Les 1: Wie woont er achter die deur?

Les 1- Wie woont er achter die deur?

Les 1: Wie woont er achter die deur? Achtergrondinformatie: Zie bijlage 1

Doel: Kennismaken met een leeftijdgenoot in een stad in Rusland.

Kennismaking: Foto’s De foto’s kun je uitprinten, maar je kunt er ook een PowerPoint presentatie van maken. Zie bijlage 2. Tip: Maak ook een paar foto’s van herkenbare voordeuren voor jouw kinderen. Denk aan: de voordeur van school, de voordeur van een leerling, de voordeur van een belangrijk gebouw/winkel in de buurt. Bekijk met de kinderen de foto’s van de verschillende voordeuren. Vraag: “Wie woont er achter die deur?”

Kern: Film Bekijk samen met de kinderen het eerste deel van het filmpje. Groep 1-2: Tamara - Egor Groep 3-4: Tamara - Egor Groep 5-6: Margarita – Max – Tamara – Egor Groep 7-8: Margarita – Max – Tamara – Egor, Luisa Vragen naar aanleiding van de film Luister goed naar de antwoorden die de kinderen geven en vraag zo nodig door.   

Wie woont er achter die deur? Hoe ziet het huis er van binnen uit? Hoe ziet jouw huis er van binnen uit? Benoem de verschillen: o Hoe groot is de woonkamer? o Hoe ziet de keuken er uit? o Hoeveel mensen slapen er in één kamer?

© Mission Possible Les 1 - Wie woont er achter die deur? Lespakket 1

Pagina 1


….

o



Waar staat het huis? Vergelijk ook nu met de huizen van de kinderen in Nederland. o Hoe ziet de straat er uit? o Hoe zien de huizen er van buiten uit? o Wat voor soort huizen zijn het? o Hoe ziet de omgeving er uit?

1. Nederlandse deur

2. Nederlandse flat

Uitzoomen Suggestie voor de midden- en bovenbouw. Ga naar: www.google.nl – Google maps – en typ de adressen in waar Luisa, Margarita, Tamara, Maxim en/of Egor wonen: Naam Luisa Margarita Tamara Maxim Egor

Adres Rusland, Zheleznodorozhny, ul. Svobody 1 Rusland, Sverdlovsk Oblast, Jekaterinenburg, ul. Shefskaya 15 Rusland, Sverdlovsk Oblast, Jekaterinenburg, ul. Donbasskaya 28 Rusland, Sverdlovsk Oblast, Jekaterinenburg, ul. Shefskaya 89 Rusland, Sverdlovsk Oblast, Jekaterinenburg, ul. Kosmonavtov 78

– Maak de omgeving steeds groter. Uiteindelijk zien de kinderen hoe groot Rusland eigenlijk is t.o.v. Nederland.


Pagina 2


Suggesties voor verwerking Groep 1-2-3:  Tekenen: o jezelf voor je huis o de ander voor zijn/haar huis o jezelf en de ander (het Russische kind) Groep 4-5-6:  Maak een maquette: o van een stad of dorp in Nederland. o van een stad of dorp in Rusland. Vooraf: verzamel allerlei (nutteloos) materiaal. Denk aan: lege doosjes/verpakkingen in verschillende maten - lapjes stof – gekleurd papier – steentjes- en dakpannen papier – kurken – satéprikkers – ijsstokjes – kiezelsteentjes – zand – ijzerdraad – ……. Werkwijze:  Verdeel de kinderen in groepje van 2-4 kinderen. Leg uit wat de bedoeling is:  De kinderen maken een dorp/stad in het klein.  Laat de kinderen foto’s zien van een dorp/stad in Rusland en laat ook vertellen hoe een dorp/stad er hier in Nederland uit ziet. Vergelijk dorp met dorp of een stad met stad. Noem kenmerken.  Bespreek hoe je zo’n dorp/stad kunt na bouwen.

 

    

Aan de slag: De kinderen kiezen of ze een dorp/stad in Rusland maken, of een dorp/stad in Nederland. De kinderen bepreken hun ideeën en maken een werkplan: Wat gaan we precies maken? Hoe gaan we dat doen? Welk materiaal hebben we nodig? Wie doet wat? Tot slot maken ze een tekening van hun idee van de maquette. De kinderen verzamelen materiaal. Het groepje zoekt een fijne werkplek. Zijn de taken goed verdeeld? Dan kunnen de kinderen aan de slag en hun plannen uitwerken.

Groep 7-8:  Maak de vragen op het werkblad. Zie bijlage 3: les 1 werkblad groep 7-8. Gebruik daarbij de atlas.


Pagina 3

Les 1- Wie woont er achter die deur? Bijlage 1- Achtergrondinformatie leerkracht

1. Wonen in de Sovjet-Unie Bevolkingsdichtheid Hoewel Rusland veel mensen huisvest (zo’n 144 miloen), kent het land een lage bevolkingsdichtheid. Er wonen in Rusland ca. 8,4 personen per km2 en daarmee is Rusland van de grootste landen na Canada het land met de laagste bevolkingsdichtheid. Het grootste deel van de Russen woont in Europees Rusland, het Oeralgebied en zuidwest Siberië. Het noorden en het verre oosten van het land zijn relatief dun bevolkt. Opvallend is dat meer dan driekwart van de bevolking in de stad woont, al verschilt dit percentage sterk per regio. In Centraal-Rusland woont maar liefst 83% van de bevolking in de steden, in de Noord-Kaukasus is dat maar 57%. Grootste steden met aantal inwoners: Moskou Sint Petersburg Novosibirsk Niznij Novgorod Jekaterinaburg

10.200.000 4.200.000 1.450.000 1.315.000 1.300.000

Het centrum, rond Moskou gelegen, heeft de hoogste totale bevolkingsdichtheid. Wat betreft bevolking staat deze stad in de boeken als een van de snelst groeiende regio’s. Ook de Islamitische republiek Dagestan scoort hoog. Hier is de bevolkingstoename vooral een gevolg van natuurlijke groei. Overigens kende de bevolkingsgroei een enorme dip in de jaren ’90 als gevolg van verslechterde economische omstandigheden. Nog altijd biedt de overheid programma’s aan om het vruchtbaarheidsniveau verder omhoog te brengen. Samenstelling bevolking Circa 81% van de totale bevolking van Rusland bestaat uit Russen. Verder wonen er verspreid over het enorme land nog zo’n honderd kleinere volken, waarvan de grootste en bekendste de Tataren (3,8%) en de Oekraïners (3,0%) zijn.

© Mission Possible Les 1 - Wie woont er achter die deur? Bijlage 1- Achtergrondinformatie leerkacht

Pagina 1


Volken Fins-Oegrische volken wonen in het noordoosten van het Europese deel, in het WolgaKamagebied en verder oostelijk. De Mongolen leven bij het Bajkalmeer en de Kaspische Zee en de Toengoezen leven in het gebied tussen Jenisej en Lena, tussen Lena en de Zee van Ochotsk en in het stroomgebied van de Indigirka. Van de noordelijke volken zijn de Nenets (35.000) uit de streek van Archangelsk het talrijkst, gevolgd door de Evenki (30.000) van de regio Krasnojarsk, de Eveni (17.000) van de Enisej en de Tsjoektsjen (15.000) van het noorden van Kamtsjatka. Minderheidsvolken Van de Dolgans op het schiereiland Tajmyr zijn er nog geen 7000 over en andere groepen zijn nog kleiner: de Nganasans van Tajmyr (1300), de Jenets van de NederEnisej (200), de Joekaghir van Kolyma (1100), de Inuit van de Beringstraat (1700), de Aleoeten van Kamtsjatka (700) en de Nivkhs (4600) en de Oroks (700) van Sachalin.


Pagina 2


Huizen beheren Perestrojka In 1985 hoopte Gorbatsjov (de eerste leider van de USSR zonder de terreur van Stalin) de vastlopende Sovjet-Unie weer op gang te krijgen door glasnost (openheid) en perestrojka. Perestrojka (Russisch: перестройка; "herstructurering", letterlijk "verbouwing") is de term voor de hervormingspolitiek, die staatkundige en economische hervormingen inhield. Voor de perestrojka behoorden bijna alle huizen in de steden toe aan de staat. De staat beheerde, onderhield en bouwde de woningen. Ondanks de verhoogde bouw-inspanningen was er een permanent tekort aan woningen. De wachtlijsten werden langer en langer, corruptie en de willekeur van officials tierden welig. De perestrojka opende nieuwe mogelijkheden voor de denationalisering en markthervormingen in alle domeinen van de Russische economie. In de vroege jaren '90 bereikte deze ook de huizenmarkt. In 1992 bevestigde de Federale Woning Privatisering Wet dat privébewoners eigenaar werden van het huis waarin ze woonden. De woningen werden gratis overgedragen aan wie dat wilde. Maar dat kon slechts één keer, en in overeenstemming met hun propiska, het toelatingsdocument om een flat te gebruiken.

Onderschrift foto’s: 1. Flat in Pervouralsk 2. Flat in Moskou


Pagina 3


Rijk en arm Uiteraard gingen de beste en de duurste appartementen naar de rijken, die de beste mogelijkheden hadden in het Sovjetsysteem. De privatisering van de woningen legaliseerde dus het vroegere sovjet distributiesysteem. Het verhoogde de grote afstand tussen rijk en arm. Maar het leidde niet tot de verwachte economische consequenties. De meerderheid van de nieuwe flateigenaars hadden nieuwe rechten verkregen. Ze konden nu verkopen, schenken en erven. Ze waren er niet op voorbereid om hun eigendom te beheren of om te betalen voor het onderhoud. De autoriteiten zagen zich verplicht om de huisvesting te blijven subsidiëren door de tarieven voor de nutsvoorzieningen laag te blijven houden. Op die wijze werden zowel de rijke als de arme bewoners gesteund. Persoonljke subsidies Daarnaast werd een systeem van persoonlijke subsidies ontwikkeld voor de armen: een gezin mag niet meer dan 18% van het maandinkomen besteden aan huisvesting. De rest is voor rekening van de staat. Deze financiële last weegt zwaar op de lokale budgetten. De steun voor huisvesting leidt tot zware budgettaire tekorten. Het gevolg van dit beleid is een meer instabiliteit en een verminderende betrouwbaarheid van de woninginfrastructuur.


Pagina 4


Datsja Een datsja is een zomerhuis op het platteland. De Russische gewoonte om er een buitenhuis op na te houden, ontstond in de eerste jaren na de bouw van Sint Petersburg. Het woord “datsja” komt van дать (datj) of geven. Peter de Grote gaf stukken land buiten de stad weg aan hoge staatsfunctionarissen om daar een villa op te kunnen bouwen. Zo bond hij zijn mensen aan zich en kon hij tegelijkertijd zijn nieuwe stad uitbreiden. In de loop van de 18de eeuw kregen de aristocraten op hun datsja’s steeds vaker buren uit de hogere burgerij en later uit de middenklasse. Pas aan het einde van de negentiende eeuw werd de datsja gemeengoed.

Onderschrift foto’s: Datsja’s in Yekaterinburg Bijdrage samenleving Tot ver in de twintigste eeuw was de datsja een begeerd, maar ook een ongemakkelijk bezit. Het leven op de datsja werd door de autoriteiten geassocieerd met nietsdoen. Het werd beschouwd als een onproductief gebruik van land. Volgens de communistische ideologie behoorde vrije tijd in dienst te staan van de opbouw van de socialistische maatschappij. Het moest bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling tot een goed staatsburger. Maar zoals zo vaak konden gezagsgetrouwe functionarissen, militairen en schrijvers vaak wel genieten van de plezierige dingen. In de jaren zestig en zeventig ontstonden de collectieve datsja-complexen, met collectieve voorzieningen. Dat was het toverwoord waardoor de inspecteurs van de staat en de partij een excuus kregen om de bouw van een datsja oogluikend toe te staan. Het ging immers om een collectieve organisatie, daar kon ideologisch niets op tegen zijn.


Pagina 5


Voedselschaarste tegengaan Eind jaren tachtig, begin jaren negentig kregen veel werknemers een stukje grond in bruikleen van hun werkgevers. Dat was een bewuste politieke beslissing: burgers moesten zelf voedsel gaan verbouwen om voedselschaarste in de steden tegen te gaan. Op stukjes grond van 600 vierkante meter (later naar 1200) werden op grote schaal aardappelen en andere groenten verbouwd. Zo kon een wintervoorraad aangelegd worden. Op de lapjes grond verschenen al snel kleine houten huisjes. Het bezit van een datsja vergde veel vindingrijkheid en improvisatie. Een datsja kon van buiten volkomen standaard zijn, maar van binnen een waar paleisje. Het kon ook een bouwvallig schuurtje zijn, soms gemaakt van oude deuren. Bouwmateriaal was altijd schaars en het was vaak een hele toer om dat op de plaats van bestemming te krijgen. Daar waren goede contacten voor nodig. Datsja’s voor iedereen Begin jaren negentig werd het bezit van grond geliberaliseerd en nam het datsjabezit een grote vlucht. Door de ontvolking van het platteland kwamen er toen bovendien voor de gewone Rus veel boerenhuisjes beschikbaar. Zolang er maar een trein heen ging, kwam ieder huisje in aanmerking om als datsja gebruikt te worden. Bij de privatisering kwamen miljoenen datsjas in de handern van de werknemers. De datsja’s waren tot dan toe eigendom geweest van grote ministeries, partijorganen en vakbonden. Veel voormalige staatsdatsja’s werden gekocht door een geheel nieuwe laag van de bevolking, de nieuwe rijken. Nu kan bijna iedere Rus over een datsja beschikken. Een derde van alle Russen heeft de afgelopen zomervakantie op het eigen lapje grond doorgebracht. Als in de maand mei het datsjaseizoen van start gaat, daalt opeens het internetgebruik in Rusland. Russen houden van hun datsja.


Pagina 6

Les 1- Wie woont er achter die deur? Bijlage 2- Beeldmateriaal

Les 1. Wie woont er achter die deur? Bijlage: De foto’s kun je printen, maar je kunt er ook een PowerPoint presentatie van maken. Tip: Maak ook een paar foto’s van herkenbare voordeuren voor jouw kinderen. Denk aan: de voordeur van school, de voordeur van een leerling, de voordeur van een belangrijk gebouw/winkel in de buurt. Bekijk met de kinderen de foto’s van de verschillende voordeuren. Vraag: ‘Wie woont er achter die deur?’ Foto’s: 1. Nederlandse flat 2. Russische flat 3. Nederlandse Paleis het Loo 4. Russische Visilius Kathedraal op het Rode Plein in Moskou 5. Nederlandse Boerderij 6. Russische Datsja 7. Tipi 8. Iglo 9. Nederlandse voordeur 10. Kubuswoningen Rotterdam

© Mission Possible Les 1 - Wie woont er achter die deur? Bijlage 2 – Beeldmateriaal

Pagina 1


1.

2

3.

4.

5.

6.


Pagina 2


7.

8.

9.

10.


Pagina 3

Les 1- Wie woont er achter die deur? Werkblad Groep 6/7/8

Les 1. Wonen in de Sovjet-Unie Weetje Kijk eens goed naar de foto. Je ziet Rusland liggen. Voor een deel ligt Rusland in Europa, het andere deel ligt in het werelddeel Azië. Als je goed kijkt zie je Nederland ook liggen. Nederland ligt in het werelddeel Europa. Oppervlakte: Nederland 37.354 km2, Rusland 17.098.242 km2 Hoeveel keer groter is Rusland t.o.v. Nederland? _________________________________ Opdracht 1 Zoek in de atlas een kaart op van Rusland. Schrijf eens 3 plaatsnamen op van plaatsen waar je wel eens van gehoord hebt.

_________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ Ken je de naam van een bekende rivier in Rusland? _________________________________________________________________________

© Mission Possible Les 1 - Wie woont er achter die deur? Werkblad groep 6-8 Pagina 1


Een dorp of een stad wordt op de kaart aangegeven met een of een De vierkantjes of de cirkels zijn niet allemaal even groot. Waarom zijn ze van verschillende grootte? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________

Opdracht 2 Zoek in de atlas een kaart die gaat over de bevolkingsdichtheid in Rusland. Bij bevolkingsdichtheid wordt gekeken of er veel of weinig mensen per vierkante kilometer wonen. Wat weet je van de bevolkingsdichtheid in Nederland? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________

Leg maar uit. Wat betekent: ‘dunbevolkt’? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________

Het tegenovergestelde van ‘dunbevolkt’ is ‘dichtbevolkt’, wat betekent dat dan? _________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________



Als je de kaart van de bevolkingsdichtheid in Rusland bekijkt, wat kun je daar dan over vertellen? __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________ __________________________________________

Opdracht 3 Dit is een verdiepende opdracht. Lees de tekst goed door! Rusland kent drie soorten landschap: de toendra, de taiga en de steppe. In het noorden liggen de uitgestrekte toendra’s die semi-permanent bevroren zijn. Behalve mos en korstmos groeit hier maar weinig. Zuidelijk van de toendra ligt de taiga, een brede band van naaldbomen die het hele midden van Rusland omspant. Net als op de toendra is veel van de grond semi-permanent bevroren. Dat wil zeggen dat de grond tot op een kilometer diepte bevroren kan zijn. In de zomer smelt de toplaag en vormt door muggen vergeven moerassen. De taiga wordt opgevolgd door de steppen, een grote gordel van open grasland, die zich uitstrekt van de Zwarte Zee tot Mantsjoerije. Zuidelijk van de steppe is het landschap gedeeltelijk woestijnachtig. Het meest vruchtbare deel van Rusland ligt ten zuiden van Moskou. Dit is het land van de donkere, humusrijke aarde, ‘zwarte aarde’ (tsjernozjom) die zeer geschikt is voor landbouw.

Aan de slag: Verwerk de informatie, die je hebt gelezen in het kaartje van Rusland. Denk aan de legenda! Kan je straks uitleggen wat deze informatie te maken heeft met de bevolkingsdichtheid? Denk er over na!


t

Les 1- Wie woont er achter die deur? Antwoorden werkblad Groep 6/7/8

Les 1. Wonen in de Sovjet-Unie Weetje Kijk eens goed naar de foto. Je ziet Rusland liggen. Voor een deel ligt Rusland in Europa, het andere deel ligt in het werelddeel Azië. Als je goed kijkt zie je Nederland ook liggen. Nederland ligt in het werelddeel Europa. Hoeveel keer groter is Rusland t.o.v. Nederland? +/- 457x

© Mission Possible Les 1 - Wie woont er achter die deur? Antwoorden werkblad groep 7-8 Pagina 1

t


Opdracht 1 Zoek in de atlas een kaart op van Rusland. Schrijf eens 3 plaatsnamen op van plaatsen waar je wel eens van gehoord hebt. Meerdere antwoorden mogelijk! Denk aan: Moskou · Sint-Petersburg · Jekaterinenburg · Omsk · Kazan Ken je de naam van een bekende rivier in Rusland? Meer antwoorden mogelijk, denk aan de Wolga. Een dorp of een stad wordt op de kaart aangegeven met een of een De vierkantjes of de cirkels zijn niet allemaal even groot. Waarom zijn ze van verschillende grootte? De en de geven aan of je met dorpen of steden te maken hebt. De grootte geeft het gemiddeld aantal inwoners van het dorp of de stad aan.

Opdracht 2 Zoek in de atlas een kaart die gaat over de bevolkingsdichtheid in Rusland. Bij bevolkingsdichtheid wordt gekeken of er veel of weinig mensen per vierkante kilometer wonen. Wat weet je van de bevolkingsdichtheid in Nederland? De kinderen leren in groep 6 dat de Randstad dichtbevolkt is, in de noordelijke provincies wonen gemiddeld minder mensen per vierkante kilometer. Leg maar uit. Wat betekent: ‘dunbevolkt’? Dunbevolkt bijv.naamw. Uitspraak: [dʏnbə'vɔlkt] waar weinig mensen wonen . Voorbeelden: `een dunbevolkte streek`, `De provincie Groningen is relatief dunbevolkt, de Randstad dichtbevolkt.` Dunbevolkt: met weinig inwoners per km2.


t


Het tegenovergestelde van ‘dunbevolkt’ is ‘dichtbevolkt’, wat betekent dat dan? Dichtbevolkt: met veel inwoners per km2. Als je de kaart van de bevolkingsdichtheid in Rusland bekijkt, wat kun je daar dan over vertellen? Meerdere antwoorden mogelijk. Zorg dat je een kaart van Rusland hebt, zodat je samen met de kinderen de gegeven antwoorden kunt controleren. Voorbeelden:  Veel dorpen en steden in het zuid-westelijk deel van Rusland.  Zuid-westlijk deel is dicht bevolkt.  Meer naar het noorden toe veel gebieden met naaldbomen, dit gebied is dunbevolkt.

Opdracht 3 Dit is een verdiepende opdracht. Lees de tekst goed door! Rusland kent drie soorten landschap: de toendra, de taiga en de steppe. In het noorden liggen de uitgestrekte toendra’s die semi-permanent bevroren zijn. Behalve mos en korstmos groeit hier maar weinig. Zuidelijk van de toendra ligt de taiga, een brede band van naaldbomen die het hele midden van Rusland omspant. Net als op de toendra is veel van de grond semi-permanent bevroren. Dat wil zeggen dat de grond tot op een kilometer diepte bevroren kan zijn. In de zomer smelt de toplaag en vormt door muggen vergeven moerassen. De taiga wordt opgevolgd door de steppen, een grote gordel van open grasland, die zich uitstrekt van de Zwarte Zee tot Mantsjoerije. Zuidelijk van de steppe is het landschap gedeeltelijk woestijnachtig. Het meest vruchtbare deel van Rusland ligt ten zuiden van Moskou. Dit is het land van de donkere, humusrijke aarde, ‘zwarte aarde’ (tsjernozjom) die zeer geschikt is voor landbouw.


t


Aan de slag: Verwerk de informatie, die je hebt gelezen in het kaartje van Rusland. Denk aan de legenda! Kan je straks uitleggen wat deze informatie te maken heeft met de bevolkingsdichtheid? Denk er over na! Gebruik een bodemgebruik kaart en een klimaatkaart om de antwoorden te controleren.


Les 1: Wie woont er achter die deur?

Recommend Documents