m 8

DramaOnline – Dialogen “Op wereldreis”

Op wereldreis 25 dialogen voor groep 5 t/m 8

1


Inhoudsopgave 1. Introductie .......................................................................................................................... 4 1.1 Voor wie is dit boek bedoeld? ....................................................................................... 4 1.2 Op wereldreis ................................................................................................................ 4 1.3 Over DramaOnline ........................................................................................................ 4 2. Het vak drama .................................................................................................................... 5 2.1 Wat is drama? ................................................................................................................ 5 2.2 Waarom drama? ............................................................................................................ 5 2.3 Ontwikkeling per groep .................................................................................................. 5 2.4 De opbouw van een dramales ....................................................................................... 6 3. Uw rol als spelbegeleider .................................................................................................. 7 3.1 Het samenstellen van groepjes .................................................................................... 7 3.2 Spelregels ..................................................................................................................... 7 3.3 Presentatie .................................................................................................................... 7 3.4 Nabespreking ................................................................................................................ 7 4. Het gebruik van een dialoog ............................................................................................. 8 4.1 Tekst begrijpen ............................................................................................................. 8 4.1.1 Probleem ................................................................................................................. 8 4.1.2 Conflict .................................................................................................................... 8 4.1.3 De 5 W’s .................................................................................................................. 8 4.1.4 Emotie..................................................................................................................... 8 4.1.5 Status ..................................................................................................................... 9 4.2 Tekst leren ..................................................................................................................... 9 5. De dialogen in dit boek ................................................................................................... 10 5.1 Moeilijkheidsgraad ....................................................................................................... 10 5.2 Aantal spelers .............................................................................................................. 10 5.3 Vormgeving .................................................................................................................. 10 5.4 Extra spelelementen .................................................................................................... 10 Dialogen ...................................................................................................................... 11 1. Middeleeuwen .............................................................................................................. 11 2. Reizen .......................................................................................................................... 12 3. Oeloeboeloe ................................................................................................................ 13 4. Bibberen ...................................................................................................................... 14 5. Iglo ............................................................................................................................... 15 6. Schavuit ....................................................................................................................... 16 7. Zandbak ....................................................................................................................... 17 8. Vrouwen ....................................................................................................................... 18 9. Noordoost (voor 3 personen) ....................................................................................... 19

2


Dialogen .................................................................................................................. 20 10. Theepot ........................................................................................................................ 20 11. Wankele steltkip ........................................................................................................... 21 12. Verhuizen ..................................................................................................................... 22 13. Afrika ............................................................................................................................ 23 14. Brutale aap .................................................................................................................. 24 15. Italië ............................................................................................................................. 25 16. Bijnaam ........................................................................................................................ 26 17. Cleopatra (voor 3 personen) ........................................................................................ 27 Dialogen .............................................................................................................. 28 18. Cultuur ......................................................................................................................... 28 19. Geen school ................................................................................................................. 29 20. Reisgids ....................................................................................................................... 30 21. De weg kwijt (voor 3 personen) ................................................................................... 31 22. Onderzoeker ................................................................................................................ 32 23. Verdwaald .................................................................................................................... 33 24. Mammoet ..................................................................................................................... 34 25. Zwaardgevecht ............................................................................................................ 35 Illustratie voorkant: Renz CreationZ

3


1. Introductie In dit E-boek “Hallo wereld! – 25 dialogen” vindt u 25 korte spelteksten geschikt voor kinderen van groep 5 tot en met 8. In het eerste deel van het boek wordt ingegaan op de achtergronden van het vak drama en de mogelijkheden voor het gebruik van de dialogen. In het tweede deel staan de dialogen beschreven. De spelteksten mogen binnen het basisonderwijs vrij gekopieerd en gebruikt worden. Het is echter niet toegestaan om (delen uit) het boek voor ander gebruik of groter verband in te zetten.

1.1 Voor wie is dit boek bedoeld? Dit boek is geschreven voor iedereen die werkt met drama voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Dit kunnen bijvoorbeeld groepsleerkrachten, PABO-studenten of dramadocenten zijn. De dialogen zijn geschikt als inspiratie tijdens de dramales, maar kunnen ook goed dienen als uitgangspunt voor een presentatie.

1.2 Op wereldreis De dialogen in dit boek hebben allen een relatie met de thema’s: andere culturen, verre landen en geschiedenisperiodes. Bij dit boek zijn door DramaOnline ook vier dramalessen voor groep 1 t/m 8 ontwikkeld. In de lessen voor groep 5/6 en 7/8 wordt gebruik gemaakt van de teksten uit dit E-boek.

1.3 Over DramaOnline De dialogen zijn geschreven door Emmy Mesman en ontwikkeld en uitgegeven door DramaOnline. DramaOnline is de eerste online lesmethode voor het gehele basisonderwijs, die de leerkracht begeleidt in het gemakkelijk maken en geven van een dramales. In de online database kunnen kant en klare themalessen worden gedownload en zelf lessen gemaakt worden via de lessenmaker. Noodzakelijke lesmaterialen, zoals muziek, spelkaartjes en theaterteksten, zijn direct via downloads beschikbaar. Binnen de methode is specifiek aandacht voor oefeningen op Sociaal-Emotioneel gebied. DramaOnline is altijd up-to-date door in te spelen op actuele thema's en geeft het vak drama een onmisbare plek in het basisonderwijs. Het team van DramaOnline, dat bestaat uit zowel leerkrachten als dramadocenten, heeft jarenlange ervaring in het geven van drama binnen het basisonderwijs. Hierdoor weten zij wat u als leerkracht nodig heeft om op verantwoorde wijze een dramales te verzorgen, die aansluit bij de belevingswereld van uw leerlingen. Alle lesmaterialen zijn ontstaan en uitgevoerd in de praktijk en hebben hun succes ruimschoots bewezen. In de webshop DramaWinkel (www.dramawinkel.nl) worden door DramaOnline diverse lesmaterialen aangeboden, zoals E-boeken, themalessen en CD’s. Kijk voor meer informatie op www.dramaonline.nl Wij vertrouwen erop dat de diensten en producten van DramaOnline een belangrijke bijdrage leveren aan het vak drama binnen uw onderwijs en wensen u en uw leerlingen veel spelplezier! Met vriendelijke groet, Het team van DramaOnline

4


2. Het vak drama Het woord drama is afgeleid uit het Grieks waar het “handeling” betekent. Het begrip kent vele vertalingen, maar in dit boek beperken wij ons uiteraard tot het vak zoals dat gegeven wordt in het basisonderwijs. Drama wordt daar gedefinieerd als “spel waarin gedaan wordt alsof”. Het vak heeft raakvlakken met de kunstvorm theater. Drama heeft echter altijd een belangrijk doel. Het wordt ingezet om vaardigheden te ontwikkelen die bijdragen aan het leerproces van het kind.

2.1 Wat is drama? Drama is sinds 1984 een officieel schoolvak in het basisonderwijs. Vaak wordt er gedacht dat drama wordt gegeven om leerlingen beter toneel te laten spelen. Bij het vak drama gaat het echter niet om het eindresultaat, maar om het proces. Binnen de kerndoelen die in 2006 voor het basisonderwijs zijn vastgesteld, wordt voor kunstzinnige oriëntatie het volgende omschreven: 54. De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om ermee te communiceren. 55. De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. DramaOnline richt zich binnen haar aanbod vooral op kerndoelen 54 en 55 waarin respectievelijk de actieve en receptieve kant van drama wordt belicht. Binnen de themalessen wordt ingegaan op cultureel erfgoed (kerndoel 56). Op http://dramaonline.nl/over/leerdoelen/ vindt u een overzicht van de uitgebreide leerdoelen die door DramaOnline zijn opgesteld. Drama kan gegeven worden als zelfstandig schoolvak, maar ook prima worden ingezet als middel bij overige basisschoolvakken. De lesstof van vakken als taal, geschiedenis en natuur komt tot leven wanneer deze vanuit de beleving van het kind wordt verwerkt. Dit heeft tot doel de inhoud beter te begrijpen en te onthouden en er een eigen visie op te ontwikkelen.

2.2 Waarom drama? Bij de doelstellingen binnen het vak drama wordt onderscheid gemaakt tussen vakspecifieke en persoonlijkheidsvormende doelstellingen. Vakspecifiek wordt aandacht besteed aan het verbeelden van gevoelens, ideeën, situaties en personages. De leerlingen krijgen inzicht in de opbouw van een rol en van een verhaal, het gebruik van vormgeving en de overdracht richting een publiek. Daarbij leren ze verschillende speltechnieken en dramaturgische termen herkennen en hanteren. Op persoonlijksheidsvormend vlak gaat drama onder andere over het vergroten van de verbale en non-verbale expressiemogelijkheden, het stimuleren van de fantasie en creativiteit en het versterken van sociaal-emotionele vaardigheden.

2.3 Ontwikkeling per groep Groep 1/2 Bij kleuters ligt het accent binnen drama op het stimuleren en structureren van de fantasie en het experimenteren met de uitingsmogelijkheden van fysiek, stem en mimiek. Het samenwerken is nog lastig en om die reden vinden nog weinig oefeningen plaats waarbij in groepjes spelafspraken gemaakt worden. Een groot deel van de les is klassikaal, waarbij de leerkracht veel voordoet en begeleidt of een personage speelt (teacher-in-role) waarmee de kleuters een avontuur beleven.

5


Groep 3/4 Halverwege groep 3 raken de leerlingen gewend aan een andere vorm van onderwijs die hen aangeboden wordt. Van de speelse kleuterperiode komen zij terecht in een periode waarin andere vaardigheden op cognitief en sociaal vlak verwacht worden. In deze fase leren de leerlingen beter samenwerken en samenspelen. Het is nu mogelijk om met maakopdrachten te werken, waarbij de leerlingen met elkaar een korte presentatie voorbereiden. Hoewel het publieksbesef nog niet sterk ontwikkeld is, worden hiermee wel belangrijke vaardigheden getraind. Groep 5/6 Het spelen voor publiek wordt voor groep 5 en 6 steeds interessanter. Zij worden nog niet gehinderd door schaamtegevoelens en kunnen dus nog vrij spelen. Hun dramatisch inzicht in de opbouw van een rol en verhaal wordt verder ontwikkeld. Presentaties nemen duidelijke vormen aan en feedback geven op elkaar neemt een belangrijke plaats in de les in. Groep 7/8 Binnen deze leerjaren zijn de leerlingen sterk bezig met zichzelf ten opzichte van anderen. Dit kan er toe leiden dat leerlingen zich in de dramales moeilijker uiten en het spelplezier verdwijnt. Juist nu is het creëren van een veilige sfeer noodzakelijk. Het theatraal inzicht van de leerlingen wordt verder ontwikkeld en de sociale interactie binnen de dramales is bijzonder waardevol.

2.4 De opbouw van een dramales Binnen de methode van DramaOnline wordt gewerkt met een vaste lesstructuur: inleiding, warming-up klassikaal, warming-up groepjes, kern en afsluiting. In de inleiding bespreekt u kort de techniek die tijdens de les centraal staat. Uiteraard kan dit door middel van spel uitgelegd worden. Zo houdt u de inleiding actief en worden de leerlingen geprikkeld om deel te nemen aan de les. Houd de inleiding zo kort mogelijk. Zeker wanneer de leerlingen bekend zijn met de techniek, kunt u een uitgebreide inleiding achterwege laten. Tijdens de warming-up laat u de leerlingen kennis maken en oefenen met de techniek die tijdens de les centraal staat. Bij sommige technieken zoals bewegingsspel of tekstacteren, is het nodig om lichaam en de stem op te warmen om blessures te voorkomen. Zorg ervoor dat de warming-up samenhangt met de techniek die in de kern aan bod komt. Wanneer er wordt gewerkt met tableaus, dan is een warming-up met stilstaande beelden passend. Ook inhoudelijk dienen warming-up en kern zoveel mogelijk op elkaar afgestemd te worden. Wanneer de kernopdracht over logeren gaat, kunt u dit doorvoeren in de rest van de les. Een complete warming-up bestaat uit een klassikale warming-up en een warming-up in groepjes. In de klassikale warming-up kunnen de leerlingen op een veilige manier wennen aan de techniek. In de fase erna proberen ze de techniek in groepjes uit. In de kern worden de vaardigheden die in de warming-up geoefend zijn, toegepast en verdiept. Dit gebeurt in een klassikale opdracht of een maakopdracht in groepjes waar een presentatiemoment uit voortvloeit. De les eindigt met een afsluiting. Deze kan bestaan uit een korte nabespreking of een ontspannend spel. Zorg ervoor dat de afsluiting niet teveel tijd in beslag neemt, zodat de energie die is opgebouwd in de les behouden blijft.

6


3. Uw rol als spelbegeleider De rol van spelbegeleider is van wezenlijk belang bij het laten slagen van een dramales. Vaak kan het goed werken om zelf deel te nemen aan een spel. Doordat de leerlingen zien dat het niet erg is om “gek” te doen, werkt dit drempelverlagend. Hiernaast werkt het ook verhelderend, omdat de kinderen direct zien wat er met een opdracht wordt bedoeld. Zoek hierin een goede balans. Sommige leerlingen kan het juist afschrikken wanneer zij de begeleider constant als (mede)speler zien. Wees actief betrokken bij de les, ook bij de inleiding en de afsluiting. Zorg voor een veilige sfeer tijdens de dramalessen. Dit kunt u doen door duidelijke regels te stellen en deze te handhaven (zie hoofdstuk 3.2). Laat de leerlingen zelf aan het werk gaan tijdens de maakopdrachten. Als u rondloopt, zorgt dit ervoor dat de leerlingen u om suggesties vragen. Door hun ideeën in te vullen, ontneemt u hen de mogelijkheid creatief te zijn en zelf spelsituaties te bedenken en uit te proberen.

3.1 Het samenstellen van groepjes Het samenstellen van een duo of trio tijdens een maakopdracht kan op veel verschillende manieren gebeuren. Sommige klassen kunnen zelf prima groepjes vormen, zonder daarbij telkens in dezelfde verdeling terecht te komen. Als spelbegeleider kunt u hierin sturen door in te delen op bijvoorbeeld voornaam, haarkleur of kledingkleur. In de database van DramaOnline staan diverse oefeningen om op een speelse manier groepen te vormen.

3.2 Spelregels Om een dramales goed te laten verlopen, zijn enkele spelregels belangrijk: Start pas met de activiteit wanneer de leerlingen stil en geconcentreerd zijn. Wanneer er gespeeld wordt, zijn de anderen als publiek aandachtig. Er is respect voor elkaar. Kritiek op een speler mag als deze opbouwend is. Het helpt om het publiek vragen te laten stellen over een presentatie in plaats van (nare) opmerkingen te laten maken. Vraag na het spelen van een scène niet alleen wat beter had gekund, maar ook naar positieve aspecten. Sluit een presentatie altijd af met applaus.

3.3 Presentatie Dialogen zijn bijzonder geschikt om te gebruiken als uitgangspunt voor een presentatie. De teksten kunnen centraal staan in de kernopdracht van de dramales. Zorg echter voor een goede opbouw van uw les, dus start met een inleiding en warming-up. In de warming-up is het belangrijk dat zowel lichaam als stem opgewarmd worden. Wanneer u in de dialogen bijvoorbeeld aandacht wilt besteden aan het inzetten van emoties, is het aan te raden de leerlingen hier tijdens de warming-up al kennis mee te laten maken. U kunt daarbij elementen uit de dialogen gebruiken.

3.4 Nabespreking Een presentatie dient nabesproken te worden. Dit werkt stimulerend voor de spelers, geeft hen richting voor een volgend presentatiemoment en leert hen reflecteren op eigen werk en dat van anderen. De nabespreking vindt bij voorkeur direct na elke scène plaats. Houd de nabespreking kort en compact, zodat de vaart in de les behouden blijf. Stroomlijn het evaluatiemoment door vragen te stellen aan het publiek over bijvoorbeeld de verstaanbaarheid, ruimtegebruik, rolverdeling en scèneopbouw. Ga hierbij vooral in op de kernpunten die tijdens de les centraal stonden. Let er op dat iedere scène ongeveer evenveel tijd krijgt om nabesproken te worden. Voor de spelers kan het demotiverend werken, wanneer de evaluatie van een scène door bijvoorbeeld tijdgebrek aan het einde van de les afgeraffeld wordt.

7


4. Het gebruik van een dialoog Een dialoog is een gesprek tussen twee of meer personen, bestaande uit actie-reactie. In dit boek staan 25 “kale dialogen”. Wanneer de dialoog uitgesproken wordt, spreken we van een “levende dialoog”. Hoe de dialoog gespeeld wordt, bepalen de spelbegeleider en/of de spelers.

4.1 Tekst begrijpen Voor leerlingen in de basisschoolleeftijd is het niet gebruikelijk om een speltekst compleet te doorgronden voordat met het repeteren wordt begonnen. De dialogen in dit boek zijn kort en helder en een dramaturgische interpretatie is dus niet nodig. Toch is het belangrijk om van een aantal basisbegrippen op de hoogte te zijn bij het lezen en leren van een tekst. Deze elementen kunnen sturend zijn in het repeteren van een scène. Bij leerlingen in de middenbouw kunt u per les op één van deze elementen inzoomen, terwijl leerlingen in de bovenbouw (bij voldoende oefening) met meerdere elementen aan de slag kunnen zijn. 4.1.1 Probleem In een dialoog hoort een probleemsituatie. Dit probleem kan tijdens het gesprek wel of niet opgelost worden. Zonder probleem is een dialoog of verhaal saai en richtingloos. Wanneer Sneeuwwitje een appel krijgt van haar stiefmoeder die niet giftig is en iedereen nog lang en gelukkig leeft, wordt het sprookje oninteressant. 4.1.2 Conflict Met het probleem hangt ook vaak het conflict samen. In veel dialogen zal de één het niet eens zijn met de ander. Dit kan voortkomen uit een verschil in karakter, mening of oogpunt. Ook een scène waarin alle personages het met elkaar eens zijn en er geen conflicten zijn, is niet interessant voor publiek. 4.1.3 De vijf W’s In elk verhaal zijn de vijf W’s van belang: wie, wat, waar, wanneer en waarom. Deze W’s maken het voor het publiek duidelijk waar het naar kijkt. Tegelijkertijd geeft het de spelers een ingang hoe de tekst te spelen. Bij leerlingen tot en met 12 jaar wordt vaak alleen gewerkt met de eerste drie W’s: Wie: Wie zijn de personages in de scène? Welke karakters hebben ze? Welk beroep? Welke relatie hebben ze met elkaar? Hoe zien ze eruit? Hoe oud zijn ze? Gaat het om een moeder en een dochter, twee ijsberen of een dokter en een patiënt? Waar: Waar speelt de scène zich af? Wat is de locatie van de scène? In een herberg, in de woestijn of op de bodem van de zee? Wat: Wat zijn de personages aan het doen? Wat is hun handeling? Zijn ze aan het schommelen, een draak aan het verslaan of een huis aan het schilderen? Door duidelijk wat te definiëren, ontstaat er beweging in de scène. Dit voorkomt dat leerlingen alleen focussen op de tekst en deze zonder enkele actie in de scène voordragen. Je kunt ervoor kiezen om de 3 W’s met elkaar overeen te stemmen, zoals een vader en moeder, die in de keuken de afwas aan het doen zijn. Soms kan het spannender zijn om de W’s te laten conflicteren. Wat gebeurt er als je twee piraten laat breien in een onderzeeër? 4.1.4 Emotie Emoties geven lading aan een personage en dus aan een scène. Wanneer een tekst vanuit een andere emotie gespeeld wordt, kan hierdoor de complete betekenis veranderen. In de meeste dialogen ligt een bepaalde emotie voor de hand. Toch kan het interessant zijn om de tekst in een tegenovergestelde emotie te spelen.

8


4.1.5 Status Bij status gaat het er om wie de macht in de scène heeft. De status kan afhangen van rangen en standen, zoals bij een koning en zijn bediende. Toch kan de koning in de scène een lage status hebben en de bediende de hoge. Bijvoorbeeld wanneer de bediende ontdekt dat de koning duimt terwijl hij slaapt en dit dreigt aan het volk bekend te maken. De status kan de hele scène gelijk blijven of tijdens de scène omdraaien.

4.2 Tekst leren Voordat een dialoog uitgevoerd kan worden, is het verstandig deze door de leerlingen uit hun hoofd te laten leren. Dit versterkt het tekstbegrip, het vrij kunnen spelen en maakt het aantrekkelijker voor het publiek om naar te kijken. De dialogen in dit boek zijn kort, waardoor het voor de meeste leerlingen weinig problemen op zal leveren deze uit het hoofd te leren. Toch kan het leren van tekst voor sommigen stress opleveren, bijvoorbeeld in het geval van dyslexie, omdat ze hiermee moeite hebben. Het is belangrijk dat u deze leerlingen vertrouwen geeft in hun kunnen en hiermee rekening houdt bij de keuze van een tekst. Leg niet teveel druk op het uit het hoofd kennen van de tekst. Wanneer een leerling houvast heeft door het tekstblad tijdens een scène bij zich te houden, dan is dat prima. Spelplezier staat altijd voorop. Een aantal tips voor het leren van een tekst: Lees de tekst eerst een aantal keer rustig door, zodat je weet waar het over gaat. Wanneer het duidelijk is wie welk personage (1 of 2) speelt, lees je de tekst nogmaals een aantal keer hardop voor. Hierbij lees je alleen de tekst van jouw personage. Luister hierbij goed naar wat de ander zegt. Jouw reactie komt vaak voort uit wat de ander zegt en is daardoor makkelijker te leren. Leer de tekst terwijl je met elkaar door de ruimte loopt. Door te bewegen kun je de tekst vaak beter onthouden dan wanneer je stilzit. Voer handelingen uit terwijl je de tekst samen hardop zegt. Vouw bijvoorbeeld denkbeeldig de was op.

9


5. De dialogen in dit boek De dialogen in dit boek zijn geschikt voor leerlingen van groep 5 tot en met 8. De teksten zijn kort en helder, zodat u als spelbegeleider deze in één lesuur kunt uitvoeren. Het is echter ook mogelijk om de teksten in meerdere aaneengesloten lessen in te zetten of als basis te gebruiken voor een uitgebreidere presentatie. De theaterteksten kunnen door u of de leerlingen aangepast en uitgebreid worden. De dialogen vereisen weinig tot geen benodigdheden, dus u kunt direct aan de slag.

5.1 Moeilijkheidsgraad De teksten zijn verdeeld in drie categorieën: één, twee en drie sterren. Hoe meer sterren, hoe langer en ingewikkelder de tekst is. Grofweg kunt u stellen dat de dialogen met één ster geschikt zijn voor groep 5/6, twee sterren voor groep 6/7 en drie sterren voor groep 7/8. Laat dit echter niet de belangrijkste overweging zijn bij het kiezen van een tekst. Wanneer u een aantal leerlingen in groep 5 heeft, dat weinig moeite heeft met het leren van teksten, kunt u hen gerust een tekst met twee sterren geven. En bij een korte maakopdracht voor groep 8 is een dialoog met één ster ook heel geschikt.

5.2 Aantal spelers De dialogen zijn geschreven voor twee spelers. In elke moeilijkheidsgraad is er ook een tekst beschikbaar voor drie spelers, in het geval u een oneven aantal leerlingen in de klas heeft. Uiteraard is het ook mogelijk de teksten uit te breiden naar meerdere spelers.

5.3 Vormgeving Wanneer u meer tijd voor een opdracht heeft, kunt u de leerlingen laten nadenken over de vormgeving van een dialoog. Denk hierbij bijvoorbeeld aan rekwisieten, muziek, stoelen of kostuums.

5.4 Extra spelelementen Hieronder treft u een aantal extra spelelementen, die u kunt inzetten om de leerlingen richting te geven in het repeteren van hun scènes: Geef alle leerlingen dezelfde tekst. Op deze manier is te zien op hoeveel verschillende manieren een tekst geïnterpreteerd en uitgevoerd kan worden. Behandel het thema van de tekst klassikaal. Laat de tweetallen een kaartje trekken met daarop 3 W’s. Deze W’s gebruiken zij in hun scène. Ook kunt u het publiek vragen voor elk groepje de 3 W’s te bedenken. Geef de leerlingen een voorwerp mee dat in de scène gebruikt moet worden. De leerlingen krijgen de opdracht om tijdens de scène van de ene emotie naar een compleet tegenovergestelde emotie te spelen. Laat de scène zich afspelen in een andere tijdsperiode, zoals de Middeleeuwen. Vraag de leerlingen in de scène de status te laten wisselen. Focus in de scène op ritme. Praten de personages langzaam of snel? Zet bewust momenten in waarop niet gesproken wordt. Laat de leerlingen hun dialoog spelen zonder tekst te gebruiken. Laat de leerlingen niet stilstaan tijdens de scène. Dit dient echter wel logisch in het spel verwerkt te worden. Begin en eindig de scène met een levend beeld (tableau).

10

Dialoog 1


Middeleeuwen

1:

Ik ben dol op geschiedenis!

2:

Ik haat geschiedenis.

1:

Vind je het ook niet een beetje leuk?

2:

Nee, ik vind het vreselijk.

1:

Ik hou erg van de Middeleeuwen.

2:

Ik geef niets om de Middeleeuwen.

1:

Als ik dan geboren was, was ik een ridder geweest. Lijkt je dat niet leuk?

2:

Nee.

1:

In welk jaar had jij geboren willen worden?

2:

Dit jaar. Eén dag later dan vandaag.

1:

Hoezo?

2:

Dan had ik dit oersaaie gesprek niet hoeven voeren.

11

Dialoog 2


Reizen

1:

Zou jij graag willen reizen?

2:

Reizen, waarom zou ik? Urenlang in de file!

1:

Maar dan kun je ergens komen waar het heel mooi is.

2:

Eerst je koffer inpakken en dan weer uitpakken.

1:

Ach, dat is zo gebeurd.

2:

Je kan niet in je eigen bed slapen, niet eten wat je normaal eet.

1:

Misschien heb je wel een hele mooie kamer en is het eten heerlijk!

2:

Al die moeite voor een strand. Een parelwit strand. En 25 graden buiten, met palmbomen!

1:

En een prachtig blauwe zee.

2:

Eigenlijk zou ik best graag willen reizen.

1:

Ik niet.

12

Dialoog 3


Oeloeboeloe

1:

Spreekt u Nederlands?

2:

Oeloeboeloe.

1:

Spreekt u dan Engels? (Do you speak English?)

2:

Oeloeboeloeboeloe.

1:

U spreekt Duits? (Sprechen Sie Deutsch?)

2:

Wapperdiewapwap.

1:

Frans misschien? (Français?)

2:

Jabadabadoebiedoe.

1:

Nee dus. Een fijne dag nog.

2:

Hetzelfde.

13

Dialoog 4


Bibberen

1:

Koud is het hier, hè?

2:

Nou! Ik bibber me rot!

1:

Al dat ijs…

2:

En die sneeuw.

1:

Ik hoop dat we het ooit nog warm krijgen.

2:

En niet bevriezen.

1:

Helpt het bij jou al?

2:

Nee, ik heb het nog steeds bloedheet. Jij?

1:

Ik ook.

2:

We gaan nooit meer op reis in zo’n warm land!

14

Dialoog 5


Iglo

1:

Wist je dat kinderen in Nederland dit voor de lol doen?

2:

Dit? Echt?

1:

Ja, in de winter. Of ze gaan sleeën of schaatsen, maar soms ook dit.

2:

Nou, van mij mogen ze komen helpen.

1:

Daar is het een soort spelletje.

2:

Dan worden het later zeker allemaal huizenbouwers?

1:

Nee, later worden ze dokter of piloot of boer. Van alles!

2:

Nou, ik zou blij zijn als ik dit niet hoefde te doen.

1:

Zeker. Is hij al bijna klaar?

2:

Ja, de iglo is af!

15

Dialoog 6


Schavuit

1:

Ik daag u uit!

2:

Ik daag u nog veel meer uit!

1:

Ik daag u het allermeest uit!

2:

Trek uw zwaard en bestijg uw paard!

1:

Ik hak u in mootjes, schavuit!

2:

Dat had u gedacht, schurk!

1:

Zeg… Kijken de jonkvrouwen nog?

2:

Nee, die achter mij is net weggelopen. En achter mij?

1:

Er stonden er wel twee, maar nu is het leeg.

2:

Glaasje limonade?

1:

Lekker!

16

Dialoog 7


Zandbak

1:

Jij komt toch uit een ander land?

2:

Ja, ik woon hier pas een paar weken.

1:

En bevalt het?

2:

Ik was bang dat ik heimwee zou krijgen.

1:

Valt dat mee?

2:

Ja! Eigenlijk verschilt Nederland niet zoveel van mijn geboorteland.

1:

Hoezo?

2:

Mijn land bestaat uit zand. En overal waar ik hier kijk, zie ik zand!

1:

Dan denk ik dat je moeder je toch iets moet vertellen.

2:

Hoezo?

1:

We zitten in de zandbak.

17

Dialoog 8


Vrouwen

1:

Waar kijk je naar?

2:

Naar die prachtige benen van die Surinaamse vrouw daar. Surinamers hebben de mooiste benen.

1:

Oh… goed om te weten.

2:

En Chinezen hebben weer de mooiste haren. Lang en zwart.

1:

Vind je mijn haar niet mooi?

2:

Blond is zo gewoon. Weet je wie er niet gewoon zijn? Spaanse vrouwen! Die hebben van die mooie donkere ogen.

1:

Niet zo saai blauw als die van mij.

2:

Precies! Buitenlandse vrouwen zijn zoveel mooier!

1:

Ik denk dat je inderdaad maar op zoek moet naar een buitenlandse vrouw.

2:

Ik heb jou toch?

1:

Nu niet meer!

18

Dialoog 9


Noordoost

1:

Kennen jullie nu alle werelddelen?

2:

Jazeker!

1:

Ik hoorde van de andere moeders dat jullie die vandaag geleerd hebben.

3:

Dat klopt.

1:

Vertel!

2:

Nou, je hebt het noorden.

3:

En het zuiden.

1:

Ik wil de werelddelen weten, niet de windrichtingen.

2:

Dan is er nog het oosten.

3:

En het westen.

2:

En het noordoosten.

3:

En natuurlijk het zuidwesten.

2:

Ja, zoiets was het.

1:

Jullie hebben weer gespijbeld zeker?

2+3: Misschien wel…

19


Dialoog 10 Theepot 1:

In andere culturen drinken ze hun thee veel spannender.

2:

Spannender, hoezo?

1:

In China heb je een ceremonie. Met de hele familie en een mooie theepot.

2:

Wij hebben maar één theepot. Een gewone.

1:

En in Marokko schenken ze de thee eerst weer terug in de pot en drinken ze aan een heel klein tafeltje.

2:

Zo’n tafeltje hebben wij niet.

1:

Ik vind onze manier van theedrinken heel saai. Zo saai dat ik niet eens thee meer wil.

2:

Jammer. Ik had gebak gekocht voor bij de thee. Maar als jij dat saai vindt…

1:

Nou ja, misschien drink ik nog wel voor één keertje mee dan.

20


Dialoog 11 Wankele steltkip 1:

Wat is jouw lievelingsdier?

2:

In Nederland? Of mag het dier ook uit een ander land komen?

1:

Wat je maar wilt.

2:

Mijn lievelingsdier is de wankele steltkip.

1:

Nog nooit van gehoord!

2:

Ze lijken een beetje op stekelige arendsherten, maar dan zonder de rode vlekken.

1:

Waar lijken ze op?

2:

Stekelige arendsherten. Je weet wel, die wonen in de bergen. Heel ver weg.

1:

Ik geloof niet dat ik die ooit heb gezien. Hoe zien ze eruit?

2:

Als wankele steltkippen, maar dan met rode vlekken.

1:

Maar hoe ziet zo’n wankele steltkip er dan uit?

2:

Geen idee, ik heb er nog nooit eentje gezien.

21


Dialoog 12 Verhuizen 1:

Ik zou zo graag naar een ander land verhuizen!

2:

Ben je zo avontuurlijk?

1:

Ontzettend! Het liefst zo ver mogelijk hier vandaan.

2:

Ergens waar het warmer is?

1:

Nee, ik verbrand snel.

2:

Kouder dan?

1:

Ik haat sneeuw en ijs.

2:

Een land waar veel natuur is?

1:

Nee, ik ben heel bang voor wilde dieren.

2:

Of juist een land waar veel mensen wonen?

1:

Ik haat drukte.

2:

Misschien moet je dan toch maar in Nederland blijven.

1:

Is verhuizen naar een ander dorp niet ook heel avontuurlijk?

2:

Vast wel.

22


Dialoog 13 Afrika 1:

Mam, ik ga naar Afrika.

2:

Wat ga je daar doen?

1:

Ontdekken.

2:

Aha, en hoe dacht je daar te komen?

1:

Ik hoopte dat jij de weg kon uitleggen.

2:

Natuurlijk. Eerst rechtdoor, dan oversteken en dan de hoek om naar links.

1:

En dan ben ik al in Afrika?

2:

Jazeker! En dan loop je naar de mevrouw die de tijgerbroden gevangen houdt.

1:

Ik ga toch zeker niet naar Afrika om een brood te kopen?

2:

Nee, maar wel naar de bakker. Hup, ontdekken maar!

23


Dialoog 14 Brutale aap 1:

Jij reist toch veel?

2:

Jazeker.

1:

Kom je dan ook hele gekke of enge dieren tegen?

2:

Meerdere. De gekste is wel die ene die achter je aan kruipt.

1:

Dat klinkt eng! Is dat beest groot?

2:

Hoogstens tot aan je knieën als het op vier poten staat. Het geluid is veel enger.

1:

Maakt het een eng geluid?

2:

Nee, meer irritant. Het doet mensengeluiden na.

1:

Dat lijkt me grappig.

2:

En het kruipt altijd in de weg en klampt zich vast aan je been als je haast hebt.

1:

Wat een gek beest. Wonen die ver weg?

2:

Nee hoor, gewoon hier in de huiskamer. Daar zit er één.

1:

Dat is je broertje.

2:

Precies. De brutaalste aap die ik ooit heb gezien.

24


Dialoog 15 Italië 1:

Zou je liever in Afrika willen wonen of op de Noordpool?

2:

Op de Noordpool is het zo koud dat je bevriest.

1:

En in Afrika is het zo warm dat je uit kan drogen.

2:

En daar is veel armoede.

1:

Maar op de Noordpool heb je weer allemaal gevaarlijke dieren.

2:

Daar wonen ook minder mensen, dus ben je altijd alleen.

1:

In Afrika wonen meer mensen, maar daar is er weinig te eten.

2:

Moet ik echt kiezen? Ik vind het zo moeilijk!

1:

Ja, ik wil het weten!

2:

Ik vind het allebei niets.

1:

Ik wil nu een antwoord!

2:

Goed, de Noordpool. En jij?

1:

Italië.

25


Dialoog 16 Bijnaam 1:

Weet je dat er vroeger mensen waren met rare bijnamen?

2:

Oh.

1:

Zoals Karel de Kale en Karel de Stoute.

2:

Ik interesseer me niet zo voor geschiedenis.

1:

En er bestond een Lodewijk de Vrome!

2:

Ik geloof het zo. Heb je nog voetbal gekeken gisteren?

1:

Er leefde zelfs een Godfried van Bouillon!

2:

Ajax heeft gewonnen.

1:

Hoe zou ik heten, denk je, als ik vroeger geleefd had? Karel de Slimme? Karel de Dappere? Karel de Knappe?

2:

Oh, dat lijkt me duidelijk.

1:

Hoe dan?

2:

Karel de Kletskous.

26


Dialoog 17 Cleopatra 1:

Weet je op wie ik mezelf vind lijken?

2:

De heks uit Sneeuwwitje?

1:

Heel grappig. Nee.

3:

Die ene lelijke vrouw die gisteren op TV was?

1:

Nee, meer iemand uit vroegere tijden.

2:

Die ene lelijke vrouw die vorig jaar op TV was?

1:

Nee, veel vroeger! In de tijd van de Grieken en Romeinen.

3:

Ik heb geen idee. Jij?

2:

Nee, wie bedoel je nou?

1:

Op Cleopatra. Haar wijsheid, haar schoonheid. Ze werd aanbeden door alle mannen.

2:

En daar vind jij jezelf op lijken?

3:

Nu je het zegt… Cleopatra schijnt best een grote neus gehad te hebben.

1:

Oh?

3:

Ja, echt zo’n grote, lelijke neus.

2:

Dan zie ik de gelijkenis wel. Je hebt gelijk!

3:

Je lijkt inderdaad op Cleopatra.

27


Dialoog 18 Cultuur 1:

Weet jij...

2:

Vast wel! Ik weet alles!

1:

Weet je dan ook wat het woord “cultuur” betekent?

2:

Natuurlijk!

1:

Wat dan? Ik moet het weten voor mijn werkstuk.

2:

Nou ja, het rijmt bijvoorbeeld op “muur”. En op “duur”.

1:

Ja, maar wat betekent het?

2:

Je zou kunnen zeggen dat het een hele moeilijke betekenis heeft. Niet in woorden uit te leggen.

1:

Probeer het toch maar, want ik moet iets opschrijven.

2:

Eigenlijk weet ik er zoveel over dat ik het niet zo snel uit zou kunnen leggen.

1:

Ik heb de hele middag de tijd.

2:

Ik geloof dat ik een plotselinge griep op voel komen.

1:

Als je het niet weet, mag je het ook gewoon zeggen, hoor.

2:

Goed dan. Maar ik weet wel bijna alles!

28


Dialoog 19 Geen school 1:

Weet je waar ik graag geboren zou willen zijn?

2:

Nou?

1:

In zo’n land waar de meisjes niet naar school hoeven.

2:

Je bedoelt het Midden-Oosten ofzo?

1:

Ja, maar dan wel een land waar vrede is. Alleen dan zonder school.

2:

Zodat je niet je tijd hoeft te verspillen aan spelling?

1:

En aan rekenen. Vooral aan rekenen.

2:

Of aardrijkskunde.

1:

Of geschiedenis.

2:

Weet je wat de meisjes daar in die tijd doen?

1:

Buitenspelen! Touwtjespringen, verstoppertje… Je hebt een hoop tijd over als je niet naar school moet!

2:

Ze doen de was en de afwas. Ze maken de WC schoon. En koken het eten. Ze zorgen voor hun broertjes en zusjes. En ze herstellen kapotte kleren.

1:

Oh…

2:

Je gaat toch maar braaf naar school?

1:

Nee, ik wilde dat ik in zo’n land geboren was. Maar dan als jongetje.

29


Dialoog 20 Reisgids 1:

Wat is Afrika toch mooi, hè?

2:

Ja, zo groen ook.

1:

Je moet alleen wel oppassen voor leeuwen.

2:

Jij als reisgids let daar wel op, toch?

1:

Ja, maar soms besluipen ze je van achteren.

2:

Hoor je ze dan niet aankomen?

1:

Nee, daar zijn het jachtdieren voor. Ze sluipen langzaam op je af…

2:

En gaan dan achter een antilope aan?

1:

Je hoort misschien iets ritselen in de bladeren.

2:

Zoals nu?

1:

En dan grijpt hij je bij je enkels!

2:

Aaahhh!

1:

En dan eet hij je op. Van top tot teen.

2:

Help, mama, help! Er zit een leeuw achter me aan.

1:

Rustig nou, er is niks aan de hand.

2:

Ik word hier opgegeten. Help me dan!

1:

Ten eerste is het de kat en ten tweede is dit de achtertuin.

2:

Oh, Afrika kwam me al zo bekend voor…

30


Dialoog 21 De weg kwijt 1:

Kunt u mij de weg vertellen naar dit museum?

2:

Natuurlijk! Schrijft u het op?

3:

Ja, ik sta klaar.

2:

Je gaat hier rechtdoor en dan de brug over.

3:

Brug over…

2:

Dan naar links, tot de stoplichten. Vervolgens ga je naar rechts.

1:

Rechts! Heb je dat?

3:

Ja. En dan?

2:

Dan loop je door tot je bij een groot geel huis komt. Daar loop je omheen, in de richting van de kerk.

1:

Past het nog op het briefje?

2:

Dan loop je nog drie kilometer, tot je bij het benzinestation bent.

3:

Drie kilometer?

1:

Maar het museum hoort hier heel dichtbij te zitten!

2:

Oh, ik heb geen idee waar dat museum staat, dus ik dacht ik leg de weg naar mijn werk maar uit. Nog een fijne dag!

31


Dialoog 22 Onderzoeker 1:

Je hebt heel wat gemist tijdens het zoeken naar eten!

2:

Ik ben maar drie dagen op jacht geweest.

1:

En toch is er heel veel gebeurd.

2:

Vertel!

1:

Er kwam een onderzoeker langs.

2:

Echt? Wat wilde hij?

1:

Dat werd me niet duidelijk. Maar ik ben blij dat hij gekomen is.

2:

Ja, het is altijd zo leuk als ze ons bezoeken.

1:

Ze komen zo op ons af gelopen. Het kost geen enkele moeite.

2:

Precies. Waar heb je hem gelaten?

1:

Hij wordt nu geroosterd boven het kampvuur.

2:

De lekkerste delen hebben jullie zeker al op?

1:

Ja, maar zijn tenen hebben we voor jou bewaard.

2:

Heerlijk! Ik ben dol op onderzoekers!

32


Dialoog 23 Verdwaald 1:

Ik denk dat we verdwaald zijn.

2:

Ik weet anders precies waar we heen moeten. De auto stond tussen twee bomen geparkeerd.

1:

We zijn in een bos.

2:

Precies, bomen genoeg!

1:

Hoe zagen die bomen er uit?

2:

Vertrouw je me niet?

1:

Jawel, maar dan help ik zoeken. Hoe…

2:

Als bomen.

1:

Jij kan er niet zo goed tegen om verdwaald te zijn, hè?

2:

We zijn niet verdwaald!

1:

Jij wilt graag doen alsof je de weg weet.

2:

We zijn niet verdwaald!

1:

Daar staat iets tussen die twee bomen.

2:

Zie je wel? Dat is de auto. Gelukkig maar, mijn voeten doen zeer van het lopen.

1:

Het is een bordje. Er staat dat het nog 30 kilometer lopen is.

2:

Ik ben gek op wandelen…

1:

Had je geen zere voeten?

2:

Nee, hoe kom je daarbij?

33


Dialoog 24 Mammoet 1:

Zullen we vandaag op een mammoet jagen?

2:

Dat zou wel heel stoer zijn, hè?

1:

Dan zijn alle vrouwen uit het dorp heel trots op ons.

2:

Maar die mammoets zijn wel erg groot.

1:

Met gigantische slagtanden.

2:

We kunnen ook op stieren jagen.

1:

Dat is ook heel stoer.

2:

Maar die hebben wel scherpe horens.

1:

Erg scherp.

2:

Daar loopt een mammoet.

1:

En daar een stier.

2:

Zullen we doen alsof we ze niet gezien hebben?

1:

En dan tegen de anderen zeggen dat er vandaag geen dieren te vinden waren?

2:

Precies. Noten en fruit is ook best lekker.

1:

En die hebben geen horens.

2:

Of slagtanden.

34


Dialoog 25 Zwaardgevecht 1:

Ik daag u uit tot een zwaardgevecht!

2:

Waarom precies?

1:

Dat is toch wat ridders horen te doen?

2:

Ja, als ze ruzie hebben. Dat hebben wij toch niet?

1:

Nee. Maar wie moet ik dan uitdagen?

2:

Nou, met wie heb je ruzie?

1:

Mijn moeder was heel vervelend vandaag.

2:

Oh?

1:

Ze vond dat ridders ook hun kamer moeten opruimen.

2:

Belachelijk!

1:

Maar ik kan mijn moeder toch niet uitdagen tot een zwaardgevecht?

2:

Nee, dat is een jonkvrouw. Het moet een andere ridder zijn.

1:

Maar ik heb met niemand ruzie.

2:

In dat geval vind ik je een waardeloze ridder.

1:

Dat is gemeen!

2:

Precies, dus nu heb je ruzie.

1:

Ha! Ik daag u uit tot een zwaardgevecht!

35

m 8

Recommend Documents