Lydian Webinar De nieuwe Wet Verzekeringen
Sandra Lodewijckx & Tinne Maes
17 juni 2014
Overzicht 1. Context
2. Toepassingsgebied 3. Nieuwe bepalingen 4. Inwerkingtreding
2
1. Context Nieuw bipolair model NBB / FSMA Viervoudige achtergrond: 1) Implementatie Solvabiliteit II-Richtlijn in de Belgische wetgeving 2) Vereenvoudiging bestaande wetgeving inzake de bescherming van de verzekeringsconsument door codificatie van de relevante bepalingen in één wet 3) Verduidelijking van de bestaande bevoegdheidsverdeling tussen de Nationale Bank en de FSMA 4) Uitbreiding van de bescherming van de verzekeringsverbruiker op enkele specifieke domeinen « FSMA-wet »
3
1. Context Deze wet codificeert in grote mate de volgende bestaande wetgeving: Een deel van de bepalingen uit de controlewet De meeste bepalingen uit de wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst (de WLVO) De bepalingen uit de wet van 11 juni 1874 (deze wordt volledig opgeheven) De bepalingen uit de wet van 27 maart 1995 betreffende de verzekerings- en herverzekeringsbemiddeling en distributie van verzekeringen (deze wordt ook volledig opgeheven)
4
1. Context Waar de tekst toch werd gewijzigd betreft dit hoofdzakelijk nietinhoudelijke wijzigingen bedoeld om het geheel begrijpelijker en meer coherent te maken. Eén van de belangrijkste inhoudelijke wijzigingen betreft de uitbreiding van de mogelijkheden van de FSMA om herstelmaatregelen te nemen, zowel jegens de verzekeraars als jegens de (her)verzekeringstussenpersonen.
5
2. Toepassingsgebied Ruim algemeen toepassingsgebied Belgische verzekeraars / tussenpersonen Of die in België verzekeringsactiviteiten uitoefenen Met bijzondere modaliteiten: onderlinge verzekeringsverenigingen (OVV’s) Nieuwe definitie « verzekeraar » Kapitalisatieverrichtingen
6
2. Toepassingsgebied Ruim algemeen toepassingsgebied Niet van toepassing op: Maatschappijen van onderlinge bijstand (MOB’s) – wel voor hun verzekeringsverrichtingen Ziekenfondsen Instellingen voor bedrijfspensioenvoorzieningen (IBP’s) Ondernemingen die een hulpverleningsactiviteit uitoefenen (bepaalde voorwaarden)
7
2. Toepassingsgebied Ruim algemeen toepassingsgebied Vrijstelling door KB van de verzekeraars voor de volgende verzekeringsverrichtingen (art. 4, §10): de verzekeringen betreffende het vervoer of de industriële of commerciële risico’s de verzekeringen betreffende bijzondere of uitzonderlijke risico’s die de Koning bepaalt de verrichtingen van herverzekering en medeverzekering die de Koning bepaalt
8
Interactie met andere wetgevingen Bepalingen in verband met de bescherming van de verzekeringsverbruiker die bestaan in andere uitvoeringsbesluiten (Controlereglement of KB Leven) blijven de wettelijke basis zolang zij niet worden opgeheven of gewijzigd. In geval van tegenstrijdigheid met de Wet Verzekeringen prevaleren de bepalingen van deze Wet (Art. 348, § 2).
9
3. Nieuwe bepalingen a) Bepalingen uit de controlewet
b) Bepalingen uit de WLVO c) Bepalingen uit de wet van 1874 d) Bepalingen uit de Wet Cauwenberghs
10
a) Bepalingen uit de Controlewet
11
Gevolgen van verzekeringsovereenkomsten gesloten door een niet-toegelaten verzekeraar (art. 8) Herneemt art. 3, §3 Controlewet: nietigheid. Verzekeraar is wel gehouden tot het nakomen van de verplichtingen die hij is aangegaan indien de VN ter goeder trouw was Nieuwe wet: moet de VN, VE of de BE vergoeden voor de schade veroorzaakt door de nietigheid van de verzekeringsovereenkomst Schade wordt op onweerlegbare wijze geacht het gevolg te zijn van het illegaal afsluiten van de verzekeringsovereenkomst
12
Elektronische afschriften (art. 14) Van toepassing op de “verzekeraars” Uitvoering art. 71 wet 24 december 1996 Fotografische, microfotografische, magnetische, elektronische of optische afschriften van documenten zijn bewijskrachtig zoals de originele stukken waarvan zijn, behoudens tegenbewijs, worden verondersteld een afschrift te zijn indien zijn werden opgesteld door de verzekeraar. KB voor de voorwaarden en modaliteiten om deze afschriften op te stellen.
13
Nieuw: Levensverzekeringen verbonden met een beleggingsfonds (art. 19-20) Creatie van level playing field, o.a. met ICBE’s, mbt de soorten activa of referentiewaarden waaraan de uitkeringen mogen verbonden zijn Indien de VN een niet-professionele cliënt is, mogen de verzekeringsuitkeringen enkel verbonden zijn met bepaalde activa
14
Levensverzekeringen verbonden met een beleggingsfonds Fonds waaraan verzekeringsuitkeringen verbonden zijn kan meer dan 20 % van de waarde van de activa beleggen in deposito’s bij één en dezelfde kredietinstelling, of in obligaties en andere vastrentende financiële instrumenten uitgegeven door één en dezelfde kredietinstelling. Er wordt toegelaten dat een fonds waaraan verzekeringsuitkeringen zijn verbonden meer dan 20 % van de waarde van haar activa belegt in financiële instrumenten uitgegeven of gewaarborgd door bepaalde overheden. In deze gevallen mag er geen melding van enige kapitaalgarantie worden gemaakt en moet dit kenmerk uitdrukkelijk worden vermeld in de precontractuele informatie en in de publiciteit.
15
Levensverzekeringen verbonden met een beleggingsfonds Toepassing van de beleggingsregels en -limieten kan worden beoordeeld op een “look through” basis. Commissaris van de verzekeraar zou jaarlijks moeten attesteren dat de beleggingsregels en –limieten worden nageleefd, dat de organisatiestructuur van het fonds de belangen van de verzekeringsnemers niet schaadt en niet leidt tot hogere lopende kosten.
16
Levensverzekeringen verbonden met een beleggingsfonds Nieuwe bepalingen zijn enkel van toepassing op de verzekeringsovereenkomsten die worden aangegaan na de inwerkingtreding van de wet. Aan een kandidaat-verzekeringnemer die een niet-professionele cliënt is, zullen bestaande producten alleen nog mogen worden aangeboden in nieuwe overeenkomsten voor zover deze de nieuwe regels eerbiedigen. Voor de verzekeringsovereenkomsten die aangegaan zijn vóór de inwerkingtreding van deze wet, zijn de nieuwe regels in principe niet van toepassing, tenzij één van de volgende wijzigingen wordt aangebracht aan de overeenkomst: De bestaande verzekeringsovereenkomst wordt verbonden met één of meerdere nieuwe beleggingsfondsen, of het beheersreglement wordt gewijzigd; of De voorwaarden inzake het (minimum)rendement worden gewijzigd; of Het beheersreglement wordt gewijzigd. 17
Verplichte verzekeringen (art. 25-27) Verzekeringen die verplicht zijn volgens het Belgisch recht worden beheerst door het Belgisch recht. Verzekeraars die in België verplichte niet-levensverzekeringen aanbieden moeten dit aan de FSMA meedelen. FSMA kan opleggen dat zij de algemene en speciale voorwaarden aan de FSMA en aan de NBB meedelen voordat er gebruik van wordt gemaakt. Ze moeten minstens in de taal te worden gesteld die bij wet of decreet wordt opgelegd.
18
Reclame (art. 28) Ieder document dat door verzekeraars of tussenpersonen in België ter algemene kennis wordt gebracht moet bepaalde vermeldingen bevatten. KB over inhoud van berichten, reclame en andere op de commercialisering gerichte documenten KB van 25 april 2014 betreffende bepaalde informatieverplichtingen bij de commercialisering van financiële producten bij niet-professionele cliënten Reglement FSMA van 25 april 2014 over risicolabel Treden allebei in werking op 12 juni 2015
Verzekeraars en verzekeringstussenpersonen houden een kopie van hun reclame gedurende de verjaringstermijn maar ook twee jaar na het verstrijken van de laatste verzekeringsovereenkomst waarop deze reclame betrekking heeft
19
Informatieverplichtingen (art. 29-38) Regels uit art. 15 Controlereglement Voor het sluiten van de overeenkomst / Tijdens uitvoering Leven / Niet-leven
Behoud van bestaande opsplitsing tussen leven en nietleven Leven: Specifieke informatie over de fiscale behandeling van de prestaties op de eindvervaldag en in geval van vervroegde afkoop (bepalingen uit het KB Leven) Bepalingen inzake winstdeelname
20
Nieuw: Segmentatie (art. 42-46) Doel: bescherming van de VN, de VE of de BE tegen willekeurige differentiatie Maatregel van algemeen belang In aanvulling van de regels die reeds gelden op grond van de Belgische anti-discriminatiewetgeving, legt deze wet een bijzondere transparantie- en motiveringsplicht op in geval van segmentatie bij bepaalde in de wet opgesomde verzekeringen Enkel wanneer de verzekeringnemer een consument is
21
Segmentatie « Basisverzekeringen » (art. 43) =
WAM-verzekering Brand eenvoudige risico’s BA privéleven Rechtsbijstandsverzekering Individuele levensverzekering Ziekteverzekering
KB kan deze lijst uitbreiden tot andere verzekeringsovereenkomsten
22
Segmentatie Voor de basisverzekeringen: Elk onderscheid (op grond van eender welk criterium, dus niet enkel op grond van de criteria opgesomd in de antidiscriminatiewetgeving) moet op het vlak van acceptatie, tarifering en dekking “objectief worden gerechtvaardigd door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend maken en noodzakelijk zijn” Voornaamste doel: de transparantie omtrent de gebruikte segmentatiecriteria te vergroten en een uitdrukkelijke motiveringsplicht op te leggen
23
Segmentatie Voor de basisverzekeringen: Communicatie:
Op website van de verzekeraar Voorstel Wijziging risico/opzegging Weigering
KB kan aanduiden, desgevallend per type verzekering, welke segmenteringscriteria door de verzekeraar al dan niet mogen worden gehanteerd
24
Winstdeling Wettelijk kader inzake transparantie, informatie en publiciteit ivm winstdeling Vermelding in reclame Contractuele of willekeurige winstdeelname
25
Winstdeling Bij vermelding in reclame: Opstellen plan Verplichte vermeldingen
26
Herstelmaatregelen Zelfstandige bevoegdheid voor de FSMA om op te treden tegen de Belgische verzekeraars en tegen de buitenlandse verzekeraars die geen EER verzekeringsonderneming zijn, en een termijn vaststellen om aan een bepaalde toestand in strijd met de wet te verhelpen, en herstelmaatregelen te treffen indien niet binnen de gestelde termijn aan de toestand is verholpen.
27
Herstelmaatregelen Mogelijkheid voor de FSMA om de commercialisatie van specifieke verzekeringsovereenkomsten in bepaalde gevallen op te schorten of te verbieden zolang de betrokken wettelijke of reglementaire bepalingen niet zijn nageleefd
Betrokken VA moet de door de FSMA opgelegde opschorting van de commercialisering meedelen Opschorsing kan beperkt worden FSMA kan haar beslissing openbaar maken
28
b) Bepalingen uit de WLVO
29
Bedenkingsrecht (art. 57 // art. 4 WLVO) Mogelijkheid om de overeenkomst op te zeggen: Levens- en kapitalisatieverzekeringen: Binnen 30 dagen In alle gevallen Niet-levensverzekeringen: Binnen 14 dagen Voor degene die tot stand zijn gekomen door middel van een “verzekeringsaanvraag”, dan wel een “voorafgetekende polis”
30
Medische info (art. 61 // art. 95 WLVO) Verplaatsing artikel naar hoofdstuk met de bepalingen betreffende alle verzekeringsovereenkomsten want kan een ruimer toepassingsgebied hebben dan de persoonsverzekeringen alleen Gevolg: geen betwisting meer over de toepassing van dit artikel telkens wanneer de gezondheidstoestand een element is bij het afsluiten van een verzekeringsovereenkomst of het regelen van een schadegeval, of het nu een persoons- dan wel een schadeverzekeringsovereenkomst betreft.
31
Nieuw: Uitvoering van de overeenkomst (artikel 68) Specifieke regeling waarbij dat alle bedragen die op grond van een verzekeringsovereenkomst aan minderjarigen, onbekwaamverklaarden of onbekwamen worden betaald, op een geblokkeerde rekening moeten worden gestort
32
Aanmaning tot betaling (art. 70 // art. 15 WLVO) Ingebrekestelling moet bepaalde gegevens vermelden Nieuw: voortaan ook het premiebedrag dat de VN verschuldigd is, evenals alle gegevens die het mogelijk maken het precieze tijdstip te bepalen waarop de schorsing of de opzegging uitwerking heeft (nl. aanvang termijn en vermelding schorsing of opzegging uitwerking zal krijgen vanaf de dag volgend op de dag waarop de termijn eindigt).
33
Uitwerking van de schorsing of van de opzegging (art. 71 // art. 16 WLVO) Vroeger: betaling van de vervallen premies en interesten om een einde te maken aan de schorsing van de dekking Nieuwe wet: betaling van de vervallen premies volstaat om een einde te maken aan de schorsing van de dekking
34
Verzwaring van het risico (art. 81 // art. 26 WLVO) Lichte aanpassing om rekening te houden met de nieuwe bepalingen inzake segmentatie Motivering aanpassing verzekeringsovereenkomst
35
Duur en einde van de overeenkomst (art. 85 // art. 30 WLVO) De maximale duur van één jaar is, naast ziekte- en levensverzekeringen, ook niet van toepassing op kapitalisatieverrichtingen
36
Opzegging na schadegeval (art. 86 // art. 31 WLVO) Vroeger: Opzegging wordt van kracht ten vroegste drie maanden na de dag van de betekening. Nieuwe wet: drie maanden vanaf de dag volgend op de betekening, dan wel de dag volgend op de datum van het ontvangstbewijs of de dag volgend op de afgifte ter post van een aangetekende brief. Nieuwe wet: opzeggingsmogelijkheid na het verstrijken van de termijn wanneer er fraude wordt vastgesteld nadat er reeds een uitbetaling is geschied.
37
Aansprakelijkheidsverzekeringen – verhaalsrecht (art. 152 // art. 88 WLVO) Verhaalsrecht wordt voortaan beperkt tot het persoonlijk aandeel van de verzekerde in de aansprakelijkheid.
38
Gevolgen van de echtscheiding op de levensverzekeringsovereenkomsten (art. 191 e.v.) Bepalingen aangepast om rekening te houden met de wet van 27 april 2007 betreffende de hervorming van de echtscheiding
39
c) Bepalingen uit de wet van 1874
40
De verzekeringsovereenkomst andere dan de landverzekeringsovereenkomst Beperkte wijzigingen Art. 246 // art. 22 Wet 1874 Art. 256 // art. 32 Wet 1874
41
d) Bepalingen uit de Wet Cauwenberhgs
42
Verzekeringsbemiddeling (art. 257 e.v.) Wet Verzekeringsbemiddeling wordt integraal hernomen.
Tussenpersonen dienen zich te onthouden van deelname aan de promotie, de sluiting en de uitvoering van verzekeringsovereenkomsten die klaarblijkelijk strijdig zijn met Belgisch recht.
43
4. Inwerkingtreding Wet van 4 april 2014, gepubliceerd op 30 april 2014 Inwerkingtreding: 1 november 2014
Verzekeraars dienen over te gaan over tot de formele aanpassing van hun verzekeringsovereenkomsten en andere verzekeringsdocumenten ten laatste 13 maanden (= 1 mei 2015) na publicatie Tot op die datum hoeven de bestaande en de nieuwe verzekeringsovereenkomsten niet naar de vorm overeen te stemmen met de bepalingen van de wet. Ze worden wel geacht te verwijzen naar de overeenkomstige bepalingen in de Wet Verzekeringen
44
Vragen?
© Lydian, juni 2014. Deze presentatie verstrekt enkel algemene informatie en houdt geen advies in.
45
Contact LYDIAN Havenlaan 86c b113 1000 Brussel Tel.: 02 787 90 00 Fax: 02 787 90 99 www.lydian.be Sandra Lodewijckx Partner
[email protected] Dir.: 02 787 90 33
Tinne Maes Associate
[email protected] Dir.: 02 787 90 71
46
