m 22 oktober 2004) Waar staat wat? Minors, special courses and electives programmes

F O R E L E C T I V E C O U R S E S I N T H E E N G L I S H L A N G U A G E P L E A S E S E E PA G E S 8 , 9 , 1 0 , 1 1 A N D 1 2

K E U Z E VA K K E N K R A N T F A C U LT E I T T E C H N I E K , B E S T U U R E N M A N A G E M E N T ( T B M )

4E

JAARGANG , NUMMER

1,

AUGUSTUS

2004

Jaffalaan 5 2628 BX Delft Redactie Keuzevakkenkrant: [email protected]

Keuzevakken voor de komende onderwijsperiode http://www.onderwijs.tbm.tudelft.nl/Interfacultair/IFO.htm

Periode 1 (6 september t/m 22 oktober 2004) Interfacultair Onderwijs (IFO) verzorgt de faculteit Techniek, Bestuur en Management de volgende MSc opleidingen: • Master of Science Systems Engineering, Policy Analysis and Management (MSc SEPAM) • Master of Science Management of Technology (MSc MOT) • Master of Science Engineering and Policy Analysis (MSc EPA) (ook in deeltijd) • Master of Science degree in Information Architecture (MSc IA) (start september 2004) • Master of Science degree in Transport, Infrastructure and Logistics (MSc TIL)

Waar staat wat? De KeuzevakkenKrant is opgedeeld in de volgende clusters: 1. Talen

Pagina 2

2. Vaardigheden

Pagina 2

3. Reflectie op Techniek

Pagina 3

4. Techniek en Ondernemen

Pagina 5

5. Technische Bestuurskunde / SEPAM

Pagina 6

Heb je vragen of opmerkingen over het IFO vakkenaanbod? Of heb je vragen over de inhoud en de toelating tot de MSc opleidingen? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

Oók wanneer je geen Technische Bestuurskunde studeert! Kijk in zowel het Nederlandstalige als het Engelstalige deel van deze KeuzevakkenKrant of het keuzevak wat je zoekt wordt vermeld.

Minors, special courses and electives programmes

Zalen, data, tijden? De KeuzevakkenKrant bevat beknopte vakinformatie. Details als zalen, data en tijden zul je daarom meestal niet in de KeuzevakkenKrant terugvinden. Alleen bij vakken die bijvoorbeeld bestaan uit een driedaagse training, worden de data en tijden wél apart vermeld

The faculty TPM offers minors, special courses and elective programmes from 10 to 30 ECTS in a variety of disciplines. Studying one of the following elective programmes leads to an extra certificate or a diploma supplement.

• BSc minor BeleidsAnalyse en Management (PolicyAnalysis and Management) De minor BeleidsAnalyse en Management is bedoeld voor studenten van studierichtingen anders dan Technische Bestuurskunde die zich willen verbreden. Deze minor heeft een omvang van 30 ECTS. De minor geeft een indruk van het vakgebied van de Technische Bestuurskunde, waarin met name de analytisch bestuurskundige kant tot uitdrukking komt. De minor BeleidsAnalyse en Management bevat een samenhangend pakket aan basisvakken waarin de student leert om dergelijke beleids- en inrichtingsvraagstukken te structureren en analyseren. Informatie over deelname aan deze minor is te verkrijgen bij: dr. Ir. C. van Daalen, tel: 2781143, email: [email protected].

Compleet aanbod Interfacultair Onderwijs (IFO) Wil je het complete aanbod aan interfacultair onderwijs (IFO) of keuzevakken van TBM? Kijk dan in de ‘Vademecum IFO’ of in de ‘Vademecum opleidingen Techniek, Bestuur en Management’.

Nog geen vademecum? Heb je nog geen vademecum? Haal het dan op bij het Studenteninformatiecentrum (SIC) van TBM, of vraag er naar bij je faculteit.

• BSc minor Bedrijfskunde (Business Administration ) zie: http://amigo.tbm.tudelft.nl

Studenteninformatiecentrum (SIC) Faculteit Techniek, Bestuur en Management Jaffalaan 5 2628 BX Delft Telefoonnummer: 015 27 86373

• BSc minor Economie en Innovatie (Economics and Innovation) zie: http://amigo.tbm.tudelft.nl • Special course Human Factors in Management van bedrijven en instellingen Wie als manager in een technologische omgeving wil functioneren, heeft te maken met personeel èn met de organisatie. Hoe ga je daar mee om? De afstudeervariant Human Factors in Management van bedrijven en instellingen biedt een basisopleiding voor de toekomstig manager, met een accent op omgang met medewerkers. Het programma bestaat uit twee componenten: het zich eigen maken van kennis en het verwerven van vaardigheden. Het bevat vakken van bedrijfskundige aard en vakken met typische managementvaardigheden. Voor meer informatie zie: http://amigo.tbm.tudelft.nl

E-mailadres: [email protected] Bij twijfel of tegenstrijdige berichtgeving zie http://www.onderwijs.tbm.tudelft.nl/roosters.

Tijd over? Heb je nog ruimte in je agenda? Dan kun je je tijd nuttig én leuk besteden.

• Special course Management of Technology The Special course MoT focuses on an understanding of the strategic role of technology in enterprises respectively the process of innovation. Deze special course bestaat uit 5 vakken van elk 6 ETCS punten, samen 30 ECTS punten: o Strategisch management van ondernemingen (wm0517tu; 6 ECTS). o Innovation processes and its societal context (mot1420; 6 ECTS) o Management van technologie (wm0513tu; 6 ECTS) o Advanced project management and corporate structure (6 ECTS) o Individual research assignment, either as company internship or as mini research project defined by the supervisor (6 or 16 ECTS). Voor studenten Chem Eng en Biochem Eng kan de special course tot 40 ECTS worden uitgebreid indien de student kiest om zijn/haar bedrijfsstage in het kader van deze special course uit te voeren. De vakken staan omschreven op Blackboard, aldaar ook wijze van aanmelden. Een algemene tekst over de special course is te vinden op www.tse.tbm.tudelft.nl. Informatie bij mw. E. Arkesteijn, [email protected], 015-278 1150.

Op http://www.onderwijs.tbm.tudelft.nl/roosters kun je kijken of er een leuk vak gegeven wordt op een tijdstip dat jou het beste uitkomt

Ben je promovendus en wil je cursussen en/of workshops volgen? De faculteit TBM biedt cursussen en workshops aan op het gebied van communicatie en didactische vaardigheden. Voor meer informatie zie de brochure ‘Courses and workshops voor PhD students and researchers’, verkrijgbaar bij het secretariaat van het Instituut Techniek & Communicatie, kamer b1.070, Jaffalaan 5, of zie de website: www.tc.tbm.tudelft.nl/onderwijs/aio-folder/aio-folder.htm.

Onderwijsaanbod Techniek, Bestuur en Management Naast de Bachelor of Science opleiding ‘Technische Bestuurskunde’ (BSc TB) en het

1 Afkortingen worden uitgelegd op pagina 12

Coördinator prof.dr.ir. J.G. Wissema, [email protected]

voorbereiden op een universitaire uitwisseling of op een stage bij een bedrijf of andere instelling in Italië. Voor studenten van de studierichtingen Bouwkunde en Industrieel Ontwerpen biedt het leren van het Italiaans de mogelijkheid om publicaties te kunnen lezen die voor deze twee vakgebieden in Italië zijn verschenen. Het college is eveneens geschikt voor alle studenten van de TU Delft die hun horizon willen verbreden door het verkennen van een andere taal en cultuur. In deze cursus leer je Italiaans aan de hand van de Delftse Methode, het accent ligt op luisteren, spreken, lezen en op de kennis van land en volk.

• Elective programme Economics and Management Het keuzevakkenpakket Economie & Management bestaat uit een samenhangend pakket vakken algemene en bedrijfseconomie, recht, en organisatie en management, toegesneden op aankomende ingenieurs. In deze variant levert de algemene economie de analytische grondslag voor een goed begrip van de andere vakken. De variant Economie & Management leidt op voor twee soorten beroepsprofielen namelijk ingenieurs voor (semi) overheidsinstellingen (ministeries, provincies, etc.) en ingenieurs in het internationale bedrijfsleven (Shell, Unilever, Akzo, etc.). Het pakket E&M bestaat uit 4 verplichte vakken en een aantal keuzevakken met een totaal van 30 ECTS. De vakken en de wijze van aanmelden staan omschreven op Blackboard. Een uitgebreidere tekst over het keuzevakkenpakket Economie & Management is te vinden op: http://www.eci.tbm.tudelft.nl/economie_en_management.htm Informatie over deelname aan deze variant is te verkrijgen bij: Dr. Cees van Beers (tel: 015-278 9031; E-mail: [email protected]) of drs. Ronald Dekker (tel: 015-2788747; E-mail: [email protected]) • Elective programme Technisch Commercieel Ingenieur

Contactpersoon: drs. E. Odelli E-mail: [email protected] Aanmelden: via www.tas.tudelft.nl

wm1108TU Basiscursus Spaans Meer dan 300 miljoen mensen spreken Spaans: na Chinees en Engels is het de meest gesproken taal ter wereld. De student die een land met Spaans als voertaal gaat bezoeken voor stage, werk of als toerist, zal zich daar na het volgen van deze cursus goed kunnen redden. Centraal in de cursus staat het verwerven van vaardigheid in verstaan, spreken, lezen en schrijven van Spaans. Studenten die Spaans voor hun studie nodig hebben en hierover vóór de inschrijvingsdatum een verklaring van de stagebegeleider kunnen overleggen, krijgen gegarandeerd een plek.

(Technology and marketing) De afstudeervariant Technisch Commercieel Ingenieur leidt mensen op die hun technische kennis, opgedaan bij één van de technische studierichtingen van de TU Delft, willen combineren met commerciële kennis en vaardigheden. Commerciële economie ‘heeft betrekking op alle activiteiten die gericht zijn op de bevrediging van behoeften van consumenten of andere potentiële afnemers, zoals bedrijven en overheid. Een Technisch Commercieel Ingenieur (TCI) moet dus een technisch, soms ingewikkeld, product kunnen verkopen en zorgen dat klanten tevreden zijn en blijven. Coördinator van dit keuzevakkenpakket is prof.dr. A.H. Kleinknecht, [email protected]

Contactpersoon: Mw. M.A. Schot-Werges E-mail: [email protected] Aanmelden: via www.tas.tudelft.nl

For more information about these minors see the digital study guide: http://amigo.tbm.tudelft.nl

Talen Vakcode

Vakbeschrijving

wm1103TU

Frans voor gevorderden

wm1104TU

Frans voor vergevorderden

Periode

ECTS credits Sectie/instituut

1&2

3

IT&C

1&2

3

IT&C

(t/m 4 VWO) * (t/m 6 VWO) * wm1106TU

Italiaans voor beginners

1&2

4

IT&C

wm1108TU

Basiscursus Spaans **

1&2

4

IT&C

* Niveautoetsen Voorafgaand aan de cursussen Engels en Frans zijn er niveautoetsen; van tevoren aanmelden via www.tas.tudelft.nl. Niveautoets Frans: vindt plaats op woensdag 25 augustus 2004 van 12.00 tot 13.30 uur bij TBM, Jaffalaan 5, zaal D. Niveautoets Engels: vindt plaats op dinsdag 31 augustus 2004 van 13.00 tot 15.00 uur bij TBM, Jaffalaan 5, Zaal A.

Vaardigheden

**Studenten die Spaans voor hun studie nodig hebben en hierover vóór de inschrijvings datum een verklaring van de stagebegeleider kunnen overleggen, krijgen gegarandeerd een plek.

wm1103TU Frans voor gevorderden In deze cursus voor gevorderden staat de (mondelinge en schriftelijke) toepassing van grammatica en woordenschat in praktische situaties centraal. Sommige van deze situaties hebben betrekking op een stage aan een universiteit of een bedrijf. De cursus is gericht op studenten met kennis van het Frans op het niveau van klas 4 VWO.

Vakcode

Vakbeschrijving

wm0103TU

Werken in teamverband

Periode ECTS credits Sectie/instituut

1

3

AOP

wm0107TU

Practicum gesprekstechnieken

1

2

AOP

wm0115TU

Conflicthantering en onderhandelen I

1

2

AOP

wm0201TU

Schriftelijk rapporteren

wm0202TU

Debattechniek

wm0203TU

Mondeling presenteren

wm0204TU

1

2

IT&C

1&2

2

IT&C

1

2

IT&C

Discussie-, debat- en vergadertechniek 1

2

IT&C

wm0103TU Werken in teamverband

Aanmelden: uitsluitend via www.tas.tudelft.nl

In veel beroepen is het noodzakelijk om in teamverband te werken. De kwaliteit van het eindproduct, de mate waarin de individuen in de groep bijdragen aan het product, de arbeidssatisfactie van de leden van de groep zijn sterk afhankelijk van het functioneren van het team. Deze cursus richt zich op het samenwerken in taakgerichte groepen. Het gaat daarbij om het kunnen onderkennen van factoren die een goede samenwerking bevorderen of belemmeren, maar ook om het oefenen van vaardigheden die met het eigen functioneren in de groep te maken hebben. De bijeenkomsten worden besteed aan oefeningen en demonstraties. Thema's die aan bod komen zijn o.a.: communicatie, leidinggeven, probleemoplossen, besluitvorming, taakverdeling, conflicthantering, normen en rollen, macht, de cultuur van de groep, observeren, diagnose van problemen in het groepsfunctioneren en interventies. De cursus vindt plaats op drie hele dagen (10.00-17.00 uur), verdeeld over twee weken.

wm1104TU Frans voor gevorderden Aan de hand van artikelen en videodocumenten wordt de nadruk gelegd op mondelinge en schriftelijke vaardigheden. De onderwerpen die in de colleges centraal staan, hebben betrekking op de moderne Franse samenleving en bereiden voor op een verblijf in Frankrijk. De cursus is bedoeld voor studenten die een goede kennis bezitten van het Frans (niveau VWO-examen Frans) en belangstelling hebben voor de Franse samenleving. Aanmelden: uitsluitend via www.tas.tudelft.nl

wm1106TU Italiaans voor beginners

Data: 8, 14 en 15 oktober – tentamen 5 november 2004Informatie en aanmelden: De cursus vindt ook nog plaats in periode 2 en 4. Informatie en aanmelden: [email protected]

Als verrijking van het eigen curriculum verkiezen veel studenten van de TU Delft een deel van hun opleiding in het buitenland door te brengen. Met ‘Italiaans voor beginners’ kun je je


wm0107TU Practicum gesprekstechnieken

E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 86418

Bijna iedere ingenieur zal verschillende soorten gesprekken moeten gaan voeren. Zo zal bij het ontwerpen en ontwikkelen geïnterviewd moeten worden: toekomstige gebruikers, fabrikanten, opdrachtgevers enzovoorts. Bovendien zal de ingenieur die als adviseur functioneert adviesgesprekken moeten voeren met opdrachtgever of andere betrokkenen. En vele ingenieurs zullen tijdens hun carrière in samenwerkingsverband of in een managementfunctie te maken gaan krijgen met functioneringsgesprekken en slecht-nieuwsgesprekken. Zulke gesprekken verlopen niet altijd vlekkeloos en vele, vaak vermijdbare, problemen ontstaan hierdoor. Gesprekstechnieken kunnen de effectiviteit van elk van dit soort gesprekken aanzienlijk verhogen. Echter, het is niet voldoende om van deze technieken kennis te nemen, maar dit soort vaardigheden kunnen alleen geleerd worden door vooral veel te oefenen, door anderen te zien oefenen en door video-opnamen te bespreken. Binnen deze cursus is daar ruimschoots gelegenheid voor. De training vindt plaats op drie hele dagen (09.00-17.00 uur), verdeeld over twee weken, met een oefening tussendoor.

wm0202TU Debattechniek Tijdens een vergadering een beleidsvoorstel voor het voetlicht brengen, tijdens een onderhandeling een voorstel beargumenteren, of een advies bij een opdrachtgever op tafel leggen: van afgestudeerde technici mag verwacht worden dat ze deze taken in de beroepspraktijk vaardig kunnen uitvoeren. En dat het daarbij van belang is de gesprekspartner op professionele wijze te overtuigen, spreekt voor zich. Bij ‘Debattechniek’ leer je hoe je voorstellen inhoudelijk kunt onderbouwen en presenteren, en hoe je de belangrijkste argumenten van je tegenstanders adequaat kunt weerleggen. Je voert vele debatteeropdrachten uit, waarbij ook gelet wordt op de presentatie, en het analyseren van teksten videofragmenten. Het is een interactief vak: deelnemers becommentariëren elkaars optreden op het inhoudelijke vlak en op de wijze van presenteren. Het vak wordt afgesloten met een debatwedstrijd.

Data: 23 en 24 september, 1 oktober 2004 De cursus vindt ook nog plaats in periode 4. Informatie en aanmelden: [email protected]

Contactpersoon: mw. drs. K.E.M. van Oyen E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 87301

wm0203TU Mondeling presenteren In personeelsadvertenties voor ingenieurs wordt steevast gevraagd om “uitstekende communicatieve vaardigheden”. Een belangrijk onderdeel van deze vaardigheden is een goede presentatietechniek. Ingenieurs moeten immers in staat zijn om opdrachtgevers helder voor te lichten over bijvoorbeeld de voortgang van een project. Bovendien zullen ze binnen een organisatie vaak anderen moeten overtuigen van de waarde van hun ontwerp. Dit alles vergt, behalve de nodige inhoudelijke voorbereiding, ook een vlotte en zelfverzekerde presentatiestijl en een goede vaardigheid in het structureren van een voordracht. De cursus ‘Mondeling presenteren’ bied je de gelegenheid om je presentatietechniek te verbeteren. Je krijgt een theoretische basis en je zult daarnaast in een kleine groep werken aan de verbetering van je vaardigheden. Contactpersoon: drs. W.J. Blokzijl E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 86414

wm0204TU Discussie-, debat- en vergadertechniek

wm0115TU Conflicthantering en onderhandelen I

‘Vergaderen is je kostbare tijd verdoen met gezever van anderen waar je als gewone deelnemer toch geen speld tussen krijgt.’ Dat het ook anders kan, leer je in de cursus ‘Discussie-, debat- en vergadertechniek’. Iedereen die in een team werkt, zal regelmatig moeten overleggen. Van hoger opgeleiden wordt bovendien verwacht dat zij in staat zijn een meer of minder formele bespreking voor te bereiden en voor te zitten. Hoe verloopt een zinvolle en efficiënte vergadering? Wat zijn de taken van de voorzitter en de overige deelnemers? Welke trucs hanteren de tegenstanders in het debat en welke drogredenen gebruiken zij? Welke technieken dragen bij aan de helderheid van de discussie? In dit vak krijg je antwoord op deze vragen en doe je praktische ervaring op met discussiëren, debatteren en vergaderen.

Voor een ieder die te maken krijgt met het werken in teamverband, of die een leidinggevende positie is het van belang vaardigheden te ontwikkelen voor het hanteren van conflictsituaties. Doel van deze cursus is het leren onderkennen en hanteren van interpersoonlijke conflicten, hetzij als betrokkene dan wel als derde partij. Het gaat in deze cursus met name om de kennis en vaardigheid als onderhandelende partij. Aan de hand van een onderhandelingsmodel wordt geoefend in een aantal simulatiespelen om op een adequate wijze om te gaan met conflicten. Toetsing vindt plaats door middel van een werkstuk waarin een relatie wordt gelegd tussen de literatuur en eigen ervaring. De trainingen zullen op drie opeenvolgende hele dagen plaatsvinden.

Contactpersoon: drs. B.A. Andeweg E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 81559

Data: 18, 19 en 20 oktober 2004. De cursus vindt ook nog plaats in periode 2, 3 en 4. Informatie en aanmelden: [email protected]

Reflectie op Techniek

wm0201TU Schriftelijk rapporteren

Vakcode

wm0308TU

Vakbeschrijving

Het ontwerpproces:

Periode

ECTS credits

Sectie/instituut

1

3

Fil

1&2

3

Fil

1

3

Fil

interactie van techniek

Van moderne ingenieurs wordt meer verwacht dan een goede beheersing van hun vak. Een eis die veel werkgevers stellen, is dat ingenieurs beschikken over uitstekende schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden. Dat is niet verwonderlijk, aangezien ingenieurs een aanzienlijk deel van hun werktijd schrijven. Zij doen dat in twee verschillende rollen: als adviseur of als onderzoeker. In de eerste rol moeten ze schrijven voor (management)lezers met weinig tijd, die zelden interesse hebben voor minuscule technische details. In hun rol als onderzoeker moeten ze vooral wetenschappelijk verantwoord te werk gaan. In het practicum ‘Schriftelijk rapporteren’ ligt het accent op:

en esthetiek wm0309TU

Cultuurfilosofie moderne beschaving

wm0311TU

Wat is filosofie - een inleiding (Radboudstichting)

wm0321TU

Milieufilosofie

1

3

Fil

wm0327TU

De andere kant van de

1

3

Fil

wm0350HT

Honours Track Critical

wm0371TU

Cultuurfilosofie –

techniek: menselijk handelen

•

Overtuigend schrijven, met oog voor de rol die informatie speelt in het besluitvor mingsproces in een professionele organisatie; • Wetenschappelijk verantwoord schrijven, met aandacht voor het gebruik van bronnen en theorieën; • Zorgvuldige argumentatie; • Eisen aan rapporten en rapportonderdelen, structureren van teksten op hoofdstuk- en alineaniveau, correct en effectief taalgebruik.

1

Fil

Reflection on Technology 1&2

3

Fil

1

3

GvdT

Hedendaagse techniekfilosofie en ingenieursethiek wm0402TU

Geschiedenis van de techniek, speciale onderwerpen

Tussen de colleges werk je aan een technisch rapport of verslag waarin je het geleerde toepast. Je krijgt uitgebreid feedback op alle opdrachten, van de docent en medecursisten.

wm0908TU

Techniek en toekomst

wm0922TU

Duurzaam ingenieur worden

Contactpersoon: dr. M.G.M. Elling

(TIDO boot-week)


1

3

TA

1&2

4

TA

stelling die door de docenten wordt aangeleverd. De groepen debatteren hier over. In de tweede fase schrijven de studenten een individueel paper over een methodologisch of ethisch probleem aangaande hun individuele honours track project. Concepten worden in kleine groepjes besproken en studenten krijgen individuele begeleiding. Het paper moet streven naar een publicabele kwaliteit. N.a.v. de individuele papers wordt ook een debat georganiseerd, nu met publiek erbij, en met een jury en een winnaar.

wm0308TU Het ontwerpproces: interactie van techniek en esthetiek Hoe interageren technische en esthetische factoren binnen het ontwerpproces in de techniek? Meestal functioneren de esthetische voorkeuren van vormgevers en beoogde gebruikers als een rem op de toepassing van de beschikbare technische middelen, maar soms kan de techniek het esthetische canon binnen een domein herdefiniëren. In deze cursus bestuderen wij het spanningsveld tussen deze factoren aan de hand van de architectuur van de achttiende en negentiende eeuw. Verder bespreken wij de overeenkomsten tussen het ontwerpen van artefacten in de techniek en van theorieën in de natuurwetenschap. De cursus wordt gegeven in het kader van de KIVI-leerstoel Filosofie van techniek en cultuur.

Contactpersoon: drs. Jelle de Boer E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 86577

Contactpersoon: prof.dr. J.W. McAllister E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 83706

wm0371TU Cultuurfilosofie: Hedendaagse techniekfilosofe en ingenieursethiek

wm0309TU Cultuurfilosofie - moderne beschaving

Vroeger schreven techniekfilosofen meestal vrij kritisch over techniek. Tegenwoordig zijn er techniekfilosofen, die weliswaar sterk beïnvloed worden door de filosofen van de vorige eeuw, maar toch een eigen geluid laten horen. In het college wm0371tu willen we zes van zulke filosofen de revue laten passeren, en ook hun ideeën bespreken vanuit een christelijk perspectief (waarbij we in elk geval steeds ook zullen kijken hoe je vanuit de reformatorische wijsbegeerte over hun ideeën zou kunnen denken). Het gaat om: Ihde, Borgmann, Hickman, Feenberg, Dreyfus en Winner. Het eerste uur wordt wekelijks een inleiding gegeven en het tweede uur discussiëren we over deze ideeën aan de hand van een artikel van deze auteur, dat voor iedereen toegankelijk is via internet. In het tweede blok wordt het boek “Geloven in wetenschap en techniek” van Egbert Schuurman behandeld, volgens een opzet die vergelijkbaar is met die van het eerste blok. In dat boek gaat het vooral over de ethiek van de techniek. Het is dus mogelijk het tweede blok te volgen zonder het eerste gedaan te hebben en andersom.

Maatschappijkritiek wijst op nogal wat zaken die fout zijn in onze samenleving. Nadere reflectie daarop brengt aan het licht dat zij niet zomaar te vervangen zijn, omdat zij ingebed zijn in een veelzijdig en fundamenteel patroon: westerse cultuur als eigenwijze variant van menselijke cultuur als zodanig. Wat zijn de eigen trekken van die variant, hoe hebben zij zich ontwikkeld en waarop biedt die ontwikkeling uitzicht? Vanuit de veronderstelling dat het eigene van de levensvorm van de menselijke soort de culturele dimensie ervan is, dringt zich dus ook de vraag op wat en hoe cultuur bijdraagt aan de kwaliteit van die levensvorm, aan de menswaardigheid van de samenleving, aan wat lang trots 'beschaving' werd genoemd. Wat zijn krachtlijnen van moderne beschaving? Of impliceert modernisering het einde van beschaving?

Contactpersoon: prof.dr. Marc J. de Vries: E-mail: [email protected], Telefoonnummer: 015 27 83706.

Contactpersoon: prof.dr. P.A. van Gennip E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 83706

wm0311TU Wat is filosofie – een inleiding (Radboudstichting) Dit werkcollege verkent de filosofische grondhouding en de concretisering daarvan in verschillende filosofische scholen en methodes. Wijsgerig denken is een vorm van speculatief denken die zich onderscheidt van mythisch-associatief en wetenschappelijk-positivistisch denken. Over welke thema's denken mensen bij voorkeur zus of zo na? Was dat in de 11de eeuw anders dan in de 21ste? Is er waarheid? Bestaat de waarheid? Of is er slechts een overvolle marktkraam van denkbeelden die waard zijn wat er voor gegeven wordt? Het werkcollege is geconcentreerd rond de lezing van markante teksten uit de geschiedenis van de filosofie. Contactpersoon: prof.dr. P.A. van Gennip E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 2783706

wm0327TU De andere kant van de techniek: menselijk handelen Techniek is er om gebruikt te worden. En gebruiken is een vorm van handelen. Bovendien wordt techniek ontworpen om gebruikt te worden. En ook ontwerpen is een vorm van handelen. Hoe techniek eruit komt te zien en hoe die techniek zich vervolgens in de samenleving ontwikkelt en zelf zijn stempel op de samenleving drukt wordt dus voor een groot deel bepaald door wat mensen doen. Om deze processen te begrijpen, en ze te kunnen voorzien en te sturen, is inzicht in wat mensen doen en hoe dat tot stand komt van wezenlijk belang. De studieprogramma’s aan de TU hanteren echter een bijna uitsluitend natuurwetenschappelijk perspectief. Ze concentreren zich op wat de artefacten zelf, hun materialen, componenten, enzovoort, doen. Dit keuzevak biedt een inleiding in een systematische aanpak van het begrijpen van sociale verschijnselen. Het begint met te wijzen op de belangrijkste verschillen tussen natuurwetenschap en menswetenschap, ontwikkelt dan een instrumentarium en eindigt met een toepassing in twee case studies van techniekontwikkeling.

wm0402TU Geschiedenis van de techniek, speciale onderwerpen Bij de sectie Geschiedenis van de techniek bestaat op elk moment van het jaar de mogelijkheid te beginnen met het schrijven van een werkstuk. De keuze van het onderwerp is vrij. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan: de historische achtergrond van je afstudeeronderwerp, een analyse van waarom een product, techniek of project mislukte of succesvol was of een biografische schets van een voor het vakgebied belangrijk persoon. Het is de bedoeling om naast de techniek vooral aandacht te besteden aan de niet-technische aspecten, naast het 'hoe' ook te kijken naar het 'waarom'. Welke personen en/of organisaties waren erbij betrokken, hoe kwam de besluitvorming tot stand, welke effecten waren er voor de samenleving, hoe was de samenhang tussen techniek en maatschappij. Enkele voorbeelden van onderwerpen die afgelopen jaar de aandacht kregen: de ontwikkeling van interface usability, de rol van de spoorwegen in de UK en VS, geschiedenis van zonnecellen, waarom de stoomauto het niet haalde.

Contactpersoon: dr. M.P.M. Franssen E-mail: [email protected] Telefoon: 015 27 85795

wm0350HT Honours Track Critical Reflection on Technology

Contactpersoon: mw.dr. M.L.ten Horn-van Nispen E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 83474

Dit vak is bedoeld voor de beste studenten van de TU Delft: in principe studenten die hun bachelor met cum laude hebben afgerond. Het doel van de honours track is om een verrijking te bieden van de eigen studie. Studenten spreken met hun eigen opleidings-directeur af hoe de honours track er voor hen uit zal zien. Deze zal in ieder geval het onderdeel Critical Reflection on Technology bevatten (verzorgd door de filosofie afdeling van de TUD). Het gaat in dit vak om het ontwikkelen van de capaciteit om een onafhankelijk en goed beargumenteerd standpunt in te nemen ten aanzien van ethische en methodologische problemen die betrekking hebben op de beroepspraktijk van ingenieurs. Er is een reeks hoor/werkcolleges over wetenschapsfilosofie, methodologie, ethiek, argumentatie-theorie en over het schrijven van een paper. Er zijn twee fases. Gedurende de eerste fase worden groepspapers geschreven n.a.v. een

wm0908TU Techniek en toekomst Periode: in overleg met docent Bedrijven en overheden moeten keuzes maken op het gebied van de ontwikkeling van technologie. Die keuzes brengen ingewikkelde afwegingen met zich mee. Zo moeten de kosten en het belang van onderzoek tegenover elkaar worden gezet. Om tot een goede


afweging te kunnen komen, zijn technologische verkenningen van groot belang. Het college Techniek en toekomst beoogt inzicht te verschaffen in doel, waarde en beperkingen van technologische verkenningen. Bovendien worden enkele basisvaardigheden onderwezen waarmee technologische verkenningen kunnen worden opgesteld. Studenten kunnen deze vaardigheden oefenen aan de hand van een concreet vraagstuk op hun eigen vakgebied.

wm0601TU Algemene economie voor ingenieurs Creëert economische groei welvaart? Is een begrotingstekort slecht voor de economie? Willen consumenten echt hebben wat ze kopen? Waarom ligt het tempo van de technologische vooruitgang in Nederland de afgelopen twintig jaar zoveel lager dan dat in de rest van Europa? Waarom is de inkomensongelijkheid in Nederland in de afgelopen 20 jaar zoveel toegenomen? Is inkomensongelijkheid goed of slecht voor de economie? Is globalisering een goede reden om voor belastingverlaging en loonmatiging te pleiten? Wat is de oorzaak van inflatie? Wie heeft er last van inflatie? Waarom is de werkloosheid in Europa zo hoog en in Nederland zo laag? Waarom dalen de aandelenkoersen als de rente stijgt? Dergelijke vragen komen waarschijnlijk bij je op als je de krant leest. Ben je benieuwd naar de antwoorden, schrijf je dan in voor het college ‘Algemene economie voor ingenieurs’.

Contactpersoon: dr.ir. K.F.Mulder E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 81053 Informatie en aanmelden: secretariaat TA, 015-27 83791 Website: www.ta.tbm.tudelft.nl; www.odo.tudelft.nl

wm0922TU Duurzaam ingenieur worden?

Contactpersoon: dr. C.W.M. Naastepad E-mail: [email protected] Website: www.eci.tbm.tudelft.nl

Tijd voor een afstudeeraantekening duurzame ontwikkeling! Voor meer informatie over dit vak (de boot-week) kijk in het Engelse gedeelte van deze KeuzevakkenKrant. Docenten: Meer info en opgeven: Telefoonnummer: Zie ook:

Crelis Rammelt en Gertjan de Werk. [email protected] / [email protected] 015 27 87196 www.odo.tudelft.nl.

Techniek en Ondernemen Vakcode

Vakbeschrijving

wm0102TU

Arbeids- en

wm0404TU

De onderneming in

Periode

ECTS credits ectie/instituut

1

3

AOP

1&2

3

GvdT

wm0601TU

Algemene economie voor ingenieurs 1 & 2

6

ECI

wm0605TU

Bedrijfseconomie voor ingenieurs

1&2

4

ECI

wm0610TU

Elementaire bedrijfseconomie

1

2

ECI

wm0615TU

Milieueconomie voor ingenieurs

1

4

ECI

wm0621TU

Innovatiemanagement

1&2

3

ECI

wm0721TU

Arbeidsrecht

1

3

Recht

wm0802TU

Projectwerk Veiligheidskunde

Op verzoek

2 t/m 6

VK

wm0914TU

Technologiebeleid

Op verzoek

2

TA

organisatiepsychologie sociologisch perspectief

wm0102TU Arbeids- en organisatiepsychologie wm0605TU Bedrijfseconomie voor ingenieurs

Een eenvoudige definitie van werken is het uitwisselen van arbeid en inspanningen voor geld of een andere vorm van compensatie. Werken betekent in de praktijk echter veel meer dan dat. Zo brengen mensen het grootste deel van hun leven werkend door en besteden velen van ons meer tijd aan hun werk dan aan hun familie en vrienden. Inzicht in arbeidsprocessen en organisaties is dan ook van groot belang. Zo zijn managers er bij gebaat om te weten hoe je personeelsleden kunt motiveren en welke condities bijdragen aan optimale prestaties van het bedrijf.

Dagelijks horen we van de activiteiten van ondernemingen, welke investerings-, produktie-, financierings- en innovatieplannen zij voor de toekomst hebben, hoe zij die plannen denken te realiseren, en welke factoren hierop van invloed zijn. Ook horen we hoeveel winst of verlies er is gemaakt, en waaraan de goede of slechte prestaties te danken of te wijten zijn. Maar zonder kennis van de basisbeginselen van de bedrijfseconomie is al deze informatie waarschijnlijk moeilijk te begrijpen. Kennis van bedrijfseconomische basisprincipes is ook voor ingenieurs meer en meer van belang nu aan technisch ontwerpen en dergelijke bedrijfseconomische eisen worden gesteld. De bedrijfseconomische basisprincipes waarmee ingenieurs te maken krijgen komen in deze cursus aan bod, waarbij de nadruk wordt gelegd op financieel-economische aspecten. Met het registratieproces als basis wordt nagegaan hoe bedrijven de kostprijs van produkten bepalen, hoe bedrijven beslissen over investeringsprojecten, welke financieringswijzen het bedrijf ter beschikking staan, en welke gevolgen dit voor de winst van een onderneming heeft.

In het vak Arbeids- en Organisatiepsychologie staan de effecten van verschillende wijzen van organiseren, en andere kenmerken van organisaties voor degenen die er werken, centraal. De cursus bestaat niet uit colleges maar is een driedaagse training waarin op praktische wijze inzicht wordt gegeven in de dynamiek van het werken in hedendaagse arbeidsorganisaties. De cursus is vooral bedoeld om studenten kennis te laten maken met verschillende aspecten van arbeid en organisatie, zoals personeelsselectie, leidinggeven en besluitvormingsprocessen. Informatie (ook over het tentamen): Blackboard Data: tentamen 4 oktober, cursus 8, 9 en 10 november 2004 (10.00-17.00 uur) tentamen 4 november, cursus 6, 7 en 8 december 2004 (10.00-17.00 uur) De cursus vindt ook nog plaats in periode 3 en 4. Informatie en aanmelden: [email protected]

Contactpersoon: drs. A.P. Poot E-mail: [email protected] Website: www.eci.tbm.tudelft.nl

wm0610TU Elementaire bedrijfseconomie

wm0404TU De onderneming in sociologisch perspectief

Dagelijks horen we van de activiteiten van ondernemingen, welke investeringen-, productie-, financierings- en innovatieplannen zij voor de toekomst hebben, hoe zij die plannen denken te realiseren, en welke factoren hierop van invloed zijn. Ook horen we hoeveel winst of verlies er is gemaakt, en waaraan de goede of slechte prestaties te wijten zijn. Maar zonder kennis van de basisbeginselen van de bedrijfseconomie is deze informatie moeilijk te begrijpen. Die bedrijfseconomische basisprincipes komen in deze cursus aan bod, waarbij de nadruk wordt gelegd op financieel-economische aspecten. Met het registratieproces als basis wordt nagegaan hoe bedrijven de kostprijs van producten bepalen, hoe bedrijven beslissen over investeringsprojecten, welke financieringswijzen het bedrijf ter beschikking staan, en welke gevolgen dit voor de winst van een onderneming heeft.

Elke ingenieur die bij een bedrijf werkt, krijgt in zijn beroepspraktijk te maken met keuzes op het gebied van technologie, groeps- en machtsvorming, verantwoordelijkheidsvraagstukken, professionalisering, posities van minderheden, organisatievormen, management, internationale concurrentieverhoudingen, kwaliteit van de arbeid, en nieuwe vormen van arbeid onder invloed van de ontwikkeling van de informatie- en telecommunicatietechnologie. Dit college gaat in op deze en andere aspecten van arbeid, organisatie en economische orde. Dat gebeurt vanuit een sociologisch perspectief. Uitgangspunt is een model waarin de invloed van sociale groepen op techniekontwikkeling wordt benadrukt. Na enkele colleges over het werk van ingenieurs verschuift de aandacht naar ondernemingen, waarnaar op micro-, meso- en macroniveau wordt gekeken.

Contactpersoon: drs. A.P. Poot E-mail: [email protected] Website: www.eci.tbm.tudelft.nl

Contactpersoon: dr. W. Ravesteijn E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 84910


wm0615TU Milieueconomie voor ingenieurs

wm0802TU Projectwerk Veiligheidskunde

Wat is de beste manier om een booreiland te demonteren? De vete tussen Shell en Greenpeace over de Brentspar enkele jaren geleden heeft laten zien dat zo'n beslissing niet alleen door technische maar ook economische en milieu overwegingen wordt bepaald. Naast pressiegroepen is de overheid daarbij zeer belangrijk omdat zij het milieubeleid vaststelt en daarmee randvoorwaarden stelt waarmee ingenieurs in hun beroepspraktijk voortdurend worden geconfronteerd.

Wil je een dieper inzicht in de veiligheidskunde dan je bij een inleidend vak kan krijgen? Heb je ruimte voor nog 2 t/m 6 studiepunten om een veiligheidsprobleem tot op de bodem uit te zoeken? Ga je stage bij een bedrijf lopen en wil je evalueren hoe ze met de veiligheid van hun proces of installaties omgaan? Is er een belangrijk element van risicobeheersing in je afstudeerproject en wil je daar met deskundige begeleiding dieper induiken? Kom dan langs bij Veiligheidskunde en spreek een probleemstelling af. Jij krijgt achtergrondinformatie en literatuur, of begeleiding in het zelf zoeken daarnaar en je kunt bespreken hoe je het probleem moet aanpakken. In een mondeling tentamen gebaseerd op je scriptie krijg je uitgebreid terugkoppeling hoe je het gedaan hebt. Het vak is op ieder moment in het jaar uit te voeren.

Dit vak is onderdeel van de afstudeervariant Duurzame Ontwikkeling en verduidelijkt welke economische milieubeleidsinstrumenten van belang zijn voor een ingenieur in zijn functie van zowel technicus, manager als eigen ondernemer. Er wordt aandacht besteed aan de vraag hoe deze maatregelen gevolgen hebben voor de interne organisatie van bedrijven en voor de concurrentiepositie van het bedrijfsleven. Onderwerpen die aan de orde komen zijn de economische haalbaarheid van alternatieve energiebronnen, en het actuele onderwerp van onbedoeld milieuschadelijke subsidies (perverse subsidies) die door de overheid worden verstrekt.

Contactpersoon: mw. C.K.J. van Dongen-Vos E-mail: [email protected] Telefoon: 015 27 81477

Inschrijving via Blackboard Contactpersoon: dr. C.P. van Beers E-mail: [email protected] Telefoon: 015 27 89031

wm0914TU Technologiebeleid Het vak ‘Technologiebeleid’ richt zich op het technologie- en innovatiebeleid. Veel aandacht wordt besteed aan de ontwikkelingen in Nederland, maar ook de EU en internationale aspecten komen aan de orde. Er wordt ook aandacht besteed aan: • Motivatie en legitimaties van overheden om technologiebeleid te voeren; • Mogelijke instrumenten voor technologiebeleid aan de hand van Nederlandse voorbeelden; • De rol van de kennisinfrastructuur; • Hoe de bijdrage van technologieontwikkeling aan economische groei vast te stellen; • De mogelijkheden van Technology Assessment in technologiebeleid; • De mogelijke bijdrage van technologiebeleid aan een duurzame technologische ontwikkeling. Contactpersoon: mw. C.K.J. van Dongen-Vos E-mail: [email protected] Telefoon: 015 27 81477

Technische Bestuurskunde/SEPAM Ook als je geen Technische Bestuurskunde studeert! Vakcode

spm9232

Vakbeschrijving

Organisatie en

Periode

ECTS credits ectie/instituut

1&2

3

BK/O&M

1&2

3

BK/O&M

Management - concepten spm9233

Organisatie en Management - toepassingen

wm0621TU Innovatiemanagement

spm9433

Transportbeleid

spm9434

Beoordelingskaders transportbeleid

1

3

TLO

1&2

6

TLO

spm9536

Gastechnologie

spm9612

Systems engineering

1

3

E&I

1

3

ICT

spm9617

Management van ICT-

1&2

5

TSE

van draadloze netwerken Hoe komt het dat innovaties dikwijls sneuvelen, terwijl men ze zo leuk had bedacht (en ontwikkeld)? Hoe pak je ingenieurs in hun nekvel, zodat ze iets ontwikkelen waar je iets aan hebt? Hoe kies je uit de vele wilde ideeën dat waar een bedrijf mee verder kan? Waar liggen de voordelen en de valkuilen bij technolo-gi-sche samenwerkingsverbanden? Hoe zat dat ook al weer met de dot.com hype en de Nieuwe Economie: was het echt allemaal fake? En waarom is Nederland het technologische Staphorst van Europa? Dit zijn de soort problemen die prof. Kleinknecht behandelt tijdens zijn colleges op dinsdagochtend 1e en 2e uur. Het eerste college begint op 16 september.

georiënteerde organisaties

spm9232 Organisatie en Management - concepten In het vak Organisatie & Management komen intra- en interorganisatorische structuren en processen aan de orde, alsmede diverse management vraagstukken. Er wordt aandacht besteed aan zowel diagnose als verandering en ontwerp. Het vak zal worden gegeven in twee delen. Het eerste deel is vooral descriptief van aard. De te bestuderen literatuur (Mintzberg, reader en collegesheets) gaat over de structuren van en processen binnen organisaties in verschillende contexten. Bovendien worden de belangrijkste managementfuncties besproken. In het tweede deel wordt de stof verdiept met het netwerkperspectief. Hier worden organisaties beschouwd als onderdeel van een netwerk van verschillende actoren die publiek, semi-publiek of privaat zijn. Ook organisaties kunnen worden gezien als netwerken van verschillende actoren. De vraag staat centraal hoe organisaties of organisatieonderdelen hun doelstellingen trachten te verwezenlijken in dergelijke netwerken.

Contactpersoon: mw. T.C. Wenneker E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 81300 Website: www.eci.tbm.tudelft.nl

wm0721TU Arbeidsrecht Stel: Na je afstuderen krijg je bij een werkgever een baan voor één jaar. Kun je dan na een half jaar overstappen naar een andere werkgever? Is een proeftijd verplicht en hoe lang duurt die? Wat te doen met een concurrentiebeding? Wat kun je/moet je als werknemer aan onveilige arbeidssituaties doen? Is overwerken verplicht? Als je zelf een bedrijfje opzet, wat doe je dan met zieke werknemers; ben je gebonden aan een CAO? Hoe moet ik handelen bij sollicitatie of ontslag? Dit soort vragen komen aan de orde in het vak Arbeidsrecht. E.e.a. zal medio augustus via Blackboard bekend worden gemaakt.

Contactpersoon: prof.mr.dr. J.A. de Bruijn / drs. H.G. van der Voort E-mail: [email protected] / [email protected] Telefoonnummer: 015 27 87169 / 015 27 88541

spm9233 Organisatie en Management - toepassingen

Graag aanmelden voor het vak via de e-mail adressen van het Secretariaat van Recht & Techniek, [email protected] of [email protected]. Dit mede i.v.m. het aantal te bestellen dictaten.

De theoretische concepten uit de module “Organisatie en Management - concepten” vormen de basis voor analyse van concrete casuïstiek. In deze module worden besluitvormingsprocessen van bestaande bedrijven en projecten geanalyseerd. De interactieve, procesmatige wijze van besluitvorming moet hierbij worden vervlochten met de hiërarchische wijze van besluitvorming. Op basis van deze analyses zal de Technisch Commercieel

Informatie: secretariaat Recht en Techniek, tel. 015 27 84798 of bij de docente, mevrouw mr.drs. K. Festen-Hoff, tel. 015 27 87728 en/of via Blackboard.


Ingenieur tot aanbevelingen komen hoe besluitvormingsprocessen in te richten en te beïnvloeden. In combinatie met de concepten uit de vorige module kunnen hierbij de economische kennis en communicatieve vaardigheden van de Technisch Commercieel Ingenieur effectief worden aangewend. Deze module zal simultaan worden aangeboden met de module Organisatie en Management – concepten (spm9232). De opdrachten en uitwerkingen met betrekking tot de casuïstiek zullen op deze wijze stapsgewijs met de concepten uit deze modulen worden verrijkt.

spm9612 Systems engineering van draadloze netwerken In dit vak wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingen in het ontwerpen van draadloze netten voor telecommunicatie. De nadruk ligt op het expliciteren van de systems engineering aspecten hiervan. Er wordt aandacht besteed aan het proces van het veelvuldig moeten maken van afwegingen en het sluiten van compromissen om tot een bevredigend ontwerp te komen. Hierin spelen niet alleen technische overwegingen een rol, maar moeten ook gebruikerseisen, economische aspecten en standaardisatieprocessen worden meegenomen. Naast de ontwikkeling van de bestaande systemen zoals DECT, GSM en GPRS is er ook aandacht voor nieuwe draadloze toegangsnetwerken zoals UMTS en Wireless LANs, en de problemen bij de praktische implementatie daarvan.

Contactpersoon: drs. H.G. van der Voort E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 88541

spm9433 Transportbeleid

Contactpersoon: ir. J.R. Westerveld E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 88064

Mensen verplaatsen zich en goederen worden vervoerd. Aan dit eenvoudige gegeven zitten heel wat aspecten vast. Wat zijn de effecten van het verkeers- en vervoerssysteem op bereikbaarheid, veiligheid en milieu? En op basis waarvan en hoe wordt het verkeers- en vervoerbeleid gevoerd? Deze vragen staan centraal in deze collegereeks ‘Transportbeleid’. Er wordt gebruik gemaakt van inzichten uit de economie, ruimtelijke wetenschappen, civiele techniek en psychologie. Daarbij wordt ervan uit gegaan dat alleen een goed inzicht kan ontstaan in verkeer- en vervoergerelateerde maatschappelijke problemen als deze verschillende vakgebieden gecombineerd worden. Achtereenvolgens worden de werking, de effecten, en het onderzoek en beleid van verkeers- en vervoerssystemen behandeld. Zo ontstaat een helder beeld van de functie en betekenis van verkeer en vervoer in onze huidige maatschappij. Contactpersoon: dr.ir. J.H. Baggen E-mail: 015 27 88068 Telefoonnummer: [email protected]

spm9434 Beoordelingskaders transportbeleid De Betuwelijn, uitbreiding van Schiphol, HSL-Zuid, de invoering van de chipkaart in het openbaar vervoer. Het zijn allemaal transportprojecten die doorgaans worden geïnitieerd door de overheid. Voordat wordt besloten tot de uitvoering van een project heeft zij informatie nodig over de effecten. De hoeveelheid informatie kan al gauw oplopen en zal moeten worden gestructureerd. Het vak beoogt dan ook het volgende: • Het verkrijgen van inzicht in de achterliggende redenen voor overheidsbeleid op het gebied van verkeer en vervoer; • Kennis van methoden voor het beoordelen van beleidsopties: kosten-batenanalyse (KBA), multicriteria-analyse (MCA), milieueffectrapportage (MER) en daarnaast technology assessment (TA) • Het kunnen beoordelen van KBA’s, MCA’s, MER’s en TA-alternatieven. Daarnaast is er speciale aandacht voor een tweetal effecten die een rol spelen bij het beoordelen van transportprojecten, namelijk veiligheid en sociale effecten. Tot slot komen de ex-post analyse van transportprojecten aan de orde, alsmede een vergelijking met andere landen op het gebied van de gebruikte methoden ter beoordeling van transportprojecten. Enkele capita selecta zijn: de KBA van de Zuiderzeelijn, een casus over de “Value of statistical life” en een TA over automatische voertuiggeleiding.

spm9617 Management van ICT-georiënteerde organisaties

Contactpersoon: drs. J.C. van Ham E-mail: [email protected] Telefoon: 015 27 82447 Informatie en aanmelden: Mailen of langskomen op het eerste college Website: http://blackboard.tudelft.nl

De dynamiek waarmee organisaties tegenwoordig worden geconfronteerd is enorm. Fusies, splitsingen, kortere doorlooptijden, technologische ontwikkelingen en hogere kwaliteitseisen zijn enkele issues waarmee organisaties, dat wil zeggen organisaties waarbij ICT als product of als middel een dominante rol speelt, een belangrijke subgroep vormen. Deze organisaties hebben, ten gevolge van de snelle ontwikkelingen op het gebied van ICT, veelal een nog dynamischer omgeving. Hierbij valt te denken aan ontwikkelingen zoals het internet, e-commerce, digitale media, mobiele communicatie, etc. Voor het bestaansrecht van dergelijke organisaties is het dan ook van uitermate belang dat zij snel en adequaat kunnen reageren op de ontwikkelingen. Een dergelijke vaardigheid vereist dat het management, of een staforgaan van het management, inzicht heeft in de belangrijke aandachtvelden en hierbij passende strategieën kan formuleren. In dit vak zullen deze aandachtsvelden uitvoerig worden besproken en geanalyseerd. Deels geïllustreerd aan de hand van praktijkcases zal worden aangegeven welke problematiek een rol speelt, wat de belangrijkste ontwikkelingen zijn en welke strategieën het management kan gebruiken. Bijzondere aandacht gaat uit naar: de karakterisering van ICT-georiënteerde organisaties; organisatievormen en -veranderingen als reactie op ICT-ontwikkelingen (nieuwe marktbenaderingen, de virtuele organisatie); organisatievormen en –veranderingen als reactie op ontwikkelingen in de markt (fusies, splitsingen en allianties); organisatievormen en –veranderingen als reactie op nieuwe zelfbewuste medewerkers met een ondernemersattitude; strategieën met betrekking tot globalisering en internationalisering; de convergentie van ICT en de invloed op ICT-georiënteerde organisaties; de invloed van ICT op de samenleving; spanningsvelden bij liberalisering; de rol van de manager; corporate governance en corporate communication. Periode 1+2, dinsdagen 3e en 4e uur.

spm9536 Gastechnologie De energiewereld is, door technologische ontwikkelingen en de liberalisering van de energiemarkt, sterk in beweging. Dit college laat de effecten hiervan zien, door inzicht te geven in de samenhang tussen de diverse processen en apparaten in de gasindustrie. De hele keten vanaf de opwerking van gassen, via transport, opslag en distributie, tot de toepassing in huishoudens en industrie komt aan de orde, met aandacht voor veiligheid, bedrijfszekerheid, efficiency, kosten en milieubelasting. Uiteraard is er aandacht voor de nieuwste technologische ontwikkelingen op het gebied van gasbehandeling, gasinfrastructuurbeheer, gastoepassingen (bijvoorbeeld decentrale elektriciteitsopwekking) en de inzet van duurzame energiebronnen (biogas, waterstof, groen gas). Er zullen, in september en oktober, vijf donderdagmiddagen worden besteed aan hoorcolleges en een workshop “Dimensionering gasnetten” bij Gastec in Apeldoorn. De toetsing vindt plaats in de vorm van een eindopdracht met een gezamenlijke presentatiemiddag. Docent: prof. dr. ir. M. Wolters (Universiteit Twente en Gastec) Contactpersoon: dr. ir. I. Bouwmans E-mailadres: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 84807

Contactpersoon: prof.ir. W. Dik E-mail: [email protected] Telefoonnummer: 015 27 86789


EL E C T I V E S F A C U LT Y O F T E C H N O L O G Y, P O L I C Y A N D M A N A G E M E N T ( T P M )

V OLUME 4, 1 ST

ISSUE ,

A UGUST 2004

Optional courses for the coming course period http://www.onderwijs.tbm.tudelft.nl/Interfacultair/IFO.htm

Jaffalaan 5 2628 BX Delft Electives’ Editor : [email protected]

1st course period (September 6 through October 22 2004) Quick overview

Are you a PhD-student and are you interested in following courses and/or workshops? The faculty of Technology, Policy and Management offers PhD-students and researchers courses and workshops in the field of communication and didactics. For more information see the brochure: ‘Courses and workshops for PhD students and researchers’. The brochure is available at the secretariat of the Institute of Technology & Communication, room b1.070, Jaffalaan 5, or see the website: www.tc.tbm.tudelft.nl/onderwijs/aio-folder/aio-folder.htm

The ‘Electives’ are divided into the following clusters: 1. 2. 3. 4. 5.

Languages Skills Reflection on Technology Technology and Entrepreneurship Systems Engineering, Policy Analysis and Management (SEPAM) Also for non-SEPAM students!

Page 8 Page 9 Page 10 Page 11 Page 12

Technology, Policy and Management Programmes Besides the Bachelor of Science ‘Technische Bestuurskunde’ (BSc TB) (Dutch only) and the Interfaculty Programmes (IFO) the Faculty of Technology, Policy and Management offers the following MSc Programmes: • Master of Science degree course in Systems Engineering, Policy Analysis and Management (MSc SEPAM) • Master of Science degree in Management of Technology (MSc MOT) • Master of Science degree in Engineering and Policy Analysis (MSc EPA) (also part-time) • Master of Science degree in Transport, Infrastructure and Logistics (MSc TIL)

Please check both the Dutch as well as the English part of this elective issue to see if the elective course you want to follow this period is mentioned. This ‘Electives’ folder contains brief descriptions of the courses. That is why you will not usually find details such as rooms, dates and times in the ‘Electives’ folder. Only when courses are short, such as three-day trainings, will dates and times be mentioned.

Do you have questions or suggestions concerning the elective courses? Or do you have questions about the contents or admittance requirements for the MSc Programmes? If so, please mail your questions or ideas to [email protected].

All the electives on offer Interested in interfaculty or TPM electives? Check the ‘Vade-mecum IFO’ handbook or the ‘Vademecum opleidingen Techniek, Bestuur en Management’ (Technology, Policy and Management courses vade-mecum).

Still don’t have a vade-mecum?

Minors, special courses and electives programmes

You don’t yet have a vade-mecum? Collect a copy from the Student Information Centre (SIC) at TPM, or ask your own faculty for a copy. Student Information Centre (SIC) Faculty of Technology, Policy and Management Jaffalaan 5 2628 BX Delft Telephone number: 015 27 86373 E-mail address: [email protected]

The faculty TPM offers minors, special courses and elective programmes from 10 to 30 ECTS in a variety of disciplines. Studying one of the following elective programmes leads to an extra certificate or a diploma supplement.

• BSc minor BeleidsAnalyse en Management (PolicyAnalysis and Management) • BSc minor Bedrijfskunde (Business Administration ) • BSc minor Economie en Innovatie (Economics and Innovation) • Special course Human Factors in Management van bedrijven en instellingen

If you are not sure if the information is correct please check with: http://www.onderwijs.tbm.tudelft.nl/roosters/.

(Human factors in management of public and private sectors) • Special course Management of Technology; • Elective programme Economics and Management; • Elective programme Technisch Commercieel Ingenieur (Technology and marketing) For more information about these minors see the digital study guide: http://amigo.tbm.tudelft.nl

Languages Course code

Course description

Course period ECTS credits Section/institute

wm1101TU

Upper-Intermediate English *

1&2

3

IT&C

wm1102TU

Written English for Technologists * 1 & 2

3

IT&C

wm1110TU

Lower-Intermediate English*

1&2

4

IT&C

wm1111TU

Advanced English*

1&2

3

IT&C

1

3

IT&C

wm1115TU

Elementary course I: Dutch for Foreigners

You may register for foreign language courses from Monday 16 August 2004 onwards. Please go to www.tas.tudelft.nl (site opens at 00.00 hours)

8 An explanation of abbreviations can be found at the back of this issue

wm1115TU Elementary I course: Dutch for Foreigners

Information: Institute of Technology and Communication Room b1.230 Jaffalaan 5 2628 BX Delft

This course is meant for Master students and for exchange students who do not have the opportunity to follow the intensive course for beginners. The lessons take place twice a week. Course participants learn how to express themselves in simple Dutch in everyday situations. Once this course has been completed the beginner’s level may be attained by doing the follow-up course (wm1116TU) or by means of self-study. Multimedia teaching, practicing and test material is freely available to course participants on the faculty’s network.

Opening hours secretariat: Monday to Friday from 9.00 a.m. to 12.30 p.m. Telephone number: 015 27 84124 E-mail address: [email protected]

Placement test Contact person: mw. A. Schot-Werges E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 84124

Prior to the English language courses there will be a placement test. Students are therefore required to register via TAS beforehand at www.tas.tudelft.nl

The placement test for all English courses will be on 31st August 2004 from 13.00 until 15.00 in the TPM Faculty, Jaffalaan 5, Room A.

Skills Course code Course description

wm1101TU Upper-Intermediate English Designed to continue where VWO English (or the equivalent) left off, students should feel – by the end of the course – that they have graduated from school English and that their ability to use the language effectively in academic circles has significantly improved. The texts selected for use in the course will be discussed and studied in detail and students’ comprehension of the material presented will be tested on a weekly basis. Oral skills will be improved through discussion, conversation and presentations. Writing skills will be developed through the regular assignments, and points of grammar will be revised as the vocabulary and other aspects of the prescribed texts are discussed.


wm0201TU

Technical Writing

1

2

IT&C

wm0203TU

Oral presentation

1

2

IT&C

wm0201TU Technical Writing This course is geared to two groups of writers: engineers who need to write technical reports and scientists who need to write scientific articles. Modern engineers are required to possess excellent communication skills. Not only do they need to know their business, they need to know how to communicate this business to other experts, decision makers and implementers. They need to be able to write accessible technical reports and proposals and to hit the correct tone in professional correspondence. The goal of scientific research is publication. Scientists are rarely measured by their knowledge of science instead they are measured, and become known (or remain unknown) by their publications. Scientific articles need to be well structured to allow for efficient reading and accessible for the scientific community. They should also be written in a professional style, convincing, effective and without language errors.

Contact person: Amal Chatterjee, M.Litt. E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 82793

wm1102TU Written English for Technologists Suitable for students who are nearing the end of their period of study in Delft, this course is designed for people whose English is already of a reasonably high standard. As the name of the course suggests, the emphasis throughout is on writing. Participants will be taught how to structure reports or theses and plenty of tips will be given on ways to improve and invigorate one’s style and writing. Aspects of the writing process will be backed up by weekly assignments focusing on such issues as summarising, the writing of introductions or conclusions and editing one’s own texts. Participants will be expected to submit a text of some 4,000 words on a topic of their own choice (usually this will be part of the final thesis).

Both groups will benefit from this course, which focuses on both the quality of the text and on the writing process itself. The following subjects will be dealt with: • a systematic approach to writing • requirements to technical reports and scientific papers and their components • structuring texts on several levels • writing convincingly • writing "proper and appropriate" language • referencing Students will be required to hand in several assignments while they are working on the technical or scientific report that needs to be written to complete the course.

Contact person: Eamonn McDonagh, M.A. E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 82912

Contact person: drs. B.M.D. van der Laaken E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 81160

wm1110TU Lower-Intermediate English This course is designed for students whose English is not yet of a sufficiently high standard for them to fully benefit from English-medium instruction. By the end of the course students should find that they are able to follow lectures and work with course material that has been compiled in English. The texts selected for the course form the basis for a range of week-to-week role-play, discussion activities etc. and for the writing of short assignments. Grammar issues will be dealt with as and when the need arises. In the second part of the course each participant will have the opportunity to give a brief oral presentation. Contact person: Sören Johnson, M.A. E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 82793

wm1111TU Advanced English This course is intended for students who already have a good command of the English language but who want to improve their general academic language skills. The purpose of the course is to improve your English fluency by looking critically at English language use, word choice, tone, and diction. By the end of the course you should be able to participate fully in the English-medium university environment and have increased your awareness of how language use affects the communicative process.

wm0203TU Oral presentation

Contact person: Sören Johnson, M.A. E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 82793

In job advertisements for engineers applicants are always required to possess excellent communication skills. This implies among other things that they should be able to present their designs and research results fluently, for example during meetings with clients or with managers in their own company. A persuasive presentation does not only require thorough


preparation of content, but also good style. It takes quite a bit of skill to create a coherent presentation, to come across understandable for any particular audience and to stay in control of the situation. For this purpose the course ‘Oral presentation’ offers students the possibility to gain experience in giving presentations under professional guidance in a small group.

wm0383TU Persons and their privacy Objectives: The moral right to privacy or the ‘right to be let alone’ is often appealed to in the Western World, but it is often not made clear why privacy is important to us and how our claims to privacy must be balanced against claims made by government and private companies to the effect that they need to know about individual citizens in order to be able to provide the services they are supposed to deliver. Several theories of privacy have been proposed in the philosophical literature in the last decades, but none of them seems to be entirely satisfactory. The course investigates definitions and philosophical theories of privacy. It also inquires into the value of privacy and the changing nature of the personal sphere in an information society.

Contact person: drs. B.M.D. van der Laaken E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 81160

Reflection on Technology Course code Course description


wm0321TU

Environmental philosophy

1

3

Philosophy

wm0383TU

Persons and their privacy

1&2

3

Philosophy

wm0710TU

Technology and Society

1

9

Philosophy

wm0908TU

Technology and Future

On request

3

TA

wm0922TU

Technology in Sustainable

1

4

TA

Contact person: prof.dr. M.J. van den Hoven E-mail address: [email protected] Phone number: 015 27 85143

wm0710TU Technology and Society

Development

Students learn to discern concepts learned in this course in practical cases and, based on that, propose decisions to be taken in a field of contradictory constraints.

wm0321TU Environmental philosophy

Three subjects contribute to this course: Economics, safety science, and ethics. Sometimes economic utility clashes with safety requirements; sometimes safety requirements or economic advantages clash with ethical principles; but there are also situations in which these three subjects achieve the best results in cooperation with one another, especially in the long-term. Basic principles and concepts from the three subjects will be explained. Several cases will be analysed applying these concepts. Often there is not one best solution; students are encouraged to participate in discussions in order to train their personal judgment and insight in problems they may encounter in real life.

The environment is perhaps not as fashionable anymore as it has been, but “care for the environment” is still considered important for, and by, engineers. But why is that so? Is the environment on its last legs or is it, on the contrary, flourishing as never before; and what is the relevance of the distinction between nature and environment to this question? How exactly are we to argue the point that we should care for the environment, and what should this care imply? What has to be made more concrete in the notion of sustainable development, and how does one defend such a concretisation? In seven interactive lectures environmental problems are approached from a historical-philosophical point of view, with an emphasis on environmental ethics. Your intuitions about what we should do about environmental problems are thoroughly challenged in this course, which makes it especially suitable as complementary course to more instrumentally oriented courses about the environment and sustainability.

Contact person: drs. J. W. F. Wiersma E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 87818 Part of the exam is writing an essay on a technical subject and analysing it from the perspective of ethics, safety science and economics. If one prefers not to write an essay the credit point will be brought back to 6, under code wm0709TU.

Contact person: dr. M. Brumsen E-mailaddress: [email protected] Telephonenumber: 015 27 88059


wm0908TU Technology and Future

Contact person: Ms. Welmoed Lockefeer Telephone number: 015 278 1702 E-mail address: [email protected]

This course aims to provide insight into the goal, value and significance of technological innovation. It also teaches certain basic skills as a foundation for technological foresights. Students are able to practice the skills on specific issues in their own field. Contact person: dr.ir. K.F. Mulder E-mail address: [email protected] Phone number: 015 27 81043

wm0922TU Technology in Sustainable Development Become a ‘Sustainable Engineer’? Time for a specialisation in Sustainable Development! Contribution: 50 Euro (includes food and accommodation for one week) Period 1: Start 11-15 October 2004 Since September 2000 a specialisation is open to all TU Delft students who completed their basic programme before starting with their graduation project. The course ‘Technology in Sustainable Development’ is compulsory for students wishing to receive an annotation to their degree certificate. Students work during two weeks in interdisciplinary groups on typical sustainability issues and approaches. Socio-technological scenario’s and actual development around societal aspects and the role of technology are central issues during this course. The interdisciplinary colloquium consists of a little over two weeks work. The first week takes place on a boat where guest lectures and workshops will be held. During the second week students are asked to develop scenarios for approaching the problem. In groups they focus on one subject, for example: water, energy, industry, transport, etc. There is room for maximum 25 students. Sign up in time to be sure of the possibility for participation. Contact: Crelis Rammelt and Gertjan de Werk Email: [email protected] / [email protected] Phone: 015 27 88440 / 87196 Further information can be found on the website www.odo.tudelft.nl

Technology and Entrepreneurship Course code Course description wm0512TU


Case study techno-

1

3

TSE

1

2

Edutec

Self-study

2

TA

1

3

Edutec

commercial variant wm0519TU

Introduction to E-Learning

wm0914TU

Technology Policy

wm1027TU

E-Learning Technology

wm0914TU Technology Policy (self-study) This self-study course focuses on the main foundations, background and present practice of technology policy. It deals with the question why governments should intervene, indicators for measuring innovation, innovation patterns, cluster and innovation system policies and how technology policies are shaped. It gives an overview of approaches, concepts and developments in technology policy in the Netherlands and abroad including USA and EU. It also includes technology policy instruments applied in the Netherlands and how to make technology policy more democratic and more sustainable. This self-study course is given in both Dutch and English. More information on blackboard.

wm0512TU Case study techno-commercial variant The case study is fully embedded in the research projects of the section Technology, Strategy and Entrepreneurship. Students get a well-defined assignment that is part of the bigger picture, which these research projects try to uncover. The emphasis lies on collecting new data and drawing tentative conclusions. Unlike a standard case study, this case study is not merely a finger exercise, but a real contribution to active research.

Contact person: ir J.N. Quist. E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 85584

Contact person: dr. L. Hartmann E-mail address: [email protected] Phone number: 015 27 88073

wm1027TU E-Learning Technology Summary Interested in the technology behind e-Learning? Want to see for yourself how specialized companies develop the real e-Learning content? Want to get some hands-on experience in setting up an e-Learning environment? Want to face an ICT manager whom you will advise on a specific e-Learning infrastructure? Then enrol for this elective course right away.

wm0519TU Introduction to e-Learning Interested in the new hype called “e-Learning”, but unfortunately you do not know what it is and what e-Learning can do in the corporate world? Follow this introduction course, and learn the basics of e-Learning in corporations, such as: • successful e-Learning technologies and courses, • development of e-Learning over time, • why corporations confront their employees with e-Learning, • key players of e-Learning within organisations, • and many more…

No prior knowledge is required. However, some understanding of ICT infrastructures and multi-media development is recommended. The basics of e-Learning will be given on the elective course 'Introduction to e-Learning' (WM0519TU), and all background information from this elective will be made available to you when you start this course. Related EduTec electives are: ‘e-Learning Minds’ (wm0518TU) and ‘e-Learning in Corporations’ (wm1026TU).

After doing this course you will be competent to participate in substantial discussions about e-Learning. Moreover you will have the opportunity to extend your knowledge in the continuation courses about e-Learning offered by EduTec.

Schedule Organized events are mandatory and will be scheduled on Thursdays, starting on September 9th.

Course participation: More information can be found on Blackboard. Students from all faculties can participate. Interested? Want to enrol? Go to SIC/TMP or sign up on our website: www.edutec.tbm.nl/education

Module materials Marc J. Rosenberg ‘e-Learning: strategies for delivering knowledge in the digital age’ (ISBN 0-07-136268-1) Additional materials will be made available on Blackboard.


Topics of the excursion include water management for irrigation, forestry and erosion control, energy generation, and public water supply and sanitation. Preparations for the trip aim at the exchange between students about matters of water management in France and The Netherlands. Preparation includes (1) study of French framework for water management; and (2) the preparation of an individual, short presentation about a topic of Dutch water management. The presentations will be given to the French students during the excursion. Students complete the requirements of the course with a written report on the experiences and lessons drawn from the excursion. The oral and written presentations are prepared in either the English or French language.

Interested? Want to enrol? Go to SIC/TMP or sign up on our website: www.edutec.tbm.nl/education For more information, contact Rob Boutmy ([email protected]). Tel: 015 27 87162

Systems Engineering, Policy Analysis and Management Course code Course description spm9322

Simulation Masterclass

spm9612

Systems Engineering

Prerequisites Permission of teacher is needed for this course. Applicants will be selected based on a letter of interest. Applicants must have completed a BSc and spm4353. Knowledge of hydrology and sanitary engineering is preferred.

Course period ECTS credits Section/institute 1&2

5

SE

1

3

ICT

1

3

PA

Contact person:

mw. dr.ir. M.P.M. Ruijgh – van der Ploeg G. Bouleau (ENGREF Centre de Montpellier) E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 83408

of Wireless Networks tb951i

French Framework for Water Management

Fotografie: Cats & Withoos

Abbreviations / Afkortingen spm9322 Simulation Masterclass

AOP BA (PA) BK/O&M

Object oriented simulation will be the core topic of the course. After an intensive training in object oriented modelling and Java programming, the inner working of simulation environments will be illustrated based on the D-SOL simulation environment. Several special topics will be taught, such as distributed and real-time simulation, and component-based simulation. This material will be illustrated in intensive and interactive courses in which the material will partly be prepared and presented by the students. Several other simulation environments will be studied by groups of students. An extensive modelling project in DSOL will be carried out in groups. This course requires an active participation of the students.

E&I ECI ECTS

EduTec EvI Fil GvdT ICT

Contact person: ir. P.H.M. Jacobs E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 81136

spm9612 Systems Engineering of Wireless Networks

IFO IT&C

An overview will be given of developments in the design of wireless networks for telecommunication The emphasis is on making explicit what the systems engineering aspects are in the design process. In this course we will study the process of getting to a satisfactory design, while often having to consider different options and to make compromises. Technical considerations play an important role, but they have to be matched with user requirements, economical aspects and standardisation. Illustrations come from existing systems such as DECT, GSM and GPRS, but we will also look at new wireless access networks such as UMTS, Wireless LANs and the problems with the implementation of these standards/networks.

Re SK (SE) spm

TA tb

Contact person: ir. J.R. Westerveld E-mail address: [email protected] Telephone number: 015 27 88064

TBM TLO TPM

tb951i French Framework for Water Management

TSE

This course aims at giving students the opportunity to learn about different aspects of French water management in France, in the company of French students. Students travel to Montpellier to join a group of graduate students from ENGREF for a 1-week excursion.

wm VK

Arbeids- en Organisatiepsychologie Beleidsanalyse Beleidskunde/Organisatie en Management

Work and Organisational Psychology Policy Analysis (PA) Policy, Organisation & Management (PO&M) Energie en Industrie Energy and Industry Economie van Innovatie Economics of Innovation European Community Course European Community Course Credit Transfer System Credit Transfer System Europees studiepuntensysteem dat ook The European credit system now also op de TU Delft wordt gebruikt used at Delft University of Technology Educatie and Technologie Education and Technology Economie van Infrastructuren Economics of Infrastructures Filosofie Philosophy Geschiedenis van de Techniek History of Technology Informatie- en Communicatietechnologie Information and Communication Technology Interfacultair onderwijs Interfaculty education Instituut voor Techniek & Communicatie Institute of Technology and Communication Recht en Techniek Law and Technology Systeemkunde Systems Engineering (SE) Vak van de masteropleiding Systems Master of Science degree course Engineering, Policy Analysis and Manage- subject in Systems Engineering, ment (SEPAM), Policy Analysis and Management (SEPAM). Technology Assessment Technology Assessment Vak van de bacheloropleiding Technische Bachelor of Science degree course Bestuurskunde (SEPAM) subject in ‘Technische Bestuurskunde’ (SEPAM). Faculteit Techniek, Bestuur en Management Faculty of Technology, Policy and Management (TPM) Transportbeleid en Logistieke Organisatie Transport Policy and Logistical Organisation Faculty of Technology, Policy and Faculty of Technology, Policy and Management (TBM) Management (TPM) Technology, Strategy and Entrepreneurship Technology, Strategy and Entrepreneurship Vak van het interfacultair onderwijs (IFO) Interfaculty course (‘IFO’) Veiligheidskunde Safety Science


m 22 oktober 2004) Waar staat wat? Minors, special courses and electives programmes

Recommend Documents