DAGELIJKS ACHTER DE DEUR D A G B O E K N O T I T I E S VAN G E D E T I N E E R D E
VROUWEN
Drie vrouwen doen verslag vanuit de vrouwengevangenisafdeling in Amerswiel in Noord-Holland. Twee fan hen vertellen over het reilen en zeilen van hef dagelijks leven, de derde geeft haar impressie van een jaarwisseling in de gevangenis.
1 ANNA DINSDAG 3 DECEMBER 1994 ZoafS op de D.V.A. drie keer per week normaal is, word ik om 7 uur gewekt dooreen piwster. Mijn bed uit, ochtendjas aan, radio aan, koffiezetapparaat aan en met een slaapdronken kop naar het toilet. Mijn urinepotje pakken, en voor het oog van die piwster in het potje plassen. Ik hoor Brigitte op haar deur bonzen: 'Ik moet plassen!!'. Gelukkig heb ik nooit problemen rnet dat plassen, ik heb te doen met die meiden die dat wel hebben. Na mijn urine overgegoten te hebben in het buisje voor het lab, waar het gecontroleerd wordt op verboden drugsgebruik, word ik weer ingesloten. Inmiddels is mijn koffie klaar en kan ik weer rustig met een sjekkie wakker worden. Om 8 uur gaat mijn deur van het slet af. We moeten naar de arbeidszaal. Brigitte blijft achter haar deur? Ze kon haar plas niet houden en heeft het in het toilet gedaan. Dit is tegen de regels, nu kan haar urine niet gecontroleerd worden, dus moet ze de hele dag achter de deur blijven. De werkzaal; de hele ochtend moertjes om schroefjes doen. tot 10 uur, eem half uur pauze, we drinken gezamelijk koffie en mogen roken. Om half I 1 komt de piwster met BrigitteH Gejuich, ze heeft alsnog mogen en kunnen plassen en ze mag weer meedoen. Dit is een van de verschillen tussen onze piwers en piwers van andere afdelingen. Die van ons (van de D.V.A.) hebben meer begrip en geduld. Zij weten dat wij keihard knokken om van onze verslaving af te komen. Wij van onze kant werken ook mee om niet te veel tegen de draad in te gaan en krijgen daarvoor ook begrip en medewerking terug.
93
Nemesis essays - september 1995
Tot kwart voor 12 werken we aan onze schroefjes verder. Dan mogen we terug naar onze afdeling. Om 12 uur komt de warme maaltijd. Op de D.V.A. moeten we gezamelijk eten. Dit is meestal wel gezellig. Na het eten zijn drie meiden verantwoordelijk voor het afruimen van de tafels en de afwas, ledere dag drie andere meiden. Om I uur gaan we luchten. Degene die geen zin heeft om naar buiten te gaan, moet op de cel achterblijven. Om 2 uur hebben we gespreksgroep. De emoties kunnen soms hoog oplopen. Er wordt over allerlei onderwerpen gepraat. Irritaties in de groep zijn het meest voorkomend. Dit heeft vaak betrekking tot het gebruikersverleden. Leren omgaan met je gevoelens die steeds meer naar boven komen. Moeilijk... dit is een verhaal apart. Om half 4 hebben we onderwijs. Marijke zit verdwaasd achter de computer. Ze kan haar aandacht er niet bij houden. Het groepsgesprek zit haar nog te diep. Liever zouden we nu gaan sporten, maar helaas, een andere afdeling heeft nu sport. Er zijn nog veel dingen die veranderd moeten worden... KWART VOOR 5. Terug naar de afdeling.
Snel even brood nemen en een bekertje melk en beleg, en dan achter de deur. Tot 6 uur. Dan hebben we recreatie en de mogelijkheid om te telefoneren... (als de telefoon niet kapot is, of bezet door een van de anderen die allemaal even graag willen bellen). Meestal zitten we voor de televisie of doen een spelletje Rummicub of tafelvoetbal of tafeltennis. Om kwart voor 9 kon ik nog even bellen: 'Dag moeder, hoe gaat het met je?' 'Ik heb de vuile was helemaal alleen aan de straat moeten zetten, de planten heb ik maar onder de dekens gestopt anders vriezen ze dood met de nachtvorst'. 'Moeder, ik bel morgen wel weer terug, ik moet nu achter de deur'. Gelukkig heb ik begripvolle piwers, ik kan nog heel even naar mijn zus bellen. 'Nee, het gaat niet goed met moeder, ze is helemaal door de war. We zorgen wel voor haar, maak je niet druk, alles komt goed.' Verdwaasd ga ik achter de deur, wat is er aan de hand? Er spookt van alles door mijn hoofd. Ze is altijd zo sterk geweest, nooit ziek. Ze is pas 70 jaar... zal ik haar nog wel zien??? DONDERDAG 5 DECEMBER Vandaag geen urinecontrole dus, om half 8 kwamen ze pas langs om te kijken of we nog leven en meteen ons te wekken. Een rotnacht gehad, huilend in slaap gevallen. Voor de arbeid snel even een sprekersbriefje in de bus gedaan, in verband met mijn verlofaanvraag. Verder een normale ochtend op de werkzaal... saai... Om I uur ga ik luchten, samen met Marijke. Lopen we daar rondjes, beseffen we opeens dat wij bewaking hebben van vier (!) piwers.'t Is toch belachelijk, twee rustige vrouwen en dan vier bewaking. Over het algemeen zijn vrouwen heel rustig. Denken nog niet eens aan ontsnappen en dan zo iets. Ze kunnen die piwers toch beter onderverdelen? Als ze de roosters maken, zouden ze er minder op de luchttijden kunnen zetten en dan meer op aktiviteiten, zoals vaker sport. Vandaag hebben we sport. Leuk, volleyballen. Onze piwers doen altijd enthousiast mee.
pagina 94
dagboekfragmenten
Na de sport moeder proberen te bereiken. Er werd door het antwoordapparaat opgenomen met de mededeling, door mijn broertje ingesproken, dat moeder nu niet thuis is. Toen ik mijn broertje belde, vertelde hij me dat moeder op de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis ligt. Degene die mijn verlofaanvraag regelt is bij me langs geweest. Nee, ze had nog geen goedkeuring dat mijn verlof door zou gaan. Het komt vaker voor dat iemand niet op verlof mag van de officier. Ja maar, mijn moeder... We doen ons best, maar we zijn afhankelijk van allerlei instanties.
2 MONIQUE DONDERDAG 1 8 MEI I 995 Het is 7 uur, mijn buurvrouw klopt haar koffiefilter uit in het toilet. Als dit gebeurt, ben je gelijk wakker, zo'n lawaai maakt ze hier altijd mee. O jee, wat heb ik een hoofdpijn, het lijkt wel of ik de hele nacht gestapt heb, maar ja het was het daggie gisteren wel. Effe sociaal verlof, van kwart over 5 's morgens tot 2 uur 's nachts. Vandaag hoeven we niet te werken i.v.m. de opening van het gebouw. Heerlijk - straks om 10 uureven luchten. Om tien voor 8 gaan de deuren open, iedereen komt in pyama en met een duffe-slaperige kop naar de huiskamer om gezamelijk koffie te drinken. Om 8 uur komt Pieter vragen wie er gaat luchten. Het programma is (al weer) gewijzigd, er gaat niemand omdat we er niet voor gekleed zijn. Is het dan zo moeilijk om van te voren even het gewijzigde programma bekend te maken, zodat wij ook weten waar we aan toe zijn? Maar we zouden nog eenkeer luchten om I uur 's middags. Om 10 uur moeten we drie kwartier achter de deur omdat het personeel naar het H.V.B, gaat. Daarna zitten we weer in de huiskamer onder het genot van een bakkie koffie te rummicubben tot I 2 uur. Effe de warme hap op je kamer nuttigen, en dan naar buiten. Helaas pindakaas. Om I uur niets, om 2 uur niets, om kwart over 2 gaan eindelijk de deuren open. Op mijn vraag hoe het dan met het luchten zit, krijg te horen dat ze dat niet weten, ze weten niet eens dat er een extra lucht is van (inmiddels weer veranderd) 2 uur tot 3 uur. Dit zou effe onderzocht worden, en ja hoor, wij mogen om 3 uur gaan. Om 3 uur komen ze zegen dat als er niemand naar buiten gaat wij niet achter de deur hoeven. Leuk als je als enigste wilt gaan luchten, gelijk commentaar van dan ga je maar niet naar buiten, maar effe later kwam de oplossing. Ik zou alleen met Paula naar buiten gaan. Na 'n halfuurtje werden we geroepen dat er ijs was van de opening, dus wij weer naar binnen. Om 5 uur weer een uurtje achter de deur om te eten. Om 6 uur gaan we patat bakken want 's avonds mogen we de keuken gebruiken. Alleen even vlug kijken of ze de patat niet weer gejat hebben, dat gebeurt nogal eens de laatste tijd. Daarna nog een spelletje en een bakkie koffie, dan zit er al weer een dag op. Half 9 bestek inleveren en achter de deur, op naar de volgende dag.
pagina 95
Nemesis essays - september 1995
VRIJDAG 1 9 MEI Eens kijken wat ons vandaag weer allemaal te wachten staat, want tegenwoordig weet je het maar nooit hier op de IBA. Veertien dagen geleden wou een piwster onze ochtendlucht intrekken omdat we 's middags ook luchten hadden. Na ons protest dat er luchten was en wij hier recht op hadden, mochten we toch een halfuurtje naar buiten - belachelijk gewoon, dit terwijl we recht hebben op een uur lucht. De week erna zijn we maar met onze jassen aan om 2 uur bij de deur gaan staan want anders geven we weer plusminus 15 minuten van onze tijd af. Om 8 uur gaan we naar buiten, het zonnetje schijnt heerlijk. Om half 9 wil Lilly naar binnen, zij gaat altijd maar een half uurtje naar buiten. Maar helaas, niemand heeft zin om haar naar binnen te brengen, ze moet nog maar even buiten blijven, dan gaan we dadelijk samen naar binnen. Om 9 uur hebben we sport, om kwart over 9 komen ze eindelijk vragen wie er mee gaat sporten. Dit was wel leuk, er deden verschillende piwers mee. We proberen zoveel mogelijk uit de buurt van Marijke te blijven, die stinkt soms zo verschrikkelijk dat je er niet goed van wordt. Zij moet onder begeleiding douchen en schoon ondergoed aan omdat ze het anders toch nooit doet, maar helaas gebeurt dit nooit, niemand die haar onder de douche stopt. Om tien minuten over 10 riep Ben 'eind sport', dus ik weer protesteren dat dit veel te vroeg was, we hadden toch sport tot half I I. Volgens de piwers en Ben was dit niet waar, maar Ben ging het toch maar even nakijken, en ja hoor, we mochten doorsporten tot half I I, ik had wel degelijk gelijk. Daarna hebben we een half uurtje om te douchen en/of koffie te drinken. Om I I uur gaat de eerste ploeg naar de winkel, even de boodschappen doen, weer wat lekkers kopen. Om I uur hebben we weer recreatie, oftewel weer een uur over de stoelen heenhangen. Dan weer een uurtje de frisse lucht in, maar dit schijnt hier altijd een probleem te zijn, haast iedere dag te laat naar buiten, dit is gewoon irriterend. Om 2 uur zijn we maar weer met onze jas aan bij de deur gaan staan, we werden eerst stom bekeken door de piwers, ze vroegen ons wat we van plan waren. 'Luchten natuurlijk', riepen wij in koor. Als antwoord kregen we 'O ja, is dat zo', waarna ze eens snel op hun rooster gingen kijken. Na nog een kwartiertje ouwehoeren, kwamen ze eindelijk om met ons naar buiten te gaan. Verder verliep deze dag zoals elke andere dag, half 5 achter de deur tot 6 uur, daarna weer eruit tot half 9. Vandaag mogen we ons bestek op de cel houden omdat we zaterdag tot I uur achter de deur zitten. Dit vinden wij een belachelijke regel, de scheermesjes kun je zo in de winkel kopen maareen (bot) mes mag je niet op cel, maar ja, wie zijn wij. ZATERDAG 30 MEI Wat was dat weer een kabaal vannacht, kunnen degenen die de ronde lopen dan die paar minuten niet even hun mond houden? Heerlijk uitslapen, we hebben hier de regel dat er niemand muziek mag draaien voor 10 uur 's morgens, dit voor de mensen die willen uitslapen. Om half 9 schrik ik weer eens van het gedreun met de koffiefilter in de w.c.-pot naast me, kan die meid dan nooit eens stiller zijn. Om 9 uur gaat haar muziek alweer aan, nadat ik een flinke dreun tegen de muur heb gegeven, wordt het weer wat zachter. Om 10 uur sta ik maar op en na mijn ontbijtje ga ik achter de computer zitten om aan mijn dagboek te beginnen. Toch een voordeel als je zelf zo'n ding op je kamer hebt.
pagina 96
dagboekfragmenten
Om I uur lekker luchten en dan 'n uurtje sporten. Helaas verliep de sport een beetje anders dan normaal, onze medebewoonster van cel 3 was weer eens bezig, als het niet helemaal in haar straatje past heeft ze gelijk haar gezicht op halfzeven hangen en haar grote mond open staan. We mogen geen muziek meer draaien van haar, daar kan ze volgens haar zeggen niet tegen. Wel gek, als er een disco is merk je niets aan haar, dan heeft ze nergens last van. Ze gaat zelfs bij de anderen de kamer in om de stereo uit te zetten. Laatst moest ik ook mijn muziek van haar uitzetten. Toen ik zei dat ik dat niet deed, bedreigde ze me dat ze alles kapot zou gooien in mijn cel. Toen heeft Paula haar achter de deur gepleurd. 's Middags gaat Jos een taart bakken voor morgen, kunnen we lekker smikkelen. Om 5 uur een uurtje achter de deur, om 6 uur er weer uit. 's Avonds vluchten we voor de zoveelste keer uit de huiskamer voor de stank van Marijke, wij vinden dit niet normaal meer, je kan precies zien waar zij heeft gezeten, op al die stoelen zitten urinevlekken. Even daarna krijgen we een beetje ruzie in ons groepje maar dit wordt gelukkig weer snel opgelost, We vinden dat dit een beetje te wijten is aan de sfeer op de afdeling. Constant te laat met luchten en activiteiten, iedere dag in die stank waar niets aan gedaan wordt, eentje die dag en nacht loopt te blèren en waarvan we geen muziek meer mogen draaien, zelfs de vogels maken te veel lawaai volgens haar, moeten we die dieren dan de nek omdraaien ofzo? Vind je het gek dat ons humeur er steeds meer op achteruit gaat? We besluiten dan ook om een gesprek aan te vragen met Lex, wij willen nu wel eens weten wanneer er eindelijk eens wat aan het stankprobleem gedaan wordt, verder willen we dat het personeel zich beter aan de tijden houdt, zij willen toch ook dat wij stipt om half 9 naar binnen gaan. Om 9 uur is het weer zover, die van cel drie begint te zeuren dat de muziek zachter moet bij mijn buurvrouw, tien minuten daarna staat er alweer iemand aan haar deur, de muziek moet nog zachter, wij vragen ons wel eens af waarom wij eigenlijk nog huur betalen als we toch constant alles moeten uitzetten. We hebben vorige week dan ook besloten om onze muziek niet meer zachter te zetten voor haar, zelfs ons personeel geeft ons gelijk hierin. ZONDAG 21 MEI Om 9 uurgaan onze deuren open, dan hebben we een halfuurtje recreatie. Om half I 0 hebben we sporten, ben benieuwd hoe laat we deze keer gaan. Vorige week moesten we een kwartier wachten van Silvia omdat Lilly haar koffie nog niet op had. Leuk hoor, kom je veel te laat in de sportzaal en is het H.V.B, al halverwege een spelletje volleybal. Gelukkig heeft Jos dienst, deze let tenminste op de tijd, hij geeft ook de sport aan ons, we hebben buiten volleybal. Dit is ons favoriete spel, dit wordt ook meestal gespeeld tijdens het sporten. Daarna gaan we ons een beetje opfrissen en omkleden voor de kerkdienst, de dominee heeft dienst deze week. Na de kerkdienst is er nog even gezamelijk koffiedrinken met iedereen. Je ziet iedereen de neus optrekken of de neus dichtknijpen als Marijke langs loopt of in de buurt is. We hebben het nog even hierover met een piwster van de D.V.A. die deze dag dienst heeft bij ons. Zij vindt onze klachten terecht maar kan hier helaas niet veel aan doen omdat het haar afdeling niet is, wel moet Marijke zich douchen van haar. Na het eten hebben we een uurtje recreatie, daarna een uurtje luchten. We mogen kiezen,of luchten op onze luchtplaats of volleyballen met het H.V.B./gevangenis op de andere luchtplaats. Hier hoefik niet lang over te denken als fanatieke vollybalster. Om 9 uur mogen we zelfs doorspelen, we hebben samen met Jos en twee bewa's gespeeld tot na 4 uur.
pagina 97
Nemesis essays - september 1995
Heerlijk, hier kan ik me altijd lekker bij uitleven en mijn overtollige energie en agressie afreageren op de bal. Voor mij mogen ze dit iedere dag doen. Om half 5 gaan we de taart die Jos gebakken heeft opeten, hij heeft een halve slagroom em een halve mokkataart gemaakt. Wij hebben gezamelijk de benodigheden gekocht en hopen dit vaker te doen. Om 5 uur is het alweer brood uitdelen en achter de deur. Alweer een weekend voorbij, alweer een blad omslaan van onze kalender. Voor de een nog heel veel (blaadjes omslaan) voor de ander nog maar weinig. Maar ja, aan alles komt een eind, voor de een vroeg voor de ander laat, maar ooit gaat voor iedereen de deur weer een keertje open. MAANDAG 22 MEI Eens kijken wat we vandaag voor werk hebben. Niets dus, Jos gaat maar eens bij Flip kijken of hij niets voor ons heeft. Ik ga even aan Silvia vragen of ik mijn advocaat even mag bellen, hierop begint zij een beetje moeilijk te doen. Ik vraag waarom anderen wel altijd mogen bellen, en ik niet. Hierna krabbelt ze snel terug, en mag ik wel bellen. Even later komt Jos met een paar dozen automattenhangers aanzetten, nu hebben we tenminste weer een half uurtje werk. Ik hoor van de meiden dat Lex afwezig is, met vakantie. Dat vind ik jammer, vooral omdat we een gesprek met hem hadden aangevraagd. Er zal wel een plaatsvervangend hoofd zijn, dan maar naar hem want wij willen geen weken meer wachten. Om 10 uur gaan we luchten, we zijn voor de verandering eens op tijd, maar ja Jos is in dienst, we mogen zelfs tot I I uur buiten blijven. Na het luchten hebben we eigenlijk nog een uur arbeid, maar aangezien er (weer eens) geen werk voor ons is, mogen we koffie drinken of, voor de liefhebbers, inpakken e/of cel schoonmaken i.v.m. de verhuizing van a.s. woensdag. 's Middags hebben we een uur om onze cel schoon te maken, o nee, alweer veranderd, wie klaar is gaat achter de deur. Om half 4 hebben we crea, dit keer zijn ze maar vijf minuten te laat. Na de crea heb ik het zoveelste gesprek over de stank van Marijke, wederom wordt tegen haar gezegd dat ze moet gaan douchen, 's Avonds komt Ben het draaiboek brengen voor de zeskamp, ben benieuwd of wij een team bij mekaar krijgen, ik denk het niet. Sommigen moeten er nog eens een nachtje over slapen. Nou, dat gaan we dan maar doen. Inmiddels is het half 9, tijd om te gaan hokken. DINSDAG 23 MEI Half 8, weer een nieuwe dag. In de huiskamer koffie drinken. Aangezien er weer geen werk was, begonnen de meiden maar met inpakken van de keukeninventaris en het schoonmaken van de afdeling. Even later komt Gerda vragen of ik spullen terug wil brengen naar het arbeidsmagazijn. Ik vraag haar meteen of we nu de vervanger van Lex te spreken krijgen of niet. Ligt een beetje aan het probleem, volgens haar. Is het dringend of niet. Volgens ons wel, wederom leggen we de situatie uit en zeggen meteen dat we in beklag gaan als ze haar nu niet iedere morgen onder de douche zetten. Gerda beloofde hierover contact op te zullen nemen met de medische dienst. Na het luchten gaan we de keukenspullen al naar de andere kant brengen. Silvia en ik hebben ons aangeboden om vandaag i.p.v. te sporten de kasten en dergelijke naar de andere kant te brengen. We hebben ook gevraagd of ze het programma kunnen wijzigen, in plaats van de individuele blokken gezamenlijk naar de andere kant om de boel schoon te maken, zodat we morgen alleen maar hoeven te verhuizen.
pagina
dagboekfragmenten
's Middags gaan we met vier meiden gepakt en gezakt naar de andere kant om te poetsen, de andere meiden gaan sporten, hebben bezoek of blijven op bed liggen. We maken de cellen en de gang schoon zodat we morgen op een 'frisse' afdeling komen. Daarna even koffie drinken, om 4 uur hebben we bieb en dan weer terug naar ons appartement. Effe eten en de rest nog inpakken, de cel even poetsen en klaar is kees. Om 6 uur weer recreatie, zal wel een beetje saai worden, we kunnen niet meer koken en we hebben geen spelletjes meer, maar het is gelukkig maar voor één dag. Om 6 uur ben ik op bed gaan liggen, ik voelde me niet goed worden. Volgens een van de meiden ben ik enkele minuten van de wereld geweest, kon daarna niets meer zien, ik zag alles wazig en draaien. Als dit om half 8 niet beter was, zouden ze overleggen of er een dokter bij moest komen. Ik heb niemand meer gezien tot half 9, toen heb ik wat medicatie gekregen tegen de hoofdpijn, in de hoop dat het de volgende dag beter zou gaan. WOENSDAG 24 MEI Helaas was dit niet zo, ik had nog steeds dezelfde klachten en een behoorlijk dik linkeroog. Ik vroeg of de medische dienst even langs kon komen. Om 8 uur gingen we verhuizen, ik was als eerste aan de beurt. Ik werd spontaan geholpen door de meiden, hoefde zelf niets te doen, maar vond het toch beter mijn computer zelf te verhuizen. Ik ben altijd bang dat er iets aan komt. Mijn spullen en de computer stonden in de lift en beneden kreeg ik de schrik van mijn leven, op het moment dat we hem voorzichtig over de liftdrempel wilden rijden, kiepte de computertafel ineens schuin naar voren. Ik probeerde de monitor nog te grijpen, maar helaas. Ik dacht dat het glas in hodnerdduizend stukken zou vallen, maar hij was alleen maar aan de buitenmantel gescheurd. Er was een wieltje onder de tafel uitgegaan, de boosdoener lag eenzaam en verlaten in de lift. Om 9 uur ben ik van ellende maar weer op bed gaan liggen en heb de hele dag gevraagd of de medische dienst even kon komen, of dat ze wat konden geven voor die pijn. Om I I uur gingen we luchten, dit keer waren we maar tien minuten te laat. De meiden zijn 's middags de andere afdeling gaan poetsen. Eindelijk, om half 5, kwam Marjolein me een zetpil brengen. Volgens haar had ik last van een flinke migraine. 's Avonds was mijn hoofdpijn weer weg. Ik heb toen samen met Ria de kasten opgezet in de huiskamer en het berghok. We kregen nog een stuk taart i.v.m. de verhuizing, nog even bijkletsen en dan weer achter de deur. Op naar de volgende dag. DONDERDAG 25 MEI Wat een nacht, ieder uur dat lawaai van die deur als de bewaking de ronde doet. Die deur was gisteren al stuk, hij blijft dan klikken, vannacht kon je hem soms twaalf keer horen klikken, 's Nachts klinkt het ook nog eens twee keer zo hard als overdag, ik heb dan ook geen oog dichtgedaan. Over ogen gesproken, die zagen er weer mooi uit vanmorgen, helemaal dik opgezwollen, mijn hoofd springt zowat uit elkaar van de pijn. Ik had om drie uur vannacht geroepen of ze de deur niet open konden laten, maar ze deden net of ze me niet hoorden. Om even na 8 uur gaan de deuren open, om 10 uur luchten. Om I uur begint de zeskamp, helaas hebben wij geen team, ik had geen zin met mijn hoofdpijn en zonder mij willen de meiden niet meedoen. Dus dan alleen maar kijken. Om I uur zaten we weer in onze cellen te wachten tot de deuren eindelijk open gingen. Dat gebeurde om twaalf over I pas. Toen ik vroeg waarom zo laat, kreeg ik te horen 'Nou, en?'. Bleek dat die zeurpiet van cel drie al buiten was omdat ze mee zou doen met het H.V.B., belachelijk toch, waarom de één wel
pagina 99
Nemesis essays - september 1995
en de anderen niet. Maar de H.V.B, hadden hun eigen ploeg en ze kon niet meedoen, zij weer jankend naar binnen. Na afloop hebben de meiden dan de piwster Emiena van de D.V.A. in het zeepsop gegooid. Toen ze zag dat ik haar stond uit te lachen, moest ik het ook ontgelden, ik zat dan ook binnen de korste keren onder de klodders zeep, dat was wel lachen. 's Avonds hebben een paar meiden de ping-pongtafel in de huiskamer gezet en een partijtje gespeeld. Om half 9 was het weer achter de plank, brrr, het is steenkoud in de cellen, we lopen allemaal te rillen van de kou, vlug onder de dekens, zo blijf je tenminste een beetje warm en maar weer op naar de dag van morgen.
3 TREES JAARWISSELING
Oud en nieuw, een dag en avond die simpel voorbij moeten gaan om dichterbij invrijheidstelling te komen. Hoe ik me gehouden heb tijdens de feestdagen of jaarwisseling? Ik deed mijn bodystock, een mooie zalm/cognac-kleurige blouse en een zwarte strakke broek aan en een gouden lint deed ik in mijn haar. Ik zag in en in wit. Ik had hoofdpijn, maar door de verkrampte nek en schouder voelde ik dit minder. Ik had me wel eens beter gevoeld. Treurig was ik niet. Ik voelde me opgesloten. Oud en nieuw achter de tralies! Ik moest ongesteld worden. Voelde ik me daarom zo krakkemikkig? In de vooravond speelde er een band in de grote zaal. Ik ging erheen. Een rockband, een beetje countrymix erbij. 2 1.00 uur zat ik achter de grijze deur. Ik vrat me vol: een blik zalm met zilveruitjes, wat peper en zout en een flink stuk stokbrood, plus twee oliebollen met poedersuiker. Ik plofte, het lag zwaar op mijn maag. Het had zijn uitwerking op mijn ademhaling. Hyperventilatie bleef uit. Ik had voorzorgsmaatregelen genomen. Er lag een plastic zakje. De TV bood afleiding: Vlaamse Pot, later terugblikken van het afgelopen jaar. Ik zag flitsen van mijn leven, bepaalde gebeurtenissen. Het grootse deel van dit jaar werd bepaald door het bajesleven. De klok, aftellen geblazen. 0.00 uur, een glas melk in de hand. "Gelukkig Nieuwjaar Tim", zei ik hardop, "mam, pap, Beau en andere zussen of vrienden". "Madelief en Iris", zachtjes. Brok in mijn keel. Tranen? Een beetje. Het was klote in mijn eentje. Geen champagne, geen oliebollen of appelflappen maar dat was het minst erge. Het zonder man, kind of familie en vrienden te zijn, speelde me parten. Vuurwerk? Dit jaar niets afgeschoten, zelfs niet in de hand gehad. In de lucht was weinig te zien. Op deze plek van de aardbol was men verstandig, milieubewust? Ik wrong mijn oog voor het pieterpeuterige klapraampje. Ik kon een lichtfontein ontdekken via een ruit van een huis aan de overkant. De bajes grenst aan een straat, een woonwijk. Ook zag ik de rode sterren in de lucht, een siervuurwerkpijl. Toch nog wat gezien via mijn gereserveerde balkonplaats. Het uitzicht werd belemmerd door een dak van een huis dat precies voor mijn cel staat. Mijn oog deed zeer door de walm van het afgestoken vuurwerk. De stank was er ondanks het weinige afschieten zo vlak voor mijn neus. Knallen hoorde ik genoeg, mattenwerk: I 60 of I 80 shots of een Ladycracker?
pagina ioo
dagboekfragmenten
Een prop in mijn keel. De TV bood veel aan kunstmatig vuurwerk. Ik verliet mijn plek voor het raam. Die belabberde houding had lang genoeg geduurd. Het had zich geloond maar was best link geweest. Ik gleed weg op die stoel door die sokken van me. Een piwster, Miss Piggy, het blote billen gezicht, deed mijn luikje van de celdeur open en zei: 'Voor jou ook de beste wensen, toi'. Dat deed niet de deur dicht, wel het raampje. Het bracht een emotionele uitbarsting tot stand. Hoe doet mijn kleine meid van één jaar en zeven maanden het nu? Werd ze wakker? Beleeft ze het echt? Vorig jaar zat ze samen met Iris in de brede vensterbank voor ons grote raam. Eerste rang, prachtig uitzicht. Zover van elkaar, het deed pijn. Ik schreef deze ervaring neer. Ik jankte en moest stoppen, wreef in mijn ogen, zuchtte diep, nog dieper. Ik veegde de tranen weg en het snot aan mijn neus. Het was niet anders, ik moest door. Nog één jaar gesloten inrichting. Dit jaar oud en nieuw ook onvrij. Wat een crime! Ik schakelde over op Nederland 3. Salsa, Limbomuziek, een hutspot van Cubaanse, Surinaamse, Antilliaanse en Nederlandse artiesten. Het bruiste de pan uit. Wat een contrast met mijn situatie. Ik kende die sfeer, ik had er vaak van geproefd met mijn Surinaamse vriendinnen. Vriendinnen voor het leven... we hadden er stellig in geloofd. Waarom kwam die breuk? René Froger zong: 'Alles kan een mens gelukkig maken'. 0.30 uur, ik dook in bed. TV uit, licht uit, cdspeler aan. Klassiek op en janken geblazen. Schudden, stoten van kreten, lekker hevig, niets tegen in te brengen. Het resultaat was een nat kussen. Uiteindelijk in een diepe slaap gevallen, 's Morgens als herboren vol goede zin en optimisme. Gelukkig nieuwjaar.
pagina 101
