Pagina 1 van 43
Jeroen Kok Van: Aan: CC: Verzonden: Onderwerp:
"Willem van der Hoeven" <
[email protected]> "'Jeroen Kok'" <
[email protected]> "'Hann van Schendel'" <
[email protected]> donderdag 6 januari 2011 23:36 berichten vanaf 25 oktober t/m 31 december 2010
Dag Jeroen en Hann, Alsnog een voorspoedig 2011 gewenst met naast aandacht voor de bejaardenzorg ook aandacht voor het gehandicaptenbeleid. Succes met de campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen op 2 maart aanstaande! Hieronder weer de nodige berichten, sedert 25 oktober t/m 31 december jongstleden. Groeten, Willem.
Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Overige onderwerpen Passend onderwijs WSW, WAJong en Bijstand WTCG en koopkracht WMO en AWBZ PGB Mantelzorg GGZ Rollator en overige voorzieningen Vervoer
1.
Overige onderwerpen
1.1
29 maart 2011: Grote landelijke manifestatie voor gelijke rechten
Op 29 maart 2011 heeft in Jaarbeurs Utrecht de nationale manifestatie plaats voor gelijke rechten voor mensen met een beperking. Iedereen is welkom om mee te doen. Je kunt u nu al laten weten dat u belangstelling hebt. De manifestatie richt zich op de Nederlandse ratificatie van het VN-verdrag waarin deze rechten zijn vastgelegd en het waarmaken van deze rechten door Nederland. Het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking kwam in 2006 al tot stand en werd in 2007 door Nederland ondertekend. Als je een beperking hebt is het vaak niet gemakkelijk om gewoon mee te doen op school, om werk te vinden, een (toegankelijk) huis te krijgen, hobby's uit te voeren, te reizen etc. Vanaf het moment dat Nederland het verdrag ratificeert moet ook ons land er voor zorgen dat de gelijke rechten voor mensen met een beperking waargemaakt worden. Campagne Initiatiefnemer van de manifestatie is de Coalitie voor Inclusie. Met de campagne Tekenen en dan..?! Nu Waarmaken! is de Coalitie al vanaf september 2010 actief om het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking in Nederland voor het voetlicht te brengen. Verschillende bijeenkomsten en activiteiten leiden toe naar de nationale manifestatie op 29 maart 2011 in Jaarbeurs Utrecht. Kijk voor meer informatie op www.vnverdragwaarmaken.nl ANGO, 7 december 2010
1.2
Europese actie nodig voor beter gehandicaptenbeleid
GroenLinks-Europarlementariër Marije Cornelissen is blij dat de Europese Commissie maandag het initiatief nam om de situatie van Europeanen met een handicap te verbeteren: “Europese actie is gewenst om te garanderen dat rechten van mensen met een handicap overal worden gerespecteerd en dat speciale voorzieningen niet ophouden bij de grens.” De Europese Commissie belooft dat ze zich gaat inzetten om de vastgelopen onderhandelingen tussen de EU-landen over de anti-discriminatierichtlijn (van oud-GroenLinks-
09-01-2011
Pagina 2 van 43
Europarlementariër Kathalijne Buitenweg) weer op gang te brengen. Cornelissen benadrukt dat deze anti-discriminatierichtlijn die door haar voorganger Buitenweg door het Europees Parlement werd geloodst, belangrijk is voor mensen met een handicap. “Een verbod op discriminatie bij het aanbieden van diensten en goederen, in het onderwijs en in de sociale zekerheid is essentieel. Mensen met een handicap moeten net als iedereen vrij in de Europese Unie kunnen wonen en werken en dat ze op vakantie kunnen gaan zonder belemmeringen.” Een paar landen, waaronder Nederland, verzet zich nog steeds tegen de anti-discriminatierichtlijn die landen onder andere verplicht om openbaar vervoer toegankelijk te maken voor mensen in een rolstoel. Zie ook Themawebsite Geen gezeik, iedereen gelijk die de anti-discriminatierichtlijn op een makkelijke manier uitlegt GroenLinks in de EU, maandag 15 november 2010, 20:05u - Marije Cornelissen
1.3
Gehandicapten als mensen aanvaarden
Rukiyé, een kind dat met een handicap geboren is, kreeg van het hof van beroep in Brussel een schadevergoeding omdat het geboren werd zo werd gisteren bekend. Een Brusselse rechtbank heeft het UZ Brussel veroordeeld tot 400.000 euro schadevergoeding aan het inmiddels overleden gehandicapt meisje en haar ouder. Het kind was geboren na een prenatale test die moest uitwijzen of het de zeldzame erfelijke ziekte Sanfilippo had. Het Sanfilippo syndroom, komt voor bij één op de 50.000 pasgeborenen. Het is een zeldzame, erfelijke en aangeboren stofwisselingsziekte die leidt tot onherstelbare schade in weefsels en organen, met beperkte levensverwachting. De ouders van het meisje hadden eerder al een kind met dezelfde ziekte. Dat was ook overleden. De ouders wisten dat ze allebei drager waren van die stoornis. Ze wisten dat een volgend kind één kans op de vier had. Ze vroegen daarom aan de dokter om een test te laten doen, want zo'n kind wensten ze niet meer. Uiteindelijk bleek de test de afwijking niet te hebben opgespoord. Discussie niet nieuw Naar aanleiding van de uitspraak van de rechter is in België een heftige discussie losgebarsten over dit onderwerp. Parlementsleden geven hun mening, politieke partijen nemen hun standpunt in en elk zich zelf respecterend nieuwsblad heeft een redactioneel commentaar. Zo wil de CD&V (Christen Democratisch en Vlaams) een oud wetsvoorstel wat het nooit gehaald heeft, opnieuw afstoffen. De nieuwe wet zou bepalen dat elke vordering tot schadevergoeding wegens het feit van geboren te zijn, onontvankelijk moet worden verklaard. Het zou de burgers dus verboden worden om een vergoeding te eisen op basis van een wrongful birth, gevolgd door een wrongful life. Dat laat fractieleidster Sabine de Bethune weten. Volgens haar collega Christine Defraigne van de Waalse Liberalen is het debat veeleer ethisch dan juridisch. "Op ethisch vlak pleiten liberalen voor de vrijheid van het individu", aldus Defraigne. Ze is verder voorzicht zolang ze de motivering van het arrest niet gelezen heeft. "De invulling van het begrip 'schade' is afhankelijk van de appreciatie van de rechter, schade kan bijvoorbeeld ook het 'verlies van de kans om een normaal leven te leiden' zijn. Maar goed, ik ben bereid om in de schoot van de Senaatscommissie het debat ten gronde aan te gaan." Aansprakelijkheid Volgens 'De Morgen' is de discussie rond schade en schadeloosstelling als gevolg van medische handeling (met of zonder fout van de zorgverstrekker) zeker niet nieuw. In het Belgische parlement mondde dit eerder dit jaar uit in de wet op de medische aansprakelijkheid. Daardoor is het mogelijk een vergoeding te krijgen voor schade als gevolg van medische handelingen. De wet dateert van maart 2010, maar blijft voorlopig lam liggen door het uitblijven van uitvoeringsbesluiten. Zo laat de definitie van begrippen als 'ernstige schade', 'zware verstoring' of 'invaliditeit' na medisch handelen nog te veel ruimte voor interpretatie. De Morgen vindt dat het relatief hoge bedrag van 400.000 euro niet uit de lucht gegrepen is. Uniek Volgens het Gazet van Antwerpen is de zaak in België uniek maar zit de rechtbank er zowel juridisch als ethisch ferm naast. Om een vergoeding te krijgen moet de schade berekend worden. Maar welke schade lijdt het kind? Om die te becijferen, moet je twee toestanden vergelijken: “leven met een handicap” en “niet geboren worden”. Het Brusselse hof doet dat eventjes en zet er gewoon een geldsom op. Juridisch gezien is zo’n vergelijking echter niet mogelijk. Volgens de Gazet hadden in een soortgelijke zaak in Frankrijk, de rechters er iets op gevonden. Daar berekenden ze de schade als volgt: ze vergeleken het “leven met een handicap” met het “leven zonder handicap”. Gevolg: een storm van protest bij de gehandicaptenorganisaties, die vonden dat personen met een handicap als tweederangsburgers werden behandeld. Om die reden wijzigden de Fransen trouwens de wet. Volgens John de Wit van het Gazet van Antwerpen terecht. Aborteren Omdat steeds meer mensen de perfecte baby willen, komen ouders onder druk te staan om een gehandicapt kind te aborteren. “De vrouw die toch nog een gehandicapt kind heeft, heeft dat zelf gewild, want zij had het kunnen voorkomen. Ze moet er dus zelf maar voor zorgen.” Zo redeneert men steeds meer in de VS, waar gehandicapte kinderen nu al met succes hun eigen moeder voor de rechter hebben gesleurd omdat ze geen abortus had gepleegd. De redactie van de van oorsprong Antwerpse kant vindt dit signaal totaal fout. Gelijkwaardige burgers Men vindt dat men in België een ander beleid moet voeren. 'Personen met een handicap moeten zoveel mogelijk als gelijkwaardige burgers worden behandeld. Het beleid moet de remmen tot deelname aan het maatschappelijk leven zoveel mogelijk wegnemen: op het werk, in de bioscoop, op restaurant, op de trein, overal. En de samenleving moet financieel solidair zijn met gehandicapten. Ze moet hen het gevoel geven dat ze gelijken zijn, zodat acties als deze van de
09-01-2011
Pagina 3 van 43
ouders van Rukiyé overbodig worden.' Is het duidelijke standpunt van De Wit. 'Dat is de eerste opdracht van het parlement. Daarnaast kan het de discussie over de hulp aan mensen die vrijwillig hun leven willen beëindigen, ongeacht of ze nu gehandicapt zijn of niet, niet uit de weg blijven gaan.' ANGO, 10 december 2010
1.4
Wereldgehandicaptendag 2010
Op 3 december wordt in Nederland op meer dan twintig plekken de Wereldgehandicaptendag georganiseerd ter gelegenheid van de 29e UN International Day Of Persons With Disabilities. Mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking zijn dan van harte welkom bij activiteiten varierend van wijnproeven in Woerden tot tennissen in Alkmaar, van wandelen in Rotterdam tot schieten in Swalmen. In Rotterdam kan men hardlopen, zwemmen, boksen, bowlen, klimmen, wandelen, duiken en zelfs een museum bezoeken. In Amsterdam kan men klimmen, zelfverdedigen en paardrijden. In Den Haag kan men hockey'en en wandeling. In Utrecht kan men fitnessen, in Alkmaar tennissen, in Capelle aan den IJssel zelfverdedigen, in Swalmen schieten en in Woerden wijnproeven. || Nationaal Programma Het was de bedoeling om in 2010 net als in 2009 naast een regionaal programma ook een nationaal programma aan te bieden. Ondanks het succes van en het grote aantal deelnemers aan de 2e Nationale Wereldgehandicaptendag 2009 in Rotterdam wilde Amsterdam de 3e Nationale Wereldgehandicaptendag organisatorisch en financieel niet steunen. Met als gevolg dat ook de 25 goede doelen uiteindelijk allemaal negatief reageerde. Eind october heeft de organisatie uiteindelijk moeten besluiten om het nationale programma van de 3e Wereldgehandicaptendag te cancellen. Toekomst Ondanks deze enorme teleurstelling is de Stichting Aquarius als organiserende partij er bijzonder trots op dat meer organisatie en steden op meer terreinen dan ooit dit jaar de Wereldgehandicaptendag vieren. Het is namelijk de ambitie van Aquarius en de Verenigde Naties dat de Wereldgehandicaptendag net als bijvoorbeeld de Wereldaidsdag en de Wereldvluchtelingendag de komende jaren in steeds meer steden in binnen- en buitenland navolging gaat krijgen. Meer weten: www.wereldgehandicaptendag.nl ANGO, 1 december 2010
1.5
“Een land waar mensen met een handicap willen wonen”
Morgen, op de Internationale Dag van de Gehandicapten, wordt het boek "Een land waar mensen met een handicap willen wonen", geschreven door Yvette den Brok, officieel gelanceerd. Het boek is tot stand gekomen door de samenwerking tussen MEE en Vilans. De Internationale Dag van de Gehandicapten is in het leven geroepen om de discussie over mensenrechten en gelijke kansen voor mensen met een functiebeperking op de agenda te houden. Het boek kan hiertoe een goede stimulans zijn. Yvette den Brok is zelf gehandicapt. Sinds 1999 runt ze haar eigen schrijf- en adviesbureau op het gebied van gehandicaptenemancipatie. Ze schrijft ondermeer voor het Eindhovens Dagblad en voor Trouw en heeft al meerdere boeken en onderzoeken op haar naam staan. Den Brok heeft voor dit werkje, vijftien mensen, allen met een ander soort handicap, geïnterviewd. Zij geven allemaal een soortgelijk antwoord op de vraag: wat zou je doen als je de baas van een denkbeeldig land was?". Meedoen Ze willen allemaal waar mogelijk meedoen. Meedoen in de vorm van werken, leren en vrije tijd. Dat vraagt om een samenleving waarin deze gedachte is beklijfd en gebouwen en infrastructuur hierop ingericht zijn. Is dat haalbaar? Zeker met het oog op de op handen zijnde bezuinigingen op de AWBZ. Het idee voor het boek is ontstaan naar analogie van Joke Smit, voorvechtster van de vrouwenbeweging in Nederland. Zij heeft in haar gedicht "Er is een land waar vrouwen willen wonen" een vergezicht geschetst dat veel vrouwen heeft geïnspireerd. " Een land waar mensen met een handicap willen wonen" zou zowel mensen met een beperking kunnen inspireren alsook hun omgeving, alle betrokken organisaties en de politiek. ANGO, 2 december 2010
1.6
Prof. Douwe van Houten overleden.
23 jun 2010 Op maandag 21 juni 2010 is prof.dr. Douwe van Houten (geboren in 1947), hoogleraar sociaal beleid en organisatie aan de Universiteit voor Humanistiek overleden. Zijn boek De standaardmens voorbij. Over zorg, verzorgingsstaat en burgerschap werd in de zevende kwartiermakerskrant (november 1999) onder de kop 'De gevarieerde samenleving' besproken. Bij wijze van eerbetoon hieronder nogmaals afgedrukt. Zie voor een grotere versie bij publicaties (categorie burgerschap of inclusiviteit).
1.6a
Boek: Werken aan een inclusieve samenleving – goede praktijken
Donderdag 4 november vond in de Aula van het Academiegebouw in Utrecht een herdenkingsbijeenkomst plaats. Het had het afscheid van prof. Douwe van Houten moeten zijn van de Universiteit voor Humanistiek, maar hij overleed in juni dit jaar. Samen met Anouk Bolsenbroek schreef Van Houten een boek, waarvan hij de presentatie helaas niet meer kon meemaken. Volgens de auteurs is een inclusieve samenleving een samenleving waar iedereen tot zijn recht kan komen. Het maakt niet uit welke culturele achtergrond, gender, leeftijd, talenten of beperkingen iemand heeft. Iedereen neemt op een gelijkwaardige manier deel aan de maatschappij. Voor veel mensen lijkt dit een onhaalbaar streven. Kunnen kinderen
09-01-2011
Pagina 4 van 43
met een verstandelijke beperking samen met leerlingen zonder beperkingen onderwijs volgen? Is het mogelijk dat blinde mensen op een gelijkwaardige manier participeren in het arbeidsproces? En hoe zit het met de deelname van ouderen aan de samenleving? Of met mensen met psychische problematiek? Aan de hand van praktijkvoorbeelden laten de auteurs zien dat het mogelijk is dat ieder individu participeert op zijn eigen manier, hoe wenselijk dat eigenlijk is, en hoe iedereen in kleine stapjes – o.a. door kwartier te maken - aan de inclusieve samenleving kan werken. Douwe van Houten (1947-2010) was hoogleraar aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. Werken aan een inclusieve samenleving is het derde deel van een drieluik over een samenleving die is ingericht volgens de principes van diversiteit en gelijkwaardigheid. Het werd voorafgegaan door De standaardmens voorbij (1999) en De gevarieerde samenleving (2004). Het boek telt 174 pagina's en is uitgegeven door Uitgeverij Nelissen. Prijs: 25 euro
Douwe laat een indrukwekkende publicatielijst na op het gebied van sociaal beleid en de verzorgingsstaat. Als onderzoeker besteedde hij steeds meer aandacht aan disability-studies, waarin hij een voortrekkersrol vervulde. Zijn grote maatschappelijke engagement toonde zich in kritische analyses van in- en uitsluitingsprocessen. Kwartiermaken nieuws, 23 juni 2010
1.7
Liliane Fonds raakt overheidssubsidie kwijt
Het Liliane Fonds krijgt de komende vijf jaar geen financiële steun meer van de Nederlandse overheid. Jaarlijks 15.000 kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden dreigen hiervan de dupe te worden. Samen met Terre des Hommes en Kinderpostzegels Nederland diende het Lilianefonds een subsidieverzoek in voor de tweede ronde van het Medefinancieringsstelsel (MFSII, 2011-2015). Op 1 november maakte het ministerie van Buitenlandse Zaken bekend, dat de subsidieaanvraag is afgewezen. Het Liliane Fonds is teleurgesteld en verbaasd over de beslissing. De afgelopen anderhalf jaar heeft ze veel tijd en energie gestoken in een gezamenlijk programmavoorstel. ´Als dit voorstel het dan nét niet haalt, doet dat behoorlijk pijn. De afwijzing kwam onverwacht.´ Aldus het Fonds op haar website. Het Liliane Fonds kreeg subsidie vanaf 1995. Vijftien jaar lang was het ministerie uiterst positief over het programma en de resultaten. Bovendien hadden het Liliane Fonds en zijn alliantiepartners uitstekend gescoord in het voortraject van MFSII. Daarin beoordeelde het ministerie de aanvragers op de kwaliteit van hun organisatie. De aanvragers haalden 88 van de 100 punten.
09-01-2011
Pagina 5 van 43
Steken laten vallen Direkteur Kees van den Broek vraagt zich af of het Fonds daarna steken heeft laten vallen? "Hadden we ons voorstel beter kunnen toelichten of onderbouwen? Misschien. Maar het lijkt erop, dat de afwijzing ook heeft te maken met onze aanpak. Het ministerie wil met MFSII armoede in ontwikkelingslanden bestrijden door lokale organisaties zo te versterken, dat ze op eigen kracht verder kunnen. Wij willen dit ook, maar in de eerste plaats willen we directe hulp geven aan kinderen met een handicap. Om hen mee te laten doen en mee te laten tellen." Met subsidie had het Lilianefonds haar werk een extra impuls kunnen geven. "Deze mogelijkheid is voorlopig vervallen. Dat is heel jammer. Daarom overwegen we samen met onze alliantiepartners in beroep te gaan tegen de beslissing van het ministerie." Aluds Van den Broek. "Daarnaast gaan we door met ons werk. Daarbij blijven we vertrouwen op onze eigen koers: directe, individuele hulp aan kinderen tegen lage kosten." ANGO, 5 november 2010
1.8
Duo start ongehinderd.nl
De twee rolstoelgebruikers Michael Verhees uit Gemert en Gerard de Nooij uit Eindhoven, hebben onlangs de webste www.ongehinderd.nl gelanceerd, met daarop informatie en videofilmpjes over goed toegankelijke publieke voorzieningen. Verhees en De Nooij stuitten als rolstoelgebruikers vaak op een belabberde toegankelijkheid van publieke voorzieningen. Want veel eigenaren van cafés, restaurants, winkels, musea en theaters houden geen rekening met rolstoelgebruikers en er is een chronisch gebrek aan invalideparkeerplaatsen en aangepaste toiletten. Om alle rolstoelgebruikers een duwtje in de rug te geven hebben Verhees en De Nooij de website ongehinderd.nl in het leven geroepen, met daarop tientallen publieke gebouwen in Eindhoven die goed toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers. Binnenkort kunnen rolstoelers zelf de afzonderlijke locaties beoordelen met een cijfer. Als het aan de twee initiatiefnemers ligt, krijgt hun website de komende jaren een landelijke dekking. "Eerst gaan we kijken naar de bereikbaarheid van gebouwen in de gemeente Helmond. Uiteindelijk willen we met gehandicaptenorganisaties de toegankelijkheid in alle grotere steden in kaart te brengen." ANGO, 3 november 2010
1.9
Streefcijfers voor meer diversiteit op Vlaamse TV
De Vlaamse openbare omroep VRT bouwt haar diversiteitsbeleid verder uit en ziet dat duidelijk breder dan alleen allochtonen en de man/vrouw-verhouding, men kijkt bijvoorbeeld ook naar personen met een handicap. De komende maanden werken de tv-netten van de VRT en de nieuwsdienst aan actieplannen om concrete stappen te kunnen zetten. De openbare omroep heeft al sinds 2003 een diversiteitsbeleid, met onder meer een aparte afdeling die diversiteit in de VRT-uitzendingen aanmoedigt. Het voorbije decennium is ook al heel wat rond diversiteit op de VRT gebeurd. Programma’s als 'De School van Lukaku' op de Vlaamse zender Eén zijn daar recente voorbeelden van. Monitor Elke twee jaar laat de VRT, in samenwerking met de academische wereld, ook een studie over de diversiteit op het scherm uitvoeren: de zogenaamde 'Monitor diversiteit'. Daarin is aandacht voor 'kleur', voor de verhouding tussen mannen en vrouwen in programma’s, maar bijvoorbeeld ook voor de aanwezigheid van verschillende leeftijdsgroepen en mensen met een handicap op het scherm. In 2011 wil de VRT trouwens permanent de diversiteit in haar programma’s gaan meten. Streefcijfers Aan de hand van de resultaten uit 'Monitor diversiteit' van 2009 heeft de VRT recent voor zichzelf streefcijfers vastgelegd: cijfers die netten en programmamakers moeten aanmoedigen om op korte, middellange en lange termijn in onze eigen programma’s een correcter beeld van het Vlaanderen van de 21ste eeuw te geven. De VRT vindt het, als openbare omroep, immers belangrijk om een spiegel van de hele samenleving te zijn. Belangrijk daarbij is dat het uitsluitend om Vlaamse programma’s gaat: buitenlandse series worden bijvoorbeeld niet in de streefcijfers opgenomen. Actieplannen De netten Eén, Canvas en Ketnet en de nieuwsdienst (allemaal onderdeel van de VRT) bekijken de komende weken en maanden, samen met de programmamakers binnen en buiten de VRT, hoe ze de komende jaren concreet naar deze streefcijfers toe kunnen werken bij het maken van hun programma’s ANGO, 19 november 2010
1.10
NP/CF en CG-Raad bundelen krachten
De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) en de belangenvereniging voor chronisch zieken en gehandicapten CG-Raad gaan in 2012 fuseren. Beide partijen hebben hiertoe een intentieverklaring ondertekend. Met de stap naar schaalvergroting denken beide partijen het belang van de zorgconsument krachtiger te kunnen vertegenwoordigen in het spel met stakeholders als zorgaanbieders, verzekeraars en VWS. De fusiepartners lichten de voorgenomen fusie donderdag nader toe, aangezien de NPCF het voorstel eerst aan een algemene ledenraad wil voorleggen. Een van de leden van de CG-Raad brengt het nieuws woensdag al via twitter naar buiten. In de tweet spreekt de Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging (PDSB) van “een historische doorbraak”. Ongelijksoortig De fusie is al geruime tijd in de maak. Onder druk van voormalig minister Klink van Volksgezondheid voerden verschillende PGO-organisaties, waaronder de NPCF en de CG-Raad, al sinds 2006 overleg over een samengaan.
09-01-2011
Pagina 6 van 43
Aanvankelijk zonder resultaat. De betrokken organisaties zouden in de ogen van de betrokkenen te ongelijksoortig zijn voor een succesvolle fusie. Bovendien zou versterking van de koepels in de ogen van veel organisaties een verzwakking van de eigen positie en zichtbaarheid betekenen. Wegbereider VWS benoemde in 2006 een heuse verkenner die de kansen moest onderzoeken, zo meldde dagblad Trouw destijds. VWS betaalde meer dan 2,3 ton voor een interim-manager bij de NPCF in de persoon van Martin Vermeer, die na het vertrek van directeur Iris van Bennekom naar VWS onder meer de weg moest bereiden voor de nieuwe PGO-parapluorganisatie. Dat het fusieoverleg nu wel resultaat heeft komt mede doordat VWS de subsidiekraan voor PGOorganisaties dichtdraait. Dit nieuwe financiële regime maakt individuele organisaties kwetsbaar. ANGO, 25 november 2010
1.11
Manifest over zorg voor gehandicapten
De ChristenUnie mist in het regeerakkoord een hoofdstuk over de zorg voor mensen met een beperking. Daarom heeft ChristenUnie-Tweede Kamerlid Esmé Wiegman het initiatief genomen om een manifest over deze vorm van zorg te schrijven om zo het regeerakkoord aan te vullen. “Het nieuwe kabinet is iets vergeten. Het coalitieakkoord bevat wel een hoofdstuk over ouderenzorg, maar niet over de zorg voor mensen met een beperking. Dat is gek”, schrijft Wiegman in het manifest. “Niet alle ouderen hebben direct zorg nodig omdat ze oud zijn. Natuurlijk verdient de ‘verzilvering’ van de samenleving wel de nodige aandacht op het gebied van gezondheid, wonen, werk en welzijn. Maar mensen met een handicap hebben de overheid hard nodig om in zorg die levenslang en levensbreed nodig is te voorzien.” Ontbrekend hoofdstuk Daarom presenteert de ChristenUnie het ‘ontbrekende’ hoofdstuk over gehandicaptenzorg. Daarin stelt de partij onder meer dat de beperking van mensen met een handicap zoveel mogelijk gecompenseerd moet worden, door voorzieningen zoals een gebarentolk, rolstoelen, persoonlijke assistentie en individuele aanpassingen, ondersteuning bij het starten van een eigen bedrijf en voldoende stageplaatsen voor mensen met een beperking. Breed inzetten Verder stelt Wiegman dat het persoonsgebonden budget zo breed mogelijk ingezet moet kunnen worden door mensen met een beperking. Het budget zou niet alleen bestemd moeten zijn voor wonen, zorg en welzijn, maar ook voor de maatschappelijke participatie van gehandicapten. Dus zij moeten het ook kunnen inzetten voor scholing en werk. In het manifest richt de ChristenUnie zich niet alleen op de gehandicapten zelf, maar ook op de zorgverleners. Er zouden ook meer ‘handen aan het bed’ moeten komen in de zorg voor mensen met een beperking. “Twaalf duizend extra banen is een mooi voornemen.” Hier kunt u een korte weergave van het manifest lezen. ANGO, 19 november 2010
1.12
Zorg verstandelijk gehandicapten
Bij het vaststellen van de zorg voor licht verstandelijk gehandicapten wordt te weinig gelet op sociale redzaamheid. Daardoor ontstaan er risico’s voor de kwaliteit van de zorg en een veilige leefsituatie. Bij de zorg voor licht verstandelijk gehandicapten zijn veel verschillende organisaties betrokken. Er is sprake van grote inzet en betrokkenheid van zowel zorgverleners als management. De samenwerking tussen de organisaties is echter niet goed geregeld. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). De indicatiestelling is te globaal voor een goede zorgsamenstelling. Er is te weinig oog voor sociale en emotionele redzaamheid. Verder is de indicatiestelling voor volwassenen met een lichte verstandelijke beperking gericht op het individu en houdt deze onvoldoende rekening met de omgeving. Die omgeving speelt echter een belangrijke rol in het dagelijks leven. Bron: Inspectie voor de Gezondheidszorg GIDZ, 6 december 2010
1.13
Rutte breekt solidariteit af
Volgens SP-voorman Emile Roemer valt er voor de oppositie weinig te halen met het nieuwe kabinet: ‘De 18 miljard aan bezuinigingen zijn hard dichtgetimmerd. Hij legde daarbij op het gebied van de zorg en het onderwijs de vinger op de zere plek: ‘Dit kabinet introduceert iets nieuws: de ziektetaks.’ Roemer vindt dat met name de PVV in het debat haar ware gezicht heeft laten zien: ‘U hebt zich laten committeren aan al die verslechteringen waar u in het verleden zo vreselijk tegen was. Wat u gaat doen, is de bezuinigingen neerleggen bij de mensen die dat echt niet meer kunnen hebben. Het zorgpakket uitkleden, de premies omhoog, de zorgtoeslag omlaag,’ zo zei hij tegen PVV-leider Wilders. De SP-leider noemde de grote bezuinigingen op de sociale werkplaatsen en in de Wajong ‘de meest heikele’ punten van het debat. ‘Als ik zie hoe u met mensen in de WSW omgaat, dan lopen de rillingen over mijn rug,’ aldus Roemer. Hij verweet Rutte dat mensen worden afgeschreven omdat veel van hen in de bijstand zullen belanden: ‘Ik vind het een aantasting van onze beschaving in Nederland en van de manier waarop wij met mensen omgaan. Waarom pakt u deze mensen zo hard, terwijl u aan de top van de inkomens geen dubbeltje vraagt?’ Zorgleerlingen De SP maakt zich grote zorgen over de bezuinigingen van het kabinet op zorgleerlingen. Het kabinet wil op hen 300 miljoen euro bezuinigen. Volgens Roemer, die zelf 18 jaar lang onderwijzer was op een basisschool, krijgen leraren door deze bezuiniging nog minder mogelijkheden om kinderen in de klas daadwerkelijk te helpen: ‘Een kind heeft recht op het
09-01-2011
Pagina 7 van 43
onderwijs en de begeleiding die het op dat moment nodig heeft. Kinderen op achterstand, hebben daar de rest van leven last van.’ Niet alleen in het onderwijs maar ook in de zorg maakt het kabinet pijnlijke keuzes. De toegankelijkheid is door een pakket van kabinetsvoorstellen in het geding. Roemer: ‘Het eigen risico stijgt naar 240 euro, de verzekeringspremie stijgt van 1200 naar 1500 euro, ouderen en gehandicapten betalen huur in zorginstellingen en het basispakket wordt kleiner. Mensen krijgen een enorme eigen rekening om hun zorg betaald te krijgen. Dit kabinet introduceert dus iets nieuws: de ziektetaks. Als je het kunt betalen, krijg je optimale zorg.’ ANGO, 28 oktober 2010
1.14
Vaker naar restaurant met gehandicapt personeel
Consumenten moeten volgens de ChristenUnie worden opgeroepen om vaker te eten in een bijzonder restaurant waar mensen met een handicap werken. De ChristenUnie wil mede met een bewustwordingscampagne dit idee ondersteunen. Werkgevers moeten meer werknemers met een lichamelijke en/of geestelijke beperking in dienst te nemen en daar ook werkplekken geschikt voor maken. Als dat niet gaat, kunnen ondernemers nog altijd bewust zaken doen met bedrijven die wel werken met gehandicapten. Tweede Kamerlid Cynthia Ortega van de ChristenUnie zal bij de behandeling van de begroting Sociale Zaken het kabinet vragen daartoe een bewustwordingscampagne, bijvoorbeeld via Postbus51, op te starten. Voor een gelijke behandeling van chronisch zieken en gehandicapten moet in haar ogen breed in de samenleving een cultuuromslag plaatsvinden. Hervormingen Alleen op die manier kunnen volgens Ortega de kabinetsplannen voor hervorming van regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt slagen. Het minderheidskabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van PVV wil de bijstand, sociale werkplaatsen en Wajong voor mensen met een handicap van jongs af aan samenvoegen. Het idee is dat zoveel mogelijk mensen in een ‘gewone’ baan aan de slag gaan en minder een beroep doen op uitkeringen en sociale werkplaatsen. ANGO, 8 december 2010
1.15
Chronisch zieken lopen onnodig risico
Chronisch zieken en mensen met een handicap lopen onnodige risico’s. Hulpdiensten, maar ook de mensen zelf, zijn vaak niet goed voorbereid op situaties waarin iets misgaat. De Week Chronisch Zieken stelt daarom van 5 tot en met 13 november 2010 de zelfredzaamheid en veiligheid van mensen met een beperking centraal met als motto Red jezelf!? Verspreid over het hele land zijn er in deze week meer dan 900 activiteiten voor mensen met een chronisch ziekte of handicap. Marc de Hond is ambassadeur van de Week Chronisch Zieken. Op vrijdag 5 november start de Week Chronisch Zieken 2010 met een congres in het splinternieuwe congrescentrum 1931 bij de Brabant Hallen in Den Bosch. Hier praten mensen met een beperking, mantelzorgers, professionals en beleidsmakers met elkaar over het vergroten van zelfredzaamheid en veiligheid. Bij het congres is een grote informatiemarkt die ook voor niet congresgangers toegankelijk is. ZonMw organiseert dit openingscongres met als doel gezondheidsonderzoek en zorginnovatie rond zelfredzaamheid en veiligheid te stimuleren. Geen prioriteit Niet iedereen kan zichzelf redden zonder hulp. Maar zolang alles goed gaat, krijgen dagelijkse zaken meestal prioriteit, worden risico’s genegeerd en bereidt men zich niet voor op incidenten en ongelukken. Als het misgaat, ontstaat hierdoor onnodig schade en zijn de gevolgen soms desastreus. De laatste jaren besteedt de overheid daarom veel aandacht aan de veiligheid van haar burgers. De minder zelfredzame burger blijkt helaas vaak geen prioriteit te krijgen of zelfs vergeten te worden. Dit mag niet voorkomen. Mensen die onvoldoende zelfredzaam zijn, mogen niet aan hun lot worden overgelaten. Magazine In het kader van de Week Chronisch Zieken verschijnt Chronisch 2010, een magazine over handicaps, chronische ziekten en mantelzorg. Daarin staan verhalen van hoe mensen met een beperking controle houden over hun eigen leven en zich niet buiten laten sluiten. Het magazine bevat veel praktische informatie. Magazine Chronisch 2010 is gratis verkrijgbaar bij openbare bibliotheken, apotheken, ziekenhuizen, UWV’s en steunpunten mantelzorg. Het is ook gratis te bestellen bij Korrelatie 0900-1450 (15cpm). De artikelen van het magazine zijn ook in gesproken vorm te beluisteren op www.chronischziek.nl. ANGO, 29 oktober 2010
1.16
Rekenkamer: afstemming zorg te traag
De minister van VWS wil betere en goedkopere zorg verlenen. Zorgverleners, zoals huisartsen, diëtisten en verpleegkundigen, moeten de zorg aan chronische zieken onderling afstemmen en zoveel mogelijk dichtbij huis aanbieden. De Algemene Rekenkamer constateert nu dat de toenmalige minister te optimistisch was, toen hij in 2006 veronderstelde, dat die samenwerking vanzelf zou ontstaan. De uitvoering verloopt trager dan verwacht. Dit concludeert de Algemene Rekenkamer in het onderzoeksrapport 'Afstemming in de zorg voor chronische aandoeningen; Terugblik 2010', dat vandaag werd gepubliceerd. Hierin zijn de bevindingen van onderzoek uit 2006 opnieuw tegen het licht gehouden en is onderzocht wat inspanningen sindsdien hebben opgeleverd. Afstemming De kosten van de chronische ziekenzorg bedroegen in 2006 minimaal € 18 miljard. Het beleid van de minister van VWS is gericht op ‘afstemming’ in de zorg voor chronisch zieken en betreft zowel de samenwerking in de organisatie van de
09-01-2011
Pagina 8 van 43
zorg als de inhoudelijke afstemming van de behandeling. Daaronder valt onder andere het overbrengen van taken van specialistische zorgverleners naar de huisartsenpraktijk. Maar ook maatregelen die chronische ziekten kunnen voorkomen en zelfmanagement, waarbij de patiënt bijvoorbeeld via internet hulp krijgt bij het toedienen van medicatie, moeten leiden tot goedkopere en tegelijkertijd betere zorg. Zo krijgen mensen met een chronische ziekte minder kans op complicaties en kunnen zij met minder ongemak door het leven gaan. Patiënten niet positiever Uit onderzoek onder de leden van het Nationaal Panel Chronisch Zieken en Gehandicapten blijkt dat zij in 2009 – vergeleken met 2002 en 2005 – niet opvallend meer tevreden zijn over de samenwerking en afstemming tussen de zorgverleners met wie zij te maken hebben. Van de ondervraagden vindt bijna één op de drie de samenwerking als matig of slecht. Zorgverleners zijn bijvoorbeeld niet op de hoogte van afspraken van de patiënt met andere zorgverleners of afspraken in één instelling zijn niet op één dag te combineren. Aanpak diabetes relatief succesvol In Nederland zijn 1 miljoen diabetespatiënten. In 2003 ontwikkelden patiënten, zorgverleners en wetenschappers een zogenaamde zorgstandaard voor diabetes. In de zorgstandaard is vastgelegd wat goede diabeteszorg inhoudt en hoe deze zorg georganiseerd moet worden (‘integrale zorg’). Zorgverzekeraars kunnen diabeteszorg voor hun verzekerden als een totaalpakket inkopen en doen dat ook in toenemende mate. De aanbieders van die zorg moeten dan samenwerken om de zorg integraal aan te bieden. Moeizaam Voor andere chronische ziekten dan diabetes wordt deze methode nog maar mondjesmaat toegepast. Op dit moment zijn drie zorgstandaarden beschikbaar. De ontwikkeling van zorgstandaarden wordt bemoeilijkt door discussies tussen zorgverleners. De Algemene Rekenkamer beveelt de minister opnieuw aan om het beleid minder vrijblijvend te maken. De kamer constateert net als in 2006 dat zorgverzekeraars en zorgverleners meer geprikkeld moeten worden om samen te werken in de zorg voor chronisch zieken. Daarbij horen meetbare doelstellingen met een duidelijke tijdshorizon zodat voor de minister, de Tweede Kamer, de zorgverleners en de zorgverzekeraars en bovenal voor de patiënten de resultaten van inspanningen zichtbaar zijn. Hier vindt u meer informatie over het onderzoek. ANGO, 17 november 2010
1.17
Medische fouten door gebrekkige communicatie
Gebrekkige communicatie met patiënten en slechte samenwerking tussen zorgverleners zijn volgens patienten de belangrijkste oorzaken van medische fouten. Zorgverleners negeren te vaak de signalen die patiënten geven. Als het dan mis gaat had dat in de ogen van de patiënten bijna altijd voorkomen kunnen worden. Ook worden patiënten na een medisch fout onvoldoende opgevangen. Dit blijkt uit de resultaten van de meldactie van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) waar ruim drieduizend mensen aan deelnamen. Twee van de drie deelnemers aan de meldactie heeft wel eens meegemaakt dat er bijna of echt iets mis ging in de zorg. Het gaat vooral om gebeurtenissen in het ziekenhuis. Bij een kwart van de deelnemers zelfs met permanent lichamelijk letsel als gevolg. Volgens 85% van de 2000 slachtoffers had de gebeurtenis voorkomen kunnen worden. 'Als ze maar geluisterd hadden', en 'Ik had meer op mijn strepen moeten staan,' zijn de meest gehoorde antwoorden op de vraag hoe het incident voorkomen had kunnen worden. Signalen 'De communicatie met patiënten schiet tekort', zegt Marjolein de Booys, manager Kwaliteit van de NPCF. 'Artsen en verpleegkundigen luisteren slecht naar patiënten en het gebeurt te vaak dat er niets met hun signalen wordt gedaan. De patiënt is bang dat er iets niet klopt, en de zorgverlener stelt hem uit een soort automatisme gerust. 'We hebben alles onder controle' zeggen ze dan. Als zorgverleners dan niet checken of dat ook echt zo is, gaat het fout.' De NPCF doet een dringend beroep op zorgverleners. 'Neem de signalen van de patiënt of zijn naasten serieus. Ook al denk je dat alles klopt, check het dan nog een keer.' Opletten Zestig procent van de deelnemers vindt dat ze zelf ook moeten opletten dat er geen fouten worden gemaakt. Veel deelnemers melden dat er niks fout ging, juist doordat zij zelf goed hebben opgelet. De Booys: 'Voor patiënten geldt: vertrouw op je intuïtie, zorg dat de zorgverlener daadwerkelijk nagaat of alles klopt en neem niet te snel genoegen met geruststellingen.' Opvangen Twee van de drie mensen die een incident hebben meegemaakt zijn niet goed opgevangen door de zorgverleners. Er vond geen gesprek plaats, laat staan dat er excuses werden aangeboden. 'Dat is echt zorgelijk', zegt De Booys. 'Het is al erg genoeg dat zaken niet goed verlopen, maar mensen kunnen dat over het algemeen nog wel begrijpen. De zorg is mensenwerk. Maar dat er daarna geen gesprek plaatsvindt en artsen en verpleegkundigen geen excuses aanbieden, is kwalijk.’ ANGO, 24 november 2010
1.18
Eerste Kamer komt op voor patiëntenverenigingen en WAJong’ers
Dit kabinet wil bezuinigen op patiëntenorganisaties. De Eerste Kamer heeft gisteren een motie aangenomen, waarin wordt uitgesproken dat deze bezuinigingen niet mogen leiden tot het verdwijnen of ernstig verzwakken “van organisaties die de positie van de patiënt versterken.” In de motie wordt gewezen op het belang van een rijk geschakeerd middenveld. Over de patiëntenorganisaties wordt gezegd: “Krachtige belangenorganisaties zijn van groot belang als tegenhanger van een al te grote macht van medische
09-01-2011
Pagina 9 van 43
professionals.” Volgens de Eerste Kamer mogen bezuinigingen deze positie niet in gevaar brengen. Deze motie werd met algemene stemmen aangenomen. Wajong De Eerste Kamer heeft ook een kritische motie aangenomen over de plannen van het kabinet Rutte met Wsw en Wajong. In de motie wordt het kabinet gevraagd om de negatieve gevolgen van de kabinetsplannen voor de werkgelegenheid in sociale werkvoorzieningen te beperken. Bovendien wil de Kamer dat het kabinet beleid ontwikkelt om Wajongers in het reguliere arbeidsproces op te nemen. Opmerkelijk is dat een meerderheid van de Eerste Kamer dit aanvullende beleid als voorwaarde ziet om akkoord te gaan met aanpassing van de huidige Wajong en WSW. ANGO, 15 december 2010
1.19
Alle ministeries over op Rijksoverheid.nl
Met de overstap van de laatste 4 ministeries naar Rijksoverheid.nl is de informatie van alle ministeries op één website samengebracht. Op 16 december 2010 is het de beurt aan de ministeries van Financiën, Defensie, Buitenlandse Zaken en het voormalige ministerie van LNV. De sites Minfin.nl en Minlnv.nl zullen op zwart gaan. Informatie over de krijgsmacht blijft wel beschikbaar via Defensie.nl. Minbuza.nl is in afgeslankte vorm nog enige tijd in de lucht, met daarop informatie over onder andere ambassades, consulaire zaken, verdragen en reisadviezen. Herkenbaar en toegankelijk De website Rijksoverheid.nl, sinds 31 maart 2010 in de lucht, is de afgelopen maanden geleidelijk gegroeid met informatie van alle departementen. In 2011 wordt de website verder ontwikkeld en verfijnd. Met één website voor alle ministeries wil de Rijksoverheid herkenbaarder en toegankelijker zijn voor de bezoeker. Tegelijkertijd betekent het samenbrengen van 16 aparte websites minder onderhoud en minder medewerkers. Zo draagt Rijksoverheid.nl bij aan de ambitie van het kabinet: een kleinere en betere overheid. Programma's en inhoud vrij te gebruiken Voor de website zijn open standaarden en open source software gebruikt. Het gaat hierbij om de vrijheid programma’s te gebruiken, te wijzigen, te verbeteren en verder te verspreiden. Ook is gekozen voor open data en open content (tekst, beeld (mits anders vermeld) en geluid). De informatie van Rijksoverheid.nl mag worden gekopieerd, bewerkt en verspreid. Zo wordt het hergebruik van de inhoud gestimuleerd. Nieuwsbericht Regering.nl | 16-12-2010
1.20
Gemeenten kunnen miljoenen besparen met toegankelijke websites
De Stichting Waarmerk Drempelvrij onderzocht in opdracht van gehandicaptenorganisaties de toegankelijkheid van gemeentelijke websites. Slechts acht van de ruim 400 gemeentelijke websites voldoen aan de toegankelijkheidseisen van het waarmerk Drempelvrij.nl., de belangenorganisatie van mensen met een visuele beperking Viziris, de CG-Raad en Bartiméus maken zich ernstige zorgen en bepleiten wettelijke verankering van toegankelijkheidseisen. In vergelijking met de zogeheten Accessibility Monitor uit het voorjaar van 2010 zijn de resultaten verslechterd. Van de nu onderzochte 33 gemeentelijke sites voldoet geen enkele aan de webrichtlijnen van Drempelvrij. Deze conclusie is bedroevend omdat nog in 2008 in een convenant met de overheid is afgesproken dat gemeenten aan deze webrichtlijnen moeten voldoen. Goedkope informatie voor iedereen Met voor iedereen toegankelijke websites kunnen gemeenten miljoenen besparen op loketten, inzet van baliepersoneel, telefoon en papier. Informatie over bijvoorbeeld het ophalen van grofvuil, het afhalen van een geboortebewijs of het regelen van een verhuizing is te vinden op gemeentelijke sites. Van burgers wordt heden ten dage verwacht dat zij deze en andere informatie afnemen via de website. Om alle burgers zonder uitzondering ook die mogelijkheid te bieden is het nodig dat de gemeentelijke websites voor iedereen bruikbaar zijn. Wettelijke verankering Voor de CG-Raad is met dit onderzoek bewezen dat een convenant niet werkt en wettelijke verankering van toegankelijkheidseisen voor websites noodzakelijk is. Minister Verhagen heeft een wetsvoorstel ‘wijziging Telecommunicatie’ naar de Tweede Kamer verstuurd. De CG-Raad wil dat in die wet wordt vastgelegd dat websites van overheden en publieke organisaties over vijf jaar toegankelijk zijn. Voor de termijn van 5 jaar wordt gekozen, om overheden en publieke organisaties de kans te geven, om zonder extra kosten hun websites toegankelijk te maken. De gemiddelde levensduur van een website is namelijk 3 tot 5 jaar. De CG-Raad en Viziris gaan op wettelijke verankering aandringen bij de Tweede Kamer en de ministers Verhagen en Donner.
Gezamenlijk persbericht van Viziris, CG-Raad en Drempelvrij.nl Onderzoeksrapport Quickscan van 33 gemeenten van Stichting Waarmerk Drempelvrij (pdf-bestand) Meer over toegankelijk internet in Wij werken aan - Toegankelijkheid CG-Raad, 2 december 2010
1.21
33 gemeenten: geen toegankelijke webstek
In 2008 hebben overheid en gemeenten in een convenant afgesproken dat alle gemeentewebsites eind 2010 moeten voldoen aan de Webrichtlijnen. Stichting Waarmerk drempelvrij.nl heeft een quickscan uitgevoerd naar
09-01-2011
Pagina 10 van 43
toegankelijkheidsproblemen op websites van gemeenten. De resultaten lijken in vergelijking met de Accessibility Monitor van voorjaar 2010 te zijn verslechterd. Van de 33 onderzochte gemeenten voldoet er geen enkele aan de Webrichtlijnen. De intiatiefnemers van het onderzoek, Viziris, CG-Raad en Bartiméus maken zich grote zorgen over deze uitkomst. Steeds vaker wordt van burgers verwacht dat zij informatie en diensten van gemeenten via de website afnemen. Denk daarbij aan de informatie over het grootvuil schema, het opvragen van een geboortebewijs en het regelen van een verhuizing. "Een website moet wel voor iedereen bruikbaar zijn", aldus Roel van Houten van Viziris. Onvoldoende resultaat In het rapport is een van de conclusies dat de huidige aanpak om de toegankelijkheid op gemeentelijk niveau voor 1 januari 2011 te realiseren onvoldoende resultaat heeft opgeleverd voor een grote groep burgers die nu door onwil, onvermogen en onkunde systematisch worden uitgesloten en daarmee op achterstand worden geplaatst. Het rapport met aanbevelingen en de lijst van 33 onderzochte gemeenten is op 30 november aangeboden aan de leden van de Vaste Kamercommissie van Binnenlandse Zaken. Vandaag, 1 december, vindt in de Tweede Kamer de eerste begrotingsbehandeling van Binnenlandse Zaken plaats. ANGO, 1 december 2010
1.22
ChristenUnie wil erkenning van gebarentaal
Mensen die doof zijn worden vaak niet opgemerkt in de maatschappij en er wordt onvoldoende rekening gehouden met hun gehoorbeperking. De ChristenUnie wil de positie van doven versterken door de volledige erkenning van gebarentaal. Tweede Kamerlid Esmé Wiegman: ,,Doven kunnen niet goed meedoen als er geen rekening wordt gehouden met hun handicap. Het gebruik van taal, gebarentaal, speelt hierin een cruciale rol. Mijn ideaal is dat gebarentaal volledig erkent wordt en daarmee een sociaal grondrecht wordt.” De ChristenUnie organiseert vandaag een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Deelnemers aan het rondetafelgesprek zijn onder andere Dovenschap, het Gebarencentrum, Sencity, Annies, de Belastingdienst en Jongerencommissie SBNDJ. Concrete aanbevelingen De ChristenUnie zal tijdens de begrotingsbehandeling van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een notitie presenteren met concrete aanbevelingen hoe de positie van doven kan worden versterkt. Wiegman: ,,Ik wil dat doven als zelfstandige mensen kunnen participeren. Daarvoor zijn praktische oplossingen noodzakelijk. Zoals een spot van Postbus 51 die voor doven wel te begrijpen zou zijn wanneer deze standaard getolkt zou worden. Dat het nu niet gebeurt wijst erop dat gebarentaal nog niet volledig erkent wordt.”Voor de Tweede Kamerverkiezingen in juni had de ChristenUnie als enige partij een speciale versie van het verkiezingsprogramma in gebarentaal op video gezet:
www.christenunie.nl/gebarentaal ANGO, 1 november 2010
1.23
Vrijwilligheid richtlijn bij sexuele handelingen
"De ene verzorgende doet het uit mededogen met een gehandicapte, een ander doet het vooral uit pragmatische overwegingen: liever twee minuten de handeling uitvoeren dan drie uur gezeur.Dat is de realiteit. Het gebeurt veel vaker dan je denkt, overal ter wereld. Natuurlijk zullen seksuele handelingen nooit tot de functieomschrijving van een verzorgende of verpleegkundige behoren. Maar in de dagelijkse praktijk kunnen alle zorgprofessionals ermee geconfronteerd worden. Iedereen moet de vrijheid hebben om er ja of nee tegen te zeggen. De enige richtlijn die van toepassing is op het vragen om een seksuele gunst is de richtlijn van vrijwilligheid." Realistische beroepscode Aldus luidde afgelopen dinsdag het betoog van directeur Ad Poppelaars van de Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad (CG-Raad). Poppelaars was in Zeist te gast op het symposium van beroepsorganisatie NU'91 over seksuele verzoeken van cliënten. De directeur van de CG-Raad (die opkomt voor de maatschappelijke positie van chronisch zieken en gehandicapten) wilde niet met zoveel woorden zeggen dat hij pleit voor een verruiming van de beroepscode voor zorgprofessionals. Wel stelde hij te pleiten 'voor een realistische beroepscode'. Opinieverhaal Natsja Weber schreef als journaliste een opinieverhaal over dit standpunt in het Eindhovens Dagblad. De discussie over sexuele verzoeken aan zorgprofessionals kwam op gang nadat een jonge verpleegkundige op een dergelijke vraag negatief had geantwoord en daarmee in de publiciteit kwam. Weber laat in haar verhaal weten dat zij het vrij onthutsend vindt om te horen hoe simplistisch Poppelaars over dit precaire onderwerp denkt. Ze geeft aan dat hij zelfs een vergelijking maakt met het troosten van een patiënt door een arm om zijn schouder te slaan en vriendelijke woorden toe te fluisteren. "Behoort dat wel tot de taak van een verzorgende of verpleegkundige?" vroeg Poppelaars zich hierbij af. Consequenties Poppelaars ging volgens de redacteur van het Eindhovens Dagblad in zijn pleidooi geheel voorbij aan de consequenties die het inwilligen van seksuele verzoeken door zorgprofessionals met zich meebrengen. Ook als het op vrijwillige basis gebeurt. Want wat is vrijwillig? Als bijvoorbeeld een jonge verzorgende bij een cliënt over de vloer komt en ziet dat haar collega's de cliënt seksueel bevredigen, kan er al snel sprake zijn van morele dwang. Of nog erger; dat de jonge verzorgende denkt dat het bij de zorgvraag hoort en dus normaal is. Verder ligt het gevaar van chantage op de loer. Ongeschikt Daar weet de Eindhovense studente die als verzorgende wilde werken bij een man met persoonsgebonden budget alles van. Toen zij duidelijk maakte dat ze hem niet wilde aftrekken, vond de gehandicapte man haar ongeschikt als
09-01-2011
Pagina 11 van 43
verzorgende en was ze haar bijbaantje kwijt. Iemand die minder sterk in haar schoenen staat of het geld niet kan missen zou mogelijk wel overstag zijn gegaan. De conclusie is volgens Weber duidelijk: zorgprofessionals moeten nooit overgaan tot seksuele handelingen. Het behoort niet tot hun zorgtaak, doet afbreuk aan hun professionaliteit en het kan tot gevaarlijke situaties leiden. Het laat volgens de schrijfster natuurlijk onverlet dat gehandicapten en chronisch zieken ook hun seksuele behoeften hebben. Erover praten met een zorgprofessional kan altijd stelt ze in haar artikel. Maar voor de uitvoering moeten ze cliënten verwijzen naar organisaties die zich specifiek richten op sekszorg voor mensen met een beperking. Er zijn een aantal organisaties die hulp kunnen verlenen aan mensen met een functiebeperking bij hun sexuele behoeften. Dit zijn onder meer FleksZorg, de stichting Alternatieve Relatiebemiddeling (SAR) en de stichting Handicap & Sexualiteit De Schildpad. ANGO, 6 december 2010
2. 2.1
Passend onderwijs ‘Passend onderwijs’ in gevaar
Kinderen met ernstige gedragsproblemen of een fysieke handicap kunnen met extra geld en begeleiding naar een gewone school. Praktijk Dat klinkt mooi, maar de praktijk is anders. Veel van deze kinderen gaan noodgedwongen naar het speciaal onderwijs of gaan helemaal niet naar school. 'Passend Onderwijs' moet uitkomst bieden en ervoor zorgen dat deze kinderen op het reguliere onderwijs terecht kunnen. Passend Schoolbesturen krijgen vanaf 2012 de plicht om een passende plek op school te vinden voor zorgleerlingen. Dit nieuwe systeem moet nog ingevoerd worden, maar nu al heeft het kabinet aangekondigd 300 miljoen te bezuinigen op 'Passend Onderwijs'. Rugzak Sinds 2003, tot nu toe, kunnen ouders en leerlingen met gedragsstoornissen of een fysieke handicap kiezen uit regulier onderwijs of speciaal onderwijs. Ouders kunnen het zogenaamde 'rugzakje' aanvragen. Dat is geld om extra zorg in te kopen voor begeleiding of leer- en hulpmiddelen. Deze zorgleerlingen hebben een indicatie nodig voor toelating op een school en voor het verkrijgen van het rugzakje. Dat geld wordt in dat geval aan de scholen worden uitgekeerd. Maatwerk 'Passend Onderwijs' is een grote onderwijsvernieuwing en moet zorgen voor maatwerk in het onderwijs. 'Passend Onderwijs' maakt schoolbesturen verantwoordelijk voor zorgleerlingen, zodat er een einde komt aan de stroom van gemiddeld 3000 kinderen die thuis zitten omdat geen enkele school plaats voor ze heeft. Er moet een centraal loket komen voor deze leerlingen zodat niet meer de ouders hoeven leuren bij scholen, jeugdzorg en gemeenten om hun kind geplaatst te krijgen, maar het schoolbestuur dat regelt. Kinderen met een handicap moeten sneller aan een geschikte plek op school worden geholpen, en moet de kwaliteit van het onderwijs aan deze zorgleerlingen omhoog. Moeizaam Voormalig staatsecretaris Sharon Dijksma heeft jaren gestreden voor 'Passend Onderwijs', maar de invoering verloopt moeizaam. Aanvankelijk had 'Passend Onderwijs' in 2011 ingevoerd moeten worden, maar die doelstelling is verschoven naar 2012, maar 2013 of later is meer waarschijnlijk. Nieuwsuur kijkt wat er nodig is om kinderen met leer- en gedragsproblemen en/of een fysieke beperking naar het regulier basisonderwijs te laten gaan. Bovendien spreekt Nieuwsuur met docenten, leerlingen en met de brancheorganisisatie voor het onderwijs, de PO-raad (Primair Onderwijs-raad). Links :
Regeling van de minister van Onderwijs inzake Passend Onderwijs Brief Sharon Dijksma aan kamer inzake Heroverweging 'Passend Onderwijs' PO-raad Nieuwsuur, 25 oktober 2010
2.2
Kritiek op korten passend onderwijs
Kinderen met een gedragsstoornis zijn de dupe van bezuinigingen op het passend onderwijs. Dat zegt de PO-raad. Passend onderwijs houdt in dat leraren op reguliere scholen extra begeleiding krijgen om kinderen met een handicap of psychiatrische problemen zo lang mogelijk daar te houden. Het concept werd gelanceerd om de uitstroom naar de overvolle speciale scholen te beperken. Het kabinet wil nu 300 miljoen euro bezuinigen op passend onderwijs. Volgens de PO-raad komen daardoor veel kinderen thuis te zitten. In het speciaal onderwijs is ook weinig plaats doordat dat budget al twee jaar is bevroren. Teletekst, 25 oktober 2010
2.3
Passend Onderwijs dreigt te mislukken door bezuinigingen
300 miljoen wil het nieuwe kabinet bezuinigen op Passend Onderwijs. Langzamerhand begint hier ook in de media aandacht voor te komen. Zo trok de PO-Raad (Primair Onderwijsraad) gisteren in het tv-programma Nieuwsuur hierover aan de bel.
09-01-2011
Pagina 12 van 43
De CG-Raad is blij dat de aandacht voor deze bezuinigingsmaatregel toeneemt, want de gevolgen ervan zullen enorm groot zijn. Het kan feitelijk zelfs de mislukking van Passend Onderwijs betekenen. De CG-Raad wijst erop dat het bezuinigingsvoorstel min of meer is overgenomen van de ambtelijke werkgroepen die voor het vorige kabinet bezuinigingsplannen hebben doorgerekend. De betreffende werkgroep vermeldde er echter wel bij, dat de bezuiniging ten koste van de kwaliteit van het onderwijs zou gaan en van de kansen op een diploma. Gevolgen Want wat betekent een bezuiniging van 300 miljoen euro voor het onderwijs aan kinderen met een beperking? Klassen in het speciaal onderwijs worden groter. Dit geldt voor bijvoorbeeld dove kinderen, maar ook voor kinderen met ernstige ontwikkelinsgsstoornissen of kinderen met het syndroom van Down. Minder jongeren met een beperking zullen een diploma halen. De inhaalslag die het speciaal onderwijs is begonnen om de kwaliteit te verbeteren, kan nooit worden doorgevoerd. Het wordt ‘het hoofd boven water houden’ in plaats van opleiden tot een regulier diploma. Meer kinderen met een beperking komen helemaal zonder onderwijs te zitten. Zowel het regulier als het speciaal onderwijs worden minder toegankelijk. Kinderen met een enkelvoudige beperking kunnen door wachtlijsten niet meer terecht op het speciale onderwijs, en door de komende afschaffing van het rugzakje niet meer bij een reguliere school. Ze komen thuis te zitten. Kinderen met een meervoudige beperking gaan terug naar een Medisch kinderdagverblijf en krijgen geen onderwijs meer. Regeerakkoord In het regeerakkoord staat: “Ieder talent telt, of het nu jongeren betreft met een beperking, de gouden handen in het beroepsonderwijs of de knappe koppen op de universiteit.” Hoe je dit kunt zeggen en tegelijkertijd de poten onder de kwaliteit van het onderwijs wegzagen, is de CG-Raad een raadsel. Daar komt nog bij dat de bezuiniging alleen op de korte termijn geld oplevert. Op de langere termijn leidt het tot meer thuiszitters, leraren die het onderwijs de rug toe keren, jongeren zonder startkwalificatie en meer jongeren die nooit een baan zullen krijgen op. Kortom, het is kortetermijndenken, of zoals de Engelsen zo mooi zeggen: pennywise but poundfoolish. Het item van Nieuwsuur over de bezuiniging Meer over Passend Onderwijs in Wij werken aan - Onderwijs Meer over gevolgen regeerakkoord in Wij werken aan - Regeerakkoord CG-Raad, 26 oktober 2010
2.4
Minister informeert CG-Raad over bezuinigingen op passend onderwijs
Donderdag 4 november informeerde minister Van Bijsterveldt-Vliegenthart (CDA) en haar topambtenaren de CG-Raad en andere ouderorganisaties over het kabinetsvoornemen om 300 miljoen te bezuinigen op Passend Onderwijs. Tegen deze bezuiniging heeft de CG-Raad grote bezwaren. De minister erkende dat het hier gaat om een van de hardste bezuinigingen van het kabinet. Toch is zij van mening dat deze bezuiniging gerechtvaardigd is. Haar argumentatie is dat met deze bezuiniging het budget voor passend onderwijs weer teruggebracht wordt tot het niveau van 2005 en dat daarmee voldoende mogelijk zal blijven. Zij vindt dat veel van de onderwijsmiddelen nu niet goed terecht komen en op onduidelijke plaatsen voor onduidelijke doelen worden ingezet. Daar wil ze een eind aan maken. Ook vindt ze dat er sprake is geweest van oneigenlijk gebruik van de rugzakjes door bureautjes en calculerende ouders. Daarom wil ze de bezuiniging met name bij de rugzakjes terecht laten komen. Reactie CG-Raad De CG-Raad heeft aangegeven dat de minister met haar bezuinigingen pokert met de belangen van gehandicapte en zieke kinderen. Dat hun kansen op een goed diploma of het voltooien van een vakopleiding nog slechter worden dan ze nu al zijn. Met alle sociale en economische gevolgen van dien. Passend Onderwijs dreigt door deze maatregelen een loze kreet te worden. Kinderen met een beperking gaan hiervoor de prijs betalen. Volgens de minister is deze bezuiniging een onderdeel van het gedoogakkoord met de PVV en verwacht ze een Kamermeerderheid voor haar plannen. CG-Raad op televisie Ad Poppelaars, de directeur van de CG-Raad, was donderdag 4 november te gast in het tv-programma Helder. Daarin wordt hij geïnterviewd over de bezuinigingen op Passend Onderwijs en de gevolgen die dat zal hebben. Klik hier voor de uitzending van tv-programma Helder op 4 november . Meer over Passend Onderwijs op Wij werken aan - Onderwijs CG-Raad, 5 november 2010
2.5
Verzet tegen bezuinigingen op Passend Onderwijs groeit
De CG-Raad is ongerust over de aangekondigde bezuinigingen van 300 miljoen op het Passend Onderwijs en heeft hierover een brief geschreven aan de vaste Kamercommissie voor OCW. De CG-Raad ontkracht in de brief een aantal aannames over deze bezuinigingen. Op 9 november biedt een aantal betrokken organisaties - waaronder de CG-Raad - aan de Kamercommissie voor OCW een petitie aan tegen deze bezuinigingen. Passend Onderwijs moet een oplossing bieden voor de problemen met onderwijs aan kinderen met een beperking. Als de
09-01-2011
Pagina 13 van 43
bezuinigingen doorgaan zullen die problemen alleen maar toenemen, zo stelt de CG-Raad in zijn brief. De gevolgen: meer thuiszittende kinderen, slechter speciaal onderwijs en minder kansen op goed onderwijs voor kinderen met een beperking op de reguliere school. Onjuiste aannames De CG-Raad wijst erop dat bezuiniging is gebaseerd op onjuiste aannames. Zoals het idee dat leerlinggebonden financiering (de Rugzak) de oorzaak is van de groei van het aantal hiervoor geïndiceerde leerlingen. Die groei valt bijna volledig toe te schrijven aan stijging van de aantallen kinderen met gedragsstoornissen, ontwikkelingsstoornissen en psychiatrische problemen. De aantallen rugzakleerlingen met andere beperkingen zijn al jarenlang stabiel. Het is dus onlogisch om de Rugzak ook voor deze groepen af te schaffen. De CG-Raad geeft in de brief aan wat nodig is om het Passend Onderwijs te doen slagen. Bijvoorbeeld: juiste ondersteuning voor en door leerkrachten, betere toegankelijkheid van het regulier onderwijs en ontwikkeling en instandhouding van gerichte voorzieningen zoals onderwijs aan zieke leerlingen. Petitie Op 9 november wordt een petitie tegen de bezuinigingen op het Passend Onderwijs aangeboden aan de Kamercommissie van OCW. De opstellers van de petitie tegen de bezuinigingen op Passend Onderwijs zijn (koepel) organisaties van werkgevers en werknemers in het onderwijs en ouders. Zij uiten hun ongerustheid over de gevolgen van de bezuinigingen: Groei van wachtlijsten voor het Speciaal Onderwijs, waardoor ook een toename ontstaat van thuiszittende kinderen. Toename van het aantal kinderen met zorgbehoeften die zonder een hiervoor benodigd budget op een school voor regulier onderwijs zitten. Hogere werkdruk voor het onderwijzend personeel. De opstellers van de petitie vragen de leden van de vaste Kamercommissie van OCW in het geweer te komen tegen de aangekondigde bezuinigingen op Passend Onderwijs. Lees de brief van de CG-Raad (pdf-bestand). Lees de tekst van de petitie. Meer over Passend Onderwijs in Wij werken aan - Onderwijs Meer over de Rugzak in Wij werken aan - Onderwijs CG-Raad, 9 november 2010
2.6
Angst voor uitval zorgleerlingen
De bezuinigingen op Passend Onderwijs veroorzaken meer uitval van zorgleerlingen. Dat blijkt uit onderzoek, dat de VO-raad onder scholen in het voortgezet onderwijs heeft gehouden. Bijna 60% van de ondervraagde scholen vreest dat door de 300 miljoen die het kabinet Rutte op Passend Onderwijs wil bezuinigen, er een flinke uitval van zorgleerlingen zal plaatsvinden. De VO-raad noemt deze uitkomst opmerkelijk, aangezien een van de speerpunten van het kabinet de aanval op de schooluitval is. Jaarlijks verlaten ruim 10.000 leerlingen het voortgezet onderwijs zonder diploma. Het onderzoek heeft plaatsgevonden onder 100 schoolbesturen in het voortgezet onderwijs. Meer informatie is te vinden op de website van de VO-raad. GIDZ, 9 november 2010
2.7
Studenten met een handicap zorgen voor verrassingen
Jongeren met een functiebeperking die een studie in het hoger onderwijs volgen, stuiten nog vaak op onnodige belemmeringen. Docenten begrijpen bijvoorbeeld niet dat je extra tijd nodig hebt voor een tentamen – en dat hun instelling daar zelfs een officiële regeling voor heeft. Dat blijkt uit de jaarlijkse Gebruikerstoets Studeren met een Handicap, waaraan dit jaar een recordaantal van bijna 15 duizend studenten heeft meegewerkt. Het aantal studenten met een functiebeperking wordt vaak onderschat. In dit onderzoek gaat het om bijna 10 procent van alle studenten. Een kleine helft hiervan heeft last van dyslexie (woordblindheid) of dyscalculie (getallenblindheid). Andere grote groepen zijn studenten met psychische problematiek en chronische ziektes (10%). Fysieke handicaps zoals bewegingsbeperking, gezichts- of gehoorstoornis tellen samen op tot 7 procent. Zere plek In de gebruikerstoets leggen studenten met een handicap de vinger op de zere plek: bij veel instellingen is er wel beleid om hen soepel te laten studeren, maar aan de uitvoering daarvan schoort het nog vaak. Dat valt af te lezen aan de rapportcijfers die de studenten geven voor zaken als ‘aangepast onderwijs’, de informatie daarover, en voor het begrip dat docenten tonen voor hun beperking èn mogelijkheden. Meevallers Toch bevat deze rapportage een aantal meevallers. De eerste is het feit dat de studenten met een handicap toch wat positiever oordelen dan voorheen. Daarbij blijkt het HBO qua waardering in te lopen op het WO. Verder zijn de oordelen van studenten met een handicap voor het eerst systematisch vergeleken met oordelen van studenten zònder handicap. Opmerkelijk is dat beide groepen vrijwel even tevreden zijn over het studieprogramma, over de vakkennis van hun docenten en andere inhoudelijke zaken. Dit bewijst dat studenten met een handicap zeker zo gemotiveerd met hun studie bezig zijn als anderen. Kloof Kritischer dan anderen zijn ze meestal wel over logistieke en organisatorische aspecten van hun opleiding. In het rapport heet dit de “Handicap-kloof”. Maar ook deze kloof blijkt geen vanzelfsprekend natuurverschijnsel. Bij sommige studies en instellingen is hij breed, bij andere blijkt hij praktisch afwezig. In een enkel geval oordelen studenten met een
09-01-2011
Pagina 14 van 43
handicap zelfs positiever over de organisatie en faciliteiten van hun opleiding dan anderen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Universiteit Twente. Dit succes hoeft volgens de onderzoekers niet verklaard te worden door extreme positieve discriminatie. Want ze wijzen op twee belangrijke eigenschappen van deze doelgroep: •Ze hebben vaak een sterkere studiemotivatie dan de gemiddelde student •Door eerdere ervaringen uit hun onderwijscarrière zijn ze op tegenslagen voorbereid. Een opleiding die deze doelgroep een redelijke mate van begrip en flexibiliteit biedt, kan aan hen daarom zeer dankbare klanten hebben. Benchmark Het rapport Gebruikerstoets is samengesteld door het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (C.H.O.I.) in Leiden, in opdracht van het expertisecentrum handicap + studie. De komende tijd gaan beide organisaties gedetailleerde benchmark-rapporten voor instellingen maken, waarin ze precies kunnen zien bij welke faculteit en op welk kwaliteitsaspect studenten een ‘handicapkloof’ te meten valt. Met die feedback wordt het voor een instelling beter mogelijk om gericht knelpunten aan te pakken. En dat is geen overbodige luxe, want de komende jaren wordt de behandeling van studenten met een handicap zelfs een officieel aspect bij de beoordeling van opleidingen door de landelijke keurmerkorganisatie NVAO. Het volledige rapport “Gebruikerstoets Studeren met een Handicap” is hier te downloaden. ANGO, 17 november 2010
2.8
CDA beperkt langstudeer-boete
Het partijcongres van het CDA heeft de plannen voor een boete op ‘langstuderen’ deels stilgelegd. Eerst moet voor de gehandicapte studenten een serieus alternatief komen. Want anders kunnen de ingrepen in de Wajong van minister Kamp evenmin verwezenlijkt worden. Het partijcongres besprak het harde rapport-Frissen over de onherkenbaarheid van het CDA in de voorbije jaren en over het verlies van verbinding met de taal, zorgen en kansen van de netwerksamenleving. Om blijkbaar een direct bewijs van ' lesje geleerd' te geven nam het CDA-congres een resolutie van een grote groep individuele leden aan over het gebrek aan samenhang in het beleid van het kabinet ten aanzien van mensen met een handicap en hun kansen op studie en werk. Stimuleren Kern van de CDA-resolutie is dat het aanpakken van de explosief stijgende Wajong-regeling zeer belangrijk is. Het is veel beter mensen met een handicap en andere beperkingen aan arbeidsparticipatie, maximaal te stimuleren tot studiesucces en deelname aan de arbeidsmarkt, zeker de hoog opgeleiden onder hen. Voor het sociale stelsel, de houdbaarheid van de voorzieningen en de tekorten aan hoog opgeleide professionals is dit productiever dan hen tot hun 67e in de Wajong te houden. Het zal natuurlijk ook 'goedkoper' zijn. Meer maatwerk Dan moet OCW niet juist deze groep onevenredig zwaar treffen die over die studie vaak noodgedwongen langer moeten doen, vanwege hun gezondheid. Ook moet men HBO en WO eerder stimuleren hen met extra begeleiding optimaal studiesucces te geven dan instellingen te straffen die deze groep langer in huis hebben. De partijresolutie bepleit daarom een gerichte aanpak waarin studiesucces en maximale 'ontsnapping' aan het Wajong-regime centraal worden gezet. ANGO, 29 november 2010
3. 3.1
WSW, WAJong en Bijstand CG-Raad bij actie 'Armoede werkt niet'
Het kabinet wil het mes zetten in de Wajong, de WSW en de Wet Werk en Bijstand (WWB). De aangekondigde maatregelen treffen mensen met een arbeidsbeperking. Op zaterdag 27 november is er in Den Bosch een protestmanifestatie: 'Armoede werkt niet.' CG-Raad directeur Poppelaars, PvdA fractievoorzitter Cohen, SP fractievoorzitter Roemer en FNV voorzitter Jongerius voeren hier gezamenlijk actie tegen de kabinetsplannen. Mensen met een arbeidshandicap zijn veelal afhankelijk van lage uitkeringen. Het kabinet wil toch dat zij inkomen inleveren. Als de kabinetsplannen doorgaan worden daarnaast ruim 30.000 banen op maat (in de WSW) geschrapt. De actie 'Armoede werkt niet' wil een vuist maken tegen deze bezuinigingen. De organisatoren hopen op een grote opkomst. Waar en wanneer? De manifestatie 'Armoede werkt niet' vindt plaats op 27 november in de Brabanthallen in Den Bosch. Tijd: van 11.00 uur tot ongeveer 14.00 uur. Naast sprekers van vakbonden, CG-Raad, SP en PvdA zijn er optredens van onder meer Vincent Bijlo en Harry Slinger. Voor meer informatie klik hier. Meer over WSW en Wajong in Wij werken aan - Werk Meer over armoede in Wij werken aan - Geldzaken CG-Raad, 24 november 2010
3.2
Ontzie sociaal zwakken
Nederlanders zijn massaal tegen de kabinetsplannen om te bezuinigen op uitkeringen van mensen met arbeidsbeperkingen. Dat blijkt uit een onderzoek dat Maurice de Hond in opdracht van de Socialistische Partij (SP) heeft gedaan. 77% Van de
09-01-2011
Pagina 15 van 43
Nederlanders is tegen het voorstel om banen te schrappen in de sociale werkplaatsen. 73% is tegen het bezuinigen op mensen met een arbeidsbeperking en 68% vindt werken onder het minimumloon niet gewenst. De SP houdt zaterdag 27 november een grote manifestatie in de Brabanthallen met als motto 'Armoede werkt niet'. Daar wil zij duidelijk maken dat bezuinigingen aan de onderkant van de samenleving fout zijn en dat armen daardoor nog verder de armoe ingedrukt worden. Bron: SP GIDZ, 26 november 2010
3.3
Cohen bij SP-actie tegen armoede
In de Brabanthallen in ’s-Hertogenbosch heeft PvdA-leider Cohen meegdaan aan de SP-manifestatie ‘Armoede werkt niet’. Daar hingen naast de rode tomaten van de SP ook de rode rozen van de PvdA. De actie was tegen de bezuinigingen op de uitkeringen van mensen met een arbeidshandicap. De deelname van Cohen is opmerkelijk omdat de PvdA altijd afstand van de SP heeft gehouden. GroenLinks doet niet aan de actie mee. Partijleider Halsema vroeg de PvdA deze week te kiezen voor D66 en Groenlinks en tegen de “conservatieve SP”. In de Volkskrant schrijft Cohen vandaag dat hij die tegenstelling niet ziet. Teletekst, 27 november 2010
3.4
Vlammend betoog op Manifestatie 'Armoede werkt niet'
Op zaterdag 27 november was CG-Raad directeur Ad Poppelaars aanwezig op de manifestatie 'Armoede werkt niet' tegen bezuinigingen op onder meer de WSW en de Wajong. Poppelaars was één van de sprekers. In een, aldus de Volkskrant, vlammend betoog hield Poppelaars het kabinet voor dat bezuinigingen op de WSW, Passend Onderwijs en de Wajong niet effectief uitwerken. Kosten worden doorgeschoven naar komende generaties. Ad Poppelaars riep minister-president Rutte op om zelf het goede voorbeeld te geven door mensen met een beperking aan het werk te helpen bij de overheid. Poppelaars herinnerde Rutte aan zijn uitspraak uit de tijd dat hij staatssecretaris van Sociale Zaken was. Rutte benoemde toen de WSW als de parel op de beschaving in Nederland. 'Deze parel verkwanselen is de beschaving aantasten,' aldus Rutte enkele jaren geleden. Poppelaars benadrukte in zijn speech het belang van volwaardige toegang tot (beroeps)opleidingen en stagemogelijkheden voor mensen met een beperking. Tevens onderstreepte hij de noodzaak van voldoende banen die bestaanszekerheid bieden aan mensen met een arbeidsbeperking. De kern van zijn betoog was dat hij het kabinet voorhield dat bezuinigingen op de WSW, Passend Onderwijs en de Wajong niet effectief uitwerken. Hij waarschuwde hen dat zij op deze manier niet effectief bezuinigen, maar kosten doorschuiven naar komende generaties. Artikel Ter gelegenheid van deze manifestatie in Den Bosch verscheen een artikel in het Eindhovens Dagblad. De auteurs Job Cohen (PvdA), Emile Roemer (SP) en Ad Poppelaars (CG-Raad) zetten gezamenlijk uiteen waarom de aangekondigde bezuinigingen slecht zijn: zij treffen veel kwetsbare mensen met een arbeidsbeperking. Waarom blijven bankiers en bonusvangers buiten schot, zo vragen de schrijvers van het artikel zich af. Lees het hele artikel uit het Eindhovens Dagblad (Word bestand) Meer over WSW en Wajong in Wij werken aan - Werk Meer over Passend Onderwijs in Wij werken aan - Onderwijs Meer over armoede in Wij werken aan - Geldzaken CG-Raad, 29 november 2010
3.5
Grote opkomst bij actie ‘Armoede werkt niet’.
Mensen met een arbeidsbeperking mogen niet de dupe worden van de crisis. De plannen om mensen met een arbeidsbeperking salaris te laten inleveren en 30.000 banen in de sociale werkvoorziening te schrappen moeten direct van tafel. Om dat duidelijk te maken kwamen zaterdag ruim 1500 mensen naar de manifestatie ‘Armoede werkt niet’ in de Brabanthallen in Den Bosch. Al direct na aanvang van de bijeenkomst werden tussenwanden verwijderd om de zaal groter te maken; de belangstelling voor de actie overtrof alle verwachtingen. PvdA-leider Job Cohen, FNV-voorzitter Agnes Jongerius en Ad Poppelaars, directeur van de CG-raad steunden de actie die werd georganiseerd door de SP. Job Cohen: ‘Ja, we doen dat samen met de SP omdat we het met elkaar eens zijn. En wat mij betreft doen alle andere partijen die dit beleid ook slecht vinden daar ook aan mee. Daarom zijn we hier. We laten zien dat mensen die in de WSW en in de Wajong zitten ook willen werken en dat we die niet afschrijven.’ Emile Roemer, de voorzitter van de Tweede Kamerfractie was ook duidelijk in zijn bewoordingen.: ‘Dit kabinet pakt ook nog eens de bijstandsmoeder en alle mensen met lage inkomens door het sociaal minimum met tweeduizend euro te verlagen. Over mijn lijk, ik pas daarvoor.’ Voorprogramma Volgens SP-leider is de bijeenkomst in de Brabanthallen het ‘voorprogramma’ van veel meer acties die gaan volgen. Hij zei in zijn toespraak: ‘Gisteren was er de schreeuw om cultuur en de staking van de postbodes, vandaag maken we hier een vuist en morgen zullen we als het kabinet niet snel stopt met de laffe aanval op de banen en inkomens van gewone mensen, op ons cultureel erfgoed, op onze jongeren, met zijn allen laten zien dat wij dit niet willen en niet pikken.' Ad Poppelaars, directeur van de CG-Raad, riep minister-president Rutte op om zelf het goede voorbeeld te geven door mensen met een beperking aan het werk te helpen bij de overheid. Poppelaars herinnerde Rutte aan zijn uitspraak uit de
09-01-2011
Pagina 16 van 43
tijd dat hij staatssecretaris van Sociale Zaken was. Rutte benoemde toen de Wsw als de parel op de beschaving in Nederland. 'Deze parel verkwanselen is de beschaving aantasten,' aldus Rutte enkele jaren geleden. De kern van zijn betoog was dat hij het kabinet voorhield dat bezuinigingen op de Wsw, Passend Onderwijs en de Wajong niet effectief uitwerken. Hij waarschuwde hen dat zij op deze manier niet effectief bezuinigen, maar kosten doorschuiven naar komende generaties. Vincent Bijlo sloot de middag op bijzondere wijze af: 'Pas als alle vooroordelen de wereld uit zijn, pas dan kunnen we de sociale werkplaatsen afschaffen.' Meer weten, kijk hier naar het videoverslag! ANGO, 29 november 2010
3.6
Minister Kamp ‘voor straf’ naar restaurant
De kabinetsplannen om te bezuinigen op de uitkeringen van jonge gehandicapte werknemers zijn geniepig, vindt FNV-voorzitter Agnes Jongerius. Zij heeft minister Henk Kamp van Sociale Zaken een dinercheque gegeven voor een restaurant waar veel van deze zogeheten Wajongers werken. Jongerius wil de minister op deze manier ervan doordringen dat de jonge mensen hard worden getroffen door het nieuwe beleid. De vakbondsvrouw kreeg vandaag de kersverse minister op bezoek in het Amsterdamse hoofdkantoor. Het was niet de eerste keer dat de twee elkaar spraken. De bestuurders kennen elkaar uit de tijd dat Kamp VVD-fractiewoordvoerder was op het gebied van sociale zaken en werkgelegenheid. Mocht Kamp de cheque verzilveren, dan kan hij een van zijn collega´s meenemen. De FNV heeft alle leden van het kabinet een bon voor een Resto van Harte-restaurant gestuurd. ANGO, 28 oktober 2010
3.7
Nieuwe maatregel moet Wajong’ers aan het werk helpen.
De Algemene Bond Uitzendondernemingen heeft met vakbonden en het UWV afspraken gemaakt om Wajongers aan het werk te helpen. In de CAO voor Vaste Medewerkers van Uitzendondernemingen is vastgelegd dat de deelnemende organisaties samen zullen werken om een arbeidsplaats te vinden voor ten minste 50 jong gehandicapten. Het UWV zorgt voor kandidaten voor werkplekken die worden gecreëerd bij uitzendondernemingen zelf. “Wij kunnen veel voor jong gehandicapten betekenen en onze bijdrage leveren voor een nieuwe start voor deze jongeren op de arbeidsmarkt. Vijftig plaatsingen is wat ons betreft het begin”, aldus ABU-directeur Aart van der Gaag. “Voor ons geldt niet de beperking maar de motivatie van de kandidaten om aan de slag te willen.” ANGO, 1 november 2010
3.8
Minder Wajong door maatschappelijke participatie
Als kinderen met een beperking op jonge leeftijd al in de maatschappij participeren dan zal het aantal jongeren dat afhankelijk is van een uitkering afnemen. Dit blijkt uit het vandaag gepresenteerde onderzoek ´Meedoen leer je door mee te doen´ van ZonMw en Kennis- en Innovatiecentrum CrossOver. Kinderen met een beperking belanden al op jonge leeftijd in het circuit van speciale zorg. Ze gaan naar speciale groepen binnen de kinderopvang, volgen speciaal onderwijs en wonen apart. Daardoor doen deze kinderen op belangrijke onderdelen niet of nauwelijks mee aan het gewone leven. En dat reikt verder dan het gebrek aan contact met minder speciale leeftijdsgenootjes. In ´Meedoen leer je door mee te doen´, is gekeken welke instellingen een sleutelrol vervullen in de zorgketen rondom deze kinderen en hoe deze instellingen kunnen bijdragen aan de maatschappelijke participatie van deze kinderen. De onderzoekers pleiten in de conclusies voor een geïntegreerde aanpak op zoveel mogelijk onderdelen. Ook bevelen zij aan om bij het indiceren en opstellen van behandelplannen voor een integrale aanpak te kiezen met aandacht voor de gevolgen op de langere termijn. Groei Het is zo belangrijk in te zetten op vroege participatie omdat de Wajong groeit. TNO heeft berekend dat bij ongewijzigd beleid 1 op de 11 jongeren in de Wajong terechtkomt en langere tijd afhankelijk zal zijn van uitkeringen. Daarnaast groeit ook het aantal jonge kinderen met een beperking (naar schatting 6 à 8% van de kinderen van 0-12 jaar; ofwel 150.000-200.000 kinderen). Deze ontwikkeling heeft ook gevolgen voor alle relevante instanties en sectoren. Zo zag bijvoorbeeld de jeugd-GGZ het aantal cliënten in 2007 met 22% toenemen en ook de gehandicaptenzorg groeide met 6,3%. Daarnaast is het ook gewoon zo dat jongeren met een beperking er recht op hebben volop mee te doen; daarmee wordt voorkomen dat de Wajong nog verder groeit. ANGO, 2 november 2010
3.9
Arbeidsgehandicapten zitten maar deels thuis
Zo’n 15 procent van de Nederlandse werknemers tussen de 15 en 65 jaar werden in 2009 aangemerkt als arbeidsgehandicapten. Dat waren in totaal bijna 1,7 miljoen mensen. Toch hebben velen een deeltijdaanstelling bij een bedrijf. Met deze cijfers komt het Centraal Bureau voor de Statistiek naar buiten. Meer dan vier op de tien arbeidsgehandicapten hadden in 2009 een betaalde baan van twaalf uur per week of meer. De helft van hen had een deeltijdbaan. Ondanks beperkingen, pogen velen dus toch actief te blijven op de arbeidsmarkt. Het gaat bij arbeidsgehandicapten relatief vaak om ouderen. Vorig jaar was een derde van hen tussen 55 en 65 jaar oud en ruim een kwart tussen de 45 en 55 jaar oud.
09-01-2011
Pagina 17 van 43
Meer jongeren Vergeleken met 2003 is het aandeel arbeidsgehandicapte jongeren tussen 15 en 25 jaar oud toegenomen met 2 procentpunt tot 8 procent. Dit komt neer op 136 duizend jonge arbeidsgehandicapten. Hoewel arbeidsgehandicapten aangeven een langdurige aandoening te hebben waardoor ze belemmerd worden om betaald werk te verrichten of te krijgen, had in 2009 zo´n 43 procent van hen een baan van twaalf uur per week of meer. Dit terwijl van de mensen zonder handicap tijdens vorig jaar bijna drie vierde een baan had. Arbeidsgehandicapten die werken, hebben veelal een deeltijdbetrekking. In 2009 had de helft van hen een baan van tussen 12 tot 35 uur per week, terwijl van de niet-arbeidsgehandicapten ongeveer 38 procent deeltijd werkt. ANGO, 17 november 2010
3.10
Website zoekt voorbeelden
De overheid verwacht dat het aantal arbeidsbeperkte werknemers met een Wajong-uitkering de komende jaren zal verdubbelen. Terwijl de politiek vreest voor ‘nieuwe WAO-achtige taferelen’ blijken de meesten te staan trappelen om te gaan werken. Sterker nog, sinds kort zijn zij dit ook wettelijk verplicht. Voor veel werkgevers is een werknemer met een verstandelijke, lichamelijke ofpsychiatrische beperking echter geen optie, althans dat denken zij. De website Samenwerken.TV wil dat vooroordeel d.m.v. video’s van praktijkvoorbeelden veranderen. De makers zijn nu landelijk op zoek naar voorbeelden. Filmechtpaar Mascha en Manfred Poppenk zag tijdens de productie van hun alom geprezen documentaire drieluik ‘een klasse apart’ (ge!lmd op een school voor zeer moeilijke lerende kinderen in Amsterdam Noord), dat veel werkzoekenden met een arbeidsbeperking graag willen werken, maar tegen een muur aanlopen. De filmmakers stelden vast dat de beeldvorming aangaande deze groep het grootste struikelblok vormt. De overheid probeert met allerlei !nanciële tegemoetkomingen de werkgever over de streep te trekken, maar wat de boer niet kent... Gelukkig zegt één beeld meer dan duizend woorden: Samenwerken.TV werd geboren. Website Samenwerken.TV is een vrij toegankelijke website waar praktijkvoorbeelden in de vorm van video’s te bekijken zijn. Zowel werkgevers, werknemers als begeleiders verhalen over de weg die zij bewandeld hebben om te komen tot een succesvolle samenwerking. Successen, maar ook problemen worden belicht. Een zo eerlijk mogelijk beeld wordt geschetst om zo de beeldvorming te corrigeren naar de realiteit. De praktijkvoorbeelden spreken voor zich. Stuk voor stuk mensen die graag willen werken, maar die door vooroordelen een extra beperking erbij hebben gekregen: het overtuigen van hun omgeving van hun kunnen. Voorbeelden Samenwerken.TV is op zoek naar meer praktijkvoorbeelden. Om zo verder uit te groeien tot een volwaardige videodatabank waarin werknemers met een arbeidsbeperking, werkgevers en begeleiders inzicht krijgen in de diverse arbeidsmogelijkheden. Iedereen die hieraan wil bijdragen kan zich aanmelden via de website:
www.samenwerken.tv/meldjeaan De volledige praktijkvoorbeelden zijn te zien op www.samenwerken.tv ANGO, 18 november 2010
3.11
Wajongmonitor: eerste rapportage
Op 1 januari 2010 is de nieuwe Wajong ingevoerd. Om de nieuwe wet te kunnen evalueren en de Tweede Kamer van informatie te kunnen voorzien, heeft UWV in samenwerking met SZW een Wajongmonitor ingericht. Dit rapport is de eerste versie van deze monitor. Dit document is een bijlage bij: Aanbiedingsbrief eerste rapportage Wajongmonitor, Kamerstuk | 30-11-2010 Wajongmonitor: eerste rapportage PDF document | 16 pagina's | 164 KB, Rapport | 30-11-2010, Download Zie ook: Arbeidsongeschiktheid | Onderwerp | SZW SZW, 30 november 2010
3.12
Kwetsbare mensen dupe van regeringsbeleid
Van alle plannen van het kabinet zijn die voor mensen met een arbeidshandicap het meest schrijnend. Jonge gehandicapten en werknemers in de sociale werkvoorziening zien met zorg het bezuinigingsbeleid van kabinet Rutte tegemoet. Terecht protesteren zij tegen de ingrepen die worden voorgesteld. Dat beweren Jesse Klaver, lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks enAndrée van Es is wethouder voor GroenLinks (Sociale Zaken) in Amsterdam. Beide politici geven hun opinie vandaag op Volkskrant.nl. Zo zullen volgens hen Wajongers gekort worden op hun uitkering terwijl blijkt dat zij niet aan de slag komen. Inmiddels is het aantal mensen met een Wajong-uitkering in hoog tempo gestegen naar bijna 200.000. Vier op de vijf mensen in de Wajong zit zonder werk. Slechts 13.000 hebben een gewone baan. Velen willen graag aan de slag. De uitkering is nu al geen vetpot, zeker niet als je er afhankelijk van wordt. Van de 100.000 mensen die op een sociale werkplaats werken, wordt maar 5 procent naar een gewone baan begeleid. Zo is de WSW een kooi geworden die mensen weinig kansen biedt op regulier werk en een hoger inkomen. Het kabinet Rutte beperkt het aantal WSW-plaatsen en bezuinigt tegelijkertijd op re-integratie en arbeidsbemiddeling door het UWV. Het effect is volgens het CPB dat 40.000 mensen thuis komen te zitten.
09-01-2011
Pagina 18 van 43
Kritiekloos Noch de voorgestelde bezuinigingen, noch het kritiekloos verdedigen van de huidige regelingen helpt de kwetsbaren op de arbeidsmarkt. GroenLinks wil het volgens het tweetal anders. Ten eerste door veel meer banen te creëren voor mensen met weinig kansen. Dat kan door het drastisch verlichten van lasten voor werkgevers en werknemers met een laag tot modaal inkomen. Het is pijnlijk dat uitvoering van het regeerakkoord op korte termijn 100.000 banen vernietigt en op termijn niet verder komt dan het goedmaken van dit verlies. Vasthouden Ten tweede is het van belang te erkennen dat sociale regelingen mensen ook kunnen vasthouden in een uitkering in plaats van hen kansen te bieden op doorstroming. De politici vinden het niet zo gek dat het kabinet verschillende regelingen wil samenvoegen. :"Ook wij willen dat. De cruciale vraag is de komende jaren hoe we mensen in een kwetsbare positie aan het werk krijgen. De gemeenten voeren nu al de Wet Werk en Bijstand en de Wet Investeren in Jongeren uit. Met voldoende financiële middelen kunnen zij de verantwoordelijkheid nemen voor hun burgers in de bijstand, in de WSW en de Wajong, zonder schotten daartussen. Geen uitkeringsfabriek maar een participatiemachine. Werk en de mogelijkheid voor mensen om hun kansen te vergroten staan voorop." Samenvoeging KIaver en Van Es noemen dit in hun stuk de Wet Investeren in Mensen (WIM). "Uitgangspunt moet zijn dat alle mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt meedoen – in de publieke sector of met een steuntje in de rug bij werkgevers in de markt –, of scholing krijgen. Gemeenten zouden vrij moeten zijn om zelf een pakket van maatregelen en instrumenten samen te stellen om maatwerk te kunnen leveren. Niet de regeling staat centraal, maar de effectieve begeleiding naar werk." De kabinetsvoorstellen om aan werkgevers dispensatie te verlenen van het betalen van het minimumloon, kan werkgevers over de streep trekken mensen in dienst te nemen. Veel grote en kleine ondernemers geven al te kennen dat zij de verantwoordelijkheid voelen voor het aan het werk krijgen van wsw’ers. Garantie Maar werk moet altijd lonen vinden Van Es en Klaver. De overheid moet ten minste het minimumloon garanderen door loonaanvullingen te geven. Een interessante manier voor gemeenten om werk te creëren. Zo krijgen meer mensen dan nu de mogelijkheid hun talenten te ontwikkelen en naar vermogen te werken en uit de armoede te raken. "Rechts bezuinigt drastisch op sociale regelingen en lijkt zich te weinig te bekommeren om de effecten van dat beleid voor de mensen waar het om zou moeten gaan. Links dreigt een defensieve houding aan te nemen door de huidige sociale regelingen kritiekloos te verdedigen tegen de botheid van rechts. Zolang we deze patstelling niet doorbreken, zijn de meest kwetsbare mensen straks de dupe van politieke polarisatie." ANGO, 9 december 2010
3.13
Passende werkgelegenheid en reintegratiehulp noodzaak
De plannen om de Wajong, sociale werkplaatsen en de bijstand tot een regeling om te vormen worden deze week in de Kamer besproken met de staatssecretaris van SZW. Volgens de CG-Raad kan die harmonisering alleen positieve effecten hebben als er passende werkgelegenheid en hulp bij re-integratie wordt geboden. Daarvoor pleit de CG-Raad in een brief aan de Tweede Kamer. Beperking Wajong en WSW De Wajong is vanaf 2012 alleen nog toegankelijk voor duurzaam en volledig arbeidsongeschikten. Voor hen gaat de uitkering vanaf 2014 terug naar 70 procent van het minimumloon. Degenen die kunnen werken, moeten zoveel mogelijk met loondispensatie aan de slag bij reguliere werknemers. Ook het aantal sociale werkplaatsen (WSW) zal drastisch verminderen. Deze beschutte arbeidsplaatsen worden stapsgewijs van 90.000 naar 30.000 teruggebracht. Wederom met de insteek dat zoveel mogelijk mensen met een beperking bij reguliere werkgevers aan de slag gaan. Toename werkelozen De CG-Raad bestrijdt niet dat er maatregelen nodig zijn om de economische recessie om te buigen. Maar simpelweg de speciale regelingen versmallen voor mensen met een beperking, biedt geen uitkomst. Het probleem van achterblijvende arbeidsparticipatie van arbeidsgehandicapten is daarmee niet opgelost. Integendeel, het aantal werkelozen zal er fors door toenemen. Om dit te voorkomen moet er hiervoor beleid worden gemaakt. Door de kabinetsplannen zullen grote groepen arbeidsgehandicapten, die nu nog via de Wajong of bij een sociale werkplaats aan het werk kunnen, in de bijstand belanden. De re-integratiemogelijkheden zijn via de bijstand veel beperkter. Het Centraal Plan Bureau heeft berekend dat een aanzienlijke afname van de werkgelegenheid het gevolg zal zijn, omdat veel mensen met een beperking er niet in zullen slagen regulier werk te krijgen. Minder geld voor re-integratie Bovendien gaat de overheid korten op re-integratiemiddelen. Gemeenten hebben straks dus minder geld voor de reintegratie van meer bijstandgerechtigden. Zij staan dan voor de keuze of te investeren in mensen met een kleine afstand tot de arbeidsmarkt of in mensen met een grote afstand tot die markt. Dat laatste is financieel niet aantrekkelijk voor gemeenten en dus komt de re-integratie van deze groep ernstig in gevaar. Klik hier voor de brief 'Algemeen overleg Wajong/Wsw en begrotingsbehandeling 2011' aan de Tweede Kamer van de CG-Raad. (pdf-bestand) Meer over Wajong en WSW in Wij werken aan - Werk CG-Raad, 8 december 2010
09-01-2011
Pagina 19 van 43
3.14
Één loket voor keuring arbeidshandicap
Het CDA wil dat gehandicapten voortaan nog maar te maken hebben met één loket waar beoordeeld wordt in hoeverre ze kunnen werken en of ze recht hebben op een bepaalde regeling. Tweede Kamerlid Mirjam Sterk van de regeringspartij gaat dit bij de behandeling van de begroting Sociale Zaken voorstellen. Nu worden in haar ogen mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking te veel geconfronteerd met verschillende instanties, die ook weer hun eigen regels kennen op het gebied van uitkeringen, zorg en speciaal onderwijs. Op verzoek van voormalig Pvda-Kamerlid Ton Heerts is al onderzocht of het niet beter is voor mensen om één instantie te laten beoordelen of ze in aanmerking komen voor allerlei voorzieningen. Volgens Sterk hoeven de keuringsdiensten van onder meer uitkeringsinstantie UWV, gemeenten, het speciaal onderwijs en het Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ) niet in elkaar op te gaan. Zij wil enkel regelen dat een gehandicapte bij één van de loketten terecht kan voor alle vragen, omdat de instanties beter samenwerken en zij niet voor elke regeling mensen weer apart hoeven te keuren. Dit zou naar schatting 10 miljoen euro kunnen besparen. ANGO, 8 december 2010
3.15
Bonus voor baas die werkloze aanneemt
De SGP wil werkgevers een bonus geven als ze werklozen en gehandicapten met een uitkering in dienst nemen. Tweede Kamerlid Dijkgraaf van de SGP wil dit voorstellen bij de behandeling van de begroting van Sociale Zaken volgende week. „Bezuinigingen op de sociale zekerheid zijn alleen verdedigbaar als de regering ook de plicht op zich neemt meer kansen op werk te creëren”, aldus Dijkgraaf. Het kabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van PVV wil onder meer bezuinigen op regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, zoals de bijstand, sociale werkplaatsen en Wajong voor mensen die van jongs af aan gehandicapt zijn. De bedoeling is om mensen met een beperking meer aan het werk te helpen. Maar dan moeten bazen volgens Dijkgraaf wel meer gestimuleerd worden om een uitkeringsgerechtigde in dienst te nemen. Geen premiekortingen De bonus van de SGP moet in de plaats komen van premiekortingen die nu bestaan voor werkgevers die bijvoorbeeld een oudere werkloze of iemand met een uitkering wegens een arbeidshandicap aannemen. Probleem van de kortingen is volgens Dijkgraaf dat veel kleine bedrijven deze niet krijgen, omdat ze te weinig premie betalen om ervoor in aanmerking te komen. Daarbij wijst hij erop dat het overgrote deel van de werknemers in dienst is van kleinere ondernemingen. De SGP wil de bonus over verschillende jaren uitsmeren om het in dienst houden van de kwetsbaren te bevorderen. De eerste drie jaar zouden werkgevers de beloning moeten krijgen voor het aanbieden van een tijdelijk contract, daarna zou een extra bonus uitgekeerd moeten worden als de werknemers een vast contract krijgen. ANGO, 6 december 2010
3.16
PvdA wil ‘gehandicaptenquotum’ voor bedrijven
Om meer mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking aan het werk te krijgen, wil de PvdA een quotum instellen voor middelgrote en grote bedrijven. Als ondernemers dit niet nakomen, moeten ze een boete betalen van 5000 euro per gehandicapte werknemer die ze te weinig in dienst hebben. Tweede Kamerlid Mariëtte Hamer van de PvdA komt woensdag bij de behandeling van de begroting Sociale Zaken onder meer met dit voorstel. Hamer vreest dat mensen met een beperking straks moeilijker aan de slag komen door geplande bezuinigingen van het nieuwe kabinet op verschillende regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt, zoals de bijstand, sociale werkplaatsen en de Wajong voor mensen die van jongs af aan gehandicapt zijn. Flexkrachten Met de SP wil de PvdA bovendien voorstellen doen om het toenemend gebruik van flexkrachten door werkgevers een halt toe te roepen. Volgens Hamer werkt inmiddels een derde van het personeel, ongeveer 2 miljoen mensen, zonder vast contract. De PvdA-politica wil dat minister Henk Kamp (Sociale Zaken) maatregelen neemt om te voorkomen dat er nog meer ''werkende armen'' ontstaan, die soms meerdere kleine baantjes tegelijk nodig hebben om rond te komen en regelmatig een beroep moeten doen op een uitkering door de tijdelijke contracten. Als Kamp geen maatregelen weet te nemen, moeten ''slordige werkgevers'' volgens de PvdA-politica beboet worden met hogere premies in de sociale zekerheid. ANGO, 8 december 2010
3.17
Bedrijven hebben geen idee, en willen dat graag zo houden
Om meer mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking aan het werk te krijgen, wil de PvdA een quotum instellen voor middelgrote en grote bedrijven. Als ondernemers dit ‘gehandicaptenquotum’ niet nakomen, moeten ze een boete betalen van 5.000 euro per gehandicapte werknemer die ze te weinig in dienst hebben. Met dit voorstel kwam gisteren Kamerlid Mariëtte Hamer (PvdA). Ze meldde bang te zijn dat deze groep door de geplande bezuinigingen helemaal niet meer aan het werk komt.DePers.nl peilde de mening van mensen over dit onderwerp. Vakbondsbestuurder Erica Hemmes van FNV Bondgenoten ontvangt het voorstel met gejuich, op één klein puntje na. ‘Ik denk alleen dat een boete van 5.000 euro niet voldoende is, dat zou hoger moeten zijn’. Nicolette Mak, directeur van Valid People, een vacaturebank voor mensen met een fysieke handicap of chronische ziekte, heeft geen goed woord over voor het gehandicaptenquotum. Ze noemt het voorstel ‘ontzettend aanmatigend’. ‘Het is heel slecht voor de beeldvorming van mensen met een beperking als bedrijven worden verplicht om een vast aantal
09-01-2011
Pagina 20 van 43
gehandicapten in dienst te nemen. Zij willen toch net als iedereen aangenomen worden vanwege hun competenties en niet omdat dat bedrijf toevallig nog drie mensen met een handicap moeten hebben. Pfff, wat een onzin zeg.’ Getallen onbekend ‘Informatie over het aantal gehandicapten dat hier werkt, hebben we niet gedetailleerd in beeld’, klinkt het bij Rabobank. ‘We wachten wel af of het zover komt’. Bij collega-banken ING en ABN Amro en bedrijven als SBM Offshore, de Nederlandse Spoorwegen en Unilever zijn ze vermoedelijk ook nog aan het tellen. Op de vraag hoeveel gehandicapten zij in dienst hebben, kwam eveneens nog geen antwoord. Weer andere, waaronder Philips en Heineken zeggen ‘een behoorlijk aantal’ Wajongers (jonggehandicapten) in dienst te hebben, maar weten niet precies hoeveel. Luchtvaartmaatschappij KLM meldt het aantal niet boven water te hebben gekregen. Verzekeraar Aegon zegt ‘geen actief beleid te voeren op mensen met een handicap of structurele beperking.’ Ook hier geen cijfers. Geen quotum ‘Wij willen geen quotum, dat zou een soort kramp veroorzaken om aan de norm te voldoen’, zegt Maarten Thijs van Triodos Bank, dat net als telecomreus KPN nogal wat gehandicapten in dienst heeft. Beiden willen geen aantallen noemen. ‘Dat stigmatiseert’, aldus Thijs. Volgens Shell-woordvoerder Wim van der Wiel rapporteerde de oliemaatschappij dergelijke cijfers ooit wel, maar stopte de oliemaatschappij daarmee toen het niet meer wettelijk verplicht was. Een quotum ziet Shell niet zitten. ‘Al is het maar om te voorkomen dat je mensen gaat brandmerken. Bij een sollicitatie kijken we gewoon naar de meest geschikte kandidaat, gehandicapt of niet.’ Wat is gehandicapt Bovendien, zo vraagt hij zich af: ‘Wanneer is iemand eigenlijk gehandicapt?’ Zelf valt hij naar eigen zeggen volgens Defensie ook in die categorie. ‘Iets met mijn knie, maar hier word ik absoluut niet zo gerangschikt.’ Zelfs bij de rijksoverheid, waar een soortgelijk quotum per 1 januari ingaat, is nog veel onduidelijk. ‘We weten niet precies hoeveel gehandicapten we in dienst hebben’, zegt woordvoerder Vincent van Steen. ‘We kennen namelijk geen eenduidige definitie van een gehandicapte.’ Hij voegt er aan toe dat er op het totale aantal van 124 duizend werknemers ‘inmiddels 200 Wajongers zijn gerealiseerd’. ANGO, 9 december 2010
3.18
UWV-perspectief online
Het blad UWV Perspectief dat in een oplage van 800.000 exemplaren naar mensen met een WAO-, WAZ, Wajong- en WIA-uitkering wordt verstuurd, heeft een online versie gekregen. De doelstelling van UWV Perspectief – het blad zowel als de site – is om elke arbeidsgehandicapte te informeren, te motiveren en – waar mogelijk – te activeren. Met de komst van UWV Perspectief online kan daarin nog beter worden voorzien. Er is een intensieve link tussen het blad en de site. Wanneer over een onderwerp in het blad meer informatie op de site staat, wordt dit expliciet aangegeven. Maar UWV Perspectief online biedt nog meer: een overzicht van alle verhalen van de afgelopen nummers, filmpjes waarmee deze verhalen worden ondersteund, boekbesprekingen, dagboeken en mogelijkheden om mee te denken aan onderwerpen voor het nieuwe gedrukte nummer. Drie keer per jaar De gedrukte versie van UWV Perspectief verschijnt met de komst van de online versie voortaan nog drie keer per jaar (was vier keer). Daartegenover staat dat de webversie wekelijks zal worden voorzien van een nieuw verhaal of artikel. Bezoekers van de site kunnen zich via RSS-feeds aanmelden en krijgen hier dan automatisch bericht van. U kunt de site vinden onder www.uwv.nl/perspectief. De site maakt onderdeel uit van de navigatiestructuur van uwv.nl, maar heeft toch een volledig eigen gezicht. De nieuwe site voldoet aan de webrichtlijnen die de overheid heeft vastgesteld voor deze sites. Dat betekent dat de site voor iedereen toegankelijk is, ook wanneer men een visuele beperking heeft. ANGO, 26 oktober 2010
3.19 De Krom ontkent banenverlies WSW Staatssecretaris Paul de Krom van Sociale Zaken ontkent dat er bij de sociale werkplaatsen zeker 30.000 banen voor mensen met een arbeidsbeperking verdwijnen. De linkse oppositie in de Tweede Kamer is daar zeer ongerust over, bleek woensdag in een Kamerdebat. Het kabinet wil bezuinigen op de totale uitgaven in de WSW en op de jong gehandicapten in de Wajong. Dat wil het mogelijk maken door meer mensen weer aan de slag te krijgen in een volwaardige baan, eventueel met ondersteuning of begeleiding. De beoordeling van nieuwe mensen die zich voor de WSW melden, wordt dus in de toekomst strenger. Op dit moment werken er ongeveer 100.000 mensen op een sociale werkplaats. De SP en de PvdA vrezen dat van deze banen er 30.000 tot 60.000 verdwijnen, maar volgens De Krom is dat niet het geval. Veel meer mensen zullen een reguliere baan krijgen, waardoor de instroom in de WSW (wet sociale werkvoorziening) flink zal dalen. ''Het is niet zo dat die 30.000 mensen op straat komen te staan’’, aldus De Krom. Verminderd Volgens hem kan de instroom ''verantwoord en zorvuldig’’ verminderd worden. Mensen die een ‘beschutte’ werkplaats hebben houden die. Eerder maakte het kabinet al duidelijk dat de mensen die nu een WSW- of Wajong-uitkering hebben, die houden. Maar als het kabinet niet zou ingrijpen, verdubbelt het aantal jong gehandicapten volgens De Krom de komende jaren naar 400.000. Hij vergeleek dat met het WAO-drama in de jaren tachtig. ''Wij accepteren dat niet. Wij zeggen: plak ze geen etiket op, maar bied ze een kans om volwaardig in een reguliere baan mee te draaien. Wij willen mensen er met de haren bij slepen.’’ De Krom zei dat hij wil samenwerken met de sociale partners, de gemeenten en het bedrijfsleven. 93 procent van de bedrijven zou bereid zijn jong gehandicapten een baan te bieden.
09-01-2011
Pagina 21 van 43
Politieke toekomst PvdA-Kamerlid Mariëtte Hamer wilde weten of De Krom zijn politieke toekomst afhankelijk maakt van zijn optimistische ambities. ''Vanzelfsprekend’’, zei hij en daagde de Kamer uit hem in de toekomst weg te sturen als ze ontevreden is. ''U moet mij afrekenen en bovenop de huid zitten.’’ Een uitwerking van de ideeën om meer jong gehandicapten en mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen is er nog niet. Toch zijn de bezuinigingen al wel ingeboekt, zei Hamer. De Krom zegde toe maandag een tijdschema over de uitwerking en het overleg met sociale partners, gemeenten en bedrijven naar de Kamer te sturen. ANGO, 2 december 2010
3.20
Toekomst sociale werkplaatsen snel bekend
Begin volgend jaar moet duidelijkheid komen over de geplande bezuinigingen op de bijstand, sociale werkplaatsen en Wajong-uitkering voor mensen die van jongs af aan gehandicapt zijn. Staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken) schreef maandag in een brief aan de Tweede Kamer dat hij in januari 2011 de hoofdlijnen en contouren van de plannen bekend wil maken. Het minderheidskabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van PVV wil de verschillende regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt samenvoegen. De bedoeling is dat mensen met een beperking meer aan een 'gewone' baan geholpen worden en minder een beroep doen op een uitkering of de sociale werkplaatsen. Het streven is om de nieuwe regeling per 1 januari 2012 in te voeren. ANGO, 7 december 2010
3.21
Werkgarantie voor mensen in de WSW
GroenLinks wil een werkgarantie voor de WSW-ers en voor mensen die op de wachtlijst staan voor de sociale werkvoorziening. Deze garantie moet wat GroenLinks betreft deel uit maken van het nog te sluiten Sociaal Akkoord tussen dit kabinet en de sociale partners. Tweede Kamerlid Jesse Klaver pleit voor een Wet Investeren in Mensen (WiM). Deze wet bundelt de Wet werk en bijstand (WWB), Wet investeren jongeren (WIJ), Wajong en delen van de Wet sociale werkvoorziening (WSW) tot een nieuwe regeling waarin meedoen het uitgangspunt is. Klaver: “Wij kiezen voor één regeling waarin de mens centraal staat. Heel anders dan dit kabinet dat met hun samenvoegingvoorstel slechts op zoek geweest is naar geld.” Ruim 200.000 mensen met een beperking zitten op dit moment thuis zonder werk en staan op een wachtlijst die dagelijks groeit. Van de 100.000 wsw-ers die wel werken, heeft slechts 5% een baan bij een reguliere werkgever. Dit kabinet kiest ervoor fors te bezuinigen op uitkeringen, participatie en wil op termijn 30.000 banen in de sociale werkplaatsen schrappen. Hiermee komen 40.000 mensen met een beperking thuis te zitten. Met deze bezuinigingen ontneemt dit kabinet de mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt kansen en perspectief mee te kunnen doen. GroenLinks wil de door het kabinet voorgestelde belastingverlichting voor ondernemers ter waarde van 600 miljoen euro inzetten voor de WiM. Via deze maatregel worden 10.000 banen gecreëerd. In totaal creëert GroenLinks 400.000 banen in plaats van de 100.000 van het kabinet. “Iedereen die langer dan een jaar werkloos is, krijgt een participatiecontract met de gemeente, tegen een vergoeding van het wettelijk minimumloon. Scholing, begeleiding, kinderopvang en deeltijdwerk maken ook deel uit van dit participatiecontract. Zo gaan mensen van werk naar werk, in plaats van werk naar bijstand", aldus Klaver. GroenLinks persbericht 7 december 2010 Jese Klaver
3.22
Bijzondere werknemers
De sociale werkvoorziening, daar werken toch alleen maar gekken? Een wijdverbreid misverstand. Los van het pijnlijke woord ‘gekken’ doet dit de werknemers in de sociale werkvoorziening tekort. Via de tentoonstelling en het bijbehorende boek Bijzondere Werknemers hebben fotograaf Chris de Bode en schrijvers Ans Pelzer en Marie Kiebert eenentwintig van deze werknemers in de sociale werkvoorziening een gezicht gegeven. Gisteren werd in Den Haag het eerste exemplaar van boek overhandigd aan staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken). Geboren worden met een handicap, invalide na een ongeluk of ziek worden, het overkomt jaarlijks duizenden mensen. Veel van deze mensen willen en kunnen werken. Helaas lukt het niet iedereen om dat in het gewone bedrijfsleven te doen. Daarom bestaat er de mogelijkheid van de sociale werkvoorziening, een beschermde werkplek voor mensen met een handicap. De mensen die zich voor het project van fotograaf Chris de Bode en de schrijvers Ans Pelzer en Marie Kiebert hebben laten portretteren, hadden de moed met zichzelf en hun verhaal naar buiten te komen. Door zich zo open te stellen, komen ze ook op voor al die andere werknemers in de sociale werkvoorziening. Bijzondere Werknemers maakt deel uit van het FNV-project Werkende Armen en het Abvakabo FNV WSW-project. De tentoonstelling ‘reist’ het land door. Uit het lood In zijn dankwoordje gaf de staatssecretaris aan dat de overheidsfinanciën uit het lood geslagen zijn. "Daar moet snel iets aan worden gedaan. We zullen meer moeten doen met minder geld. Daar loop ik niet voor weg." De Krom wil wel heel zorgvuldig met die bezuinigingen omgaan. Daarom was het ook heel belangrijk voor hem om duidelijk te maken wat hij wel en wat hij niet gaat doen. "Wat we niet gaan doen is aan de positie komen van de mensen die nu een baan in de sociale werkvoorziening hebben. Zij worden niet herkeurd; zij blijven gewoon de bescherming houden die ze nu hebben." En hij ging verder met: " Wat we niet gaan doen is de WSW volledig afsluiten voor mensen die ook in de toekomst beschut werk nodig hebben. Er verandert niets Mensen met een indicatie voor een beschutte werkplek houden toegang tot de WSW. Ook straks." Ook wil de
09-01-2011
Pagina 22 van 43
staatssecretaris de positie van jongeren die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn aantasten. "Voor hen verandert er niets. Hun uitkering blijft op het huidige niveau." Wel vindt de bewindsman dat er teveel mensen 'gevangen zitten' in regelingen waar zij niet of nauwelijks uit komen. Terwijl zij er wel degelijk uit zouden kunnen komen. "Een baan biedt immers kansen om je te ontplooien, om vooruit te komen, om zoveel mogelijk op eigen benen te staan." Levensverhalen De volledige levensverhalen van de geportretteerden zijn te lezen in het boek Bijzondere Werknemers. Verhalen uit de sociale werkvoorziening. Uitgave: Stichting FNV Pers ISBN 978-90-74736-41-1 Het boek is te koop of te bestellen bij de erkende boekhandel ANGO, 7 december 2010
3.23
Niet korten op sociale werkplaats
De voltallige oppositie wil niet dat het kabinet fors bezuinigt op sociale werkplaatsen en begeleiding van werklozen als er niet tegelijkertijd banen bijkomen. Ook de coalitiepartijen VVD en CDA en gedoogpartij PVV willen dat veel meer mensen met een handicap werk krijgen, maar zij blijven bij de bezuinigingen. Volgens het CDA heeft de coalitie ’de dure plicht’ om de mensen die door de hervormingen niet meer in de sociale werkvoorziening terecht kunnen aan het werk te helpen, maar quota voor werkgevers om arbeidsgehandicapten in dienst te nemen, zoals de PvdA wil, ziet de coalitie niet zitten. Wat is nu eigenlijk echt sociaal, was gisteren in het debat over de begroting van sociale zaken de centrale vraag. De linkse oppositie heeft er grote moeite mee dat het kabinet het voor mensen met een handicap mogelijk maakt dat ze hun leven lang moeten werken voor een loon dat op of onder het minimumloon ligt. Onder minimumloon De PVV vond het tot voor kort ook onacceptabel om mensen structureel onder het minimumloon te laten werken. Nu is die partij dezelfde mening toegedaan als de VVD en het CDA. Die partijen menen dat alleen zo op een betaalbare manier meer mensen aan het werk komen. „Het is pas echt onacceptabel om grote groepen aan de kant te laten staan”, zegt PVVKamerlid Leon de Jong. „De PVV loopt niet weg voor haar verantwoordelijkheid.” Tegenprestatie In het regeerakkoord staat ook dat bijstandsgerechtigden een tegenprestatie moeten leveren. VVD en PVV vroegen het kabinet gisteren om dit snel in de wet te zetten, zodat gemeenten mensen kunnen vragen om koffie rond te brengen in een verzorgingstehuis of om sneeuw te ruimen als dat nodig is. Contraproductief, menen PvdA, GroenLinks, SP en ChristenUnie. Gemeenten kunnen uitkeringsgerechtigden nu al verplichten trajecten te volgen. „Als iemand met een uitkering nuttig werk doet als conciërge of in een bejaardentehuis, dan moeten we zo iemand toch ook betalen? Dan kun je hem echt uit een uitkering helpen”, meent Karabulut (SP). Vandaag antwoorden minister Kamp en staatssecretaris De Krom. ANGO, 9 december 2010
4. 4.1
WTCG en koopkracht Onrust over uitkering WTCG-geld
Veel mensen hebben deze maand tot hun verbazing een WTCG-toelage gehad, terwijl ze niet chronisch ziek of gehandicapt zijn. Daarnaast zijn er ook veel mensen die niks krijgen, terwijl ze wel tot de doelgroep behoren. De CG-Raad vindt dat de regeling daarom met spoed moet worden verbeterd. De Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten (WTCG) is eind 2008 overhaast ingevoerd. De CG-Raad heeft er toen nadrukkelijk op gewezen dat de afbakening van de doelgroep grote gebreken vertoonde en dat uitstel van de regeling gewenst is. Daar is door het toenmalige kabinet Balkenende geen gehoor aan gegeven. Het resultaat is nu dat veel mensen die het geld niet nodig hebben, wel geld krijgen. Daarnaast zijn er ook veel mensen die onterecht geen geld krijgen. Zoals blinden en mensen met zeldzame aandoeningen. Meerkosten De WTCG is een regeling die speciaal bedoeld is voor chronisch zieken en gehandicapten die meerkosten hebben door hun aandoening. De afbakening van de doelgroep is vanaf het begin echter een probleem geweest. Die gebeurt namelijk op basis van zorg- of medicijngebruik. Maar het slikken van bijvoorbeeld een bepaald medicijn hoeft helemaal niet te betekenen dat iemand echt meerkosten heeft en tot de beoogde doelgroep behoort. Dat leidt er nu dus toe dat een deel van de mensen onterecht geld krijgt. Hierdoor komt de hele regeling in een slecht daglicht te staan. Terwijl de echte doelgroep deze financiële steun in de rug juist hard nodig heeft. Andere systematiek De CG-Raad heeft vanaf het begin gepleit voor een andere afbakeningssystematiek. Daarbij moet gekeken worden naar de beperkingen die mensen van hun aandoening ondervinden in het dagelijks leven. Dat geeft een veel betere indicatie van hun meerkosten dan de nu gebruikte criteria. TNO is inmiddels met een onderzoek hiernaar bezig. Daarbij wordt onderzocht of het classificatiesysteem ICF voor deze verbetering van de afbakening kan worden gebruikt. Dit onderzoek zal begin volgend jaar naar de Kamer worden gestuurd. Luister naar een item over dit onderwerp op Radio 1, 10 november Lees een artikel in NRC van 10 november Meer over de WTCG in Wij werken aan - Geldzaken
09-01-2011
Pagina 23 van 43
CG-Raad, 9 november 2010
4.2
Rechterlijke uitspraak over Compensatie Eigen Risico (CER)
In oktober 2010 heeft de Centrale Raad van Beroep een belangrijke uitspraak in hoger beroep gedaan over de Compensatie Eigen Risico (CER). De uitspraak bevestigt de visie van de CG-Raad: als mensen zelf kunnen aantonen dat zij voldoende zorg gebruikt hebben om in aanmerking te komen voor de CER, dan moet het CAK de aangeleverde gegevens van deze mensen checken. Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) voert de regeling Compensatie Eigen Risico (CER) uit. Mensen die zoveel zorg gebruiken dat zij het volledige bedrag aan eigen risico kwijt zijn, krijgen dit jaar 54 euro terug (de CER). Om na te gaan wie recht hierop heeft, gaat het CAK af op gegevens van Vektis, informatiecentrum van de zorgverzekeraars, dat gegevensbestanden beheert. Aanvullende gegevens De rechterlijke uitspraak maakt duidelijk dat het CAK verplicht is verder te kijken dan alleen naar de gegevens van Vektis, als mensen zelf nadere gegevens over hun zorggebruik in het afgelopen jaar kunnen overleggen. Alleen bij bezwaren die niet onderbouwd worden met aanvullende gegevens mag het CAK zich beperken tot gegevens van Vektis, om de aanspraak op de CER vast te stellen. Duidelijkheid De rechterlijke uitspraak geeft ook duidelijkheid op andere punten. Bijvoorbeeld dat het recht op compensatie is gebaseerd op strikte eisen, die zijn vastgelegd in de wet. Voorbeeld: je moet echt voldoen aan de eis geleverde hoeveelheden medicijnen binnen het kalender jaar. In het voorafgaande jaar bestelde medicijnen tellen niet mee. Compensatie Eigen Risico 2010 Het CAK heeft voor 2010 beschikkingen verstuurd aan mensen die de CER tegemoet kunnen zien. Wie geen beschikking ontvangt en volgens de criteria wel recht heeft op de CER kan via de website van het CAK alsnog een aanvraag indienen. Mensen die denken dat zij onterecht geen CER ontvangen kunnen een bezwaarprocedure aanspannen. Het is hierbij van belang dat u uw bezwaar duidelijk motiveert.
Lees hier de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep Meer over de CER in Wij werken aan - Geldzaken Meer over proefprocessen in Wij werken aan - Recht Meer informatie over de CER vindt u ook op de website van het CAK CG-Raad, 17 november 2010
4.3
Geld chronisch zieken komt verkeerd terecht
Duizenden zieken en gehandicapten krijgen van de overheid aan het eind van dit jaar een financiële tegemoetkoming, terwijl de door hen gemaakte kosten al eerder vergoed zijn door de zorgverzekeraar. Het gaat mogelijk om tientallen miljoenen die dubbel uitgekeerd worden door de nieuwe wet WTCG. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 20.000 mensen. Tegelijk krijgen veel andere chronisch zieken en gehandicapten helemaal geen geld van dezelfde regeling. 5000 deelnemers aan het onderzoek van EenVandaag krijgen een tegemoetkoming van 150 tot 500 euro op basis van WTCG. 12 procent van hen zegt het geld niet nodig te hebben omdat hun kosten al door de ziektekostenverzekeraar betaald zijn. Veel ondervraagden zitten niet op het geld te wachten en zien liever dat het terecht komt bij mensen die het echt nodig hebben. ‘In mijn familiekring hebben 3 personen een bedrag gekregen. Bij alledrie zijn de kosten betaald door de zorgverzekering. Dit geld had beter besteed kunnen worden!’, aldus een deelnemer. Blinden krijgen niets Bijna één op de tien deelnemers ( 9 procent) krijgt geen geld, maar denkt dat hij wel voor een tegemoetkoming in aanmerking komt. ‘Na twee hersenbloedingen ben ik zwaar gehandicapt en zit in een rolstoel. Ik krijg geen tegemoetkoming omdat ik te weinig medicijnen gebruik.’ Onder deze groep bevinden zich ook honderden chronisch zieken en lichamelijk gehandicapten, zoals slechthorenden en blinden die jaarlijks hoge kosten maken. Zij vragen zich af waarom zij niet onder de regeling vallen: Afschaffen De WTCG, Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten, vervangt de fiscale aftrek van de buitengewone ziektekosten. Minister Schippers overweegt de wet af te schaffen als het geld niet terecht komt bij de mensen voor wie het bedoeld is, zo zegt zij vanavond in een reactie in EenVandaag. Zij wil de wet nog één laatste kans geven. ‘Ik vind dat die regeling goed moet werken. Krijgen we hem niet goed, krijgen we hem niet scherp, dan moeten we hem afschaffen', aldus Schippers. Over het onderzoek Aan het onderzoek deden 20.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. 5000 van hen krijgen een tegemoetkoming op basis van de wtcg. Het onderzoek vond plaats van 15 tot en met 18 november 2010. Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 40.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. Panelleden krijgen ongeveer een keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 60 tot 70 procent van de panelleden. ANGO, 24 november 2010
4.4
WTCG blijft gemoederen bezig houden
Het feit dat mensen soms onterecht een WTCG-tegemoetkoming krijgen, blijft rondzingen in de media. De berichtgeving leidt soms tot misverstanden en tot de nodige onrust bij de doelgroep.
09-01-2011
Pagina 24 van 43
Veel chronisch zieken zijn bevreesd dat dit kabinet de negatieve publiciteit zal aangrijpen om de Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten (WTCG) volledig af te schaffen. De CG-Raad krijgt reacties van chronisch zieken die erop wijzen dat ze het geld hard nodig hebben. Ze hebben door hun aandoening vaak al een forse inkomensachteruitgang gehad en daarbij komen dan nog extra hoge (ziekte)kosten. De 150 tot 500 euro per jaar uit de WTCG is dan een welkome aanvulling. Inkomenseffecten De WTCG afschaffen zou zeer negatieve inkomenseffecten voor chronisch zieken en gehandicapten hebben. Want eerder zijn de fiscale aftrekmogelijkheden voor ziektekosten sterk beperkt. Dit dreigde voor chronisch zieken en gehandicapten een grote financiële aderlating te worden. Om dat (deels) te voorkomen is de Wtcg ingevoerd. Afschaffing van de WTCG, zonder dat daar een betere regeling voor terugkomt, leidt tot groot maatschappelijk onrecht. En de CG-Raad is ervan overtuigd, dat dit ook door de politieke partijen in de Tweede Kamer niet geaccepteerd zal worden. Een Vandaag In de berichtgeving in de media ligt de nadruk sterk op de mensen die onterecht wel geld krijgen. Toch is de groep die onterecht geen geld krijgt groter. Dat blijkt ook uit de enquete die het tv-programma Een Vandaag hield onder de leden van het eigen Opiniepanel. Van de 5000 mensen die Wtcg-geld hadden gehad, zei 12% (minder dan 700 mensen) dat ze het geld niet nodig hebben omdat de kosten al door de zorgverzekeraar zijn vergoed. Daarnaast waren er echter 1750 mensen die geen geld hadden gehad, terwijl ze denken daar wel recht op te hebben. Misverstand In de media komen mensen aan het woord die menen dat ze onterecht geld hebben gehad. Voor een deel van de mensen klopt dat ook. Dit komt omdat de afbakeningssystematiek niet op orde is en daar heeft de CG-Raad al vaak op gewezen. Maar sommige mensen denken dat ze onterecht geld krijgen bijvoorbeeld omdat ze hun medicijnen al vergoed hebben gekregen via hun zorgverzekeraar. Daar gaat het echter niet om. Vaak hebben ze door hun aandoening – waarvoor ze medicijnen slikken – ook nog andere kosten. Als dat zo is, horen ze weldegelijk tot de echte doelgroep. Een andere groep die soms denkt onterecht geld te hebben gehad, zijn mensen met hogere inkomens. Als zij echter chronisch ziek of gehandicapt zijn, horen ze bij de doelgroep. De regeling is voor de hele doelgroep bedoeld; daarbij speelt het inkomen geen rol. Klik hier voor de uitzending van Een Vandaag. Met daarin ook een reactie van CG-Raad directeur Ad Poppelaars. Lees ook bezorgde reacties van chronisch zieken op de website van Trouw. Meer over de WTCG in Wij werken aan - Geldzaken CG-Raad, 25 november 2010
4.5
Voer belastingaftrek buitengewone zorguitgaven weer in
SP-Kamerlid Renske Leijten heeft geschrokken gereageerd op uitspraken van minister Schippers over de financiële tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten. Schippers overweegt de WTCG (Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten) af te schaffen, nu bekend is geworden dat deze wet slecht functioneert. De SP vreest, ondanks de terechte kritiek op deze wet, de gevolgen voor mensen met hoge zorgkosten. Leijten heeft, samen met de PvdA, inmiddels Kamervragen gesteld. Leijten: ‘de WTCG is inderdaad een draak van een wet, waar de SP ook altijd tegen was. Waar wij voor waarschuwden is nu gebeurd: veel mensen krijgen onnodig en ongewild een tegemoetkoming van de overheid, terwijl veel chronisch zieken en gehandicapten ten onrechte niets krijgen en in de kou worden gezet. Het bruut schrappen van de regeling is echter geen optie. Veel beter is het om de belastingaftrek van buitengewone ziektekosten weer in te voeren.’ Verslechtering De WTCG is in 2008 ingevoerd ter vervanging van de regeling om hoge zorgkosten gedeeltelijk van de belasting af te trekken. De SP zag deze wet als een verslechtering van de financiële positie van chronisch zieken en gehandicapten en stemde daarom tegen. Ook diverse maatschappelijke organisaties, zoals de CG-raad waarschuwden voor de overhaaste en onzorgvuldige invoering. Leijten: ‘Ouderen, zieken en gehandicapten zijn financieel de dupe geworden van deze krakkemikkige wet. In plaats van hun koopkracht nog verder aan te tasten, zoals het kabinet wil, lijkt het me beter om de belastingaftrek weer in te voeren. Dan kunnen mensen weer gewoon met een bonnetje hun noodzakelijke zorguitgaven aantonen en kan de WTCG in de prullenbak. Dat is toch niet zo ingewikkeld?’ ANGO, 25 november 2010
4.6
Schokkende cijfers over koopkracht chronisch zieken
Chronisch zieken en gehandicapten met lage inkomens hebben de afgelopen jaren heel veel koopkrachtverlies geleden. Zij zullen in 2011 tussen de 180 en 1244 euro minder te besteden hebben dan mensen met vergelijkbare inkomens. De Chronisch zieken en Gehandicapten Raad roept het kabinet daarom op om deze groep bij komende bezuinigingen te ontzien. De CG-Raad heeft het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) gevraagd om de koopkrachtontwikkeling voor huishoudens met hoge zorgkosten tussen 2008 en 2011 in beeld te brengen. De uitkomsten bieden een onthutsend beeld. Veel chronisch zieken en gehandicapten met lage inkomens gaan er tussen 2008 en 2011 honderden euro’s per jaar op achteruit. Het koopkrachtverschil tussen chronisch zieken en gehandicapten en huishoudens zonder extra zorgkosten groeit dramatisch. Enkele voorbeelden Enkele voorbeelden van huishoudens met een chronische zieke of gehandicapte: Een paar in de bijstand heeft in 2011 netto 312 euro minder te besteden dan in 2008
09-01-2011
Pagina 25 van 43
Een alleenstaande met minimumloon 528 euro minder Een paar met minimumloon 1272 euro minder Een alleenstaande WAO’er 300 euro minder Een paar met kinderen met minimumloon 768 euro minder Voor 65-plussers is het beeld wat diverser. Chronisch zieken zonder aanvullend pensioen gaan er licht op vooruit. Maar paren met een klein aanvullend pensioen gaan er tussen de 120 en 624 euro op achteruit tussen 2008 en 2011. Oorzaken De sterke koopkrachtdaling wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de fiscale aftrekmogelijkheden voor zorgkosten zijn beperkt. Door de lagere aftrek wordt het verzamelinkomen hoger. Dat leidt weer tot lagere toeslagen, zoals de huurtoeslag, en hogere eigen bijdragen voor bijvoorbeeld de Wmo. Het onderzoek maakt zonneklaar dat chronisch zieken en gehandicapten met lage inkomens veel meer in koopkracht achteruit gaan dan de rest van Nederland. De CG-Raad krijgt regelmatig signalen dat de rek eruit is. Chronisch zieken moeten steeds vaker hun spaargeld aanspreken door toenemende zorgkosten of schulden maken. Wensen Vanaf vandaag vindt de begrotingsbehandeling van sociale zaken en werkgelegenheid plaats. De CG-Raad doet een dringend beroep op minister Kamp om chronisch zieken en gehandicapten te ontzien bij de komende bezuinigingen. Bij nieuw beleid op het gebied van arbeidsparticipatie, zorg en inkomen dienen de inkomenseffecten voor chronisch zieken en gehandicapten apart in kaart gebracht te worden. Verder moet dit kabinet ervoor zorgen dat mensen voldoende inkomen overhouden om aan de samenleving mee te kunnen doen. Dat dreigt nu in gevaar te komen. Een alleenstaande chronisch zieke met een bijstandsuitkering heeft volgens het Nibud slechts 67 euro vrij te besteden per maand. (Cijfer uit 2010) Meedoen aan de maatschappij komt daardoor in gevaar. Klik hier voor het rapport 'Koopkrachtberekeningen voor huishoudens met extra zorgkosten van 2008 tot 2011' van het Nibud. (pdf-bestand) Meer over de koopkracht in Wij werken aan - Geldzaken CG-Raad, 8 december 2010
4.7
Ombudsman over compensatieregeling eigen risico
Chronisch zieken krijgen een compensatie van 54 euro voor het eigen risico in de zorg. Het Vara-programma de Ombudsman besteedde vrijdag aandacht aan de mensen die onterecht buiten de boot vallen. De CG-Raad wijst er al enkele jaren op dat de criteria om voor de regeling in aanmerking te komen, niet voldoen. Hierdoor krijgen veel chronisch zieken niet het geld waar ze recht op hebben. In het Vara-programma roept directeur Ad Poppelaars minister Schippers op om daar snel verandering in te brengen. Ook maakt het programma pijnlijk duidelijk dat de ene chronisch zieke wél geld krijgt en de ander – die zeker niet minder ziek is – niet. De Kamerleden Mulder (VVD) en Smilde (CDA) willen dat deze problemen zo snel mogelijk worden verholpen. Liefst al volgend jaar. Verbeteringen De CG-Raad vindt dat de regeling snel kan worden verbeterd. Er liggen namelijk al goede verbetervoorstellen voor de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het aanpassen van de medicijnlijst en het toevoegen van hulpmiddelen aan de criteria. Deze verbeteringen kunnen merendeels ook voor de compensatieregeling eigen risico worden gebruikt. Klik voor het Ombudsman-item hier Meer over CER in Wij werken aan - Geldzaken CG-Raad, 13 december 2010
4.8
Informatiemap overheidsbijdragen
Het Voorlichtingscentrum Overheidsbijdragen is een particulier initiatief en is in 2009 ontstaan uit onvrede over de gebrekkige voorlichting over overheidsvoorzieningen. Uit cijfers van het Centraal Planbureau is namelijk gebleken dat jaarlijks ongeveer 1 miljard euro niet terecht komt bij mensen die daar recht op hebben. Door de onzekerheid over de pensioenen en bezuinigingen willen steeds meer mensen, waaronder ook de middeninkomens, informatie over extra financiéle voorzieningen en compensatieregelingen. Er zijn meer dan honderd landelijke en ongeveer dertig gemeentelijke bijdragen om het inkomen aan te vullen. Veel bijdragen zijn inkomensonafhankelijk en de bedragen kunnen aanzienlijk zijn. Goede overheidsvoorlichting hierover ontbreekt helaas waardoor veel mensen soms jarenlang veel geld mislopen. In één oogopslag zien waar u recht op heeft Voor mensen die het omslachtig en tijdrovend vinden om zelf bij overheidsloketten of op internet uit te zoeken waar ze allemaal recht op hebben, geeft het Voorlichtingscentrum twee keer per jaar de informatiemap 'Overheidsbijdragen' uit. Hierin staan de vergoedingen en bijdragen van alle instanties en instellingen helder en overzichtelijk op een rij. Het dagblad Trouw schreef dat, alleen al voor de eigen woning, tot €8000,- aan overheidsbijdragen kan worden aangevraagd. Bestellen De nieuwste oktober-editie 2010 van de informatiemap 'Overheidsbijdragen' bevat 140 actuele overheidsbijdragen en kost eenmalig € 15,90 (inclusief twee updates) exclusief verzendkosten. Klik hier voor meer informatie over het Voorlichtingscentrum Overheidsbijdragen en voor het bestellen van de informatiemap.
09-01-2011
Pagina 26 van 43
ANGO, 15 december 2010
5. 5.1
WMO en AWBZ De knelpunten in de begroting van VWS
Dinsdag 8 november bespreekt de Tweede Kamer de Begroting 2011 met de nieuwe minister en staatssecretaris van VWS, Edith Schipper en Marlies Veldhuijzen van Zanten-Hyllner. De CG-Raad heeft voorafgaand aan het debat de belangrijkste knelpunten bij Kamerleden onder de aandacht gebracht. Zoals de voorgenomen beperking van het basispakket. Bij een begrotingsbespreking wordt in principe het ‘huishoudboekje’ van het Ministerie voor het komende jaar doorgenomen en wordt aan de tweede kamer gevraagd de plannen goed te keuren. De plannen die er nu zijn voor de uitgaven aan zorg in 2011 zijn nog door het vorige kabinet gemaakt. Maar de verwachting is dat er in deze begrotingsbesprekingen ook al aandacht zal zijn voor de plannen van het nieuwe kabinet met de zorg. De CG-Raad heeft de leden van de Tweede Kamer een brief gestuurd waarin belangrijke knelpunten voor chronisch zieken en gehandicapten worden benoemd. Ook worden in de brief een aantal voorstellen gedaan om te voorkomen dat mensen met een chronische ziekte of handicap tussen wal en schip vallen en extra hard geraakt worden door de voorgestelde maatregelen. Verkleining basispakkket De regering wil de komende jaren de zorgtoeslag beperken en daarbij het basispakket van de ziektekostenverzekering verkleinen. Door de pakketverkleining zullen mensen zich moeten bijverzekeren of zelf medicatie of behandeling gaan betalen. Het gaat hierbij om wat genoemd wordt: ‘lage ziektelast’ of om zaken die door het kabinet als ‘ongemak’ worden betiteld in plaats van als ziekte of aandoening. Het kabinet verwacht de komende jaren hierdoor een miljard te bezuinigen op de medische zorg. De CG-Raad is tegen deze manier van bezuinigen omdat voor mensen met een chronische ziekte of handicap ongemak of lage ziektelast geen toepasselijke termen zijn. Zij hebben vaak te maken met een stapeling van effecten van de ziekte en beperking en zijn al veel geld en tijd kwijt om deze effecten te bestrijden. Gelukkig liet Fleur Agema van de PVV afgelopen maandag weten in het televisieprogramma Nieuwsuur dat chronisch zieken en gehandicapten worden ontzien. Klik hier voor de uitzending van Nieuwsuur van 1 november. WMO: zekerheid nodig over financiële mogelijkheden! Er dreigt voor 2011 een bezuiniging van 200 miljoen op de Wmo. Het vorige kabinet heeft deze nog ingeboekt ondanks het advies van het Sociaal Cultureel Planbureau. Het huidige kabinet wil deze bezuiniging in 2012 mogelijk weer opheffen maar de CG-Raad maakt zich zorgen over de gevolgen van deze bezuiniging voor het gemeentelijke Wmobeleid in 2011. De gemeenten staan namelijk op het punt om een kwaliteitsverbetering door te voeren, genaamd de Kanteling. Gemeenten maar ook burgers hebben zekerheid nodig over de zorg en ondersteuning die via de Wmo geregeld wordt. Burgers omdat zij met deze zorg thuis kunnen blijven wonen en deel kunnen blijven nemen aan de samenleving. Gemeenten moeten zekerheid hebben over het beleid en de bijhorende financiën. AWBZ: afremmen groei De afgelopen jaren zijn een aantal maatregelen getroffen die als doel hadden de vraag naar AWBZ- zorg af te remmen. Het ziet er naar uit dat het kabinet doorgaat op deze weg. Gelukkig wordt er de komende jaren niet minder geld beschikbaar gesteld. Maar de financiering van de groeiende vraag naar zorg is hoogst onzeker. Het kabinet wil minder mensen gebruik laten maken van de AWBZ-zorg. Nu al is er een forse wachtlijst voor een persoonsgebonden budget (pgb). Verder komen ook mensen die gebruik maken van dagbesteding in de problemen. In de brief wijst de CG-Raad ook op het alternatieve bezuinigingsplan Eigen Regie. De CG-Raad heeft dit plan ontwikkeld met andere koepels van patiënten- en cliëntenorganisaties, de organisatie voor mantelzorgers MEZZO, MEE Nederland en ACTIZ. Kern van het plan is de eigen regie van mensen te versterken. Mensen moeten zelf kunnen aangeven wat ze wel en wat ze niet kunnen, waar ze zorg bij nodig hebben en hoe ze dat het liefst zouden zien. Dit is goed voor hun autonomie en zelfredzaamheid. Het resultaat is dat mensen beter en sneller geholpen worden en dat daardoor ook minder geld verspild wordt. Toenemende kosten De CG-Raad ziet het inkomen van mensen met een chronisch ziekte of handicap steeds meer opgaan aan de kosten van noodzakelijke zorg. Dit kan zo niet doorgaan. Want het gaat vaak om mensen met gemiddeld lagere inkomens dan de rest van Nederland en hun verdiencapaciteit neemt eerder af dan toen gedurende hun leven. Een belangrijk probleem hierbij zijn de eigen betalingen in de Zorgverzekeringswet (Zvw). Hiervoor is geen plafond en ze worden ook niet inkomensafhankelijk vastgesteld. Veel chronisch zieken en gehandicapten betalen daarnaast vaak ook nog maximaal verplichte eigen bijdragen voor zorg via Wmo en AWBZ. Dit leidt tot een cumulatie aan eigen bijdragen die voor veel mensen niet of nauwelijks valt op te brengen. De CG-Raad stelt daarom voor om de totale som van eigen bijdragen voor de zorgverzekering, de Wmo en AWBZ te maximeren. Klik hier voor de brief van de CG-Raad. (pdf-bestand) Klik hier voor het bericht over problemen bij de dagbesteding. Klik hier voor meer informatie over het plan Eigen Regie. CG-Raad, 5 november 2010
5.2
Nederlander ontevreden over verdeling zorgbudget
Als het aan de Nederlandse burger ligt, wordt in 2011 het zorgbudget heel anders verdeeld dan de Minister van
09-01-2011
Pagina 27 van 43
Volksgezondheid van plan is. Er moet vooral meer geld naar preventie. En een op de drie Nederlanders wil niets weten van bezuinigingen of verhoging van het eigen risico. "Gezondheid kost nu eenmaal geld," zeggen zij in een onderzoek van het tijdschrift gezondNU. Van het totale zorgbudget van 62 miljard euro gaat in 2011 slechts 0,4 procent naar preventie. De gemiddelde Nederlander hecht duidelijk meer waarde aan het voorkomen van ziekten dan minister Edith Schippers, de Nederlander wil maar liefst elf procent van het budget besteden aan preventie. Opmerkelijk is dat vooral jongeren veel geld willen steken in preventie (jonger dan 30: 14 procent, ouder dan 60: 9 procent). Mannen bezuinigen meer Op de vraag, 'Als u moet bezuinigen, waarop zou dat doen?', geeft veertien procent van alle Nederlanders aan het eigen risico verhogen. Opvallend is dat 34 procent ondanks de opdracht tot bezuinigen zegt "Ik doe niets en accepteer de gestegen kosten, gezondheid kost nu eenmaal geld." En als er dan toch echt bezuinigd moet worden dan gaat de voorkeur achtereenvolgens uit naar beheerskosten, langdurige zorg (gehandicapten, ouderen, psychiatrie) en tweedelijnszorg (ziekenhuizen, klinieken). Minst populair zijn de eerstelijns zorg (huisarts, tandarts, fysiotherapie), preventie en geneesmiddelen. Zestigplussers zouden in tegenstelling tot jongeren niet snel bezuinigen op langdurige zorg (19 tegen 41 procent). Mannen denken veel meer dan vrouwen dat er geld te halen is in de tweede lijn (37 tegen 25 procent) en in de langdurige zorg (39 tegen 24 procent). Nieuwe geneesmiddelen Mensen die chronisch medicijnen gebruiken, krijgen bij tijd en wijle ineens een ander merk of een merkloos medicijn mee in de apotheek. Veertig procent van de Nederlanders gaat er van uit dat de werking goed is en niet verschilt. Toch plaatsen ook veel mensen daar vraagtekens bij. "Ik vraag me af of de werking echt gelijk is," zegt een kwart van alle Nederlanders. Het onderzoek van gezondNU onder een representatieve groep Nederlanders is opgezet in samenwerking met Lysiac, gespecialiseerd in onderzoek naar financiering van de zorg. ANGO, 2 december 2010
5.3
Burgers krijgen meer verantwoordelijkheid
Veruit de meeste gemeenten in Nederland leggen de komende jaren veel meer verantwoordelijkheid bij hun burgers. Ze kijken niet alleen naar wat zij hun inwoners kunnen aanbieden, maar vooral wat die burger zelf wil doen. Dat is vandaag te lezen op Nu.nl. ''Dat moet je niet negatief zien. Mensen willen in deze moderne samenleving zaken veel meer zelf opknappen dan vroeger'', aldus een woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Als voorbeeld geeft hij een vuil plantsoen waar burgers bij de gemeente over klagen. ''In plaats dat de gemeente dat opruimt, zou je mensen geld kunnen geven. Daarmee kunnen ze bijvoorbeeld bezems aanschaffen om de buurt samen schoon te houden.'' Een ander voordeel is volgens de VNG dat wanneer 80 procent van de burgers zelfredzaam is, gemeenten meer tijd en geld kunnen besteden aan de 20 procent die echt hulp nodig heeft. De VNG schreef een visie over hoe gemeenten kunnen omgaan met de veranderende behoefte van mensen. Ondersteunen In 'Dienstverlening om mensen' staat dat gemeenten de zelfredzaamheid van de burger meer moeten ondersteunen. In ruim driekwart van de gemeentelijke coalitieakkoorden is deze passage overgenomen, blijkt uit onderzoek van TNS NIPO. Burgers kunnen in de komende jaren gemakkelijker aankloppen bij gemeenten. ''Als jij als burger iets wilt, ga je altijd naar de gemeente. Het Rijk zet alleen nog maar de grote lijnen uit. Als je dat wilt, deelt de gemeente jouw gegevens. Wil je dan een uitkering aanvragen bij het UWV, hoef je niet twee keer te vertellen wie je bent.'' Op de schop De dienstverlening van gemeenten moet de komende jaren wel flink op de schop; die moet veel persoonlijker en individueler. Dat vergt volgens de visie van de VNG een belangrijke omslag in gedrag en houding van ambtenaren. Zij moeten reageren op de vraag van burgers en niet kijken wat zij zelf in de aanbieding hebben. Ook moeten regeltjes worden geschrapt. Volgens de VNG gaat de burger op veel meer terreinen merken dat hij zelf de regie krijgt, bijvoorbeeld bij de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. ''We zeggen niet meer: we geven iemand een rolstoel omdat hij gehandicapt is. We willen in gesprek achterhalen wat zo’n iemand echt wil. Misschien kan hij zich prima redden zonder rolstoel en heeft hij meer behoefte aan een boodschappendienst.’’ ANGO, 6 december 2010
5.4
Twintig hulpverleners op één gezien
Er moet een eind komen aan het schrikbeeld dat meer dan twintig hulpverleners zich bekommeren om een gezin en dat de ene hulpverlener niet weet wat de ander doet. Dat zegt de Stichting Verzorgd in Enschede die een vernieuwende aanpak in de hulpverlening bepleit onder het motto: “Meer zorg brengt niet meer geluk.” Volgens ANGO-bestuurder Johan Meyer toont de Stichting aan dat je door kritisch te kijken naar bestaande initiatieven. Met de aanstelling van een gezinscoach in gezinnen met gehandicapte kinderen, daar richt de stichting zich op, kunnen ouders de regie over hun leven weer in eigen hand nemen in samenspraak met de coach. Nu zijn gezinnen vaak niet echt geholpen, omdat er geen samenhang in de zorg is en hulpverleners de werkelijke problemen laten liggen. Gezinnen komen om in de zorg als het ware, maar worden niet gelukkiger. Integendeel, ze belanden vaak in uitzichtloze situaties. Coach De stichting analyseert de gezinsproblematiek en dan is het aan de ouders om in overleg met de coach alle overbodige zorg weg te snijden, zodat zorg op maat overblijft. De stichting met 600 clienten heeft bij wijze van steekproef negen dossiers uit het eigen cliëntenbestand doorgerekend op maatschappelijke besparingen als wordt gewerkt volgens deze
09-01-2011
Pagina 28 van 43
aanpak. De kosten van de zorg worden met vijf ton verminderd. Directeur Jan van Gorkum: “Vijf ton verdienen op negen dossiers. Je gelooft je eigen ogen niet.” Mededirecteur Arie Fokkink: “Als je dit cijfer doortrekt naar al onze clienten, zou je met alle mitsen en maren die er zijn een maatschappelijke winst kunnen boeken van dertig miljoen euro per jaar, alleen al bij onze clienten in Twente.” Dit is toekomst Het bestuur van ANGO is zeer enthousiast over het Twentse initatief. "Van alle kanten probeert de landelijke overheid te bezuinigen op voorzieningen en zorg aan chronisch zieken en gehandicapten. Een initiatief als dit toont echter maar weer eens aan dat als je nog eens kritisch kijkt naar bestaande voorzieningen en vervolgens je gezonde verstand gebruikt er ook te bezuinigen valt. In de voorbeelden die de Stichting Verzorgd geeft, wordt veel geld bespaard maar dat niet alleen, de mensen die zorg krijgen zijn ook hartstikke blij met de oplossingen die worden aangedragen met de gezinscoach." Aldus Johan Meyer van het ANGO-bestuur ANGO, 4 november 2010
5.5
Protestactie Tweede Kamer tegen korting dagbesteding
De actie tegen bezuinigingen op dagbesteding voor lichamelijk gehandicapten heeft duizenden protestkaarten opgeleverd. Deze zijn op 9 november uitgereikt aan de Tweede Kamer door vertegenwoordigers van cliëntenraden. Zij hebben samen met de landelijke cliëntenorganisaties LSR en CG-Raad deze actie getrokken. Tientallen cliëntenraden uit het land, het LSR, de CG-Raad en Actiegroep Makkers Unlimited ondersteunen de actie. Inleveren Begin augustus startte de cliëntenraad van Heliomare een protestactie tegen het nog verder uitkleden van hun dagbesteding. Mensen kregen al minder uren, instellingen konden minder aanbieden door bezuinigingen en er werd een eigen bijdrage ingevoerd. Bovendien volgde in juli het bericht dat dagbestedingscentra voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) of een lichamelijke beperking komend jaar 15 tot 30 procent extra moeten inleveren. Hersenletsel Een grote groep mensen die naar een dagbestedingscentrum gaat heeft Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). Deze mensen hebben schade opgelopen aan de hersenen, bijvoorbeeld na een ongeval, een coma of herseninfarct. Zij krijgen vaak te maken met onder meer spraakstoornissen, concentratie- en geheugenproblemen en gedragsstoornissen. Door de dagbesteding kunnen zij zich ontwikkelen en leren zij opnieuw zin te geven aan hun bestaan. Zoethoudertje De voorgenomen korting dreigt het leven te ontwrichten van mensen die gebruik maken van dagbesteding. Veel cliënten zullen weer thuis komen te zitten. Het eigen netwerk om de cliënt heen kan daardoor overbelast raken en er zal extra zorg nodig zijn in de thuissituatie. Dagbesteding dreigt meer een zoethoudertje te worden dan een kans voor mensen om zich verder te ontwikkelen. Protestactie De protestactie startte met een brief van de cliëntenraad van Heliomare aan de leden van de vaste Kamercommissie van VWS. Samen met het LSR hebben zij alle cliënten van activiteitencentra gevraagd protestkaarten te sturen om aan te geven dat zij het oneens zijn met de bezuinigingen. Door steun van tientallen cliëntenraden, het LSR, de CG-Raad en Makkers Unlimited breidde die actie zich uit door het hele land. Ook werden Kamerleden uitgenodigd voor een bezoek aan een dagbestedingscentrum om zo het belang ervan duidelijk te maken. Op 9 november heeft een delegatie de protestkaarten aan de Tweede Kamer aangeboden. Dit alles in de hoop dat het beleid wordt aangepast. Klik hier voor de petitie 'Dagbesteding'. (pdf-bestand) Klik hier voor meer informatie over de acties van Makkers Unlimited. Meer over dagbesteding op Wij werken aan - AWBZ CG-Raad, 10 november 2010
5.6
Verbeterde WMO-modelverordening
Er is een nieuwe modelverordening Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Aan de hand van deze verordening voeren Nederlandse gemeenten hun WMObeleid uit voor burgers met beperkingen. De nieuwe modelverordening is veelbelovend: mensen krijgen oplossingen op maat voor hun problemen met zelfredzaamheid en deelname aan de samenleving. De lobby van belangenorganisaties heeft hier een rol in gespeeld. Uitvoering van de WMO is al jaren een taak van gemeenten. Zij ondersteunen op die manier hun burgers met beperkingen. Bijvoorbeeld met hulp in de huishouding, een rolstoel of woningaanpassingen. Als leidraad daarbij gebruiken zij de modelverordening WMO van hun koepelorganisatie, de VNG. Die verordening was gebaseerd op de voorzieningenwet, de WVG. De CG-Raad, de koepel van ouderenorganisaties CSO en het Programma Versterking Cliëntenpositie (VCP) hebben intensief overlegd met de VNG over verbetering van de modelverordening. Met resultaat. Aanpassing, maar geen oplossing? Tot nu toe krjgt iemand 'iets' uit de Wmo op basis van indicatie. Er wordt een lijstje vragen afgevinkt en bij voldoende vinkjes krijgt iemand bijvoorbeeld een aanpassing. Dit is in strijd met de geest van de Wmo, die uitgaat van compensatie van beperkingen. Want: wat is het resultaat van het 'afvinken'? Heeft iemand echt iets aan die aanpassing; is zijn probleem hiermee werkelijk opgelost? Oplossingen op maat
09-01-2011
Pagina 29 van 43
De nieuwe modelverordening is op dit punt duidelijk verbeterd, want er staat in dat 'er naar oplossingen gestreefd moet worden'. De kern van de modelverordening is resultaatgericht. Dit vereist volgens de belangenorganisaties een andere benadering door gemeenten. Er is meer tijd nodig voor de intake en maatwerk vormt het uitgangspunt. Wat wil iemand, wat heeft hij of zij daarvoor nodig? Een persoonlijk gesprek is noodzakelijk om dit in kaart te brengen, zo vinden de CGRaad, CSO en Programma VCP. Deelname aan de samenleving en zelfredzaamheid vormen belangrijke uitgangspunten. De VNG presenteert de nieuwe modelverordening op 11 november. De nieuwe wijze van werken met de WMO vereist een zogenaamde 'kanteling in denken'. De CG-Raad, Programma VCP en CSO voeren gezamenlijk een project uit: Kanteling Wmo. Meer over de Kanteling van de WMO in Wij werken aan - Wmo CG-Raad, 28 oktober 2010
5.7
Burgers tevreden over WMO
Het gaat goed met de uitvoering van de WMO. Burgers zijn tevreden, maar het kan nog beter. Zeker als het gaat om de informatie en communicatie over de WMO en de toename van de overbelasting van mantelzorgers. Het gaat goed met de uitvoering van de WMO. Burgers zijn tevreden, maar het kan nog beter. Zeker als het gaat om de informatie en communicatie over de WMO en de toename van de overbelasting van mantelzorgers. SGBO heeft in de publicatie ‘Hoe klanten en burgers de Wmo ervaren’ de resultaten van 300 onderzoeken onder 347 gemeenten naast elkaar gezet. De conclusie uit het onderzoek is dat de klanten en burgers over het algemeen tevreden zijn over de WMO. Het onderzoek was gericht om de negen prestatievelden van de WMO. Een aantal resultaten zijn: 1 op de 6 mensen maakte zich zorgen of iemand in zijn nabije omgeving hulp nodig had en een klein deel daarvan meldde dat; een groot deel van de inwoners voelt zich betrokken bij de buurt en vindt dat anderen ook betrokken zijn; de informatie en communicatie over de WMO kan beter; meer mensen beschouwen zich als mantelzorger en mensen weten de weg naar mantelzorgondersteuning; de helft van de mantelzorgers van cliënten ervaart soms of vaak beperking in eigen participatie en er is een stijging in de overbelasting van mantelzorgers ten opzichte van 2008; er lijkt een toename te zijn in de deelname aan vrijwilligerswerk en het verenigingsleven; vervanging en wisseling van medewerkers van hulp bij het huishouden is nog steeds een groot probleem. Het gaat cliënten om de hulp zelf, de persoon; professionals van maatschappelijk organisaties vinden dat gemeenten de regierol beter op kunnen pakken. Spectrum biedt ondersteuning aan gemeenten en instellingen op het gebied van WMO, mantelzorg en vrijwilligerswerk. Bron: SGBO GIDZ, 4 november 2010
5.8
Meer mogelijk met de WMO voor mensen met beperkingen
Sinds de invoering van de WMO zijn gemeenten bezig om mensen met beperkingen te ondersteunen bij hun participatie in de samenleving. Ervoor zorgen dat mensen met beperkingen optimaal kunnen meedoen, kan niet zonder het leggen van verbindingen tussen WMO, welzijn, wonen en zorg. Hoe je die verbindingen legt en hoe ‘Welzijn Nieuwe stijl’ en inclusief beleid hierbij een rol spelen, staat in de Handreiking voor lokaal beleid voor ondersteuning van mensen met beperkingen. Deze handreiking geeft u een overzicht van mogelijkheden en kansen geïllustreerd door vele voorbeelden uit de praktijk. Aan de hand van een indeling in functies krijgt u o.a. inzicht in de verbindingen die u kunt leggen met andere domeinen.
Lees hier verder voor meer informatie. GGZ Nederland, 9 november 2010
5.9
Politiek neemt CIZ onder vuur
Het CDA vindt de manier waarop nu beoordeeld wordt of iemand in aanmerking komt voor AWBZ-zorg, een “bureaucratisch monster”. De partij wil dat het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) dat nu alle aanvragen behandelt, voortaan alleen de nieuwe meldingen beoordeelt. De SP wil dat het CIZ in zijn geheel wordt afgeschaft. Dat bleek gisteren tijdens het begrotingsdebat over de gezondheidszorg in de Tweede Kamer. Vorige week werd bekend dat het CIZ steeds meer klanten te verwerken krijgt, waarbij het vaker gaat om bekende gevallen die een herindicatie nodig hebben dan om nieuwe aanmeldingen. Volgens het CDA omvatten de nieuwe meldingen circa 20 procent van het totaal. De overige 80 procent herhalingsaanvragen gaan als het aan het CDA ligt, voortaan via de huisarts of zorgwerkers zoals verpleegkundigen. Zorgaanvragen Het CIZ kreeg vorig jaar voor het eerst meer dan 1,1 miljoen aanvragen voor hulp. Sabine Uitslag, Tweede Kamerlid van het CDA, vindt de zogenoemde onafhankelijke indicatiestelling door het CIZ belangrijk. Tegelijk stelt zij op basis van gesprekken met mensen die zorg ontvangen en verlenen, dat dit middel is verworden tot ,,een last en een bureaucratisch monster waarbij het woord vertrouwen ver te zoeken is’’. De AWBZ betaalt de zorg voor ouderen, gehandicapten, psychiatrische patiënten die in een instelling wonen en chronisch zieken. Ouderen zijn de grootste groep klanten: 66 procent van de aanvragen had vorig jaar te maken met 65plussers. Uitslag vindt het ook onnodig dat gehandicapten telkens een nieuwe indicatie moeten aanvragen, zoals dat nu
09-01-2011
Pagina 30 van 43
geregeld is. Dat zou voortaan alleen moeten als er sprake is van een verslechtering van de gezondheidssituatie. Verder zouden de zorgaanvragen van mensen die in de laatste levensfase verkeren, “aanzienlijk” versneld moeten worden. Nu gebeurt het regelmatig dat de toekenning pas komt wanneer de patiënt is overleden, aldus Uitslag. ANGO, 10 november 2010
5.10
Wie zijn de cliënten van de langdurige AWBZ-thuiszorg?
Auteurs: Isolde Woittiez en Klarita Saridaj Uitsluitend als pdf te downloaden. Niet verkrijgbaar in print of in de boekhandel. Te downloaden: Wie zijn de clienten van de langdurige AWBZ-thuiszorg (813 KB)
Bijlage Gebruikte databestanden SCP attendering, 11 december 2010
6. 6.1
PGB Kamer bezorgd over korting op PGB
De Tweede Kamer maakt zich zorgen over de voorgenomen korting op het persoonsgebonden budget (pgb). PvdA, SP, GroenLinks, D66 en de ChristenUnie willen de maatregel ongedaan zien. En ook coalitiepartij VVD is er niet gelukkig mee, zo bleek gisteren bij de behandeling van de begroting volksgezondheid in de Tweede Kamer. Net als het CDA wilde de VVD vandaag eerst horen wat staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten hieraan denkt te doen, voordat wordt gesproken over een eigen voorstel. De PvdA vindt het onacceptabel dat gehandicapteninstellingen er geld bij krijgen, maar dat zieken, ouderen en gehandicapten die thuis wonen en met een pgb zorg inkopen, 3 procent worden gekort. „Voor deze mensen is dat een ramp. Ze hebben geen manoeuvreerruimte en kunnen dit alleen maar opvangen door minder zorg in te kopen.” ANGO, 10 november 2010
6.2
Tweede Kamer eist duidelijkheid over PGB
De Tweede Kamer heeft drie moties aangenomen die zijn ingediend tijdens de debatten vorige week. De aangenomen moties laten zien dat de Tweede Kamerleden begin december in een Algemeen Overleg duidelijkheid willen krijgen over hoe het PGB in 2011 verder gaat. In de drie moties wordt de staatssecretaris verzocht om in haar brief over het PGB in te gaan op het wettelijk verankeren van het pgb en hoe ze de tarieven pgb gaat vaststellen. Ze zal in moeten gaan op de beschikbaarheid van zorg in natura, het tegengaan van misbruik en fraude, en hoe de administratieve lasten van het pgb beperkt gaan worden. Ook zal ze aan moeten geven hoe kleinschalige wooninitiatieven in de toekomst gefinancierd kunnen worden. Begin december zal er dus opnieuw gedebatteerd worden met de staatssecretaris over het pgb. Dat zijn openbare vergaderingen die u kunt bijwonen. Aangehouden In afwachting van de brief, die de staatssecretaris uiterlijk 1 december aan de Kamer moet sturen, en het debat in de Tweede Kamer zijn er vier moties aangehouden. Twee moties hebben het niet gehaald. Ondanks gewekte verwachtingen door de staatssecretaris dat de motie van de PvdA over een passende indicatiestelling voor alle AWBZ-verzekerden een ondersteuning is van haar beleid, is deze verworpen. CDA, VVD en PVV stemden tegen. Ook de motie om af te zien van de 3% korting op pgb-tarieven kreeg geen Kamermeerderheid. ANGO, 19 november 2010
6.3
Staatssecretaris VWS: vanaf 1 januari weer PGB mogelijk
Per 1 januari 2011 worden weer nieuwe persoonsgebonden budgetten (pgb's) toegekend. Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van VWS heeft besloten de stop op de pgb's op te heffen. Daarmee kunnen 10.000 mensen die nu op een wachtlijst voor een pgb staan vanaf 1 januari worden geholpen. In 2011 stelt het kabinet daartoe € 350 miljoen extra beschikbaar. Het totale pgb-budget komt daarmee volgend jaar uit € 2,716 miljoen. Zij schrijft dit in een brief aan de Tweede Kamer. De stop kan alleen worden opgeheven als er tegelijkertijd ook maatregelen worden genomen die leiden tot een meer solide en toekomstvaste pgb-regeling. Deze maatregelen zijn nodig, omdat bij voortzetting van de huidige groei van de uitgaven de pgb-regeling financieel onhoudbaar wordt. In 2011 neemt zij daartoe een eerste stap. Zoals al eerder aangegeven krijgen mensen zonder een vaste verblijfplaats en/of schulden vanaf 2011 geen pgb mee. Nu al kunnen zorgkantoren een pgb weigeren te verstrekken bij financiële problemen.Ook wordt uit oogpunt van verantwoorde zorg aan een specifieke groep cliënten die behandeling in een beschermde setting nodig hebben geen pgb meer verstrekt. Het gaat bijvoorbeeld om licht verstandelijk gehandicapten met sterke gedragsproblemen. Voor deze mensen is zorg in natura aangewezen. De aanpak van fraude met pgb-middelen is een grote prioriteit voor de staatssecretaris. Het lijkt erop dat de pgb-regeling misbruik aantrekt. Hierdoor wordt het draagvlak voor de pgb’s aangetast. Op dit moment is een breed samengestelde commissie bezig om hiervoor voorstellen te ontwikkelen die begin 2011 op tafel liggen. Mocht het nodig zijn dan zal de staatssecretaris in de huidige uitvoeringspraktijk ingrijpen. In 2007 zijn de zogenaamde zorgzwaartepakketten (zzp's) ingevoerd. Voor ruim 13.000 mensen die een pgb hebben op basis van een verblijfsindicatie is tot en met 2011 een budgetgarantie gegeven omdat zij door de invoering van de zzp’s
09-01-2011
Pagina 31 van 43
een lager pgb zouden krijgen. Met ingang van volgend jaar wordt voor nieuwe budgethouders met een verblijfsindicatie de bekostiging gelijkgetrokken met de zorg in natura. De staatssecretaris kiest voor een zorgvuldig meerjarig overgangstraject voor de bestaande budgethouders. Voor hen zal het budget vanaf 2012 stapsgewijs afnemen. De budgetgarantie zal in zijn geheel in 2014 zijn afgebouwd. De staatssecretaris blijft oog houden voor de gevolgen van dit besluit. In 2011 verandert er voor deze pgb-houders niets. De staatssecretaris brengt begin 2011 de gevolgen bij individuele budgethouders die er substantieel op achteruit gaan en kleinschalige wooninitiatieven die met het pgb worden betaald in kaart om zonodig aanvullende maatregelen te treffen. Dit kabinet wil het wettelijk recht op een persoonsgebonden budget vastleggen. De staatssecretaris zal een wetsvoorstel daartoe zo spoedig mogelijk indienen. Documenten en publicaties: Persoonsgebonden budget , Brief over de wijzigingen in de PGB-regeling per 1 januari 2011. Kamerstuk | 01-12-2010 | VWS Verantwoordelijk ministerie: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Zie ook: Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) | Onderwerp | VWS Nieuwsbericht Regering.nl | 30-11-2010
6.4
Een sober PGB
Het persoonsgebonden budget in de gezondheidszorg zal een politiek zorgenkindje blijven als er niet structureel iets in de regeling verandert. Tot 1 januari geldt de stop op de toewijzing van nieuwe persoonsgebonden budgetten, die de toenmalige minister van volksgezondheid Ab Klink in juli instelde. Intussen groeien de wachtlijsten weer zienderogen en kunnen heel goede initiatieven, die mogelijk werden door de instelling van het persoonsgebonden budget, niet langer gehonoreerd worden en komen bestaande initiatieven in gevaar. Van de politiek zou in dat licht daadkracht verlangd mogen worden in plaats van het gekibbel dat de afgelopen dagen in de Tweede Kamer hierover plaatsvond. De stelling dat het persoonsgebonden budget en de AWBZ twee communicerende vaten zouden zijn is inmiddels wel genoeg ontkracht. De groei van het persoonsgebonden budget zou zich rechtstreeks vertalen in een daling van de uitgaven voor de AWBZ, maar niet is minder waar. Kennelijk schept het aanbod van het persoonsgebonden budget, waarmee elke individuele klant zijn of haar eigen zorg kan inkopen, een geheel eigenstandige vraag. Dat blijkt wel uit het feit dat met het budget nogal wat mantelzorg wordt ingekocht, die vroeger door ouders of andere verwanten gegeven werd. Bovendien is het vermoeden groot dat de regeling zeer fraudegevoelig is. In die gegevens schuilt wellicht ook meteen de oplossing. Fraudebestrijding dient natuurlijk prioriteit te krijgen, desnoods door de regeling zelf anders in te richten. Het persoonsgebonden budget geldt voor mensen die langdurige zorg nodig hebben, maar ook daar zijn gradaties in. Regeringspartij VVD en de oppositie pleitten er deze week voor het persoonsgebonden budget voor mensen met een lichtere handicap te beperken. Daar valt veel voor te zeggen. Belangrijke initiatieven, die mogelijk werden door het persoonsgebonden budget, zoals speciale woonvormen voor zwaar gehandicapten, dienen de voorrang te krijgen boven het persoonsgebonden budget voor mensen, die van lichte vormen van mantelzorg afhankelijk zijn. Uiteraard moet het in principe ook deze mensen mogelijk gemaakt worden de door henzelf als meest geschikte vorm van zorg te kiezen, maar met een beperkt budget moeten prioriteiten gesteld worden. Alles beter dan een stop op de regeling van een half jaar zoals nu het geval is. Commentaar, Trouw 17 december 2010
6.5
Huidige PGB-regeling ‘onhoudbaar’
Het huidige persoonsgebonden budget (PGB) is grotendeels overbodig en nodigt uit tot systematische en grootschalige fraude. Dat beweert directeur Pieter Hasekamp van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) in een blog op Skipr. Hasekamp pleit daarom voor een fundamentele herziening van het PGB. In zijn blog zegt Hasekamp dat de huidige PGB-regeling op zich goed bedoeld is, maar in zijn uitwerking financieel onbeheersbaar. “Het PGB leidt tot overbodige en ongewenste financiering van de mantelzorg vanuit collectieve middelen, tot misbruik en exploitatie van budgethouders door dubieuze bemiddelingsbureaus en soms tot regelrechte criminele fraude”, aldus Hasekamp. Groeiruimte Hasekamp noemt het argument dat het PGB geld bespaart “lachwekkend”. “Tijdens de PGB-stop van de afgelopen maanden heeft maar liefst 80 procent van de cliënten zich op de wachtlijst laten zetten”, constateert Hasekamp. “Men is niet eens geïnteresseerd in het natura-aanbod.” Dit bewijst volgens Hasekamp dat de groei van het PGB niet leidt tot lagere kosten van zorg in natura, maar tot het aanboren van een vrijwel geheel nieuw vraagsegment. Nieuwe vraag Dit laten volgens Hasekamp ook de groeicijfers zien: de groeiruimte voor het PGB is met 350 miljoen euro, bijna tien keer zo groot als die voor zorg in natura. Daarbij rijzen de administratieve lasten rond het PGB volgens Hasekamp de pan uit. Bij de zorgkantoren is volgens de ZN-directeur inmiddels zo'n 30 procent van het personeel bezig met de uitvoering van de PGB-regeling. Hij wijst er op dat door de voorgenomen overheveling van begeleiding en jeugdzorg zo’n 80 procent van het huidige PGB-bestand uit de AWBZ verdwijnt. Bovendien wordt de AWBZ straks door zorgverzekeraars in plaats van zorgkantoren uitgevoerd. Dit betekent volgens Hasekamp dat het PGB wordt grotendeels overbodig wordt, aangezien verzekerden kunnen kiezen voor de verzekeraar die het beste aansluit bij de individuele behoeften.
09-01-2011
Pagina 32 van 43
Hasekamp stelt voor het PGB te beperken tot de doelgroep van langdurig gehandicapten dan wel pas toe te kennen na minimaal één jaar naturazorg. Daarmee krijgt het PGB volgens Hasekamp zijn oorspronkelijke functie terug, namelijk een alternatief voor een bewust kiezende cliëntengroep voor wie het natura-aanbod onvoldoende aansluit op de eigen wensen. ANGO, 8 december 2010
6.6
Tweede kamer worstelt met PGB
De Tweede Kamer is verdeeld over het voornemen van staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten (Volksgezondheid) om per 1 januari de stop op het persoonsgebonden budget (pgb) op te heffen. Dat veel mensen hierdoor weer zorg kunnen inkopen, vindt de Kamer alleen maar goed. Maar het zit de oppositie niet lekker dat Veldhuijzen van Zanten zegt dat ze de pgb-stop alleen kan opheffen als andere maatregelen wel doorgaan. Zo krijgen mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats en/of schulden net als licht verstandelijk gehandicapten met een gedragsprobleem geen pgb meer. Voor ruim 13.000 mensen met een verblijfsindicatie verandert er in 2011 nog niets, maar vanaf 2012 gaat ook hun pgb stapsgewijs omlaag. Mosterd PvdA, SP, D66, GroenLinks en ChristenUnie keerden zich tegen die voornemens die bijvoorbeeld mensen in kleine wooninitiatieven raken. Linda Voortman (GroenLinks): "De staatssecretaris zegt: We gaan weer pgb's toekennen, maar alleen als je die maatregelen slikt. Dat vind ik happen naar een plak Peijnenburg, met boter die mosterd blijkt te zijn." De PvdA opperde de stop alleen op te heffen voor mensen die veel zorg nodig hebben en niet voor jongeren met ADHD voor wie het pgb toch al niet is bedoeld. Kleinschalog wonen Ook VVD, PVV en CDA hebben zorgen over de kleinschalige woonvormen die zorg op maat leveren. De VVD ziet de pijn door de pgb-stop, maar Kamerlid Tamara Venrooy wil ook de consequenties kunnen overzien van de andere maatregelen. En dat kon ze woensdag niet. De PVV stelde voor de pgb-stop maar te verlengen tot 1 maart 2011 om zo wellicht een voor 2013 aangekondigde forse bezuiniging te voorkomen. Wordt vervolgd Veldhuijzen van Zanten verzekerde dat ze bereid is te kijken naar voorstellen die een bezuinigingsronde in 2013 kunnen voorkomen. In het toch niet per 1 januari opheffen van de pgb-stop ziet ze geen brood, want dat levert niet genoeg op, zo hield ze de Kamer voor. Deze zomer stond haar voorganger Ab Klink voor de rest van het jaar geen nieuwe pgb's meer toe, omdat hij er te veel geld aan kwijt was. De bewindsvrouw wilde die stop alleen opheffen al niet kort daarna het geld op zou zijn en ze opnieuw een stop zou moeten instellen. Het Kamerdebat werd woensdag niet afgerond: dat gebeurt donderdag. ANGO, 16 december 2010
6.7
PGB-maatregelen gaan door, verwarring alom
De inhoud van een aangenomen motie in de Tweede Kamer over de PGB blijkt veel minder gunstig dan Per Saldo en veel media eerder veronderstelden. Nadat gisteren de letterlijke tekst werd gepubliceerd, wachtte een onaangename verrassing. De staatssecretaris zet de pgb zorg thuis en in wooninitiatieven in de kou. De korting op het pgb voor mensen met een verblijfsindicatie en de overige pgb maatregelen gaan wel gewoon door. Het CVZ zal alle budgethouders een informatiebulletin sturen met de veranderingen voor het pgb in 2011. De motie die door de Tweede Kamer werd aangenomen zorgt er alleen voor dat mensen die in de eerste zes maanden van 2011 in een met een persoonsgebonden budget (pgb) gefinancierd wooninitiatief gaan wonen en daartoe in 2011 een pgb voor een zorgzwaartepakket (zzp) aanvragen, worden ontzien. Zij krijgen een budgetgarantie op het niveau van 2010 en krijgen niet te maken met de korting van € 10.000,- per pgb- zzp op jaarbasis. Mensen die thuis willen blijven wonen en in 2011 kiezen voor een pgb zzp, krijgen wél te maken met deze korting. Verwarring De verwarring ontstond doordat tijdens het debat afgelopen donderdag 16 december, de aandacht grotendeels uitging naar de overeenkomsten die de oppositie zag tussen haar motie (onder aanvoering van Groen Links) én die van de coalitie (VVD, CDA en PVV). De oppositie was hier erg kwaad over, ze vond dat haar motie was gekaapt. In de motie van de oppositie werd voorgesteld om de maatregelen aan te houden en eerst te onderzoeken wat de consequenties zouden zijn. Gelijk Omdat beide moties in essentie gelijk zouden zijn, ontstond bij budgethoudersvereniging Per Saldo en bij veel media de indruk dat zowel de wachtlijst was opgeheven als de maatregelen in de pgb-brief zouden zijn uitgesteld. Nadat gisteren de letterlijke tekst van alle aangenomen moties konden lezen, kwam men erachter dat de motie nr. 45 slechts voor een kleine groep budgethouders een verbetering betekent en dat de pgb-maatregelen voor 2011 gewoon doorgaan. Vraagtekens alom Hoe kan dit gebeuren, zult u zich afvragen? Probleem bij de debatten in de Tweede Kamer is, dat alleen de indieners van een motie de letterlijke tekst hebben, tenzij ze die vooraf verspreiden en bespreken. Bij motie 45 van de coalitie (CDA, VVD en PVV) was dit niet het geval. Iedereen, alle Kamerleden en toehoorders, moesten het doen met wat er gezegd werd. De oppositie was hierover in het debat al heel boos en sprak over achterkamertjespolitiek. Actie gaat volop door Per Saldo betreurt het ten zeerste dat de zorg thuis met een pgb en in pgb gefinancierde wooninitiatieven er niet beter op is geworden, ook al is er voor een klein groepje een budgetgarantie bijgekomen. Alle reden om in 2011 volop door te gaan met de ingezette acties. Deze zullen ze zeker uitbreiden, zodat de problemen van mensen die hun zorg thuis en in wooninitiatieven willen organiseren scherp in beeld komen. Op dit moment kunt u actie voeren door de petitie te
09-01-2011
Pagina 33 van 43
ondertekenen en uw netwerk op te roepen hetzelfde te doen. Velen gingen u al voor, het aantal ondertekenaars zitten bijna op 14.000 maar dat zullen er velen meer worden. Tekenen is meer nodig dan ooit! Klik hier om de petitie te ondertekenen. ANGO, 23 december 2010
6.8
Alfacheque ontduiking Wet Bussemaker
De gemeente Breda introduceert in 2011 de alfacheque: een constructie waarbij clienten alfahulpen kunnen inzetten zonder hun werkgever te worden. Het tarief dat de gemeente moet betalen, ligt vijf euro lager dan het reguliere thuiszorgtarief. Maar deze manier van bezuinigen op de huishoudelijke zorg, kan helemaal niet laat 'Zorg en Welzijn' in een artikel weten. De gemeente Breda verwacht dat veel burgers gebruik zullen maken van de alfacheque. De burger krijgt meer vrijheid om te bepalen wanneer de hulp komt en welke werkzaamheden deze verricht. De cheque verbetert bovendien de arbeidsparticipatie en geeft bijstandsgerechtigden en mensen uit de sociale werkvoorziening re-integratiekansen, aldus de gemeente. De werkgeversrol ligt niet meer bij de cliënt, maar wordt ongebracht bij de BSW, de sociale werkvoorziening van Breda. Wetsontduiking Deze manier van bezuinigen op de huishoudelijke zorg, kan niet, zegt Wim van der Hoorn van Abvakabo FNV. 'De gemeente heeft volgens de wet van Jet Bussemaker van augustus 2009 de plicht om eerst de zorgverlening in natura aan te bieden, juist om de alfahulp-constructie te vermijden. Instellingen mogen sinds die wet ook niet meer alfahulp als eerste aanbieden. Dit is een ontduiking van de wet die we juridisch gaan aanpakken, omdat de constructie ten koste gaat van de werknemers.' Van der Hoorn wijst op een gerechtelijke uitspraak naar aanleiding van een alfahulpmedewerker, die FNV Bondgenoten heeft aangespannen. 'Daaruit blijkt dat ook een alfahulp een werknemer is waarvoor ziektegeld en pensioenpremies moeten worden betaald. Bemiddelingsbureaus of een stichting als de BSW hebben dus alle verplichtingen als werkgever.' Ongunstig Berend Raap, directeur van stichting Alphatrots, noemt de alfacheque-constructie duur en ongunstig voor de alfahulp. Zijn stichting biedt cliënten voor 70 cent per uur de mogelijkheid het werkgeverschap over te nemen. 'De alfacheque kost de gemeente € 16,50 per uur. Een alfahulp houdt daar € 12,80 aan over. Wij bieden hetzelfde voor € 15,20 per uur, en daarvan houdt de alfahulp € 14,50 over.' Volgens Raap brengt de alfacheque-constructie onnodige overheadkosten mee. 'Bovendien hebben alfahulpen bij ons vanaf dag één recht op ziektevervanging. Bij de gemeenten in Brabant is dat pas na twee weken.' Kwaliteit Christine Woudhuizen, directeur van Sting, de landelijke beroepsvereniging voor verzorging, vraagt zich af of de zekerheid van de cliënt en de alfahulp met deze constructie gediend is. 'Wat zijn de consequenties voor beide partijen? Ik ben helemaal niet tegen constructies met zelfstandigen zonder personeel (ZZP'ers). Maar ik vraag me wel af wie er nu toeziet op de kwaliteit van de huishoudelijke hulp.' PvdA en SP hebben inmiddels vragen gesteld aan staatssecretaris Veldhuijzen van Santen. PvdA-kamerlid Agnes Wolbert wil weten of het concept van de cheque niet ingaat tegen de wetswijziging in de Wmo van het vorige kabinet. Staatssecretaris Bussemaker (VWS) had een subsidie ingesteld waarmee sinds 2009 ruim 8.000 alfahulpen in vaste dienst zijn aangenomen bij thuiszorginstellingen. ANGO, 30 november 2010
7. 7.1
Mantelzorg Mantelzorgers en vrijwilligers
Mantelzorgers zijn onbetaalbaar: ze zorgen voor familieleden of vrienden die zorg nodig hebben. Vaak krijgen ze daardoor zelf problemen: ze raken overbelast, worden ziek of verliezen contact met anderen. Vaak geven ze hun eigen pleziertjes als eerste op. Dan stoppen ze met de sportclub, de hobbyclub, met hun politieke of kerkelijke activiteiten. Kunnen verenigingen er iets aan doen om mantelzorgers toch te behouden? Arcon, CMO in Overijssel en Spectrum CMO Gelderland starten deze week een campagne om verenigingen hiervan bewust te maken en om verenigingen te werven hier samen iets aan te doen. Soms kan het al met een kleine moeite door goed te luisteren, eens even doorvragen als een voorheen altijd enthousiaste vrijwilliger nu opeens drie keer achter elkaar afzegt. Met elkaar bespreken hoe je deze vrijwilliger/mantelzorger als vereniging tegemoet kunt komen met flexibele vrijwilligersuren of door een helpende hand toe te steken. Verenigingen die meedoen kunnen rekenen op een pluim van 250 euro. Wilt u meer weten? Neem dan voor 1 december aanstaande contact op met Mariëtte Klein Kranenberg. GIDZ, 1 november 2010
7.2
Mantelzorg bespaart kosten
Door alert optreden van mantelzorgers kan onnodig leed bij ouderen worden voorkomen en kunnen zorgkosten worden beperkt. Dat stelt de CSO, koepel van ouderenorganisaties, op de Dag van de Mantelzorg, 10 november. De formele ouderenzorg zou de inbreng van mantelzorgers vaker serieus moeten nemen. In een persbericht noemt de CSO als voorbeeld de diagnose delier, een aandoening van acute verwardheid die optreedt na een lichamelijk probleem. Mantelzorgers kunnen deze aandoening vaak in een vroegtijdig stadium ontdekken, zodat
09-01-2011
Pagina 34 van 43
een snelle behandeling mogelijk is. "Zorg die rekening houdt met de oudere patiënt, en die zijn naasten op een goede manier betrekt en informeert, is goed voor de ouderen én goed voor de staatskas", vindt de CSO. Bron: CSO GIDZ, 15 november 2010
7.3
De Onmisbare Schakel in Vrijwilligerswerk
Lokale coördinatoren van vrijwilligersorganisaties in de zorg krijgen steeds meer taken, terwijl ondersteuning vanuit lokale besturen en gemeenten vaak tekort schiet. Hoge verwachtingen en een gebrekkige samenwerking tussen de organisaties leggen een grote druk bij de lokale coördinatoren. Dat blijkt uit het onderzoek De Onmisbare Schakel van het Verwey-Jonker Instituut. Het onderzoek is vandaag tijdens een bijeenkomst aangeboden aan Marius Ernsting (voorzitter Vereniging NOV) en Tom de Graaff (voorzitter LOVZ). De Onmisbare Schakel geeft een goed beeld wat er allemaal speelt bij lokale organisaties en doet aanbevelingen ter verbetering van knelpunten. Het rapport kan worden gedownload van de website van Verwey-Jonker Instituut. Bron: Verwey-Jonker Instituut GIDZ, 22 november 2010
7.4
Jonge mantelzorgers gezocht
De druk op mantelzorgers is groot. Jongeren kunnen een rol spelen om deze druk te verminderen. De Stichting Mantelzorgvervanging Nederland ‘Handen in Huis’ is daarvoor de campagne gestart ‘Ben jij mijn held?’. Op de website benjijmijnheld.nl werft de stichting jongeren die minimaal drie dagen willen zorgen voor een langdurig zieke of gehandicapte. Doel is dat de eigen mantelzorger er even tussenuit kan. In Gelderland is een Impuls Cahier ontwikkeld voor ondersteuning aan jonge mantelzorgers. Het cahier is een praktisch hulpmiddel voor medewerkers steunpunten mantelzorg, jongerenwerkers, zorgcoördinatoren en gemeenteambtenaren die jonge mantelzorgers tegenkomen in hun werk. Op 30 november wordt dit cahier gepresenteerd. Vanaf 2 december is het cahier ook te downloaden op de website van Spectrum. Bron: Ben jij mijn held? GIDZ, 26 november 2010
7.5
Mantelzorg
Vandaag wordt de Nationale Zorgbarometer, een initiatief van zorgverzekeraar VGZ, gepubliceerd. Uit het onderzoek blijkt dat veel ondervraagden aangeven dat mantelzorg niet te combineren is met een baan en een gezin. Een op de drie Nederlanders verwacht dat in de toekomst steeds minder mensen bereid zijn om mantelzorg te verlenen. De Nationale Zorgbarometer meet het oordeel van de Nederlanders over de zorg en zorgverleners op basis van een aantal vaste thema’s. De resultaten van het themaonderzoek naar de mantelzorg in Nederland staan op de website van de barometer. Iedere Nederlander kan zijn of haar zorgwensen uiten en bijdragen aan de barometer op www.nationalezorgbarometer.nl. Bron: VGZ GIDZ, 20 december 2010
7.6
Vakbonden willen mantelzorg in nieuwe CAO’s
De helft van de werknemers die mantelzorg verlenen aan een naaste, raakt zelf uitgeput of ziek. Slechts 2 van de 10 heeft afspraken met de werkgever over het combineren van werk en mantelzorg.Dat blijkt uit een enquête die de vakcentrale FNV heeft gehouden onder meer dan 5000 leden. Werkgevers moeten daarom meer aandacht besteden aan werknemers die mantelzorg verlenen, vinden de vakcentrales FNV en MHP. De bonden zien de uitkomsten van de enquête als het zoveelste bewijs dat mantelzorg in Nederland onvoldoende is geregeld. Ze kondigen daarom aan dat die zorg één van de prioriteiten wordt aan de onderhandelingstafels waar in de komende periode cao`s worden afgesloten. FNV-voorzitter Agnes Jongerius zegt op Personeelsnet.nl dat mantelzorg `keihard nodig` voor zieken en gehandicapten, maar er moet wel meer ruimte komen voor mantelzorgers die er nu soms zelf bij neervallen. `Er ligt een groot probleem bij de combinatie van werk en mantelzorg. Daar moet verandering in komen`, stelt Jongerius. Bespreelbaar maken MHP-voorzitter Richard Steenborg vindt dat de combinatie werk en mantelzorg net zo bespreekbaar moet worden als de combinatie werk en kinderopvang. `Werkgevers moeten beseffen dat dit niet alleen een privézaak is van de werknemer`, aldus Steenborg. De vakcentrales zien als oplossing vooral het regelen van flexibele werktijden, de mogelijkheid tot (tele-)thuiswerken en betaald verlof voor het verlenen van zorg. Ook denken de vakbonden aan het gemakkelijker kunnen sparen van vakantiedagen en verminderen van de administratieve rompslomp die met het regelen van mantelzorg gepaard gaat. ANGO, 15 november 2010
7.7
Verzorging naasten geeft voldoening
09-01-2011
Pagina 35 van 43
Mantelzorgen geeft een goed gevoel, maar wordt wel als zwaar ervaren. Dat blijkt uit onderzoek van de Nationale Zorgbarometer. Op de zorgbarometer vindt continu onderzoek plaats. Periodiek komt initiatiefnemer VGZ met een actueel onderzoek. Met een zekere regelmaat publiceert de website de belangrijkste uitkomsten van de verschillende Zorgenquêtes. Men wil hiermee bereiken dat iedereen actief gaat meedenken over de verbetering van de zorg in Nederland. Op dit moment is 73% van de Nederlanders van mening dat het voor een zorgbehoevende fijner is als persoonlijk bekenden de zorg op zich nemen. Zeven op de tien Nederlanders vindt daarbij dat je mantelzorg over moet hebben voor je naasten maar dat er wel een vergoeding tegenover zou moeten staan. Groter beroep Mensen denken dat er een steeds groter beroep gedaan gaat worden in de toekomst op de mantelzorgers. 84 procent van de mensen die aan de enquete meededen noemden hiervoor de bezuinigingen vanuit het kabinet als belangrijkste reden. Wrang is daarbij dat een derde van de Nederlanders denkt dat in de toekomst steeds minder mensen bereid zijn om de rol als mantelzorger op zich te nemen. Vijfenzestig procent van de mensen in ons land denkt dat het leveren van mantelzorg in combinatie met een baan en gezin steeds lastiger wordt. Een op drie Ruim een derde van de Nederlanders (37%) heeft wel eens voor iemand gezorgd die door omstandigheden niet voor zichzelf kon zorgen. Hierbij wordt de meeste zorg geboden aan ouders (42%). Vrouwen zorgen vaker dan mannen wel eens voor iemand die dit zelf niet kan (46% vs. 29%). Zij zorgen vaker voor hun zieke kind dan mannen (13% vs. 3%). Mensen onder de 35 jaar zeggen minder vaak dan gemiddeld wel eens voor iemand te hebben gezorgd die dat zelf niet kon (28% vs. 37%). Kijk voor het hele overzicht op de Nationale Zorgbarometer ANGO, 20 december 2010
8. 8.1
GGZ TNO rapport 'Gesloten huisvesting in de GGZ' gepubliceerd
TNO heeft in opdracht van Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) onderzoek gedaan naar de functionele gebouwkwaliteit binnen de geestelijke gezondheidszorg. De focus van dit onderzoek ligt op de gesloten cliëntenhuisvesting, speciale aandacht gaat uit naar het thema veiligheid. Het onderzoek gaat in op de aanwezige klinische capaciteit voor de GGZ in Nederland, de ruimten die in het kader van dwang- en drangmaatregelen worden gebruikt en de gesloten cliëntenhuisvesting. De IGZ heeft de resultaten onlangs aangeboden aan de minister van VWS en aan de Tweede Kamer. Enkele conclusies uit het rapport: Het aantal eenpersoonkamers is sinds 2004 met 19% toegenomen tot 93%. Meerpersoonskamers komen bijna niet meer voor. Aan veiligheid voor cliënt en personeel geven de instellingen veel aandacht bij bepaling van de inrichting, afwerking en installaties; In de ggz wordt in veel gevallen de zorg geboden in groepsverblijfsetting. In het onderzoek trof TNO relatief weinig appartementen aan; Het aantal separeerunits in de ggz is met circa 12% afgenomen; Circa 60% gebruikt ook alternatieve ruimten in plaats van reguliere afzonderings- en separeerkamers. Op basis van dit rapport stelt TNO voor de afzonderlijke instellingen een individueel instellingsrapport samen. Deze benchmark biedt TNO in november aan de instellingen. De volledige tekst van het onderzoek is te downloaden op de website van TNO. GGZ Nederland, 25 oktober 2010
8.2
Debat Regeringsverklaring: GGZ Nederland vraagt aandacht voor GGZ in de AWBZ
GGZ Nederland heeft met het oog op het debat over de regeringsverklaring in een brief aan de voorzitters van de Tweede Kamer-fracties aandacht gevraagd voor de positie van de ggz in de AWBZ. GGZ Nederland bepleit verdere overheveling van intramurale ggz naar de Zorgverzekeringswet en vraagt om garanties bij overheveling van delen van de AWBZ naar de Wmo. Ook vraagt GGZ Nederland waarborgen voor de sociale werkvoorziening voor ggz-cliënten bij de voorgenomen bezuinigingen van het kabinet inzake de WSW, Wajong en arbeidsreintegratie. Tot slot herhaalt de brief de gezamenlijke boodschap van GGZ Nederland, de MBO-raad en de BoZpartners over de desastreuze gevolgen van de voorgenomen bezuiniging op het MBO-onderwijs voor 30-plussers. GGZ Nederland, 26 okotber 2010
8.3
Meer familievertrouwenspersonen in de GGZ
Sinds kort is de Landelijk Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP) een feit. Een onafhankelijke stichting, gefinancierd door VWS. Vanaf nu kunnen ggz-instellingen voor de inzet van een familievertrouwenspersoon (fvp) terecht bij deze stichting. De LSFVP zorgt voor voorlichting en ondersteuning en detacheert de vertrouwenspersoon bij de instelling.
09-01-2011
Pagina 36 van 43
Werkt u al met familievertrouwenspersonen? GGZ Nederland pleit voor het aanstellen van fvp’ers in iedere instelling, als onderdeel van familiebeleid. De primaire inzet van de familievertrouwenspersoon is verbetering van de communicatie tussen cliënt, hulpverlening en naastbetrokkene en optimale afstemming van professionele- en mantelzorg rondom de cliënt. Uitgangspunt is dat familie en naastbetrokkenen gelijkwaardige gesprekspartners zijn voor de behandelaars en de zorginstellingen. Lancering advies en hulplijn voor familie Op 20 oktober is ook de advies- en hulplijn van de LSFVP gelanceerd. Deze is bedoeld voor familieleden en naastbetrokkenen. Zij kunnen bellen als zij ondersteuning willen bij het leggen van contact met de hulpverlener of instelling, voor klachtbemiddeling, informatie en verwijzing of algemene vragen over ziektebeelden en behandeling. Het nummer van de advies- en hulplijn is: 0900 -333 2222 (10 ct./min.) Wilt u meer informatie? Voor meer informatie over de familievertrouwenspersonen en de LSFVP kunt u terecht op hun website. GGZ Nederland, 26 oktober 2010
8.4
Gezamenlijke Agenda Platform Herstel en Burgerschap
Voor 2011 heeft het project weer subsidie van VWS verkregen om de activiteiten van het Platform te ondersteunen. Helaas is (passend in de tijdgeest) het budget wel verminderd. De consequentie is dat er geen bijeenkomsten voor het werkveld georganiseerd kunnen worden en producten ontwikkeld. De beoogde implementatie en doorontwikkeling van de ambities zal niet vanuit het project gefinancierd worden. Wel hebben de deelnemende partijen een gezamenlijke agenda opgesteld waar men zich aan verbonden heeft. Deze agenda komt voort uit de ambities, maar is met name gericht op het ondersteunen van participatie van psychisch kwetsbare burgers. Het Platform wil zorg gaan dragen voor de randvoorwaarden om herstel en burgerschap mogelijk te maken. GGZ Nederland, 16 december 2010
8.5
Handreiking Maatschappelijke Steunsystemen(MSS)
De handreiking “Samenwerken aan participatie van mensen met een psychische kwetsbaarheid” is afgerond. Een maatschappelijk steunsysteem ontstaat als GGZ-instellingen, gemeenten, cliëntenorganisaties, vrijwilligersorganisaties, welzijnswerk, familie, naastbetrokkenen en de persoon zelf gerichte inspanningen leveren om hem of haar te ondersteunen bij zijn participatie. Een individueel netwerk en een netwerk van organisaties en personen biedt mensen met psychische kwetsbaarheden ondersteuning om naar keuze mee te doen. In de handreiking wordt beschreven hoe een MSS ontwikkeld kan worden en aan kan sluiten bij de bestaande netwerken in de regio en bij de wensen en mogelijkheden van de burger. Lees meer informatie in het rapport 'Handreiking Maatschappelijke Steunsystemen' aan de rechterzijde van de pagina. Bestanden: Handreiking Maatschappelijke Steunsystemen (MSS) (pdf,527.7 KB) GGZ Nederland, 16 december 2010
8.6
Herstel en burgerschap, Hoe denken cliënten erover?
In het afgelopen jaar heeft het LPGGz samen met cliëntenbelangenbureau’s in 5 regio’s bijeenkomsten voor cliëntne georganiseerd. De drie thema’s waren: Greep op je leven (herstelondersteuning) Meedoen(maatschappelijke steunsystemen) Aan het werk(arbeidstoeleiding) Een samenvatting van de bijeenkomsten vind u aan de rechterkant van deze pagina. Bestanden: Herstel en burgerschap, cliëntenconferenties (pdf,190.8 KB) GGZ Nederland, 16 december 2010
9. 9.1
Rollator en overige voorzieningen Kamer wil rollator terug in basispakket
Een Kamermeerderheid wil dat de rollator in 2011 toch via het basispakket wordt vergoed. Het pleidooi van Tweede Kamerlid Fleur Agema (PVV) kreeg donderdag bijval van de coalitiepartijen CDA en VVD. Ook SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren zijn ervoor om de rollator weer te vergoeden. Eerder dit jaar besloot het kabinet juist de hulpmiddelen bij het lopen uit bezuinigingsoogpunt per 2011 te schrappen. De maatregel zou 20 miljoen euro oplveren. Maar krukken, loopmiddelen en rollators zijn essentiële hulpmiddelen voor ouderen, vindt Agema. Ze wijst erop dat ouderen vaak niet graag een rollator aanvragen: ,,Het is geen mooie nieuwe fiets die ze trots voor de deur zetten." De aanschaf niet meer vergoeden, zorgt volgens haar voor een extra drempel. Twijfels Minister van Volksgezondheid Edith Schippers (VVD) wees er echter op dat veel verzekeringspolissen voor volgend jaar al zijn gemaakt. Ze zei te betwijfelen of het praktisch uitvoerbaar is om daar nog wijzigingen in aan te brengen. Schippers stuurt op korte termijn een brief aan de Tweede Kamer over de praktische uitvoerbaarheid. Dooie mus D66-Kamerlid Pia Dijkstra vindt dat het kabinet Rutte-Verhagen de kiezer blij maakt met een dooie mus als het kabinet de rollator uiteindelijk toch wil vergoeden. De grote hervormingen om de problemen van de stijgende zorgkosten op te
09-01-2011
Pagina 37 van 43
lossen bleven achterwege. De PVV had eerder deze week het plan geopperd om de rollator te vergoeden, nu blijkt dat de VVD dit steunt. De VVD was altijd fel tegen deze maatregel. Pia Dijkstra: "Ik ben stomverbaasd over wat zich hier afspeelt. De VVD gooit haar principes wel heel gemakkelijk overboord." Schijnmaatregel Door de rollator te vergoeden suggereren de coalitiepartijen de mensen tegemoet te komen, terwijl het probleem van de stijgende zorgkosten niet wordt opgelost. Dijkstra: "Op deze manier houd je mensen voor de gek. De zorgkosten stijgen explosief. Juist dan moet je goed nadenken over wat je vergoedt, we moeten keuzes maken. Door allerlei kleine maatregelen te gaan nemen los je de grote problemen in de zorg niet op. Dit is een zoethoudertje." De Kamer stemt volgende week dinsdag. ANGO, 11 november 2010
9.2
Besluit terugkeer rollator loopt vast op kosten
Een Kamermeerderheid (VVD, CDA, PVV, PvdA, SP, GroenLinks en Partij voor Dieren) schaarde zich dinsdag in de Tweede Kamer achter het voorstel van Fleur Agema (PVV) om de rollator volgend jaar toch in het basispakket te houden. Uit bezuinigingsoverwegingen schrapte het vorige kabinet die juist. De ChristenUnie wil voor vrijdag van minister Edith Schippers (Volksgezondheid) horen wat precies de kosten zijn van de terugkeer van de rollator in het basispakket, zoals een meerderheid van de Tweede Kamer wil. Schippers gaf eerder aan dat zij het verantwoord vindt om mensen zelf de aanschaf van de rollator te laten bekostigen. Ze zette ook uiteen dat het ingewikkeld wordt om de maatregel nu nog terug te draaien, aangezien de meeste verzekeraars de voorziening al hebben ondergebracht in de aanvullende verzekeringen en de nieuwe verzekeringspolissen al zijn gemaakt, getoetst door de Nederlandse Zorgautoriteit en verstuurd. De zorgverzekeraars moeten nu dus hun afspraken met de zorgkantoren aanpassen en hun cliënten daarover informeren. De minister hield de Kamer dinsdag voor dat er verscheidene opties zijn, met verschillende financiële gevolgen. Oplossing voor kosten Esmé Wiegman (ChristenUnie) vraagt zich nu af voor welke oplossing de bewindsvrouw kiest en wie uiteindelijk de rekening daarvoor gaat betalen. Ook D66 en SGP zijn er niet voor om de rollator, krukken en andere hulpmiddelen bij het lopen in 2011 toch weer in het basispakket onder te brengen. “Het gevoel zegt voor, maar het verstand zegt tegen”, aldus SGP´er Kees van der Staaij. Hij stelt dat het om een slordige 20 miljoen euro gaat en dat het juist de komende tijd zaak is te kijken wat moet worden vergoed en wat niet. (ANP) ANGO, 17 november 2010
9.3
Pil en rollator blijven in pakket, wat volgt?
Zowel de coalitie als de oppositie hebben veel oog voor belangen van chronisch zieken en gehandicapten. Dat blijkt uit de eerste begrotingsdebatten over de zorg van dit kabinet. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) stelde dat een van haar grote doelen is ,,premiebetalers meer zorg voor hun geld te geven.’’ De brief die de CG-Raad voorafgaand aan het debat aan de Tweede Kamer stuurde, is meermaals in de debatten aangehaald. Goed nieuws Heel verheugend is dat de pil in het basispakket blijft voor vrouwen met endometriose. Hierop heeft de CG-Raad aangedrongen. De aandoening kan bloedingen veroorzaken in de buikholte. Met anticonceptie kan endometriose vaak onder controle worden gehouden. Hiermee wordt een duidelijke keuze gemaakt om voor chronisch zieken een uitzondering te maken. Dit getuigt van visie. Goed nieuws is ook dat de rollator waarschijnlijk in het basispakket blijft. Daar heeft een grote Kamermeerderheid op aangedrongen. De CG-Raad heeft er steeds op gehamerd dat de rollator nodig is, vanwege de preventieve werking tegen val-incidenten. De CG-Raad is dan ook blij dat de plannen om die uit het pakket te schappen teruggedraaid lijken te worden. Lage ziektelast De regering is nog wel van plan alles met een ‘lage ziektelast’ uit het basispakket te schrappen. Voor chronisch zieken zijn die middelen vaak noodzakelijk. De CG-Raad zal de politiek daarop blijven wijzen. De minister heeft tijdens de debatten laten weten begin 2011 met een brief te komen waarin ze de plannen verder zal verduidelijken. Daarnaast gaat de AWBZ flink op de schop. Een deel wordt naar gemeenten overgeheveld, een ander deel gaat naar zorgverzekeraars. De minister heeft aangegeven dat de plannen daarvoor zullen worden uitgewerkt. Sommige politieke partijen, en ook cliënten, vrezen voor de gevolgen. Stapeling kosten In het debat is ook gesproken over de verlaging van de zorgtoeslag. Dit is een van de vele maatregelen die mensen in hun portemonnee gaan voelen. De bezuiniging van 2,9 miljoen euro op deze toeslag zal 5,2 miljoen mensen treffen, vooral degenen met een laag tot modaal inkomen. De CG-Raad roept de minister op oog te houden voor de stapeling van kosten; stijging ziektekostenpremie, verhoging eigen risico en minder compensatie via de WTCG. Meer over vergoedingen in Wij werken aan - Geneesmiddelen en Wij werken aan - Hulpmiddelen CG-Raad, 18 november 2010
9.4
Geen hogere premie door terugkeer rollator
De terugkeer van de rollator in het basispakket volgend jaar leidt waarschijnlijk niet tot een hogere premie van de zorgverzekering. Minister Edith Schippers (Volksgezondheid) beloofde de Tweede Kamer gisteren dat zij zich tot het uiterste zal inspannen om het geld dat is gemoeid met deze aanpassing, elders op de begroting te vinden.
09-01-2011
Pagina 38 van 43
Van Schippers hoeven de verzekeraars geen nieuwe polissen rond te sturen om mensen te laten weten dat de rollator weer in het basispakket zit. Ze kunnen zich beperken tot een wijziging van de voorwaarden op internet, vindt de bewindsvrouw. Wel worden de laatste ontwikkelingen rond de rollator meegenomen in de jaarlijkse informatiecampagne van het ministerie die binnenkort start. ANGO, 26 november 2010
9.5
CG-Raad geeft advies over biologicals
Wees voorzichtig met preferentiebeleid bij zogeheten biologicals. Dit is de boodschap die de CG-Raad per brief geeft aan het College voor Zorgverzekeringen (CVZ). Preferentiebeleid houdt in dat vergoeding wordt beperkt naar één bepaald geneesmiddel. De werking van biologicals is van grote betekenis voor de kwaliteit van leven van veel mensen met ernstige aandoeningen. Dat moet vooral zo blijven, vindt de CG-Raad. Biologicals zijn dure medicijnen op basis van natuurlijke eiwitten. Een behandeling met biologicals maakt een wereld van verschil voor veel mensen met onder meer kanker, de ziekte van Crohn, maculadegeneratie, psoriasis en reuma. Dankzij het gebruik van deze geneesmiddelen kunnen zij functioneren, want de klachten die door hun ziekte worden veroorzaakt, worden vertraagd, bestreden of onderdrukt. Aanleiding advies De vraag van een zorgverzekeraar aan het CVZ om uitbreiding van het preferentiebeleid naar biologicals vormde de aanleiding voor de CG-Raad om de brief aan CVZ te schrijven. De CG-Raad benadrukt het belang van de werkzaamheid van biologicals. De gunstige effecten die mensen met bepaalde aandoeningen ondervinden van het gebruik van biologicals moet uitgangspunt vormen van beleid en niet de eventuele financiële besparing die met preferentiebeleid kan worden bereikt, zo vindt de CG-Raad. De adviezen kort samengevat: Als een biological eenmaal goed uitwerkt voor een gebruiker, dan mag hem bij nieuw vergoedingen-/preferentiebeleid geen ander (nieuw preferent) middel worden voorgeschreven, Eerste uitgifte van een nieuwe biological alleen op basis van wetenschappelijk bewijs van de werkzaamheid en de kwaliteit, De gebruiker bepaalt de vorm van toediening De opbrengsten/financiële winsten van preferentiebeleid moeten terugvloeien in (een verbetering van) de zorg. Voor de volledige tekst van de brief van de CG-Raad aan het CVZ klik hier (pdf-bestand). Meer over geneesmiddelen in Wij werken aan - Preferentiebeleid CG-Raad, 9 december 2010
9.6
CG-Raad uit steeds meer bedenkingen tegen fusie De Friesland en Achmea
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMA) moet binnenkort beslissen over de voorgenomen fusie tussen De Friesland en Achmea. De CG-Raad heeft daarom in een brief aan de NMA zijn bezwaren tegen de fusie nog eens naar voren gebracht. De CG-Raad wijst erop dat het aantal verzekeraars hard terugloopt en dat hierdoor de keuzemogelijkheden en keuzevrijheid voor verzekerden minder worden. Bij deze fusie zal dat vooral in Friesland gaan spelen, waar de twee fusiepartners een heel hoge dekkingsgraad hebben. Ook waarschuwt de CG-Raad voor verdere premiestijging. De fusie tussen Achmea en De Friesland is mede een reactie op het voornemen van dit kabinet om verzekeraars meer risico te laten lopen. Een hoger risico wordt uiteindelijk ook vertaald in hogere premies. Toegankelijkheid in gevaar Dit vergroten van de risicodragendheid kan volgens de CG-Raad ook negatieve gevolgen hebben voor de acceptatie van chronisch zieken en gehandicapten. Nu al is de ontwikkeling gaande dat verzekeraars zich in hun marketing steeds meer gaan richten op een jonge en gezonde doelgroep. Daar tegenover staat dat de toegankelijkheid van aanvullende verzekeringen voor ouderen en mensen met een beperking nu vaak al lastig is. klik hier voor de brief van CG-Raad aan NMa inzake De Friesland-Achmea. (pdf-bestand) Meer over de zorgverzekeringen in Wij werken aan - Patient en zorg CG-Raad, 21 december 2010
9.7 Medicatieveiligheid: elektronisch voorschrijven van medicijnen verplicht per 1 januari 2012 Prof. dr. Gerrit van der Wal, inspecteur-generaal voor de Gezondheidszorg (IGZ), heeft aangekondigd dat alle voorschrijvers van geneesmiddelen vóór 1 januari 2012 gebruik moeten maken van een elektronisch voorschrijfsysteem. “Het is zeer risicovol om een geneesmiddel voor te schrijven zonder hulp van een geautomatiseerd systeem, dat direct de interacties met andere geneesmiddelen en mogelijke overgevoeligheidsreacties signaleert. Dat is onnodig gevaarlijk en niet langer verantwoord. Daarom gaat de inspectie vanaf 1 januari 2012 handhaven.” GGZ Nederland, 2 november 2010
9.8
Botsknots en andere vergeten uitvindingen
Een aantal ´vergeten´ uitvindingen die het leven van patiënten met zeldzame ziektes moeten vergemakkelijken, komt volgend jaar mogelijk alsnog op de markt. Daarvoor gaat professor Richard Goossens van de TU Delft zich inzetten. Hij houdt morgen zijn oratie als hoogleraar Physical Ergonomics. De afgelopen jaren vonden studenten van de Technische Universiteit in Delft ruim vierhonderd hulpmiddelen voor de
09-01-2011
Pagina 39 van 43
medische sector uit, waarvan een deel niet in productie is genomen. Zo is bijvoorbeeld de botsknots niet verder gekomen dan de ontwerpfase. De botsknots is een speciale rolstoel waarmee gehandicapte kinderen veilig tegen mensen of voorwerpen kunnen botsen. Populair Goossens wil deze en andere uitvindingen in het dagelijks leven terugzien omdat tests hebben uitgewezen dat de hulpmiddelen populair zijn. Volgens Goossens gaat het om kleine aantallen waarvan de productiekosten laag zijn en wordt het productieproces door studenten geregeld. "Studenten moeten in de toekomst zelf op zoek naar een fabrikant die het product maakt." ANGO, 11 november 2010
10.
Vervoer
10.1
Rolstoelbusjes moeten en kunnen beter!
Veel rolstoel- en scootmobielgebruikers zijn aangewezen op taxivervoer met rolstoelbusjes. Scootmobielen kunnen moeilijk in de busjes komen en de scootmobielgebruiker moet via enkele treden voorin instappen. Ook het vervoer van liggende personen vormt een knelpunt. De Ombudsman wijdde begin november aan dit thema een item. De CG-Raad onderkent de drie knelpunten. Toegankelijke busjes De busjes zijn ontoegankelijk. Mensen kunnen alleen instappen via een goederenlift aan de achterkant en via een enkele treden voorin. In het gewone OV eisen we ook dat er met toegankelijke bussen wordt gereden; niet met bussen met een goederenlift of hoge instap. Oplossing: toegankelijke en instapbare bussen ook in het 'doelgroepenvervoer' (taxivervoer). De provincie Gelderland is bezig met de oplossing. Deze provincie heeft hierover een flyer uitgebracht. Veilige scootmobielen Het is niet mogelijk een scootmobiel veilig vast te zetten. Het onderstel kan worden vastgezet, maar de zitting zit niet stevig genoeg vast op het onderstel, waardoor de passagier niet veilig reist. Oplossing: de CG-Raad vindt dat de veiligheidseisen voor scootmobielen op dit punt verbeterd moeten worden. Minister Schultz van Hagen heeft in een brief van 8 november oplossing van dit knelpunt toegezegd. Zij laat momenteel onderzoeken hoe de scootmobiel kan worden aangepast om hem geschikt te maken als zitplaats tijdens het taxivervoer. De CG-Raad is hier blij mee. Lees de brief van minister Schultz van Hagen (pdf-document). Liggende Passagiers Liggende passagiers worden niet altijd vervoerd door Valys. In het tv-programma de Ombudsman werd een voorbeeld gegeven. Men beroept zich op veiligheidseisen. Oplossing: in het verleden is de Tweede Kamer toegezegd dat er maatwerk geleverd zal worden bij liggend vervoer. De CG-Raad vindt dat die belofte moet worden nagekomen. Bekijk het item in het tv-programma de Ombudsman Lees hier Kamervragen naar aanleiding van de uitzending in de Ombudsman Meer over Vervoer in Wij werken aan - Vervoer CG-Raad, 9 november 2010
10.2
Regiotaxi en WMO-vervoer onder de maat
Vakcentrale FNV heeft een onderzoek gehouden onder ruim 3.000 gebruikers van de regiotaxi en het WMOvervoer. Het gemiddelde rapportcijfer dat gebruikers hun vervoer geven is 5.4. Dit is een onvoldoende, maar er komen grote onderlinge verschillen naar voren tussen gemeenten. Al eerder - in 2008 - gaven CG-Raad, FNV en andere bondgenoten het 'Zwartboek Contractvervoer' uit. Er lijkt sinds 2008 geen verbetering te bespeuren. Wettelijk vastleggen Het onderzoek van de FNV is op 8 december aangeboden aan de vaste Kamercommissies van Infrastructuur en Milieu en VWS. Gebruikers van deze vormen van vervoer klagen vooral over niet-tijdigheid van de ritten en de veiligheid van het vervoer. De conclusies stemmen al met al niet vrolijk. De eerder door alle betrokkern partijen geformuleerde wensen blijven van kracht: Leg kwaliteitseisen wettelijk vast Betrek gebruikersgroepen bij de hele cyclus van aanbesteding. Voor meer informatie en de tekst van het onderzoek van Vakcentrale FNV klik hier Voor informatie over tijdelijke ondersteuning van gebruikersgroepen via 'Grip op vervoer' uitgevoerd door het programma VCP klik hier. Meer over vervoer in Wij werken aan - Vervoer CG-Raad, 9 december 2010
10.3
CG-Raad wil elektrische uitschuifplaten in alle bussen
De CG-Raad wil dat alle bussen in Nederland uitgerust worden met elektrische uitschuifplaten, zodat gehandicapten probleemloos mee kunnen. Momenteel is dit lang niet altijd het geval. Zo bleek vrijdag 22 oktober
09-01-2011
Pagina 40 van 43
uit het Vara-radioprogramma ‘De Ombudsman’. Daarin gaf het Arnhemse Platform Chronisch Zieken en Gehandicapten aan dat gehandicapten in Arnhem soms botweg de toegang tot de bus wordt geweigerd. De CG-Raad is in overleg met het nationale kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte (CROW) over een landelijke richtlijn die tot een structurele oplossing moet leiden. De CG-Raad wil dat provincies en gemeentes bij de aanbesteding van openbaar vervoer eisen van busbedrijven dat elke bus van een goedwerkende elektrische uitschuifplaat heeft. Op verzoek van ‘De Ombudsman’ liet Joop Geels, voorzitter van de Arnhemse Platform Chronisch Zieke en Gehandicapten, een aantal gehandicapten een dagboek bijhouden van hun ervaringen met het openbaar vervoer in Arnhem. In 20 van de 33 ritten deden zich problemen voor: vier keer bleek een bus niet aangepast te zijn, 12 keer was een buschauffeur niet behulpzaam en werd de gehandicapte alleen onder protest meegenomen. Vier keer weigerde een chauffeur de rolstoelreiziger de toegang tot de bus. De CG-Raad vindt het onacceptabel dat dit voor komt, maar erkent dat het nu vaak een gedoe is om de bus toegankelijk te maken voor iemand in een rolstoel. De elektrische uitschuifplanken doen het niet altijd en de handmatige plank is vaak erg vies, omdat de constructie zo is dat mensen erover heen lopen. Bovendien moet de buschauffeur zijn plek verlaten en naar achteren lopen om de plan uit te schuiven. Dit alles kost tijd, terwijl tijdigheid voor chauffeurs juist essentieel is. Goede, elektrische uitschuifplanken kunnen deze nadelen opheffen en daarmee kan het vervoer toegankelijker worden. Beluister hier de uitzending van De Ombudsman Hart van Nederland: OV niet goed toegankelijk voor gehandicapten CG-Raad, 25 oktober 2010
10.4
Nog geen tijdelijke regeling OV-chipkaart
'Ik ga de wens van de CG-Raad en Platform VG met kracht onder de aandacht brengen van vervoerders en decentrale overheden.' Dit zei Minister Eurlings op 6 oktober in de Tweede Kamer tijdens het Algemeen Overleg over de OV-chipkaart. De Kamer en minister onderkennen dat reizen met een OV-chipkaart voor mensen met een beperking vaak onmogelijk is. Mensen kunnen de incheckpalen niet vinden en vaak niet lezen wat er op de schermen staat. CG-Raad en Platform VG hebben daarom gevraagd om een tijdelijke regeling voor alle reizigers met een beperking. Een pas waarmee mensen met een beperking kunnen reizen zonder risico op fouten. Iedereen met een OV-begeleiderskaart zou voor de speciale OVchipkaart-pas in aanmerking moeten komen. Eerst evalueren Voor blinden en slechtzienden bestaat een tijdelijke regeling in de regio's Rotterdam en Amsterdam. Tegen een vast bedrag per maand kunnen blinden en slechtzienden daar onbeperkt reizen. Fouten kunnen niet meer gemaakt worden.De vervoerders hebben nu aangegeven dat zij eerst de tijdelijke regeling voor blinden en slechtzienden willen evalueren en pas volgend jaar willen nadenken over uitbreiding van de regeling voor andere groepen. Op verzoek van de CG-Raad en Platform VG zullen de ambtenaren er nu, namens de minister, bij de decentrale overheden op gaan aandringen toch ook snel andere groepen te laten profiteren van de tijdelijke regeling. ANGO, 26 november 2010
10.5
Toilet in sprinters: Kamer wil harde cijfers
Ruim 10.000 mensen hebben de petitie ‘Noodzaak van toiletten in sprinters’ ondertekend. De petitie is op 24 november aangeboden aan de Kamercommissie voor Milieu en Infrastructuur en besproken in de Tweede Kamer. Toiletten plaatsen in sprinters kost 100 miljoen euro, zegt de NS. De minister heeft dat geld niet. De Kamercommissie wil nu dat de minister de kostenbegroting van de NS beter onderbouwt met cijfers. Duizenden mensen zijn de dupe als ze in de trein niet naar het toilet kunnen. Vooral mensen met darm- en blaasproblemen kunnen niet op reis als er geen toilet in de trein aanwezig is. De afgelopen weken heeft de Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland de petitie-actie ‘Noodzaak van toiletten in sprinters’ gecoördineerd. Vele andere organisaties sloten zich bij de actie aan. Onderbouwing De Kamerfracties vragen zich af of de kosteninschatting van 100 miljoen euro realistisch is. Als dat bedrag klopt, dan kost één toilet .400.000 euro. De Kamercommissie vraagt unaniem om een brief van de minister waarin zij het kostenverhaal onderbouwt. Groen Links wil bij de begrotingsbehandeling van Milieu en Infrastructuur bezien of er alsnog dekking kan worden gevonden voor toiletten in de sprinters. Aanbieding petitie veel in de media Er is veel media aandacht geweest voor de handtekeningenactie van de Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging (CCUVN), waarbij - op ludieke wijze - zelfs Sinterklaas in actie kwam. Op de website van de CCUVN vindt een inventarisatie van de veel media-uitingen. Voor een item in het programma Hart van Nederland klik hier Voor een item op Binnenhof.TV klik hier Wim Eilert, bestuurder van de Vereniging voor Rijdend Personeel, onderbouwde het pleidooi voor toiletten in de trein met een praktijkvoorbeeld. Lees hier zijn tekst. CG-Raad, 25 november 2010
10.6
Kamer eist toilet in treinen
Iedere trein moet vanaf 2015 voorzien zijn van een toilet. Een motie van Kamerlid Bashir van SP met deze
09-01-2011
Pagina 41 van 43
strekking is op 7 december aangenomen door de Tweede Kamer. De NS heeft inmiddels besloten geen sprinters meer te bestellen zonder toilet. De diverse acties van onder meer de Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging, Stomavereniging, de CG-Raad, ouderenbonden en treinpersoneel hebben dus succes gehad. Actie De organisaties hielden onder meer een petitieactie, die duizenden handtekeningen opleverde. Deze zijn op 23 september aangeboden aan de voorzitter van de commissie voor Infrastructuur en Milieu. Daar ging op maandag de 22 september een ludieke actie aan vooraf op station Amsterdam Centraal, waarbij Sinterklaas en zijn pieten handtekeningen verzamelden. Klik hier voor het nieuwsbericht ' Sint voert actie voor treintoiletten'. Stemmen in de Kamer Volgende week stemt de Kamer over het amendement van Kamerlid Van Gent van GroenLinks waarin 50 miljoen euro gedekt wordt voor het alsnog aanbrengen van toiletten in de reeds gekochte sprinters. De CG-Raad hoopt van harte dat de Kamer voor dit amendement stemt. Klik hier voor de motie van Bashir van de SP. (pdf-bestand) Klik hier voor het amendement Van Gent van GroenLinks . (pdf-bestand) Interview in Trouw met hoofdconductrice NS over ontbreken van treinen. Meer over OV in Wij werken aan - Vervoer CG-Raad, 8 december 2010
10.7
CG-Raad verbaasd over termijn treintoiletten
De NS hebben nog tot 2030 de tijd om de Sprinters te voorzien van een toilet. Dat schrijft de minister van Infrastructuur en Milieu in een brief aan de Tweede Kamer. De CG-Raad is verbaasd over die termijn. Op 7 december heeft de Kamer een motie aangenomen, waarin staat dat er in 2015 toiletten moeten zijn in alle treinen. Vooral voor ouderen, kinderen en mensen met een chronische ziekte is een toilet in de trein een noodzaak. Zij moeten vaak opeens naar het toilet en kunnen dit moeilijk uitstellen. Als het nog tot 2030 duurt voordat de treinen voorzien zijn van toiletten, worden deze mensen daar ernstig de dupe van. Dat het ook voor het personeel een groot probleem is als toiletten ontbreken, wordt duidelijk in een artikel van Trouw. Nieuwe vergunning In de mondelinge toelichting van de motie heeft de SP duidelijk gemaakt dat het in 2015 geregeld zou moeten zijn. Navraag van de CG-Raad bij de partij bevestigt dat standpunt. Er is voor dat jaartal gekozen, omdat de SP vergunning van de NS voor vervoer op het hoofdrailnet dan afloopt. De SP wil zo zeker stellen dat de volgende hoofdvervoerder zorgt voor toiletten. Medio 2011 wordt bepaald welke vervoerder de nieuwe vergunning krijgt. Positieve toezeggingen In reactie op de motie (Bashir, SP), heeft de minister de Kamer in een brief (pdf) onder meer laten weten dat: - de NS geen nieuwe Sprinters zonder toiletten zullen bestellen; - de opties voor bestellingen van de toiletloze treinen geannuleerd zullen worden geannuleerd; - de NS meldden dat het bedrijf de 131 nieuwe Sprinters tussentijds zou kunnen voorzien van toiletten. - de NS nog nagaan wat een goed moment is gelet op zaken als de onderhoudsplanning en de mogelijkheden om de Sprinter langer aan de inzet te ontrekken. De CG-Raad is uiteraard blij met deze toezeggingen van de NS en de beslissing van de regering dat de toiletten er moeten komen. Sinds 2004 lobbyt de CG-Raad, samen met onder meer met patiënten- en ouderenorganisaties, voor toiletten in de Sprinters. Met name in de afgelopen maanden is er met deze organisaties en de vakbond voor rijdend personeel actie gevoerd om de noodzaak ervan te onderstrepen. Klik hier voor de brief van de minister (pdf). Meer over openbaar vervoer in Wij werken aan - Vervoer CG-Raad, 23-12-2010
10.8
Stations beter toegankelijk door aangepaste hellingbaan
Om de toegankelijkheid van het openbaar vervoer te verbeteren, worden nog dit jaar de hellingbanen naar de perrons op acht treinstations aangepakt. Komend jaar volgen nog eens ruim zeventig van deze perronopgangen. De hellingbanen worden minder steil gemaakt zodat ze makkelijker te gebruiken zijn. Het betekent dat landelijk gezien op de stations Anna Paulowna, Culemborg, `t Harde, Nijkerk, Oldenzaal, Amersfoort Schothorst, Purmerend Overwhere en Maastricht de hellingbanen deze maand al zijn aangepast of dat dit komende weken zal gebeuren. Het gaat komend jaar in de regio Noord-Oost in totaal om elf stations in Gelderland, zes in Overijssel en twee in Drenthe. De hellingbanen zijn ooit volgens bouwbesluit en de toen heersende inzichten aangelegd. Organisaties voor mensen met een handicap gaven aan dat ze voor verbetering vatbaar zijn. Er is nu voor gekozen de opgangen minder steil te maken volgens een nieuwe Europese richtlijn. Financiering vindt plaats vanuit het Rijk. Overeenkomst Het werk maakt onderdeel uit van het programma Toegankelijkheid. Volgens een overeenkomst tussen de minister van Verkeer, ProRail en NS wordt een breed scala aan maatregelen uitgevoerd op een paar honderd stations om reizigers met visuele- / lichamelijke beperking zoveel mogelijk zelfstandig te kunnen laten reizen. Andere maatregelen die worden genomen zijn: het plaatsen van liften, bewegwijzering in braille, een goede markering van de perronrand. ProRail werkt
09-01-2011
Pagina 42 van 43
verder ook aan het aanpassen van perrons voor gelijkvloerse instap. Dit gebeurt in nauw overleg met diverse belangenorganisaties, vervoerders, OV-autoriteiten en provincies. ANGO, 15 december 2010
10.9
Meer rechten voor buspassagiers
De onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de lidstaten over meer rechten voor passagiers van langeafstandsbussen en touringcars hebben dinsdagavond resultaat opgeleverd. Europa wil de passagiers van alle vervoersmiddelen gelijk behandelen, of ze nu met het vliegtuig, de trein, de boot of de bus reizen. Die rechten moeten tegelijk uitgebreid worden, met speciale aandacht voor niet-discriminatie voor mensen met een handicap. Over de eerste drie categorieën werd eerder al een akkoord gevonden. Met betrekking tot de buspassagiers is nu onder meer afgesproken welke compensatie er moeten worden uitgereikt in het geval van het verlies van of schade aan bagage. Ook over passagiers die gewond raken of overlijden bij een ongeval zijn afspraken gemaakt. De lidstaten bepalen zelf de maximale vergoedingen, maar ze mogen niet lager liggen dan 1.200 per stuk bagage en 220.000 euro per natuurlijke persoon. Niet discrimineren Rolstoelen en andere hulpmiddelen voor mindervaliden worden volledig vergoed. Na een ongeval moeten de passagiers verplicht worden bijgestaan met - afhankelijk van de situatie - voedsel, kledij, transport en eerstehulpverlening. Indien nodig zullen ze ook logement aangeboden krijgen. Mensen met een handicap of beperkte mobiliteit mogen in geen geval worden gediscrimineerd. Zo is het absoluut verboden dat ze meer moeten betalen dan andere personen. Ook dienen vervoersondernemingen hulp te verleden aan iedere persoon met een handicap op voorwaarde dat hij of zij minimaal 36 uur voor de reis de hulpvraag duidelijk heeft gemaakt aan de onderneming. Twee jaar Wanneer geen assistentie kan worden verleend door de vervoersorganisatie, mag de gehandicapte zonder extra kosten worden begeleid door iemand van zijn of haar eigen keuze. Om de industrie tegemoet te komen, is ook afgesproken dat bussen, touringcars, busterminals en andere infrastructuur geen technische aanpassingen nodig hebben om aan de nieuwe regels te voldoen. Om uiteindelijk tot een overeenkomst te komen, is wel afgesproken met de lidstaten dat de regels gelden voor langeafstandsreizen van meer dan 250 kilometer. Het onderhandelingsresulaat komt waarschijnlijk in februari in het Europees Parlement. Hierna zal het nog ongeveer twee jaar duren voordat de regels overal zijn ingevoerd ANGO, 1 december 2010
10.10 Landelijke registratie gehandicaptenparkeerkaarten in 2011 Op aandringen van de CG-Raad komt er in 2011 een landelijke registratie van gehandicaptenparkeerkaarten. De kaarten krijgen een nummer waarmee parkeerwachters kunnen nagaan of de kaart geldig is. Dit moet diefstal van en fraude met parkeerkaarten tegengaan. Pascal Budding, hoofd Collectieve Belangenbehartiging van de CGRaad vertelt hierover in het tv-programma 'Hart van Nederland'. De CG-Raad is blij met de invoering van het registratiesysteem. De verwachting is dat het de diefstal van gehandicaptenparkeerkaarten effectief zal tegengaan. De CG-Raad hoopt en verwacht dat alle gemeenten bereid zijn mee te doen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is positief over het systeem. Illegaal en gratis parkeren Diefstal van parkeerkaarten voor gehandicapten is een bekend probleem. De kaarten worden gebruikt om illegaal en gratis te parkeren. Parkeerwachters kunnen momenteel nog niet zien of een kaart geldig is of niet. De CG-Raad maakt zich al jaren hard voor een systeem waardoor dit wel gecontroleerd kan worden om fraude aan banden te leggen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft recentelijk toegezegd dat het registratiesysteem er begin 2011 komt. De Rijksdienst voor het Wegverkeer gaat het beheren. Voor de registratie op kenteken is bewust niet gekozen, omdat er soms meerdere auto's per huishouden zijn. Kijk naar een item in Hart van Nederland via deze link Meer over Vervoer in Wij werken aan - Vervoer CG-Raad, 27 oktober 2010
10.11 Diefstal gehandicaptenparkeerkaart wordt zinloos De lucratieve handel in parkeerkaarten voor gehandicapten komt binnenkort ten einde. Er komt een nieuw registratiesysteem dat volgend jaar wordt geïntroduceerd, aldus Janny Lagendijk van de Chronisch zieken en Gehandicaptenraad in Dit is de Dag. Met een parkeerkaart voor gehandicapten kan geparkeerd worden op een invalidenparkeerplaats. De kaarten zijn niet gekoppeld aan een kenteken en zijn daardoor al jaren gewilde objecten. Auto´s met een gehandicaptenparkeerkaart worden geregeld opengebroken, waarbij alleen de kaart wordt gestolen. Volgens Janny Lagendijk van de CG-Raad is de diefstal van de kaarten voor gehandicapten ´een groot probleem, waar we al een tijd mee bezig zijn´. Maar vanaf volgend jaar is het stelen van de parkeerkaart voor gehandicapten zinloos, aldus Lagendijk. Registratie Een ´centraal registratiesysteem´ waarin alle parkeerkaarten zijn vastgelegd moet een oplossing bieden. Lagendijk: ´Alle parkeerkaarten krijgen een uniek nummer. De parkeerwachter toetst het nummer van de parkeerkaart in om te zien of de kaart nog geldig is. Als het nummer niet meer geldig is volgt een bekeuring. Dat betekent dat het niet meer interessant is om een ongeldige kaart te hebben.´
09-01-2011
Pagina 43 van 43
Het nieuwe systeem is een initiatief van oud-staatssecretaris Ank Bijleveld (Binnenlandse Zaken) die besloot de kwestie prioriteit te geven. De invoering ervan kan waarschijnlijk al volgend jaar plaatsvinden. Lagendijk: ´Het systeem wordt nu gebouwd door de Rijksdienst voor het Wegverkeer. Gemeenten moeten daarna alle kaarten in het systeem gaan invoeren.´ ANGO, 26 oktober 2010
10.12 Wapen tegen diefstal gehandicaptenparkeerkaart Het is al langer bekend, ook wij meldden het eerder op deze website, er komt een landelijk registratiesysttem van gestolen gehandicaptenparkeerkaarten wat wordt bijgehouden door de rijksdienst voor het wegverkeer RDW. Nu bericht ook de website van De Volkskrant erover. De site van de Volkskrant legt uit dat parkeerwachters in elke stad zo direct kunnen nagaan of een auto illegaal gratis staat geparkeerd met een gestolen kaart achter de ruit. Alleen al in de randstad worden ruim 10.000 parkeerkaarten van gehandicapten gestolen zijn. ´Het is overal een probleem´, bevestigd Theo Heijne, voorzitter van de Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie (Ango) op de Volkskrantsite. ´Het is ruit in, kaart weg en een ander die er mooie sier mee maakt.´ Gewild bij dieven Gehandicaptenparkeerkaarten staan niet op kenteken, maar op naam. Dit gecombineerd met de steeds hogere parkeertarieven maken de kaarten gewild bij dieven. Eenmaal gestolen worden ze doorverkocht aan automobilisten die zo gratis kunnen parkeren. Prijzen lopen op tot vele honderden euro´s De regsitratie van parkeerkaarten door de rijksdienst voor het wegverkeer RDW moet hier een eind maken. Het systeem wordt begin 2011 ingevoerd. Het aantal parkeer kaarten in Nederland is niet bekend. Schattingen gaan uit van zo´n 250 duizend. ANGO, 8 november 2010
I am using the Free version of SPAMfighter. SPAMfighter has removed 2326 of my spam emails to date. Do you have a slow PC? Try free scan!
09-01-2011