Eindverslag Classical:NEXT Rotterdam 20 t/m 23 mei 2015
Augustus 2015
Voorwoord
Met bijzonder veel genoegen én trots kijkt de Doelen terug op Classical:NEXT 2015, de internationaal toonaangevende netwerkconferentie c.q. denktank ten behoeve van professionals in de klassieke muzieksector, die van 20 t/m 23 mei 2015 voor de eerste keer in Rotterdam plaatsvond.
Zoals duidelijk wordt in dit eindverslag, zijn de inhoudelijke en zakelijke doelstellingen van het congres met klinkende resultaten behaald, waarmee tevens een koersvaste richting en vaart werd gerealiseerd in de ontwikkeling van de volgende edities van Classical:NEXT in 2016 en 2017, die óók in Rotterdam zullen plaatsvinden. Musici, ensembles, zalen, festivals, impresario’s, componisten, brancheverenigingen, educatieve instellingen, fondsen, overheden werkten nauw met elkaar samen teneinde de Nederlandse klassieke muziek sterk en overtuigend in de internationale markt te zetten. Dat bleef niet onopgemerkt.
Ruim 1000 professionals uit 45 landen bezochten Classical:NEXT en getuigden na afloop van hun enthousiasme over de kwaliteit van het programma, de organisatie van het evenement én Rotterdam als plaats van handeling. Het team van de Doelen is daarmee in zijn missie geslaagd.
Graag bedanken wij de Gemeente Rotterdam, Dutch Performing Arts, Fonds Podiumkunsten, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Rotterdam Festivals, NAPK, VSCD, Codarts, Nieuw Geneco, Vereniging Nederlandse Uitgevers, en de ministeries van OCW en Buitenlandse Zaken voor hun inzet en bijdrage aan de totstandkoming van Classical:NEXT in Rotterdam.
Tijdens de volgende editie van Classical:NEXT die van 25 t/m 28 mei 2016 plaatsvindt, viert de Doelen tevens zijn 50-jarig jubileum. Dat we er om die reden nog een tandje bij zullen zetten, mag duidelijk zijn. Ideeën en plannen genoeg. De lat ligt hoog. Wij hopen dat we tijdens de weg er naar toe weer kunnen rekenen op het vertrouwen en de financiële steun van onze partners.
Gabriël Oostvogel, directeur-voorzitter de Doelen Michael Nieuwenhuizen, programmamanager Classical:NEXT Nederland
2
Wat er aan vooraf ging
Classical:NEXT is de jaarlijkse conferentie c.q. denktank voor professionals werkzaam in de hele keten van de internationale klassieke muziekindustrie (www.classicalnext.com). Het evenement wordt sinds 2012 georganiseerd door de Duitse organisatie Piranha Arts, ook bekend als organisator van WOMEX, de jaarlijkse b2b-conferentie op het gebied van wereldmuziek. De eerste editie van Classical:NEXT vond in 2012 plaats in München, de tweede (2013) en derde (2014) editie in Wenen.
Piranha Arts, organisator én eigenaar van Classical:NEXT, ging in het voorjaar van 2014 op zoek naar een nieuwe, vaste partner voor de conferenties in 2015, 2016 en 2017. Deze partner moest voldoen aan een aantal duidelijke voorwaarden.
De partner heeft een sterk inhoudelijk profiel en een leidinggevende ambitie m.b.t. het innoveren van de klassieke muziek industrie.
De partner moet ruimte kunnen bieden aan plenaire sessies, deelsessies, een beursvloer met ca. 100 stands (met ruimte voor groei), presentaties, workshops, lezingen én showcaseconcerten (niet per se in de congreslocatie zelf).
Voor zo’n 800 tot 1300 buitenlandse deelnemers zijn er op loopafstand van de congreslocatie voldoende hotelaccommodaties in diverse prijsklassen aanwezig.
Tenslotte moet de congreslocatie via luchthaven, treinstations en autowegen vanuit binnenen buitenland optimaal en financieel laagdrempelig bereikbaar zijn.
Door de veerkracht die de Nederlandse klassieke muzieksector toonde na de cultuurbezuinigingen in 2011, ging een sterke voorkeur uit naar Nederland, en in het bijzonder naar Rotterdam en Concert- en congresgebouw de Doelen. Het was Piranha Arts niet ontgaan dat Nederland voorop loopt als het gaat om innovatie in de klassieke muziek, met Rotterdam als boegbeeld met bijvoorbeeld de Operadagen Rotterdam, Rotterdams Philharmonisch Orkest en niet in de laatste plaats de eigen programmering van de Doelen. Daarnaast is Rotterdam/Nederland zowel geografisch als mentaal de logische en ideale schakel tussen de Duitssprekende en Angelsaksische wereld (de twee uiteinden in het spectrum van denken over vernieuwing in de klassieke muziek).
De eerste contacten tussen de Doelen en Piranha Arts werden gelegd tijdens Classical:NEXT 2014 in Wenen. Kort daarna, in juni 2014, startte de Doelen (i.s.m. Michael Nieuwenhuizen als kwartiermaker) met de ontwikkeling van een plan voor het onderbrengen van Classical:NEXT 2015, 2016 en 2017 in Rotterdam. Uitgangspunt van de planvorming was om Classical:NEXT, door middel van een collectieve inspanning, te ontwikkelen als internationaal platform ten behoeve van professionals, werkzaam in de Nederlandse klassieke muzieksector. Daarmee zou het van blijvende invloed zijn op de samenhang in die sector.
3
Er volgde al snel een nationale gespreksronde met een groot aantal sleutelpersonen in de infrastructuur van de Nederlandse klassieke muziek industrie. Er is gesproken met vertegenwoordigers van landelijke instellingen zoals de VSCD (Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties), Nieuw Geneco, (Nieuw Genootschap van Nederlandse Componisten), NAPK (Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten), Fonds Podiumkunsten, Buma Cultuur (Auteursrechten), Sena (Naburige Rechten), Ministerie van OC&W, Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Raad voor Cultuur. Lokale partners zoals de Gemeente Rotterdam, Rotterdam Festivals, Rotterdam Partners, Rotterdamse Raad voor Kunst & Cultuur en het Rotterdams Philharmonisch Orkest zijn geconsulteerd, alsmede andere toonaangevende concertzalen zoals het Amsterdamse Concertgebouw en Muziekgebouw aan ‘t IJ, Tivoli/Vredenburg Utrecht en Muziekgebouw Eindhoven.
Uitgaande van de overtuiging dat het succes van internationalisering rechtstreeks samenhangt met de mate waarin Nederlandse professionals werkzaam in de diverse schakels van de industrie samenwerken, ging de aandacht vanaf het begin nadrukkelijk uit naar de gehele keten, precies waar Classical:NEXT voor is bedoeld: uitvoerders/makers (musici, ensembles, orkesten, opera, componisten), producenten (zalen, festivals, radio/televisie/online), intermediairs (impresario’s, uitgevers, rechtenorganisaties), talentscouts / educators (conservatoria, concoursen, muziekscholen), media (critici, muziekredacties, radio/televisie/online), belangenbehartigers, (gemeentelijke, regionale, nationale) cultuurfondsen en (gemeentelijke, regionale, nationale) overheidsinstellingen (beleidsmakers).
Uit de gesprekken kwam naar voren dat er behoefte, draagvlak en enthousiasme was om Classical:NEXT als collectief platform voor de Nederlandse klassieke muziek industrie in Rotterdam te ontwikkelen. Vooral de mogelijkheid om Classical:NEXT niet eenmalig, maar juist voor een periode van ten minste drie jaar (2015, 2016, 2017) met mogelijkheid tot verlenging (in 2018, 2019) te kunnen ontwikkelen op Nederlandse bodem, zag men als een belangrijke kans voor de sector. Daarnaast werd Rotterdam met concert- én congresgebouw de Doelen unaniem beschouwd als een vanzelfsprekende basis voor Classical:NEXT. Kortom, alle gesprekspartners hebben de Doelen bevestigd en aangemoedigd om het plan verder te ontwikkelen.
Tegelijkertijd werd ook uitgebreid gesproken en onderhandeld met de Duitse eigenaar en organisator van Classical:NEXT, Piranha Arts. Tijdens een aantal gesprekken en locatiebezoeken werden de financiële uitgangspunten opnieuw tegen het licht gehouden, aangepast en uiteindelijk zorgvuldig opgesteld ten einde een succesvolle meerjarige samenwerking te garanderen. Na de toezegging van Gemeente Rotterdam, Fonds Podiumkunsten en Rotterdam Festivals om substantieel bij te dragen aan de eerste Nederlandse editie van het congres, kon in december 2014 de komst van Classical:NEXT naar Rotterdam in 2015, 2016 en 2017 wereldkundig gemaakt worden. De eerste editie vond plaats van 20 t/m 23 mei 2015 in de Doelen.
4
Classical:NEXT 2015 in cijfers Van 20 t/m 23 mei 2015 kwamen in de Doelen 1000 internationale professionals uit de wereld van de klassieke muziek bij elkaar om over de toekomst van de klassieke muziek in debat te gaan en elkaar uit te dagen in het presenteren van de beste oplossingen voor de verschillende actuele vraagstukken. Classical:NEXT 2015 was behalve een ontmoetingsplaats ook dé gelegenheid voor de promotie, presentatie en verkenning van nieuw talent, nieuwe creatieve ideeën en toekomstgerichte praktijkvoorbeelden in de klassieke muziek. De kwantitatieve resultaten van Classical:NEXT 2015 zijn:
1000 professionals uit 45 landen
600 bedrijven
175 promotors
110 uitgevers
270 labels en distributeurs
201 artiesten
72 optredende artiesten
83 artiestenmanagers
70 orkesten
80 internationale journalisten
60 instituten
6 video showcases
6 project pitches
30 conferentiesessies
72 sprekers
5
Het deelnemersaantal is gestaag gegroeid sinds de eerste editie van Classical:NEXT in 2012. Toen waren er 700 professionals aanwezig. In 2014 was dat aantal met 20% gegroeid naar 850 professionals. Piranha Arts had samen met de Doelen een groeiambitie geformuleerd van 30% voor de drie Nederlandse edities en 1000 deelnemers voor de eerste Rotterdamse conferentie in 2015. Dat aantal is behaald! Classical:NEXT 2015 werd door 187 Nederlandse professionals bezocht. In relatie tot het aantal deelnemers uit andere landen is dat niet alleen een hoge score, maar vooral een sterke indicatie van de behoefte aan dit evenement in de Nederlandse markt.
Het aantal Nederlandse deelnemers aan Classical:NEXT groeide van 21 in 2012 naar 47 in 2014. De opkomst in 2015 was dus overweldigend, mede veroorzaakt door Rotterdam als congreslocatie (geringe reis- en verblijfskosten). Het geeft in ieder geval aan hoeveel waarde de professionele Nederlandse klassieke muziekwereld vanaf het begin aan Classical:NEXT hechtte. Inhoudelijk (vooral in de conferentie) was het aantal Nederlandse bijdragen de afgelopen jaren ook bovengemiddeld. Dit was dan ook één van de redenen voor Piranha Arts om Nederland te zien als vruchtbare grond om Classical:NEXT verder te ontwikkelen.
De top 10 van de herkomst van deelnemers aan Classical:NEXT 2015 laat het volgende zien:
187 uit Nederland
123 uit Duitsland
106 uit UK
57 uit Frankrijk
55 uit België
35 uit Canada
30 uit USA
24 uit Denemarken
23 uit Spanje
21 uit Zweden
Andere landen die waren vertegenwoordigd tijdens Classical:NEXT waren o.a. Zwitserland, Finland, Hongarije, Brazilië, Estland, Italië, Oostenrijk, Australië, Tsjechië, Japan, Litouwen, Polen, Zuid-Korea, Noorwegen, Luxemburg, Griekenland, Rusland, Hong Kong, Bulgarije en Zuid-Afrika.
6
Terugblik op het programma van Classical:NEXT 2015 De Opening Classical:NEXT 2015 ging van start met een welkomstreceptie in de Jurriaanse Foyer op woensdagavond 20 mei. Daarna volgde een openingsprogramma in de Jurriaanse Zaal, dat verzorgd werd door Canada. Een multimediale show met korte live performances van Canadese musici zoals Tanya Tgaq en Megumi Masaki werd afgewisseld met speeches van Martin Hoffmann (intendant Berliner Philharmoniker) en Yannick Nézet-Séguin (chef-dirigent Rotterdams Philhamonisch Orkest). De algemene indruk van de internationale deelnemers was positief. De toon was gezet. Canada had de lat hoog gelegd.
Opening
De Expo In de Willem Burger Hal, Van der Mandele Zaal, Jurriaanse Foyer en Arcadis Zaal stonden stands van meer dan 175 organisaties wereldwijd. Er waren ook veel umbrella stands waar landen en music export organisaties zich collectief presenteerden.
De expo functioneerde drie dagen lang als een ontmoetingsplek voor de deelnemers, als marktplaats waar vraag en aanbod elkaar ontmoetten, waar zaken werden gedaan. Een veelgehoorde algemene reactie was: “the vibe / het gevoel op de expo is goed”. Niet echt verrassend – de Doelen is immers 7
gebouwd om dit soort expo’s te huisvesten en heeft daarbij zeer vaardig personeel in dienst - maar toch: het gaf aan dat de internationale deelnemers zich (na Wenen) snel thuis voelden in de Doelen.
Ook voor Nederlandse delegates was het - dankzij de praktische eenheid van tijd, plaats en inhoud, waarbij in vier dagen ‘om de hoek’ op één plek, met honderden collega’s uit de internationale markt genetwerkt kan worden - een warm bad en een ideale plek om zaken te doen. Musici en ensembles van het Lunch with the Residents showcase programma bemanden samen met hun managers én vertegenwoordigers van Nederlandse koepelorganisaties (Dutch Performing Arts, DutchCulture, NAPK, Nieuw Geneco, VMN en VSCD) het centraal gelegen Dutch Pavilion op de beursvloer. Als ontmoetingsplek functioneerde het Dutch Pavilion uitstekend. Door de opvallende plek en vormgeving onderscheidde het zich nadrukkelijk van de andere stands, en door de oranje kleur was het voor internationale collega’s direct herkenbaar als “Dutch” Pavilion. Hier werden eerste contacten gelegd (of verder uitgediept) en vervolgafspraken gemaakt.
Dutch Pavilion
De Conferenties Het inhoudelijke programma met presentaties, seminars en workshops waarin uitgebreid werd stilgestaan bij de laatste trends en ontwikkelingen in de industrie telde ruim 30 onderdelen.
8
Deelnemers werden bijgepraat over de stand van zaken van de klassieke muziek industrie, verkenden met elkaar de toekomst en gingen met elkaar in debat. Er waren 25 - door een internationale jury geselecteerd – conferentie-sessies, netwerk meetings en off Classical:NEXT programma’s over onderwerpen als strategie, social impact, new business models, publieksbereik en meta-data. Ruim 70 sprekers uit 16 landen gaven leiding aan deze programmaonderdelen of participeerden in panels.
Nederlandse professionals waren goed vertegenwoordigd. Als gespreksdeelnemers in de debatten en als initiators van sessies over actuele onderwerpen. Zo presenteerde Het Concertgebouw het project van de Digitale leerlijn, presenteerden de gezamenlijke Nederlandse orkesten hun manifest: “Orkesten van nu, van waarde voor de toekomst” en modereerde Neil Wallace (Hoofd Programmaring de Doelen) de slotsessie over “the innnovation chain” in de klassieke muziekindustrie. De feedback van de internationale delegates was positief. Men had waardering voor de keuzes die gemaakt waren en het niveau waarop de sessies waren ingevuld en vormgegeven. Veel delegates gaven aan dat ze voor de volgende editie van Classical:NEXT graag zelf nieuwe voorstellen in willen dienen; men voelde zich geïnspireerd en gemotiveerd om het initiatief naar zich toe te trekken. De Showcases Op donderdag en vrijdag stond een aantal live showcases op het programma. ’s Avonds waren er in de Jurriaanse Zaal 30-minuten-showcases met een internationaal karakter. Overdag presenteerden 9
Nederlandse musici zich in de Eduard Flipse Zaal onder de noemer Lunch with the Residents. Dit Nederlandse programmablok rond lunchtijd was mede op initiatief van de Doelen tot stand gekomen. Daarnaast waren er op beide dagen ook video showcases in de Van Beuningen Zaal, waarin musici en projecten zichzelf presenteerden op het scherm. Internationale showcases Uit 155 inzendingen selecteerde een internationale jury acht showcases, waaronder 2 Nederlandse deelnemers, met een verrassende inhoud. Onorthodoxe klassieke muziekprojecten die het genre naar een nieuw - NEXT - niveau tillen. Deze programma’s waren, tegen betaling van € 12 per avond, publiek toegankelijk en werd goed bezocht. Donderdagavond waren er showcases van:
Ensemble U: (Estland)
James Rhodes (UK)
Uwaga! (Duitsland)
Oorkaan/Cello8tet Amsterdam (Nederland)
Vrijdagavond waren er showcases van:
Testklang Live: Bunita Marcus (Duitsland/VS)
Zefiro Torna (België)
Kaleidoscope String Quartet (Zwitserland)
Rembrandt Frerichs Trio; The Contemporary Fortepiano (Nederland)
Rembrandt Frerichs Trio
Zefiro Torna
10
Nederlandse showcases / Lunch with the Residents De Nederlandse showcases in de Eduard Flipse Zaal op donderdag- en vrijdagmiddag waren net als de internationale showcases ’s avonds ook publiek toegankelijk. Het “gewone” veelal lokale publiek was uitgenodigd om gratis te komen kijken naar Nederlandse vernieuwers in de klassieke muziek. Neil Wallace en Gabriël Oostvogel (resp. programma en directie de Doelen) presenteerden de musici aan het publiek door middel van korte inleidingen en gesprekken. De selectie van het Lunch with the Residents programma was tot stand gekomen met medewerking van 14 programmeurs werkzaam bij zalen en festivals uit heel Nederland en Vlaanderen:
Shane Burmania (Muziekgebouw aan ‘t IJ, Amsterdam)
Floris Don (Gergiev Festival, Rotterdam)
Albert Edelman (Concertgebouw Brugge)
Gert Gering (Muziekcentrum Tilburg)
Roland Kieft (Residentie Orkest, Den Haag)
Marcel Mandos (Noord Nederlands Orkest, Groningen)
Masa Spaan (Philharmonie Zuid Nederland, De Vereniging, Nijmegen)
Aart Jan van der Pol (Concertgebouw, Amsterdam)
Roland Spekle (Muziekgebouw aan ‘t IJ, Amsterdam)
Peter Tra (TivoliVredenburg, Utrecht)
Xavier Vandamme (Festival Oude Muziek, Utrecht)
Frank Veenstra (Muziekgebouw, Eindhoven)
Kees Vlaardingerbroek (NTR, Hilversum)
Neil Wallace (de Doelen, Rotterdam)
Op donderdagmiddag 21 mei speelden:
Temko
Remy van Kesteren
Ragazze Quartet
Nora Fischer met het Doelen Ensemble
Op vrijdagmiddag 22 mei speelden:
Fuse
Erik Bosgraaf
Slagwerk Den Haag
Eric Vloeimans met Holland Baroque Society
11
Lunch with the Residents
Als korte presentatie van de Nederlandse musici/ensembles aan de internationale delegates functioneerden de showcases goed, terwijl het gevarieerde programma op donderdag en vrijdag voor het lokale publiek in Rotterdam aantrekkelijk was geprogrammeerd, om tijdens de lunch even naar te luisteren. De Eduard Flipse Zaal met een capaciteit van 180 tribuneplaatsen zat beide dagen helemaal vol, de sfeer was bijzonder aangenaam. Vele eerste contacten tussen musici en delegates werden direct na afloop gelegd, om even later voortgezet en uitgediept te worden in het Dutch Pavilion of elders op de beursvloer. Voor delegates die niet naar de showcases kwamen, was alle informatie inclusief contactgegevens over de Nederlandse musici en ensembles te vinden in het uitgebreide programmaboek, dat aan het begin van de conferentie aan iedere deelnemer werd uitgereikt. Daarnaast kon ook online gecorrespondeerd worden via C-NET, het online dating tool van Classical:NEXT. Uit de deelnemersenquête werd duidelijk dat alle instrumenten gebruikt zijn om contacten te leggen. Feedback vanuit de deelnemende musici en ensembles was positief. Men toonde zich enthousiast over de internationale kansen en mogelijkheden die de showcase hen had geboden. Slotmanifestatie Op zaterdagmiddag 23 mei werd Classical:NEXT 2015 plenair afgesloten met een programma in de Willem Burger Zaal. Tijdens deze ceremonie werd voor het eerst tijdens Classical:NEXT de ‘Innovation Award’ uitgereikt. Anthony Sargent (scheidend CEO van The Sage Gateshead en
12
aankomend CEO van het Luminato festival van Toronto, tevens voorzitter van ISPA (International Society for the Performing Arts)), modereerde het programma.
Namens Piranha Arts was er een bijdrage van congresdirecteur Jennifer Dautermann, namens het Doelen team was er een bijdrage van programmamanager Michael Nieuwenhuizen, en namens de stad Rotterdam, was er een bijdrage van wethouder Adriaan Visser.
V.l.n.r. Michael Nieuwenhuizen (programmamanager), Jennifer Dautermann (Piranha Arts), Adriaan Visser (Gemeente Rotterdam), Fabienne Krause (Piranha Arts), Gabriël Oostvogel (de Doelen), Paul Bräuer (Piranha Arts)
Het Nederlandse ensemble Fuse zorgde voor de live muziek. De innovatieprijs ging naar Ark Nova (opblaasbare concertzaal) en The Rest is Noise Festival (Southbank Centre). Deze winnaars waren door het vakpubliek (o.a. conferentiedeelnemers) uit 21 genomineerde projecten gekozen.
Fuse tijdens de slotmanifestatie
13
De media over Classical:NEXT 2015
De komst van Classical:NEXT naar Nederland is niet onopgemerkt gebleven. Er was veel aandacht in algemene nieuwsmedia en vakmedia voor het evenement. Tijdens het congres waren onderstaande Nederlandse (muziek)journalisten aanwezig:
Brava - James Keene
Brava – Rob Overman
Brava - Maarten Walraven-Freeling
Classic FM – Stefanie Westphal
De Volkskrant - Persis Bekkering
Luister - Jan Vredenburg
Mixed World Music - Jair Tchong
NRC Handelsblad - Mischa Spel
NRC Next - Merlijn Kerkhof
Pianist - Eric Schoones
Pianowereld - Elger Niels
Pianowereld - Wenneke Savenije
Pianowereld - Alexander Buskermolen
Er zijn vooraankondigingen en interviews gepubliceerd in onderstaande gedrukte media:
AD Rotterdams Dagblad (aankondiging, 02/08/2014)
Akkoord Magazine (aankondiging, 01/10/14)
Zing Magazine (aankondiging, 24/10/14)
Luister (interview Jennifer Dautermann, editie april 2015)
Luister (artikel over Rembrandt Frerichs Trio en showcases, editie mei 2015)
Uitagenda Rotterdam (artikel over showcases, editie mei 2015)
Pianist (showcases met piano in concertagenda de Pianist, editie mei 2015)
Brielsche Courant (aankondiging showcase festival, 20/05/15)
De Botlek (aankondiging showcase festival, 20/05/15)
Dichtbij Rotterdam (aankondiging showcase festival, 21/05/15)
Metro Rotterdam (in agenda bijlage UIT in Rotterdam, 21/05/15)
De Havenloods (aankondiging showcase festival, 21/05/15)
NRC Handelsblad (artikel in Cultureel Supplement over Innovation Award, 21/05/15)
AD Rotterdams Dagblad (interview met Neil Wallace op cultuurpagina, 21/05/15)
NRC Handelsblad (artikel over Operadagen met alinea over Classical:NEXT, 22 mei)
14
Ook is er op vele websites aandacht besteed aan Classical:NEXT en kwam het congres aan de orde op Radio 4 bij NTR Podium.
Publicatie over Classical:NEXT in AD
15
Wat heeft Classical:NEXT 2015 teweeg gebracht voor de Nederlandse klassieke muziek sector?
Met Classical:NEXT ambieerde de Doelen op korte termijn een succesvol internationaal business-tobusiness evenement neer te zetten ten behoeve van professionals werkzaam in de gehele keten van de klassieke muziek industrie, waarin een sterk, representatief en kwalitatief hoogstaand aandeel van de Nederlandse sector zorgvuldig wordt gekoppeld aan de internationale marktvraag. De deelnemersaantallen en de feedback op de manier waarop dat is ingevuld, geven aan dat dit gelukt is.
Het streven om de Rotterdamse edities van Classical:NEXT als een groot, groeiend, toonaangevend, ‘niet te missen’ internationaal netwerkevenement te positioneren heeft daarmee goede richting en vaart gekregen. Niet alleen was de feedback van deelnemende organisaties onverdeeld positief, ook berichtgeving en communicatie (via sociale media en pers) zorgde voor breed gedeeld enthousiasme bij professionals in de internationale markt over de eerste Rotterdamse editie van Classical:NEXT.
Classical:NEXT Rotterdam heeft aangetoond de ambities waar te kunnen maken en het bestaansrecht en de potentie van de conferentie te kunnen bevestigen. Het grote aantal deelnemers, de wereldwijde herkomst van de deelnemers, de verdeling van de deelnemers vanuit de keten van de klassieke muziek over alle onderdelen van het programma, én het niveau en de kwaliteit van de deelnemers (conferentie sprekers, showcase-musici/ensembles, etc.): het was allemaal in ruime mate aanwezig én goed georganiseerd. Bovendien kwam het Rotterdamse imago van ‘zakendoen’ goed uit de verf. Na afloop spraken veel individuele Nederlandse professionals, werkzaam in alle schakels van de keten, over de unieke kans die Classical:NEXT biedt om internationaal zaken te doen, en prezen het voordeel van “het hebben van een conferentie om de hoek” (dus geen hoge buitenlandse reis- en verblijfkosten). Door middel van een zeer praktische manier van ‘matchmaking’ tussen vraag- en aanbodpartijen heeft Classical:NEXT Rotterdam aangetoond dat het de internationale werkgelegenheid voor Nederlandse professionals in de klassieke muziek industrie bevordert, en het collectieve prestige c.q. de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse klassieke muziek sector in de volle breedte van de keten versterkt.
Classical:NEXT kan nu doorpakken. De weg ligt open om Nederland in de komende jaren nog sterker op de kaart te zetten; als marktleidend event van de klassieke muziekindustrie, en als brandpunt van de vernieuwing in de klassieke muziek, sectorbreed, wereldwijd, waarmee het voorziet in de behoefte die is ontstaan na het wegvallen van Muziek Centrum Nederland.
Naast het nationale belang, is er natuurlijk ook het lokale belang. Classical:Next was ook een enorme impuls voor het Rotterdamse muziekleven. Alleen al de aankondiging maakte veel enthousiasme los in de Rotterdamse cultuursector. De komst van Classical:NEXT stimuleerde ook samenwerking buiten 16
het specifieke genre van de klassiek muziek – precies waar de conferentie over gaat, zoals met Operadagen Rotterdam, Music Matters, Jazz International Rotterdam en WORM.
Vrijdag 22 mei: Classical Music Rave i.h.k.v. de Operadagen Rotterdam in de Rotterdamse Schouwburg
En daar bleef het niet bij. Classical:NEXT heeft immers ook een sterke economische waarde. De economische imprint van Classical:NEXT is op basis van onderzoek tijdens de laatste conferentie in Wenen vastgesteld op ca. € 2.000.000 per editie. Dit betreft de spin-off van de conferentie voor hotels, restaurants, cafés, winkels, vervoerders etc. Ook dáár profiteerde Rotterdam van.
De organisatie en financiering van Classical:NEXT
Iedere editie van Classical:NEXT wordt in Berlijn door een team van professionele medewerkers van Piranha Arts gedurende een jaar ontwikkeld tot een totaalproduct. De kosten hiervan bedragen € 120.000 (license fee) en kwamen voor rekening van de Doelen als lokale hosting partner. Daarmee werd onder andere voorzien in een compleet inhoudelijk driedaags conferentieprogramma en het gehele traject van deelnemerswerving, -registratie en –communicatie. De lokale productiekosten van de conferentie in de Doelen bedroegen ruim € 200.000. Alle personele en materiele kosten die gepaard gaan met de lokale voorbereiding en organisatie van een driedaags internationaal congres met 1000 deelnemers en 100 stands zijn hierbij inbegrepen. Ook is voorzien in een bedrag voor een programmamanager (Michael Nieuwenhuizen) die zorgde voor goed functionerend procesmanagement en voor een goede afstemming en match tussen deelnemers uit de Nederlandse klassieke muziek industrie en collega’s uit de internationale markt.
Het aandeel van de Doelen in de inkomsten uit deelnemers en standhuur was 40%. Dankzij ruimhartige bijdragen van de Gemeente Rotterdam, Fonds Podiumkunsten, Prins Bernhard Cultuurfonds en Rotterdam Festivals, is het risico van de lokale financiering (license fee plus lokale productiekosten) van Classical:NEXT beperkt gebleven tot een eigen inbreng van alle congreszalen en break-out rooms ter waarde van € 27.000.
17
What’s NEXT?
Krap een maand na afloop van Classical:NEXT 2015 kwamen de betrokkenen van Piranha Arts en de Doelen op 18 en 19 juni in Rotterdam bij elkaar om te evalueren. De productionele kant van het evenement werd nauwgezet doorgelicht en een aantal praktische verbeter- en intensiveringspunten werd afgesproken. Daarnaast werd vooruitgekeken. Waar gaat Classical:NEXT naar toe?
Het algemene antwoord op deze vraag luidt: we gaan door op de goede weg die we zijn ingeslagen. Samen met Piranha Arts zetten we vanuit de Doelen onze werkzaamheden consciëntieus voort met betrekking tot het ontwikkelen van een state of the art B-2-B netwerkevenement ten behoeve van de internationale klassieke muzieksector. Het specifieke antwoord op de vraag schuilt in de uitwerking van het concept van de ‘innovation chain’; de (zich) steeds vernieuwende keten, zoals dat ook tijdens de slotsessie van de conferentie onder leiding van Neil Wallace (Hoofd Programmering de Doelen) aan de orde werd gebracht. Dit is een proces dat tijd nodig heeft.
Zoals gezegd, de internationale klassieke muziek sector maakt nationaal en internationaal turbulente tijden door. Veranderende behoeftes bij de consument, verschuivende verhoudingen in publieke en private financiering, technologische ontwikkelingen en niet in de laatste plaats bezuinigingen, dwingen professionals zich te herijken en zich opnieuw te positioneren in de cultuur- en ontspanningsmarkt. Nederland toont zich daarin vernieuwend, toont zich daarin ‘NEXT’.
Waar het om gaat is dat Classical:NEXT Rotterdam de problematiek in de keten bestudeert, analyseert en per schakel in de keten, met alle professionals die daarin werkzaam zijn, bespreekt en op zoek gaat naar oplossingen.
Op zich is dat niets nieuws. Organisaties als Muziek Centrum Nederland, Muziekcentrum Vlaanderen en vele overeenkomstige organisaties in het buitenland deden in het verleden niets anders. Echter, die organisaties zijn internationaal door bezuinigingen schaars geworden en bijna verdwenen, terwijl de behoefte aan collectieve belangenbehartiging in de klassieke muziek industrie niet minder groot is. Integendeel, de druk op de sector is eerder toegenomen dan afgenomen.
Classical:NEXT komt tegemoet aan de behoeftes die bestaan in de diverse schakels en sectoren van de klassieke muziek industrie. Daarbij krijgen vernieuwers in de industrie alle ruimte om zich te manifesteren. De vele honderden verzoeken om een conferentiesessie tijdens Classical:NEXT te presenteren vormt de kern van Classical:NEXT. Daarnaast wordt proactief gesproken met marktleiders in verschillende sectoren, met het uiteindelijke verzoek om een conferentiesessie tijdens Classical:NEXT te ontwikkelen.
18
Zo ging dit jaar de aandacht vooral uit naar de orkestenwereld. Aan de Nederlandse orkesten, die een gezamenlijk manifest hadden geschreven met betrekking tot het ontwikkelen van social impact, werd gevraagd om dit onderwerp internationaal aan de orde te stellen. Dit bleek niet alleen inhoudelijk succesvol (het creëren van draagvlak is immers een internationaal trending issue) maar bleek ook een magnetische werking te hebben op collega’s in de sector: niet eerder namen zo veel internationale orkesten deel aan Classical:NEXT.
In de komende jaren gaat Classical:NEXT deze aanpak gericht op alle prominente schakels in de keten verder doorvoeren. Denk aan festivals, concertzalen, impresario’s, journalisten, media, uitgevers, universiteiten en conservatoria.
De laatste twee doelgroepen, universiteiten en conservatoria, staan nadrukkelijk voor de inbreng van ‘young professionals’ (anders gezegd: the ‘next’ generation). Classical:NEXT wil hen nadrukkelijk de kans bieden om zich thuis te voelen op de conferentie, om zich internationaal te presenteren. In dit proces werkt de Doelen nauw samen met Codarts Rotterdam, die in samenwerking met de overige Nederlandse conservatoria, én met een selectie van buitenlandse conservatoria, dit onderdeel zal gaan ontwikkelen.
De Doelen faciliteert, organiseert en produceert Classical:NEXT in samenwerking met Piranha Arts in Berlijn, zet zich in voor een goede collectieve afstemming van belangen binnen de sector, en wenst het evenement in de komende jaren nadrukkelijk te ontwikkelen als een instrument in de context van het internationaal cultuurbeleid. Samen met overheden, fondsen, organisaties en collega’s die het aandurven om de onderlinge concurrentie even te parkeren, kunnen wij de nationale kwaliteit, sterk en overtuigend in de internationale markt zetten. Wij geloven sterk in het succes van een op elkaar afgestemde gezamenlijke actie. Dáár ligt de uitdaging.
Voor de klassieke muziek sector in Nederland is Classical:NEXT Rotterdam simpelweg een unieke kans.
De verwachting is dat Classical:NEXT in de loop van de komende jaren niet alleen inhoudelijk aantrekkelijk blijft voor professionals in de klassieke muziek industrie, maar in aantallen deelnemers ook nog zal groeien. En wat dat perspectief betreft: het contract met betrekking tot Classical:NEXT 2016 en 2017 mag dan al getekend zijn, voor 2018 en 2019 zijn de data alvast met potlood in de agenda’s gezet. Met andere woorden: Rotterdam heeft de smaak te pakken!
19
