LOOK. Laat leraren groeien. Professionaliseringskalender Wetenschappelijk Centrum Centrum Leraren Leraren Onderzoek. Open Open Universiteit

LOOK Laat leraren groeien Professionaliseringskalender 2012-2013

Wetenschappelijk Wetenschappelijk Centrum Centrum Leraren Leraren Onderzoek Onderzoek

Open Open Universiteit Universiteit

look.ou.nl look.ou.nl

LOOK is de nieuwe naam van het Ruud de Moor Centrum. Voluit: Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek. De nieuwe naam onderstreept onze nieuwe koers. We gaan ons nog meer richten op wetenschappelijk praktijkonderzoek. Het onderzoek voeren we samen met leraren uit en de onderzoeksresultaten maken we toegankelijk voor het hele onderwijs. Zo werken we, samen met leraren, met scholen en met de Onderwijscoöperatie, elke dag aan de professionalisering van leraren. Co-creatie vanuit de praktijk en de wetenschap: ons hele onderwijs wordt er beter van! LOOK

Open Universiteit look.ou.nl

Het hele schooljaar ben je als leraar druk bezig. Je rent van les naar les, maar het is ook belangrijk om stil te staan bij je professionalisering en daarmee je eigen leervitaliteit. Daar helpt deze kalender je bij. Elke dag krijg je tips en handvatten om beter te worden in je vak. Deel deze kennis met je collega’s door de kalender in de teamkamer op te hangen.

LOOK


maandag

20 augustus

2012

Professionaliseringskalender 2012 - 2013 Elke dag word je beter in je vak. Je leert op school, van je eigen ervaringen en van je collega’s. Professionalisering is nodig en kan ook erg leuk zijn. Deze kalender bevat veel informatie, handvatten en tips over hoe je kunt professionaliseren door sociaal leren, netwerkleren en teamleren. Achterin vind je de bronnen die zijn gebruikt voor deze kalender. Doe er je voordeel LOOKmee! Open Universiteit

look.ou.nl

dinsdag

21 2012

Door wie is deze kalender gemaakt?

samen met leraren onderzoekt het LOOK (Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek) welke manieren om te professionaliseren effectief zijn. De focus ligt op informeel leren. Het onderzoek voeren we samen met leraren uit, want de mensen die elke dag voor de klas staan, zijn het best in staat om aan

augustus

te geven wat ze nodig hebben. Ons wetenschappelijk onderzoek is dus praktijkgericht. Want leraren zijn praktijkmensen!

LOOK


woensdag

22 2012

Onderzoek én praktijk

l OOK doet wetenschappelijk praktijkonderzoek. Dit houdt in dat het onderzoek aansluit bij het analyseren en oplossen van problemen uit de onderwijspraktijk. Ons onderzoeksgebied is het professionaliseren van leraren op de werkplek. We voeren ons

augustus

onderzoek uit door samen te werken met leraren, scholen en de Onderwijscoöperatie. Deze kennis stellen we beschikbaar voor leraren en andere professionals uit het onderwijsveld.

kijk op de website voor onze onderzoeksthema’s.

LOOK


donderdag

23 2012

Leraar24

op www.leraar24.nl vind je video’s en informatie die je helpen met problemen in je eigen praktijk. Bekijk de oplossingen van je collega’s en laat je op afstand inspireren!

augustus

Je kunt de QR-codes, die je in de kalender tegenkomt, scannen met je Smartphone en zo de video’s direct bekijken. Download hiervoor de gratis QR-code App uit de App-store van je smartphone.

Handig nietwaar?

LOOK


vrijdag

24 2012

Wikiwijs

op www.wikiwijs.nl kunnen docenten van basisonderwijs tot universitair onderwijs lesmateriaal vinden en naar behoefte aanpassen.

augustus

ken je Wikiwijs nog niet? Scan de QR-codes die je in de kalender tegenkomt met je Smartphone en je komt direct uit bij Wikiwijs.

LOOK


maandag

27 augustus

2012

informeel leren en de sociale ruimte Informeel leren doen we allemaal, maar weet je ook wat het is? En wat de waarde kan zijn? Het thema van deze twee weken is informeel leren en wat de sociale ruimte daarbij betekent.

LOOK


dinsdag

28 2012

Informeel leren

e en leraar leert het meest op zijn werk. Elke dag lost hij problemen op, bedenkt nieuwe ideeën en wisselt kennis uit. Dat doet hij meestal niet alleen maar met de mensen om zich heen. We noemen

augustus

deze manier van leren informeel leren.

e en leraar leert dus continu, bewust of onbewust. Wist je dat ongeveer 90% van wat je leert, je informeel leert?

LOOK


woensdag

29 2012

Sociale ruimte

Je leert voortdurend van en met je omgeving. Die omgeving is jouw sociale ruimte. Je sociale ruimte zijn dus je collega’s, vakgenoten en de schoolorganisatie. Kortom, alle mensen met wie

augustus

je samen praat, werkt en leert.

Ben jij je ervan bewust hoe jouw eigen sociale ruimte eruitziet?

LOOK


donderdag

30 2012

Uit de wetenschap

Werken en leren liggen in elkaars verlengde. Het is vaak niet duidelijk of je aan het werken bent of aan het leren. Voorbeelden van collega’s kunnen je helpen om kritisch na te denken over je eigen handelen of om nieuwe ideeën op te doen. Zo ontstaat

augustus

inhoudelijke verdieping, vakgericht, of gericht op het didactisch of pedagogisch handelen.

als je het zo bekijkt, ben je eigenlijk voortdurend bewust en onbewust, in wisselende netwerken aan het lerend werken.

Je onderhoudt waardevolle relaties in de sociale ruimte.

LOOK


vrijdag

31 2012

Informeel leren

l eren en kennisontwikkeling zijn sociale activiteiten. Veel van wat we leren, leren we van anderen, al doende, in de praktijk. We kijken af, we vragen hulp, krijgen feedback, en verbeteren zo ons handelen. Informeel leren is een heel krachtige vorm van

augustus

leren, en minstens zo belangrijk als formeel leren door een boek of cursus.

LOOK


maandag

3 2012

Passie voor het werk

door met je collega’s te werken aan thema’s kun je een stabiele basis leggen voor je professionele ontwikkeling. Je kunt je ontwik-

september

keling verbreden door aan diverse leernetwerken deel te nemen. In een leernetwerk staan ervaringen uit de eigen onderwijspraktijk centraal en pak je met elkaar uitdagingen en vraagstukken op.

e en leernetwerk biedt jou dus een structuur in de sociale ruimte waarin je elkaar kunt vinden in de passie voor het werk.

Heb jij collega’s met wie je die passie kunt delen?

LOOK


dinsdag

4 2012

Sociaal netwerk

denk eens aan jouw ‘sociale ruimte’, de mensen met wie je werkt en leert. Je kunt die mensen indelen in groepen. Wat hebben ze

september

met jou gemeen? Met vakgenoten praat je over het vak, met collega’s met dezelfde groep praat je meestal over wat er in de klas gebeurt.

Zo’n groep kan een formele status hebben, bijvoorbeeld het team waar je deel van uitmaakt, maar dat hoeft helemaal niet. Er bestaan ook informele groepen die zich spontaan organiseren. Wij noemen dergelijke groepen sociale netwerken.

k un je een voorbeeld geven van een formeel en een informeel sociaal netwerk waar jij in zit?

LOOK


woensdag

5 2012

Netwerk

Het woord ‘netwerk’ betekent volgens de Van Dale online:

september

net·werk het; 1 op een net lijkend geheel: een ~ van draden; (fig) een ~ van intriges; iemands sociale ~ alle mensen die hij kent en die hem ook kennen 2 (comp) een aantal aan elkaar gekoppelde computers net·wer·ken -werkte, h genetwerkt zijn best doen zoveel mogelijk invloedrijke mensen te leren kennen.

netwerkleren voegt daar dus nog ‘leren’ aan toe! Netwerkleren betekent op een netwerkende manier aan het leren zijn, door daar invloedrijke mensen uit je sociale ruimte bij te betrekken.

LOOK


donderdag

6

september

2012

oPlossingsgericHt vanuit de PraktiJk Alledaagse problemen kun je vaak snel oplossen met behulp van je netwerk door gebruik te maken van elkaars kennis en vaardigheden.

LOOK


vrijdag

7 2012

Nieuwe mogelijkheden

netwerkleren biedt nieuwe mogelijkheden om te professionaliseren. In een leernetwerk kun je met collega’s binnen of buiten

september

de school uitwisselen over interessante thema’s. Dankzij ICT zijn de mogelijkheden om contacten te onderhouden beter dan ooit. In een virtueel netwerk kun je van andere mensen leren. Ongeacht waar zij zich op de wereld bevinden.

Heb jij met leraren buiten jouw eigen school contacten, die je hebt opgedaan dankzij ICT?

LOOK


maandag

10 september

2012

netWerkleren De komende drie weken maak je kennis met netwerkleren, een vorm van sociaal leren. Bij netwerkleren gaat het om kennis delen, waarbij het proces om te komen tot die kennis ook heel belangrijk is. LOOK


dinsdag

11 2012

Laat je inspireren

Je kunt op www.leraar24.nl bekijken hoe netwerkleren eruitziet op de Hofscholen, vier scholen voor primair onderwijs in Bergeijk.

september

Met behulp van de werkvorm de marktplaats wordt de expertise van de mensen zichtbaar gemaakt en kan kennisuitwisseling beginnen.

Wil je zelf op jouw school aan de slag met de Marktplaats? Gebruik dan de werkvorm uit de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


woensdag

12 2012

Zaaien, cultiveren, oogsten

Zo zien de ontwikkelingsfasen van een leernetwerk eruit:

september

Zaaien Een leernetwerk start vaak met een ‘klik’. Je ontmoet elkaar en ontdekt elkaars gezamenlijke passies of praktijkvragen.

cultiveren Je begint je op je gemak te voelen en komt geregeld bij elkaar. Geven en nemen zijn vanzelfsprekend geworden, zonder eerst alles af te wegen. Nieuwe leervragen worden makkelijker opgepakt.

oogsten Het leernetwerk heeft z’n draai gevonden en krijgt erkenning. Er ontstaat meer samenhang tussen leervragen en meer diepgang in ontwikkelde kennis.

LOOK


donderdag

13 2012

Quiz: Wat voor netwerkleerder ben ik?

de quiz geeft je inzicht in wat voor netwerkleerder jij zelf bent. Doe de quiz en kom erachter of je een Twijfelende Netwerkleerder

september

bent, de Netwerkleerder op Weg, of een Netwerkleerder in Hart en Nieren.

Je vindt hem op de website Toolkit Netwerkleren.

LOOK


vrijdag

14 2012

Netwerkleerder in hart en nieren

d

e netwerkleerder in hart en nieren gelooft dat die meer leert van collega’s dan van reguliere professionaliseringsvormen als

september

een cursus of boeken lezen.

Wat heb jij deze week geleerd van je collega’s?

LOOK


maandag

17 september

2012

netWerkleren Deze tweede week zie je hoe je leernetwerken voor elkaar zichtbaar kunt maken. Daarmee breng je de kennis die al in de organisatie is voor het voetlicht.

LOOK


dinsdag

18 2012

Netwerk InBeeld

met Netwerk InBeeld maak je zichtbaar met wie je over bepaalde thema’s praat. Door jouw netwerk samen te voegen met

september

die van collega’s krijg je een goed beeld van de kennis in de

organisatie. Willen jullie ook je netwerken in beeld brengen? Begin eens simpel en hang een leeg A3’tje naast deze kalender. Schrijf bovenin een thema en vraag iedereen om zijn contacten op te schrijven.

Wil je eerst een voorbeeld zien? Kijk dan alvast naar de dag van morgen.

LOOK


woensdag

19 september

2012

Westlandse netWerken Dit is een voorbeeld van netwerken van enkele PO scholen van WSKO (Westlandse Stichting voor Katholiek onderwijs).

LOOK


donderdag

20 2012

Laat je inspireren “Netwerkleren kun je inzetten voor alle vakken die je geeft, zoals rekenen, taal en spelling. Maar ook voor zorg-

september

vragen. Zo zat ik zelf met de vraag hoe ik het lesmateriaal voor kinderen die hoge scores halen, uitdagender kan maken. In een leernetwerk kun je hierover ideeën en ervaringen uitwisselen. Het is goed als er van verschillende kanten naar zo’n onderwerp gekeken wordt. Dus door verschillende mensen, met allemaal hun eigen visie.”

marloes, leraar groep 4

LOOK


vrijdag

21 2012

Maak je eigen netwerk

Hoe zien jullie netwerken eruit? Maak eens hieronder een voorbeeld. Kies eerst een thema, bijvoorbeeld taal.

september

Schrijf vervolgens op hoe jouw netwerk eruit ziet. Anderen kunnen aanvullen.

LOOK


maandag

24 2012

Netwerk InBeeld: Registreer je

Weet jij wie jouw directe collega’s inspireren of met wie ze ervaringen en expertise uitwisselen? Waar mensen samenwerken ont-

september

staan netwerken. Een groot deel ervan blijft onder de oppervlakte. Het zichtbaar maken van deze verbindingen versterkt

bestaande verbindingen en werkt als een katalysator op het ontstaan van nieuwe. Netwerk InBeeld helpt hierbij. In vijf stappen leer je deze week hiermee werken.

ga naar de website look.ou.nl\nib en registreer je. Kijk ook eens rond op de website.

LOOK


dinsdag

25 2012

Netwerk InBeeld: Maak je profiel

ga opnieuw naar Netwerk InBeeld (look.ou.nl\nib) en log in via de link die je hebt ontvangen via de e-mail.

september

maak je profiel aan.

LOOK


woensdag

26 2012

Netwerk InBeeld: Voeg je netwerk toe

ga weer naar Netwerk InBeeld (look.ou.nl\nib) en log in. Bedenk nu een thema aan waarover jij uitwisselt met collega’s.

september

Misschien is je netwerk al toegevoegd door een collega, dan kun je aanhaken. Zo niet voeg dan het thema toe.

LOOK


donderdag

27 2012

Netwerk InBeeld: Voeg je contacten toe

ga weer naar Netwerk InBeeld (look.ou.nl\nib) en log in. Voeg je contacten toe bij het thema van gisteren.

september

Ofwel met wie praat je over dit thema?

LOOK


vrijdag

28 2012

Netwerk InBeeld: Maak je eigen kenniskaart

ga naar Netwerk InBeeld (look.ou.nl) en log in. Maak nu een visualisatie van je netwerk via het

september

tabblad Visualisaties.

LOOK


maandag

1

n at i o n a l e o n d e r W i J s W e e k 1 t/m 5 oktober

oktober

2012

mediaWiJsHeid Hoe zorg jij ervoor dat je leerlingen niet verzuipen in al die informatie? Met de ideeën en tips die je de komende twee weken krijgt aangereikt, kun je je leerlingen helpen.

LOOK


dinsdag

2 2012

leerlingen zijn omringd door media, zoals televisie, radio, mobiele telefoon, tijdschriften en internet. De media spelen een steeds grotere rol in onze samenleving. Daarom is het belangrijk om kinderen hiermee te leren omgaan en ze mediabewust te maken. Dat betekent dat je als leraar zelf ook mediawijs moet zijn. Hoe mediawijs ben jij? Heb je behoefte aan informatie en

oktober

tips?

kijk eens op www.leraar24.nl naar dossiers en video’s over mediawijsheid.

LOOK


Hoe mediawijs ben jij?


woensdag

3

Gewoon doen!

een goede manier om meer inzicht in media te krijgen, is door te doen! Laat leerlingen zelf media produceren. Zo krijgen ze een goed beeld van hoe mediaboodschappen worden gemaakt. Daardoor zien ze in dat de media slechts een geconstrueerd beeld van de werkelijkheid geven en niet altijd de échte werkelijkheid laten zien. Als leerlingen weten hoe de media werken, kunnen ze

oktober

deze ‘gebruiken’ in plaats van zelf ‘gebruikt te worden’.

op www.leraar24.nl vind je er video’s over bijvoorbeeld in het dossier: Een video maken.

LOOK

n at i o n a l e o n d e r W i J s W e e k 1 t/m 5 oktober 1 t/mr 5 s ta t oktober kinderBoekenWeek

2012


donderdag

4 2012

gebruik en hergebruik jij zomaar materialen, beelden en teksten van anderen? Weet dan dat het auteursrecht regelt dat een ieder die een werk creëert als enige mag beslissen over de exploita-

oktober

tie van zijn werken.

LOOK


Auteursrecht goed geregeld


vrijdag

5


oktober

2012

dag van de leraar Deze dag is bedoeld als een feestdag voor alle leraren in Nederland. Schoolbesturen, directies, leerlingen en ouders kunnen op eigen wijze hun leraren in het zonnetje zetten en hiermee hun blijk van waardering en trots tonen. LOOK


maandag

8 2012

21st century skills

a l eens gehoord van 21st century skills? Weet je wat dat zijn? om jongeren goed voor te bereiden op de arbeidsmarkt is het belangrijk dat ze competenties ontwikkelen waaraan in onze kennissamenleving behoefte is. Die competenties worden de

oktober

‘21st century skills’ genoemd. Op een rijtje: samenwerking,

communicatie, ict-geletterdheid, creativiteit, kritisch denken, probleem oplossen en sociale en culturele vaardigheden.

Werk aan de winkel voor leraren dus! Lees er meer over op www.kennisnet.nl.

LOOK


dinsdag

9 2012

Web 3.0

na web 1.0 en web 2.0 hebben we nu het tijdperk van web 3.0. Web 3.0 is de trend waarbij internettoepassingen steeds meer met elkaar worden geïntegreerd.

Zo zal het met web 3.0 mogelijk worden om met maar één combinatie van gebruikersnaam en wachtwoord toegang te

oktober

krijgen tot een groot aantal internettoepassingen. Internet zal overal beschikbaar komen en steeds slimmer de gebruiker

van dienst zijn. Zo zal het web steeds meer een persoonlijk tintje krijgen, afgestemd op je eigen behoefte.

LOOK


woensdag

10 2012

Achterlaten digitale sporen

Het gebruik van internet en zeker van social media brengt met zich mee dat je digitale sporen achterlaat. Potentiële nieuwe werkgevers doen steeds vaker een online onderzoek om te kijken met wie ze van doen hebben. Het is belangrijk dat jouw leerlingen dat weten. Zeker omdat eenmaal geplaatste opmerkingen en

oktober

foto’s heel moeilijk (tot niet meer) te verwijderen zijn.

LOOK


donderdag

11 2012

Informatie overload

W

e worden overspoeld met informatie. De kans op informatie overload ligt op de loer. Hoe maak je onderscheid tussen dat wat echt belangrijk is en wat niet? Zeker voor jongeren is dat heel moeilijk. Het is leuker om Facebookberichten te checken, dan het nieuws bij te houden. Informatie overload leidt tot concentratieproblemen, slapeloosheid en geprikkeldheid. Serieuze proble-

oktober

men waar ouders en school op bedacht moeten zijn.

LOOK


vrijdag

12 2012

Cyberpesten

via internet kun je gemakkelijk iemand pesten omdat je het anoniem kunt doen en je slachtoffer niet fysiek tegenover je staat.

cyberpesten neemt toe als de digitale middelen beter toegankelijk worden. Net als bij ‘gewoon’ pesten is het heel belangrijk aan

oktober

cyberpesten aandacht te besteden.

Heb jij enig idee of er in jouw klas kinderen slachtoffer zijn (geweest) van cyberpesten? Maak het bespreekbaar.

k ijk ook eens op www.leraar24.nl in het dossier: Veilig internet.

LOOK


H e r f s t va k a n t i e noord: 20-10 t/m 28-10, midden: 13-10 t/m 21-10, Zuid: 13-10 t/m 21-10 fiJne vakantie namens look (WetenscHaPPeliJk centrum leraren onderZoek)!

LOOK


maandag

22 oktober

2012

Wanneer stelde JiJ JeZelf voor Het laatst een vraag? Deze twee weken staan in het teken van nieuwsgierigheid en de vraag hoe je je erdoor kunt laten leiden.

LOOK


dinsdag

23 2012

Nieuwsgierigheid

einstein zei: “I have no particular talent; I am merely inquisitive by nature.”

a ls je je laat leiden door nieuwsgierigheid, kunnen grootse dingen op je pad komen. Nieuwsgierigheid is een belangrijke

motor voor onderzoek doen en het genereren van beweging

oktober

in je klas, je team en op school. Bijvoorbeeld door je collega’s vragen te stellen of door in je eigen klas (of bij jezelf ) op onderzoek uit te gaan. En daar kun je vandaag nog mee beginnen!

LOOK


woensdag

24 2012

Ben jij nieuwsgierigheid genoeg?

W

il je weten hoe het werkt om je eigen nieuwsgierigheid in te zetten? Er bestaan oefeningen om je eigen nieuwsgierigheid te ontdekken. Er zijn tips die je helpen alert te zijn op situaties die je nieuwsgierigheid opwekken. Er zijn zelfs diverse methodes

oktober

om vanuit je nieuwsgierigheid op onderzoek uit te gaan.

Ben je al nieuwsgierig geworden? Lees meer in de Lerarenreeks 1 Wanneer stelde jij jezelf voor het laatst een vraag?

LOOK


donderdag

25 2012

Laat je inspireren “Ik doe dit werk nu vijftien jaar en stel mezelf regelmatig de vraag: Wil ik dit blijven doen? Dat hangt er ook vanaf of je het voor jezelf spannend kunt maken. Om het interessant te houden, is het zaak je zoektocht naar je eigen nieuwsgierigheid vorm te blijven geven. Je kunt alleen een

oktober

goede leraar zijn, als je het leuk houdt voor jezelf.” luc veen, leraar bewegingsonderwijs

LOOK


vrijdag

26 2012

Nieuwsgierigheid op school

in de Lerarenreeks 1Wanneer stelde jij jezelf voor het laatst een vraag? zijn verhalen over nieuwsgierigheid en onder-

zoek opgenomen. De informatie is afkomstig uit gesprekken met leraren.

de verhalen laten zien hoe leraren hun eigen nieuwsgierigheid

oktober

gebruiken om hun leerlingen te prikkelen. Lees de verhalen eens en doe inspiratie op voor je eigen werk.

LOOK


maandag

29 oktober

2012

Wanneer stelde JiJ JeZelf voor Het laatst een vraag? Deze tweede week gaan we nader in op vragen stellen als vorm van actief luisteren.

LOOK


dinsdag

30 2012

Stel eens een vraag!

vragen stellen is een vorm van actief luisteren. Het is ook een techniek om informatie te verkrijgen. Die informatie kan gaan over het verloop van een gebeurtenis of over een oplossingsrichting of aanpak. Vragen stellen is een manier om de weg naar de dialoog

oktober

te openen.

Wat was jouw laatste vraag en welke dialoog heb je ermee geopend?

LOOK


woensdag

31 2012

Vragen kennen vele vormen

vragen zetten de ander aan het denken en helpen om een vraagstuk te verhelderen en gedachten, wensen of ideeën onder woorden te brengen. Je kunt door de juiste vragen te stellen de richting van het denkproces sturen. Afhankelijk van je doel kun je verschillende vraagvormen kiezen. Zo zijn er open vragen,

oktober

doorvragen, suggestieve vragen en kritische vragen.

l ees meer over het instrument vragen stellen in de Lerarenreeks 1 Wanneer stelde jij jezelf voor het laatst een vraag?

LOOK


donderdag

1 2012

Uit de wetenschap

mensen hebben de neiging hebben elkaar te snel te begrijpen. We plaatsen de woorden van de ander te gemakkelijk

november

in ons eigen denkkader. Door het stellen van een vraag over

de vraag van een ander, kun je meer te weten komen over de denkwereld van de ander. Onderzoek laat zien dat het stellen van vragen óver gestelde vragen een cruciaal onderdeel is van het collectieve leerproces van mensen die samen werken en samen leren.

LOOK


vrijdag

2 2012

Vertel ‘t door!

Hoe kun je kennis delen? Maak bijvoorbeeld posters met belangrijkste ‘lessons learned’ en hang die op in de school.

november

Of maak een fotoboek, elke foto staat daarin voor een inzicht.

lees meer tips in de Lerarenreeks 1 Wanneer stelde jij jezelf voor het laatste en vraag?

LOOK


maandag

5

november

2012

netWerkleren: Zaaien Een leernetwerk start vaak met een ‘klik’. Je ontmoet elkaar en ontdekt elkaars gezamenlijke passies en praktijkvragen.

LOOK


dinsdag

6 2012

Laat je inspireren “Netwerkleren is voor mij het uitwisselen van ervaringen, het neerleggen van een probleem bij collega’s die met dezelfde problematiek worstelen en daar mijn voordeel

november

uithalen. Wat ik inbreng, mag ik ook vragen: het is een wisselwerking.” nick, leraar groep 8

LOOK


woensdag

7

november

2012

netWerkleren: cultiveren Je begint je op je gemak te voelen en komt geregeld bij elkaar. Geven en nemen is vanzelfsprekender, zonder alles af te wegen. Nieuwe leervragen worden makkelijker opgepakt.

LOOK


donderdag

8 2012

Laat je inspireren “Ik ben wat opener geworden. Ik ben makkelijker geworden in het naar anderen toelopen en dingen vragen.

november

Ik had eerst het idee dat ik het binnen mijn vier muurtjes moest zien te runnen en dat ik het zelf moest oplossen, maar met z’n allen kom je veel verder en dat heb ik zeker gemerkt.” Josine, docent vmBo

LOOK


vrijdag

9

november

2012

netWerkleren: oogsten Het leernetwerk heeft z’n draai gevonden en krijgt erkenning. Er ontstaat meer samenhang tussen leervragen en meer diepgang in ontwikkelde kennis.

LOOK


maandag

12 november

2012

netWerkleren verkennen De komende twee weken ga je op verschillende manieren netwerkleren verder verkennen.

LOOK


dinsdag

13 2012

Netwerkleren verkennen

Je bent zelf enthousiast over netwerkleren. Maar is deze professionaliseringsvorm geschikt voor jullie school?

november

Hoe laat je je collega’s eraan proeven en breng je het gesprek erover op gang?

in de toolkit netwerkleren vind je werkvormen om te ontdekken of netwerkleren iets voor jullie is. Je kunt ook samen het Inspiratiespel Netwerkleren spelen.

LOOK


woensdag

14 2012

Netwerkscan

de Netwerkscan is een online vragenlijst van LOOK (Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek). Als jij en je collega’s de

november

netwerkscan invullen, komen jullie erachter of de voedings-

bodem voor netwerkleren aanwezig is. Denk bijvoorbeeld aan houding en motivatie, inspirerend leiderschap en waardering binnen de organisatie. De scan helpt de school om de juiste richting te bepalen bij het invoeren of versterken van netwerkleren.

meer weten? Kijk op de website van de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


donderdag

15 2012

Alledaags netwerkleren

Bedenk een situatie die je lastig vindt in je werk. Zet deze situatie om in een vraag. Stel deze leervraag vandaag aan een

november

collega en vraag hem je te helpen.

LOOK


vrijdag

16 2012

Netwerkanalyse

stel, je wilt meer aandacht besteden aan rekenen. Je onderzoekt wat er al op dit gebied aan bruikbaars aanwezig is in je werkomge-

november

ving. Je stuit misschien op een collega die al iets heeft bedacht. De werkvorm netwerkanalyse helpt je om dit systematisch aan te pakken en laat zien welke vervolgstappen je kunt nemen. Met deze werkvorm bouw je een netwerk op, dat past bij

jouw initiatief.

meer weten? Kijk op de website van de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


maandag

19 2012

Laat je inspireren “Iedereen kan in een leernetwerk stappen, als je maar belangstelling hebt. Met motivatie kom je al ver. En goed

november

communiceren is heel belangrijk: naar elkaar luisteren en oplossingen aandragen.” simon, leraar groep 8

LOOK


dinsdag

20 2012

Rollen in een leernetwerk

samen leren is samen de taken verdelen. In een leernetwerk zijn de taken belegd in rollen. Zo is de coördinator verantwoordelijk

november

voor de planning en de organisatie. Voedt de inspirator het creatieve brein van het netwerk en zorgt de creator ervoor dat het netwerk de opbrengsten van de samenwerking expliciet benoemt en beschrijft. De ambassadeur brengt de opbrengsten naar buiten en zorgt ervoor dat het leernetwerk zichtbaar is.

LOOK


woensdag

21 2012

Laat je inspireren “Soms ben je gewoon lekker op gang. Wisselen we veel uit, en doen we veel nieuwe inzichten op die we direct

november

gebruiken in de praktijk. Dan vergeten we dat andere collega’s ook iets aan die kennis kunnen hebben. Gelukkig is er iemand in ons netwerk die daar wel op let. Het is toch zonde om goede ideeën niet te delen.” Jasper, leraar groep 3

LOOK


donderdag

22 2012

Maak kennis zichtbaar!

vaak weet je van je collega’s niet precies wie welke kennis en expertise in huis heeft. Kennisdeling wordt daarmee lastig. Met de

november

werkvorm de marktplaats kun je elkaars expertise zichtbaar

maken en vraag en aanbod matchen.

Wil je weten hoe deze werkvorm in de praktijk werkt? Kijk dan op de website van de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


vrijdag

23 2012

Wat maakt een goede netwerkleerder?

Wil je professionaliseren? En is netwerkleren voor jou daarvoor een passende vorm? Leraren met ervaring met netwerkleren

november

vinden de volgende competenties belangrijk: -

openstaan voor nieuwe relaties en ervaringen

-

goed kunnen communiceren

-

willen delen

-

je kwetsbaar durven opstellen.

en... denk je dat netwerkleren het voor jou is?

LOOK


maandag

26 november

2012

leraar24 De komende twee weken duiken we in een paar dossiers van Leraar24.

LOOK


dinsdag

27 2012

Leraar 24 voor en door leraren

ken jij Leraar24? Dit online platform voor en door leraren bevat talloze thema’s die de leraar tegenkomt in zijn beroepsprak-

november

tijk. Elk thema is uitgewerkt in informatieve video’s die samen met verdiepende informatie een uitgebreid dossier vormen. Direct bruikbaar in je dagelijkse lespraktijk!

kijk op www.leraar24.nl.

LOOK


woensdag

28 2012

Laat je inspireren door Leraar24

op de vier Hofscholen in Bergeijk professionaliseren leraren al langere tijd in leernetwerken. Ze maken gebruik van elkaars

november

specialismen en kennis. Dit levert voor henzelf, de kinderen en de scholen als geheel een duidelijke meerwaarde op.

Bekijk de video over de Hofscholen en netwerkleren op Leraar24.

LOOK


donderdag

29 2012

Voor ieder wat wils op Leraar24

op Leraar24 vind je honderden video’s gemaakt voor leraren uit het po, vo en mbo. Of je nu een beginnende leraar bent, of juist

november

al heel ervaren, je leert er altijd wel iets nieuws. Naast video’s zijn er ook korte animaties. Bijvoorbeeld over netwerkleren. Kijk zelf maar.

LOOK


vrijdag

30 2012

Leraar24

Heb je al eens gehoord van teamteaching? Dat betekent dat meestal één leraar met een kleine groep leerlingen aan de slag

november

gaat voor extra vakinhoudelijke hulp. De tweede leraar zet de rest van de groep aan het werk en begeleidt hen vraaggericht. De leerling kan dus zelf kiezen bij welke leraar hij of zij de uitleg het prettigst vindt en wordt daarmee manager van zijn eigen leerproces.

lees er meer over door het dossier te lezen op Leraar 24, en de bijbehorende video’s te bekijken.

LOOK


maandag

3 2012

Samenwerken op Leraar24

samenwerken met collega’s is een belangrijk thema in het onderwijs. Zoek eens bij Leraar24 naar een video over dit onder-

december

werp, bedoeld voor leraren uit het mbo. Zie je dat er meerdere dossiers zijn en een groot aantal video’s? Je kunt ook categorieën kiezen. Zo maak je het zoekresultaat nog iets nauwkeuriger.

Welk dossier of welke video sluit het beste aan bij jouw interesse?

LOOK


dinsdag

4 2012

Teamteaching bij Leraar24

Bij teamteaching gaat meestal één leraar met een kleine groep leerlingen aan de slag voor extra hulp. De andere leraar

december

zet de rest van de groep aan het werk en begeleidt hen vraaggericht. Een leerling kan zelf kiezen bij welke leraar hij de uitleg het prettigst vindt. Hij wordt daarmee manager van zijn eigen

leerproces!

leer er meer over door het dossier te lezen op Leraar 24, en de bijbehorende video’s te bekijken.

LOOK


woensdag

5 2012

Geweldloze communicatie bij Leraar24

geweldloze communicatie is een communicatievorm waar respect en mededogen centraal staan. Meer verklappen we

december

niet. Op Leraar24 vind je er drie video’s over: geweldloze communicatie tussen leraren, geweldloze communicatie in het po en geweldloze communicatie in het mbo.

LOOK


donderdag

6 2012

Eindelijk antwoord door Leraar24?

op Leraar24 kun je zoeken op Competenties en Sector. Kijk er eens rond en ga op zoek naar die ene video. Misschien vind je dan

december

vandaag nog de antwoorden en tips waar je al lange tijd naar zocht.

k ennen en gebruiken jouw collega’s www.leraar24.nl al?

LOOK


vrijdag

7 2012

Doe mee met Leraar24!

leraar24 is van, voor en door leraren. Als je het leuk vindt kun je eraan meewerken. Breng bijvoorbeeld een idee in voor een

december

video of upload je eigen video. Je kunt je ook aanmelden voor de lerarenstage of het lerarenpanel.

kijk voor meer informatie op www.leraar24.nl.

LOOK


maandag

10 december

2012

insPiratiesPel netWerkleren Netwerkleren kun je zien als een avontuur dat je samen aangaat. Kunnen vertrouwen op elkaar is daarbij essentieel. Het inspiratiespel helpt om elkaar beter te leren kennen. Een eerste stap op weg naar vertrouwen! LOOK


dinsdag

11 2012

Verken met het Inspiratiespel

Het inspiratiespel netwerkleren maakt onderdeel uit van de Toolkit Netwerkleren. Het spel kan met maximaal acht personen

december

worden gebruikt om nader kennis te maken met netwerkleren.

e

r zijn drie routes die je kunt volgen. Met de verkenningsroute kom je erachter of netwerkleren iets voor jouw team is.

er is ook een online versie. Die speel je met maximaal vier personen.

LOOK


woensdag

12 2012

Inspirerende vraag

is er een vraag of een probleem, waar je graag met collega’s aan wilt werken? Leg deze vraag vandaag aan hen voor.

december

Misschien blijkt dat je collega’s een gelijke vraag of probleem hebben. Kun je direct samen aan de slag!

LOOK


donderdag

13 2012

Omgang met collega’s

Wat is voor jou het meest belangrijk in de omgang met collega’s?

december

Zet een kruisje achter het woord dat jij het belangrijkste vindt. eerlijkheid openheid betrouwbaarheid feedback gewaardeerd voelen duidelijke communicatie anders, namelijk ...

Bekijk aan het einde van de dag eens wat anderen hebben aangekruist. Wellicht aanleiding voor een interessant gesprek!

LOOK


vrijdag

14 2012

Kracht

Je weet waar jezelf goed in bent. Maar weet je dat ook van je collega’s? Vraag het ze eens. Doe het vandaag. Kom er achter

december

waar andermans kracht ligt en welke expertise er binnen handbereik is. Het levert je vast iets op!

LOOK


maandag

17 2012

Een soap?

Hoe zie jij professionaliseren door middel van netwerkleren? Zet een kruisje achter jouw keuze.

december

Als een soap glijbaan lift netje sinaasappelen schatkist anders, namelijk ...

Bekijk aan het einde van de dag eens wat anderen hebben aangekruist. Wellicht aanleiding voor een interessant gesprek!

LOOK


dinsdag

18 2012

Als ik directeur was ...

stel, jullie gaan aan de slag met netwerkleren. Wat zou jij, als je directeur was, doen om netwerkleren te faciliteren?

december

Vul in: Ik zou ________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ Ik zou ________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ Ik zou ________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ tip: lever morgen dit blaadje in bij de schoolleiding.

LOOK


woensdag

19 2012

Plato “Wat geeft het als iemand knap is, als hij anderen zijn

december

kennis niet kan bijbrengen.”

Ben jij het hiermee eens?

LOOK


donderdag

20 2012

Iets nieuws geleerd?

Heb jij vandaag iets nieuws geleerd van een collega? Schrijf het

december

hieronder op. Bekijk aan het einde van de dag eens alle bijdragen. ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________

LOOK


vrijdag

21 2012

Laat je inspireren “Je geeft je in een netwerk aan elkaar over, stort je eigenlijk in een avontuur. Voor ons pakte dat heel goed uit, we

december

bleken zoveel te kunnen delen.” maria, leraar groep 6

LOOK


k e r s t va k a n t i e alle regio’s: 22-12-2012 t/m 06-01-2013 fiJne vakantie namens look (WetenscHaPPeliJk centrum leraren onderZoek)!

LOOK


maandag

7

januari

2013

netWerkleren: leervragen Wist je dat… een leeragenda de belangrijkste leervragen van het netwerk bevat? Hij wordt gedragen door alle deelnemers en geeft houvast aan jullie activiteiten. Kijk voor meer informatie in de Toolkit Netwerkleren. LOOK


dinsdag

8

januari

2013

netWerkleren: omgang met elkaar Wist je dat… het belangrijk is om verwachtingen in een leernetwerk expliciet te maken? Een sociaal contract kan hierbij helpen. Kijk voor meer informatie in de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


woensdag

9

januari

2013

netWerkleren: PraktiJkgericHt Wist je dat… netwerkleren uitgaat van praktijkvragen en vaak direct toepasbaar is in de praktijk? Kijk voor meer informatie in de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


donderdag

10 januari

2013

netWerkleren: vraag en aanBod Wist je dat… de werkvorm Marktplaats vraag en aanbod van kennis en expertise bij elkaar brengt? Kijk voor meer informatie in de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


vrijdag

11 januari

2013

netWerkleren: voor iedereen Wist je dat… de Toolkit Netwerkleren gratis is? Kijk op onze portal om de toolkit online te bekijken of onderdelen te downloaden.

LOOK


maandag

14 januari

2013

verfrissende ontmoetingen Hoe doorbreek je vaste patronen, of onderzoek je met elkaar een probleem vanuit verschillende perspectieven? De komende twee weken lees je hier meer over.

LOOK


dinsdag

15 2013

Verfrissende ontmoetingen

We praten vaak met elkaar op het werk, maar die gesprekken leiden niet vanzelfsprekend tot een vernieuwing of verandering. Je kunt vaste patronen doorbreken door de interactie naar een hoger plan te tillen. Dan ontstaan verfrissende ontmoetingen waarin je elkaar echt hoort, waarin je samen initiatieven ontplooit die leiden tot bijzondere resultaten. Een gesprek dat iets in bewe-

januari

ging zet of een ontwikkeling betekent, noemen we een dialoog.

lees meer in de Lerarenreeks 2 Verfrissende ontmoetingen.

LOOK


woensdag

16 2013

in dialoog met anderen word je geconfronteerd met nieuwe uitdagingen én met je eigen denkbeelden en aannames. Door die samen te onderzoeken, kun je zelf groeien. Je hebt anderen soms nodig om te zien wat je zelf (nog) niet ziet en om je eigen denken te toetsen.

door de interactie naar een hoger plan te tillen, stimuleer je dus

januari

ook je persoonlijke groei.

LOOK

n at i o n a l e v o o r l e e s d ag e n 16 t/m 26 januari

Groeien in dialoog


donderdag

17 2013

Laat je inspireren

optimaal was. Er werd wel gesproken over de problemen in klassen.Maar niet over wat het met je doet als leraar, waar je tegenaan loopt. Er ontstonden toen andere manieren van vergaderen. Wat je vaak ziet in het onderwijs is dat mensen het moeilijk vinden te erkennen dat ze iets niet weten. Dat maakt het belangrijk, maar ook lastig om echt in dialoog te gaan. Want dat vraagt openheid en

januari

je kwetsbaar durven opstellen. Op het moment dat dit in vergaderingen gebeurt, kun je samen echt iets bereiken.”


“Ik vond dat het rendement van onze vergaderingen niet

ida, teamleider Zorg & Welzijn

LOOK


vrijdag

18 2013

er zijn verschillende manieren om verfrissende ontmoetingen te realiseren. Een nieuwe dynamiek realiseer je al door iets te veranderen in de fysieke ruimte. Bijvoorbeeld door de tafels eens aan de kant te schuiven, en de stoelen in een kring te plaatsen. Er staat dan, letterlijk, niets meer tussen jullie in, je kunt elkaar goed aankijken en er ontstaat al snel een sfeer van open-

januari

heid en vertrouwen.

LOOK


Verfris de vergadering


maandag

21 2013

o

m een dialoog te voeren, is het essentieel dat mensen zich openstellen. Het gaat niet om winnen of verliezen, maar om het gezamenlijk onderzoeken van verschillende perspectieven. Openheid wil zeggen: -

Bereid zijn om te luisteren en vragen te stellen.

-

Oordelen uitstellen en eigen veronderstellingen en ideeën

januari

willen onderzoeken. -

Niet fixeren op oplossingen.

-

De tijd nemen en geven aan jezelf en anderen.

LOOK


Stel je open


22 2013

Laat je inspireren “Wat mij is opgevallen toen ik nog niet zo lang geleden nieuw in dit team kwam, is dat we van elkaar leren. Meestal wordt in het onderwijs erg op eilandjes gewerkt. Iedereen heeft een visie en lijkt bang deze te delen. In dit team delen we en vullen elkaar aan. Dat gebeurt in de vergaderingen. Maar ook als je elkaar tegenkomt op de gang of in de lerarenkamer. Dan vraag ik: ‘Goh hoe gaat het?’ Het acceptatievermogen is ontzettend groot, we

januari

durven veel te zeggen en staan open voor elkaar.” Youssef, leraar maatschappijleer

LOOK

n at i o n a l e v o o r l e e s d ag e n 16 t/m 26 januari n at i o n a l e o n d e r W i J s t e n to o n s t e l l i n g 22 t/m 26 januari

dinsdag


23 2013

Tools

er zijn veel tools om de interactie naar een hoger plan te tillen. Een ervan is sparren met je collega’s. Sparren is een manier om je gedachten te ordenen en op ideeën te komen over hoe je iets kunt aanpakken. Als je vastloopt, kan even kort sparren met een collega je helpen een volgende stap te bedenken. Samen weet je immers meer dan alleen. De interactie met een ander helpt je om

januari

iets scherper te krijgen.

er zijn nog veel meer van dit soort tools. Heb je ooit van ‘Grumpy moments’ gehoord?

LOOK


woensdag


24 2013

Grumpy moments

‘g

rumpy moments’ is een manier om stil te staan bij ergernissen en wat deze je vertellen over jezelf. Wanneer je je ergens aan stoort, zegt dit vaak veel over wat je vindt, welke waarden van jou in het gedrang komen en wat voor jou belangrijk is. Door ergernissen op te sporen, kan het gesprek hierover ontstaan.

denk eens aan een situatie waarin jij je flink ergerde aan de

januari

gang van zaken, of misschien zelfs aan een persoon. Waaraan ergerde je je specifiek? Is het iets waar je je vaker aan ergert? Wat kom je daardoor over jezelf te weten? Welke eerste


donderdag

stap kun jij zelf zetten om de situatie te veranderen?

LOOK


25 2013

Meest verfrissend ooit?

denk na over ontmoetingen met mensen: tijdens je werk, je opleiding, op een congres, of anders.

Welke ontmoeting was het meest verfrissend ooit? En waarom? Beschrijf deze hieronder. ______________________________________________________

januari

______________________________________________________ ______________________________________________________


vrijdag

______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________

LOOK


maandag

28 januari

2013

starten met netWerkleren Hoe ga je concreet aan de slag met netwerkleren? Hoe vind je mensen en onderwerpen? En hoe zet je de organisatie op poten? De komende twee weken krijg je informatie en ideeën.

LOOK


dinsdag

29 2013

Val niet!

als je start met netwerkleren kun je valkuilen tegenkomen. Het thema wordt bijvoorbeeld niet door iedereen gedeeld, jullie hebben te weinig tijd of het blijft allemaal te vrijblijvend.

Herken je hier iets van? Hoe zou jij ervoor zorgen dat jullie niet

januari

in deze valkuilen stappen als beginnend leernetwerk?

LOOK


woensdag

30 2013

Tips

Hoe kunnen jullie voorkomen dat je in een valkuil stapt? -

Het thema wordt niet door iedereen gedeeld: zorg dat iedereen zich in de (leer)vragen kan herkennen.

-

Jullie hebben te weinig tijd: kijk kritisch naar jullie doelen. Zijn deze realistisch en haalbaar binnen het tijdsbestek? Pas ze zonodig aan.

januari

-

Het blijft allemaal te vrijblijvend: misschien is het onderwerp niet boeiend genoeg, of is het te breed?

op de website van de Toolkit Netwerkleren vind je meer valkuilen en tips.

LOOK


donderdag

31 2013

Laat je inspireren “Ik merk dat zo’n leernetwerk pas echt goed begint te werken, als je elkaar beter leert kennen. De vertrouwensband is ontzettend belangrijk, is die er niet dan blijft het te formeel. Ik ben drie jaar geleden gestart met het leernetwerk ICT. In het begin kwamen we eigenlijk altijd

januari

samen op vaste tijdstippen, maar daar bleef het ook bij. Nu kennen we elkaar goed en zijn we eigenlijk vrienden met elkaar geworden. Ik durf nu veel sneller een vraag aan iemand te stellen en we spreken elkaar vaker, ook via de mail.” nick, leraar groep 8

LOOK


vrijdag

1 2013

Map your mind!

soms zie je door de bomen het bos niet meer. Maak dan eens een mindmap. Dit is een werkvorm waarmee je ideeën, structuren of gedachten visueel kunt maken. Een mindmap geeft overzicht en kan het leernetwerk helpen om informatie te ordenen. Het maken van een mindmap is een creatief proces, waarbij je steeds keuzes maakt en leert vertrouwen in wat in je

februari

opkomt.

Je vindt deze werkvorm op de website van de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


maandag

4

februari

2013

starten met netWerkleren Met een leuke energizer kom je snel in de juiste ‘mood’. Deze week daarom een paar voorbeelden die je gemakkelijk kunt inzetten om op gang te komen.

LOOK


dinsdag

5 2013

Doe nieuwe energie op

Herken je dit: je rent de klas uit, staat nog snel een ouder te woord, pleegt gauw een telefoontje, en maakt onderweg ook nog wat kopietjes voor morgen. Zo schuif je aan bij de bijeenkomst. Even stoom afblazen, lachen of letterlijk in beweging komen, doet in zo’n geval vaak wonderen en brengt deelnemers in de juiste stemming. Deze week een aantal voorbeelden van energizers

februari

die je kunt inzetten voodat je begint. Of gewoon voor de lol.

Probeer ze eens!

LOOK


woensdag

6 2013

Help! Piranha’s!

Zó leer je samen problemen trotseren. Zorg voor een grote ruimte. Zet zoveel stoelen langs één ruimte als er deelnemers zijn. Iedere deelnemer gaat op een stoel staan. De rest van de ruimte is nu een rivier met piranha’s. Je steekt de rivier over door de stoelen steeds te verplaatsen. Maar niemand

februari

mag de grond raken… Als iedereen veilig aan de overkant is, is de opdracht geslaagd.

LOOK


donderdag

7 2013

Netwerk kluwen

Hoe ziet een netwerk er uit? Met deze energizer kun je het visualiseren.

Zorg voor bollen wol in verschillende kleuren. Je hoeft van te voren niets uit te leggen. Je gooit de bollen een voor een naar de deelnemers, maar houdt steeds het uiteinde vast. Nodig de

februari

ontvangers van de bollen uit om de bol door te gooien, maar de draad vast te houden. Voordat je het weet, is iedereen opgenomen in het netwerk.

Je kunt de opdracht uitbreiden door steeds als je de bol doorgooit naar een collega te roepen wat je van die collega hebt geleerd.

LOOK


vrijdag

8 2013

Stoom afblazen

stoom afblazen is vaak heel functioneel. Het geeft mensen de kans om kwijt te kunnen wat ze die dag hebben meegemaakt: iets vervelends of juist grappigs. Het versterkt het onderlinge vertrouwen en zorgt ervoor dat niet de hele bijeenkomst wordt

februari

opgeslokt door dit soort zaken.

spreek met elkaar af hoe lang je stoom gaat afblazen. Iemand in de groep houdt de tijd bij. Als deze is verstreken, gaan jullie verder met de afgesproken activiteiten.

LOOK


maandag

11 februari

2013

maak kennis met WikiWiJs! Wikiwijs.nl geeft leraren toegang tot meer dan een miljoen items, van oefeningen tot volledige lesmethodes en leerlijnen. Deze twee weken kom je te weten wat Wikiwijs jou te bieden heeft.

LOOK


dinsdag

12 2013

Zoek, Maak en Deel

Wikiwijs wordt gemaakt door docenten voor docenten van alle soorten onderwijs. Het is dé plek voor digitaal leermateriaal.

Zoek er naar leermateriaal op sector, vak of leerlijn.

februari

maak zelf een leerlijn uit bestaand materiaal. deel je eigen materiaal met je collega’s door het te uploaden.

LOOK


woensdag

13 2013

Zoek in gratis leermateriaal

op zoek naar een les of oefening? Plaats een zoekopdracht bij Wikiwijs. Zoek op trefwoord, vakgebied en leerniveau en laat je verrassen door het aanbod. Keuze gemaakt? Sla de link op in mijn

Wikiwijs. Of plaats hem op de schoolsite. Met een klik kan jouw

februari

groep dan direct aan de slag!

LOOK


donderdag

14 2013

Zelf leermateriaal maken?

een arrangement is een leermiddel dat is samengesteld uit teksten, afbeeldingen, video’s enzovoort. Je kunt in Wikiwijs zelf een arrangement maken. Of een bestaand arrangement aanpassen totdat het helemaal op jou en je leerlingen is afgestemd. Nieuwsgierig geworden? Meld je aan en kijk welke mogelijkheden

februari

er allemaal zijn.

LOOK


vrijdag

15 2013

Tips voor ontwerpen

op de pagina ontwerpen van Wikiwijs vind je informatie over het plannen, ontwerpen of opzetten van digitaal leermateriaal voor een leerplan, een lesplan en een toetsplan. Dus steek daar je

februari

licht eens op als het regent dit weekend!

LOOK


v o o r J a a r s va k a n t i e noord: 16-02 t/m 24-02, midden: 16-02 t/m 24-02, Zuid: 23-02 t/m 03-03 fiJne vakantie namens look (WetenscHaPPeliJk centrum leraren onderZoek)!

LOOK


maandag

25 2013

Leermateriaal delen

Heb je zelf leermateriaal gemaakt dat je de moeite waard vindt om met collega’s te delen? Je kunt het uploaden naar Wikiwijs. Het is raadzaam gegevens toe te voegen, zodat anderen jouw materialen gemakkelijk kunnen vinden. Wikiwijs kan dit (metada-

februari

teren) ook voor je doen via de Uploadservice.

LOOK


dinsdag

26 2013

Toppers

van sommige leermaterialen vindt de Wikiwijsredactie dat ze het waard zijn als voorbeeld te dienen. Ze krijgen het predicaat

toparrangement mee. Ze zijn daarmee als apart keurmerk in

februari

Wikiwijs terug te vinden via ‘uitgebreid zoeken’.

LOOK


woensdag

27 2013

Tips op Wikiwijs

Het werken met digitaal leermateriaal en online tools vereist specifieke kennis en vaardigheden. Via de pagina tips op Wikiwijs

februari

vind je ondersteuningsmateriaal om je te bekwamen.

LOOK


donderdag

28 2013

Wikiwijs op Leraar24

Bij Leraar24 is een dossier beschikbaar met informatie over (open) digitaal leermateriaal en Wikiwijs. Dit Wikiwijs-dossier bestaat uit video’s, tips en informatie die ondersteuning en

inspiratie bieden bij het maken, delen en gebruiken van digitaal

februari

lesmateriaal.

LOOK


vrijdag

1 2013

Nieuwsbrief en blog

Blijf op de hoogte van actuele ontwikkelingen op het gebied van (open) leermateriaal en Wikiwijs. Schrijf je in voor de

Wikiwijs-nieuwsbrief of neem een kijkje op

maart

www.wikiwijsinhetonderwijs.nl.

LOOK


maandag

4

maart

2013

starten met netWerkleren Bij netwerkleren is het durven vragen om hulp een eerste stap naar kennisdeling. Vaak zijn urgente praktijkvragen een eerste aanleiding om je kwetsbaar op te stellen.

LOOK


dinsdag

5 2013

Je start met een ‘klik’.

de ‘klik’ is er. Jullie willen als leernetwerk aan de slag. Maar hoe begin je? Een leernetwerk begint vaak klein. Hoe groeit een dergelijk leernetwerk in omvang, inhoud en structuur? Om daar een concreet beeld van te krijgen, kun je eerst het

inspiratiespel netwerkleren spelen.

maart

Kies de startersroute!

LOOK


woensdag

6 2013

Competenties

Wat zijn belangrijke competenties voor netwerkleren? Kan iedereen meedoen aan een leernetwerk? Geef hieronder een of meerdere voorbeelden. Bespreek de resultaten eventueel

maart

met elkaar.

LOOK


donderdag

7 2013

Benodigdheden

Jullie willen beginnen met een leernetwerk. Wat hebben jullie daarbij nodig? Maak hieronder samen een boodschappenlijstje met ingrediënten. Geef bij elke boodschap aan in welke ‘winkel’ je deze gaat halen. Bespreek dit lijstje met elkaar en de schoolleider.

Winkel

maart

ingrediënt

LOOK


vrijdag

8 2013

Verschillende invalshoeken

in een leernetwerk bekijk je een leervraag vanuit verschillende invalshoeken. Doe een kleine oefening: Welke letter past niet in dit rijtje: E H J T W.

Bedenk oplossingen en schrijf die hieronder op. Hoeveel oplossingen hebben jullie met elkaar bedacht? ______________________________________________________

maart

______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________

LOOK


maandag

11 2013

Beelden van netwerkleren

Welk beeld zie jij voor je bij samenwerken in een leernetwerk? En waarom? een marathon topvoetbal een orkest

maart

een vergadering een theekransje anders namelijk

Zet een vinkje achter jouw beeld en vergelijk eens aan het einde van de dag alle gegeven antwoorden met elkaar. Misschien een leuke aanleiding voor een gesprek of discussie.

LOOK


dinsdag

12 2013

Laat je inspireren “Laat zien dat jij ook niet alle kennis in pacht hebt! Een helpende hand durven aannemen is essentieel bij netwerkleren.”

maart

irene, leraar groep 5

LOOK


woensdag

13 2013

Wat is juist?

Zet een vinkje achter het antwoord. Een leernetwerk:

A. stuurt zichzelf aan. B. stuurt zichzelf aan binnen

maart

de grenzen van het beleid. C. wordt geleid door het management.

Zijn jullie het met elkaar eens? Ga het gesprek aan met elkaar.

LOOK


donderdag

14 2013

Spiegeltje, spiegeltje...

kijk eens in de spiegel en stel de vraag:

maart

‘Sta ik open voor feedback van collega’s?’

LOOK


vrijdag

15 2013

Pak het samen op!

Welk onderwerp zou jij in een leernetwerk willen oppakken? Schrijf hieronder jouw onderwerp op met je naam erachter. Bekijk samen de resultaten, misschien zijn er al verbindingen

maart

te leggen naar collega’s.

LOOK


maandag

18

maart

2013

samen leren in onderWiJsteams De vakantie is voorbij, weer tijd voor het team! Naast netwerkleren bestaan er ook formele vormen van sociaal leren, zoals leren in onderwijsteams. Deze twee weken gaan we in op de randvoorwaarden en voordelen. LOOK


dinsdag

19 2013

Formele onderwijsteams

Werken in teams is een manier om gezamenlijk de uitdagingen in het onderwijs aan te gaan. Vaak worden die teams formeel, van bovenaf, gevormd. Maak jij onderdeel uit van een formeel onderwijsteam? Hoe ervaar je dat? En je collega’s?

lees meer over onderwijsteams in de Lerarenreeks 3

maart

Samen leren in onderwijsteams.

LOOK


woensdag

20 2013

Mogelijkheden van onderwijsteams Met onderwijsteams is het mogelijk om: -

Beter in te spelen op individuele kenmerken van leerlingen.

-

Nieuwe onderwijskundige en pedagogische opvattingen vorm te geven, zoals ‘krachtige leeromgeving’.

-

Invulling te geven aan nieuwe opdrachten vanuit overheid en inspectie, zoals meer samenhang in het onderwijsaanbod.

-

Vakoverstijgende dimensies te verzorgen die de klassieke vaksecties minder goed kunnen bieden.

maart

l ees meer over onderwijsteams in de Lerarenreeks 3 Samen leren in onderwijsteams.

LOOK


donderdag

21 2013

Tips bij de keuze voor het werken in teams

twee tips voordat je besluit als team te gaan werken: -

Formuleer een duidelijke opdracht met focus, doelen en resultaten. Zonder een duidelijke opdracht kan een team niet werken.

-

Werk alleen met teams waar wenselijk. Er zijn nu eenmaal taken die je beter alleen uitvoert.

l ees meer over onderwijsteams in de Lerarenreeks 3

maart


LOOK


vrijdag

22 2013

Voordelen van werken in teams

er zijn veel voordelen van werken in teams! -

kleinschaligheid waardoor het overzichtelijk blijft

-

multidisciplinariteit waardoor er samenhang in de lesstof

maart

kan ontstaan -

zelfsturing en daarmee meer zelfstandigheid

-

betrokkenheid bij de organisatie wordt sterker

-

innovatie door ontwikkeling van nieuwe visie

-

kwaliteitsvergroting.

Wat is voor jou het belangrijkste voordeel van werken in een team?

LOOK


maandag

25 2013

Teamleren

kunnen onderwijsteams ook leren? Het antwoord is ‘ja’. Mits het teamleren een proces is waarin het team voortdurend naar aanpassingen zoekt om te verbeteren. Wat betekent dat concreet?

maart

Het team: -

doet ervaringen op, bespreekt en deelt deze ervaringen

-

vraagt om feedback aan elkaar en bespreekt fouten

-

stelt vragen en experimenteert.

Zo komt een team stap voor stap verder!

LOOK


dinsdag

26 2013

Kenmerken van teamleren De belangrijkste aspecten van de definitie van teamleren zijn:

Proces:

teamleren is een proces, gericht op interactie tussen de teamleden.

reflecteren: is een belangrijk element omdat je zowel leert door doen als van terugkijken en nadenken.

delen:

is cruciaal omdat leren daarmee van het individuele niveau naar teamniveau gebracht kan worden.

maart

lees meer over teamleren in de Lerarenreeks 3 Samen leren in onderwijsteams.

LOOK


woensdag

27 2013

School- en teamcultuur

Wist je dat de leercultuur in een team mede afhankelijk is van de schoolcultuur? Teams gedijen het beste in een school waar de cultuur professioneel kan worden genoemd. In een professionele cultuur staan vakmanschap van de leraar en het leren van

de leerling centraal. Hoe is dat op jouw school?

lees meer over school- en teamcultuur in de Lerarenreeks 3

maart


LOOK


donderdag

28 2013

Ontmoet elkaar online

Wil je als team elkaar niet alleen fysiek ontmoeten, maar ook online tussen bijeenkomsten door? Dan is een social networ-

king site een geschikte tool. Deze tools kenmerken zich door de mogelijkheid om in een discussieforum met elkaar in gesprek te

maart

blijven. Bekende netwerken zijn: Facebook, Hyves en LinkedIn.

LOOK


vrijdag

29 2013

Overleg op afstand

Wil je als team overleggen en werk je niet allemaal op dezelfde locatie? Of werkt iemand thuis maar wil hij of zij wel graag deelnemen aan een overleg? Zet dan een teleconferentie op. Als je gebruikmaakt van een webcam, kun je elkaar ook zien. Sommige internettools hebben ook de mogelijkheid om van het gesprek een verslag bij te houden. Mogelijke tools zijn Skype, Google Talk

maart

en Google+.

LOOK


maandag

1

april

2013

motiveer Je leerlingen Hoe kun je als leraar de motivatie van je leerlingen bevorderen? Deze week krijg je vijf handreikingen aangeboden.

LOOK


dinsdag

2 2013

Motiveer je leerlingen: handreiking 1

kies voor procesgeoriënteerde instructie: -

Zorg ervoor dat je je vanaf de eerste lesdag een goed beeld vormt van het zelfregulerende leervermogen van je leerlingen.

-

Stem je instructie af op het zelfregulerende leervermogen van je leerlingen.

-

Monitor de vorderingen van je leerlingen voortdurend, zodat je niveau en intensiteit van instructie, indien nodig, kunt

april

bijstellen.

LOOK


woensdag

3 2013

Motiveer je leerlingen: handreiking 2 en 3

kies voor differentiatie: -

Stem de instructie dynamisch af op de leerbehoeften en leervermogens van je leerlingen.

-

Wees jezelf voortdurend bewust van het risico van negatieve etikettering.

kies voor verbinding met de leefwereld van leerlingen: -

Verdiep je in de leefwereld van je leerlingen.

-

Sluit, waar dat mogelijk en verantwoord is, actief aan bij de leefwereld van je leerlingen in de keuze van onderwerpen,

april

opdrachten en methodieken.

LOOK


donderdag

4 2013


kies voor coöperatief leren: -

Vorm je een goed beeld van het samenwerkend vermogen van je leerlingen.

-

Rust je leerlingen eerst toe met samenwerkingsvaardigheden voordat je samenwerkingsopdrachten geeft.

-

Stem het niveau van samenwerkingsopdrachten af op het niveau van het samenwerkend vermogen binnen coöperatieve groepen.

-

Vat samenwerkend vermogen op als een dynamische competentie, die op grond van proces- en productevaluaties

april

verder ontwikkeld kan worden. -

Stel coöperatieve groepen heterogeen samen, omdat dit ten goede komt aan de leeropbrengsten van zwakke leerders.

LOOK


vrijdag

5 2013


stel jezelf op als een onderzoekende, lerende professional, die stelselmatig werkt aan het verbeteren van de eigen lespraktijk. Binnen de klas: -

Door jezelf concrete kortetermijndoelen te stellen voor leeropbrengsten en leerproces.

-

Door de mate van realisatie van deze doelen regelmatig te analyseren en te evalueren.

-

Door je instructiepraktijk, indien nodig, bij te stellen op grond

april

van deze analyses en evaluaties. Buiten de klas: -

Door je eigen professionele inzichten, praktijken en vragen te delen met collega’s binnen en buiten de school.

-

Door ze tevens te toetsen aan de inzichten van collega’s, schoolleiding, wetenschappers enzovoort, en – indien nodig – bij te stellen.

LOOK


maandag

8

april

2013

leven-lang-leren Leraren springen er positief uit als het gaat om leven lang leren en dat doen ze niet (alleen) achter hun bureau. Deze week bekijken we hoe leraren een leven lang leren.

LOOK


dinsdag

9 2013

Leervitaliteitsindex

Professionaliseren heeft te maken met jouw bereidheid om te leren. Je hele leven lang. Er is een vragenlijst ontwikkeld om leerhoudingen van mensen te onderzoeken: de leervitaliteits-

index. Bij vergelijking met andere beroepsgroepen scoren de leraren hoog. Alleen hun leergierigheid naar technische ontwikkelingen blijft achter.

april

Herken je dit?

LOOK


woensdag

10 2013

Altijd en overal leren

Bereidheid om je leven lang te leren, heeft veel te maken met motivatie. leven lang leren is veel meer dan opleidingen volgen of cursussen doen. Denk ook aan informeel leren, zoals het verwerven van beroepsvaardigheden in de onderwijspraktijk of leren in je vrije tijd door bijvoorbeeld een sport te beoefenen.

april

Je kunt altijd en overal leren!

LOOK


donderdag

11 2013

Algemene leergierigheid

leraren scoren beter dan hoogopgeleide professionals op

april

algemene leergierigheid op de leervitaliteitsindex.

LOOK


vrijdag

12 2013

Minder leerangstig

leraren voelen zich minder uitgeleerd dan andere hoger opgeleide professionals. Ze zijn ook duidelijk minder leerangstig.

april

Hoe zit dat bij jou?

LOOK


maandag

15

april

2013

verdiePen van netWerkleren Hoe weet je of een leernetwerk voldoende resultaten oplevert? Of: je hebt het gevoel dat het lekker loopt maar wilt toch weten of het beter kan. De komende twee weken zie je hoe een leernetwerk tot verdieping kan komen. LOOK


dinsdag

16 2013

Leernetwerkcoach

i

emand van buiten kan vaak beter kijken. Een leernetwerkcoach helpt een leernetwerk stil te staan bij zaken waar het uit zichzelf niet aan toekomt. Als het leernetwerk een stapje verder is,

april

verdwijnt de coach weer achter de coulissen.

LOOK


woensdag

17 2013

Waar? Wanneer? Wie? Waar? De leernetwerkcoach kan zowel binnenschoolse als schooloverstijgende leernetwerken ondersteunen.

Wanneer? De leernetwerkcoach kan helpen in alle fasen van het leerproces.

Wie? Iedereen die coachend kan optreden kan deze rol op zich nemen.

iets voor jou? Of ken je iemand die daar heel geschikt voor

april

zou zijn?

LOOK


donderdag

18 2013

Laat je inspireren “Soms ben je in je netwerk zo op elkaar ingespeeld dat je in vaste patronen zit. Als de leernetwerkcoach dan een keer aanschuift bij een overleg zie je bepaalde zaken weer in een heel ander perspectief. Alleen al door de vragen die ze stelt, ga je weer breder kijken en kom je op nieuwe ideeën.”

april

Jasper, leraar groep 3

LOOK


vrijdag

19 2013

De Barometer

meten is weten. De Barometer is een onderzoeksinstrument waarmee je zichtbaar kunt maken hoe je netwerk ervoor staat. Hoe functioneren we als netwerk? Bespreken we de juiste onderwerpen en zijn die onderwerpen relevant voor ons dagelijks werk? Soms wil je bijsturen. Of, door de afname met tussenpozen te herhalen, zien of je vooruitgang boekt.

Je kunt de vragenlijst online invullen op de website van de

april

Toolkit Netwerkleren.

LOOK


maandag

22 2013

Leeragenda

in de leeragenda zijn de belangrijkste leervragen van een leernetwerk opgenomen. Maar hij is niet in beton gegoten! De behoeftes van de deelnemers van een leernetwerk kunnen veranderen, of nieuwe deelnemers sluiten zich aan. Maken de belangrijkste leervragen dan nog steeds deel uit van de leeragenda? Of is het tijd om ze te herzien? Een leeragenda geeft het leernetwerk richting, maar laat zich aanpassen op ieder gewenst

april

moment.

LOOK


maandag

23 2013

Leerestafette

Het is niet altijd gemakkelijk om je goede voornemens om te zetten in daden. Je komt bij elkaar en het is weer niet gelukt. De werkvorm leerestafette kan jullie dan helpen. Het werkt met behulp van een e-maillijst: je mailt om de beurt aan elkaar hoever je bent.

op de website van de Toolkit Netwerkleren vind je meer infor-

april

matie over deze werkvorm.

LOOK


woensdag

24 2013

Netwerk in een dip?

Heeft jullie leernetwerk een dip? Kan gebeuren. Met de checklist kan de leernetwerkcoach onderzoeken waar jullie netwerk staat, wat de doelen zijn en welke stappen daarvoor nodig zijn. In de checklist komen onder andere aan bod: de leerdoelen en onderlinge afspraken. Met de uitkomst van de checklist kan nieuwe inspiratie gevonden worden, of kunnen zaken aange-

april

past worden, waardoor het netwerk beter gaat functioneren.

LOOK


donderdag

25 2013

Luisteren kun je leren

Het gebeurt ons allemaal wel eens: voordat iemand zijn zin heeft afgemaakt, formuleer je in je hoofd al een antwoord. Je mist daardoor een deel van wat iemand heeft gezegd. De werkvorm vul de zin aan dwingt je de ander te laten uitpraten, en goed te luisteren naar wat diegene zegt. Het is echt de moeite waard dit eens met elkaar te doen. Luisteren kun je leren! Op de website van de Toolkit Netwerkleren vind je meer over deze

april

werkvorm.

LOOK


vrijdag

26 2013

Wat voor netwerkleerder ben jij?

met de quiz: Wat voor netwerkleerder ben ik? kom je erachter of je een twijfelende netwerkleerder bent, een netwerkleerder op weg of een netwerkleerder in hart en nieren. Heb je een vermoeden? Doe snel de quiz! En moedig je collega’s ook aan! Je vindt

april

hem op de website van de Toolkit Netwerkleren.

LOOK


m e i va k a n t i e alle regio’s: 27-04 t/m 05-05 fiJne vakantie namens look (WetenscHaPPeliJk centrum leraren onderZoek)!

LOOK


maandag

6

mei

2013

Peer coacHing en viP Iedereen heeft zijn blinde vlek. Die zie jij niet, maar anderen wel. Ben je benieuwd naar jouw blinde vlekken en leer je graag van feedback van collega’s? Deze twee weken zoomen we in op collegiale coaching waarbij video een belangrijke rol speelt. LOOK


dinsdag

7 2013

Peer Coaching Peer coaching is het coachen van elkaar, ofwel collega’s onderling, met als doel je functioneren te optimaliseren.

Wil je er meer over weten? Lees bij Leraar24 het dossier

mei

‘Coaching: Leraren wijzen elkaar de weg’ en bekijk de video’s.

LOOK


woensdag

8 2013

VIP-model

Peer coaching kan op verschillende manieren. Een daarvan is het viP-model, dat door het Ruud de Moor Centrum is ontwikkeld. VIP staat voor video intervisie Peer coaching. In dit model werken leraren met elkaar aan het verbeteren van hun gedrag in de klas met gebruik van video. Er is een webdossier voor peer coaching ingericht op de RdMC-portal. Neem daar eens een kijkje

mei

als je meer wilt weten.

LOOK


donderdag

9 2013

Hoe werkt VIP?

Zo professionaliseer je volgens het VIP-model: -

Je werkt in een kleine peercoachingsgroep.

-

Je maakt een opname van het gedragsaspect dat

je wilt veranderen. -

Je bekijkt de video met je coachingsgroep en maak een actie-verbeterplan (AVP).

-

Je past het geleerde toe en zet het resultaat op video.

-

Na zes weken komt je peercoachingsgroep weer bij elkaar en krijg je feedback van collega’s.

mei

Bekijk het videomateriaal in ons dossier om te zien hoe het in de praktijk werkt.

LOOK


vrijdag

10 2013

VIP

om direct een start te maken met peer coaching via het VIP-model, heeft het LOOK (Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek) een aantal handreikingen gemaakt die je vanaf de portal kunt downloaden. De handreikingen zijn ontwikkeld op basis van onze ervaringen in vraaggestuurde projecten bij verschillende scholen en daarom praktisch

mei

toepasbaar.

LOOK


maandag

13 2013

Leraar24 over het VIP-model

Het dossier ‘Peer coaching’ op Leraar24 bevat een video over het VIP-model. Je ziet een leraar van groep 5 op de basischool de Triangel. Ze laat zich coachen via deze methodiek. Haar doel: het creëren van een open sfeer in de klas.

mei

Bekijk de video op Leraar24.

LOOK


dinsdag

14 2013

VIP uitgangspunt 1 en 2

1. Het gebruik van video: Video-opnames laten haarscherp je gedrag zien. De ervaring is dat leraren die zichzelf op een video-opname zien al heel snel komen met opmerkingen als: ‘ik wist niet dat ik dat zo deed’ en ‘dat moet ik echt anders doen’.

2. oplossingsgericht denken: Zoeken naar oplossingen, kijken naar wat al goed gaat (en daar

s ta r t e i n d e x a m e n s v wo, havo e n v mbo

Het VIP-model werkt met zes uitgangspunten.

mei

meer van doen), kijken naar wat ‘ik er zelf aan kan doen’.

LOOK


woensdag

15 2013

VIP uitgangspunten 3 en 4 3. concretiseren in kleine stappen: Het uitproberen van nieuw gedrag vraagt om denken in kleine en concrete stappen. Dit stimuleert tevens het denken in ‘wat gaat goed?’.

4. intervisie als het nodig is: Als coaching door de peers niet voldoende is om zelf tot oplos-

mei

singen te komen, kan gebruikgemaakt worden van intervisie.

LOOK


donderdag

16 2013

VIP uitgangspunten 5 en 6 5. een coachende houding: De deelnemers worden zelf geen coaches, maar ontwikkelen wel een coachende houding. Luisteren naar elkaar en vertrouwen hebben in elkaars mogelijkheden zijn belangrijke aspecten.

6. training on the job: Een procesbegeleider kan helpen om een coachende houding te ontwikkelen. Hij fungeert vooral als modelcoach, zijn inbreng

mei

wordt steeds kleiner.

LOOK


vrijdag

17 2013

Inspiratie

Ben je geïnteresseerd geraakt in peer coaching? Bekijk video’s in ons dossier van collega’s waarin zij over hun ervaringen vertellen

mei

en laat je inspireren.

LOOK


maandag

20

mei

2013

Benut Je kennis(sen) Sociale netwerken zijn waardevol. Deze twee weken gaan we nader in op dat ‘sociaal kapitaal’.

LOOK


dinsdag

21 2013

Sociaal kapitaal

netwerken is veel meer dan een praatje op een borrel of studiedag. Je netwerk vertegenwoordigt een waarde: je sociaal kapitaal. Je sociaal kapitaal kan bijvoorbeeld helpen bij het oplossen van vraagstukken waar je in je dagelijks werk tegenaan loopt. Lees meer over sociaal kapitaal in de Lerarenreeks 4

mei

Benut je kennis(sen).

LOOK


donderdag

22 2013

Verbindende inzichten -

Samen ben je sneller.

-

Je relaties bepalen in sterke mate wie je bent.

-

Je netwerk helpt je om dingen te regelen: via via kun je veel bereiken. Je netwerk is je leeromgeving.

-

Investeren in je netwerk is goede business!

mei

-

LOOK


donderdag

23 2013

Quote van Jacqueline “Ik heb ook al min of meer toevallig ervaring met een samenwerking. Doordat ik doorvroeg op een boek dat ik bij een collega Duits zag liggen. We raakten daardoor aan de praat over een samenwerking rondom de behandeling van hedendaagse literatuur. Ik werd me vooral bewust van het feit dat ik vooral weinig weet over andere leraren.”

mei

Jacqueline, docent frans

LOOK


vrijdag

24 2013

Hoe rijk ben jij?

sociaal kapitaal staat niet op een bankrekening, maar vertegenwoordigt toch een keiharde waarde.

Bekijk je netwerk eens vanuit dit perspectief. Hoe groot of waar-

mei

devol is jouw sociaal kapitaal?

LOOK


maandag

27 2013

Laat je inspireren “Christiaan, een goede vriend van me, is ook biologiedocent, op een andere school. Met hem wissel ik ervaringen uit. Bijvoorbeeld over osmose, dat is een abstract begrip en kun je lastig laten zien. Dan vraagt hij mij: ‘Heb jij een idee hoe je dat kan laten zien?’ Toevallig had ik daar een oefening voor: osmosegooien. Zo wisselen we dan ideeën uit.” oscar, docent biologie en algemene

mei

natuurwetenschappen

LOOK


dinsdag

28 2013

Aan vertrouwen kun je bouwen

Zonder vertrouwen is er geen uitwisseling van kennis en informatie en ook geen betekenisvolle interactie. -

Vertrouwen bepaalt de waarde van je sociaal kapitaal.

-

Zonder vertrouwen in elkaar los je geen moeilijke problemen op. Aan vertrouwen kun je bouwen.

mei

-

LOOK


woensdag

29 2013

Vijf bouwfasen

Je wilt je netwerk uitbreiden, en dus je sociaal kapitaal vergroten. Hoe pak je dat aan? De Jong (2010) onderscheidt vijf bouwfasen:

initiatief nemen, uitnodigen, kennismaken, creëren en uitstralen.

Je vindt ze uitgebreid beschreven in de Lerarenreeks 4

mei

Benut je kennis(sen).

LOOK


donderdag

30 2013

Wandelganginterviews

d

e eerste fase van bouwen aan sociaal kapitaal is initiatief nemen. Dat kan met behulp van wandelganginterviews. Ga eens op onderzoek uit bij je collega’s en vraag ze wat ze in hun dagelijkse praktijk graag willen realiseren. Nodig ze daarna uit voor de lunch en vraag door over de terugkerende thema’s in hun verhalen. Bepaal gezamenlijk de volgende stap.

lees meer over de bouwfasen in de Lerarenreeks 4 Benut je

mei

kennis(sen).

LOOK


vrijdag

31 2013

Leestip!

Wil je meer weten over bouwen aan je persoonlijk netwerk en sociaal kapitaal? Lees dan het boek van Wayne Baker (2001): Netwerken: over het waarderen, opbouwen en gebruiken van sociaal kapitaal. Het is een praktisch boek, toegankelijk geschreven en

mei

zeer de moeite waard.

LOOK


maandag

3

juni

2013

verdieP Je leernetWerk Soms lijkt een leernetwerk op een kabbelend beekje of erger nog, een dorre woestijn. Hoe pep je het netwerk weer op? Deze twee weken krijg je tips uit het Inspiratiespel Netwerkleren.

LOOK


dinsdag

4 2013

Een wervelwind?

Het is belangrijk om van elkaar te weten hoe jullie je leernetwerk zien. Laat de deelnemers kiezen. Het leernetwerk is voor mij: een kabbelend beekje een wervelwind een helder meer een ingezaaide akker

juni

een woestijn anders namelijk…

Bespreek de keuzes met elkaar en weet zo beter waar jullie staan.

LOOK


woensdag

5 2013

Op het juiste spoor?

Het is belangrijk dat je van elkaar weet of je in je leernetwerk met de juiste onderwerpen aan de slag bent. Wat hierbij kan helpen is de Barometer. De uitslag geeft je meer inzicht in het functioneren van het netwerk. Je vindt hem op de website van de

juni


LOOK


6 2013

Sterke punten

denk na over de sterke punten van jullie leernetwerk en laat

juni

ze elkaar weten.

s ta r t e i n d e x a m e n s basisberoe pg er ic hte, k aderberoepsg eri c hte en g emen g de l eer weg

donderdag

LOOK


vrijdag

7 2013

Laat je inspireren “We zijn materialen van twee scholen bij elkaar gaan leggen. Je blijkt dan samen zoveel te hebben, dat vaak ook nog eens perfect in elkaar past.”

juni

maria, leraar groep 6

LOOK


maandag

10 2013

Feedback geven

elkaar feedback geven is onontbeerlijk in een leernetwerk. Durf jij het aan om een collega feedback te geven? Probeer het

juni

deze week eens uit.

LOOK


dinsdag

11 2013

Laat je inspireren “Het is niet altijd gemakkelijk, maar je moet je wel open kunnen stellen voor feedback. Je zit daar om te leren van elkaar. Als je dan niet durft te zeggen wat niet goed gaat, dan groei je niet.”

juni

maria, leraar groep 6

LOOK


woensdag

12 2013

Tevreden over..?

Zijn jullie doelgericht bezig in het leernetwerk? Of vind je dat het soms te vrijblijvend is. Bespreek dit met elkaar. Kijk bijvoorbeeld met elkaar naar de leeragenda of het sociaal contract uit de

juni


LOOK


donderdag

13 2013

Online omgeving

een online samenwerkingsomgeving biedt veel mogelijkheden voor verdieping van een leernetwerk. Je kunt bijvoorbeeld het aantal contactmomenten verhogen of kennis breder toegan-

juni

kelijk maken en verspreiden.

LOOK


vrijdag

14 2013

Inspireer elkaar

speel met elkaar het inspiratiespel netwerkleren voor

juni

meer tips en ideeën.

LOOK


maandag

17

juni

2013

mediaWiJsHeid Mediawijzer.net vraagt om meer aandacht voor het belang van mediawijsheid in het onderwijs. Wij helpen een handje mee en gaan deze week nader in op dit thema.

LOOK


dinsdag

18 Mediawijsheid

de maatschappelijke impact van de media is groot. mediawijsheid is alle kennis en vaardigheden en de mentaliteit die mensen nodig hebben om bewust, kritisch en actief mee te doen in de wereld van vandaag en morgen, waarin media een bepalende hoofdrol spelen.

juni

Bron: Raad voor Cultuur

s ta r t e i n d e x a m e n s ande re vorm en (voor tgezet) onder wi js

2013

LOOK


woensdag

19 2013

Media-opvoeding

media-opvoeding is een zaak van school én thuis. Kinderen moeten leren dat niet alles kan en mag, dat ze niet alles mogen zien (geen extreem geweld bijvoorbeeld), maar ook niet alles doen (zoals schelden via Hyves, of persoonlijke informatie

juni

prijsgeven).

LOOK


donderdag

20 2013

Wordt mediawijzer met Leraar24

internet is overal, we kunnen nauwelijks meer zonder. Het is vaak voor volwassenen al lastig om de nadelen van internet te herkennen en in te schatten, laat staan voor kinderen. Hoe eerder kinderen zich van de gevaren bewust zijn, hoe beter. Op Leraar24

juni

kun je er meer over lezen in het dossier Mediawijsheid.

LOOK


vrijdag

21 2013

Diploma Veilig Internet

Bij Kennisnet kun je een kant-en-klaar lespakket vinden om leerlingen te leren hoe om te gaan met de mogelijkheden en risico’s van internet. Het lespakket diploma veilig internet is er in

juni

twee varianten: voor groep 5/6 (junior) en voor groep 7/8.

LOOK


maandag

24

juni

2013

de oogst van netWerkleren Zo goed mogelijk lesgeven is de belangrijkste motivatie van leraren om te professionaliseren. Maar de opbrengsten van netwerkleren zijn breder. De komende twee weken zie je hoe dat uitwerkt in het waardecreatieverhaal. LOOK


dinsdag

25 2013

Laat je inspireren “Vaak gaat het best wel goed in de klas. Maar als iemand anders meekijkt of meedenkt, dan maakt je dat scherper. Door vragen van een collega ga je je eigen handelen in een ander licht zien. Dan kan een andere aanpak opeens toch beter lijken.”

juni

sylvia, docent geschiedenis

LOOK


woensdag

26 2013

Waarde creëren

als lid van een leernetwerk ben je samen met je collega’s aan het creëren. Dat wat je samen creëert kan verschillende vormen aannemen. Zo kun je nieuwe informatie opdoen of maken. Je kunt nieuwe vaardigheden aanleren, nieuwe ideeën opdoen, geïnspireerd raken of nieuwe relaties met anderen aangaan.

juni

Kortom: in je netwerk creëer je waarde.

LOOK


donderdag

27 2013

Waarde zichtbaar maken

Het is leuk als in je netwerk inspirerende discussies ontstaan. Het is nog veel leuker om te ontdekken welke specifieke inzichten en ideeën de discussies hebben opgeleverd. En hoe die vervolgens een rol zijn gaan spelen in je werk als leraar. Om daar achter te komen, hebben Wenger, Trayner en De Laat (2011) een model ontwikkeld, waarmee het verhaal van de waarde van die specifieke ideeën verteld kan worden. Dit model noemen we het

juni

waardecreatieverhaal.

LOOK


vrijdag

28 2013

Maak je verhaal

Het verhaal van de waarde die in een netwerk gecreëerd wordt, kun je zien als een verhaal met een format. Een romantisch verhaal kent ook zo’n format: twee mensen ontmoeten elkaar, vinden elkaar aanvankelijk helemaal niet aardig, worden toch verliefd, ze raken elkaar kwijt, maar komen uiteindelijk weer bij elkaar. Over het format van het verhaal van de waarde die in een netwerk

juni

gecreëerd wordt, lees je volgende week meer.

LOOK


maandag

1 2013

Format voor reflectie

in een waardecreatieverhaal vertel je over je motivatie voor deelname aan een leernetwerk, je ervaringen in het leernetwerk en de waarde die deze voor je hebben (gehad). Die drie aspecten vormen samen de structuur (format) van je eigen waardecreatie-

juli

verhaal.

LOOK


dinsdag

2 2013

Motivatie

Wat waren voor jou dit jaar redenen om te professionaliseren? Denk aan een persoonlijk doel dat je voor ogen stond. En bedenk ook een of meer doelen die je had ten aanzien van je professio-

juli

nele ontwikkeling.

LOOK


woensdag

3 2013

Activiteiten

Wat heb je dit jaar allemaal gedaan om verder te komen? Laat deze activiteiten eens in je hoofd de revue passeren. Schrijf ze eventueel hieronder op: ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________

juli

______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________

LOOK


donderdag

4 2013

Waarde voor jou

Wat heeft professionalisering je dit jaar opgeleverd? Denk bijvoorbeeld aan de concrete opbrengst voor je eigen lespraktijk. Ben je erdoor ook in je eigen ontwikkeling verder gekomen? Maak dit eens concreet. ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________

juli

______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________

LOOK


vrijdag

5 2013

Waardecreatieverhaal

met de uitkomsten van je reflectie van deze week ben je in staat om in een notendop je eigen waardecreatieverhaal te schrijven. Probeer het eens. En gebruik dit verhaal als springplank

juli

voor je professionele ontwikkeling in het nieuwe jaar.

LOOK


maandag

8

juli

2013

de ProfessionaliseringsquiZ Dit jaar heb je verschillende vormen zien langskomen van professionaliseren. Eens kijken wat er van is blijven hangen. We stellen je deze week daarom nog wat quizvragen.

LOOK


dinsdag

9 2013

Hoeveel procent van wat je leert, leer je informeel?

B. 75% C. 50%

Voor meer informatie over informeel en sociaal leren zie het

juli

dossier Netwerkleren via de QR-code.

ProfessionaliseringsquiZ

A. 90%

Het goede antwoord is a LOOK


woensdag

10 2013

Welke vraagvorm wordt niet genoemd in het

A. open vraag B. kritische vraag C. irritante vraag D. suggestieve vraag E. doorvraag

Lees meer over het instrument vragen stellen in de Lerarenreeks 1

juli

Wanneer stelde jij jezelf voor het laatst een vraag?


instrument vragen stellen?

Het goede antwoord is c LOOK


donderdag

11 Netwerkleren kent een oogstfase waarin de opbrengsten van netwerkleren zichtbaar worden. Uiteindelijk wil je dat je leerlingen er beter van worden.


2013

Wat heeft jouw professionaliseringstraject van dit jaar

A. Niets, ik doe niet aan professionaliseren. B. Niets, ik ontwikkel alleen mezelf. C. Door mezelf te professionaliseren ben ik een betere leraar geworden. Het enige goede antwoord is c

juli

opgeleverd voor jouw leerlingen?

LOOK


vrijdag

12 2013

Je netwerk vertegenwoordigt een waarde: je sociaal kapitaal.

A. Je netwerk is je leeromgeving. B. Samen ben je sneller. C. Je relaties bepalen in sterke mate wie je bent. D. Je netwerk kan een blok aan je been zijn.

juli

E. Investeren in je netwerk is goede business.


Wat is niet van toepassing op sociale netwerken:

Het goede antwoord is d LOOK


Zo m e r va k a n t i e noord: 13-07 t/m 25-08, midden: 20-07 t/m 01-09, Zuid: 20-07 t/m 01-09 fiJne vakantie namens look (WetenscHaPPeliJk centrum leraren onderZoek)!

LOOK


Bronnenlijst kalenderdag

literatuurverwijzing

31 augustus 2012

Bolhuis, S. & Simons, P.R.J. (1999). Leren en werken. Deventer: Kluwer.

3 september 2012

Wenger, E., Trayner, B., & De Laat, M. (2011). Telling stories about the value of communities and networks: A toolkit. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit.

4 september 2012

De Laat, M.F. (2011, January). Bridging the knowledge gap: Using Social Network Methodology for Detecting, Connecting and Facilitating Informal Networked Learning in Organizations. Paper presented at the 44th IEEE Annual Hawaii International Conference on System Sciences, Kuaui, HI

5 september 2012

Coenders, M., & De Laat, M.F. (2010). Netwerkleren in het onderwijs: Professionaliseren in de praktijk. Kluwer: MESO focus.

7 september 2012

Sloep, P. B., Van der Klink, M., Brouns, F., Van Bruggen, J., & Didderen, W. (Eds.) (2011). Leernetwerken; Kennisdeling, kennisontwikkeling en de leerprocessen. Houten, Neder land: Bohn, Stafleu, Van Loghum.

12 september 2012

Korenhof, M., Coenders, M., & De Laat, M.F. (Eds.) (2011). Toolkit Netwerkleren Primair Onderwijs. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit.

23, 24, 26, 30 en 31 oktober 2012

Verdonschot, S., Spruyt, M., Dresen, M. (2011). Lerarenreeks 1: Wanneer stelde jij jezelf voor het laatst een vraag? Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit.

1 november 2012

Akkerman, S.F. (2006). Strangers in dialogue. Academic collaboration across organizational boundaries. Utrecht: Doctoral dissertation.

23 november 2012

Amersfoort, D.L. van, Korenhof, M. Moolenaar, N. & De Laat, M. (2011, August). Exploring new horizons: teacher professional development through networked learning. Paper presented at EARLI conference, Exeter, UK.

15, 16, 18, 21, 23 en 24 januari 2012

Verdonschot, S., Spruyt, M., Dresen, M. (2011). Lerarenreeks 2: Verfrissende ontmoetingen. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit.

LOOK


19, 20, 21, 22, 25, 26 en 27 maart 2013

Vroemen, M., Wagenaar, S.& Dresen, M. (2011) Lerarenreeks 3: Samen leren in onderwijsteams. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit.

2, 3, 4 en 5 april 2013

Johnson, D., Johnson, R. (1994). Learning together and alone, cooperative, competitive, and individualistic learning. Needham Heights, MA: Prentice-Hall.

11 april 2013

Martens, R. & Hooijer, J. (2011). De leervitale leraar: een paradox verklaard. Onderwijsinnovatie 13(1), 12-16.

9 en 12 april 2013

Van der Heide, E. (2011). Leren is niet automatisch professionaliseren. PrimaOnderwijs.nl (4), 7-9.

29 mei 2013

De Jong, T., Verdonschot, S., Fikkers, J., & Dresen, M.. Lerarenreeks 4: Benut je kennis(sen. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit.

31 mei 2013

Baker, W., Netwerken: Over het waarderen, opbouwen en gebruiken van sociaal kapitaal. Nederland: Academic Service.

18 juni 2013

Raad voor Cultuur (2005) Mediawijsheid, de ontwikkeling van nieuw burgerschap.

26 en 27 juni 2013

Wenger, E., Trayner, B., & De Laat, M. (2011). Telling stories about the value of communities and networks: A toolkit. Heerlen: Ruud de Moor Centrum, Open Universiteit.

Websites Portal LOOK: look.ou.nl Toolkit Netwerkleren Primair Onderwijs: look.ou.nl/toolkit Netwerk InBeeld: look.ou.nl/nib Leraar 24: www.leraar24.nl Kennisnet: www.kennisnet.nl Wikiwijs: www.wikiwijs.nl

LOOK


Colofon uitgave LOOK (Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek) Open Universiteit Juni 2012

Bezoekadres Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen T +31 (0)45- 576 2222

Postadres Postbus 2960 6401 DL Heerlen

tekst Drs. Monique Korenhof, LOOK, Open Universiteit Katja Huijsmans, Huijsmans en Megens Tekstadvies

Bureauredactie Imi Lau, LOOK, Open Universiteit Margaret Traudes, Traudes Educatieve Dienstverlening

oplage 3.000

Beeld omslag Tan Branding B.V. Studio Steenhouwer & Leenheer

ontwerp Janine Cranshof, Team Visuele Communicatie, Open Universiteit

cartoons Studio Steehouwer & Leenheer

druk Drukkerij De Bink, Leiden

Meer informatie look.ou.nl

LOOK


LOOK. Laat leraren groeien. Professionaliseringskalender Wetenschappelijk Centrum Centrum Leraren Leraren Onderzoek. Open Open Universiteit

Recommend Documents