Liggende ééncilinder stoommachine
Auteur: Guus Jansen
Begeleider: Dhr. R. Boeklagen
Tapuitstraat 7587BH De Lutte Opleiding: TEC / CAD College Nijmegen ACE 3D Designer
Datum: 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Voorwoord Deze scriptie is geschreven als afsluiting van een opleiding en 3 cursussen die ik gevolgd heb aan het TEC / CAD College te Nijmegen in de periode april t/m augustus 2015. Het gaat hierbij om de cursussen Autodesk® 3ds Max Basis en 3ds Max Gevorderden. Hierbij was de heer J.P. van Gastel mijn docent. Daarnaast heb ik ook gedurende een periode van 4 dagen, verspreid over twee weken de cursus Autodesk® Inventor Basis gevolgd, waarbij de heer P. Arts mijn docent was. Voor deze scriptie heb ik in overleg met de heer R. Boeklagen van genoemd College gesproken over een passende opdracht om deze opleidingen succesvol te kunnen afronden. Gezien mijn technische achtergrond als CNC draaier kwam ik op het idee om een animatie te maken waarin ik visueel kan maken hoe een stoommachine in elkaar zit en hoe deze verder werkt. Mijn dank gaat uit naar Jean-Pierre van Gastel als docent 3ds Max, naar Paul Arts als docent Inventor, naar Ronald Boeklagen als directeur en begeleider van het TEC / CAD College,
naar
Uwe Mannek van Neckar Verlag (DE) voor het verlenen van de gebruikersrechten van tekst en afbeeldingen van het boekje “Dampf 2” en naar Ruud Steinmeier van www.stoommachineinfo.nl voor het geven van toestemming voor het gebruiken van data van zijn website.
De Lutte, 16 oktober 2015 Guus Jansen
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 2 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
In Memoriam Ter herinnering aan mijn ouders.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 3 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Samenvatting In deze scriptie heb ik een aantal animaties gemaakt van een ééncilinder stoommachine met daarbij fotorealistische renderingen. Ik heb daarbij gebruik gemaakt van de Autodesk® software Inventor & 3ds Max. De onderdelen zijn door mij getekend en samengesteld in deze software. Mijn inspiratie kwam mede uit het boekje “Dampf 2” van Neckar Verlag. De tekeningen in de scriptie zijn ook afkomstig uit deze software. Verder heb ik wat over de geschiedenis van de stoommachine in de opdracht verwerkt. De scriptie is een mooie aanvulling geworden op mijn portfolio. Ik heb met veel plezier aan deze technische opdracht gewerkt.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 4 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Inhoudsopgave Voorwoord
2
In Memoriam
3
Samenvatting
4
Inhoudsopgave
5
1 Doelstelling en onderwerp
6
2 Geschiedenis
8
3 De uitvinders
9
4 De opdracht in Autodesk® Inventor
11
5 Verzamelen benodigde data
12
6 Verkrijgen gebruikstoestemming
13
7 Werkwijze
14
8 Samenstellingstekeningen
15
9 Uitwerken/construeren diverse onderdelen in Autodesk® Inventor 2016
16
10 Tekeningen opdracht
19 ®
11 Samenstellen stoommachine als Assembly in Autodesk Inventor 2016
21
12 Maken van voorinstellingen voor animatie in Inventor 2016 Studio
23
13 Importeren van samengesteld model en maken van renderingen in Autodesk® 3ds Max 2016
24
14 Fotorealistische afbeeldingen
26
15 Afbeeldingen en animatie
29
16 Conclusie
30
17 Verklarende woordenlijst
31
18 Geraadpleegde bronnen
32
19 Verantwoording afbeeldingen
33
20 Bijlagen
34
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 5 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
1. Doelstelling en onderwerp Onderwerp: Een liggende eencilinder dubbelwerkende stoommachine in beeld brengen. Waarom dit onderwerp: Ik heb een technische achtergrond in de machinebouw. Tijdens mijn carrière heb ik bijvoorbeeld fijnmechanische onderdelen voor Fokker geproduceerd voor o.a. F16 en Airbus. Aanvulling voor mijn persoonlijke portfolio en materiaal voor mijn toekomstige website. Waarom de opdracht in Inventor ? De cursussen die ik gevolgd heb bij het TEC/Cad College zijn 3ds Max Basis en aansluitend 3ds Max Gevorderden. Omdat ik voor het HBO traject was ingeschreven wist ik op voorhand dat ik een eindopdracht moest inleveren. Ik heb in die periode bewust gezocht naar een opdracht die en een mooie content voor mijn in aanbouw zijnde website is en een aanvulling zou zijn op mijn portfolio. Maar tijdens de cursussen kwam ik er thuis achter dat het technisch modelleren van onderdelen in 3ds Max geen sinecure is. En als je dan midden in een cursus zit en te horen krijgt dat Autodesk® Inventor prima samenwerkt met 3ds Max dan ga je je daar verder in verdiepen. Ik heb al ruime ervaring met het tekenpakket Solidworks van Dassault Systèmes. Via TEC/Cad College ben ik aan een Studenten versie van Autodesk ® Product Design Suite 2016 gekomen. Deze Suite bevat behalve Inventor ook 3ds Max en verder een aantal andere toepassingen. Toen deze geïnstalleerd was, ben ik eens gaan uitzoeken of er raakvlakken zijn tussen Solidworks aan de ene kant en Inventor aan de andere kant. Wat mij daarbij opviel is dat de workflow in grote lijnen overeenkomt. Natuurlijk
is
de
lay-out
van
beide
pakketten
wel
verschillend.
Tijdens de laatste lesdag van de cursus 3ds Max Gevorderden is aan het einde van deze dag door de heer R. Boeklagen aan mij als HBO student uitgelegd wat er van mij in dit traject verwacht gaat worden. En een vraag daarbij was: heb je al een idee wat je voor je opdracht wil gaan doen ? Omdat het idee van de stoommachine al veel langer in mijn achterhoofd zat, heb ik dat als opdracht voorgesteld. Maar ik heb daarbij ook direct gevraagd of ik een deel van de opdracht bijvoorbeeld ook in Inventor mocht uitwerken. Hierop kreeg ik een bevestigend antwoord. Maar gezien mijn (op dat moment) beperkte kennis van Inventor, werd mij voorgesteld om de basiscursus Inventor te gaan volgen. Na afloop van ons gesprek heb ik mij hiervoor direct ingeschreven
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 6 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Ik ben blij dat ik op dat moment die keuze gemaakt heb. Inventor is, zeker met de prima uitwisseling naar andere Autodesk® toepassingen, een uitstekende tool om dit soort opdrachten uit te voeren. Behalve dat je in Inventor alle parts kun tekenen/uitwerken, bevat Inventor ook nog een aantal zaken die het maken van een opdracht als deze eenvoudiger maken. De animaties voor deze opdracht zijn afkomstig uit Inventor. Ik heb hier voor gekozen omdat er bij export van Inventor Assembly bestanden veel essentiële data verloren gaat, om een goede animatie te maken. Voor het maken van de renderingen heb ik bewust gekozen voor 3ds Max. De bovengenoemde bezwaren zijn binnen deze renderingen geen probleem. Toch heb ik ook voor het maken van renderingen gekozen voor de 3ds Max in verband met de vele mogelijkheden die 3ds Max bied qua camera’s, belichting, materialen, enz. En verder zijn er voor het exporteren van data binnen 3ds Max beduidend meer mogelijkheden dan binnen Inventor. Kortom; De combinatie van Inventor met 3ds Max zie ik als een win-win situatie.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 7 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
2. Geschiedenis In het begin van de 19e eeuw begon de Industriële Revolutie, waarin de stoommachine een grote rol had en spierkracht van mens en dier verving. Stoommachines vind je tegenwoordig voornamelijk in musea, want verbrandings- of elektromotoren hebben op hun beurt weer de rol van de stoommachine overgenomen, maar het principe wordt nog steeds gebruikt. In o.a. het HEIM museum is nog een werkende stoommachine te bewonderen. Principe Wanneer water verhit wordt tot boven het kookpunt, gaat het van de vloeibare fase over naar de gasfase (waterdamp). Het volume dat die waterdamp inneemt is vele malen groter dan het volume van het vloeibare water. Als water dus in een gesloten vat verdampt, stijgt de druk sterk. Die hoge druk kan bijvoorbeeld gebruikt worden, om een zuiger in beweging te zetten. Op die manier zet een stoommachine dus warmte om in arbeid.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 8 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
3. De uitvinders Heron van Alexandrië Heron van Alexandrië (10-70) ontwikkelde als eerste een werkende stoommachine: de aeolipile. waardoor
de
bol
ging
draaien.
Deze
stoommachine werd in feite voortgedreven door het principe van een raketmotor. De machine was helemaal niet efficiënt en Heron kon het nergens voor gebruiken.
Denis Papin Een volgende pionier bij de ontwikkeling van de moderne stoommachine was de Fransman Denis Papin (1647-1712). Door onnauwkeurige bewerkingen van het materiaal door onbekwame werklieden mislukte zijn plannen. Robert Hooke liet uiteindelijk met dit ontwerp een constructeur een machine maken. Van zijn uitvinding zijn helaas geen afbeeldingen te vinden.
Thomas Savery Thomas Savery patenteerde uiteindelijk de eerste stoommachine onder de titel An Engine
to Raise Water by Fire (een machine om water op te pompen met behulp van vuur) Door de te hoge stoomdruk op de boiler werd de installatie onveilig en onbetrouwbaar. De enige bekende, werkende versies van zijn ontwerp werden gebruikt voor de watervoorziening in Londen.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 9 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Thomas Newcomen Hij kwam met een geavanceerder ontwerp van de stoommachine, dat werkte onder atmosferische druk, waarbij de gevaren van stoom onder hoge druk werden vermeden, en gebruikte het zuigerconcept. Door de beide systemen te combineren ontstond de eerste stoommachine die in staat was water uit de mijnen op te pompen.
James Watt Hij verhielp de structurele gebreken en
maakte
aanpassingen. een
veelzijdig
rendabel
de
nodige
Hierdoor ontstond en
apparaat.
economisch Door
het
gebruik van hogere druk in de ketels, waar James Watt zelf tegen was, vanwege
het
ontploffingsgevaar, kon dat rendement verder worden opgevoerd.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 10 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
4. De opdracht in Autodesk® Inventor Mijn ontwerpervaring ligt grotendeels in de facilitaire wereld. Bijna 15 jaar werkte ik voor een projectinrichter als 2D en 3D tekenaar. Vaak was 3ds Max daar het gebruikte systeem. Vanwege mijn technische achtergrond heb ik een basistraining Autodesk® Inventor gedaan.
Het programma heeft voor mij vele voordelen: Ik vind het een duidelijk werkbaar platform om mee te ontwerpen/tekenen. De nauwkeurigheid benadert die van de werkvloer. Ook is er prima uitwisseling van data mogelijk naar andere Autodesk pakketten waaronder Autodesk® 3ds Max en Autodesk® Showcase.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 11 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
5. Verzamelen benodigde data Voor uitwerking van deze examenopdracht heb ik gebruik gemaakt van de volgende bronnen: - Boekje
“Dampf 2”
- Website
www.stoommachine.info
- Wikipedia
(alleen afbeeldingen)
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 12 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
6. Verkrijgen gebruikstoestemming Nadat ik alle benodigde data voor deze eindexamen opdracht had verzameld wou ik zeker weten dat alle data ook zonder problemen gebruikt mocht worden. Zeker omdat er op sommige afbeeldingen “Copyright*” ligt. Daarvoor heb ik per mail contact gehad met alle partijen die daarvoor hun goedkeuring moesten verlenen. Van alle partijen heb ik toestemming gekregen om hun data te gebruiken. De kopieën daarvan vind u als bijlagen in deze scriptie bijgesloten.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 13 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
7. Werkwijze Voordat ik daadwerkelijk met de opdracht begon, heb ik nagedacht over een logische opzet en volgorde voor dit project. Na het verzamelen van de benodigde data, heb ik alle parts in Inventor uitgewerkt. Ik heb een map aangemaakt op mijn werkstation met de naam “Steam Engine Dampf 2”. In Inventor heb ik onder de optie Projects aangeven dat dit de map moet zijn waarin alles omtrent dit project is opgeslagen. In totaal heb ik 53 van de 77 parts in Inventor volledig in 3D uitgewerkt. Daarnaast zijn er nog 24 onderdelen in dit project toegevoegd, allemaal afkomstig vanuit het ContentCenter. Deze omvatten onder andere moertjes, onderlegplaatsjes, enz. De volgende stap is het samenstellen van de stoommachine in Inventor als Assembly. Binnen Inventor Studio heb ik in de Timeline* de lengte van de animatie en het aantal omwentelingen van het vliegwiel vastgelegd. Dit gebeurt in de secties Animation Options en Action Editor. De animatie wordt in totaal 60 seconden bij 24 frames per seconde. De laatste stap is het importeren van de Inventor Assembly in Autodek® 3ds Max. In 3ds Max heb ik een aantal camera’s, een neutrale achtergrond en lichtbronnen geplaatst. Daar waar nodig heb ik de geïmporteerde materialen vanuit Inventor vervangen door materialen uit de 3ds Max Arch & Design bibliotheek. Deze geven over het algemeen een wat realistischer beeld.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 14 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
8. Samenstellingstekeningen Voor de samenstellingstekeningen van de opdracht verwijs ik u naar de bladen DM02-104, DM02105, DM02-106, DM02-107, DM02-108 en DM02-109 aan het einde van deze scriptie waar ze als bijlagen zijn bijgevoegd.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 15 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
9. Uitwerken/construeren diverse onderdelen
in Autodesk® Inventor 2016
Alle benodigde onderdelen zijn door mij in Autodek® Inventor uitgewerkt als *.IPT* bestand (Inventor Part). De gebruikte units zijn mm. Verder heb ik gebruik gemaakt van de ContentCenter* waarin zich o.a. de bouten en moeren bevinden. Tevens heb ik gebruik gemaakt van de digitale bibliotheek van SKF, een leverancier van kogel- en glijlagers. Hieronder een overzicht van de getekende en andere parts met hun nummer, omschrijving, aantal en materiaal. Part no.
Aantal
Omschrijving
Materiaal
1
1
Grondplaat
Aluminium
2
4
Grondplaat steunen/voet*
Aluminium
3
2
Cilindervoet
Messing Hard
4
1
Cilinder bodem
Messing Hard
5
1
Cilinder deksel
Messing Hard
6
-
Samenstelling cilinder compleet
-
7
1
Cilinder
Brons
8
1
Cilinder mantel
Messing Hard
9
1
Schuifkast
Messing Hard
10
1
Uitlaat afgewerkte stoom
Messing Hard
11
1
As schuifkast
X5CrNi1810
12
2
Inlaat hete stoom
Messing Hard
13
1
Vorkhoofd
Messing Hard
14
1
Coulisse
Messing Hard
15
2
Geleide tong
X5CrNi1810
16
1
As voor support
X5CrNi1810
17
1
Kruiskop
Messing Hard
18
1
Hoofdas
St ETG 100
19
1
Drijfas
X5CrNi1810
20
1
Contragewicht
Messing Hard
21
1
Zuiger
Brons
22
1
Lagerhuis boven/onder 1
Messing Hard
23
1
Lagerhuis boven/onder 2
Messing Hard
23C
4
Sluitring
Messing Hard
24
1
Vliegwiel
Messing Hard
25
1
Vliegwiel*
Messing Hard
26
1
Support
Messing Hard
27
1
Handwiel omsturen draairichting
Messing Hard
28
1
Support
Messing Hard
29
2
Excenter ring
Brons
30
2
Excenter
St ETG 100
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 16 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Part no.
Aantal
Omschrijving
Materiaal
31
1
Lever
Messing Hard
32
1
Draadas 1
X5CrNi1810
33
1
Draadas 2
X5CrNi1810
34
-
Constructie omsturen compleet
-
35
1
Aanslagring
Messing Hart
36
1
Bus voor as omsturen
Brons
37
1
Poelie
Aluminium
38
2
Drijfstang excenter
X5CrNi1810
39
3
Vorkhoofd
Messing Hard
40
2
Geleide as
St35520
41
1
Greep voor handwiel omsturen
Messing Hard
42
1
Stopbus
X5CrNi1810
43
1
Meenemer
Messing Hart
44
2
Bus voor omsturen
Messing Hart
45
2
Inbusschroef ISO4026 M2x2
St
46
1
Bus
Messing Hart
47
1
Bus contragewicht
X4CrNi1810
48
1
Krukas
X5CrNi1810
49
2
Uitloopkraan condenswater*
Messing Hard
50
2
Huis uitloopkraan condenswater *
Messing Hard
51
2
Afsluiter uitloopkraan condenswater*
Messing Hard
52
2
Passtuk uitloopkraan condenswater*
Messing Hard
53
1
Bus voor as omsturen
Messing hard
54
2
Kogellager DIN625-608 (8x7x22 mm)
-
55
1
Zeskantmoer ISO4032 M3x8
St
56
6
ZeskantmoerISO4032 M2x8
St
57
1
Zeskantbout ISO1580 M3x12
St
58
4
Draadstift M5x10*
St
59
2
Inbusbout ISO4026 M2x5
St
60
2
Inbusbout ISO4026 M2x3
St
61
1
Inbusbout ISO4026 M4x12*
St
62
1
Zeskantbout ISO1207 M2.5x5
St
63
4
Inbusschroef DIN912 M1.4x10
St
64
2
Inbusschroef ISO4762 M3x8
St
65
1
Inbusbout ISO4026 M3x5
St
66
4
Zeskantbout DIN933 M3x12
St
67
4
Paspen DIN6325 2x12*
St
68
4
Onderlegring DIN125A M4
St
69
2
Inbusbout ISO4026 M2x3
St
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 17 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Part no.
Aantal
Omschrijving
Materiaal
70
1
Inbusbout ISO4026 M 2x3
St
71
1
Cilinderschroef M3x8
St
72
14
Inbusschroef ISO4762 M2x10
St
73
2
Zeskantbout DIN933 M3x5
St
74
2
Onderlegring DIN125A M3
St
75
8
Inbusschroef ISO4762 M2x16
St
76
4
Inbusbout ISO4026 M2x6
St
77
4
Zeskantbout DIN933 M4x10
St
*
Niet toegepast in deze opdracht
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 18 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
10. Tekeningen opdracht
Bovenaanzicht
Rechterzijde-aanzicht
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 19 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Linkerzijde-aanzicht
Voor- en achterzijde aanzicht
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 20 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
11. Samenstellen stoommachine als Assembly in Autodesk® Inventor 2016 Een volgende stap in deze opdracht is het samenstellen van de diverse parts van de stoommachine. Ook dit heb ik volledig gedaan in Inventor. Dit keer in het deel “Assembly”. Om de opdracht beheersbaar te houden is het eerste onderdeel (hierna te noemen part) van een “Grounded*” functie voorzien. Kort gezegd houd dit in dat het onderdeel, na op de juiste positie te zijn geplaatst, niet meer (per ongeluk) verschoven kan worden. Dit is niet alleen belangrijk voor een correcte plaatsing van de volgende parts, maar met name ook voor juiste weergave van in een later stadium nog te plaatsen camera’s. Bij plaatsing van de parts heb ik rekening gehouden met een logische volgorde. Het model is van onder naar boven opgebouwd. Een ander belangrijk hulpmiddel voor het juist plaatsen van parts in een Assembly is het “Contrainen”. Met behulp van Constrain* functies kunnen parts niet alleen statisch, maar ook dynamisch aan elkaar gekoppeld worden. Daardoor heb je binnen Inventor niet alleen de mogelijkheid parts op de juiste positie te zetten, maar ook nog bewegingsvrijheid mee te geven. Dit is met name van belang wanneer parts via een bepaalde as vrij of beperkt moeten kunnen draaien. De hoek waarbinnen de draaiing moet plaatsvinden kan via een separaat dialoogvenster worden ingesteld. Tevens bestaat binnen Inventor de mogelijkheid om parts te controleren op “Collision*” Binnen deze functie controleert Inventor hoe de parts zich gedragen wanneer bijvoorbeeld een part over een vooraf ingesteld hoek draait. Aangezien deze opdracht een van te voren bedacht en meermaals vervaardigde concept van een stoommachine behelst is deze functie in deze opdracht niet gebruikt. Een andere functie binnen Inventor is BOM*. Dit staat voor Bill of Materials. Een overzicht van alle parts die gebruikt zijn binnen Assembly. Niet alleen de parts worden in BIM getoond, maar ook de delen die via het ContentCenter aan een Assembly worden toegevoegd, zoals moeren, sluitringen enz. Een andere, eerst niet, maar later wel door mij toegepaste mogelijkheid binnen Inventor is het toewijzen van materiaal aan de diverse parts. Dit gebeurt niet in de Assembly, maar al tijdens het tekenen/construeren van de diverse parts. Wanneer in een later stadium alsnog een materiaal wordt veranderd dan kan dat eenvoudig door in Inventor via de rechter muisknop de functie “Open” te kiezen. Het geselecteerde bestand (part) wordt dan geopend, zonder de Assembly te sluiten. Dit zou eventueel ook in de Assembly kunnen door de Bill of Materials uit te breiden. Door het op de juiste manier toewijzen van materiaal aan de parts is het mogelijk om naderhand redelijk nauwkeurig het totaal gewicht van de Assembly weer te geven. Ook dit gebeurt in de eerder genoemde Biil of Materials. Wel is de door mij ingestelde Angle Contraint* binnen 3ds Max overgenomen.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 21 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Autodesk® Inventor Bill of Materials
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 22 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
12. Maken van voorinstellingen voor animatie in Inventor 2016 Studio Na het tekenen/construeren van de diverse parts en het samenstellen hiervan in een Assembly heb ik in Inventor Studio de instellingen gemaakt voor de animatie. Hierbij heb ik rekening gehouden met de complexiteit van het model. Vanwege het grote aantal parts in de Assembly en de daarbij nog toegevoegde onderdelen uit de ContentCenter heb ik gekozen voor een animatie. Deze is te zien vanuit verschillende camerastandpunten. Ook heb ik gebruik gemaakt van de Fade* functie binnen Inventor. Hiermee is het mogelijk om een of meerdere parts gedurende het tijdsbestek van de animatie te laten vervagen dan wel helemaal te laten verdwijnen. Hiermee komen niet alleen de van de normale positie niet of slecht zichtbare onderdelen beter tot hun recht, ook de achterliggende techniek wordt hierdoor duidelijk beter zichtbaar. In dit stadium van de opdracht heb ik er tevens voor gekozen om materialen aan de Assembly toe te voegen. Ik heb gekozen voor materialen uit de Autodesk ® Material Library. Dit is de “standaard” materialen bibliotheek die Autodesk® bij bijna al zijn producten toepast. Autodesk® noemt dit een zgn. “Shared” Library. Dit houdt in dat op een centrale plek op het werkstation of server deze map met bestanden te vinden is. Alle geïnstalleerde producten uit de Autodesk® Family verwijzen dan automatisch naar deze map. Dit heeft dan het voordeel dat toegepaste materialen in een ontwerp, wanneer dit ontwerp in een andere toepassing wordt geopend, hierbij de materialen niet verloren gaan. De animatie binnen deze scriptie is volledige afkomstig van Inventor Studio.
Waarom de animatie in Inventor Studio ? Binnen een Assembly van Inventor wordt gebruik van gemaakt van vele plaats bepalende oplossingen. Bij Inventor heten deze “contraints”. Het is mogelijk dat een part niet één maar meerder constraints heeft. Ondanks het feit dat zowel Inventor als 3ds Max van Autodesk ® afkomstig zijn, gaat er bij het overzetten van Inventor naar 3ds Max belangrijke data verloren die essentieel is voor het maken van een goede animatie. Verder biedt Inventor Studio een aantal interessante tools, die je kunt gebruiken om parts binnen de Assembly aan of uit te zetten. Om zo bijvoorbeeld achter- of inliggende parts beter zichtbaar te maken. Bij het maken van een animatie in Inventor Studio, (of beter het renderen ervan) loop je al direct tegen een beperking aan. Inventor Studio heeft maar twee soorten bestanden om animaties op te slaan. Een daarvan is het achterhaalde WMV bestand. De andere is AVI. Nadeel van AVI is, dat animaties in omvang wel heel groot worden. Om dit op te lossen heb ik binnen Inventor Studio de codec XVID gebruik. Het bestandformaat blijft AVI, maar met MPEG ondersteuning. Bestanden zijn daardoor aanmerkelijk kleiner. Soms wel tot factor 5.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 23 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
13. Importeren van samengesteld model en maken van renderingen in Autodesk® 3ds Max 2016 De volgende stap in deze opdracht is het maken van fotorealistische afbeeldingen in de toepassing Autodesk® 3ds Max 2016. Tot voor versie 2016 kende Autodesk® in 3ds Max twee “smaken”. De eerste was de standaard versie. De andere de “Design” versie. In de loop van de jaren werden beide versies bijna identiek aan elkaar. Vandaar dat Autodesk ® heeft besloten om met ingang van versie 2016 nog maar één uitvoering op de markt te brengen. Deze versie is als aparte, alleenstaande toepassing op de markt verkrijgbaar. Maar ook als een onderdeel binnen van wat Autodesk® Suites noemt. Deze suites zijn in verschillende samenstellingen te koop. Voor elk vakgebied bestaat er wel een suite. Zelf ben ik in het bezit van de zgn. Autodesk® Product Design
Suite 2016, met daarin onder andere:
Autodesk® Inventor
Autodesk® 3ds Max
Autodesk® Showcase
Autodesk® Autocad Mechanical
Autodesk® Recap Binnen 3ds Max is er een mogelijkheid om een *.Iam* (Inventor Assembly) bestand direct zonder overzetting te importeren. Via een scherm kun je op voorhand een keuze maken welke variabelen en/of voorkeuren je bij de import wilt zien. Denk hierbij bijvoorbeeld aan lagen, kleuren, materialen enz. Ook bestaat er de mogelijkheid om aan het geven wat de units zijn en hoe de Z-as gepositioneerd is.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 24 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
Na importeren van het bestand heb ik een 5-tal cameraposities bepaald. Ik heb hiervoor de nieuwe 3ds Max Physical Camera* gebruikt. Deze is ontstaan uit samenwerking met de ChaosGroup, onder andere bekend van de in de 3D wereld veel gebruikte VRAY renderengine*. Een groot voordeel ten opzichte van de “oude” standaard camera’s van 3ds Max is dat deze veel foto-realistische* afbeeldingen kunt laten zien dan voorheen. En heeft tevens als voordeel dat je in tegenstelling tot de vorige camera’s per camera exposure en stopwaarden kunt instellen.
Als renderengine heb ik voor iRay* gekozen. Dit is een ontwikkeling van Autodesk® in samenwerking met Nvidia®. De laatste is vooral bekend vanwege de ontwikkeling van hoogwaardige grafische kaarten voor verwerking van grote hoeveelheden data uit diverse toepassingen. Dit wordt in de praktijk aangegeven met GPU. Dit staat voor Graphic Processor Unit. Het renderen via dit soort kaarten heeft als bijkomend voordeel dat de processor (CPU) niet of nauwelijks belast word en daardoor processen die nog op de achtergrond lopen niet gehinderd worden. Het ”toverwoord” hierbij is CUDA. Een CUDA core is een soort van processor. Ook hier geldt: hoe meer CUDA cores hoe beter. De moderne grafische kaart heeft tegenwoordig meer dan 2000 van dit soort cores aan boord. Binnen 3ds Max, maar ook binnen andere 3D toepassingen zoals Blender3D* en Cinema4D* (Maxon) is het tegenwoordig mogelijk de kaart optimaal te benutten door middel van interne configuratie. Een ander bijkomend voordeel van iRay is de mogelijkheid om via een (eventueel via 2e display) een “Active Shade Mode” in te stellen. In dit separate scherm kun je direct zien wat het resultaat is wanneer je bijvoorbeeld een camera aanpast of een lamp toevoegt. Een optie waar ik ook gebruik van heb gemaakt is het maken van renderingen in de “Cloud*” van Autodesk®. Hiervoor het je wel een account nodig en credits*. Een voordeel van CloudRendering is dat je, met name bij grote scenes, geen belasting van je systeem hebt. Het is een kwestie van inloggen, voorwaarden instellen en zodra de opdracht klaar is krijg je daarvan een melding in je mailbox.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 25 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
14. Fotorealistische afbeeldingen
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 26 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 27 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 28 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
15. Afbeeldingen en animatie De afbeeldingen en animatie van dit project vind u separaat bijgesloten op de DVD achterop de achtercover van deze scriptie.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 29 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
16. Conclusie Het was en is nog steeds nog een leerzame opdracht. Geplande opdrachten lopen nooit zoals je verwacht. Ik heb hieruit ook een aantal zaken geleerd. Er zijn altijd wel een hobbels op de weg te vinden. Een daarvan is het regelmatig crashen van zowel 3ds Max als Inventor. Zelfs ondanks het toch wat over bemeten werkstation van mijn kant. Mijn zoektochten op het web bevestigen dit soort problemen bij andere gebruikers met regelmaat. En een ding is zeker; de opmerkingen die je op internet vind over “altijd de drivers up-to-date” houden blijkt niet altijd de waarheid in. In mijn geval bleek de laatste driver van Nvidia zeker niet de beste te zijn, maar juist voor 99% van de gevallen van crashen de boosdoener te zijn. De uitwisselbaarheid van opdrachten binnen de verschillende toepassingen van Autodesk ® is naar mijn idee prima. Niet alleen de eerder in deze scriptie besproken transporteerbare materialen kosten in deze opdracht veel minder werk, maar ook de in Inventor gebouwde Assembly is zonder problemen over te zetten naar 3ds Max. Er zullen ongetwijfeld andere of betere oplossingen zijn om tot een gewenst eindresultaat te komen. Maar ik ben van menig, zeker na het maken van deze opdracht, dat Autodesk® er in geslaagd is een volwaardig pakket op de markt te zetten, waarin bijna elke tak van sport te beoefenen is. Een ding heb ik zeker ontdekt gedurende deze periode. Ik kom uit de Facilitaire wereld, maar heb door middel van deze examenopdracht geleerd (en gemerkt) dat ik het vervaardigen van technische opdrachten zeker net zo leuk vind. Conclusie: de eindproducten van deze opdracht zijn dan ook een mooie aanvulling op zowel mijn portfolio als op mijn toekomstige website.
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 30 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
17. Verklarende woordenlijst Angle Constraint
Bepalen van een draaihoek van een of meerdere parts
Assembly
Samenstelling van zowel parts als externe delen
Blender3D
Open Course 3D Teken- & Animatie Software
BOM
Bill of Materials, overzicht toegepaste parts
Cinema4D
High End 3D Visualisatie Software
Cloud
Opslagruimte op externe harddrive via netwerk
Collision
Optie om te kijken waar parts met elkaar in aanraking komen
Contentcenter
Autodesk® bibliotheek met grote database aan schroeven, moeren, enz.
Constrain
Verzamelnaam voor manieren om onderdelen aan elkaar te verbinden
Copyright
Bescherming van eigendomsrechten
Credits
Gebruikers”punten” meestal tegen betaling
Fade
Het gedeeltelijk of geheel laten verdwijnen van parts in een animatie
Grounded
Vastzetten van een part op een bepaalde X,Y,Z positie
iRay
Door Autodesk® ontwikkelde Render Engine
Physical Camera
Uit VRAY Camera voortkomende camera voor 3ds Max
Render Engine
Algemene naam voor soort Render toepassing
VRAY
Door ChaosGroup® ontwikkelde Render Engine
*.Iam
Autodesk® Inventor Assenbly (samenstelling)
*.Ipt
Autodesk® Inventor Part (onderdeel)
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 31 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
18. Geraadpleegde bronnen
Boeklagen, R, ir. , Inventor 2015, 1e druk, Nijmegen 2014
Ascent, Autodesk® Inventor 2013, Introduction to Solid Modelling, 1e druk, part 1, 2012
Ascent, Autodesk® Inventor 2013, Introduction to Solid Modelling, 1e druk, part 2, 2012
Mannek, U, Dampf 2, 3e druk, 2000
Steinmeier, R, www.stoommachine.info
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 32 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
19. Verantwoording afbeeldingen Voorkant
Eigen werk
Pagina 6
Wikipedia
Pagina 7
Wikipedia
Pagina 8
Wikipedia
Pagina 9
Wikipedia
Pagina 10
Wikipedia
Pagina 21
Boekje “Dampf 2”
Pagina 22
Boekje “Dampf 2”
Pagina 24
Schermafdruk Autodesk® Inventor 2016
Pagina 26
Schermafdruk Autodesk® 3ds Max 2016
Pagina 27
Schermafdruk Autodesk® 3ds Max 2016
Pagina 28
Eigen werk
Pagina 29
Eigen werk
Pagina 30
Eigen werk
Bijlagen: DM02-104
Eigen werk
DM02-105
Eigen werk
DM02-106
Eigen werk
DM02-107
Eigen werk
DM02-108
Eigen werk
DM02-109
Eigen werk
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 33 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015
Eencilinder stoommachine
ACE 3D Designer
20. Bijlagen 1. Toestemming
Uwe Mannek
Boekje “Dampf 2”
2. Toestemming
Ruud Steinmeier
website www.stoommachine.info
3. Samenstellingstekeningen DM02-104 t/m DM02-109
* Dit woord is terug te vinden in de verklarende woordenlijst op pagina 33 34 Guus Jansen
Datum 16 oktober 2015