LevensEinde InformatieForvm
Opleidingen
www.leif.be
Het LEIF project is een open initiatief en bestaat uit mensen en verenigingen die streven naar een waardig levenseinde voor iedereen, waarbij respect voor de wil van de patiënt voorop staat.
Vormingsbrochure academiejaar 2011 - 2012 • Opleidingen voor artsen (LEIFartsen) • Opleidingen voor andere zorgverleners (verpleegkundigen [LEIFnurses], apothekers, psychologen, kinesisten, moreel consulenten, pastores, maatschappelijk werkers…)
Leiflijn 078 15 11 55
LevensEinde InformatieForvm In deze brochure vindt u informatie omtrent de LEIFopleidingen 2011-2012 voor artsen enerzijds, voor andere zorgverleners (verpleegkundigen, apothekers, psychologen, kinesisten, moreel consulenten, maatschappelijk werkers, pastores,…), anderzijds.
LEIFartsenopleiding Artsen zijn niet altijd op de hoogte van alle wettelijke mogelijkheden bij het levenseinde: de wet patiëntenrechten, de wet palliatieve zorg en de euthanasiewet. Daarom werd in 2003 van start gegaan met een korte maar intensieve training in deze problematiek. De opleiding tot LEIFarts is verspreid over 5 zaterdagen en is geaccrediteerd (ethiek & economie) en leidt tot een certificaat. LEIFartsen kunnen door hun collega-artsen gevraagd worden om advies bij moeilijke beslissingen bij het levenseinde. Bovendien voorziet de euthanasiewet in een verplichte raadpleging van een tweede arts (en bij niet-terminale patiënten van een derde arts). In de dagelijkse praktijk is het vaak niet eenvoudig om een bevoegde en onafhankelijke arts te vinden. Hiervoor kunnen de LEIFartsen gevraagd worden. LEIFartsen zijn dus huisartsen en ziekenhuisartsen die een opleiding volgden i.v.m. de problematiek van euthanasie, beslissingen bij het levenseinde en die de mogelijkheden kennen van de palliatieve zorg in Vlaanderen en Brussel.
LEIFopleiding voor andere zorgverleners (verpleegkundigen [LEIFnurses], apothekers, psychologen, kinesisten, moreel consulenten, pastores, maatschappelijk werkers,…) Verpleegkundigen en andere zorgverleners hebben duidelijk behoefte aan opleiding over de beslissingen bij het levenseinde. Ze staan heel dicht bij de patiënt en worden nog al te vaak niet bij het beleid betrokken. Bovendien worden frequent taken naar verpleegkundigen gedelegeerd waarvan de intenties niet altijd even duidelijk zijn. Zoals voor de artsen voorziet hetzelfde LEIF-forum ook in opleiding en vorming voor verpleegkundigen en andere zorgverleners. Deze zullen tijdens de opleiding inzicht verwerven in de diverse beslissingen.
Permanente vorming Er wordt tevens voorzien in continue vorming in verschillende werkvormen. Ook in 2011 en 2012 organiseren we o.a. een symposium en intervisie (voor meer informatie: www.leif.be).
Inhoud LEIFartsenopleiding 2011-2012 ..................................................................................p. 3 LEIFopleiding 2011-2012 (najaar en voorjaar) ............................................................p. 5 Praktische informatie ....................................................................................................p.7
2
LEIFartsenopleiding 2011-2012 1. Introductie (9u00 - 16u00) • Voorstelling van de opleiding en kennismaking
(30’)
Paul Destrooper
• Beslissingen aan het levenseinde met inbegrip van de plaats van LEIF
(90’)
Wim Distelmans
• De wetten betreffende patiëntenrechten en palliatieve zorg
(75’)
Manu Keirse
• De wet betreffende euthanasie en een begrippenkader met o.a. ondraaglijkheid, uitzichtloosheid
(150’)
Etienne De Groot Wim Distelmans
>> Datum: zaterdag 24 september 2011
2. Zorg bij het levenseinde (9u00 - 16u00) • Het mensbeeld in de zorg
(120’)
• Thema’s en organisatie van palliatieve zorg
(75’)
Johan Braeckman Wim Distelmans Paul Destrooper Christina Vanderhaeghe
• Thema’s bij beslissingen aan het levenseinde met o.a. (150’) depressie, palliatieve sedatie, vrijwilligheid
Wim Distelmans
>> Datum: zaterdag 15 oktober 2011
3. Voorafgaande zorgplanning (ACP) en de praktijk van de euthanasie (9u00 - 13u00) • Wilsverklaringen in een voorafgaande zorgplanning (ACP) met de mogelijkheden van de LEIFlijn en het LEIFblad
(105’)
Christophe Lemmens
• De praktijk van de euthanasie en de LEIFarts a.h.v.de LEIFdraad
(120’)
Wim Distelmans
>> Datum: zaterdag 26 november 2011
www.leif.be 3
4. Spelers in het beslissingsproces aan het levenseinde (9u00 - 13u00) • Communicatie met familie en nabijen: mogelijkheden en valkuilen
(90’)
Manu Keirse
• Onderzoeksresultaten aangaande levenseindebeslissingen
(60’)
Johan Bilsen, Luc Deliens
• Juridische kanttekeningen bij beslissingen bij het levenseinde
(75’)
Evelien Delbeke
>> Datum: zaterdag 11 februari 2012
5. Communicatie als LEIFarts (9u00 - 16u00) • Praktijkdag met verschillende roloefeningen
Magriet De Maegd Johan Heestermans Wim Schrauwen Mieke Verdin
>> Datum: zaterdag 24 maart 2012
6. Continue vorming • Intervisiegroepen
Paul Destrooper Wim Distelmans e.a.
In de verschillende regio’s worden groepen gevormd om de praktijk te bespreken en elkaar te consulteren De data en plaats van samenkomst zullen in de loop van de opleiding bekend gemaakt worden via mail en website.
4
LEIFopleiding 2011-2012 voor andere zorgverleners (verpleegkundigen [LEIFnurses], apothekers, psychologen, kinesisten, moreel consulenten, pastores, maatschappelijk werkers, …)
1. Introductie (9u30 - 16u00) • Kennismaking en de praktijk van levenseindebeslissingen in de eigen werksituatie
(60’)
Paul Destrooper
• Beslissingen aan het levenseinde met inbegrip van de plaats van LEIF
(90’)
Wim Distelmans
• Thema’s en organisatie van palliatieve zorg
(90’) Christina Vanderhaeghe
• Onderzoeksresultaten aangaande levenseindebeslissingen
(75’)
Johan Bilsen Luc Deliens
>> Data: dinsdag 20 september 2011 / dinsdag 14 februari 2012
2. Wetgeving aangaande beslissingen bij het levenseinde (9u30 - 16u00) • De wet betreffende patiëntenrechten en de wilsverklaring
(75’)
Christophe Lemmens
• Casuïstiek
(75’)
Christophe Lemmens
• De wetten betreffende palliatieve zorg en euthanasie en de wilsverklaring
(90’)
Etienne De Groot Wim Distelmans
• De toepassing van de wet betreffende euthanasie en zijn grenzen
(75’)
Etienne De Groot Wim Distelmans
>> Data: dinsdag 4 oktober 2011 / dinsdag 28 februari 2012
3. De praktijk van de beslissingen bij het levenseinde (9u30 - 16u00) • Juridische kanttekeningen bij beslissingen bij het levenseinde
(90’)
Evelien Delbeke
• Casuïstiek
(60’)
Evelien Delbeke
www.leif.be 5
• Voorafgaande zorgplanning (ACP) met de mogelijkheden van de LEIFlijn en het LEIFblad
(60’)
Paul Destrooper
• Oefenen met de beslissingen aan het levenseinde: casuïstiek de mogelijkheden van de LEIFlijn en het LEIFblad
(105’)
Paul Destrooper Patrick Simons François Pauwels Kris Van de Gaer
• Het mensbeeld in de zorg
(120’)
Johan Braeckman Freddy Mortier
• De praktijk van de euthanasie a.h.v.de LEIFdraad en het begrippenkader met o.a. ondraaglijkheid en uitzichtloosheid
(120’)
Wim Distelmans
• Oefenen met zorgmodellen en de spelers in de communicatie bij Beslissingen aan het levenseinde: patiënt, arts, zorgteam, familie en voorziening
(75’)
>> Data: dinsdag 25 oktober 2011 / dinsdag 13 maart 2012
4. De zorg in beeld (9u30 - 16u00)
Manu Keirse
>> Data: dinsdag 15 november 2011 / dinsdag 27 maart 2012
5. Communicatie (9u30 - 16u00) • Praktijkdag met verschillende roloefeningen
Magriet De Maegd Johan Heestermans Wim Schrauwen Mieke Verdin
>> Data: dinsdag 29 november 2011 / dinsdag 17 april 2012
6. Continue vorming • Intervisiegroepen
Paul Destrooper Wim Distelmans e.a.
In de verschillende regio’s worden groepen gevormd om de praktijk te bespreken en elkaar te consulteren De data en plaats van samenkomst zullen in de loop van de opleiding bekend gemaakt worden via mail en website..
6
Elektronisch forum Een continu aanbod van informatie en actualiteit, gemakkelijk te raadplegen op www.leif.be
Inschrijvingen Telefoon 02/456.82.15 E-mail
[email protected]
[email protected]
Locatie:
J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel
Forfaitaire deelnemersbijdrage: €100 (studiemateriaal en lunch inbegrepen) Voor de LEIFartsenopleiding werd accreditering “Economie en Ethiek” aangevraagd. De LEIFarts, LEIFnurse en LEIFopleiding leiden tot een certificaat.
Brochures LEIF is meer dan 8 jaar aanwezig in het zorgveld met als doel het bespreekbaar maken van en het informeren over een waardig levenseinde. Er bestaat nog heel wat onwetendheid aangaande de wetten die deze materie behandelen: de wetgeving betreffende patiëntenrechten, betreffende palliatieve zorg en betreffende euthanasie. Voor het grote publiek én de zorgverleners proberen we een antwoord te bieden onder de vorm van het LEIFblad. Van deze brochure werden reeds 200.000 exemplaren gedrukt. Exclusief voor artsen kunnen we de LEI(F)draad aanbieden. Deze brochure geldt als praktische leidraad voor artsen bij de zorgvuldige uitvoering van een euthanasie. Naast heldere uitleg rond de uitvoering van de euthanasie bevat de LEI(F)draad ook het officiële registratiedocument euthanasie. De brochures kunnen kosteloos via bovenstaande coördinaten besteld worden.
www.leif.be 7
Faculty Prof dr Johan Bilsen, verpleegkundige PhD, Faculteit Geneeskunde en Farmacie VUB – Prof dr Johan Braeckman, moraalfilosoof, U Gent - Prof dr Etienne De Groot, arts en jurist, medische ethiek VUB, lid Federale Commissie Euthanasie, LEIFarts - Mevr Magrit De Maegd, palliatief verpleegkundige dagcentrum TOPAZ UZ Brussel (UZB), lid Federale Commissie Euthanasie - Drs Evelien Delbeke, juriste, UA, vorser MELC - Prof dr Luc Deliens, voorzitter onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde VUB, begeleider LEIFartsen - Lic Paul Destrooper, LEIFmoderator, levensbeschouwelijk begeleider - Prof dr Wim Distelmans, radiotherapeut-oncoloog, palliatieve zorg VUB, voorzitter Federale Commissie Euthanasie, voorzitter Forum Palliatieve Zorg en OMEGA, voorzitter LEIF - Dhr Heestermans Johan, acteur - Prof dr Manu Keirse, klinisch psycholoog, Faculteit Geneeskunde KULeuven, voorzitter Federale Evaluatiecel Palliatieve Zorg, begeleider LEIF - Drs Christophe Lemmens, jurist UA, vorser MELC Prof Freddy Mortier, moraalfilosoof U Gent - Dr François Pauwels, huisarts en LEIFarts, pallatieve equipe-arts Omega - Lic Wim Schrauwen, psycholoog Medische Oncologie en Palliatieve Zorg UZ Gent - Dr Patrick Simons, huisarts en LEIFarts, palliatieve equipe-arts Omega - Drs Sylvie Tack, juriste U Gent, vorser MELC - Lic Christina Vanderhaeghe, moraalfilosofe, coördinator Forum Palliatieve Zorg - Dhr Kris Van de Gaer, sociaal verpleegkundige LEIF - Mevr Mieke Verdin, actrice.
In samenwerking met:
www.janssen-cilag.com
VVRO Vereniging voor Verpleegkundigen Radiotherapie en Oncologie
Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw J. Vander Vekenstraat 158, 1780 Wemmel tel.: 02/456 82 00 - Fax : 02/461 24 41
[email protected]
NVKVV
V.Z.W.
N.N.B.V.V. Nationale Neutrale Beroepsorganisatie voor Vlaamse Verpleegkundigen en Vroedvrouwen vzw www.nnbvv.be
FOD Sociale Zekerheid en FOD Volksgezondheid, veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
Association Pharmaceutique Belge Algemene Pharmaceutische Bond
CNK nummer: 2545-184
gedrukt op gerecycleerd papier
www.leif.be
