Letterenhuis Middelheimmuseum Museum Mayer van den Bergh Museum Plantin-Moretus. secundair onderwijs

Letterenhuis Middelheimmuseum Museum Mayer van den Bergh Museum Plantin-Moretus

secundair onderwijs

Inhoud...

2

INLEIDING

3

LETTERENHUIS

4

MIDDELHEIMMUSEUM

6

MUSEUM MAYER VAN DEN BERGH

8

MUSEUM PLANTIN-MORETUS/PRENTENKABINET

9

Beste leerkracht, beste begeleider De Musea stad Antwerpen bieden je een waaier aan mogelijkheden. In het ruime aanbod vind je zeker een museum dat jou en je jongeren aanspreekt. Je hebt immers historische huizen waar je de sfeer van vroeger kan opsnuiven, een beeldenpark en huizen voor literatuur en muziek. Een ontdekkingstocht in deze musea is een must voor elke school of jongerenvereniging. De Musea stad Antwerpen hebben voor (school)groepen een aangepast programma uitgewerkt. In deze brochure ontdek je de activiteiten voor jongeren per museum. Je vindt activiteiten voor jongeren in volgende musea: • Letterenhuis • Middelheimmuseum • Museum Mayer van den Bergh • Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet We wensen je alvast een leerrijke ervaring bij je volgende bezoek!

3

LETTERENHUIS

literatuur & poëzie – handschriften – boeken - schilderijen & foto’s - Conscience & Claus Rondleiding ‘Leve(n)de letteren’ Het is het verhaal van de ijsberg. Je leest een tekst, maar je weet dat

Een tekst is een tekst. En een boek is een boek. Niks aan toe te voegen, zou je zo denken. Wij van het Letterenhuis vinden van wel. Achter een tekst zit namelijk een pen, op een blad, aan een tafel, van een huis. Daar dwaalt een schrijver in gedachte, over een wereld, vol van drukte en gedaas. Kortom: het Letterenhuis is de echokamer van de literatuur.

4

onder de waterlijn van de woorden veel verborgen blijft. Het Letterenhuis verzamelt alles wat literatuur drijvend houdt. De handgeschreven oertekst, gehavend door schrappen en schaven. De heftige brieven vol bolle meningen en hevig gelijk. Het kattebelletje aan een fan. De foto van een reünie onder gelijkgestemde geesten. Samen met een gids leg je de puzzel samen. Zo krijg je een aparte inkijk in de geheime kamers van het schrijfbedrijf. In de literatuur hoor je de echo van het lawaai in de wereld. Wie leest weet dat een tekst soms uitgelokt werd door dingen van de dag. Protest, heimwee, schuivende waarden, vernieuwing, engagement, traditie en verontwaardiging: het zijn pigmenten die literatuur kleur geven. Met je gids plaats je in het Letterenhuis teksten in het panorama van hun tijd.

Leerlingenbrochures met opdrachten voor in de klas en in het museum Het Letterenhuis kent zijn klanten. Daarom onze leerlingenbrochures. Onze leerlingenbrochures zijn je allerindividueelste gids voor je nieuwsgierigheid. Je verkent in de klas een tekst van een auteur, eentje uit het literaire pantheon of een uit de coulissen van het boekenbedrijf. Daarna ga je in het museum zelf op zoek naar handschriften en foto’s. Je slaat dwarsstraatjes in en je komt uit op die onvermoede plekken waar

Letterenhuis Minderbroedersstraat 22 2000 Antwerpen tel. 03 222 93 20 - fax 03 222 93 21 [email protected] www.letterenhuis.be Inlichtingen en boekingen: publiekswerking, Diane ’s Heeren, tel. 03 222 93 42, [email protected]

een roman ontstond of waar een dichteres haar inspiratie vond. Je dwaalt door de literatuur zoals je dat alleen in het Letterenhuis kunt: beginnend bij de ganzenveer van Hendrik Conscience met als slotsom de deletetoets van Peter Verhelst.

deling ht-wan sterieus ic ll a a Dw et my icht, pen is h Antwer an Het Dwaall illem v W r o n dec n va raire te roma de laats . Met deze lite sgeest, t d o ij t h c e Elss je d f ontdek ges. Herbelee g n li e d a n e o d s wan r n e e ans n en p plaatse haal van Laarm en aan de r z e o r v t t a m he ten. haanse drie Afg d van acht cita han

10:00 - 17:00 Paas- en Pinkstermaandag open

Doelgroep: 16-18 jaar, (school)groepen ASO Begeleiding: 1 museumgids per 15 jongeren, max. 2 groepen tegelijk De leerkracht kan de opdrachten ook zelf

Maandag 1.1 I 2.1 I 1.5 I Hemelvaartsdag 1.11 I 2.11 I 25.12 I 26.12

begeleiden. Duur: 1,5 uur Prijs: € 50 euro per groep (zonder gids gratis)

€ gratis voor -19 jarigen en schoolgroepen

Leerlingenbrochure: € 1

5

MIDDELHEIMMUSEUM

beeldenpark – hedendaagse kunst – architectuursculptuur

WHAT YOU SEE IS WHAT YOU GET THE BETTER YOU SEE, THE MORE YOU GET wat je ziet is wat je krijgt - hoe beter je kijkt, hoe meer je krijgt interactieve rondleiding en/of creatief atelier Een beeldenpark vol moderne en hedendaagse kunst. Zelfs voor architectuur is er ruimte. Wandelend door dit park kijk je naar kunst, maar je leert ook de kunst van het kijken. Jij, het beeld en de kunstenaar: met zijn drieën tast je samen naar het

Het museum nodigt je uit vooral zelf goed te kijken naar de beelden. Leren kijken is immers een proces. Maar het loont. Hoe beter je in staat bent de beeldtaal te herkennen, hoe meer het kunstwerk je zal vertellen. Zo dring je door tot het wezenlijke van de moderne en hedendaagse westerse beeldhouwkunst. Een brochure en een werkmap vind je op www.middelheimmuseum.be. De werkmap is een instrument om de rondleiding zo goed mogelijk voor te bereiden of ze achteraf te verwerken in de klas. WYSIWYG kwam tot stand met de steun van de Vlaamse overheid.

wezenlijke van het werk.

6

Doelgroep: 12-18 jaar, (school)groepen ASO - KSO - TSO - BSO aangepaste rondleidingen en ateliers voor jongeren met een mentale handicap en voor blinde en slechtziende jongeren. Begeleiding: 1 gids voor 15 jongeren, max. 4 groepen tegelijk per rondleiding, max. 3 gidsen tegelijk per atelier Duur: 2 uur Prijs: € 66 Boekingen en inlichtingen: Middelheimmuseum, publiekswerking. Groepen reserveren twee weken op voorhand (ook zonder begeleiding door een gids).

Middelheimmuseum

NestenBIB Een educatieve koffer met boeken en opdrachten rond architectuur, wonen en samenleven voor leerlingen van de 2de en 3de graad van het secundair onderwijs. De koffer kan gratis in het kasteel aan de balie uitgeleend worden om een museumbezoek rond architectuur en wonen voor te bereiden. I.s.m. Vlaams Architectuur Instituut en De Veerman.

Sculpturized! Muldimediale beeldentoer gemaakt door jongeren die zélf experimenteerden in het museum met elektronische muziek, video, digitale fotografie, mixed media en digitale beeldbewerking én grafische vormgeving. Ze maakten interpretaties bij 14 beelden uit de collectie die jongeren, individueel of in groep, op een compleet andere manier naar de beelden doet kijken! Beschikbaar vanaf januari 2010. I.s.m. Piazza dell’Arte. Meer info: publiekswerking.

Dagprogramma à la carte: een hedendaagse kijk op kunst Dagelijks worden wij met een overvloed aan beelden bestookt: reclame, tvprogramma’s, films, nieuwsbeelden, reisfoto’s, beelden uit de stad en van het platteland, van hier en van de andere kant van de wereld… Maar kunnen we nog bewust en kritisch kijken? Kijken naar kunst helpt om onze blik weer aan te scherpen. Middelheimmuseum en het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (MuHKA) zorgen voor een uniek dagprogramma. Eerst krijg je een actieve rondleiding in het MuHKA. Nadien volgt een interactieve rondleiding en een creatief beeldhouwatelier in het Middelheimmuseum.

Middelheimlaan 61 2020 Antwerpen Tel. 03 828 13 50 of 03 827 15 34 fax 03 825 28 35 [email protected] www.middelheimmuseum.be Inlichtingen publiekswerking: Greet Stappaerts of Greet Cooreman

januari t/m maart en oktober/november 10:00 - 17:00 april en september 10:00 - 19:00 mei en augustus 10:00 - 20:00 juni en juli 10:00 - 21:00 Paas- en Pinkstermaandag open

maandag 1.1 I 2.1 I 1.5 I Hemelvaartsdag 1.11 I 25.12 I 26.12 Doelgroep: 12-18 jaar, (school)groepen Begeleiding: 1 gids voor 15 jongeren, max. 3 gidsen tegelijk Prijs: € 127 voor 1 groep (€ 254 voor 2, € 381 voor 3) Boekingen en inlichtingen: interne publiekswerking MuHKA. Leuvenstraat 32, 2000 Antwerpen, tel. 03 260 99 90, [email protected]. Drie weken op voorhand.

€ gratis

7

MUSEUM MAYER VAN DEN BERGH topstukken – kunstverzameling – Bruegel, Dulle Griet – intiem – middeleeuwse kunst

(n) iets voor heilige boontjes? Een museum dat drijft op

Madonna, Kim Clijsters, Tom Boonen,…Wie is jouw favoriet? Allemaal hebben we wel een idool. We gaan op zoek naar de favorieten van vroeger. En zoeken uit wat hen zo populair maakte.

hartstocht en passie voor schoonheid. Een jonge kerel

Alle meisjes aan de macht

neemt zich voor om het mooiste

Mooie vrouwen, Maria’s, Griekse en Romeinse godinnen, de Dulle Griet… Maak kennis met deze markante vrouwen in het museum dat Henriëtte Mayer van den Bergh in 1904 oprichtte.

uit de middeleeuwse kunst te verwerven. Zijn moeder steunt hem en bouwt een huis voor de verzameling van haar zoon. Kunstkenners over de hele wereld geven nu grif toe: Fritz Mayer van den Bergh wist in zijn korte leven een collectie

Pronken of verstoppen Piercings, juwelen, make up.. allemaal manieren om je lichaam mooi te maken. In het museum gaan we op zoek naar deze objecten en kan je zelf oordelen : is het om te pronken of willen ze iets verdoezelen?

Schone schijn Kleren maken de man of de vrouw. Niet alleen vandaag maar ook vroeger was mode belangrijk. Onze (familie) portretten vertellen veel over de klasse waartoe de geportretteerde behoorde.

samen te brengen van een adembenemende schoonheid. Een museum als een geschenk, zo wilde Fritz het. 8

Momenteel breidt het museum zijn aanbod uit. Kijk op de website voor de volledige lijst.

Kan zowel als atelier of als interactieve rondleiding geboekt worden. Doelgroep: 12-16 jaar, (school)groepen Begeleiding: 1 gids voor 15 jongeren, max. 2 groepen tegelijk Duur: 2 uren Prijs: € 66 per groep Boekingen en inlichtingen: Prospekta vzw, Info cultuur: Grote Markt 13, 2000 Antwerpen, tel. 03 338 95 85 fax 03 338 95 97. Vier weken op voorhand boeken.

Museum Mayer van den Bergh Lange Gasthuisstraat 19 2000 Antwerpen tel. 03 232 42 37 - fax 03 231 73 35 [email protected] www.museummayervandenbergh.be Inlichtingen publiekswerking: Lieve Loos, tel. 03 232 42 37, [email protected]

10:00 - 17:00 Paas- en Pinkstermaandag open

Maandag 1.1 I 2.1 I 1.5 I Hemelvaartsdag 1.11 I 2.11 I 25.12 I 26.12 € gratis voor -19 jarigen en schoolgroepen

MUSEUM PLANTIN-MORETUS/ PRENTENKABINET drukkerij-uitgeverij – Unesco-werelderfgoed – patriciërswoning – oudste drukpers – renaissance en barok Druk bezig in de 17de eeuw

interactief bezoek rond de thema’s economie, cultuur en de kunst van het boekdrukken Dit is het woon- en werkhuis van een drukkersgeslacht met zijn roots in de 16de eeuw. Ooit kwam de fine fleur van de humanisten er dagelijks over de vloer. Een plek zo uniek dat Unesco ze rekent tot het werelderfgoed. Hier wordt het geheugen van de boekdrukkunst bewaard.

Zelf op zoek gaan naar de rijke geschiedenis van een drukkersgeslacht? In het Museum Plantin-Moretus/ Prentenkabinet sta je oog in oog met het verleden. Aan de hand van concrete opdrachten komt de ‘nieuwe tijd’ tot leven. Geschiedenis hoeft niet saai te zijn! Dit interactief bezoek sluit nauw aan bij de verschillende eindtermen en de leerplannen. Een speciaal hiervoor opgeleide stadsgids begeleidt de jongeren. De rondleiding wordt aangepast op maat van de leerlingen.

Doelgroep: (school)groepen secundair onderwijs (ASO, BSO, TSO, KSO) Begeleiding: 1 gids voor max. 20 jongeren, max. 3 gidsen tegelijk Duur: 2 uur Prijs: € 63 voor 1 groep (€ 123 voor 2) Boekingen en inlichtingen: Toerisme Antwerpen - gidsenwerking, Grote Markt 13, 2000 Antwerpen, tel. 03 338 95 30 – fax 03 338 95 08, [email protected]. Vier weken op voorhand.

9

Ateliers In deze alleroudste drukkerij van de wereld jeuken je handen om zelf aan de slag te gaan. Je ontdekt er de geheimen van het drukkersvak. Letters gieten, ze in spiegelbeeld op de zethaak schikken, inkten en afdrukken. Om het helemaal mooi te maken kun je met naald en draad je boek inbinden. Of zorg je zelf voor een mooie illustratie. De ateliers vinden plaats in een speciale educatieve ruimte of in de drukkerij. Je

Doelgroep: 8 – 88 jaar Duur: 1.30 uur of 2 uur (of op aanvraag aangepaste duur) Prijs: € 50 voor de begeleiding van een workshop van 1.30 uur, € 66 voor 2 uur Boekingen en inlichtingen: Prospekta vzw, Info cultuur: Grote Markt 13, 2000 Antwerpen, tel. 03 338 95 85 – fax 03 338 95 97 . Groepen reserveren vier weken op voorhand.

kan kiezen uit volgende ateliers:

10

Gieten, zetten en drukken

Etsen

Boekbinden

In de drukkerij ontdek je hoe letters gegoten werden in de tijd van Christoffel Plantin. We leren letters in spiegelschrift zetten in een zethaak, zien hoe een complete bladzijde gemaakt wordt en drukken het geheel zelf af op een echte pers.

Tijdens deze workshop maak je zelf een ets. De etstechniek ontstond in de 16e eeuw als een nieuwe vorm van reproductiegrafiek. Rubens' tijdgenoten zoals Van Dyck en Rembrandt waren hierin echte virtuozen. Je gaat zelf aan de slag met een zinken plaatje, zuur, inkt en een eeuwenoude diepdrukpers.

Stap voor stap volg je de werkwijze van de boekbinders van vroeger. Je leert op eenvoudige wijze schitterende, speelse boekjes maken en zo je eigen dagboeken, notaboekjes, fotoalbums en dergelijke ontwerpen. Na deze workshop ken je de basistechnieken en ga jij naar huis met je persoonlijk boek.

Museum Plantin-Moretus/ Prentenkabinet

Op zoek naar de bronnen van de wetenschap Jongeren van 15-18 jaar gaan een hele dag op stap. Zij ontdekken de wisselwerking tussen wetenschap en magie in de 17de eeuw en maken in de namiddag als echte magiërs zelf een ets. Dit dagprogramma sluit aan bij de eindtermen van de vakken technisch-technologische vorming en geschiedenis.

Vrijdagmarkt 22 2000 Antwerpen Tel. 03 221 14 50 - fax 03 221 14 71 [email protected] www.museumplantinmoretus.be Inlichtingen publiekswerking: Vera Nys en Odette Peterink, tel. 03 221 14 89, [email protected]

10:00 - 17:00 Paas- en Pinkstermaandag open Doelgroep: 15 – 18 jaar Aantal: maximaal 30, te verdelen in 2 groepen Dagindeling: 10.30 – 12.30 uur: zoektocht in en rond het museum met Key Minnebo 12.30 – 13.30 uur: lunch die de school zelf regelt in de buurt 13.30 – 16.00 uur: maken van een ets in het museum met Nancy Bastiaenssen Prijs: € 129 Boekingen en inlichtingen: Prospekta vzw, Info cultuur: Grote Markt 13, 2000 Antwerpen, tel. 03 338 95 85 – fax 03 338 95 97. Groepen reserveren vier weken op voorhand.

U vr aagt

… Hee ft u e e n sp vraa e prog g? Wilt cifieke u ee ram ma o n van uw g uw leer p maat linge roep n ? wete n! W Laat he of t i on jp aanb od g assen o s ns raag aan.

Maandag 1.1 I 2.1 I 1.5 I Hemelvaartsdag 1.11 I 2.11 I 25.12 I 26.12 € gratis voor -19 jarigen

11

v.u.: Steven Thielemans, Falconrui 53,

Letterenhuis Middelheimmuseum Museum Mayer van den Bergh Museum Plantin-Moretus/ Prentenkabinet

2000 Antwerpen Illustraties en grafische vormgeving: Artattack.be Wettelijk depotnummer: D/2009/0306/233 foto’s: © istockphoto.com

www.antwerpen.be/musea

03 206 03 58