Lesfiche: EHBO en reanimatie:

Lesfiche: EHBO en reanimatie: Niveau: 2 (praktijk: 2 lesuren) AED:  Wat? De defibrillator of Defib is de enige manier om een hart terug te doen pompen. Paramedici hebben een professionele defib inde ambulance. Deze is niet toegankelijk voor onervaren mensen ook al plaatst men deze meer en meer in de openbare plaatsen (zwembaden, sporthallen ,stations,..). Deze Defib is ‘aangepast’ voor onervaren mensen: hij is voorzien van een spraakfunctie die zegt wat je moet doen.  Hoe wordt deze gebruikt?: De Defib spreekt en vraagt op de pad’s op de juiste plaats te kleven zoals daarop voorvertoond. Daarna zal hij de hartfunctie controleren. Wanneer er een abnormale hartfunctie of geen hartfunctie geregistreerd wordt dan zal de Defib vragen voor een shock toe te dienen. Deze shock wordt vanuit de Defib verzonden en zal uiteindelijk via de pad’s worden toegediend.  Praktijk: deze wordt getoond op de training.

Breuken:  Er zijn 2 soorten breuken.  Open breuken: Er is een wonde ten gevolge van de breuk. Dek de wonde steriel af en ondersteun het ledemaat. Als het bot niet juist staat, dan gaan we deze niet spalken. Indien je vermoed dat er een hals- en rugletsel is, leg dan een halskraag aan. De hulpdiensten verwittigen: 112. De paramedici en/of ervaren hulpverleners kunnen tractie zetten en het ledemaat in normaalstand zetten.



Gesloten breuken: Bij normaalstand spalken (ook enkel door paramedici en/of ervaren hulpverleners). Als je ziet dat het bot verplaatst is , spalk deze dan niet maar bied ondersteuning. Indien je vermoed dat er een hals- en rugletsel is, leg dan een halskraag aan. Immobiliseer het getroffen ledemaat.

Wij als niet-paramedici gaan niet spalken, enkel immobiliseren! Dit betekent dat we gaan zorgen dat het lichaam/ledemaat niet meer kan bewegen ter hoogte van de verwonding.

Bloedingen: Een gezonde, volwassen mens heeft ongeveer 5 liter bloed. Nauwkeuriger is de benadering dat de hoeveelheid bloed 1/13 deel van het lichaamsgewicht bedraagt. Een gezonde en volwassen mens kan in feite zonder schadelijke gevolgen een halve liter bloed verliezen (denk aan bloeddonoren). Bij verlies van 1 liter of meer kan de toestand kritiek worden. Vooral uit de grote slagaderen kan, in het geval van verwondingen, in korte tijd veel bloed verloren gaan, omdat het bloed daarin onder druk staat.  De soorten bloedingen volgens hun aard:  Uitwendige bloeding: het bloed vloeit via een wonde uit het lichaam (bloed is duidelijk zichtbaar)  Inwendige bloeding: de bloeding is binnenin het lichaam en dus niet zichtbaar. Deze is kan je wel opmerken door een blauwe plek of een zwelling. Bvb: een bloeding in de schedel, buikholte,…  Veruitwendige bloeding: De bloeding doet zich voor binnenin het lichaam ,maar veruitwendigt zich via een natuurlijke opening. Bvb: via de mond, oren, urinebuis,.. hier is een vaak voorkomend voorbeeld een bloedneus.  De soorten bloedingen volgens het beschadigd bloedvat:  Slagaderlijke bloeding (1): Er is veel bloedverlies door de hoge druk van het bloedvat (het bloed spuit dus uit de wonde) en het bloed heeft een helderrode kleur. Het bloed is (meestal) O2 rijk; de wonde is diep (slagaders liggen diep onder het huidoppervlak) en verhoogt de kans op shock.  Aderlijke bloeding (2): Het bloed staat onder lage druk (loopt dus uit de wonde) en heeft een donkerrode kleur. Het bloed is (meestal) O2 arm; de aders liggen niet diep onder het huidoppervlak maar er is nog steeds een kans op shock door het dalend bloedvolume.  Haarvatenbloeding (3): Er is weinig kans op shock doordat het bloed uit de wonde drupt. De wonde is oppervlakkig doordat de haarvaatjes zich net onder het huidoppervlak bevinden.

 Hulpverlening: Let op: Wanneer er zich voorwerpen (splinters, scherven, …) bevinden  geen druk op uitoefenen! Wanneer men in een dergelijke situatie op de wond zou drukken, zou de schade nog groter worden. In zo’n geval moet men zoveel mogelijk steriel en vocht opnemend materiaal aanbrengen rond het voorwerp op de wond. (vocht opnemend verband zie Niv.3) 





Uitwendige bloeding: o De bloeding opsporen en herkennen o Stelpen: rechtstreekse druk gedurende 10 minuten met een steriel kompres of met je handen op de wonde o Onrechtstreekse druk uitoefenen als je de wonde niet kan stelpen: slagader in de lies of oksel tegen het bot drukken o Eventuele hoogstand van het ledemaat o Bij ernstige wonden de 112 verwittigen => anticiperen op shock. Inwendige bloeding: o Deze is niet zichtbaar dus is er een beperkte eerste hulp mogelijk !Gespecialiseerde hulp noodzakelijk (AMBU of MUG)! o Meestal zijn er snelle kritieke gevolgen  kans op shock (Isovolumetrische shock) o Symptomen: Acute buikpijn of thoraxpijn bij een inwendige bloeding in thorax (= borstkas) o Wat te doen bij inwendige bloedingen: -Hulpdiensten (112 verwittigen) -Benen een beetje oplichten; slachtoffer niet laten eten of drinken -Anticiperen op shock en slachtoffer bijlichten (geruststelling) Veruitwendige bloedingen: 3 te bespreken gevallen. o Neusbloeding: Oorzaak: 1) Hoge bloeddruk of stijging van de omgevingstemperatuur  Behandeling: neusvleugels dichtknijpen gedurende 10minuten (hoofd niet naar achter houden => verstikking) 2) Schedelbasisfractuur  Behandeling: gespecialiseerde hulp, immobiliseer het hoofd en de neusvleugels niet dichtknijpen o Bloeding via de mond: Oorzaken: Maag- en darmbloeding, longen- luchtwegenbloeding, verwondingen in de mond en/of trauma aan de schedel Behandeling: Gespecialiseerde hulp o Bloeding uit de oren: Oorzaak: 1) Schedelbasisfractuur => gespecialiseerde hulp 2) Bloeding in het middenoor => raadpleeg een arts

Shock: In vele stukken van de EHBO komt shock ter sprake, maar wat is dit eigenlijk?

 Definitie: Een shock is een acute levensbedreigende toestand waarbij de druk in de bloedvaten te laag is om de vitale lichaamsfuncties in stand te houden. Het lichaam zal dus de zuurstoftoevoer herverdelen over de vitale organen (Hart, longen, hersenen, … ). Wanneer ook deze vitale organen niet genoeg zuurstof meer verkrijgen zal het lichaam dus in een levensbedreigende situatie verkeren.  Wat veroorzaakt shock?  (Veel) bloed of vochtverlies : Ernstige in- en uitwendige bloedingen kunnen aanleiding geven tot het ontstaan van shock  Slechte hartwerking: Een plots optredend hartinfarct en ernstige hartritmestoornissen kunnen aanleiding geven tot een sterk verminderde hartfunctie. Als deze toestanden blijven aanhouden kunnen zij aanleiding geven tot een verminderd circulerend bloedvolume  Zware infecties: Het lichaam moet overreageren op bacteriën en virussen waardoor andere functies minder goed gaan functioneren  Hevige pijnen  Allergie (bvb: reactie op penicilline of een wespensteek,…)  Kenmerken:  Bleekheid, klamme huid, veel transpireren,…  Snelle en zwakke polsslag/snelle, onregelmatige en oppervlakkige ademhaling  Koude lichaamsuiteinden  Vergrootte pupillen  Droge mond en dorstgevoel  Patiënt zal onrustiger worden  Patiënt komt niet bij als hij neerligt, Hij gaat over naar een comateuze situatie  Wat moet je doen bij shock:  De oorzaken proberen wegnemen: bloeding stelpen, pijn bestrijden,…  Slachtoffer indien bij bewustzijn in stabiele zijligging. Wanneer deze niet meer bij bewust zijn is de benen hoger leggen ( Zo vloeit het bloed sneller terug naar de vitale organen  hersenen, hart en longen)  Slachtoffer bedekken tegen koude  Knellende kledij losmaken  Niet laten eten of drinken  Hulpdiensten verwittigen (112)!

Gasintoxicatie:  Door welke gassen:  Giftige dampen, gassen  CO  Chloroform  Ether  Stadsgas of flessengas  Wat kan je doen?  112 opbellen  De redder/ hulpverlener moet zichzelf beschermen (masker,...)  Geen licht maken ( gevaar voor ontploffing)  Kledij van slachtoffer uittrekken en hem/haar in een deken wikkelen  Slachtoffer uit de giftige omgeving halen en zo snel mogelijk in open lucht brengen  Verlucht de kamer en open de vensters ! Slachtoffer moet direct zuurstof toegediend krijgen!  Koolstofmonoxyde: (De voornaamste oorzaak die men in België kent is de koolstofmonoxydevergiftiging.) 



Wat is koolstofmonoxyde: CO ontstaat wanneer er een onvolledige verbranding is van gas, mazout ,kolen, benzine, enz. (er is dus een tekort aan zuurstof). CO is een reukloos en geurloos gas; je merkt het dus niet op. Het bindt zich zeer snel aan de rode bloedcellen in ons lichaam, veel sneller dan zuurstof. Doordat de CO zich aan ons rode bloedcellen gaat binden, kunnen de zuurstofdeeltjes dit niet. Waardoor het bloed dus te weinig zuurstof zal kunnen voeren naar de cellen. Hoe herken je een CO-vergiftiging? o In het begin hyperventilatie, nadien trage ademhaling en snelle hartslag o Prikkelbaarheid, braakneigingen, hoofdpijn, misselijkheid en stuiptrekkingen o Toenemende achteruitgang van het bewustzijn o Slachtoffer kan ook een rode kleur krijgen door het tekort aan zuurstof

 Grootste oorzaken:  Onvolledige verbranding in de badkamer ( meestal niet goed verlucht met een slecht werkende boiler)  Onvolledige verbranding in de woonkamer ( slecht gekuiste schouwen)  Hoe kan je dit voorkomen?  Hang geen op gas werkende boiler in de badkamer; doe je dit wel zorg voor voldoende verluchting  Laat de schouw één maal per jaar vegen  Zorg voor voldoende verluchting in de woonkamer