LICHT VAN NOBLE LIGHT
Noble Light.....
….. the best for your sight!
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
2
Elektromagnetische straling
Het zichtbare licht
nm 1013ZWEEDSE MIJL FM KM MW 1011 KW METER VHF 10 9 TV RADAR 10 7 INFRAROODSTRALING 10 5 ZICHTBAAR LICHT DE ZON
GOLFLENGTE nm IR
780
ROOD
700
ORANJE GEEL
600
GEVOELIGHEID OOG
10 3 UV-STRALING 10
RÖNTGENSTRALING
GROEN 500
GAMMASTRALING 10-1 10-3 KOSMISCHE STRALING 10-5 10-7
BLAUW
10-9 10-11 10-13
400 VIOLET UV
380
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
3 Peesvlies
Oog
Vaatvlies Netvlies Hoornvlies Gele vlekken
Lens Pupil Lens- (ciliaire) spier
Blinde vlekken
Glaslichaam Iris Gezichts zenuw
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
4
Gevoeligheid oog
RELATIEVE GEVOELIGHEID
0,8 NACHT
DAG
Staven
Kegels
0,6
De kegels reageren voornamelijk op het geel-groene deel van het spectrum. Maximale ontvankelijkheid wordt bereikt bij 555 nm.
0,4
0,2
De staven reageren op duisternis en hebben een maximale ontvankelijkheid bij 507 nm.
0 400
500
600
700 GOLFLENGTE
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
5
80% van alle informatie krijgen we via het gezichtsvermogen.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
6
Accommodatievermogen - leeftijd
ACCOMMODATIEVERMOGEN
10
5 BRIL NODIG
Het oog wordt ouder en de spieren worden stijf. De elasticiteit van de lens vermindert. Meer licht is nodig en de behoefte aan een bril ontstaat.
10
20
30
40
50
60 LEEFTIJD (JAAR)
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
7
Schaduwen
”Slechte schaduwen” zijn schaduwen die door onjuist geplaatste verlichting ontstaan. Harde schaduwen krijgen we door een onvoldoende armaturen.
”Goede schaduwen”
maken het makkelijker om te begrijpen wat we zien. Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
8
Verblinding
Donkere kamer
Verblinding onstaat door het verkeerde soort armatuur of door onjuist geplaatste armatuur. Verblinding door reflectie komt door glanzende instrumenten en spiegelende oppervlaktes.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
9
Verblindingsbescherming
De vorm van verblindingsbescherming is van zeer grote betekenis. Door effen oppervlaktes op de bovenkant van het rooster wordt het licht in bepaalde gevallen wel tot 30% geabsorbeerd. Rondstralende armaturen met prismaroosters zijn daarom ongeschikt voor de behandelkamer.
Verblinding kan worden voorkomen doordat de armatuur is voorzien van een effectieve verblindingsbescherming zodat alleen het juiste wordt verlicht.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
10
Verlichtingssterktes In de schaduw van een boom 10 000 Lux
Zonlicht 100.000 Lux
Kantoor 1.000 Lux
Maanlicht < 1 Lux
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Visuele veiligheid–
Verlichtingssterkte
11
% 100
VISUELE VEILIGHEID
80
60
40
20
Veiliger kijken door hogere verlichtingssterkte.
0 10
100
1000
10 000 100 000 20 000 VERLICHTINGSSTERKTE (LUX)
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
12
Visuele snelheid
Contrastgevoeligheid Verlichtingssterkte Door hogere verlichtingssterkte eenvoudiger en sneller kijken en minder contrasten ervaren.
CONTRASTGEVOELIGHEID
VISUELE SNELHEID
800
40
400
20
200
10
10
100
1000
10 000 100 000 20 000 VERLICHTINGSSTERKTE (LUX)
10
100
1000
10 000 100 000 20 000 VERLICHTINGSSTERKTE (LUX)
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
13
Gezichtsscherpte - Verlichtingssterkte GEZICHTSSCHERPTE
Door hogere verlichtingssterkte is de gezichtsscherpte beter en worden minder details ervaren.
2,2 2,0
Max gezichtsscherpte wordt verkregen bij ong.
20.000 lux.
1,8 1,6
1,4 1,2
1,0 10
100
1000
10 000 20 000
100 000
VERLICHTINGSSTERKTE (LUX)
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
14
Leeftijd - Verlichtingssterkte
20 jaar
40 jaar
60 jaar
Uit de plaatjes blijkt dat iemand van 40 twee keer zo veel licht nodig heeft als iemand van 20. Iemand van 60 heeft 10 keer zo veel licht nodig om dezelfde visuele prestatie te bereiken. Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Verlichtingssterkte
15
1:4 Als de operatielamp de enige verlichting is in de operatiekamer raken de ogen van het personeel snel vermoeid omdat de ogen zich voortdurend moeten aanpassen (adapteren) aan de verschillende verlichtingsvormen. Als de tandarts zijn blik verplaatst van de sterk verlichte mondopening naar het blad om een instrument te pakken……. …….daarna is weer sprake van een verblinding als de blik weer naar de mondopening wordt gericht. De ogen kunnen zich niet snel genoeg aanpassen aan het sterke licht van de operatielamp. In de verlichtingsverhouding mogen variaties tussen de operatielamp en het operatieveld niet hoger zijn dan 1:4. Dit betekent dat de ruimteverlichting ong.5000 lux moet zijn. Door voortdurende ontwikkeling van nieuwe operatielampen, vezellicht, instrumenten enz. is het steeds noodzakelijker om voldoende Noble Light AB ruimteverlichting te hebben.
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Samenvatting:
16
Uit eerder vastgestelde problemen is duidelijk gebleken dat kwantitatieve en kwalitatieve eisen aan de verlichting voor tandartsen noodzakelijk zijn.
KWANTITATIEVE EISEN: Hoge verlichtingssterkte van ong. 5000 lux in de ruimte en een laag energieverbruik.
KWALITATIEVE EISEN: Optimale kleurweergave, minimale verblinding en minimale warmtestraling.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
TEST
17
Plaats een luxmeter op 80 cm afstand van de mondholte die verlicht moet worden door de operatielamp. Stap daarna ong. een ca. ½ meter uit het operatieveld. Loop 2-3 keer terug naar de oorspronkelijke positie van de luxmeter. Uit de hoge uitslag blijkt hoe extreem de oogspier wordt belast. Uw luxmeter zou in het buitenste gebied 5000 lux moeten aangeven.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Hoe wordt aan de kwantitatieve eisen voldaan?
18
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
19
1:4 ong. 20 000 lux
ong. 5 000 lux De ruimteverlichting moet ter hoogte van het hoofd van de patiënt ong. 5000 lux zijn. Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Reflectiegetallen
20
Voor een optimaal effect van een armatuurinstallatie is het wenselijk dat het plafond, de muren en de vloer een bepaald deel van het invallende licht reflecteren. • Het plafond zou ong. 90% moeten reflecteren • Muren met ramen zouden ong. 70-80% moeten reflecteren • Overige muren zouden ong. 70% moeten reflecteren • Uitrusting en meubels zouden ong. 40% moeten reflecteren • De vloer zou ong. 20-30% moeten reflecteren Om dit te bereiken is het belangrijk om kleurstelling en verlichting gelijktijdig af te stemmen. Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
21
Kleurtemperatuur
Kleurenspectrum bij zgn. tl5-buizen. Kleurtemperatuur 5200 Kelvin.
400
500
600
700 nm
Uit bovenstaande curve blijkt het verschil in kleurtemperatuur tussen een gloeilamp en daglicht. De gloeilamp geeft een geelrood licht. 400
500
600
700
nm
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
22
Kleurtemperatuur - Energiedichtheid RELATIEVE ENERGIE Daglicht
400
Gloeilamp
500
600
700nm
400
500
tl-buis - warmwit
400
500
600
600
700nm
tl-buis - daglicht
700 nm
De ruimteverlichting van de operatiekamer zou een verlichtingssterkte van 5000 lux moeten hebben. De zgn. fluorescerende buislampen met een kleurtemperatuur van 6000 Kelvin geven een zeer koud, blauw licht af. Noble Light heeft daarom gekozen voor een tl-buis met een kleurtemperatuur van ong 5200 Kelvin.
400
500
600
700nm
400
500
600
700nm
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
23 Wit licht
Rood oppervlak
Alleen rood licht wordt gereflecteerd Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
24
Licht en kamertemperatuur
Noble Light
300 watt 700
watt/m2
120 watt
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
25
Licht - Warmte
Met zonwering aan de binnenkant van het raam wordt 56% van de warmte binnengelaten. Met zonwering tussen de ramen wordt 35% van de warmte binnengelaten. Met zonwering aan de buitenkant van de ramen wordt slechts 9% van de warmte binnengelaten. Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Hoe wordt aan de kwalitatieve eisen voldaan?
26
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Rooster
27
De verblindingsbescherming van Noble Light zorgt door zijn optimische vorm voor een optimale lichtefficiëntie. Hiermee wordt maximale lichtefficiëntie bereikt en het verblindingrisico is miniem. Verspreidingshoek 56°. Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
IR-filter, die als standaard gelden, houden de neerwaartste 28 warmtestraling tegen.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
De armatuur is volledig geventileerd en werkt met bovendruk. Daarmee wordt 29 voorkomen dat stof naar binnendringt waardoor de lichtefficiëntie verslechtert. De lucht wordt schoongemaakt door een eenvoudig te vervangen filter.
% 100
80
Aangetoond is dat bij zgn. open armaturen het lichtverlies tot 30% kan oplopen.
60
40
Om maximale verlichtingssterkte te bereiken zijn computerberekende reflectoren gebruikt.
20
De ventilator draait op een laag toerental en is bijna geluidloos - slechts 31 dBA.
0 -10
0
10 20 30
40
50
60
70
80 °C
Door een geïntegreerd be- en ontluchtingssysteem is het effect van de tl-buis optimaal. Het maximale effect van 100% wordt bereikt omdat de lucht rond de tl-buis op ong. 35° wordt gehouden. Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
30 Een laag energieverbruik betekent een stroomverbruik dat ong. 30% lager ligt dan bij gewone armaturen.
%
100
a=60%
Het elektronische HF-systeem < 35 kHz zorgt er ook voor dat het licht absoluut stabiel is vergelijking met conventionele systemen < 50 Hz. Ballast/Starter circuit – inductive 50 Hz % 0 10
ms
20
t
Met normale reactoren bestaat het gevaar datr een stroboscoopeffect optreedt (d.w.z. dat roterende instrumenten de andere kant op lijken te draaien). Het elektrische controlesysteem met de nieuwe 16 mm tl-buizen geeft een flikkeringsvrij licht en dat is zeer prettig voor het menselijk oog. Door ons nieuwe elektronische systeem vermindert het stroboscoopeffect en de tlbuis gaat direct aan.
a=14%
100
Elektronische HF-apparatuur met HFregulator ca. 35 kHz
0 10
ms
20
t
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Plaatsing armatuur
31
Plaatsing van de ruimteverlichting conform bovenstaande alternatieven hebben o.a. twee aanzienlijke nadelen: 1
Als de armaturen aan de kant van de tandartsstoel worden geplaatst, werken de tandarts en zijn assistente in hun eigen schaduwen.
2
Door het vierkant op afstand vermindert de verlichtingssterkte.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
32
Verlichting - Afstand
1 LUX
LUX
L
400
2L
300
1/4 LUX
2 m
200
A
B
100
S
0 S
1
2 m
Door het vierkant op afstand vermindert de verlichtingssterkte. De afstand tussen het werkoppervlak en de lichtbron (B) is groter dan wanneer de lichtbron direct boven de patiënt zou hangen (A).
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Besparing 30%….
33
….door een elektronisch controlesysteem in combinatie met de nieuwe generatie van 16 mm tl-buizen. Fluorescerende tl-buizen gaan direct aan. Het licht is absoluut stabiel en het energieverbruik daalt met ong. 30%.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
Plaatsing armatuur
34
Noble Light
0,5 m.
1,4 m.
5.000 LUX
0,8 m.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
4 20 000 1 5 000
35
LUX
Door juiste verlichting wordt werken makkelijker en voorkomt stress en vermoeide ogen. Een tandarts heeft voor de mondholte een operatielamp nodig van ong. 20 000 lux.
5.000 LUX
20.000 LUX
Uit onderzoeken blijkt dat de verhouding tussen de operatieverlichting en de ruimte niet groter dan 1:4 moet zijn. In de ruimte is dus ong. 5000 lux nodig. Met computerberekende reflectoren van puur aluminium wordt een maximale lichtefficiëntie bereikt.
Noble Light armaturen geven een reflectievrij licht dat voldoet aan de huidige strenge eisen.
Noble Light AB
LICHT VAN NOBLE LIGHT
%
36
&
#
( # &" & ! (
# #' Noble Light AB Box 2100 433 02 SÄVEDALEN, Sweden Tel: +46313367660 E-mail:
[email protected] www.noblelightab.se
Noble Light AB
