Lijst van gebruikte. literatuur

191

Lijst van gebruikte literatuur

192

193

Aalders, M.V.C. (1984), Industrie, milieu en wetgeving, de Hinderwet tussen symboliek en effectiviteit, Amsterdam, Uitgeverij Kobra. Abma, G. en Jansma Kl. (1975), Encyclopedie van het hedendaagse Friesland, Leeuwarden, Uitgeverij M.A. van Seijen. Abvakabo FNV, (2005), Aaneen, Maandblad Abvakabo FNV, 25e jaargang nummer 8, augustus 2005, Zoetermeer. Anonymous (1984). Lichaam en hygiëne. Naar de wortels van de huidige gezondheidskultuur. Gent/Leuven. Ashworth, et al (2000), Stedelijke processen en planning, Groningen, Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen. Baarda, D.B. & Goede, de M.P.M. (1990), Methoden en Technieken, Praktische handleiding voor het opzetten en uitvoeren van onderzoek, Leiden / Antwerpen, Stenfert Kroese Uitgevers. Bakker, M.S.C. (1994), Overheid en techniek, In H.W. Lintsen (red.) et al, Techniek in Nederland, De wording van een moderne samenleving 1800-1890, Zutphen, Walburg Pers, pp. 91-138. Beemsterboer, S.J. et al (1968), Wereld in Wording Deel 3, nieuwste geschiedenis, Den Haag en Brussel, Van Goor Zonen. Biesiot, W. (1988), Environmental Noise and Health, Den Haag, VROM-Milieubeheer rapport no. GA-DR-03-01. Boer, de J. (1989), Psychosociale aspecten van milieuverontreiniging, In A.R. J. Stumpel (red.), Medische Milieukunde, , Utrecht / Antwerpen, Bohn, Scheltema & Holkema, pp.505-522. Boer, de J. (1994), Verstoring van het Leefmilieu door incidenten en chronische verontreiniging, In C.J.H. Midden & G.C. Bartels, Consument en Milieu, beoordeling van milieurisico’s en sturing van gedragHouten/Zaventem, Bohn Stafleu Van Loghum, pp.21-40. Boogaert, D. (1995), Stedelijke hinder in de preïndustriële tijd, Gent, Academia press. Breuker, Ph. H. en Zeeman, M. (1982), Vrienden rondom Ds. J.J. Kalma, Freonen om ds.J.J.Kalma hinne, Leeuwarden, De Tille. Brugmans, I.J. (1961), Paardenkracht en mensenmacht, sociaal-economische geschiedenis van Nederland 17951940, Leiden, Martinus Nijhoff. Brugmans, I.J. (1973), De arbeidende klasse in Nederland in de 19e eeuw 1813-1870, 9e druk, 1e druk in 1925, Utrecht en Antwerpen, Uitgeverij Het Spectrum. Bruinsma, I. (1996), Zoutzieders in Harlingen, In I. Bruinsma (red.), Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 11, 11e jaargang 1996; Harlingen, Flevodruk Harlingen bv, pp. 3-4. Cavalini, P. (1992), It`s an ill wind that brings no good, studies on odour annoyance and the dispersion, Thesis university of Groningen, Groningen University Press. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1902), Uitkomsten der beroepstelling in het Koninkrijk der Nederlanden op den een-en-dertigsten december 1899, Deel Provincie Friesland, `s Gravenhage, Belinfante. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1910), Uitkomsten der beroepstelling 1909,`s Gravenhage, Algemeene Landsdrukkerij. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1934), Uitkomsten der beroepstelling 1930, *Dl. VIII*: Inleiding en beroepsindeling, `s Gravenhage, Algemeene Landsdrukkerij. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1947), Uitkomsten van de volks- en beroepstelling, 31 mei 1947, Deel Provincie Friesland, `s Gravenhage, CBS. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1950), Uitkomsten van de volks- en beroepstelling, 1950, Deel Provincie Friesland, `s Gravenhage, CBS. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1964), 13e Algemene volkstelling, 31 mei 1960, *Deel10* Beroepsbevolking, Voornaamste cijfers per gemeente, `s Gravenhage, CBS. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1979), 1899-1979 tachtig jaren statistiek in tijdreeksen, ’s-Gravenhage, Staatsuitgeverij. Centraal Bureau voor de Statistiek, (1986), Standaard bedrijfsindeling (SBI), Dataverwerking bedrijfsactiviteiten, Den Haag, CBS, Staatsuitgeverij. Cohen-Stuart, A.B. (1910), Handel en Scheepvaart, In H. Smissaert (red.), Nederland in den aanvang der twintigste eeuw, geschetst in woord en beeld, Leiden, A.W. Sijthoff`s Uitgeversmaatschappij, pp.730-781. Daalen, R. (1987), Klaagbrieven en gemeentelijk ingrijpen Amsterdam 1865-1920, Universiteit van Amsterdam, Amsterdam, publicatiereeks sociologisch instituut. Daamen, D.D.L (1994), Hinder van geuruitstoot en industriële vervuiling, In C.J.H. Midden en G.C. Bartels, Consument en Milieu, beoordeling van milieurisico’s en sturing van gedrag, Houten / Zaventem, Bohn Stafleu Van Loghum, pp.41-55. Daru, M. (1991), Nederlands en Nederlandstalig onderzoek op het gebied van de geschiedenis van hygiëne en milieu, een verkenning, Eindhoven, Technische Universiteit Eindhoven. Departement van Binnenlandse Zaken, (1894), Uitkomsten der beroepstelling in het Koninkrijk der Nederlanden op den een-en-dertigsten december 1889, Deel Provincie Friesland, `s Gravenhage, Van Weelden en Mingelen. Derks, G.J.M , Fermo M.F. en Weezel Errens F.R , van (1994), Architectuur en stedenbouw in Friesland 1850-1940, Zwolle, Waanders Uitgevers.

194

Dieleman, J.P.C. (1991), Milieu en industrie, In J.J. Boersema (red.), J.W. Copius Peereboom en W.T. de Groot, Basisboek Milieu, , 4e herziene druk, Amsterdam, Boom Meppel, pp. 520-533. Doorn, P.K. (2002), Nederland een eeuw geleden geteld, een terugblik op de samenleving rond 1900, Amsterdam, Centraal Bureau Statistiek, Voorburg, Zeist A-D Druk. Drupsteen, Th.G. (1991). Milieurecht, In J.J. Boersema, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Basisboek Milieu, 4e herziene druk, Amsterdam, Boom Meppel, pp. 253-271. Duijvendak, M en Kooy, P. (1992), Sociale geschiedenis, theorie en thema’s, Assen / Maastricht, van Gorcum. Dijkstra, T. J. (1993), Na-zorgen voor morgen, onderzoek naar een milieukundig beoordelingmodel nazorg voormalige stortplaatsen in de provincie Friesland, Stdentenrapport nr. 71, Groningen, Interfacultaire Vakgroep Energie en Milieu (IVEM). Dijkstra, T.J. (1994), Sanering door prioritering, onderzoek naar een milieukundige beoordelingsmethode van bedrijfsactiviteiten over de periode 1800-1992, doctoraal scriptie nr. 78, Groningen, Interfacultaire Vakgroep Energie en Milieu (IVEM). Elsevier, (1982), Winkler Prins Encyclopedie in tien delen, Amsterdam/Brussel, Uitgeversmij Elsevier. Elzinga, H. (1985), De Friezen en hun Handel, In P. Karstkarel (red.), Frisia Illustrata nr. 9 tien eeuwen Friesland, Leeuwarden, De Tille. Economisch Technologisch Instituut Friesland, (1980), Werkgelegenheidsregister Friesland 1980, gemeente Harlingen, Leeuwarden, ETIF. Economisch Technologisch Instituut Friesland, (1985), Werkgelegenheidsregister Friesland 1985, gemeente Harlingen, Leeuwarden, ETIF. Eijgelshoven, P.J. (1999), Markten en Overheid, Groningen / Leiden, Wolters-Noordhof bv. Faber, J.A. (1973), Drie eeuwen Friesland, economische en sociale ontwikkelingen van 1500-1800, Leeuwarden, De Tille. Geel, R. (1987), Hoe zet ik mijn gedachten op papier, 4e druk, Muiderberg, Dick Coutinho. Geerts, G. (1999), Van Dale, groot woordenboek der Nederlandse Taal, 13e uitgave 1999, Utrecht, GrafiData Deventer bv. Geraedts, F.F.J.M. (1988), Hinderwetbescheiden 1811-1852, Broncommentaren IX, Den Haag, Staatsdrukkerij. Geurtsen, et al (1990), Stedelijke gebieden en woningbouw, Delft, TU Delft, Faculteit der Bouwkunde. Glasbergen, P.(2000), Milieu en Samenleving, In P.P.J. Driessen en Glasbergen, Milieu, samenleving en beleid, Den Haag, Elseviers Bedrijfsinformatie bv. , pp.3-28. Goudsblom, J. (1986). Openbare gezondheidszorg en het civilisatieproces. In J. Goudsblom (ed.), De sociologie van Norbert Elias, Amsterdam, Meulenhof, pp. 183-210. Gray, P. (1999), Psychology, third edition, Bostoncollege, Boston, Worth Publishers. Haeringen, van C.B. (1990), Kramers Woordenboek Nederlands, 10e herziene en vermeerderde druk, Den Haag, Van Goor Zonen Handboek Milieuvergunningen, (2004), Handboek Milieuvergunningen, jaargang 10, nr. 10, 11 maart 2004, Deventer, Kluwer. Heek, van F. (1973), Van Hoogkapitalisme naar Verzorgingsstaat, serie artikelen 1920-1970, Meppel. Heijden, van der C.G.W. P. (1999), De Tilburgse Elite aan het begin van de 20e eeuw, Tilburg. Hinte, E van (1936), Sociale en Economische Geschiedenis van Harlingen, Harlingen. Hoefnagels, H. (1966), Een eeuw sociale problematiek, de Nederlandse sociale ontwikkeling van 1850-1940, 2e druk, Roermond, J.J. Romen & Zonen uitgevers. Hollander, de A.E.M. (1993), Fysieke omgevingsfactoren en gezondheid, In D. Ruwaard en P.G.N. Kramers (red.), Volksgezondheid Toekomst Verkenning, de gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking 1950-2010, RIVM Den Haag, Sdu Uitgeverij, pp. 600-608. Homburg, E (1993a), Chemische nijverheid in de 19e eeuw, In H.W. Lintsen, Geschiedenis der Techniek deel VI, Delfstoffen, machine- en scheepsbouw, Stoom, Chemie Telegrafie en telefonie, Zutphen, Walburg Pers, pp. 151158. Homburg, E (1993b), Industrie, chemie en milieu (1750-1815), In H.W. Lintsen, Geschiedenis der Techniek deel VI, Delfstoffen, machine- en scheepsbouw, Stoom,Chemie, Telegrafie en telefonie, Zutphen, Walburg Pers, pp.159180 Hostee, E.W. (1981), Korte demografische geschiedenis van Nederland van 1800-heden, Bussum, Unieboek bv. Hooff, van W.H.P.M. (1990), De Nederlandse Machinenijverheid 1825-1914, Amsterdam, Uitgeverij NEHA. Houwaart, E.S. (1991), De Hygiënisten, artsen, staat en volksgezondheid in Nederland 1840-1890, Groningen Historische Uitgeverij. Houwaart, E.S. (1993), Medische determinanten in historisch perspectief, In D.Ruwaard en P.G.N Kramers (red.), Volksgezondheid Toekomst Verkenning, De gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking 1950-2010, RIVM Den Haag, Sdu Uitgeverij Plantijnstraat, pp. 723-726. Huizinga, J.J. (1982), Een nacht slechts van baldadigheid, In J.J. Breuker (red.), Vrienden rondom Ds. J.J. Kalma, (Freonen om ds.J.J.Kalma hinne), , Leeuwarden, De Tille, pp. 167-176.

195

Huizinga, J.J. (1989), De geschiedenis van Harlingen, In J.J. Huizinga, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Harlingen, bijdragen tot de geschiedenis van de laatste twee eeuwen, Leeuwarden, Fryske Akademie, pp. 9-37. Huizinga, J.J. (2001), Chlolera in Harlingen, In I. Bruinsma et al, Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 16, 16e jaargang 2001, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv, pp. 9-10. Hulshof, M. et al (1997), Klagen over Schiphol, oorzaken en gevolgen van geluidhinder, Publicatienr. 9, Amsterdam, Regioplan Stad en Land, Jager, W. & Vlek, Ch. (1991), Gezondheidsperceptie en Milieuverontreiniging, een literatuurstudie naar effecten van milieuverontreiniging op de waarneming van gezondheid, Groningen, Rijksuniversiteit Groningen. Jager, W. & Vlek, Ch. (1992), Hinder, stress en gedrag als reactie op milieuverontreiniging, In maandblad Gedrag en gezondheid 20 (3), pp.113-127. Jager, W. (2000), Modelling Consumer Behaviour, Proefschrift, Rijksuniversiteit Groningen, Groningen Universal Press. Jong, H. (1998), Panwurk Van Hulst, In I. Bruinsma et al (red.), Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 13, 13e jaargang 1998, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv, pp. 12-13. Jonge, de J.A (1968), De industrialisatie van Nederland tussen 1850-1914, Nijmegen, Scheltema en Holkema nv. Karstkarel G.P. (1989), De Harlinger Stadsrand in de negentiende eeuw: van stadspoorten tot ijzeren bruggen, In J.J. Huizinga, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Harlingen, bijdragen tot de geschiedenis van de laatste twee eeuwen, Leeuwarden, Fryske Akademie, pp. 163-194. Ketner, Ph. J. (1910), Nijverheid, In H. Smissaert (red.), Nederland in den aanvang der twintigste eeuw, geschetst in woord en beeld, Leiden, A.W. Sijthoff`s Uitgeversmaatschappij, pp. 538-648. Keuning, H.J. (1979), Kaleidoscoop der Nederlandse Landschappen, De regionale verscheidenheid van Nederland in historisch-geografisch perspectief, `s-Gravenhage, Martinus Nijhoff. Kickbush, J. (1986), Health Promotion, a global perspective, In Canadian journal of public health, pp. 321-326. Kingma, S. et al (1988), Friesland, de Friezen en hun visserij, In Als de Dag van Gisteren, 100 jaar Friesland, Zwolle, Waanders Uitgevers, pp.321-326 Klaver, de P.M. (1989a), De bevolkingsontwikkeling van Harlingen 1800-1980, In J.J. Huizinga, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Harlingen, bijdragen tot de geschiedenis van de laatste twee eeuwen, Fryske Akademie, Leeuwarden, De Handelsdrukkerij, pp. 39-53. Klaver, de P.M. (1989b), Bouwen en wonen 1800-1980, In J.J. Huizinga, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Harlingen, bijdragen tot de geschiedenis van de laatste twee eeuwen, Fryske Akademie, Leeuwarden, De Handelsdrukkerij, pp. 55-68. Klaver, de P.M. (1989c), Ontwikkeling van de nijverheid in Harlingen in de 19e en 20e eeuw, In J.J. Huizinga, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Harlingen, bijdragen tot de geschiedenis van de laatste twee eeuwen, Fryske Akademie, Leeuwarden, De Handelsdrukkerij, pp.69-102. Koeter-Kemmerling L. en Pulles, M.P.J. (1990), Milieuoverlast en Sociale status, een literatuurstudie naar reacties op lokale milieuverontreiniging en de relatie daarvan met sociaal-economische status, Groningen, Interfacultaire Vakgroep Energie en Milieu (IVEM). Knippenberg,H. (2001), Polarisatie en versnippering: kerk en godsdienst rond 1900, In J.G.S.J. van Maarseveen en P.K. Doorn, Nederland een eeuw geleden geteld, een terugblik op de samenleving rond 1900, Amsterdam, A-D druk, pp. 131-158. Kok, G.J. (1987), Milieu en energie, In G.J. Kok et al., Voorlichting en verandering, Groningen, Wolters-Noordhoff, pp 106-120. Koolmees, P.A. (1997), Symbolen van openbare hygiëne, Gemeentelijke slachthuizen in Nederland 1795-1940, Rotterdam Erasmus publishing Kooij, P. (1986), Sociale verandering en economische ontwikkeling in een regionaal centrum, Groningen 1870-1914, Proefschrift, Groningen, Rijksuniversiteit Groningen. Kooij P, (1994), Het landschap en de industriële samenleving, In Uit sympathie. 15 opstellen aan Taco Kastelein, Groningen RUG Sectie ESG, pp. 39-53. Kooij P, (2000), Een stad in verandering 1850-1880, In P. Kooij en V. Sleebe, Geschiedenis van Dordrecht van 1813 tot 2000 deel III, Hilversum, Uitgeverij Verloren, pp. 37-65. Korteweg, P.J. (1983), Ruimtelijk Onderzoek, Leidraad voor opzet, uitvoer en verwerking van onderzoek, Almere, Unieboek bv. Kreger, H. (1983), Beeld van de Harlinger Werken, de Oude Trekvaart en omgeving, Oosterend, Druk Van der Eems. Lans N. (2002), Per traditie vernieuwend, 225 jaar Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel, Schiedam/ Rotterdam, Plantijn Casparie. Lintsen, H.W (1987), De werking van de Hinderwet tijdens de industrialisatie van Nederland 1890-1910, In H.W. Lintsen (red.), Jaarboek voor de Geschiedenis van bedrijf en Techniek jaargang 4, Zutphen, Walburg Pers, pp.190-210. Lintsen, H.W. (1993), Stoom in ontwikkeling, In H.W. Lintsen et al (red.), Techniek in Nederland, De wording van een moderne samenleving 1800-1890 deel IV, Zutphen, Walburg Pers. pp. 111-129.

196

Ludwig, H. (1992), J. van Hulst, Sporen van een Friese tegelbakker, Stichting Monument van de maand Leeuwarden november 1992, Leeuwarden, Drukkerij Wielsma. Mackenbach, J.P. (1993), Medische zorg, positieve effecten zorg op sterfte, In D. Ruwaard en P.G.N. Kramers (red.) Volksgezondheid Toekomst Verkenning, de gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking 1950-2010, Den Haag, Sdu Uitgeverij, pp. 653-657. Mandemakers, K. (2001), De sociale structuur in Nederland rond 1900, de samenleving in perspectief van de modernisering 1850-1990, In J.G.S.J. van Maarseveen en P.K. Doorn, “Nederland een eeuw geleden geteld, een terugblik op de samenleving rond 1900, Amsterdam, A-D druk, pp. 185-208. Meer, van der Fr. (1981), Attitude en milieugedrag, proefschrift, Rijksuniversiteit Leiden. Meertens, R.W. et al (1994), Omgaan met milieurisico’s, beoordeling. Communicatie en besluitvorming, In C.J.H. Midden en G.C. Bartels, Consument en Milieu, beoordeling van milieurisico’s en sturing van gedrag, Houten/Zaventem, Bohn Stafleu Van Loghum, pp. 57-80. Mieck. I, (1990), Reflection on a typology of historical pollution, in P. Brimblecombe and C.Pfister (red.), The Silence Countdown, Essays in European Environmental History, , Berlin, London Springer-Verlag, pp. 73-80. Mieck. I, (1994), Industrialisering und Umweltschutz, In H. van Zon (red.), Milieugeschiedenis, Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen, Groningen, pp. 219-229. Ministerie van VROM, (1994), (Ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer), Thema document Verstoring, Publicatiereeks Verstoring nr.7, Den Haag, DGM Den Haag. Ministerie van VROM, (1994), Thema-document verstoring, naar een betere milieukwaliteit ten behoeve van hoogwaardige leefomgeving, In C.C.M. Gribling & J.A. Verspoor, Publicatiereeks verstoring nr. 7, Den Haag, Directoraat-Generaal Milieubeheer, Staatsdrukkerij (SDU). Ministerie van VROM, (2001a), Uniforme Bronindeling (UBI), potentieel bodemvervuilende activiteiten, Groningen, ReGister Historisch Adviesbureau en Arnhem, Arcadis Heidemij. Ministerie van VROM, (2001b), Eindrapportage stappenplan landsdekkend beeld, Den Haag, Ministerie VROM. Ministerie van VROM, (2001a), Uniforme Bronindeling (UBI), potentieel bodemvervuilende activiteiten, Groningen, ReGister Historisch Adviesbureau en Arnhem, Arcadis Heidemij. Ministerie van VROM, (2003), Schrijven aan Tweede Kamer met kenmerk BWL 2003096250 inzake vernieuwing bodembeleid, vergaderjaar 2003-2004, 28663 en 28199, nr. 13, Den Haag, Ministerie van VROM. Ministerie van VROM, (2004), Wijziging van de Wet Bodembescherming en enkele andere wetten in verband met wijzingen in het beleid inzake bodemsaneringen, vergaderjaar 2003-2004, 29462, nr. 2, Den Haag, Staatsdrukkerij (SDU). Mispelblom Beijer, H.J. (1958), Tolerantie en fanatisme, studie over verdraagzaamheid, Arnhem, Van Loghum Slaterus. Nelissen, N.J.M. et al., (1991), Milieusociologie, milieugedrag en gedragsverandering, In J.J. Boersema, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Basisboek Milieu, 4e herziene druk, Amsterdam, Boom Meppel, pp.295-312. Nielsen, C. (1992), De Zaklinnenfabriek, 1834-1892/1899, In I. Bruinsma (red.), Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen, 7e jaargang 1992, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv, pp. 8-9. Nieuwkoop, J. (1989), Bedrijfsactiviteiten en bodemverontreiniging in het verleden in Noord-Brabant, Proefschrift Technische Universiteit Eindhoven, Technische Universiteit. Noorman, G. (2001), De firma Haitsma, In I Bruinsma et al (red.), Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 16, 16e jaargang 2001, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv, pp. 20-21. Noorman, G. (2003), De firma Harmens, in I. Bruinsma et al (red.) Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 18, 18ee jaargang 2003, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv., pp. 34, 35 en 36. Obreen, H.T. (1968), Inventarisatie der archieven van de gemeente Harlingen, Bolsward. Oever, van H. (1994), Uit Het Album van Harlingen, Leeuwarden, Interboek van Seijen. Oldenhof, H. (1982), De staking in exportlsagerijen te Harlingen (maart 1914), In J.J. Breuker et al (red.), Vrienden rondom Ds. J.J. Kalma, (Freonen om ds.J.J.Kalma hinne), Leeuwarden, De Tille, pp 192-212. Opschoor, H. (1989), Na ons geen zondvloed, voorwaarden voor duurzaam milieugebruik, Kampen, Agora. Oss, van J.F. (1948), Warenkennis en Technologie Delen 1, 2 en 3, Amsterdam, New York, Londen en Brussel, Elsevier Publishing Company. Peters, J.A.V.F.M (1999), Bedrijven en milieuzonering, Den Haag, VNG Uitgeverij. Poll, van R.(1997), The perceived quality of the urban residential environment, a multi-attribute evaluation, Proefschrift, Rijksuniversiteit Groningen. Poulussen, P. (1987), Van burenlast tot milieuhinder, het stedelijke leefmilieu 1500-1800, Antwerpen. Prins, R.E.J. (1991), Hinderwet en leefklimaat in Kampen, 1875-1940, Doctoraal scriptie universiteit van Utrecht, Kampen. Provincie Fryslân, (1983), Oriënterend bodem- en grondwateronderzoek op het voormalige bedrijfsterrein van de Delftse Rubberindustrie (DRI) te Harlingen, Assen, Grontmij nv. Provincie Fryslân, (1996a), Hinderwetinventarisatie Provincie Fryslan, Rapport I Beschrijving onderzoek resultaten bijlage 3, Groningen, Historisch Onderzoeksbureau ReGister.

197

Provincie Fryslân, (1996b), BIO-project belicht deel 3, Bijzonder Inventariserend onderzoek voormalige bedrijfsterreinen, Leeuwarden, Provinciale Fryslân. Provincie Fryslân, (1996c), Historisch onderzoek, voormalige bedrijfsactiviteiten op het terrein Havenweg 1 tot en met 17, projectnummer GH-M-359, Groningen, Geschiedeniswinkel Rijksuniversiteit Groningen. Provincie Fryslân, (1996d), Historisch onderzoek naar voormalig teerfabriek Perseverantia te Harlingen, Groningen, ReGister Historisch Onderzoeksbureau. Provincie Fryslân, (1997), Historisch onderzoek van het nader onderzoek stadsgrachten Harlingen, Groningen, ReGister Historisch Onderzoeksbureau. Provincie Fryslân, (1998), Archieven en informatie bodemsanering, projectnummer MO/96-45716, Groningen, ReGister Historisch Onderzoeksbureau. Provincie Fryslân, (1999a), Kwaliteitssysteem Milieuvergunningen en Toezicht provincie Fryslân, Leeuwarden, Provincie Fryslân. Provincie Fryslân, (1999b), Fryslan in cijfers, Jaarlijkse uitgave statische gegevens van de provincie Fryslan, Leeuwarden, Provinciale Fryslân. Provincie Fryslân, (2002), Historisch Bodembestand van mogelijke vervuilde bodemlocaties, Leeuwarden, Provincie Fryslan. Provincie Fryslân, (2003), Historisch onderzoek Koningsbuurt Harlingen, Groningen, CSO adviesbureau. Pulles, M.P.J. en Cavalini, P. (1990), Belasting en hinder door stank, Groningen, Centrum voor Energie en Milieukunde (IVEM). ReGister Historisch Adviesbureau, (1993), Vooronderzoek actualisering adressenbestand voormalige bedrijfsterreinen Friesland 1920-1992, Groningen, ReGister Historisch Onderzoeksbureau. ReGister Historisch Adviesbureau, (1993), Gebruikte stoffen bij het leerproces, Groningen, ReGister Historisch Adviesbureau. ReGister Historisch Adviesbureau, (2000), Handleiding inventarisatie Hinderwetvergunningen actualisatie adressen gemeente Amsterdam, Groningen, ReGister Historisch Adviesbureau, pp 49-50. RIVM, (1989), Zorgen voor Morgen, Nationale milieuverkenning 1985-2010, Alphen a/d Rijn, Samson / Tjeenk Willink. Rolsma, A. (2002), Wet Milieubeheer vergunningverlening en handhaving in de drie noordelijke provincies, doctoraal rapport nr. 143, Groningen, Centrum voor Energie en Milieukunde (IVEM). Romein, P.A.(1993) ‘De Nederlandsche Vereeniging tegen Water- Bodem en Luchtverontreiniging’ Spieghel Historiael 28, pp. 258-262. Roo, de G. (2001), Planning per se, per saldo, over conflicten, complexiteit en besluitvorming in de milieuplanning, 3e herziene druk, Den Haag, Sdu-Uitgevers. Russell, C.A. (2000), The organic Chemical Industry to the first World War, In C.A. Russell (red.), Chemistry, Society and Environment, A new history of the British Chemical Industry, Cambridge, Redwood Books limited Trowbridge, Wiltshire. Ruwaard, D. (1993), Volksgezondheid Toekomst Verkenning, de gezondheidstoestand van de Nederlandse bevolking in de periode 1950-2010, RIVM, Den Haag, Staatsdrukkerij (SDU). Schoenmaker, G.J. (1977), Geografie als maatschappijwetenschap, Den Bosch, Malmberg. Severein, Tj. (1990), Molens in en om Harlingen een rijke historie, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv. Shahid, W. (2002), Interculturele Communicatie, Leiden, Faculteit Sociale Wetenschappen Rijksuniversiteit Leiden. Smeding, J. (1993), De Harlinger Zoutziederijen, Sic transit gloria mundi, In I. Bruinsma (red.), Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 8, 8e jaargang 1993, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv. , pp. 4-5. Smissaert, H. (1910), Wetgeving op economisch en sociaal gebied, In H. Smissaert, Nederland in den aanvang der twintigste eeuw; geschetst in woord en beeld, Leiden, A.W. Sijthoff`s Uitgeversmaatschappij, pp. 901-923. Smits, J.M. (2000), Gemeenten en beleidsuitvoering, In P.P.J. Driessen en P. Glasbergen, Milieu, samenleving en beleid, Den Haag, Elseviers Bedrijfsinformatie bv. Sociaal Cultureel Planbureau, (1994), Culturele veranderingen in Nederland, In Sociaal en Cultureel Rapport 1994, Den Haag, VUGA, pp. 495-572. Stoelinga, Th.J. (1983), Och Lieve Seun, fotoboek van Harlingen, Wijnaldum, Thor Uitgeverij bv. T. K. (1990), (Tweede Kamer; 1990), Nota Omgaan met Risico`s, vergaderjaar 1990-1991, Den Haag, Sdu Uitgeverij. Stuijvenberg van P. (1994), Economische Geschiedenis en ecologie, In H. van Zon (red.), Milieugeschiedenis, Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen, pp. 69-71. Terpstra, P. (1980), Honderd jaar Friese Landbouw, de zeventiger jaren van de 19e eeuw tot die van de 20e eeuw, Leeuwarden, Uitgeverij M.A. Seijen. Tesch, J.W.,(1975), ’65 jaar ‘Water-Bodem-Lucht’ Natuur en Landschap 29, pp.45-54. Tulder, van J.J.N. (1962), De beroepsmobiliteit in Nederland van 1919-1954, Leiden, Stenferd en Kroeze nv. Tije, ten J. (1993), Het verleden doorgronden, Proriteitsstelling van potentiële bodemvervuilende activiteiten uit de periode 1800-1920 in Friesland, Groningen, Centrum voor Energie en Milieukunde (IVEM).

198

Tijn van Th. & Zappey W.P. (1979), De 19e eeuw, In J.H. van Stuijvenberg (red.), De economische geschiedenis van Nederland, Groningen, Wolters-Noordhoff, pp. 201-259. Querido, A.(1965), Een eeuw staatstoezicht op de volksgezondheid 1865 – 1965, ’s-Gravenhage, Staatsuitgeverij Sdu. Veldman, H. (1992), Vervuild Verleden, Een methode voor historisch onderzoek naar voormalige bedrijfsterreinen in Friesland 1800-1920; Groningen, Geschiedeniswinkel Rijksuniversiteit. Verbruggen, Chr. (2002), De stank bederft ons eten, reacties op industriële milieuhinder in het 19e eeuwse Gent, Gent, Academia Press. Vereniging Oud Harlingen, (1970), Harlingen mien stadsje deel 1,Vereniging oud Harlingen, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv. Vereniging Oud Harlingen, (1974), Harlingen mien stadsje deel 2,Vereniging oud Harlingen, Harlingen, Flevodruk.Harlingen bv. Vereniging Oud Harlingen, (1990), Harlingen mien stadsje deel 3, Vereniging oud Harlingen, Harlingen, Flevodruk. Harlingen bv. Vereniging Oud Harlingen, (2000), Harlingen mien stadsje deel 4, Vereniging oud Harlingen, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv. Verheugt, J.W.P. (2001), Inleiding in het Nederlandse Recht, 11e druk, Den Haag, Boom, Juridische Uitgevers. Verkroost, A.V.M., et al (1991), Interdisciplinair milieukundig onderzoek, In J.J. Boersema (red.), J.W. Copius Peereboom en W.T. de Groot, Basisboek Milieu, 4e herziene druk, Meppel, Uitgeverij Boom, pp. 341-352. Visser, A.F. en Oswald jr. H.S. (1996), De Geschiedenis van het Harlinger Aardewerk, in Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 11, 11e jaargang 1996, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv., pp. 22-24. Visser,D.A.(1998), Onbewoonbaar verklaarde woningen, in Oud Harlingen, uitgave van de Vereniging Oud Harlingen no. 13, 13e jaargang 1998, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv., pp. 20-22. Vlek, C.A.J. (1990), Risicobeoordeling en besluitvorming over de aanvaardbaarheid van riskante activiteiten, een psychologisch besliskundige beschouwing, In C.A.J. Vlek (red), Beslissen over risicoacceptatie, Den Haag, Gezondheidsraad, pp. 1-21. Vlek, C.A.J. et al (1992), Hinder, stress en gedrag als reactie op milieuverontreiniging, In Gedrag en Gezondheid, , Den Haag, VUGA, pp. 1-25. Vliegen, M. et al (2001), De elf provinciën op de drempel van de 20e eeuw; In J.G.S.J. van Maarseveen en P.K. Doorn (red.), Nederland een eeuw geleden geteld, een terugblik op de samenleving rond 1900, Amsterdam, A-D druk, pp. 249-276. Vocht, de A. (1997), Basishandboek SPSS 7.5 voor Windows 95, Utrecht, Utrecht. Vries, H.J.M. de & Hordijk, L. (1991), Modellen in de milieukunde, In J.J. Boersema (red.), J.W. Copius Peereboom en W.T. de Groot, Basisboek Milieu 4e druk, Meppel, Uitgeverij Boom, pp.353-382. Vries, de Joh. (1983), De 20e eeuw, In J.H. van Stuijvenberg (red.), De economische geschiedenis van Nederland, Groningen, Wolters-Noordhof, pp.261-307. Vries K. en Spahr van der Hoek J.J. (1970), Friesland 1945-1970, Leeuwarden, Miedema Pers. Wal, van der J. (1998), Harlingen Weerspiegeld, Harlingen, Flevodruk Harlingen bv. Wal, van der J. (2002a), Een oude vertrouwde gast, 150 jaar Harlinger Courant, Harlingen, Flevodruk. Wal, van der J. (2002b), Harlingen en haar bruine vloot, impressies van de historische zeilvaart, Franeker, Telenga Drukkerij Wijnja G.D. (1977), Langs oude Friese windmolens, Uitgave van De Fryske Mole, Oosterend (FR.), Offsetdrukkerij fa. Van der Eems & Zn. World Health Organisation, (1947), Preambule to the Constitution of the World Health Organisation, New York, World Health Organisation. Woud, van der A. (1987), Het lege land, De ruimtelijke ordening van Nederland 1798-1848, Amsterdam, Meulenhof Informatief. Wit, A.P. (1994), De aanpak van het milieuvraagstuk vanuit sociaal dilemma perspectief, In C.J.H. Midden en G.C. Bartels, Consument en Milieu, beoordeling van milieurisico’s en sturing van gedrag, Houten / Zaventem, Bohn Stafleu Van Loghum, pp.127-141. Woude, van der S. (1982), Ferdinand Domela Nieuwenhuis in Harlingen 1870-1871, In J.J. Breuker et al (red.), Vrienden rondom Ds. J.J. Kalma (Freonen om ds.J.J.Kalma hinne), Leeuwarden, De Tille. Woude, van der S. (1984), Harlingen Toendertied, Alphen aan den Rijn. Wijga, E. (1954), Handel en Industrie in Harlingen, uitgegeven door de Vereniging tot bevordering van handel, scheepvaart en nijverheid (HSN) te Harlingen, Harlingen, Drukkerij Houbijn. Zaalberg, C.J.Ph. (1934), Gedenkboek 25 jarig bestaan arbeidsinspectie 1919-1934, onder leiding van den DirecteurGeneraal van den Arbeid, Groningen, Den Haag en Batavia, J.B. Woltersuitgevers maatschappij. Zanden, van J.L. (1985), De economische ontwikkeling van de Nederlandse Landbouw in de negentiende eeuw 18001914, Utrecht, Hes Uitgevers. Zanden, J.L. (1993), De groene geschiedenis van Nederland, Utrecht, Uitgeverij Het Spectrum.

199

Zanden, van J.L. (1997), Een klein land in de 20e eeuw, economische geschiedenis van Nederland 1914-1995, Utrecht, Uitgeverij Spectrum. Zanden, van J.L.(2000), Nederland 1780-1914; staat, instituties en economische ontwikkeling, Hilversum, Uitgeverij Balans. Zon, van H. (1983), De bestrijding van epidemieën en de zorg van voor zieken, Assen, Van Gorcum. Zon, van H. (1986), Een zeer onfrisse geschiedenis, studie over niet-industriële vervuiling in Nederland 1850-1920, ’s-Gravenhage, Staatsdrukkerij. Zon, van H. (1991), Milieugeschiedenis, In J.J. Boersema (red.), J.W. Copius Peereboom en W.T. de Groot, Basisboek Milieu 4e herziene druk, Amsterdam, Boom Meppel. Zonneveld, J.I.S. (1993), Levend land, de Geografie van het Nederlandse landschap, 4e herziene druk, Houten, Bohn Stafleu Van Loghum. Zoon J.H. (1970), Het economische gebeuren vooruitgang in achterstand, in J.J. Spahr van der Hoek en K. de Vries, Friesland 1945-1970, Leeuwarden, Miedema Pers, pp 74-93. Zijlstra, S. (1989), De kleiverwerkende industrie in en rond Harlingen, In J.J. Huizinga, L.G. Jansma en C.H.A.Verhaar, Harlingen, bijdragen tot de geschiedenis van de laatste twee eeuwen van Harlingen, Leeuwarden, Fryske Akademie, pp. 103-124.

200