leraren

Informatiesessie: Specifieke Lerarenopleiding Economie

Prof. Dr. Kristof De Witte

Feb.kuleuven.be/leraren 20 mei 2015

Algemeen over lerarenberoep

Waarom leraar worden? 1. Goede werk-thuis verhouding -

3,5 maand vakantie Elke woensdagmiddag vrij 22 lesuren per week als master MAAR: veel lesvoorbereidingen, verbeteringen, toezicht, niet-lesgebonden activiteiten

Waarom leraar worden? 2. Een mooie, verzekerde loopbaan JUIST! – Vaste benoeming

ONJUIST! – Vlakke loopbaan – Beperkte carrièremogelijkheden – Hoge werkdruk – Onzekere aanvangssituatie (Emery et al., 2004)

Waarom leraar worden? 3. Een goede verloning JUIST! – Aanvangswedde (anciënniteit 0): 2912 euro bruto in 2015 “Het mediaan maandloon bedroeg in 2014 2875 euro bruto.” (bron: Algemene Directie Statistiek) + vakantiegeld + eindejaar toelage + verplaatsingsonkosten voor woon-werkverkeer + kraamgeld + kinderbijslag + vakbondspremie + bijzondere premies (vb. werken in Brussel) Zie: http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/job_in_het_onderwijs/salaris/salaris_leerkracht_secundair.htm

Let wel: – Na 20 jaar: 4606 euro (= netto 2556 euro) – Weinig extralegale voordelen – Moeilijk om anciënniteit uit andere sectoren mee te nemen

Waarom leraar worden? 4. Tijd voor je eigen kinderen

5. Terugvaldiploma in tijden van crisis

6. Goed pensioen 7. …..

Waarom leraar worden? Bijkomstige elementen 1. Vrije tijd 2. Loopbaan 3. Loon 4. …

De essentie waar we het voor doen: De JOBINHOUD van een gevarieerd beroep! – Werken met jonge mensen – Leerkracht is een didacticus – Leerkracht is een opvoeder

Waarom SLO Economie aan KU Leuven?

9 redenen voor SLO Economie aan KU Leuven 1. Er is grote nood aan (goede) leraren 2. Je mag veel vakken onderwijzen 3. Opleiding met duidelijke visie 4. Opleiding is mogelijk in combinatie met werk/studies Deels via afstandsonderwijs 5. Uitdagend programma 6. Aantrekkelijke omgeving 7. Professionele begeleiding 8. Goede relatie met werkveld 9. Multicampusmodel

Voorstelling programma

1. Er is grote nood aan leraren Het Vlaamse onderwijs heeft de komende tien jaar nood aan 50.000 nieuwe leraars: er komen meer kinderen en veel leraars gaan met pensioen. Maar in die periode studeren er maar 30.000 af: 20.000 te weinig dus. (Ministerie van Onderwijs en Vorming, 2010)

De Vlaamse leerkrachten geven hun baan wel een score van gemiddeld 7,7 op 10. Daarmee zijn ze even tevreden als werknemers in andere sectoren. Het leeuwendeel van de leraars zegt ook nog altijd elke dag gemotiveerd naar de klas te stappen. (De Standaard, 29/8/2011)

2. Je mag veel vakken onderwijzen Bekwaamheidsvereiste voor o.a.: Economie Kantoortechnieken Boekhouden Verkoop Handelscorrespondentie Duits, Engels, Frans, … Socio-economische initiatie

Voldoende geacht diploma voor: Wiskunde geschiedenis aardrijkskunde … zie ook: http://www.ond.vlaanderen.be/bekwaamheidsbewijzen/

3. Opleiding met duidelijke visie We dromen van:

Gepassioneerde leraren met liefde voor hun vak. Ze zijn leergierig, begeesterd en geboeid

Bekwame leraren met een stevige vakinhoudelijke, vakdidactische, pedagogischdidactische kennis

Kritisch-creatieve leraren die evidenties in vraag durven stellen;

Zorgzame en relatievaardige leraren die aandacht hebben voor verschillende vormen van diversiteit

4. Mogelijk in combinatie met werk/studies Flexibel programma dat aanpasbaar is aan jouw noden: -

Je kan de SLO Economie in 1 academiejaar afronden.

-

Daarnaast wil de SLO Economie ook maximaal inspelen op werkstudenten of studenten die het combineren met een andere opleiding In combinatie met: – Handelsingenieur: Als minor (24stp) en vrije ruimte (6stp) – Master: mogelijk om de opleiding te spreiden over maximaal 5 jaar – Werk: mogelijk om de opleiding te spreiden over maximaal 5 jaar

4. Mogelijk in combinatie met werk/studies Hoe realiseren we dit? 1. Via kennisclips bieden we de vakdidactische inhouden aan Kennisclips zijn korte filmpjes waarin de docenten de theorie verduidelijken. Je kan kennisclips van thuis uit bekijken. Ze helpen je ook bij de verwerking van de leerstof. 2. Diverse opleidingsonderdelen in het programma kunnen vanop afstand gevolgd worden via weblectures en videoconferencing Zo kan je als werkstudent de opleiding flexibel volgen.

Manier van ‘Blended leren’ waarbij er een combinatie is van contactonderwijs met afstandsonderwijs

5. Uitdagend programma Volg een uitdagend programma. - De lessen zijn vaak in kleine groep (25 studenten SLO Economie in Leuven). - De lessen zijn meestal multidisciplinair met o.a. ook studenten lerarenopleiding pedagogie, psychologie, filosofie, rechten en sociologie - Je leert stapsgewijs voor een klas staan. - Je krijgt feedback van een team van begeleiders met heel veel ervaring - Je gaat in op klasmanagement en presentatietips. - Door de sterke binding tussen onderzoek en onderwijs krijg je de laatste innovaties mee. - Sterke nadruk op ICT-vernieuwingen zoals ‘Flip de Klas’, ‘Smartboard’, boekhoudpakketten, ‘serious gaming’, klaslokaalexperimenten

6. Aantrekkelijke omgeving Leuven heeft niet veel woorden nodig

7. Professionele begeleiding Praktijklectoren met functies als leraar, vakcoördinator, directie en pedagogisch begeleider. Je krijgt dus professionele begeleiding voor en tijdens je stage

8. Goede relatie met het werkveld •

Via jaarlijkse studiedag voor leraren economie

•

Via website met lesvoorbereidingen en webquests

•

Via Alumni werking

•

Via onderzoeksportaal met vakdidactische artikelen

9. Multicampus model 1 SLO met 3 campussen zodat je als student flexibel kan kiezen

Voorstelling programma

Doel van het diploma Niet nodig voor - lesgeven in hoger onderwijs - lesgeven in secundair onderwijs - private ondernemingen

Maar met diploma: - kan je vast benoemd worden in secondair onderwijs - krijg je loon van master (anders bachelor) - meerwaarde in private ondernemingen en hoger onderwijs

Toelatingsvoorwaarden • Een masteropleiding volgen of gevolgd hebben • Minstens 40 studiepunten in het betrokken vakgebied (EW, TEW, HIR, …) verworven hebben of nog verwerven

Afstudeervoorwaarde: Om het diploma te verwerven is een masterdiploma vereist

Opleidingsduur

• In principe: 1 of meer jaren (naar keuze) • Behaalde credits blijven 5 jaar geldig

Basiscompetenties voor de leerkracht Idee: De lerarenopleiding leert je de basiscompetenties voor leerkrachten secundair onderwijs aan. zie: http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/volwassenen/inhouden/hbovwo/onderwijs/Basiscompetenties_2007_SO.pdf

Wij doen dit in 60 studiepunten met 30 studiepunten stage

Basiscompetenties voor de leerkracht Basiscompetenties: Functioneel geheel 1: De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen Bijvoorbeeld: 1.1 De leerkracht kan de beginsituatie van de leerlingen en de leergroep achterhalen. 1.2 De leerkracht kan doelstellingen kiezen en formuleren. 1.3 De leerkracht kan de leerinhouden en leerervaringen selecteren. 1.4 De leerkracht kan de leerinhouden structureren en vertalen in leeractiviteiten. 1.5 De leerkracht kan aangepaste werkvormen en groeperingsvormen bepalen. 1.6 De leerkracht kan individueel en in team leermiddelen kiezen en aanpassen. 1.7 De leerkracht kan een krachtige leeromgeving realiseren, met aandacht voor de heterogeniteit binnen de leergroep.

Basiscompetenties voor de leerkracht Basiscompetenties: Functioneel geheel 2: De leraar als opvoeder Bijvoorbeeld: 2.1 De leerkracht kan in overleg een positief leefklimaat creëren voor de leerlingen in klasverband en op school. 2.2 De leerkracht kan de emancipatie van de leerlingen bevorderen. 2.3 De leerkracht kan door attitudevorming leerlingen op individuele ontplooiing en maatschappelijke participatie voorbereiden. 2.4 De leerkracht kan adequaat omgaan met leerlingen in sociaal emotionele probleemsituaties of met gedragsmoeilijkheden

Basiscompetenties voor de leerkracht Basiscompetenties: Functioneel geheel 3: De leraar als inhoudelijk expert Bijvoorbeeld: 3.1 De leerkracht beheerst de domeinspecifieke kennis en vaardigheden, en kan die verbreden en verdiepen. 3.2 De leerkracht kan de verworven domeinspecifieke kennis en vaardigheden aanwenden.

Basiscompetenties voor de leerkracht Basiscompetenties: Functioneel geheel 4: De leraar als organisator

Bijvoorbeeld: 4.1 De leerkracht kan een soepel en efficiënt les- en dagverloop creëren 4.2 De leerkracht kan op correcte wijze administratieve taken uitvoeren.

Basiscompetenties voor de leerkracht Basiscompetenties: Functioneel geheel 5: De leraar als innovator en onderzoeker Bijvoorbeeld: 5.1 De leerkracht kan vernieuwende elementen en resultaten van onderwijsontwikkelingswerk aanwenden en aanbrengen. 5.2 De leerkracht kan kennisnemen van toegankelijke resultaten van onderwijsonderzoek en van vakdidactisch en vakinhoudelijk onderzoek. 5.3 De leerkracht kan het eigen functioneren ter discussie stellen en bijsturen.

Basiscompetenties voor de leerkracht Basiscompetenties: Functioneel geheel 6: De leraar als partner van de ouders of verzorgers Bijvoorbeeld: 6.1 De leerkracht kan zich informeren over en discreet omgaan met gegevens over de leerling. 6.5 De leerkracht kan in Standaardnederlands of in een ander passend register, communiceren met ouders en verzorgers met diverse taalachtergronden in diverse talige situaties.

Basiscompetenties voor de leerkracht Basiscompetenties: Functioneel geheel 7: De leraar als lid van een schoolteam Functioneel geheel 8: De leraar als partner van externen Functioneel geheel 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap Functioneel geheel 10: De leraar als cultuurparticipant

Programma Lerarenopleiding

• • • •

Gemeenschappelijk gedeelte Specifiek gedeelte Keuzegedeelte Stage

Zie: http://www.kuleuven.be/onderwijs/aanbod/opleidingen/N/SC_50629737.htm

Programma Lerarenopleiding A. Algemeen pedagogisch-didactisch gedeelte • Leren en onderwijzen (5 stp - of ) (1) leren (2) ontwerpen van leeromgevingen (m.i.v. ICT) (3) klasmanagement (4) evaluatie (5) begeleiden van studieloopbaan (6) de leefwereld van adolescenten. (7) leer- en gedragsmoeilijkheden op school •

•

Onderwijs, opvoeding en samenleving (3 stp - of ) 1. Historische benadering van het onderwijs 2. Pedagogische theorieën en concepten 3. Maatschappelijke en culturele betekenis van de school 4. Pedagogische verantwoordelijkheid en opdracht(en) samenleving, school en leerkracht Praktijkoriëntatie: de leraar als innovator en onderzoeker (4 stp 1. Een initiatie in een relevante onderzoeksmethode. 2. Reflectie of uitvoeren van onderzoek

)

van

Programma Lerarenopleiding B. Economie specifiek gedeelte • Vakdidactiek economie (4 stp - ) 1. De economische en handelstechnische vorming in de structuur van het secundair onderwijs 2. Het curriculum economie 3. Hoe economische inzichten overbrengen op leerlingen? 4. Didactische werkvormen in de economische wetenschappen 5. Onderwijsmedia in de economische wetenschappen 6. De evaluatie in de economische wetenschappen 7. De leraar economie in de dagelijkse klaspraktijk 8. De didactiek van het boekhouden •

Concretisering van thema’s uit de vakdidactiek economie (3 stp - ) - Gebruik van ICT (webquests, screencasts, presentatiesoftware, boekhoudpakketten) in het economie-onderwijs - Gebruik simulaties - Onderzoekscompetenties realiseren

Programma Lerarenopleiding B. Economie specifiek gedeelte • -

Peerteaching (3 stp - )

Bereid je voor op de stage-onderdelen. Legt expliciet de relatie tussen de theoretische inhouden van de opleiding en de stage. - Je werkt een aantal Didactische Oefeningen uit 1. Hoe lesinhouden visueel te structureren? 2. Hoe leerlingen motiveren voor een lesonderwerp? 3. Hoe werkvormen selecteren? 4. Hoe een goede toets opstellen? - Je verzorgt een aantal proeflessen. Hierop krijg je gedetailleerde feedback van ervaren leerkrachten.

Programma Lerarenopleiding C. Keuze gedeelte 2 keuzes uit: – Psychologie van leren en studeren (4 SP) – Doelgerichte communicatie en taakgericht werken met groepen in het onderwijs – Filosoferen met kinderen en adolescenten (4 SP) – Psychologie van de adolescentie en de jongvolwassenheid (4 SP) – Burgerschapsvorming (4 SP) – … zie (http://onderwijsaanbod.kuleuven.be/opleidingen/n/SC_50629737.htm) – Andere vakdidactiek (4 SP) • Maximaal 1 andere vakdidactiek • Minimum 30 studiepunten, verband houdend met deze tweede vakdidactiek, gevolgd hebben

Programma Lerarenopleiding D. Stage (30 stp,

)

Stage bestaat uit: – Diversiteitsstage (4 stp) - Hoe omgaan met de diversiteit in een school? - Dit leer je via een-op-een begeleiding van leerlingen met gedrags-, leer-, en taalproblemen. – Vakoverstijgende competenties (4 stp) • Bespreek het pedagogisch project van twee scholen • Neem deel aan een aantal activiteiten (bv. Mini-onderneming, klasuitstap, vakvergadering, personeelsvergadering…) in je stagescholen • Bereid je voor op de hoeveelheid aan taken waarmee je als leerkracht geconfronteerd zal worden

Programma Lerarenopleiding D. Stage (30 stp) – Stageportfolio en reflecties (4 stp) • Opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan • de basiscompetenties van de leerkracht te voorzien van het nodige bewijsmateriaal en de persoonlijke groei daarin te sturen • Via een electronisch portfolio – Stage deel 1 (9 stp) • 10u observatiestage • 20u lesstage – Stage deel 2 (9 stp) - 10u observatiestage - 20u lesstage

Programma Lerarenopleiding Hoe het programma spreiden over één jaar?

– Eerste semester: • • • • • • • • • •

Leren en onderwijzen (5 SP) Onderwijs, opvoeding en samenleving (3 SP) Vakdidactiek economie (4 SP) Concretiseringen van thema’s uit de vakdidactiek economie (3 SP) Peer-teaching (3 SP) praktijkoriëntatie (4 SP - start) Diversiteitstage (4 SP) Vakoverstijgende competenties (4 SP) Stageporfolio en relefectie (4 SP) Stage deel 1 (9 sp)

– Tweede semester: • • • • • • •

Stage 1 (9 SP - vervolg) Stage 2 (9 SP) Keuzevak 1 (4 SP) Keuzevak 2 (4 SP) Praktijkoriëntatie (6 SP - vervolg) Vakoverstijgende competenties (4 sp) Stageportfolio en reflectie (4 SP)

Programma Lerarenopleiding Hoe het programma spreiden over twee jaar (voorbeeld optie 1)? •

Eerste jaar:

•

Tweede jaar:

– Eerste semester: • Leren en onderwijzen (5 SP) • Onderwijs, opvoeding en samenleving (3 SP) • Vakdidactiek (4 SP) • Concretisering (3 SP) • Praktijkoriëntatie (4 SP - start) • Peer-teaching (3 SP)

– Eerste semester: • Stage 1 (9 SP) • Diversiteitsstage (4 SP) • Vakoverstijgende comp (4 SP) • Stageportfolio en reflectie (4 SP)

– Tweede semester: • Keuzevak 1 (4 SP) • Keuzevak 2 (4 SP) • Praktijkoriëntatie (4 SP - vervolg)

– Tweede semester: • Stage 2 (9 SP) • Vakoverstijgende comp (4 SP vervolg) • Stageportfolio en reflectie (4 SP)

Programma Lerarenopleiding Hoe het programma spreiden over twee jaar (voorbeeld voor masterstudenten)? •

Eerste jaar: – Eerste semester: • Vakdidactiek (4 SP) • Concretisering (3 SP) • Praktijkoriëntatie (4 SP - start) • Peer-teaching (3 SP) – Tweede semester: • Leren en onderwijzen (5 SP) • Onderwijs, opvoeding en samenleving (3 SP) • Praktijkoriëntatie (4 SP - vervolg)

•

Tweede jaar: – Eerste semester: • Stage 1 (9 SP) • Keuzevak 1 (4 SP) • Keuzevak 2 (4 SP) • Stage 2 (9 SP) • Diversiteitsstage (4 SP) • Vakoverstijgende C (4 SP) • Stageportfolio (4 SP)

9 redenen voor SLO Economie aan KU Leuven 1. Er is grote nood aan (goede) leraren 2. Je mag veel vakken onderwijzen 3. Opleiding met duidelijke visie 4. Opleiding is mogelijk in combinatie met werk/studies Deels via afstandsonderwijs 5. Uitdagend programma 6. Aantrekkelijke omgeving 7. Professionele begeleiding 8. Goede relatie met werkveld 9. Multicampusmodel

Voorstelling programma

Combineerbaar?

Combineerbaar met andere opleiding of met job? Hoge werkdruk bij stage Stage vereist flexibele werkuren Theorielessen vooral in eerste semester

Mogelijk te combineren vb. met thesis, deeltijdse en flexibele job, masterjaren…

Stages

De stages Welke stageplaats moet je zoeken? 1. Zowel een ASO als TSO school nodig. 2. Observatie- en lesstage per stagedeel in dezelfde school 3. Start de stage naar het einde van het eerste semester toe vb. half november de observatiestage van deel 1; eind november-december eerste lesstage van deel 1 februari: afronden lesstage deel 1 maart: observatiestage deel 2 april-mei: lesstage deel 2

De stages Zoeken van een stageplaats Er zijn verschillende mogelijkheden: 1. De student vraag zelf aan 2. De aanmelding verloopt via een website. Raadpleeg de website van de school hiervoor!

De stages Tip: Doe dit best voor 30/09 want sommige scholen hebben een deadline op 1/10. In het algemeen is de deadline van aanvragen 14 dagen voor de start van je stage. Je doet dit toch best bij aanvang van het academiejaar.

DIVERSITEITSSTAGE SLO KU LEUVEN

Foto’s in presentatie van studenten TKO en Hilde Braet in het kader van de diversiteitsstage en het project visuele vertellingen

Keuzemogelijkheden binnen het universiteitsbrede OPO Diversiteitsstage (O0A96A, prof. E. Claes) Naam

Beschrijving

Locatie

Buddyproject

studieondersteuning jongeren uit de eerste graad

Leuven

ASSistent

ondersteuning normaal-begaafde jongeren met een autismespectrumstoornis

Leuven

Open Therapeuticum

ondersteuning van jongeren met een nietaangeboren hersenletsel

Leuven

INDIGO

inzetten op diversiteit in grootstedelijk onderwijs (AANSLUITEND BIJ REGULIERE STAGE! Zie diversiteitsstagevademecum)

Brussel

‘t Scharnier

studieondersteuning aan huis

Blankenberge/ Brugge

Compass vzw

studieondersteuning

Willebroek

Tutor Tweedekansonderwijs

taal- en studieondersteuning van volwassenen

Leuven

Studieondersteuning eigen regio

Aansluiten bij een bestaand project in eigen regio via een verzoekschrift

Eigen regio

Inhoud van de projecten binnen het universiteitsbrede OPO Diversiteitsstage • 15 à 20 begeleidingssessies van 1u à 1u30 • 2 vormingen • 2 intervisies • eindevaluatie

Geïnteresseerd ? Kom dan zeker luisteren op 26 mei om 19 uur in MSI 00.28. INSCHRIJVEN VIA TOLEDO WORDT HIER OOK TOEGELICHT Meer info vind je in het diversiteitsstagevademecum: www.kuleuven.be/slo/stage/studenten.htm Indien je na het lezen van het vademecum nog vragen hebt: – voor het BUDDYproject : [email protected] – voor het tweedekansonderwijs of studieondersteuning eigen regio: [email protected] – voor de overige projecten: [email protected]

De stages Site: http://www.kuleuven.be/slo/diversiteitsstage

Praktisch Inschrijvingen: via studentenadministratie Uurrooster: via de website zie www.econ.kuleuven.be/leraren