde zie je het resultaat.

pen van zes maal de zwaartekrachtversnelling, simpelweg door de nautische achter-

ook geschikt voor gebruik op de motor. Maar er speelde nog iets anders mee. Garmin maakte ook eenvoudiger toestellen voor wandelaars. Toestellen die niet zelf routes kunnen uitrekenen, terwijl ook een wandelaar dat vaak prettig vindt. Daarom kwam er speciale software voor het maken van routes: het programma Mapsource. Dat wordt bij alle toestellen meegeleverd, dus ook bij de Streetpilot. Bij de Streetpilot leek het overbodig: het toestel kon immers zelfstandig de snelste

PAK JE ONDERWEG EEN LEUK LAANTJE DAT NIET IN JE PLAN ZIT: HET APPARAAT PAST DE ROUTE AAN...

route van A naar B uitrekenen. Mapsource zat er als extraatje toch bij, en ongewild maakten ze daarmee een prima product voor de motorrijder. En die omarmde dit

Gaat de route nog teveel over N-wegen, of zie je dat je nog dichter langs het water kunt rijden? Dan pak je de route met de muis op en sleept hem naar dat dijkweggetje. Ook zie je meteen het effect op de reistijd, waarbij de gehanteerde gemiddelde snelheden instelbaar zijn. Dat soort routes kun je uitwisselen. Er staan er genoeg kant en klaar op internet, bijvoorbeeld de tanktastochten van Promotor. Alleen al op de website www.gpstracks.nl zijn meer dan honderd routes te downloaden, in binnen- en buitenland. Er passen zo’n 20 a 30 routes van

Zelfs als je gewoon op de bonnefooi een stuk gaat toeren, heeft het toestel z’n nut. Niet alleen omdat je constant ziet waar je bent, maar ook omdat je, eenmaal weer thuis, op de PC precies kunt zien waar je gereden hebt. Want het toestel onthoudt een ‘broodkruimelspoor’ van je rit. Inclusief snelheid en zelfs hoogteprofiel. Concluderend: GPS op de motor is een verrijking van het rijden. Vooral de toestellen van Garmin zijn geschikt. Niet alleen vanwege de fysieke kwaliteit, maar zeker ook vanwege alle extra mogelijkheden die passen bij hoe een motorrijder wil kunnen navigeren. ■

pakket. Er kwamen allerlei bevestigingsoplossingen, en zelfs internetsites waar complete routes uitgewisseld kunnen worden.

37

TOEREN PER PDA ■ Bij elke computershop, elektronicazaak en zelfs bij supermarkten en drogisten kun je tegenwoordig PDA’s of vergelijkbare apparaten met navigatie kopen. Heel interessant als je op de motor je weg wilt vinden. Of toch niet…?

Tekst en foto’s Peter Aansorgh

> Een Pocket PC of PDA (Personal Digital Assistant) is een kleine zakcomputer. Ooit begonnen als elektrische zakagenda of ‘organiser’, is de PDA inmiddels uitgegroeid tot een veelzijdige minicomputer, die je met een GPS-sensor en de juiste software ook als navigatiesysteem kunt gebruiken. Tegenwoordig kun je kant en klare pakketten kopen met PDA en navigatiesoftware. Heb je al een PDA, dan kun je volstaan met een softwarepakket met losse – eventueel bluetooth - GPS-ontvanger. Sommige systemen ondersteunen ook TMC (Traffic Message Channel) Via een FM kanaal wordt dan verkeersinformatie gebruikt om de route aan te passen, zodat je files kunt ontlopen. Je moet daarvoor wel een speciale TMC ontvanger hebben. De gebruikte kaartsystemen zijn doorgaans afkomstig van Navteq, of Tele Atlas. Voor beide kaartleveranciers geldt dat zij hun kaarten doorlopend updaten. Dat betekent ook dat je elk jaar eigenlijk een 38

nieuw kaartsysteem zou moeten aanschaffen. Pas bij aanschaf wel op: de ene leverancier levert buiten Nederland alleen kaarten met doorgaande wegen, terwijl de ander detailkaarten van West-Europa heeft, waar de kleinste weggetjes tot huisnummerniveau op staan. Handig is het als er PC-software wordt meegeleverd, waarmee je zelf uit een Europese kaart deelkaarten kunt maken om naar je PDA te sturen. Interessanter is het wanneer je met die software van tevoren routes kunt maken, die je naar je PDA kunt uploaden. Bij enkele systemen zijn er zelfs databanken op internet, waar je mooie routes kunt downloaden.

DE TEST >

De belangrijkste vraag van deze test: kan de GPS-software op een PDA de filosofie van de motorrijder aan? Want de automobilist wil vaak zo snel mogelijk van A naar B. Zijn bestemming is zijn doel, de auto het

middel. Bij de motorrijder gaat het juist andersom; die wil vaak van A naar A via een omweg, waarbij hij over leuke weggetjes rijdt, in plaats van over de snelste verbinding. Maar snapt de navigatiesoft-ware dat wel? Om dat te proberen hebben we een aantal leveranciers van deze softwaresystemen benaderd om mee te werken aan een test, waarbij HP zo vriendelijk was een superdeluxe HP iPAQ 6340 met ingebouwde GSM, GPRS en alle mogelijke toeters en bellen ter beschikking te stellen (pakketadviesprijs €806, in de praktijk te koop voor €677 inclusief Bluetooth GPS-ontvanger en TomTom-systeem). De verschillende PDA-software hebben we vergeleken met de mogelijkheden en de werking van een ‘echt’ systeem, de Garmin Streetpilot 2610. (Dat is het kastje middenonder op het stuur).

GARMIN STREETPILOT 2610 DE REFERENTIE De Garmin Streetpilot 2610 wordt door de GPS Shop uit Notter geleverd met een Perfect Cradle. Deze uitbreiding heeft grote knoppen, waardoor je de GPS met dikke handschoenen aan kunt bedienen. De meest complete set kost €1.595, inclusief een 2 Gb CF-card (past heel West-Europa op) en een bluetooth (= draadloos) helmset, maar voor duizend euro heb je al een eenvoudiger pakket, wel inclu-

ALTURION PROFESSIONAL 6 BT POI’S zijn bij Alturion makkelijk te vinden, maar geuploade routes wil het systeem niet rijden AFSLAGEN worden bij Alturion duidelijk in woord en beeld weergegeven ZONDER PDA is Alturion ook te koop: het hiernaast afgebeelde Alturion GPS professional Bluetooth pakket, met software voor PDA en PC, en een GPS-sensor

sief de grotere bedieningsknoppen. De Streetpilot 2610 is een speciaal gebouwd systeem in een robuuste, waterdichte kast, dat je door overvol Nederland en ver daarbuiten kan leiden. Je kunt er routes op maken en Points of Interest (POI’s – benzinestations, hotels etc) mee op zoeken. De GPS antenne is geïntegreerd en het beeldscherm is gemaakt om buiten af te kunnen lezen, ook als de zon er op staat. De helderheid kun je instellen en voor ’s nachts is er een nachtstand. Voor het ‘navigeren’ door de menu’s kun je het touchscreen en de Perfect Cradle gebruiken, in elk geval zijn de knoppen ook de virtuele - groot genoeg om met de vingers te bedienen en is de menubesturing duidelijk en snel te leren. Routes maak je op de PC en upload je met behulp van de meegeleverde Mapsource software. Je kunt routes ook downloaden van internet (www. gpstracks.nl en www.promotor.nl).

Ook kun je punten of adressen vastleggen (waypoints), zodat je ze later terug kunt vinden. Een leuke extra functie is dat je een gereden route kunt ‘loggen’. Op de pc kun je die route omzetten en naar je vrienden mailen.

VOORKEUREN >

De Streetpilot kan routes van A naar A rijden en vermijdt desgewenst snelwegen, tolwegen en U-turns. Je kunt ook kiezen voor de snelste of de kortste weg, en dan rij je ook echt via de kortste weg over de kleinste binnendoorweggetjes. Afslagen worden door een heldere damesstem meegedeeld, wat niet helemaal feilloos gaat. De mededeling komt soms wat laat, omdat de plaatsbepaling van het GPS iets naijlt. Hoe harder je rijdt, hoe later de waarschuwing. Gelukkig waarschuwt de dame ook vooraf al diverse malen. Bovendien staat de volgende afslag inclusief tijd en afstand tot de afslag duidelijk in het display.

TECHNISCHE SPECIFICATIES OP WWW.PROMOTOR.NL Gewoonlijk publiceren we bij een test als deze ellenlange lijsten vol cijfertjes, afmetingen, soorten etc. Dat doen we nu eens niet. De technische specificaties van de PDA’s – en van alle accessoires die we in de toekomst gaan testen, kun je vinden op www.promotor.nl.

40

En als je een boodschap mist, gaat die door een druk op de knop in de herhaling. De aanwijzingen zijn vaak exact, maar afhankelijk van de informatie die op de kaarten staan. Recent veranderde verkeerssituaties kan het systeem dus niet ‘weten’. Zo weten ze bij Navteq nog niet dat de Koningsstraat in Beuningen sinds twee maanden eenrichtingsverkeer is. Gelukkig kun je aangeven hoeveel kilometer je om wilt rijden en brengt de Streetpilot je snel weer op het rechte pad. Je kunt ook een andere weg inslaan, binnen honderd meter krijg je de melding dat je van de route bent afgeweken en dat een nieuwe wordt uitgerekend. In eerste instantie is dat nog terug naar de oude route, maar blijf je volharden dan wordt een echt nieuwe route uitgerekend. Een kwalijk foutje is dat het systeem me over de zuidelijke Waaldijk bij Nijmegen stuurt: een weg die al jaren verboden is voor gemotoriseerd verkeer. Dat had Navteq moeten weten… Ook het Shell-station in de buurt staat op de verkeerde plek en het straatje waaraan ik woon, staat niet op de kaart. Bij splitsingen klinkt soms geen waarschuwing, want als de straatnaam van de weg waar je op rijdt, hetzelfde is als die van de afslag, ziet de Streetpilot dat als ‘rechtdoor’. Ook komt het voor dat de Streetpilot je rechtsaf stuurt terwijl er alleen een weg naar links is. Dit benadrukt het belang van het

kaartscherm, waarop je exact kunt zien waar de geplande route heengaat. Het is dus uitermate belangrijk dat je ook het schermpje van de navigator goed kunt zien!

ALTURION PROFESSIONAL 6 BLUETOOTH Alturion verkoopt diverse pakketten, waaronder het Professional 6 Bluetooth pakket van €499 (zonder PDA maar met bluetooth GPS-ontvanger en autobevestiging). Voor alleen de software betaal je €259 en een pakket inclusief HP Ipaq 4700 kost €1.099. Goedkoper kan ook. De Alturion 6 Standaard (Benelux) kost bijvoorbeeld €399,-. Installatie van Alturion Professional zet de detailkaarten en doorgaande routekaarten van heel Europa op je PC. Vervolgens zet je die op je PDA. Het geheugen is daarbij de beperkende factor. Nederland is 62 MB, Duitsland is 320 MB. Met een 128 MB geheugenkaart kom je dus niet ver. Kaarten worden overigens wel gekoppeld, want als je geheugenkaart groot genoeg is, kun je grensoverschrijdend rijden. Tijdens de installatie verschijnt op de PDA de boodschap ‘not compatible with Operating System’, terwijl de HP 6340 wel over het vereiste Windows voor Pocket PC 2003

ANWB ENGIN 4 TMC maakt onderdeel uit van het Engin-pakket, dat inclusief PDA €579 kost

PC-SOFTWARE ontbreekt in het basispakket. Het zit wel in de uitbreiding Europa, en is beslist een aanrader TWEE REKENSLAGEN Engin rekent de route twee keer uit: voor het overzicht, en dan van waypoint naar waypoint

beschikt. Ook het openingsscherm blijft blanco en pas nadat ik de PDA volledig reset (batterij eruit, kalibreren en de software installeren) is het openingsscherm te zien. Alturion blijkt veelzijdig en beschikt over alle opties waarover ook de Garmin beschikt. De GPS-ontvanger kun je op de laptop gebruiken, zodat je ook daar mee kunt navigeren. Verder beschikt het programma over een TMC-functie voor verkeers- en weerinfo. Op de laptop schakel je daarvoor het internet in, maar dat krijg ik niet aan de praat. De TMC-functie op de PDA werkt ook niet, omdat de GPS-ontvanger geen TMC-antenne heeft… Op de PC gemaakte toerroutes kun je uploaden naar de PDA. De route wordt dan van waypoint naar waypoint door de PDA herberekend. De routes kun je opslaan. In theorie zou je ze dus ook kunnen downloaden, maar op www.alturion.com vind ik geen database. Je kunt de motor als vervoer instellen en je kunt kiezen voor de snelste, de kortste of een toeristische route. Je kunt snelwegen, tunnels en veerboten vermijden en wegen voor overheden gebruiken.

OOK NAVTEQ >

Het kaartwerk is van Navteq en heeft dus dezelfde foutjes als Garmin. Alturion weet ook niet dat de dijk verboden is voor verkeer. Maar als je aangeeft dat een straat verboden of geblokkeerd is, rekent

hij er omheen. POI’s zijn goed te vinden, zowel op de kaart als in de menu’s. Lastig is dat je, voor je gaat rijden, eerst de bluetooth verbinding moet aanzetten, het systeem dan zelf de GPS-ontvanger zoekt en dan Alturion start. Het programma zelf moet de Bluetooth antenne ook kunnen vinden, maar dat werkt niet. Ook de GPS-wizard start niet op. De menusturing is duidelijk, maar het maken van waypoints en het invoeren van adressen is priegelwerk. Opgeslagen routes zijn niet zomaar te vinden, die moet je zoeken in de menustructuur van de PDA. Het berekenen van een route naar een bestemming werkt wel, maar je hebt tijdens het rijden soms lang geen kaart in beeld. De route wordt op probleemplekken soms wel wat beter aangegeven dan bij Garmin, maar het duurt lang voordat je doorkrijgt dat je verkeerd bent gereden. Het rijden van de ge-uploade route werkt helemaal niet. Ook op de PDA gemaakte routes werken niet. Alle waypoints worden overgeslagen en je gaat direct naar het eindpunt. Ook directe routes (naar een punt) zijn niet foutloos: zowel de kortste als de snelste routes leiden via vreemde omwegen. Dit zou te wijten kunnen zijn aan de compatibiliteit van de software met de PDA. In elk geval verdient het aanbeveling de software niet los te kopen, maar in een pakket met PDA. Dan heb je de garantie dat het werkt of dat je het kunt terugbrengen als het niet zo is.

ANWB ENGIN 4 AANRADER! Engin is het GPS-pakket van de ANWB. Het complete pakket – keuze uit HP Ipaq h2210 of Asus 620 BT – kost €579. Een softwarepakket met TMC/GPS-ontvanger, autohouder en aansluitkabels kost €299, het softwarepakket alleen €199. Engin heeft een duidelijke menusturing, het instellingenmenu werkt makkelijk en overzichtelijk. De korte Nederlandstalige handleiding is goed bruikbaar, de volledige staat als PDF op de installatie CD-rom. Met de PC-software Mapsource 4 kun je makkelijk routes maken, door waypoints op de kaart te zetten of adressen of POI’s in een menu te selecteren. De software berekent dan de snelste of de kortste route voor vrachtauto’s, personenauto’s of motoren, al moet je het snelste en kortste voor de motor met een korreltje zout nemen. Dat wordt meestal een lange of korte toeristische route met soms wat vreemde omwegen. Snel- en tolwegen en veerponten kun je vermijden. Mapsource krijg je helaas alleen bij de kaartuitbereiding voor Europa. De routes stuur je naar de PDA als een verzameling waypoints, waarvan de PDA een nieuwe route berekent. Ook kun je een ‘corridor’-routekaart maken. Dat is een kaart van

2 tot 100 km breed rond een gekozen route. Handig omdat je dan niet de hele kaart van Europa op je geheugenkaart hoeft te schrijven. Het maken van zo’n kaart duurt wel lang. Bijvoorbeeld van Nijmegen naar Francorchamps vergt een half uur. Je kunt ook routes maken op de PDA. Ook die kun je opslaan, naar de pc sturen, doormailen. Routes kun je ook bij www.engin.nl downloaden, mits je een geregistreerde gebruiker bent. De meeste ‘knoppen’ op het touchscreen zijn groot genoeg om met de vingertoppen te bedienen, maar met het pennetje gaat toch makkelijker. Het vinden en berekenen van adressen gaat vlot, via een adresmenu of via aanwijzen op de kaart. POI’s zijn ook via de kaart of via de menu’s te vinden.

GOEDE ROUTEBEREKENING >

Engin rekent de routes tweemaal uit, eenmaal de totale route (ook voor kaartweergave) en van waypoint naar waypoint. De aanwijzingen zijn helder en gedetailleerd. Engin geeft niet alleen afslagen aan, maar geeft ook aanwijzingen op onduidelijke plaatsen. Bij vage splitsingen, zoals een T-splitsing-achtige kruising bij Batenburg, wordt een richting aangegeven, terwijl Garmin dat niet deed. Desondanks komt een enkele misser wel voor. Waar Engin zegt dat ik de weg zeven kilometer moet

41

MEDION MD PNA 150 MEDION levert een zeer compleet pakket, met heel Europa in detail. Voor € 399! VOORDELEN alles in een kast, en een lekker groot scherm OOK TELEATLAS weet niet dat deze straat (op het scherm) is afgesloten. Kaarten verouderen snel

volgen, zie ik het asfalt in de kolkende Maas verdwijnen. Het beeldscherm leert dat de doorgaande weg een bocht naar links maakt en de weg rechtdoor als afslag wordt gezien. Maar goed, het is een navigatiesysteem en geen blindengeleidehond. De routes lijken goed te kloppen. De snelste voert over hoofdwegen, de kortste is ongeveer de kortste en meest directe weg, behalve in de motorinstelling dus. Engin is ook een van de weinige systemen die bij

■ Voor pda’s zijn aparte motorsteunen te koop (GPSshop)

de berekening van routes rekening kan houden met de verkeerstoestand. TMC zorgt ervoor dat je files kunt ontwijken. De eerste berekening van een route door Engin duurt vrij lang, daarna gaat alles soepel en snel. Als je verkeerd rijdt, rekent Engin in een mum van tijd een alternatief uit, waarbij ze niet aangeeft dat je van de oorspronkelijke route bent afgeweken. Engin gebruikt het kaartmateriaal van Navteq, wat de bekende foutjes oplevert. De kaarten van de Benelux op detailniveau zijn standaard, de kaarten voor Europa (inclusief Mapsoure) moet je erbij kopen. De basis geheugenkaart (128 Mb) is net groot genoeg voor de Benelux (104 Mb). Kaarten worden overigens niet gekoppeld, het is dus alleen mogelijk binnen de gekozen kaart te navigeren. Grensoverschrijdend verkeer is mogelijk met behulp van de zelf te maken corridorkaarten. Kortom: Engin is erg goed, tegen een redelijke prijs.

MEDION MD PNA150 AANRADER De Medion PNA150 is net als de Streetpilot een ‘purpose-built’ apparaat dat voor slechts €399 te koop is, onder andere bij Kruidvat en Trekpleister. Het voordeel van zo’n kant en klaar systeem is dat je geen gedonder hebt met ontvan-

42

ger-aansluitingen en verbindingen. Het is plug and play. De software van Medion bevat Activesync 3.7 voor communicatie tussen de computer en de PNA en discs met detailkaarten van WestEuropa. Helaas heeft de geheugenkaart (standaard 64 MB intern + 256 MB extern) daar na het laden van de Beneluxkaarten geen ruimte voor. Het beeldscherm is lekker groot en de helderheid is instelbaar. Desondanks heeft invallend zonlicht veel invloed op de afleesbaarheid. De Medion bedien je met grote ‘knoppen’ op het touchscreen. Voor het invoeren van adressen gebruik je het meegeleverde pennetje, want het on-screen toetsenbordje is wat klein. Tolwegen worden standaard vermeden. Wil je secundair rijden, dan moet je meer wegen – snelwegen! – selecteren om ze te vermijden. Ook de POI’s zijn niet compleet, alleen de luchthavens staan in de menu’s. Alle gewenste POI’s staan wel op de kaart, zodat je dichtstbijzijnde benzinestations, restaurants e.d. kunt selecteren. Navigeren naar een adres kan, maar ook via waypoints of favoriete plaatsen. Een route programmeren kan door een aantal waypoints op een rij te zetten. Dat gaat iets makkelijker dan bij een PDA, omdat het scherm groter is. De Medion rekent dan een route uit van waypoint naar waypoint. Nadeel hiervan is dat je niet

de hele route in beeld krijgt en dus nooit weet hoe lang die wordt of hoelang je er over gaat doen. Voordeel is dat de berekeningen kleiner zijn en korter duren. Op de Medion kun je meerdere routes maken en opslaan. Officieel zijn er geen routes te downloaden, maar aangezien de software duidelijk bij Destinator vandaan komt, moet het via een omweg wel mogelijk zijn routes (met Activesync) te uploaden (zie ook Acer Destinator).

TELE ATLAS >

Medion gebruikt de kaarten van Tele Atlas, die zeer gedetailleerd zijn. De Medion geeft vaker aanwijzingen bij twijfelachtige kruisingen dan de Garmin. Bij Batenburg stuurt het systeem me op de Tsplitsing wel linksaf, waar Garmin vindt dat ik rechtdoor moet. Ook de dijk bij Beuningen staat heel correct als verboden te boek, al stuurt Medion me er wel overheen als ik doorzet. Het benzinestation in Beuningen staat op de juiste plek, maar verder is ook het kaartwerk van Tele Atlas niet feilloos: soms word ik tegen het eenrichtingsverkeer in gestuurd en zijn bepaalde wandelpaden gewoon wegen. Wijk je van de route af dan laat de Medion je niet omkeren (als je ‘Geen U-turn’ hebt aangevinkt), maar rekent razendsnel een nieuwe route uit, wat overigens ook wel eens zonder aanwijsbare reden gebeurt. Maar het gaat snel, dus

TOMTOM NAVIGATOR 3 TOMTOM heeft mooie graphics. Helaas kan het systeem geen route rijden PC-SOFTWARE zit er niet bij, het is een puur PDA-systeem DE GPS-SENSOR van Tom-Tom werkt draadloos via Bluetooth en een oplaadbare batterij. Voor lange ritten is er een 12-volt aansluiting

geeft het niet. Bij afslagen hoor je de waarschuwing ver van te voren en als je de afslag nadert, waarbij de boodschap ietsje naijlt. Ook staan afslagen duidelijk in het scherm, al is het niet zo duidelijk als bij Garmin. Je kunt verder kiezen uit de snelste en de kortste route, waarbij de snelste route over doorgaande wegen gaat en de kortste route inderdaad een korte route is. Kortom: de Medion PNA150 is een betaalbaar goed werkend systeem. Als het al een nadeel heeft ten opzichte van een PDA, dan is het de afmeting. Die past niet zo goed in een Otterbox. En het is niet waterdicht, dus zul je het in een tanktas moeten stoppen wat ook niet risicovrij is, watertechnisch gesproken. Voordeel ten opzichte van de PDA’s is dat het een geheel is en dat de12V aansluiting er degelijker uitziet.

MICROSOFT AUTOROUTE 2005 Opvallend aan Microsoft Autoroute is de extreem lage prijs. De oorzaak daarvan wordt duidelijk als je het systeem installeert: het is geen echt navigatiesysteem. Het is een uitgebreide routeplanner voor de pc, waarbij je routes kunt uitzetten via een aantal punten. En dat werkt niet vlekkeloos, want als je de punten niet heel precies neerzet, vooral bij

snelwegen, gaat het systeem via de dichtstbijzijnde afslag een secundaire route naar het punt net naast de snelweg zoeken. Bovendien houdt het daarmee op, want je kunt er alleen een routerol van uitdraaien. Routes zijn niet naar de PDA te uploaden. Op de PDA is het systeem eigenlijk niet veel meer dan een elektronisch stratenboek. Je kunt er kaarten naar uploaden waarmee je adressen, restaurants, musea en benzinepompen kunt zoeken. De GPS positiebepaling werkt wel, maar alleen om te laten zien waar je bent. Routes berekenen doet het systeem niet.

TOMTOM NAVIGATOR 3 Als er ergens veel TamTam voor wordt gemaakt, dan is het voor TomTom. Heel raar dus dat TomTom niet wilde meewerken aan deze test (net als Route 66, trouwens). TomTom vindt haar producten ‘niet veilig genoeg’ voor navigatie op de motor. Gelukkig werd de HP Ipaq 6340, die ons ter beschikking werd gesteld, door HP opgestuurd met een TomTom Navigator 3-bluetooth systeem, zodat we er toch mee aan de slag kunnen. De TomTom Navigator heeft mooie, duidelijke graphics en een aantal grote pictogrammen die met een vinger te bedienen zijn, een aantal benodigde menu’s is echter zo klein

dat je er toch een pennetje bij nodig hebt. Stoppen en handschoenen uit dus. De installatie van de software gaat via de pc, er zit echter geen software voor de pc zelf bij. Je kunt dus niet van te voren een route maken en uploaden. De TomTom kan wel een gereden route loggen, maar je kunt daar verder niet veel mee. Het kostte de nodige moeite om het systeem aan de praat te krijgen, omdat de TomTom geen signaal van de GPS-sensor kreeg. Dit bleek aan een andere manier van functioneren te liggen dan, bijvoorbeeld, Microsoft Autoroute en Alturion. Daar laat je de PDA een (bluetooth-) verbinding met de GPS-sensor maken en de navigatiesoftware gebruikt vervolgens die verbinding. TomTom probeert een eigen verbinding op te zetten en dat lukt dus niet als de PDA er al een heeft. Pas nadat de sensor in de PDA-software is uitgezet, kan in een van de GPS-menu’s van de TomTom software de juiste com-poort voor communicatie worden gezocht (seriële Bluetooth verbindingspoort Com 7), waarna het systeem werkt. Enige handigheid op computergebied en doorzettingsvermogen zijn bij TomTom dus wel nodig. Na een tweede installatie lukte het niet meer om het systeem aan de praat te krijgen. TomTom is totaal ongeschikt voor recreatief gebruik. Het is een echte ‘van A naar B’- navigator, die je over de snelste weg van je huidige locatie

naar de bestemming brengt. Er is wel een wegomleidingsfunctie aanwezig voor als je een opgebroken straat tegenkomt en er is een keuzemogelijkheid voor de kortste of de snelste weg, maar dat is een wassen neus. Hij (een mannenstem dit keer) leidt je in beide gevallen over dezelfde doorgaande routes. Binnen TomTom is het mogelijk een ‘reisplan’ te maken, met behulp van een aantal waypoints, maar als je als eindpunt weer naar startpunt A wilt of dicht in de buurt van je eindpunt vertrekt, leidt hij je toch over de snelste weg naar huis zonder zich iets van de waypoints aan te trekken. Ben je nog thuis dan meldt hij alleen dat de bestemming is bereikt en wordt er helemaal geen route uitgezet. Het vermijden van snelwegen of U-turns is niet mogelijk. Kortom: TomTom is leuk als je handig bent en alleen een bestemming wilt zoeken, maar voor hetzelfde geld zijn er betere systemen te koop. Zeker voor de toeristisch ingestelde motorrijder is TomTom dus niet interessant.

ACER DESTINATOR AANRADER Computerfabrikant Acer levert ook PDA’s met navigatiesysteem, waarbij ‘Destinator’ het huismerk is. Het navigatiepakket wordt geleverd met Acer N30 PDA met 266MHz processor en 64MB RAM, en Windows

43

ACER DESTINATOR ACER is ook een echte aanrader: compleet en goed werkend, voor €395 3D-WEERGAVE biedt zeker wat extra’s! TELE ATLAS weet wel waar mijn huis staat, in tegenstelling tot Navtec, maar de Shellpomp zetten ze allebei verkeerd. Detailfouten komen in beide systemen voor

voor Pocket PD 2003 en Bluetooth GPS-sensor voor slechts €395,-. Acer maakt gebruik van dezelfde software als Medion, met hier en daar een kleine extra functie. Dat betekent dat ook de Acer over duidelijke, eenvoudige menusturing beschikt en over de belangrijkste functies, zoals een snelste route, kortste route en vermijden van Uturns. De kortste route is daarbij ook echt de kortste route en de snelste route de snelste. Verder kunnen er wegen worden vermeden, waarmee ook een opgebroken weg als verboden kan worden ingevoerd, al kost dat de nodige moeite. Het kaartsysteem is ook van Tele Atlas, maar beperkt zich tot de Benelux, voor het buitenland moeten er extra kaarten worden aangeschaft. De routeberekening van de Acer gaat redelijk snel, in tegenstelling tot de Medion rekent ze niet onnodig tussendoor opnieuw de route uit. Het maken van (toer-) routes gaat met het bepalen en vastleggen van waypoints. Die zijn makkelijk in te voeren, al heb je er wel een pennetje voor nodig, zowel als je het via de kaart doet als wanneer je de adressen intypt. Niet iets om met handschoenen aan te doen dus.

VAN WAYPOINT TOT WAYPOINT >

Destinator rekent van waypoint tot waypoint, wat betekent dat de volgende stap pas wordt berekend op het moment dat je een waypoint

44

hebt bereikt en dat duurt dan soms net te lang. Als de volgende afslag dichtbij is, ben je er voorbij voordat ze klaar is. Voor de rest is Destinator zeer accuraat en ijlt nauwelijks na. De mededelingen zijn correct, waarbij ook in vage wegsituaties aanwijzingen worden gegeven. Die aanwijzingen verschijnen ook nog eens groot in beeld, dus je kunt dat bijna niet missen. Verhelderend daarbij is de 3D-weergave, die toch meer laat zien wat er in het verschiet ligt dan een 2D-weergave. Destinator ziet redelijk vlot dat je van een route bent afgeweken en deelt dat mee alvorens een nieuwe route te berekenen. Dat gaat snel. Opvallend is ook dat Destinator me liever niet de (verboden) dijk op wil laten rijden, ze stuurt me ook snel weer naar het andere wegennet. De zuidelijke dijk komt pas bij ver inzoomen in beeld (en is blauw gemarkeerd), terwijl de Noorddijk van de Waal (wel toegestaan voor verkeer) dan allang in beeld is. Klasse! Apart is dat de locatie van de Beuningse Shell-pomp ook niet juist wordt weergegeven (bij Medion wel). Voor diegenen die de Acer ook in de auto willen gebruiken, is het belangrijk te weten dat het geluid van de Acer net niet hard genoeg kan. Het geluid via een oortelefoontje is gelukkig een stuk harder, zodat het voor motorrijders wel geschikt is. Verder is het interessant dat je Destinator routes kunt downloaden op www.destinator1.com. Daarvoor

moet je dan wel een geregistreerde gebruiker zijn. De software is iets eenvoudiger en heeft iets minder mogelijkheden dan de Engin, maar zeker gezien de prijs is dit systeem een echte aanrader.

CONCLUSIE De Garmin Streetpilot is eigenlijk het enige systeem dat echt geschikt is voor navigatie op de motor. Het is goed zichtbaar, makkelijk te bedienen, kan van alles en werkt perfect. De andere systemen zijn geschikt te maken voor gebruik op de motor, met alle bijbehorende nadelen voor de zichtbaarheid en de bediening van dien. Qua software zijn er wel een aantal systemen die perfect functioneren en goed aansluiten bij wat de motorrijder ervan wil. Testwinnaar is Engin, dat veel mogelijkheden heeft, goed functioneert en zeer makkelijk te bedienen is. Minpuntje is dat de standaard kaarten alleen van de Benelux zijn en dat de PC-software niet bij het standaardpakket maar bij de kaartuitbreiding voor Europa wordt geleverd. Maar samen vormt het zeker een zeer veelzijdige optie. Twee andere absolute aanraders zijn de twee Destinator-varianten, die iets minder mogelijkheden hebben dan Engin. De eerste is de Medion omdat deze makkelijk is, een groot scherm heeft, goed te bedienen en goedkoop is en alle detailkaarten

van Europa meelevert. De andere is de Acer/Destinator, omdat deze ook goed functioneert en als echte pda meer mogelijkheden heeft, en te downloaden routes biedt. Nadeel daarvan is dat de meegeleverde kaarten van de Benelux zijn. Als je bedenkt dat je voor een Pocket PC met navigatiesoftware en GPSsensor tussen de vier en de zeshonderd euro kwijt bent en dat daar nog zo’n €300 tot €500 bij komt voor je het op een goede manier op de motor kunt gebruiken (zie verhaal elders in dit nummer), dan komt zo’n systeem qua prijs al aardig dicht in de buurt van een purpose-built navigatiesysteem dat wél waterdicht en degelijk is, zoals het goedkopere broertje van de Garmin Streetpilot 2610, de Garmin Quest (700 euro). Daarnaast is de bediening op de motor een probleem. Een PDA maakt gebruik van piepkleine knopjes op het apparaat, in combinatie met virtuele ‘knoppen’ in het touchscreen, die je met een pennetje moet bedienen. Dat is vaak al een heel gepriegel als je de PDA in de hand hebt. Bij sommige softwarepakketten zijn de virtuele knoppen vrij groot, zodat je ze ook met de vingertoppen kunt indrukken. Maar met handschoenen aan gaat dat niet meer en zeker niet als de PDA in een Otterbox zit. Tijdens het rijden is het bedienen van de PDA dus onmogelijk. Maar dat is ook een voordeel: houd je je aandacht in elk geval bij het verkeer… ■