M Quarterly. nieuws kort 1. faculteit der managementwetenschappen. Quarterly digitaal! FM Quarterly digital! Mieke Verloo Mieke Verloo

dutch and english edition in one

nieuws kort

focus

1

Quarterly

Bert Beelen

De eerste weken van het nieuws academisch jaar waren de universiteiten en hogescholen volop in het nieuws, vanwege de spectaculaire stijging van het aantal eerstejaars. De introductie in Nijmegen (op de foto de Molenstraat in introtijd) was met ruim 3.000 studenten drukker dan ooit tevoren. De voorlopige cijfers wijzen voor de universiteit op een groei van zo’n tien procent, tot ruim boven de 4.000 studenten. De (vijf) opleidingen van de Faculteit der Managementwetenschappen dragen volop bij aan de groei, met 639 eerstejaars (ruim 37 procent meer dan vorig jaar).4Zie ook pagina 3 During the first weeks of the new academic year, the ­universities and technical institutes were regularly in the news because of the spectacular rise in the number of first-year students. The introductory day for students in Nijmegen (see photograph of the Molenstraat on the day) was busier than ever, with over 3,000 students ­attending. The provisional figures suggest growth of about ten percent for the university as a whole to more than 4,000 first-year students. The five courses offered at the Nijmegen School of Management are certainly contributing to this growth, with 639 first-year students (37 percent more than last year).4See page 3

| 10 - 2009

FM

faculteit der managementwetenschappen

Quarterly digitaal!

FM Quarterly digital!

Mieke Verloo

Mieke Verloo

Vanaf januari 2010 zal FM kwartaalkrant alleen nog online te lezen zijn. Deze milieuvriendelijke optie past naar onze mening beter in deze tijd. Wij zouden het erg prettig vinden als we u ­mogen blijven benaderen met een attentiemail bij het verschijnen van een nieuwe editie. Hiervoor vragen wij u om een eenmalige registratie op: www.ru.nl/fm/quarterly. Namens de redactie wensen wij u veel digitaal leesplezier!

From January 2010 FM Quarterly will only be available online. We think this environmentally-friendly option is in tune with the times. We intend to send you an email to announce the appearance of each new number. To receive these announcements, you will need to register once only at www.ru.nl/fm/quarterly. The editorial team trusts you will enjoy reading the digital version of the Quarterly.

Mieke Verloo, hoogleraar Vergelijkende politicologie en ongelijkheidsvraagstukken, sprak op 18 september haar oratie uit, waarin ze een lans brak voor meer kruisbestuiving tussen de ‘sociale’ vakgebieden. Sinds 2007 leidt zij een groot Europees onderzoek, waarin zestig onderzoekers in twaalf Europese teams onderzoek doen naar vrouwenemancipatie en ongelijkheid in 29 Europese landen.Pagina 4 en 5

Mieke Verloo, Professor of Comparative Political Science and Inequality Issues, delivered her ­inaugural lecture on 18 September. She urged greater cross-fertilisation between the ‘social’ disciplines. Since 2007 she has been leading a large European research project, in which sixty researchers in twelve European teams are studying women’s emancipation and inequality in 29 European countries.4See page 4 and 5

interview

2

The ‘classical’ scientific research that still dominates the curriculum today is something quite different to applied research. Piet ­Verschuren explains the differences in his book Praktijkgericht onderzoek: ontwerp van organisatie en beleidsonderzoek (‘Practically oriented research: designing research for organisations and public policy purposes,’ Boom Publishers, Amsterdam), which was published last month. In the first place, there’s a ­difference in the purpose of the research. Classical scientific research seeks to develop knowledge for the sake of knowledge, whereas applied research contributes to solving problems. The difference in the research goals also alters the way the problem is formulated. Verschuren puts it this way: “If you are doing research in the field of the environment, or gene technology, or traffic congestion, ­theoretical knowledge is useful but not sufficient. The problem must be formulated in a different way, to include the question of what can be done and how.” Another difference is the research structure: the dominant large-scale and quantitative ­nature of classical research, versus applied, practically-oriented research which generally involves small random samples. ­Verschuren: “This means that you have to use qualitative methods such as interviews, observation and document analysis, rather than quantitative techniques and procedures.”

Piet Verschuren over een nieuw paradigma in het onderzoek

‘Wetenschappers zijn behoudend Piet Verschuren (65) benutte zijn afscheidsrede als hoogleraar Methoden, op 4 september, voor een revolutionair betoog voor een nieuw wetenschappelijk paradigma. “Veel onderzoeksrapporten blijken in de praktijk daarom helemaal niet te voldoen.” Volgens u gaan veel praktijkgerichte onderzoeken de mist in. Kunt u voorbeelden noemen? “Neem de oplossing van het fileprobleem, waarover talloze rapporten zijn verschenen. Als je met analytische blik naar die rapporten kijkt, zie je dat ze veel te weinig specifiek zijn. Gaan ze over de lengte, het tijdstip, de locatie, de frequentie, de onvoorspelbaarheid van files? Er komen uit die rapporten wel oplossingen, maar die kunnen niet voldoen omdat de probleemstelling helemaal niet helder wordt gemaakt. Dat is de voornaamste reden dat zulke rapporten onder een dikke laag stof verdwijnen.” Waarom trekken de opdrachtgevers van al dat ondeugdelijke praktijkonderzoek niet vaker aan de bel? “Het praktijkgericht onderzoek kan veel beter en moet veel specifieker, maar daarmee beweer ik niet dat het allemaal niks is wat er nu verschijnt. Van opdrachtgevers hoor je inderdaad weinig commentaar, maar dat komt waarschijnlijk ook omdat ze geen vergelijk hebben met hoe zo’n rapport anders zou kunnen.” Wat is de basisfout in de onderzoeksrapporten? “Die is heel basaal: ze slaan de eerste vraag over: wat is nu eigenlijk het probleem? In deze faculteit doceren we het D.O.V.E.-model: diagnose, ontwerp, verandering, evaluatie. Ook hierin is de eerste schakel zwak ontwikkeld: de analyse van het probleem zelf. Eerst moet helder zijn wat het probleem precies is en waarom het eigenlijk een probleem is. Maar mijn pogingen om het model om te vormen tot A.D.O.V.E., met de A van Analyse, zijn tot op heden niet gelukt.”

Erik van ‘t Hullenaar

h e t n i e u we pa r a d i g m a / t h e n e w pa r a d i g m

Het ‘klassieke’ wetenschappelijk onderzoek dat tot op de dag van vandaag het curriculum domineert, is iets heel anders dan praktijk­ gericht onderzoek. In zijn vorige maand verschenen boek Praktijkgericht onderzoek. Ontwerp van ­organisatie en beleidsonderzoek (Boom, Amsterdam) legt Piet ­Verschuren de verschillen bloot. In de eerste plaats is er een verschil in het doel van het onderzoek. Klassiek wetenschappelijk onderzoek beoogt kennis om de kennis te ontwikkelen, praktijk­ gericht onderzoek draagt bij aan het oplossen van problemen. Het verschil in doelstellingen van onderzoek maakt ook de probleemstelling anders. Verschuren formuleert het als volgt. “Als je onderzoek doet op het gebied van milieu, gentechnologie of files, dan is theoretische kennis wel nuttig, maar niet voldoende. De probleemstelling moet anders geformuleerd worden: de vraag wat men kan doen, en hoe, dient erbij betrokken te worden.” Een ander verschil is de onderzoeksopzet: het dominante grootschalige en kwantitatieve klassieke onderzoek, tegenover het praktijkgerichte onderzoek dat veelal met kleine steekproeven werkt. Verschuren: ‘Dat betekent voor je onderzoek dat je moet werken met kwalitatieve methoden, zoals interviews, observaties, analyse van documenten, in plaats van kwantitatieve technieken en procedures.’

Waarom mislukte het? “Niet alle collega’s zijn het met me eens. In het algemeen zie je een behoudzucht in de wetenschap. Wat wij nu aan methodologie doceren is bijna hetzelfde als toen ik 45 jaar geleden student was, terwijl het praktijkgerichte onderzoek enorm aan belang heeft gewonnen. Bijna al onze afgestudeerden krijgen met praktijkgericht onderzoek te maken. Dáár moet je ze voor toerusten, maar dat gebeurt dus verre van voldoende.” Hoe verklaart u de behoudzucht? “Alle wetenschappers zijn opgeleid om te denken in de klassieke termen van de methodologie van het theoriegerichte onderzoek: kennis om de kennis. Sommigen moeten van nieuwlichterij gewoon niks hebben. Het bijbrengen van nieuwe methoden en werkwijzen is bovendien moeilijk, veel moeilijker dan we denken, en je kunt het ­eigenlijk alleen goed leren door het in praktijk te

brengen. Dat maakt het onderwijs heel intensief en tijdrovend, tijd die we in de driejarige bachelor helemaal niet hebben. Bedenk wel: als je praktijkgerichte methodologie aan het curriculum toevoegt, moet er iets anders verdwijnen. Dan valt bijvoorbeeld statistiek af, en dat wil niemand. Dan heb je de poppen aan het dansen. Zo’n verschuiving wordt ook al heel snel een persoonlijk probleem, want de mensen die een vak geven dat wordt geschrapt, ­worden misschien wel ontslagen.” Heeft u uw missie wel kunnen volbrengen in uw eigen colleges? “Veel te weinig, en dat heeft ermee te maken dat je de studenten eerst de basiskennis moet aanreiken, voordat je ze kunt laten meedenken over zo’n nieuw paradigma. Maar ik heb het wel allemaal opgeschreven in mijn boeken en publicaties.”Paul van den Broek

Piet Verschuren on a new research paradigm

‘Scientists are conservative’ Piet Verschuren (65) used his farewell ­address as Professor of Methodology on 4 September to present a revolutionary argument for a new scientific paradigm. “The result is that many research reports prove inadequate in practice.” You say that a lot of practically-oriented studies miss their mark. Can you give some examples? “Take the traffic congestion problem. Countless reports have been produced. If you analyse the reports, you see that they’re not specific enough. Are they talking about the length of the tailbacks, or their time, location, frequency, or unpredictability? The reports do offer solutions, but they’re not satisfactory because the problem was not clearly defined. That’s the main reason why such reports disappear into a drawer.” Why don’t the people who commission such applied research express their dissatisfaction more often? “Applied research could be done much better and ought to be much more specific, but that’s not to say that what’s being produced now is

worthless. The people commissioning studies are seldom critical, but that’s probably partly because they have no standard for comparison, to show how such a report could be done better.” So what’s the fundamental error in research reports? “That’s simple: they skip the first question: what precisely is the problem? In this Faculty we teach the D.O.V.E. model. In Dutch that stands for ­diagnosis, design, change, evaluation. The first element in this model is also poorly developed: the analysis of the problem itself. It must first be clear precisely what the problem is and why it ­really is a problem. But my attempts to upgrade the model to A.D.O.V.E., with the first A standing for analysis, have been unsuccessful, so far.” Why is that? “Not all my colleagues agree with me. Science is generally conservative. What we teach now by way of methodology is almost the same as when I was a student 45 years ago but, in the meantime, applied research has become much more important. Almost all of our graduates find themselves dealing with applied research. So we should equip them for it, but what they get is far from adequate.”

How do you explain that conservatism? “All scientists are trained to think in the classical terms established for the methodology of theoretical research: knowledge for the sake of knowledge. Some of them simply want nothing to do with newfangled stuff. Moreover, teaching new methodologies and working methods is difficult, much more difficult than we think: you can only learn them well by putting them in practice. That makes the teaching intensive and time-consuming and we simply don’t have that time in a three-year Bachelor’s level programme. So if you add methodology for applied research to the curriculum, something else has to go: statistics for example. And no-one wants to see that go. So you’ve set the fox among the chickens. And a move like that quickly becomes a personnel problem, because those who teach a subject that is going to be scrapped may lose their jobs.” Have you been able to achieve your mission in your own courses? “Nowhere near enough. That’s because you need to teach the students the basics first, before you can get them involved in working out a new paradigm.Paul van den Broek

update

3

Agnes Akkerman (Bestuurskunde) heeft samen met een collega-­ onderzoeker in Utrecht een sub­ sidie van zes ton in de wacht gesleept bij NWO. Met het geld worden onder meer een postdoc en twee promovendi aangesteld. Het onderzoek is een vergelijkende studie naar de invloed van arbeidsconflicten op CAO-onderhandelingen, in Nederland en België. De aanname is dat wat er gebeurt in de ene sector of bedrijf, invloed heeft op andere onderhandelingen. Akkerman: “Onderhandelaars kunnen de informatie van conflicten elders gebruiken om hun eigen onderhandelingen soepeler te ­laten verlopen. Natuurlijk kan ­deze strategische informatie ook gebruikt worden om juist een conflict uit te lokken.” De hypothese is dat betere spreiding van betrouwbare informatie over onderhandelingen arbeidsconflicten kan voorkomen. Dat is mede afhankelijk van een aantal condities, die Akkerman dan ook bij het onderzoek ­betrekt, zoals de rol van de massamedia en het netwerk van onderhandelaars. “Hoe minder onderlinge contacten in het netwerk, hoe afhankelijker men is voor de informatie van de massamedia en des te groter de kans dat het escaleert.” Behalve om de vernieuwende aspecten van het project, werd de subsidie ook in de wacht gesleept vanwege de maatschappelijke relevantie. De betrokkenheid van de sociale partners als adviesraad bij het onderzoek is daarbij belangrijk. De

Agnes Akkerman

onderhandelaars worden uitgenodigd in het NSM Decision Lab om onderhandelingen na te bootsen. Dat levert een schat aan data op, maar de deelnemers krijgen er ook iets voor terug. “Als uitvloeisel van het onderzoek gaan we de onderhandelaars ook trainen”, zegt ­Akkerman. “Ze kunnen leren hoe de inzet van bepaalde instrumenten en het sturen van informatie­ stromen, het onderhandelings­ resultaat beïnvloedt.”

klimaatconferentie

Met een conferentie over klimaatverandering en ruimtelijke planning werd op 8 oktober de aftrap gegeven van het nieuwe academisch jaar, in het bijzonder het internationale masterprogramma European Spatial and Environ-

203

Bedrijfskunde Business Administration Bestuurskunde Public Administration

44 72

Politicologie Political Science

75

Economie Economics Planologie / Soc.Geo Spatial Planning/Hum.Geog.

2008/09

270

2009/10

102 70 95 73 100

Totaal Total

465 639

Cijfers zijn nieuwe eerstejaars studenten op basis van tellingen bij het vak Academische Vaardigheden. Deze kunnen nog afwijken van de officiële cijfers. These figures, which are for new first-year students (based on numbers enrolling for the course on Academic Skills), may differ somewhat from the official figures.

De Faculteit der Managementwetenschappen draagt volop bij aan de snel stijgende aantallen eerstejaars binnen de universiteit: alle vijf bachelor­ opleidingen behoren tot de top 10 van snelste groeiers in Nijmegen. De ­zeven master­opleidingen zijn dit jaar goed voor een instroom van 428 studenten, bijna vijftien procent meer dan vorig jaar. Ward Kelder, hoofd onderwijsmanagement van de faculteit, heeft zich door de grote toeloop niet laten verrassen. “Onze eigen prognoses van vorig jaar wezen al op een grote groei, zodat we tijdig hebben kunnen inspelen op de vraag naar personeel en zaalruimtes.” Kelder noemt de groeistuipen behalve zorgelijk ook leuk. “We zijn koploper aan de universiteit. Kennelijk doen we het behoorlijk goed in onze voorlichting en communicatie.” The Nijmegen School of Management is contributing its fair share to the ­rapidly rising numbers of first-year students at the university: all five bachelorcourses at the Faculty are among the ten fastest growing courses in Nijmegen. This year, the seven Master’s courses have 428 new students, almost fifteen percent more than last year. For Ward Kelder, Head of Education at the Faculty, the large number of enrolments has not come as a surprise. “The forecasts we made last year were already suggesting substantial growth, so we’ve been able to respond in time to the demand for staff and teaching space.” Kelder says that the teething problems represent a benefit as well as a headache. “We are front-runners at the University. Apparently we’re doing rather well with our public information and communications.”

mental Planning (ESEP). De ­conferentie werpt de vraag op of overheden wel genoeg doen aan klimaatverandering. Stefanie Dühr, in Nijmegen coördinator van het programma: “Nederland doet het helemaal niet zo goed als je kijkt naar CO2-reductie. In ­Europees perspectief lopen we achter.” Zij hoopt dat dankzij de conferentie de Europese dimensie van ruimtelijke planning hoger op de agenda komt. Om dit kracht bij te zetten zijn een aantal vermaarde deskundigen uitgenodigd, onder wie dr. Ronan Uhel (European ­Environment Agency) en prof. Maarten Hajer (Nederlands Planbureau voor de Leefomgeving). Dühr wijst op de prikkelende titel van de conferentie, met een speelse verwijzing naar het overstromende Nederland indien er niets aan integraal klimaatbeleid gebeurt. Wat haar betreft krijgt het debat over duurzame energie meer aandacht. Waarom Nederland achterblijft? “We zijn te afhankelijk van gas”, zegt Dühr. Als ander probleem wijst ze op de huizenmarkt in Nederland, die in de greep is van grote bouwondernemingen. “Hun eerste belang is de verkoopbaarheid van de huizen. In andere landen bouwen mensen ­vaker zélf een huis, en houden ze meer rekening met de langere termijn, zoals de energiekosten.” Informatie over de conferentie: www.ru.nl/fm/esepconference

social relevance. The involvement of unions, the government and employers (the ‘social partners’) in an advisory board for the study is significant. Negotiators will be invited to simulate negotiations in the NSM Decision Lab, which will produce a wealth of data, but the participants will also get something in return. “One outcome of the study is due to the fact that we also train the negotiators,” says Akkerman. “They learn how the use of particular instruments and the management of information flows can influence the results of the ­negotiations.”

climate conference

A conference on climate change and spatial planning, on 8 October, will mark the beginning of the new academic year, and more particularly, the beginning of the international Master’s programme in European Spatial and Environmental Planning (ESEP). The conference asks whether governments are doing enough to combat and adapt to climate change. Stefany Dühr, coordinator of the programme in Nijmegen, says: “The Netherlands is not doing at all well in terms of reducing CO2 emissions. Compared to the rest of

labour conflicts

Agnes Akkerman (Public Administration) and a fellow researcher in Utrecht have been awarded a subsidy of €600,000 from the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO). The money will fund the appointment of one postdoc researcher and two PhD candidates. Their research project is a comparative study of the influence of labour market conflicts on negotiation of collective employment agreements, in the Netherlands and Belgium. The assumption is that what happens in one sector or company influences other negotiations. Akkerman: “Negotiators can use information from conflicts elsewhere to make their own negotiations go easier. Naturally this strategic information can also be used to provoke a conflict.” The hypothesis is that better distribution of reliable information about negotiations can prevent labour market conflicts. That depends in part on a number of conditions, which Akkerman will include in the research, such as the role of the mass media and the network of negotiators. “The fewer mutual contacts there are in the network, the more dependent one is on information from the mass media and the greater the chance that the situation will escalate.” The subsidy was awarded not just for the innovative aspects of the project but also because of its

­ urope, we’re lagging behind.” She E hopes that the conference will draw more attention to the European dimension of spatial planning. To reinforce this, a number of well-known experts have been invited, including Dr. Ronan Uhel of the European Environment Agency and Prof. Maarten Hajer of the Netherlands Environmental Assessment Agency. Dühr points to the conference’s provocative title, ‘Climate change and Europe: mitigation or adaptation.... or, are we drowning?’ with its reference to the fate of the Netherlands if nothing is done about an integrated climate policy. She hopes that discussions on ­sustainable energy will get more attention. Why are we lagging behind?” “Because we’re too dependent on gas,” says Dühr. Another problem she identifies is the housing market in the Netherlands, which is in the hands of big building contractors. “Their main interest is in the marketability of the houses. In other countries it’s more common for people to build their own houses, so they tend to put more emphasis on long-term factors such as energy costs.” For information about the conference go to: www.ru.nl/fm/esepconference

Client: Knowledge Network for Peace, Security and Development, linking a number of Dutch organisations – partly financed by the Ministry of Foreign Affairs’ ‘Schoklandfonds’ for the Millennium Development Goals. Partners: Willemijn Verkoren of the Centre for International Conflict Analysis and Management (CICAM), the Centre for Conflict Studies (University of Utrecht), the Conflict Research Unit of the Clingendael Institute and IKV Pax Christi. Research: This study of ‘Security Promotion in Failed & Fragile States’ flows from the 2007 ‘Schokland agreement,’ at which the Dutch government, companies and social organisations made commitments on how to achieve the Millennium Development Goals. One of the goals set by the UN in 2000 refers to failed and fragile states in which the achievement of the development goals is a particular challenge. The research questions are: can ‘local’ meet ‘national’ in post-­ conflict security promotion? And what are the connections ­between community security at the local level and national programmes for disarmament, demobilization and reintegration (DDR)? Output: Recently a report has been produced. The next phase will be a number of field studies, with the CICAM participating in a study in Burundi. The final report is planned for December 2010.

research

arbeidsconflciten

Opdrachtgever: Kennisnetwerk voor Vrede, Veiligheid en Ontwikkeling, waarin verschillende ­Nederlandse organisaties participeren. Financiering deels uit het ‘Schoklandfonds’ van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Partners: Willemijn Verkoren van het Centrum voor Internationaal Conflict- Analyse en Management (CICAM); Centrum voor Conflictstudies (Universiteit Utrecht); Conflict Research Unit van Instituut Clingendael; IKV Pax Christi. Onderzoek: Het onderzoek naar ‘Security Promotion in Fragile States’ komt voort uit de ‘Schoklandakkoorden’ uit 2007, waarin de Nederlandse regering samen met bedrijven en maatschappelijke organisatie afspraken maakte over het bereiken van de Millenium Ontwikkelingsdoelen. Een van die in 2000 door de VN opgestelde doelen behelst de situatie van fragiele staten. In deze staten zijn de uitdagingen voor het behalen van ontwikkelingsdoelen extra groot. De onderzoeksvragen zijn: Can local meet national in postconflict security promotion? What are possible connections between community security at local level, and national programmes for disarmament, demobilization and reintegration (DDR)? Eindproduct: Recent een rapport geproduceerd. De volgende fase betreft een aantal veldstudies, waarbij het CICAM zal participeren in de veldstudie in Burundi. Eindrapport in december 2010.

onderzoek

eerstejaars / first-year students

europees onderzoek

4

‘Sekse-ongelijkheid bestaat Het hoe en waarom van ongelijkheid is de rode draad in het onderzoek van Mieke Verloo, sinds december vorig jaar hoogleraar Vergelijkende politicologie en ongelijkheidsvraagstukken. Op 18 september hield ze haar oratie. zicht kunt krijgen in verscheidenheid van ongelijkheid”. Daarvoor leidt ze sinds 2007 een groot Europees onderzoek. Zestig onderzoekers in twaalf Europese teams, waaronder een van de Radboud Universiteit, onderzoeken vrouwenemancipatie en ongelijkheid in 29 EU-landen. Verloo draagt een dubbele pet: zij geeft leiding aan het geheel, maar ook aan het Nijmeegse onderzoeksteam, waarin vijf wetenschappers de Benelux, Frankrijk en Malta onder de loep nemen.

Experiment Europa “Alle landen regelen vrouwenemancipatie op een andere manier. Daardoor kun je Europa zien als een soort experiment”, zo verduidelijkt ze het belang van het onderzoek. “Door de landen te vergelijken, kun je conclusies trekken over wat werkt om ongelijkheid op te heffen en wat niet. Wij kijken daarbij niet alleen naar vrouwenemancipatie, maar ook naar andere ongelijkheden.” Een voorbeeld uit Nederland is de ongelijkheid

‘The basic inequality is still there’ The how and why of inequality is the main theme running through Mieke Verloo’s research. Since

Erik van ’t Hullenaar

Mieke Verloo is twintig minuten op dreef over haar onderzoek naar ongelijkheid en hoe het kan dat verschillende vormen van ongelijkheid - tussen seksen, rassen en klassen - elkaar beïnvloeden, als ze even gas terugneemt. Aanleiding is een frons van onbegrip op het voorhoofd van de interviewer. “De kernvraag is”, zo vat ze samen, “hoe kan het dat, als er beleid is om uitsluiting tegen te gaan, dat beleid zelf ook weer ongelijkheid over het hoofd ziet of zelfs erger maakt?” In de loop der jaren zijn de machtsverschillen tussen mannen en vrouwen volgens Verloo nauwelijks minder geworden. “Die ongelijkheid is er nog steeds. In Nederland is dat goed gedocumenteerd in de emancipatiemonitor: er is geen ­gelijk loon, geen gelijke positie. Het meest schokkend vind ik dat meer dan de helft van de vrouwen niet kan leven van hun eigen ­salaris.” Als hoogleraar richt ze zich op de vraag “hoe politiek en beleid met ongelijkheid omgaan en hoe je in-

December she has been Professor of Comparative Political Science and Inequality Issues. On 18 September she delivered her inaugural lecture. Mieke Verloo is twenty minutes ­into an explanation of her research into inequality and how different forms of inequality – between sexes, races and classes – influence one another, when she notices the incomprehension in my face, and pauses. “The key question,” she says, “is how policy designed to ­reduce exclusion, can be blind to inequalities, or even make them worse?” According to Verloo, the differences

in power between men and women have hardly diminished over the years. “That basic inequality is still there. In the Netherlands it’s well documented, through the ‘equal rights monitor.’ There’s no equality in pay, or in position. What I find most shocking is that more than the half of the women at work can’t live on their own salaries.” As a professor she intends to ­focus on the question “How do politics – and government policies

– address inequality and how can you form a picture of the diverse forms of inequality.” She’s been leading a big European study on the topic since 2007. Sixty researchers in twelve European teams, including one from our University, are studying women’s rights and inequality in 29 EU countries. Verloo is wearing two hats, as leader of the whole project and of the Nijmegen team, in which five academics are studying the Benelux, France and Malta.

The Europe experiment “Countries each have different ap-

proaches to achieving equality for women. So you can see Europe as a kind of experiment. By comparing countries, you can draw conclusions about what works to reduce inequalities and what does not. We’re looking not only at women’s equality, but also at other forms of inequality.” An example from the Netherlands is the inequality ­between men and women in the native population, and among members of ethnic minorities. “A Moroccan man on the street is seen as a possible terrorist, while a Moroccan woman is thought to be oppressed.”

It’s still too early for results, she warns. Over the past two years the researchers have mainly collected data. “Shall I get the reports?” she asks, and leaves her office to return a moment later with a pile of yellow, blue, green and red reports. “For each country, we’ve made an overview of the literature on this topic,” she says, holding up a ­yellow report. “For each country we’ve also surveyed what laws there are, what topics are being ­debated, what the infrastructure is for equal opportunity policy, the provisions for maternity leave, ­domestic violence laws, divorce,

european study

5

tussen mannen en vrouwen onder autochtonen en allochtonen. “Van een Marokkaanse man die op straat loopt, wordt gedacht dat het een terrorist kan zijn, van een ­Marokkaanse vrouw neemt men aan dat ze onderdrukt wordt.” Voor resultaten is het nu nog te vroeg, waarschuwt ze. De onderzoekers hebben de afgelopen twee jaar vooral data verzameld. “Zal ik even de rapporten halen?”, vraagt ze en ze verlaat haar werkkamer om even later met een stapel gele, blauwe, groene en rode rapporten terug te keren. “We geven voor alle landen een overzicht van de literatuur over dit onderwerp”, zegt ze en ze houdt een geel rapport omhoog. “Ook hebben we per land in kaart gebracht wat voor wetten er zijn, welke debatten er spelen, wat de infrastructuur rond emancipatiebeleid is, welke verlofregelingen er zijn voor moederschap, welke regels over huiselijk geweld, echtscheiding, huwelijk et cetera.” En zo zijn er voor elk land nog meer rapporten die bruikbaar zijn om een beeld van de emancipatie en ongelijkheid te schetsen. Het monnikenwerk heeft een immense stapel (niet-openbare) interne werkdocumenten opgeleverd. Bij de EU zitten drie evaluatoren, zo legt Verloo uit, die zich jaarlijks hier doorheen worstelen. “Die ­zeiden het eerste jaar: ‘This is a truly excellent project’ en het tweede jaar: ‘This is a good to truly

marriage, and so on.” There are more national reports that can be used, for example, to get an overall view of the state of emancipation and inequality. All this donkey work has produced an immense volume of internal working documents, which are not available to the public. The EU has named three evaluators, Verloo says, who work through this pile of documentation each year. “After the first year, they said, ‘This is a truly excellent project’ and for the second year: ‘This is a good to truly excellent project.’ I am satisfied with that.”

Women of ethnic minorities Although the theoretical framework has not yet been written, Verloo already has an idea what it will look like. For example on Dutch equal opportunity policy for women from ethnic minorities. “Based on an analysis of the period 1995 to 2005, we show how the policy lines have developed under different cabinets. At first the view was that minority women could not participate well enough because of barriers. In 2005 the view was that these women’s culture was wrong, and that they themselves were responsible for changing it. That shift in vision also changes the

excellent project’. Daar ben ik tevreden mee.”

Allochtone vrouwen Hoewel de theorievorming er nog niet is, kan Verloo toch al een voorschot nemen, bijvoorbeeld over het Nederlandse emancipatiebeleid voor allochtone vrouwen. “Met een analyse van de periode 1995 tot 2005 laten we zien hoe de beleidskaders zich in verschillende kabinetten hebben ontwikkeld. Eerst was de visie dat allochtone vrouwen niet goed genoeg konden participeren doordat er barrières waren. In 2005 was de visie dat deze vrouwen een verkeerde cultuur hadden en dat zij zelf verantwoordelijk zijn om die te veranderen. Daarmee verandert ook de rol van de staat. In het eerste geval is het

de rol van de staat om voor toegankelijkheid van alle burgers te zorgen. In het laatste geval staat de staat met haar handen op de rug en vertelt ze aan sommige burgers wat die anders moeten doen.” “Die opvatting zag je bijvoorbeeld ook bij een toespraak die Rita Verdonk in 2003 hield. Daarin zei ze: ‘Wij Nederlandse vrouwen hebben hard gewerkt om participatie voor elkaar te krijgen. Nu is het uw beurt.’ Dat is gewoon geschiedvervalsing, want voor die toename van de participatie van vrouwen sinds de jaren zeventig heeft de staat heel veel gedaan. Er zijn ­campagnes gevoerd, wetten zijn aangepast. Dus die vergelijking is ­totaal fout.” Maar helemaal vreemd is het ook weer niet. Bij de emancipatie van de arbeiders wer-

meer kruisbestuiving In haar oratie bepleit Mieke Verloo een kruisbestuiving van politicologie, sociologie en vrouwenstudies, om zodoende de theorievorming in de drie vakgebieden uit hun isolement te verlossen. Weliswaar krijgt vrouwen­ studies in de andere twee vakgebieden een beetje ruimte, maar de kennis werkt onvoldoende door in wat als ‘echte’ politicologie wordt gezien. ­Werkelijke beïnvloeding van theoretische inzichten blijft volgens Verloo uit. Om haar betoog kracht bij te zetten, stoelt zij haar oratie op boeken uit elk van de drie vakgebieden en allemaal met ongelijkheid als hoofdonderwerp. Het hoeft volgens haar niet zo erg te zijn dat iedereen steeds maar het wiel uitvindt, maar een verlies is het wel. Als we vaker uit elkaars vakgebieden putten, wordt elk vak rijker, aldus haar betoog.

role of the state. In the first case, the state’s role was to ensure ­accessibility for all. In the latter case, the state stands there with its hands in its pockets, and tells some of its citizens what they should be doing differently.” “You could see that idea, for ­example, in a speech that Rita Verdonk gave in 2003. She said: ‘We Dutch women have worked hard to be able to participate. Now it’s your turn.’ That is simply a distortion of history, because the state

has done a great deal to bring about the increase in women’s participation in the labour market since the 1970s. There were public information campaigns, schemes to facilitate child care, and the legislation was modified several times. So the comparison is false.” But is also not entirely surprising. In the struggle for workers’ rights, female workers were overlooked, just as women from ethnic minority communities were overlooked in the struggle for women’s rights.

cross-fertilisation between sciences In her inaugural lecture, Mieke Verloo argued for cross-fertilisation between political science, sociology and women’s studies, to reduce the theoretical insularity in the three subject areas. While women’s studies invariably has a place in the other two fields, it has only a token presence in publications and at conferences, without really influencing theoretical understanding, according to Verloo. To make her point, she structured her inaugural lecture around three ­interesting books, one each from the three subject areas, and all with inequality as the main theme. She showed that the authors are blind to insights from the other subject areas. According to her it’s no great disaster if ­people keep rediscovering the wheel, but it does represent a lost opportunity. If we were to draw on one another’s subject areas more often, each discipline would be richer, is her argument. According to the new professor, each of the three books would have been better if the authors had taken a look at their neighbours’ gardens.

den de vrouwelijke arbeiders al net zo over het hoofd gezien als de ­allochtone vrouwen bij de emancipatie van de vrouw. De immense database maakt het verder mogelijk allerlei specifieke vragen te stellen. “Als bijvoorbeeld katholicisme het dominante geloof is in een land, hoe werkt dat dan door? Zie je dan dat de invloed van het Vaticaan doorwerkt in het emancipatiebeleid? Het blijkt nu dat dit helaas wel het geval is.” ­Beleidsmakers kunnen straks inspiratie opdoen over ervaringen over de grens, zegt Verloo. “We zijn vergelijkende studies aan het maken, bijvoorbeeld tussen Nederland en België. Ze hebben beide verschillende vormen van instituties wat betreft gelijke behandeling. Waarmee ben je het beste af? Landen kunnen van elkaar leren.” In oktober komen de onderzoekers in Boedapest bij elkaar om hun ­papers te bespreken. De hoogleraar zelf heeft er een geschreven over beleid voor werk en gezin. “In sommige landen wordt beleid niet alleen ingezet om vrouwen makkelijker op de arbeidsmarkt te laten komen, maar ook om ze meer kinderen te laten krijgen. De vraag is of dat laatste een soort nieuw doel is. Het nieuwe beleid in Duitsland voor het combineren van gezin en werk is eigenlijk alleen interessant voor hoogopgeleide vrouwen. Dat is toch eigenlijk heel verbijsterend.” Harry Perrée

The immense database also makes it possible to ask a variety of questions. “For example, if Catholicism is the dominant religion, what effect does that have? Can you see the influence of the Vatican in equal opportunity policy? Now we can see that this is, unfortunately, the case.” Policymakers will soon be able to draw inspiration from experiences in other countries, says Verloo. “We’re preparing comparative studies, for example between the Netherlands and Belgium, which have different institutional structures as regards equal treatment. Which works best? We clearly can learn from one another.” In October the researchers will gather in Budapest to discuss their papers. Professor Verloo has prepared a paper on policies for work and the family. “In some countries, policy is used not only to make it easier for women to enter the labour market, but also to ­encourage them to have more children. The question is whether the latter is a new type of goal. The new German policy on combining family and work is really only of interest to highly educated women. When you think about it, that’s pretty strange, isn’t it?” Harry Perrée

Once a month, Mieke Verloo packs her bags and leaves for Vienna for a week, where she’s the Academic Director at the Institute for Human Sciences (IWM). The IWM was ­established in 1982 to study new and sometimes controversial ­topics, in a partnership involving philosophy, political science, ­history and women’s study. The Nijmegen professor feels at home in this academic world, peopled by academics from all over Europe and the US. “It’s a very vigorous intellectual community, and there’s almost no bureaucracy.” Her European research had its beginnings there. “I was a fellow in 2001. I had contacts in the ­European Commission and was once asked to comment on ­research into gender policies. The people at IWM said: the EU is ­going to issue a call for proposals; can you help us? I wrote a twopage proposal.” Those two pages later grew into a pile of 121, forming a proposal for a substantial European study of women’s emancipation. “That’s not really surprising,” she says. “It’s for a four million euro subsidy; they don’t award that kind of money lightly. To me it’s logical that you have to say what the outcome of your study will be and how you’re going to manage it.”

verloo in wenen / verloo in vienna

nog steeds’

Eens per maand pakt Mieke Verloo haar koffers en vertrekt voor een week naar Wenen. Daar is zij ­scientific director bij het Institute for Human Sciences (IWM). Het IWM is in 1982 opgericht om ­nieuwe en soms controversiële onderwerpen te bestuderen in ­samenwerking tussen filosofie, politieke wetenschappen, geschiedenis en vrouwenstudies. De Nijmeegse hoogleraar voelt zich thuis in deze academische wereld waar wetenschappers uit heel ­Europa en de VS rondlopen. “Het is een heel bloeiende intellectuele gemeenschap en er is bijna geen bureaucratie.” Haar Europees onderzoek heeft hier zijn wortels. “Ik ben in 2001 fellow geweest. Ik had contacten binnen de Europese Commissie en was een keer gevraagd commentaar te geven op onderzoek naar genderbeleid. Bij het IWM zeiden ze: er komt een call bij de EU, kun je ons helpen? Toen heb ik een voorstel van twee pagina’s geschreven.” Die twee pagina’s zijn later uitgegroeid tot een pakket van 121 pagina’s als voorstel voor een Europees onderzoek naar vrouwenemancipatie. “Dat is onvermijdelijk”, meent ze. “Het gaat om vier miljoen subsidie, die krijg je niet zomaar. Ik vind het ­logisch dat je aangeeft wat je ­output moet zijn en hoe je dat gaat managen.”

mededelingen

6

7 september | Maureen Lank­ huizen | Determinants of Foreign Direct Investment Flows: An ­empirical investigation into sources of attraction. Promotores: prof. dr. E. de Jong en dr. H.L.F. de Groot (VU). Maureen Lankhuizen (Geleen, 1971) studeerde Economie aan de Universiteit Maastricht. Na haar afstuderen in 1994 werkte ze als onderzoeker/consultant bij diverse onderzoeksorganisaties. Tevens was zij werkzaam als docent aan de RU Nijmegen. In 2005 begon zij met haar promotieonderzoek dat is begeleid vanuit het Institute for Management Research. Sinds 1 april werkt zij als postdoc aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

oraties 18 september | prof. dr. Mieke Verloo | Vergelijkende Politicologie en ongelijkheidsvraagstukken. Zie ook middenpagina’s 15 oktober, 15.45 | prof. dr. GertJan Hospers | Een kleine geografie van geluk. Dr. Gert-Jan Hospers is per februari 2009 benoemd tot bijzonder hoogleraar City- en regiomarketing in Europa. Hij is daarmee de eerste hoogleraar in deze discipline in Europa. Hospers zal één dag per week in Nijmegen werkzaam zijn. Hij is en blijft als docent economie verbonden aan de Universiteit Twente. De Stadsregio Arnhem Nijmegen financiert de leeropdracht. De stadsregio wil de ­wetenschappelijke kennis over ­city- en regiomarketing inzetten voor de gemeenten die de aandeelhouders van de stadsregio zijn. De leeropdracht wordt ondergebracht bij de kernleerstoel Geografie. City- en regiomarketing heeft zich inmiddels tot een volwaardige en professionele ­discipline ontwikkeld en is een populair vak binnen de Master­ opleiding Economische Geografie. Gert-Jan Hospers (Enschede, 1974) studeerde bestuurskunde aan de Universiteit Twente (UT), Nederlands recht aan de Universiteit Utrecht en economie aan de Universiteit van Tilburg.

abk r­u nijmegen Bij de ABK Radboud Universiteit Nijmegen, sinds 1991 business school van de Faculteit der Managementwetenschappen, starten in oktober 2009 de volgende (post-)masteropleidingen: Post-master Strategische Innovatie in de Maatschappelijke Sector Start: 15 oktober in Wageningen    Master Architectuur in de Digitale Wereld (i.s.m. Capgemini)  Start: 26 oktober in Utrecht  MSc/drs Bedrijfswetenschappen (2 ½ jaar) Start: 27 oktober in Utrecht (maart 2010 in Nijmegen)   ABK RU Nijmegen T: (024) 361 21 08 E: [email protected] I: www.abk-opleidingen.nl

Promotie Tilman Platz

Binnenvaart moet overgaan op wegcontainers Terwijl het wegvervoer de ­afgelopen decennia onstuimig groeide, lukte het de binnenvaart niet om mee te groeien.

‘De beslissers in

Volgens promovendus ­Tilman

de logistiek

Platz moet de binnenvaart

vinden kosten het

ruimten en laadvolumes veel

aller­belangrijkst,

meer bundelen en moet ze overstappen van zee- naar

­daarna komt

wegcontainers.

­punctualiteit’

Het containertransport in de ­binnenvaart heeft zich snel ontwikkeld, maar alleen voor zover dat vanuit zeehavens gebeurt, zo constateert bedrijfseconoom Platz, die op 25 augustus promoveerde bij hoogleraar Planologie Rob van der Heijden. De uitdaging ligt in transport binnen Europa: van Brussel naar Berlijn of van München naar Amsterdam bijvoorbeeld. Voor dat soort continentale bestemmingen gaat het transport nu nog over de weg. In 2002 was Platz al eens betrokken bij onderzoek naar de binnenvaart, in opdracht van het Duitse ministerie van Transport. “We ontdekten dat er een groot marktpotentieel was, maar ik had het gevoel dat het niet de politieke en technologische factoren waren die een belemmering vormden.” Er moesten dus andere succes- en faalfactoren zijn, maar onderzoek daarnaar ontbrak. Daarom startte

Erik van ‘t Hullenaar

agenda

promotie

de econoom in 2005, in zijn vrije tijd, zijn promotieonderzoek. “Ik wil interdisciplinair zijn. Ik kijk naar scheepstechnologie, wetgeving, logistiek en naar de bedrijfskundige zaken zoals marketing.” Platz ontdekte dat er al volop initiatieven zijn op gebied van intermodaal vervoer met binnenscheepvaart, maar van de 26 initiatieven die hij telde, waren er slechts vijf succesvol. En dan ook nog alleen voor nichemarkten. Zoals bijvoorbeeld Geest North Sea Lines, een Nederlands bedrijf dat inmiddels in IJslandse handen is. De containers die dit bedrijf gebruikt, hebben dezelfde capaciteit als containers voor wegvervoer.

“Die zijn breder en langer dan zeecontainers. Daardoor kunnen vrachtwagens veel efficiënter worden ingezet.” Maar waarom legt de binnenvaart het dan toch af tegen wegvervoer? Platz: “De beslissers in de logistiek vinden kosten het allerbelangrijkst, daarna komt punctualiteit. Sommige beslissers zeggen: als we veel geld kunnen besparen, dan mag het transport best iets langer duren. Tot zover de vraagzijde. Aan de aanbodzijde zijn er twintig factoren. Eentje daarvan is het communiceren van de verdienste dat transport per binnenvaartschip goedkoper is.” Maar zelfs áls die beslissers een goedkoper aanbod

krijgen van de binnenvaart, dan gebruiken ze dit volgens Platz om hun wegtransporteur onder druk te zetten lagere prijzen te rekenen. Twintig succes-/faalfactoren ziet Platz. Daarvan noemt hij er zeven cruciaal: (1) het bundelen van ruimte en (2) laadvolumes, (3) het gebruik van containers die ook voor wegvervoer worden gebruikt, (4) een back-up, voor het geval rivieren zijn bevroren of het water te laag staat, (5) makkelijker overslag tussen schepen en trucks, (6) gegarandeerde levertijden en (7) een van-deur-tot-deurtransport. Zo kan de binnenvaart meer transportopdrachten binnenhalen. “Er zijn wel een paar innovatieve bedrijven, die bijvoorbeeld speciale schepen voor pallets hebben, een soort drijvend pakhuis, die dranken leveren aan supermarkten. In Nederland deed Distrivaart dat, maar dat is mislukt. Het totale volume was te klein. Er waren te weinig deelnemers om de schepen helemaal vol te krijgen”, aldus Platz, die sinds 2008 leider is van een opleidingsprogramma voor logistiek aan de Berufsakademie Nordhessen en lector aan de Frankfurt University of Applied Sciences. De service providers in de logistiek zouden de handschoen moeten oppakken, meent hij. “Bedrijven als Wincanton, DHL, DB Schenker. Die hebben het volume al. Ze hoeven alleen maar een deel daarvan te verleggen naar de binnenvaart. De prikkel? Ze kunnen geld besparen en hun betrouwbaarheid verhogen.”Harry Perrée

column | gothic 1. Het Griekse woord ‘oitos’ staat voor ‘doem’ of ‘noodlot’. Het suggereert een wereld waarin ontsnapping niet mogelijk is. Wie in de ban van het noodlot is, weet dat individuele acties niet meer veel uitmaken. Het woord komt voor in de mythologische naam Menoitios. De drager van deze naam was de zoon van Iapetus, één van de zes titanen, en Klumene, een nimf die één van de mooisten der Oceaniden was en ook wel bekend staat onder de naam Asia. Menoitios was niet zo bekend als zijn broers Atlas, Prometheus en Epimetheus, stuk voor stuk heren waarvan we kunnen zeggen dat ze onverschrokken, overmoedig en dom genoeg waren om de goden flink te tarten. De verhalen over deze boys zijn genoegzaam bekend. Het punt hier is dat die drie broers dat tarten langer volhielden dan Menoitios. De ­benjamin van het hele stel was zo ontzettend arrogant en brutaal dat Zeus meteen korte ­metten met hem maakte en hem met een paar welgemikte bliksemschichten de Erebus in­ donderde. Exit Menoitios. Het summiere verhaal staat te lezen in Hesiodus’ Theogonie, ­510-514. De naam van het astrante joch is samengesteld uit menas en oitios. Het eerste staat voor machtig, sterk, geestdriftig. Waar het tweede woord voor staat, weet u inmiddels. Je zou kunnen ­zeggen dat Menoitios vol elan zichzelf in het verderf stortte.

2. In Nederland is de eed weer terug van weg ­geweest. Managers, adviseurs en consultants leggen en masse een eed af. De jongens en ­meisjes willen daarmee aangegeven dat ze voor de financiële crisis misschien niet de braafsten van de hele klas waren, maar dat de crisis nu louterend heeft gewerkt, en dat ze hun leven vanaf nu zullen beteren. Mooie moralistische ­tijden liggen derhalve in het verschiet. Al die brave borsten zullen ons geen knollen voor ­citroenen meer verkopen, zullen met conservatisme onze financiële zaakjes regelen en zullen al hun bonnetjes netjes op het internet gooien. Ideeën genoeg, zelfs op ministerieel niveau. Niets minder dan een ethisch reveil, dit keer ­onomstotelijk verpakt in de vorm van een eed. Wat is een eed? Ik heb één keer in mijn leven voor de rechter gestaan, niet als verdachte, maar als getuige in een zaak die de moeite van het vermelden verder niet waard is. Ik kan me herinneren dat de rechter me vroeg of ik een eed wilde ‘afleggen’ of een belofte wilde ‘doen’. In mijn onschuld – ik was uiteindelijk slechts ­getuige – bracht ik te berde dat ik bij God niet wist wat het verschil was. Geduldig legde de rechter me uit dat een eed het oproepen van een hogere macht, inderdaad God zelf, impliceert en dat een belofte veeleer een beroep doet op je innerlijke geweten. Ik besloot natuurlijk onmiddellijk, wetende dat mijn geweten als goed katholiek niet al te sterk is ontwikkeld, een eed af te leggen. Ik had het gevoel dat als ik me

gedekt wist door God zelf, dat mijn eigen verantwoordelijkheid er dan niet meer zo toe zou doen. Een fijn gevoel. Dat een eed ons zou moeten catapulteren in mooie moralistische tijden is niet iets wat ik ­bijzonder geloofwaardig vind. Bij een eed denk je toch vooral aan ridders die in nevelachtige Keltische gebieden zweren op hun legendarische zwaarden. De zaak waar ze voor staan, weegt zo zwaar op ze dat ze denken in het zog van hogere machten te zijn geraakt. We zien bij de eed ­bebaarde mannen in maliënkolders die omgeven worden door wild wolkenpuin en duizenden bliksemschichten. De eed maakt iemand tot dienaar van het noodlot. De eed is gothic. 3. Het goede willen doen, heeft iets onverschrokkens, overmoedigs en doms. Ik zie geen maliënkolders bij de jongens en meisjes die ik net noemde. Ik zie geen zwaarden en bliksemschichten. Ik zie geen besef van noodlot. Wie van deze mensen weet eigenlijk nog dat eed en oitos iets met elkaar te maken hebben? En wie van hen durft brutaal genoeg te zijn om te riskeren wat Menoitios en zijn broers riskeerden? Wat me altijd het meest opvalt aan het goede, is dat het zo brutaal is. Die brutaliteit zit hem vooral in het feit dat je het lot durft te accepteren. Voor onze bestuurders is Erebus evenwel een plek die koste wat het kost gemeden dient te worden.René ten Bos

announcements

7

Inland shipping: switch to road containers grown enormously in recent decades, transport by river and canal has not been ­keeping up. PhD candidate Tilman Platz argues that inland ­shipping could do much more to pool cargo space and cargo volume, and should switch from using sea containers to road containers.

Platz, a micro-economist, observes that container shipping on inland waterways has developed quickly, but only for loads being moved from harbours. Platz has completed a PhD thesis, supervised by Rob van der Heijden, Professor of Spatial Planning, which he defended it at a ceremony on 25 ­August. The challenge lies in transport within Europe: from Brussels to Berlin or from Munich to ­Amsterdam for example. Goods for such continental destinations still tend to go by road. In 2002 Platz was involved in a study of inland navigation on behalf of the German Ministry of Transport. “We discovered that there was considerable market potential. I had the feeling that the hurdle was not the political and technological factors.” That implied that there must be other factors influencing success and failure,

but there had been no research into these aspects. So in 2005, the economist started his own PhD ­research, working independently. Since 2008, Platz has been heading a training programme for logistics at the Berufs­akademie Nordhessen and he is also a lecturer at the Frankfurt University of Applied Sciences. “I want to take an interdisciplinary approach. I look at shipping technology, legislation, logistics, and at aspects of business economics, including marketing.” Platz discovered that there are already many initiatives in the field of intermodal transport, using inland navigation, but of the 26 initiatives that he found, only five were successful, and these have succeeded in niche markets

only. Geest North Sea Lines, for example. This Dutch company, now owned by Icelandic interests, uses containers with the same ­capacity as those used for road transport. “They are wider and longer than sea-going containers, so trucks can be utilized much more efficiently.” But why is inland shipping not a strong rival to road transport? Platz: “The decision-makers in ­logistics think that cost is most important, followed by on-time delivery. Some of them are willing to accept a longer transport time if there are substantial savings. That’s on the demand side. On the supply side, there are many factors. One is how to communicate the main merit of inland shipping,

Bert Beelen

Although road transport has

the fact that it’s cheaper.” But then, when the decision-makers do get cheaper transport via the inland waterways, they use this to pressure their road transport contractor for lower prices, according to Platz. Platz found twenty success factors. He identifies seven of these as crucial: (1) combining cargo space and (2) transport volumes, (3) ­using containers that are also used for road transport, (4) having a back-up, in case rivers are frozen or water levels are too low, (5) ­easier trans-shipment between ships and trucks, (6) guaranteed delivery times and (7) door to door transport. These enable inland shipping firms to get more shipping contracts. “There are a few innovative companies that, for example, have special ships for pallets and function as a sort of floating warehouse, for example supplying drinks to supermarkets. In the Netherlands Distrivaart did this, but that was a failure. The total volume was too small. There were too few participants to ensure full loads,” according to Platz. The service providers in logistics should take the initiative, he says. “Companies such as Wincanton, DHL and DB Schenker. They ­already have the volume. All they need to do is shift part of this ­volume to inland waterways. Why should they do this? Because they can save money while ­increasing their reliability.” Harry Perrée

1. The Greek word ‘oitos’ means doom or fate. It suggests a world in which escape is impossible. Someone controlled by destiny knows that individual actions no longer make much difference. The word is part of the name of Menoitios, who in mythology was the son of Iapetus, one of the six Titans, and Klumene, also known as Asia, one of the most beautiful Oceanide nymphs. Menoitios is not as well known as his three brothers: Atlas, Prometheus and Epimetheus, who were all intrepid, foolhardy and stupid enough to seriously annoy the gods. The stories about these brothers are familiar, perhaps because they were able to antagonise the gods for longer than Menoitios. The youngest of the brothers was so extremely arrogant and insolent that Zeus made short shrift of him, blasting him to Erebus with a few well-aimed lightening bolts. Exit Menoitios. This very short story is in Hesiodus’ Theogony, 510-514. The sassy fellow’s name is made up of the words menas and oitios, the former meaning powerful, strong and spirited. You know the meaning of the latter. You could say that Menoitios dived to his doom with great panache. 2. Oaths are back in style in the Netherlands. Managers, advisors and consultants are taking oaths en masse: all boys and girls who may not have been that virtuous before the financial ­crisis but have now been chastened by the crisis and who are going to clean up their acts from

now on. So we can look forward to wonderfully moralistic days. All these honest brethren will no longer sell us London Bridge, will manage our finances prudently and will post all the receipts for their expenses on the internet. There are plenty of ideas; even Cabinet Ministers are ­having them. It will be nothing short of an ­ethical renaissance, this time wrapped in the ­impeccable package of an oath. What is an oath? I’ve faced a judge once in my life, not as the accused but as a witness in a case which is not worth describing in detail. I ­remember the judge asking me whether I ­wanted to take an oath or make an affirmation. In my innocence – I was after all only there as a witness – I admitted that I had no idea what the difference was. The judge patiently explained that an oath involves calling on a higher power, in fact on God, while an affirmation relies rather on your own conscience. Naturally I immediately chose to pledge an oath, knowing that, as a good Catholic, my conscience was not very well developed. I had the feeling that if I knew that God was standing behind me, my own ­responsibility would not be so crucial. That’s a good feeling. I find it hard to credit that an oath will launch us into wonderfully moralistic times. When you think of the pledging of oaths, you think of knights in mist-shrouded Celtic hills swearing on their legendary blades. The cause they fight for is so noble that they feel impelled

by higher powers. Oaths mean bearded men in chain mail, standing in desolate ruins, ­targeted by thunderbolts. An oath makes one the liege-man of fate. Oaths are gothic. 3. There is something intrepid, foolhardy, or ­stupid about wanting to do good. I don’t see any chain mail hauberks on the boys and girls I just mentioned. I don’t see any swords and lightening bolts. I see no consciousness of destiny. Do any of these people know that oaths and oitos are related? Do any of them dare to be ­audacious enough to risk the fate of Menoitios and his brothers? What always strikes me about doing good is that it is such an audacious idea. Audacious, because you dare to accept fate. Whereas for our managers and consultants, Erebus is a spot to be avoided at all costs.René ten Bos

September 7 | Maureen Lankhuizen | Determinants of Foreign Direct Investment Flows: An empirical investigation into sources of ­attraction. Supervisors: Prof. E. de Jong and Dr H.L.F. de Groot (VU).

inaugural lectures September 18 | Prof. Mieke Verloo | Comparative Political ­Science and Inequality Issues. See the centre pages. October 15, 15.45 | Prof. Gert-Jan Hospers | Een kleine geografie van geluk

abk executive degree programme The ABK Radboud University ­Nijmegen, or in English, the MSc Executive Degree Programme in Business Administration, has been the business school of the Nijmegen School of Management since 1991. The following courses at Masters and post-Masters level will begin in October 2009: Post-master in Strategic Innovation in the Social Sector Start: 15 October in Wageningen Masters in Architecture in the Digital World (with Capgemini) Start: 26 October in Utrecht MSc (or Dutch doctorandus degree) in Business Administration (2½ years) Start: 27 October in Utrecht (March 2010 in Nijmegen) ABK RU Nijmegen T: +31 (0)24 361 21 08 E: [email protected] I: www.abk-opleidingen.nl

FM Quarterly is het informatieblad voor medewerkers, studenten en alumni van de Faculteit der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen. FM Quarterly is a newsletter for the international guests (students and researchers) and the international partners of the Nijmegen School of Management, a Faculty of Radboud University Nijmegen, the Netherlands. Productie | Production by Afdeling Communicatie RU Nijmegen. Comeniuslaan 6, Postbus 9102, 6500 HC Nijmegen, T +31 (0) 24 361 60 20. Redactieraad | Editorial Board prof. dr. René ten Bos, prof. dr. Hans Mastop, prof. dr. Esther-Mirjam Sent, drs. Rob Verhofstad, Tanja van Voorst. Redactie | Editors Paul van den Broek, Machiel van ­Zanten (eindredactie). Medewerkers: Harry Perrée. Fotografie | Photography Bert Beelen, Erik van ’t Hullenaar Vormgeving en opmaak | Design and layout Nies en Partners bno, Nijmegen Drukwerk | Printed by Drukkerij Thieme Amsterdam

f m q u a r t e r ly

column | gothic

phd defences

agenda

Tilman Platz defends his dissertation

alumnus

8

‘Ik wil grote problemen ‘Making big problems klein maken’ manageable’ Na zijn opleiding journalistiek ging Thomas Hurkxkens als

After his training in journalism, Thomas Hurkxkens began work

programmamaker werken bij Lokaalmondiaal. Om beter

as a programme maker at Lokaalmondiaal, a production company

onderlegd te zijn bij het maken van documentaires, voltooide

­dedicated to development cooperation. To get a better grasp of the

hij tegelijkertijd een studie politicologie.

background to the films, he took a degree in political science.

“Bij Lokaalmondiaal vinden wij dat de Nederlandse tv veel te weinig laat zien over het buitenland, met name over ontwikkelingslanden. Dat willen we graag veranderen. Daarom maken we documentaires. Als programmamaker moet ik alles zelf doen. Een ontwikkelingsorganisatie komt bij ons met het onderwerp ‘stijgende voedselprijzen’. Dan moet je een idee bedenken hoe je dat in beeld brengt. Ga je bijvoorbeeld een bakker in een ontwikkelingsland volgen? Dan ga je het concept uitvoeren, filmen, vragen stellen en als je terugkomt ga je monteren. Het is helemaal je eigen product. Waar ik geweest ben? In Kenia, Tanzania, Zuid-Afrika, Hongkong, Indonesië, Kirgizië, New York - daar was een VN-conferentie over kleine wapens. Die veroorzaken grote problemen in arme landen. Mijn laatste reis was naar El Salvador. Daar is een enorme geweldsproblematiek door de gangs. Tijdens de burgeroorlog zijn veel Salvadorianen naar de VS geëmigreerd. De vaak slecht opgeleide jongeren kwamen daar aan de onderkant van de samenleving terecht: bij de gangs. Toen de oorlog in 1992 was afgelopen, hebben de VS veel gang-leden uitgezet naar hun eigen land. Daar konden de jongens hun gang gaan en hebben zich als criminelen enorm ontwikkeld. In El Salvador, een land met zeven miljoen inwoners, worden elke dag rond de dertien mensen vermoord. Het is inderdaad wel gevaarlijk om daar te filmen. Wij proberen via lokale mensen een ingang te vinden. In El Salvador ging dat via een pater. Dat is wel raar: dan rijd je de wijk in en zegt de pater opeens: ‘Vanaf nu kan ik niks meer voor jullie doen; nu leven we volgens de regels van de gang’. Vooral in de aanloop ben je gespannen, maar als je die jongens dan ziet, denk je: is dit het nou? Het zijn eigenlijk allemaal kleine jongens. Maar je weet wel: ‘s nachts, als wij in ons hotel liggen, gaan zij een andere gang uitmoorden. Ik ben daar in januari tweeënhalve week geweest, in mei nog een keer tien dagen en in september ga ik nog een keer. Dan gaan we naar een aantal jongens die uit de gangs proberen te komen. Dat kan bijna niet, ze worden dan opgejaagd door hun oude vrienden en de politie. Vanuit ontwikkelingsorganisaties is er een programma om hen te helpen: tatoeages worden dan weggehaald, anders kunnen ze nergens werk krijgen. Een andere film ging over een arm gezin in El Salvador. De moeder was straatverkoopster en zag door de crisis haar inkomen teruggaan van vijf naar drie dollar per dag. Die film was voor een conferentie voor parlementariërs uit Europa en Latijns-Amerika over overheidsbeleid. De film was bedoeld om de deelnemers met beide benen op de grond te zetten. Zo van: kijk, dit betekent dit beleid voor die mensen. Ik heb journalistiek gestudeerd, maar daar miste ik diepgang. Je leert een verhaal te vertellen, maar je leert niet het ook echt te begrijpen. Mijn studie politicologie heeft me vooral overzicht gebracht. Dat je niet terugdeinst voor een probleem omdat je het niet begrijpt. Dat je niet denkt: stijgende voedsel-

prijzen, poeh, dat is zo’n groot en ingewikkeld probleem, ik film gewoon iemand die zijn eten niet meer kan betalen en dan is het goed. Ik interview vaak mensen die zich met internationale ontwikkelingen bezighouden. Bijvoorbeeld bij de WTO, een heel complexe organisatie met complexe manieren om iets te beslissen. Bij politicologie leer je niet per se over de WTO, maar je leert kritisch nadenken en kritisch lezen, dus kún je het ook beter begrijpen. Wat ik over tien jaar wil doen? Ik zou wel de politiek in willen. Wat ik mis bij journalistiek, is dat het bij registreren blijft. Verder hoop ik dat ik over tien jaar een goede documentairemaker ben. Ik moet beter de grote problemen klein maken. Maar misschien wil ik ook wel eerst promoveren. Hoe beter je de grote ontwikkelingen begrijpt, hoe kleiner je ze kunt maken.”Harry Perrée

“At Lokaalmondiaal we think that Dutch TV shows much too little world news, especially news about developing countries. We want to change that and that’s why we make documentaries. As a programme maker, I have to do everything myself. An aid organisation comes to us with a topic, such as rising food prices. Then you have to find a way to present it to the public. For example, could you make a film about the life of a baker in a developing country? Then you work out the concept in detail, film on location, ask questions and, when you return, do the editing. It’s all your own work. Where have I been? Kenya, Tanzania, South Africa, Hong Kong, Indonesia, Kyrgyzstan, El Salvador, and New York – that was for a UN conference about the trade in small arms, which is devastating for poor countries.

curriculum Werd op 8 augustus 1980 geboren in Warnsveld. Ging naar Vrije School De IJssel in Zutphen. Studeerde van 2000 tot 2004 journalistiek aan Hogeschool Windesheim in Zwolle en van 2005 tot 2008 p ­ oliticologie aan de Radboud Universiteit. Werkt sinds 2004 bij Lokaalmondiaal. Woont in ­Nijmegen samen met zijn vriendin. Stapt één keer in de week op zijn racefiets om in de Ooij­polder een ronde te fietsen. Kijkt graag naar voetbal. “Ik vind het heerlijk om naar de Kuip te gaan en Feyenoord aan te moedigen.” Born in Warnsveld on 8 August 1980, went to high school at the Vrije School ‘De IJssel’ in Zutphen. From 2000 to 2004, he studied journalism at Windesheim in Zwolle, and from 2005 to 2008 he studied political science at Radboud University Nijmegen. He’s been working at Lokaalmondiaal since 2004, and lives with his girlfriend in Nijmegen. He rides through the Ooijpolder on his ­racing bike once a week and likes to watch football. “There’s nothing I like more than going to the ‘Kuip’ stadium to cheer on my favourite team, Feyenoord,” he says.

My last trip was to El Salvador. There’s an enormous problem with gang violence there. During the civil war, many Salvadorians went to the US. The youth, often poorly-­ educated, found themselves at the bottom of the social ladder: in gangs. When the war ended in 1992, the US expelled many gang members to El Salvador, where they had a free hand there, and they’ve made their mark as criminals. In El Salvador, a country with just seven million inhabitants, about thirteen people are murdered each day. It’s certainly dangerous to film there. We usually try to get a foot in the door through local people. On this occasion we went with a Catholic priest. It was weird: you’re driving into a neighbourhood and, at a certain point, the priest says, ‘from here on I can’t help you: now we live by gang rules.’ Before you get there, you’re nervous, but when you see these kids you think: what’s the fuss? They’re just small boys. But you know that when dark falls, while we’re asleep in our hotel, they’ll go and murder members of a rival gang. I was there for two and a half weeks in January, for ten days in May, and in September I will return again. We will be going to see some of the boys who are trying to leave the gangs. That’s virtually impossible, because then they are fair game for both their old friends and the police. Aid organisations have a programme to help them. Their ­tattoos are removed; otherwise they can’t get a job anywhere. Another film was about a poor family in El Salvador. The mother was a street hawker, and her income fell from five to three dollars per day because of the crisis. This film was about government policy – for a conference for members of parliament from Europe and Latin America. It was intended to bring their discussions down to earth, to show them what government policies actually mean for poor people. I studied journalism, but I felt that the training lacked depth. It teaches you to tell a story, but not how to really understand it. The main thing I got from the course in ­political science was the broad picture, and not to shy off from tackling a problem because you don’t understand it. You can’t think: rising food prices, heck, that’s too big and complicated, I’ll just film someone who can no longer pay for his food, and I’ve done my bit. I often interview people who are involved in international developments. At the WTO, for example: a very complex organisation with complicated ways of making decisions. In political science you don’t learn about the WTO itself, but you learn to think critically and read critically, so that you can understand it better. What do I want to be doing ten years from now? I’d like to go into politics. What I miss in journalism is that it doesn’t go beyond ­recording events. I also hope to be a good documentary maker ten years from now. I have to get better at making big problems manageable. But perhaps I should do a PhD first: the better you understand the big trends, the more manageable they become.”HP