Lerarenhandleiding groep 3 t/m 8
Ontbijt Broodnodig! Speciaal voor alle basisscholen in Nederland heeft het Voorlichtingsbureau Brood, organisator van Het Nationaal Schoolontbijt, lesmateriaal ontwikkeld dat kinderen ervan bewust maakt dat Ontbijt Broodnodig is. Maar waarom eigenlijk? Wat gebeurt er als je niet (goed) ontbijt? Hoe komt het dat je van brood energie krijgt? Uit welke ingrediënten bestaat een gezond ontbijt? Waar wordt brood eigenlijk van gemaakt? En hoe staat het met je eigen ontbijtgedrag? Deze (en vele andere) vragen worden beantwoord in Ontbijt Broodnodig: the movie, een interactieve speelfilm die speciaal voor het digibord ontwikkeld is. De film vertelt het verhaal van de twaalfjarige Tim die slecht ontbijt en daardoor (bijna) te laat op school komt, in slaap valt tijdens een proefwerk en niet mee kan komen tijdens de gymles. Brody, het geanimeerde Broodmannetje, volgt Tim de hele dag. Hij ziet en begrijpt waarom Tim zo futloos is en probeert hem én de kijker duidelijk te maken waarom ontbijt broodnodig is. Af en toe breekt Brody in om iets uit te leggen, de kinderen in de klas quizvragen te stellen en uitleg te geven bij de antwoorden.
Over Het Nationaal
Schoolontbijt
Het Nationaal Schoolontbijt is het grootste ontbijtevenement van Nederland. Meedoen betekent veel voorpret, een plezierige ochtend en instructieve lessen over goed ontbijten en de rol die brood daarin speelt. Jaarlijks nemen ruim een half miljoen kinderen van basisscholen deel aan Het Nationaal Schoolontbijt. Meer informatie, ontbijttips en lessuggesties? Ga naar de vernieuwde website: www.schoolontbijt.nl
Nog vragen? Voorlichtingsbureau Brood Postbus 360 6700 AJ Wageningen 0317-471222
[email protected]
Lesdoelen De leerlingen: • weten wat het belang is van een goed en gezond ontbijt met brood als basis. • weten wat er in je lichaam gebeurt met je ontbijt en wat de functie van brood hierbij is. • kunnen vaststellen of zij er een goed ontbijtpatroon op na houden. • weten dat je energie krijgt van een goed ontbijt. • weten wat de effecten zijn van niet ontbijten. (Brood)nodig: • Een digibord • weten wat de ingrediënten van een goed ontbijt zijn. • Kopiëren of printen van de • weten dat ontbijt gezellig en lekker is.
werkbladen (werkbladen staan ook op www.schoolontbijt.nl)
Les 1:
Voorbereiding
Groep 3 en 4: Aan de klas vraagt u wat
de kinderen vanochtend gegeten hebben. Wie heeft een boterham gegeten? Wie iets anders? En wat hebben ze er verder bij gegeten of gedronken? Ontbijten ze iedere dag zo?
Groep 5 t/m 8: Voordat de klas de film bekijkt gaan de kinderen aan de slag met het werkblad, waarop ze hun eigen ontbijtgedrag in kaart brengen (5-10 minuten), zie Voorbereidingsles groep 5 t/m 8. Laat uw leerlingen op www.schoolontbijt.nl de ontbijttest doen. Kinderen kunnen hier ontdekken wat voor ontbijttype ze zijn. Zitten er in uw klas meer Superontbijters of meer Dat-moet-veel-beter-ontbijters?
1in0. 5/ m
Les 3:
Afsluiting
Na het bekijken van de film bespreekt u met de kinderen hun eigen ontbijtgedrag. Hoe beoordelen ze hun eigen ontbijtgedrag? Hebben ze zich wel eens net zo gevoeld als Tim? Vervolgens ontwerpen de kinderen uit de groepen 3 en 4 hun eigen droomboterham (30 minuten) (zie werkblad Afsluitingsles groep 3 en 4). De afsluitingsles voor groep 5 t/m 8 is Broodpret!: een werkvel vol vragen, weetjes, puzzels en moppen over brood. Leuk om samen of alleen in te vullen.
3m0 in.
Les 2:
Kern
3 0 min
De klas bekijkt Ontbijt Broodnodig: the movie op het digibord (film: 15 minuten, interactie: 15 minuten). De film bevat vijf ‘interactieve momenten’. Naar aanleiding van een gebeurtenis in de film zet Brody de film stop en stelt hij meerkeuzevragen aan de klas. Het is de bedoeling dat u met de klas het antwoord op de vraag bespreekt. Het antwoord dat de meeste stemmen krijgt, klikt u aan. Brody geeft het juiste antwoord alvorens de film weer verdergaat. Aan het eind van de film volgt een overzicht van de vragen die goed/fout zijn beantwoord.
.
Hoe ontbijt jij?
Voorbereidingsles groep 5 t/m 8
1: Hoe laat sta jij elke dag op? 2: Waar ontbijt jij? aan tafel / Onderweg naar school / In bed / achter de computer / voor de televisie / Of: 3: Ontbijt jij in het weekend hetzelfde als door de week? ja / nee
Nee? Wat is er dan anders aan?
4: Ga je zelf wel eens zonder ontbijt de deur uit? ja / nee / soms 5: Eet jij brood bij het ontbijt? altijd / Soms, ik eet ook vaak nooit, ik eet meestal 6: Besmeer jij je brood met margarine / halvarine / roomboter / niets? 7: Wat is je favoriete broodbeleg? kaas / vlees / appelstroop / pindakaas / jam / hagelslag / vlokken of: 8: Wat eet je het meest? kaas / vlees / appelstroop / pindakaas / jam / hagelslag / vlokken of: 9: Wat drink jij meestal bij het ontbijt? melk / vruchtensap / thee / frisdrank / water / drinkyoghurt of:
Afsluitingsles groep 3 t/m 4
Knip en plak je eigen droomboterham.
Tips voor het maken van je eigen beleg!
at Toma
K o m k o m mer
Knip een blaadje sla, maak er een prop van en druk hem plat. Plakje gele gatenkaas? Vouw een stuk geel papier dubbel en knip er gaten uit. Ham of worst maak je van roze papier. Gekleurde hageltjes: drie gekleurde velletjes op elkaar en knippen maar. Komkommer en tomaat: inkleuren en opplakken (maak kleine groene of rode propjes en plak ze eronder). Je mag natuurlijk ook zelf iets leuks verzinnen!
M a a k ‘m zo en lek mooi k e r m ogelijk !
Prikken of knippen!
Vouwen
! t e r p d Broo Vragen:
1. Hoeveel boterhammen moet je per dag eten als je op de basisschool zit? A) 6-8 B) 3-5 C) 1-2
2. Wat is een broodje aap? A) Een broodje met chocoladepasta en banaan. B) Een verhaal waarvan iedereen denkt dat het echt waar is, maar of dit verhaal echt is gebeurd, dat weet niemand. 3. Wat zat er in het brood dat de mensen in de Steentijd bakten? A) Een muis B) Een gat
4. Wat deden rijke Romeinen vroeger met brood? A) Ze gaven het aan de honden. B) Ze gebruikten het als bord.
Afsluitingsles groep 5 t/m 8
wist je dat... veel mensen versgebakken brood het allerlekkerst vinden ruiken! Vlak daarna komt de geur van net gemaaid gras.
HAHAHAAA Moeder: ‘Was je handen voor je je boterham opeet.’ Erwin: ‘Waarom? We eten toch bruin brood!’
Puzzel: Wereldbroodjes Ieder land heeft z’n eigen broodjes. Streep alle buitenlandse broodjes weg. Maak van de overgebleven letters een zin en ontdek iets wat je niet verwacht.
En dat er wel meer dan 40 verschillende spreekwoorden en gezegden met het woord brood bestaan. Wat dacht je van:
Brood op de plank hebben of: Ergens brood in zien.
BAGEL BESCHUIT BOULE CIABATTA CROISSANTS
C D O N U T E C O T
H R S T I I I D D E
T T O J S A V O O F
E I S I B T O E O N
DONUT FOCACCIA NAANBROOD PITA
L C U A S R O C A R
E R T H B S A N T I
G T A N C C A I I J
A O A E C S N N P K
B A N I U G E N T !
N I A E L U O B S S
Broodbreinbreker Komt een bakker bij de bakker. Bakker: ‘Heb je ook brood?’ Bakker: ‘Ja.’ Bakker: ‘Ik ook!’
Verbind de negen broodjes Door vier rechte lijnen te trekken. Lijkt makkelijk, is het niet. De punt van je pen mag het papier niet verlaten.
De familie Jansen (vader, moeder en de kinderen Tom, Roos, Jim en Sanne) zit aan de ontbijttafel. Op tafel staat een mandje met broodjes die ze eerlijk willen verdelen. Om de beurt pakken Jim, Sanne en Roos hun broodjes. Dan is Tom aan de beurt. Hij pakt de helft van de broodjes die nog in het mandje liggen. ‘Hee!’, zegt Roos. ‘Je vergeet dat pappa en mamma nog geen broodje hebben gepakt.’ Dan zegt Tom: ‘Sorry, ik dacht dat alleen mamma nog geen broodje had.’ Hij legt twee broodjes terug en pappa en mamma pakken allebei de broodjes waar ze recht op hebben. Uiteindelijk heeft iedereen evenveel broodjes. Hoeveel broodjes zaten er in het mandje?
Een boer wil een koe meenemen in de trein, maar wordt tegengehouden door de conducteur. ‘Koeien in de trein zijn verboden’, zegt hij. Dan haalt de boer twee boterhammen uit zijn broodtrommel. Hij plakt ze op de kop en de kont van de koe. De conducteur houdt de boer nog steeds tegen: ‘Koeien in de trein zijn verboden.’ Dan zegt de boer: ‘Ik mag toch zelf kiezen wat ik tussen mijn boterhammen doe.’
HAHAHAAA
Broodpret! Antwoordvel voor de leraren Afsluitingsles groep 5 t/m 8
Vragen: 1. Hoeveel boterhammen moet je per dag eten als je op de basisschool zit? B) 3-5
2. Wat is een broodje aap? B) Een verhaal waarvan iedereen denkt dat het echt waar is, maar of dit verhaal echt is gebeurd, dat weet niemand. 3. Wat zat er in het brood dat de mensen in de Steentijd bakten? B) Een gat.
4. Wat deden rijke Romeinen vroeger met brood? B) Ze gebruikten het als bord.
Puzzels: Verbind de negen broodjes 
3
2
1 4 Wereldbroodjes Het croissantje is uitgevonden in Oostenrijk. Broodbreinbreker 24. Jim, Sanne en Roos hadden al 12 broodjes gepakt. Tom pakte er 6: de helft van de 12 die nog in het mandje lagen. Hij moest er 2 terugleggen. Toen lagen er nog 8 broodjes in het mandje voor de ouders. Uiteindelijk krijgt iedereen dus 4 broodjes. (4 x 6 = 24!)