Lespakket Strandvondsten

Lespakket ‘Strandvondsten’ Instructieblad groep 1 & 2

Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op www.rotterdam.nl/lesmateriaalnatuuronderwijs - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket:

Voor de les ‘aan het strand’: •

doosje met strandvondsten

•

1 zoekkaart ‘strandvondsten’ (op achterkant van leskaart ‘Levende Zee’)

•

10 foto’s ‘aanspoelsels’ voor bij de strandvondsten

•

1 infoblad foto’s aanspoelsels

•

30 werkbladen ‘wat hoort bij wat?’

•

1 bakje ‘schelpenmix’ voor rekenactiviteit

Voor de les ‘zand en water’: •

potje met zout

•

knipblad ‘scholeksterkop’

Voor de les ‘afval op het strand’: •

plastic zakje met afval en flessenpost

•

2 werkbladen ‘wat hoort wel/niet bij het strand?’ (A4 en A3 formaat)

Begrippen Bij het thema ‘ strandvondsten’ komen de volgende begrippen aan de orde: De schelp

de scholekster

het afval

De kokkel

eb en vloed

het plastic

De mossel

de golven

de flessenpost

De krab

zout en zoet

strandvondsten

De meeuw

de vloedlijn

aanspoelen

1

Lessuggesties Aan het strand Nodig: smartbord, doosje strandvondsten, foto’s aanspoelsels, infoblad foto’s aanspoelsels, werkblad ‘wat is wat?’ In deze les komen de natuurlijke materialen, die op het strand te vinden zijn, aan de orde. U kunt starten met een keuze uit 2 filmpjes van schooltelevisie: • http://www.schooltv.nl/zoekresultaten/?q=aan+het+strand (kinderen gaan met een zoekkaart opzoeken wat er is aangespoeld op het strand) • http://www.schooltv.nl/video/schelpen-zoeken-kijk-enluister/#q=aan%20het%20strand (eenvoudig filmpje met liedje en poppenkast) Het (kring-)gesprek kan als volgt gaan: Wie is er wel eens op het strand geweest? Wat kun je er allemaal doen? Wat heb je er gezien? De golven van de zee zorgen ervoor dat er heel veel dingen op het strand aanspoelen. In de doos met strandvondsten zitten spulletjes, die van zeedieren komen en zijn aangespoeld. Bekijk met de kinderen één voor één de materialen en stal ze uit op een tafel voor u. Stel steeds de vragen: Wat is dit? Heb je het wel eens gezien? Zoek met de kinderen of er bij het voorwerp ook een foto hoort (maak gebruik van het infoblad met foto’s aanspoelsels Leeft dit dier nog? Prentenboek ‘Ko de kreeft’ Een leuke aanvulling op dit thema is het prentenboek ‘Ko de kreeft versiert zijn huis’ van Eric Carle (de auteur van o.a. Rupsje Nooitgenoeg). Omdat dit boek moeilijk verkrijgbaar is, zou u de digitale versie van het boek kunnen tonen: http://www.schooltv.nl/no_cache/video/crid/20081106_kodekreeftversiertzijnhuis01/ Introduceer het filmpje met de wulkenschelp uit het pakket en vertel dat het kleine kreeftje, waarover de film gaat, in een oude slakkenschelp woont, zoals deze. Werkblad: Als afsluiting kunnen de kinderen het werkblad ‘wat hoort bij wat?’ maken. Rekenen: U kunt de kinderen met de ‘schelpenmix’ uit het pakket laten rekenen. Voor ideeën zie het filmpje: http://www.npo.nl/rekenen-met-moffel-en-piertje-ii/11-03-2014/NPS_1239583

2

Zand Nodig: zand , loeppotje of vergrootglas (beide zelf voor zorgen) Zorg voor een emmertje, platte bak of lade gevuld met zand. Vertel dat er op het strand heel veel zand is. Je kunt er leuk mee spelen. Wat kun je allemaal met zand doen? Als je zand heel goed bekijkt, zie je allemaal losse zandkorrels. Eigenlijk is iedere zandkorrel een heel klein steentje. Laat de kinderen met een vergrootglas of het loeppotje uit het herfstpakket (spinnen) een paar korrels zand bekijken. Een zandschilderij maken: Nodig: dik gekleurd papier of karton, lijm, zand (zelf voor zorgen).

Teken dun met potlood voor op het karton Volg je tekening met lijm

Strooi zand over de tekening. Schud het losse zand eraf… ..en de zandschildering is klaar!.

Met een schelpenlijst eromheen wordt het schilderij nog mooier!

Zout water Nodig: 2 glazen water, zout uit het pakket, lepeltje. Bij het strand hoort de zee. Wie is er wel eens in zee geweest? Wie heeft er wel eens een slokje zeewater ingeslikt? Hoe smaakte dat? Zeewater smaakt anders dan water uit een sloot, rivier, een meer of ons drinkwater. Zeewater smaakt zout. Vul 2 glazen met water. Doe in het ene glas het zout uit het pakket en roer het door. Laat de kinderen proeven: Hoe smaakt het zoute water? Kun je iets noemen dat zout smaakt? (bijvoorbeeld drop) Hoe smaakt het zoete water? Kun je iets noemen dat zoet smaakt? (bijvoorbeeld ranja). Vind je dat ranja hetzelfde smaakt als gewoon drinkwater? Zoet water noemen we zoet, maar is eigenlijk neutraal van smaak. Eb en vloed Nodig: smartbord De zee is groot. De rand van de zee zie je niet de hele dag op dezelfde plek. Dat komt door eb en vloed. Bij vloed komt het water met de golven ver op het strand. Bij eb gaat het water weer terug en wordt het strand groter. Het is 2 keer per dag eb en 2 keer per dag vloed. Op de vloedlijn liggen de aanspoelsels. Dat is de lijn tot waar het water komt bij vloed. Om de getijbeweging te illustreren kunt u het filmpje ‘een zandkasteel’ laten zien: http://www.schooltv.nl/video/het-zandkasteel-kijk-en-luister/ (een zandkasteel wordt door kinderen gebouwd en door de vloed weer afgebroken). 3

Scholekster zoekt kokkels Nodig: platte bak of dienblad gevuld met zand en water, knipblad scholeksterkop, oranje potlood, foto scholekster, 10 kokkels. Bij dit spel gaat het om een vogel die met het zoeken naar voedsel afhankelijk is van eb en vloed. Laat de kinderen de foto van de scholekster zien. Dit dier is een echte strandvogel. Hij eet graag schelpdieren, zoals kokkels (laat de leerlingen de kokkels uit het pakket zien). De kokkels willen natuurlijk niet opgegeten worden. Daarom verstoppen ze zich in de modder. Ze zijn er wel maar je kunt ze niet zien! De scholekster kan de schelpen alleen zoeken als het eb is, dan kan hij bij de modderbodem komen. Hij moet dat heel snel doen, vóór het vloed wordt en het water er aankomt. Hij kan de kokkels niet zien, maar moet ze voelen met zijn snavel. Zou dat moeilijk zijn? We gaan het proberen… Verstop 10 kokkels in het natte zand (of knikkers/gummen). Zorg dat de twee vogelkoppen uitgeknipt zijn en met de uiteinden aan elkaar gelijmd, net als Chinese hoedjes. Steek de oranje potloden door de punt van de hoedjes. Klaar zijn de scholeksterkoppen!

Laat twee kinderen de potloden vasthouden en in het zand prikken. Ze moeten de kokkels (of knikkers/gummen) zo snel mogelijk vinden. Is er een gevonden, raap hem dan uit de bak. Hoe was het om als scholekster naar eten te zoeken? Was het moeilijk?

4

Na de beurt worden de schelpen weer in de bak verstopt en kan het spel weer opnieuw beginnen. U kan de bak met de kokkels en de scholekster ook een plekje geven in een te maken themahoek ‘strand’ in het lokaal.

Afval op het strand Nodig: strandvondsten, zakje afval, flessenpost. Voeg naar eigen inzicht strandspeelgoed, binnenspeelgoed, tekenmateriaal en zonbescherming toe voor de themahoek. Lees voorafgaand aan de les de flessenpost door. Doe alle materialen in een krat, ‘de strandschatkist”. Laat de kinderen om beurten iets uit de schatkist halen en stel de vraag: ‘hoort dit bij het strand?’ Maak een splitsing tussen ‘hoort wel en hoort niet op het strand’. Bewaar de flessenpost tot het laatst. Maak de kinderen duidelijk dat afval niet op het strand hoort. Het hoort in de afvalbak. Als die bak er niet is, moet je het afval weer mee naar huis nemen. Maak als laatste de flessenpost open. Hierin wordt kort en op eenvoudige wijze iets over het plastic afvalprobleem verteld. Laat als verwerking de kinderen hun eigen ‘flessenposttekening’ maken, met al hun belevenissen op het strand, wat ze doen op het strand en wat ze hebben gezien. Met de materialen en eventueel spullen, die de kinderen zelf kunnen meenemen (strandspeelgoed enz.) kan een mooie strandhoek of thematafel gemaakt worden. Zet daarbij een prullenbak, waarin het afval uit het pakket ingelegd kan worden. Ook het zand, het loeppotje, de glazen water en het scholeksterspel kan hier bij gezet worden. Afsluiting: Als afsluiting kunnen de leerlingen het werkblad ‘wat hoor wel/niet bij het strand’ maken. Er is 1 voorbeeldexemplaar in A3-formaat voor klassikaal gebruik. Het A4 werkblad dient u zelf te kopiëren.

5

Liedje: http://www.liedjesland.com/Liedjes/kinderliedjes/10_kleine_visjes/10_kleine_visjes.htm

Boek: http://www.bol.com/nl/p/het-grote-voorleesboek-van-zomer-zand-enzee/9200000002308570/?Referrer=ADVNLPPcefa11000000000000e7100ed40a0002350

rekenen: http://www.npo.nl/rekenen-met-moffel-en-piertje-ii/11-03-2014/NPS_1239583 (Kinderen zoeken schelpen en gaan ze ordenen). U kunt de kinderen met de schelpenmix uit het pakket laten rekenen.

Informatie: Over de inhoud van de pakketten: Natasja Huijs& Perkash Soekhoe, Kwekerij Lesmateriaal Vreelustweg. Telefoon: 010-437 26 64, e-mail [email protected] Over de instructie/lessuggesties: Marloes Petri Telefoon 06 20 13 37 16, e-mail [email protected]

Informatie in dit pakket is mede mogelijk gemaakt door: De Waddenzeeschool en de Waddenvereniging

6