Leren vernieuwen met ict Meerjarenplan Jaarplan 2006

Leren vernieuwen met ict ● versie 1.0 ● 30 november 2005

Leren vernieuwen met ict Meerjarenplan 2006-2008 Jaarplan 2006

Versienummer

:

1.00 (30 november 2005)

1 / 72

2 / 72


Inhoudsopgave 1

Inleiding

2

Omgevingsanalyse 5

3

Missie en Organisatie

8

4

Strategische prioriteiten

11

5

Strategie Belangenbehartiging

17

6

Strategie cluster Dienstverlening

21

7

Jaarplan 2006: cluster Belangenbehartiging

8

Jaarplan 2006: cluster Dienstverlening

9

Organisatie, staf en ondersteunende diensten

10

3

Financiën 72

26

37 68


1

Inleiding Voor u ligt het meerjarenplan 2006-2008 van de nieuwe ict-ondersteuningsorganisatie voor het onderwijs. Dit plan is het resultaat van een strategische planningscyclus. De concrete activiteiten voor 2006 van de beide takenclusters belangenbehartiging en dienstverlening zijn vastgelegd in een jaarplan en bijgesloten bij dit document. In hoofdstuk 3 van dit document wordt de missie van de ict-ondersteuningsorganisatie alsmede de takenclusters beschreven. In hoofdstuk 9 is een nadere uitwerking van de organisatie, staf en ondersteunende diensten opgenomen en in hoofdstuk 10 de financiën. Dit document is een ‘groeidocument’. Jaarlijks wordt de strategische planningscyclus herhaald en op grond daarvan vindt herijking plaats van dit meerjarenplan.

De strategische planningscyclus bestaat uit de volgende stappen:

Meerjarenplan Omgevings analyse

Strategische prioriteiten

Wat is de vraagontwikkeling ?

Herijking prioriteiten en prioritaire thema’s

Strategie & Planvorming

Uitvoering & Evaluatie

Strategie BB

Strategie DV

Strategie en kwaliteitsindicatoren voor takencluster

Jaarplan

Jaarplan

Concretisering activiteiten in jaarplan

Uitvoering

Uitvoering

Uitvoering programma’s, projecten, activiteiten

Evaluatie

Evaluatie

Evaluatie van de resultaten

Herijking

Leerervaringen meenemen in volgende planningscyclus

3 / 72


Omgevingsanalyse (hoofdstuk 2) Op basis van gericht onderzoek en praktijkervaringen wordt de vraagontwikkeling van de doelgroepen van de ict-ondersteuningsorganisatie inzichtelijk gemaakt. Daarnaast worden maatschappelijke, technologische en politiek bestuurlijke ontwikkelingen in kaart gebracht. Strategische prioriteiten (hoofdstuk 4) Uitgaande van de omgevingsanalyse worden op basis van een heldere analyse de strategische prioriteiten en inhoudelijke prioritaire thema’s vastgesteld en doorvertaald naar strategische uitgangspunten voor de takenclusters. Strategie Belangenbehartiging en Dienstverlening (hoofdstuk 5 en 6) De strategische uitgangspunten gelden als belangrijke accenten voor de uitvoering van de activiteiten van de takenclusters. Gegeven de rol en taken van het takencluster wordt nader invulling gegeven aan de specifieke strategie voor het takencluster en de complementariteit richting het andere takencluster. Tevens worden de kwaliteits indicatoren vastgesteld. Jaarplan Belangenbehartiging en Dienstverlening (hoofdstuk 7 en 8) In het jaarplan worden de uit de strategie voortvloeiende programma’s, projecten en activiteiten nader omschreven. De kwaliteitsindicatoren worden vertaald naar concrete doelstellingen. Uitvoering en evaluatie Na vaststelling van het jaarplan kan met de uitvoering worden aangevangen. Evaluatie en inzichten die tijdens de uitvoering worden opgedaan kunnen leiden tot aanpassingen in de strategie.

4 / 72


2

Omgevingsanalyse In dit hoofdstuk kijken we naar de ontwikkelingen in en om het onderwijs. 2.1

Onderwijs

In deze paragraaf gaat het om trends die over de over de onderwijssectoren heen zichtbaar zijn. Samengevat betreft het de volgende ontwikkelingen. 2.1.1

Maatschappelijke ontwikkelingen en beleid

Vanuit maatschappelijke ontwikkelingen en actuele beleidsthema’s zien we de volgende ontwikkelingen. 1.

Individualisering: Net als in voorgaande jaren is de trend naar individualisering zichtbaar. De leerling wordt steeds meer centraal gezet als eigenaar van zijn of haar eigen leerproces. Flexibeler onderwijs is daarvoor een noodzaak. Immers: zonder flexibel onderwijs kan deze differentiatie aan de vraagkant niet ondersteund worden.

2.

Innovatie: de aandacht voor innovatie is groot, zowel vanuit de overheid als in het onderwijs zelf. Vanuit de wens om een stevige kenniseconomie op te bouwen worden op allerlei vlakken beleidsinitiatieven genomen. Dat strekt zich zeker ook uit tot onderwijs en onderwijs en ict.

3.

Autonomie van scholen: Scholen worden door de overheid aangesproken op eigen verantwoordelijkheid en het nemen van initiatief voor innovatie en kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Hierdoor profileren scholen zich meer met hun eigen onderwijsvisie en hieruit vloeit een gedifferentieerder vraag voort. De grotere autonomie heeft ook een grotere verantwoordingsplicht tot gevolg. De vraag naar inzicht en meting van effectiviteit en kwaliteit van onderwijs is daardoor groter.

4.

Leven lang leren:Middels beleidsdocumenten en initiatieven wordt de nadruk gelegd op een leven lang leren, zowel tijdens de onderwijsperiode als daarna. Problematieken als hoge uitval in het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs, aansluitingsproblematiek van PO naar VO naar BVE en/of HO zijn voor scholen daarbij nog steeds actueel. Daarnaast veranderen de eisen die de maatschappij en beroepspraktijk aan werknemers stellen in rap tempo.

2.1.2

Vraagontwikkeling onderwijs en ict

Op gebied van onderwijs ict zijn de volgende omgevingsfactoren van belang: 1.

Verbinding ict met onderwijskundige thema’s:Naast ict als hulpmiddel wordt ict verbonden met actuele onderwijskundige thema’s zoals aantrekkelijkheid van het onderwijs, schooleffectiviteit, nieuwe vormen van leren en rekening houden met verschillen tussen leerlingen. Resultaten van onderzoek tonen steeds vaker aan dat ict op deze terreinen meerwaarde te bieden heeft.

2.

Leren vernieuwen met ict: Kwaliteitsverbetering van het onderwijs door effectief gebruik maken van ict is een uitdaging die bij scholen hoog op de agenda staat (TNS NIPO, 2005). Bezien over de afgelopen jaren verandert de inzet van ict in het onderwijs van een technologisch vraagstuk naar een vraagstuk van integrale schoolontwikkeling. Ict raakt daarmee steeds meer vervlochten met onderwijsvernieuwing. De uitdaging waar scholen voor staan, is kortweg: leren vernieuwen met ict. Integrale schoolontwikkeling en leren vernieuwen met ict betekent voor de onderwijspraktijk van alledag dat scholen zich oriënteren op mogelijkheden voor kwaliteitsverbetering van het onderwijs.

3.

Differentiatie in de vraag: Praktijkvoorbeelden van ict-gebruik in het onderwijs en resultaten van monitoring illustreren de variëteit tussen scholen in het gebruik van ict. Verschillen tussen scholen kunnen niet alleen geordend worden langs de scheidslijnen van de sectoren voor primair onderwijs en voortgezet onderwijs en in de bve-sector. Ook tussen scholen binnen de sectoren zijn verschillen zichtbaar.

4.

Nieuwe leerinhouden: Uit TNS NIPO 2005 blijkt dat vanuit het perspectief van de leraren vooral behoefte is aan programmatuur waarmee leerlingen zelfstandig kunnen werken en aan meer bruikbaar lesmateriaal/content.

5 / 72


5.

Deskundigheidsbevordering: Onderzoek laat zien dat deskundigheidsbevordering van docenten op het gebied van ict aandacht behoeft. Docenten vinden zichzelf niet vaardig in het gebruik van ict en de toepassing van ict in het primaire proces.1

6.

Ondersteunen flexibel onderwijs: het onderwijs ziet ict meer en meer als een facilitator van plaatsen tijdonafhankelijk leren dat aansluit aan bij de belevingswereld van leerlingen en studenten. Aandacht voor instrumenten die het leerproces van de leerling ondersteunen, inzichtelijk maken, en resultaten vastleggen (portfolio’s, leerdossiers en administratiesystemen) zijn hiervoor noodzakelijk. De inzet van ict om flexibele toetsing en afsluiting mogelijk te maken maakt onderdeel uit van de vraag van het onderwijs.

7.

Samenwerking: Steeds meer scholen maken deel uit van samenwerkingsverbanden en netwerken. In de praktijk blijkt dat deze samenwerking loont. Tegelijkertijd grijpen scholen ict ook aan als een middel om zich te profileren.

2.1.3

Ict-trends en ontwikkelingen

Er zijn veel technische trends zichtbaar. Van onderstaande trends is duidelijk dat deze hun betekenis hebben voor het onderwijs. Met deze trends en ontwikkelingen houden we rekening bij de programmering van activiteiten. 1.

Authenticatie en autorisatie: Diensten als elektronisch bankieren, on-line bestellen en het opvragen van (betaalde) informatie worden breed gebruikt in Nederland. Ook de overheid biedt steeds meer on-line dienstverlening voor de burger. Geavanceerde technieken voor authenticatie en autorisatie en de beschikbaarheid van profielinformatie maken het mogelijk per individu en op maat diensten te verlenen, de overheid doet dit bijvoorbeeld met DigiD2.

2.

Veiligheid en ict: De aandacht voor veiligheid en ict is de afgelopen jaren toegenomen. On line gaan mensen bewuster omgaan met hun persoonsgegevens in digitale vorm, netwerkbeveiliging is een belangrijk aspect van technische voorzieningen, maar ook on line pesten van jongeren staat in de belangstelling. In technisch opzicht worden hiervoor oplossingen gezocht, maar ook in het creëren van awareness.

3.

Breedband opent nieuwe deuren Uit ervaringen in andere landen blijkt dat voor succesvolle innovatie en duurzame implementatie onderwijskundige vraagstukken als vertrekpunt moeten dienen en niet de potentiële meerwaarde die technologie te bieden heeft.3 De beste kansen voor innovatie met behulp van ict dienen zich aan bij scholen die tegen de grenzen van de traditionele onderwijsinrichting en leermiddelen aanlopen. Met behulp van digitale hulpmiddelen kunnen nieuwe onderwijsconcepten worden gerealiseerd. Breedband opent hierbij nieuwe deuren. Kenmerkend voor deze nieuwe onderwijsvormen – dikwijls aangeduid onder de noemer van het ‘nieuwe leren’ - is maatwerk in leerarrangementen en ruimte voor leerlingen het eigen leerproces in te richten. Communicatie en interactie in combinatie met ‘rijke’ educatieve content (dat wil zeggen met bewegend beeld en geluid, actuele informatie) zijn belangrijke kenmerken van dit ‘nieuwe leren’, die alleen met ict en met name met behulp van breedband kunnen worden gerealiseerd. (bron actieprogramma ICT en sectoren).

4.

Prosumer: Met de groei van virtuele sociale netwerken ontstaat ook de behoefte om naar elkaars content te verwijzen en om zelf content te produceren. Er zijn eenvoudige publicatiemechanismen als weblogs, videoblogs, screenblogs etc. voorhanden. De consument wordt meer en meer producent (prosumer). Het publiek dat zich hiermee bezig houdt is breed, van minister tot de slager om de hoek.

5.

Technische voorzieningen: Het aanbod van breedbandige voorzieningen groeit, zowel thuis, op het werk en in de klas. Dit verruimt de mogelijkheden van contentdelivery en maakt de weg vrij voor alternatieve publicatiekanalen op het web. Ook mobiel breedband is binnen handbereik, daarmee kunnen breedbandige toepassingen als video op mobiele devices anyplace anytime gebruikt worden. Een andere ontwikkeling op mobiel terrein is plaatsbepaling op basis van Global Positioning System (GPS) waarmee eerdaags alle mobiele

1

Ict-monitor 2

www.Digid.nl 3

Zie bijvoorbeeld Canada (evaluation report, 2002; http://www.learncanada.ca: VK (‘Opportunities

and barriers to the use of broadband in education, Broadband Stakeholder Group, 2003; http://www.broadbanduk.org) en USA (‘Broadband networks in K12 education’, Cenic 2003).

6 / 72


telefoons worden uitgerust. Dit biedt een scala aan nieuwe mogelijkheden voor diensten, waarbij het van belang is de plaats (en het bijbehorende tijdstip) van het individu te kennen. 6.

Web services raamwerk: De opkomst van het Web Services raamwerk, dat de solide basis vormt in de richting van een Service Oriented Architecture (SOA), maakt het mogelijk applicaties eenvoudig gedistribueerd te realiseren. In essentie zijn Webservices modulaire en veelal kleine applicaties, die over het internet door andere software applicaties gevonden, benaderd en gebruikt kunnen worden. Het delen van content en zelfs van applicaties maakt het wel noodzakelijk afspraken met elkaar te maken over de wijze waarop dat gebeurt (standaardisatie).

2.2

Politiek-bestuurlijke omgeving

Hier zijn twee belangrijke ontwikkelingen zichtbaar: 1.

Sectorvorming: In de BVE-sector zijn al geruime tijd sectororganisaties die de belangen van deze sector behartigen (AOC-raad, Bve-raad en COLO). In het primair en voortgezet onderwijs is de vorming van een dergelijke sector-organisatie in volle gang. In 2006 wordt deze organisatie voor het VO ingericht. Evenals de instellingen die zij vertegenwoordigen, zien deze sectororganisaties ict als een strategisch thema. De sectororganisaties willen op belangrijke thema’s regie voeren en in de aanloop naar sectororganisaties is dit te zien. Een voorbeeld hiervan is het innovatieplan PO en VO, waar de onderwijsorganisaties met OCW de regie pakken.

2.

Ontvlechting: In het perspectief van de vorming van krachtige sectororganisaties PO en VO is duidelijk dat deze toekomstige sectororganisaties zich verantwoordelijk zullen voelen voor de schooloverstijgende collectieve belangenbehartiging voor de eigen sector, ook op het gebied van ict. De organisatie van de nieuwe ict-ondersteuning voor het onderwijs is dan ook zo ingericht en de taken zo verdeeld dat belangenbehartiging een apart herkenbaar onderdeel hiervan is met een duidelijk takenpakket. Dit houdt de mogelijkheid open om de sectororganisaties PO en VO in de toekomst een rol te laten vervullen rond belangenbehartiging op het gebied van ict. Naar ons oordeel dient daarbij wel een vorm gevonden te worden die de voordelen van de huidige sectoroverstijgende constructie overeind houden. Dit zal te zijner tijd met de sectororganisaties verkend worden en in overleg met de dragende organisaties onderdeel uitmaken van de pragmatische herijking in 2007.

3.

Veel partijen actief: In de politiek-bestuurlijke omgeving is het druk op de vierkante meter. Een tweetal ministeries en vele organisaties zien het onderwijs als een sector bij uitstek om ict te stimuleren en impulsen voor vernieuwing op dit gebied te geven. Het ministerie dat zich hier het meest duidelijk laten is uiteraard OCW en ook EZ is met het programma Maatschappelijke sectoren en ict aanwezig.

4.

Vraagfinanciering: er is een duidelijke trend zichtbaar waarin semi-overheidsorganisaties en organisaties in het publieke domein meer vraaggefinancierd gaan werken. Voor productgeoriënteerde dienstverlening is het van belang dat er vroegtijdig op mogelijkheden voor vraagfinanciering wordt ingespeeld. Bij het bepalen of vraagfinanciering aan de orde is geldt een aantal afwegingen: -

Is de dienst van algemeen/collectief belang?

-

Is er bereidheid tot betalen bij het onderwijs voor dergelijke diensten?

-

Is er een maatschappelijke ambitie waardoor dit type diensten ontwikkeld moeten worden?

-

Is het maatwerk dat bij of op basis van een bepaalde dienst wordt geleverd?

Als een dienst van algemeen belang is en er is geen bereidheid tot betalen zal deze dienst vanuit de basisfinanciering gefinancierd worden. Is het een dienst van algemeen belang waarvoor er bereidheid tot betalen is, dan komt het perspectief van vraagfinanciering naderbij. Ook zijn er diensten die vanuit een maatschappelijke ambitie worden ontwikkeld. Over het algemeen is het dan de overheid in casu van het ministerie van OCW of EZ, die besluit vanuit een maatschappelijke ambitie innovatieve dienstenontwikkeling te stimuleren. Zij stellen daarvoor dan projectfinanciering beschikbaar.

7 / 72


3

Missie en Organisatie In dit hoofdstuk is aandacht voor de missie van de organisatie en voor de wijze waarop de organisatie op hoofdlijnen wordt vormgegeven. 3.1

Missie

De volgende overwegingen hebben een rol gespeeld in het vaststellen van de missie voor de nieuwe ict-ondersteuningsorganisatie: -

de behoefte aan een korte en krachtige missie

-

weerspiegeling van feit dat leren zich niet alleen binnen onderwijsinstellingen afspeelt, dit leidt tot een voorkeur voor de term ‘leren’ in plaats van ‘onderwijs’

-

dat je met ict het leren kunt vernieuwen

-

dat de inzet van ict op zichzelf ook een leerproces is

-

dat je kunt vernieuwen in brede zin door de inzet van ict

Het spelenderwijs omgaan met de bijpassende woorden heeft geleid tot een inspirerende en toekomstvaste missie waarin de verschillende gezichtspunten te herkennen zijn. Deze missie luidt:

‘Leren vernieuwen met ict’

De missie heeft een dubbele betekenis: - Leren vernieuwen - Leren vernieuwen De organisatie doet dit middels activiteiten van twee takenclusters: Belangenbehartiging en Dienstverlening met de hoofdtaken zoals deze zijn beschreven in paragraaf 3.2.1.

3.2

Takenclusters Belangenbehartiging en Dienstverlening

Op basis van de in 2004 en 2005 uitgevoerde evaluatie, advisering door de onderwijsorganisaties en uitwerking door bestuur Ict op School en Raad van Toezicht Kennisnet, is besloten dat: -

de taken van beide stichtingen gecontinueerd moeten blijven

-

beide stichtingen onder éénduidige bestuurlijke aansturing geplaatst moeten worden

-

de organisatie twee takenclusters kent: belangenbehartiging en dienstverlening.

Voor deze organisatie is een eerste uitwerking gemaakt. In deze paragraaf 3.2 is aandacht voor de volgende onderwerpen: hoofdoriëntaties, hoofdtaken en complementariteit en onafhankelijkheid.

8 / 72

9 / 72


3.2.1

Hoofdoriëntaties

In onderstaande figuur is de nieuwe organisatie in een conceptueel kader geplaatst. Exploiteren

Dienstverlening

Te specificeren vraag

Voorzien in behoefte

Belangenbehartiging

Exploreren

1.

De horizontale as geeft een dimensie weer die betrekking heeft op de vraagontwikkeling van scholen. Er kan sprake zijn van een ongespecificeerde vraag naar producten en diensten. De concrete vraag bevindt zich ongeveer halverwege de horizontale as, het uiterste van de as laat zien dat met een product of dienst wordt voorzien in de behoefte van een school.

2.

De verticale as heeft betrekking op het aanbod van de ict-ondersteuningsorganisatie. Het betreft de dimensie die loopt van exploreren naar exploiteren van producten of diensten. Bij exploratie ligt de nadruk op het verkennen van de mogelijkheden om te komen tot een nader te specificeren product of dienst, in het midden van de as is er sprake van een nog niet exploiteerbaar prototype, bij exploitatie gaat het om het meer structureel tegemoet komen aan de behoefte van het onderwijs met een beschikbaar product of een bestaande dienst.

De hoofdoriëntaties van de clusters worden hieronder beschreven: 1.

Belangenbehartiging: Het kwadrant linksonder heeft betrekking op de verbinding van te specificeren vraag van scholen en het exploreren door de ondersteuningsorganisatie. Het gaat om verkenning van de behoefte aan een bepaald product en het nader articuleren van de vraag. Als de vraag is gespecificeerd, maar de markt niet kan voorzien in de behoefte, wordt actie ondernomen om alsnog een passend aanbod te vinden. In dit kwadrant bevindt zich de hoofdoriëntatie van belangenbehartiging. Om de functie van exploreren in relatie tot te specificeren vraag goed te kunnen vervullen zijn gedegen onderzoek en monitoring noodzakelijk. Die functies passen ook in dit kwadrant.

2.

Dienstverlening: In het kwadrant rechtsboven ligt het zwaartepunt bij het voorzien in de behoefte van scholen door exploitatie van concrete producten en diensten. Dat is bij uitstek de hoofdoriëntatie van dienstverlening.

3.

Op de kruising - Synergie: Het overlappende gedeelte in het plaatje laat zien op welke punten belangenbehartiging en dienstverlening elkaar kunnen versterken en aanvullen. Bijvoorbeeld de kritische functie van belangenbehartiging naar het takencluster dienstverlening krijgt hier een plaats. Vanuit dienstverlening kunnen signalen komen over de behoefte van scholen die aanleiding zijn voor onderzoek of nadere vraagarticulatie.

10 / 72


3.2.2

Hoofdtaken

De hoofdtaken van beide takenclusters zijn als volgt vastgesteld: Belangenbehartiging

Dienstverlening

a. Toerusten van scholen in het proces van vraag naar

a. Zorg voor de algemene toegankelijkheid van

aanbod van ict gerelateerde kennis, producten en diensten b. Behartigen van collectieve belangen naar marktpartijen en politiek inzake ict en onderwijs c. Onderzoek en monitoring van ontwikkelingen in het onderwijsveld en ict

educatieve content en stimulering beschikbaarheid hiervan b. Leveren van publieke ict-diensten, waaronder de portal, die het gebruik van ict bij het leren stimuleren en ondersteunen c. Voorlichting over gebruik van de eigen ict-diensten in het onderwijs d. Ontwikkelen van innovatieve ict-diensten

3.2.3

Complementariteit en onafhankelijkheid

Het beleggen van de taken op het gebied van ict-ondersteuning in één landelijke ictondersteuningsorganisatie levert voor het onderwijs meerwaarde op. De voordelen en borging van onafhankelijkheid zijn hieronder beschreven. Voordelen voor scholen -

Door een eenduidige agendasetting en goede afstemming van de programma’s van de beide focuspunten wordt maximale effectiviteit bereikt.

-

Minder verwijsverlies en onderwijsinstellingen krijgen optimaal antwoord op hun vragen.

-

Reductie in vraagbelasting door integrale agendering van onderzoek en monitoring.

-

Onafhankelijkheid van belangenbehartiging geborgd in de bestuurlijke structuur van de organisatie.

Bestuurlijk -

Bestuurlijke constructie die kan sturen op complementariteit. Het is de rol van de bestuurder de complementariteit van beide takenclusters strategisch en operationeel te optimaliseren.

-

Waarborgen onafhankelijkheid belangenbehartiging verantwoordelijkheid bestuurder.

Strategisch -

Duidelijke waarde van samenhangende ondersteuning van scholen bij de integratie van ict.

-

Helder signaal over het belang van ict in relatie tot onderwijsvernieuwing.

-

De aanpak van de drie prioritaire gebieden, ontwikkeling van educatieve content en deskundigheid van docenten wordt vanuit één missie en met een duidelijke complementaire rolverdeling aangepakt.

-

Bij aangaan van strategische partnerschappen wordt vanuit één regie geopereerd.

-

De combinatie van de onafhankelijke belangenbehartigingsrol en krachtige publieke ict dienstverlener versterkt de positie van de organisatie als geheel.

Operationeel -

Mogelijkheid om van elkaars instrumentarium en netwerk gebruik te maken.

-

Resultaten van vraagarticulatie kunnen leiden tot aangepaste of nieuwe dienstverlening.

-

Vanuit dienstverlening kunnen signalen komen over de behoefte van scholen die aanleiding zijn voor onderzoek of nadere vraagarticulatie.

-

In operationele zin borging onafhankelijkheid van belangenbehartiging in een eigen herkenbaarheid in communicatief opzicht.

11 / 72


4

Strategische prioriteiten De omgevingsanalyse (hoofdstuk 2) is vanuit de verschillende perspectieven onder de loep genomen en samengevat in de voornaamste strategische prioriteiten en inhoudelijke prioritaire thema’s. Op basis daarvan zijn de meest relevante richtinggevende strategische hoofdlijnen voor de ict-ondersteuningsorganisatie geformuleerd; de strategische uitgangspunten. Bij de formulering van deze uitgangspunten is rekening gehouden met de missie en organisatorische inrichtingsprincipes van de nieuwe ict-ondersteuningsorganisatie, zoals weergegeven in hoofdstuk 3. Algemene strategische uitgangspunten zijn van toepassing op beide takenclusters. De strategische hoofdlijnen zijn niet alles omvattend voor de activiteiten van de takenclusters, maar zijn richtinggevend voor de programmering van de activiteiten van de takenclusters en stelt de ict-ondersteuningsorganisatie in staat de beoogde complementariteit te effectueren. Het vaststellen van de strategische prioriteiten en inhoudelijke prioritaire thema’s maakt onderdeel uit van de strategische planningscyclus. Jaarlijks vindt herijking plaats van de strategische prioriteiten en prioritaire thema’s en in het verlengde daarvan in de strategie en jaarplan van de takenclusters.

4.1

Integrale benadering.

Bezien over de afgelopen jaren verandert de inzet van ict in het onderwijs van een technologisch vraagstuk naar een vraagstuk van integrale schoolontwikkeling. Ict raakt daarmee steeds meer vervlochten met onderwijsvernieuwing. Er is dan sprake van een samenhangende inzet van ict in het leerproces, de schoolorganisatie en gericht op de schoolontwikkeling of onderwijsvernieuwing. Zie onderstaand schema. Onderwijsvernieuwing

Leerproces

Inzet van ICT

Schoolorganisatie

Op elk van de dimensies kan stadium van ontwikkeling worden onderscheiden (zie ook 4.2). Een gedegen integrale benadering en samenwerking tussen de verschillende partijen in de keten zijn nodig om de geschetste ontwikkelingen te ondersteunen en problematieken aan te pakken. De ict-ondersteuningsorganisatie zal hierin een krachtige rol vervullen.


Strategische uitgangspunten: Algemeen o

Initiatief nemen om aan te sluiten op landelijke vernieuwingsinitiatieven en daarbij een

o

Actieve ketenbenadering vanuit beide takenclusters, gericht op effectiviteit en efficiency

o

Samenhangende partnerstrategie voeren.

o

Hanteren van een integrale beschouwing ten aanzien van de inzet van ict in het

regisserende rol te vervullen als het gaat om ‘leren vernieuwen met ict’. in het behalen van de doelstellingen.

leerproces, voor de schoolorganisatie en in relatie tot schoolontwikkeling/onderwijsvernieuwing. Belangenbehartiging o

Stimuleren van samenwerking in het onderwijs gericht op versterken inkoop en/of onderhandelingspositie naar aanbieders.

Dienstverlening o

Ketenbenadering hanteren als het gaat om standaardisatie ten behoeve van

o

Ondersteunen van het leerproces met producten en diensten.

dienstverlening, waar gewenst ketenregie voeren.

4.2

Differentiatie in behoeften: doelgroepbenadering

Het onderscheid naar de sectoren PO, VO en BVE is niet toereikend om met de ictondersteuningsorganisatie adequaat in te spelen op de gedifferentieerde behoefte van het onderwijsveld. Om de ondersteuning per sector nauwkeuriger te kunnen richten is het van belang rekening te houden met het stadium van ontwikkeling waarin scholen en leraren zich bevinden alsmede het domein waarop de inzet van ict betrekking heeft. Stadium van ontwikkeling Het gebruik van ict in het onderwijs wordt gekenmerkt door grote variëteit. Deze variëteit doet zich niet alleen voor tussen scholen maar ook tussen leraren binnen scholen. Veel spreiding en variatie wijst op dynamiek, beweging en innovatie. Onderstaande figuur illustreert de verschillen tussen leraren in het gebruik van ict bij het geven van onderwijs. Het gaat daarbij specifiek om de inzet van ict tijdens leersituaties met leerlingen. Meer dan de helft van de leraren beoordeelt zichzelf als een oriënterend of beginnend gebruiker van ict (TNS NIPO, 2005). Kenmerkend voor leraren in een oriënterend of beginnend stadium van gebruik is de gerichtheid op één specifieke toepassing van ict. Beginnend gebruik betekent in het basisonderwijs veelal een methodegebonden oefenprogramma en in het voortgezet onderwijs tekstverwerking of een methodegebonden toepassing. Leraren in een (ver)gevorderd stadium beschikken over een groter arsenaal aan toepassingsmogelijkheden van ict. Het gebruik van ict blijft bij deze leraren niet beperkt tot één specifieke toepassing maar zij beschikken over een groter didactisch repertoire zoals het gebruik van ict ter ondersteuning van zelfstandig werken, het opzoeken van informatie en het benutten van verschillende communicatiemogelijkheden van internet voor onderwijsdoeleinden.

12 / 72

13 / 72


60

% leraren

57

50 38

40

39 po

30

vo

20 15

20 10

4

11

9

3

3

ve rg ev or de rd

ge vo rd er d

be gi nn en d

or ië nt er en d

ge en

ge br ui k

0

Voor een zo gericht mogelijke benadering van scholen en leraren wordt onderscheid gemaakt tussen de volgende stadia van ontwikkeling. 1.

Oriënterend

2.

Beginnend

3.

Gevorderd

4.

Vergevorderd

Domein van ondersteuning De ict-ondersteuningsbehoefte van scholen (zie 4.1) is grofweg onder te verdelen in drie domeinen; 1.

Inzet van ict in het leerproces. Het gaat om het primaire proces ofwel de manier waarop ict wordt gebruikt voor leren.

2.

Inzet van ict in de schoolorganisatie. Het gaat dan om ondersteuning van het leerproces en functioneren van de schoolorganisatie.

3.

Inzet van ict vooral gericht op onderwijsvernieuwing. De inzet van ict wordt systematisch betrokken bij de schoolontwikkeling en of onderwijsvernieuwing.

Doelgroepen oriëntatie model Een praktisch hanteerbaar model waarin zowel de stadia van ontwikkeling als domeinen van ondersteuning tot uitdrukking komen is uitgewerkt in onderstaande matrix. De matrix biedt de ict-ondersteuningsorganisatie een kader voor het specificeren van de vraag en het volgen van ontwikkelingen in het onderwijs. Verder stelt de matrix de ictondersteuningsorganisatie in staat activiteiten en communicatie te richten op specifieke doelgroepen. Voor zover relevant wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen de drie domeinen en/of stadia van ontwikkeling. Ten slotte verschaft de matrix de ict-ondersteuningsorganisatie inzicht in het beheersen van een werkwijze die er op gericht is specifieke doelgroepen te bedienen.


De matrix is voor de beide takenclusters van belang om doelgroeporiëntatie en daarop gerichte activiteiten op vergelijkbare wijze inzichtelijk te maken. Het consistent toepassen van een eenduidig doelgroepen oriëntatiemodel vereenvoudigt de communicatie met het veld en maakt tevens het benutten van de complementariteit eenvoudiger. Het kost tijd om beide takenclusters te synchroniseren op hetzelfde doelgroepen oriëntatie model. In het jaarplan 2006 van beide takenclusters wordt een eerste stap gezet in deze richting. Strategische uitgangspunten: Algemeen o

De ict-ondersteuningsorganisatie hanteert een praktisch doelgroepenoriëntatiemodel om adequaat in te kunnen spelen op de gedifferentieerde ondersteuningsbehoefte vanuit de verschillende sectoren.

Belangenbehartiging o

Monitoring en onderzoek gericht op het periodiek in kaart brengen van de inzet van ict

o

Nadere inspanning vraagarticulatie en bewustwording voor oriënterende doelgroepen

en stadia van ontwikkeling. waarop de dienstverlening van de ict-ondersteuningsorganisatie en van derden beter kan aansluiten. Dienstverlening o

Productportfolio aansluiten op dekkendheid voor doelgroepen zowel in soort als de verschijningsvorm daarvan.

14 / 72


4.3

Prioritaire thema’s

De ondersteuningsbehoefte van scholen en instellingen op het vlak van ‘onderwijs en ict’ kent inhoudelijk gezien een drietal duidelijke accenten. Het betreft de behoefte aan inzichten en ondersteuning gericht op deskundigheidsbevordering van leraren, docenten en de schoolleiding enerzijds en anderzijds de behoefte aan nieuwe leerinhouden. Inzet van ict als onderdeel van integrale schoolontwikkeling is een derde thema dat hoog op de agenda van het onderwijs staat en waarvoor een duidelijke ondersteuningsbehoefte bestaat. Ook vanuit politiek/bestuurlijke context worden deze thema’s als prioritair beschouwd voor de inzet van ict in het onderwijs. Daarnaast bestaat een duidelijke behoefte aan ondersteuning op deelaspecten als school- en leerlingadministratiesystemen en randvoorwaardelijke zaken als de inzet van ict en de veiligheid bij het gebruik ervan. Strategische uitgangspunten: Algemeen o

De ict-ondersteuningsorganisatie benoemd deskundigheidsbevordering, nieuwe leerinhouden en ‘onderwijsvernieuwing met ict’ als prioritaire inhoudelijke thema’s voor het meerjarenplan.

Belangenbehartiging o

Focus op prioritaire thema’s bij het toerusten van scholen in proces van vraag naar aanbod, de collectieve belangenbehartiging en onderzoek en monitoring.

Dienstverlening o

4.4

Focus op prioritaire thema’s bij de ontwikkeling van haar producten en diensten

Intensivering monitoring en onderzoek

Monitoring Het onderwijs is volop in beweging. Dit wordt geïllustreerd door de omgevingsanalyse (hoofdstuk 2) waarin relevante ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en ict op een rij zijn gezet. Om als ondersteuningsorganisatie rekening te kunnen houden met deze dynamiek en drang naar innovatie in het onderwijs, is actueel inzicht vereist in de stand van zaken en trends. Dit inzicht is te verkrijgen door systematisch de benodigde gegevens te verzamelen over de ontwikkelingen in het onderwijs en daarmee samenhangende ondersteuningsbehoeften van scholen. Deze aanpak van periodieke gegevensverzameling ofwel monitoring heeft een signalerende functie met als doel de advisering en ondersteuning optimaal af te stemmen op de vraag van scholen. De resultaten van monitoring zijn van strategisch belang voor de ict-ondersteuningsorganisatie als geheel. Verder stellen de gegevens ook beleidsmakers en andere professionals in staat beter tegemoet te komen aan de behoeften van scholen. Dit is in het belang van het onderwijs. Strategische uitgangspunten: Belangenbehartiging o

Agenderingsfunctie monitoring voor ict-ondersteuningsorganisatie

o

Vraagarticulatie: met specifieke aandacht voor differentiatie in doelgroepen (zie 4.2) en

o

Trendanalyse: het in kaart brengen van ontwikkelingen in de verbindingen tussen ict en

o

Klanttevredenheid: terugkoppeling over bekendheid en waardering van de dienstverlening

prioritaire domeinen (zie 4.3); onderwijskundige thema’s (zie 2.1.2); aan scholen met als oogmerk het functioneren van de ict-ondersteuningsorganisatie te optimaliseren. Dienstverlening Monitoring klanttevredenheid gericht op eigen dienstverlening

15 / 72


Verder voorziet monitoring in de informatiebehoefte van OCW over het gebruik van ict in het onderwijs. Dit gebeurt in de zogenoemde Vier in Balans monitor waarbij afstemming plaats vindt met de gegevensverzamelingen van de Inspectie van het Onderwijs. Door deze afstemming blijft de bevragingslast voor het onderwijsveld beperkt en wordt optimaal gebruik gemaakt van beschikbare gegevens. Onderzoek Scholen hebben de ambitie het leren te vernieuwen en daarbij effectief gebruik te maken van ict (zie 2.1.2). Veel scholen staan daarbij voor het dilemma dat effectiviteit en innovatie antagonisten zijn die elkaar blokkeren. Om effectiviteit te bereiken is het aantrekkelijk gebruik te maken van beproefde en in de praktijk bewezen werkwijzen. Kenmerkend voor innovatie is juist dat het gaat om het in de praktijk beproeven van nieuwe werkwijzen. Succes en effectiviteit zijn daarbij op voorhand niet gegarandeerd. Innovatief gebruik van ict wordt voor scholen aantrekkelijker naarmate er meer duidelijkheid is over de effectiviteit. Deze situatie is te bereiken door kennis te mobiliseren uit praktijkonderzoek naar effectiviteit van ict voor leren. De resultaten van dit type onderzoek zijn gericht op het verzamelen van zogenoemde ‘evidence based practices’ om scholen vervolgens te kunnen voorzien van praktische handreikingen voor het bereiken van meerwaarde bij de inzet van ict voor leren. De strategie voor versterking van effectief en innovatief gebruik van ict voor leren omvat drie onderzoeksactiviteiten. Strategische uitgangspunten: Belangenbehartiging o

Agenderingsfunctie onderzoek voor ict-ondersteuningsorganisatie

o

Flankerend onderzoek: onderzoek dat wordt uitgevoerd bij activiteiten gericht op het exploreren en in pilots beproeven van nieuw producten en werkwijzen (bijv. Samen Deskundiger). Dit soort flankerend onderzoek biedt de gelegenheid om ons land ook internationaal te profileren als voorhoede in het verkennen van de mogelijkheden van nieuwe technologie.

o

Evaluatief onderzoek: onderzoek naar het rendement van ict-gebruik in verschillende onderwijscontexten. Het gaat daarbij om het in kaart brengen van de opbrengsten van ict-toepassingen (bijvoorbeeld het gebruik van een digitale schoolbord) in relatie tot specifieke leergebieden (bijv. taal, wiskunde, natuuronderwijs), specifieke doelgroepen (leeftijdsgroepen van kleuters tot en met examenleerling vo) en didactische kenmerken van het leerproces (van ontdekkend leerlinggericht onderwijs tot en met meer gesloten leerstofgerichte onderwijsbenaderingen).

o

Analyseren en ontsluiten van onderzoeksresultaten: nationaal en internationaal wordt veel onderzoek gedaan dat inzicht geeft in vormen van ict-gebruik die werken en niet werken. De resultaten daarvan worden geanalyseerd en toegankelijk gemaakt voor scholen, kennisinstellingen en beleidsmakers.

Dienstverlening o

Marktonderzoek gerelateerd aan ontwikkeling eigen producten en diensten

o

Onderzoek naar nieuwe technische trends binnen kader van het eigen productportfolio

Verder wordt vanuit onderzoek door uitvoering van ketenanalyses bijgedragen aan de integrale benadering (zie 4.1). Het gaat daarbij om het in kaart brengen van partijen die deel uit maken van ketens op het gebied van ict en onderwijs. Succesvolle ketens worden geanalyseerd om ervan te leren. Deze inzichten zijn van belang zijn voor het gericht versterken bestaande ketens en waar nodig bij te dragen aan ketenontwikkeling. De verschillende onderzoeksactiviteiten worden uitgevoerd in programmatische samenhang. Bij de uitvoering werken professionals uit de onderwijspraktijk samen met wetenschappers en adviseurs. De onafhankelijkheid van monitoring en onderzoek wordt gewaarborgd door de primaire verantwoordelijkheid te beleggen bij Belangenbehartiging.

16 / 72


5

Strategie Belangenbehartiging De meerjaren bijdrage van het cluster Belangenbehartiging aan de missie van de ictondersteuningsorganisatie krijgt gestalte door uitvoering van drie hoofdtaken:

Toerusten van scholen in het proces van vraag naar aanbod; Collectieve belangenbehartiging Onderzoek en monitoring

De combinatie van deze drie hoofdtaken zorgt voor een effectieve bijdrage aan de ondersteuning van scholen bij de integratie van ict in het onderwijs. De drie hoofdtaken vormen de belangrijkste lijnen waarlangs de programmering van activiteiten zal plaats vinden. Een toelichting op de aard en inhoud van de onderscheiden hoofdtaken volgt hierna. De nadere uitwerking van deze hoofdtaken in concrete activiteiten is opgenomen in het jaarplan 2006 dat te vinden is in de bijlage. Dit betekent dat de hiernavolgende uitwerking van de hoofdtaken van toepassing is voor de komende drie jaar. Het geeft een indruk van de ‘grondstoffen’ die benut worden bij de uitwerking van jaarplannen. De jaarplannen bieden in meer detail inzicht in activiteiten en weerspiegelen de dynamiek en specifieke ondersteuningsbehoeften van het onderwijs. Voor elk van de hoofdtaken geldt dat de bij de invulling van activiteiten rekening wordt gehouden met onderscheid naar doelgroepen. Dit betekent dat de concrete invulling van activiteiten op het gebied van ict in relatie tot leerproces, schoolorganisatie of onderwijsvernieuwing kan verschillen per stadium van gebruik: oriënterend, beginnend, gevorderd of vergevorderd. Daarnaast wordt invulling gegeven aan de strategische uitgangspunten van integraliteit en complementariteit door systematisch de afstemming met ict-dienstverlening in ogenschouw te nemen. Dit voorkomt dat activiteiten in isolement plaats vinden en het draagt bij aan samenhang tussen partijen die scholen ondersteunen op het gebied van ict.

5.1

Toerusten van scholen

Scholen krijgen en nemen in toenemende mate eigen verantwoordelijkheid voor hun proces van ontwikkeling en vernieuwing. Er is sprake van variëteit wat betreft aard en richting van die veranderingsprocessen, maar ook in de wijze waarop men samenwerking zoekt met andere scholen en experts. Ook zijn er verschillen in de manier waarop en de mate waarin in het leerproces en de schoolorganisatie gebruik wordt gemaakt van ict. Dat komt bijvoorbeeld tot uitdrukking in de aandacht die wordt gegeven aan de vier aspecten van ict-integratie: de inzet van ict in relatie tot de onderwijsvisie, de deskundigheid van de leraren om ict in het leerproces in te zetten, de beschikbaarheid van bruikbare educatieve content en de ict-infrastructuur. De rol van het schoolleiderschap blijkt cruciaal voor de positie die scholen in dit opzicht innemen. Het takencluster belangenbehartiging richt zich op het toerusten van scholen, zodat zij in staat zijn zelfstandig keuzes te maken in het proces van vraag naar aanbod van ict gerelateerde kennis, producten en diensten. Bewustwording, vraagarticulatie, vraagbundeling en het faciliteren van de matching van vraag en aanbod zijn in dit verband de kerntaken. Daarbij kan gedacht worden aan: Onderwijsvernieuwing

In samenwerking met andere vernieuwingsinitiatieven in PO en VO zichtbaar maken (bewustwording) hoe ict productief ingezet kan worden bij de aanpak van onderwijsvraagstukken als het voortijdig schoolverlaten, veiligheid, zorgstructuur,

taalverwerving, het lerarentekort etc. Het gebruik van eerder door Ict op School ontwikkelde tools (bijv. Vier in Balans – tool, ict-boom en Opstap-tool) stimulerenin het kader van het bewustwordingsproces van scholen met betrekking tot de inzet van ict bij het eigen proces van schoolontwikkeling. Deze tools stellen scholen binnen samenwerkingsverbanden in staat andere scholen te vinden voor samenwerking op basis van vernieuwingsambities en stadium van ontwikkeling.

17 / 72


Het programma Kennisrotonde is gericht op het vraaggestuurd en in samenwerking initiëren van kennisverspreiding en kennisontwikkeling. Daarbij staat de vraag centraal hoe onderwijsvraagstukken van scholen met inzet van ict aangepakt kunnen worden. Verkend wordt welk aanbod van kennis aansluit bij door scholen benoemde onderwijsvraagstukken (exploratie). Dit programma loopt door tot en met 2007. Het is de bedoeling dat in 2008 de aanpak een plaats krijgt in de bestaande structuren voor

onderwijsondersteuning en kennisontwikkeling. Het toerusten van scholen voor het gebruik van ict in het eigen proces van schoolontwikkeling is in 2005 succesvol ondersteund via het platform van samenwerkingsverbanden. De netwerken die aldus zijn ontstaan worden in de komende jaren verder uitgebouwd. De aanzet die in 2005 door Ict op School is gegeven om de samenwerking in het VO te stimuleren wordt in 2006 doorgezet vanwege de

enthousiaste respons uit die sector. B4Schools is gericht op het samenbrengen van vraag van scholen en aanbod van bedrijven. Het gaat hier om een specifieke vorm van samenwerking in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het project is in 2005 gestart met stichting Samenleving en Bedrijf als uitvoerende partner. Gebleken is dat de uitvoering ook een aanzienlijke inzet vraagt van de kant van belangenbehartiging. In 2006 zullen daarvoor middelen worden gereserveerd binnen de basissubsidie.

Deskundigheidsbevordering

De in 2005 gestarte projecten Samen Deskundiger leveren in 2006 inzichten op over de wijze waarop scholen in het kader van samenwerkingsverbanden de deskundigheidsbevordering van leraren hebben aangepakt en wat de resultaten daarvan zijn. Op basis hiervan zal bezien worden hoe de leerervaringen naar andere

samenwerkingsverbanden en scholen overgedragen kunnen worden. De programma’s die eind 2005 zijn gestart om scholen en Pabo’s en lerarenopleidingen VO van elkaar te laten leren wat betreft het gebruik van ict en met name ook de ictcomponent bij de opleiding van leraren te versterken, zullen in 2006 en 2007 doorlopen.

Ook hier geldt dat de ervaringen die worden opgedaan verder verspreid zullen worden. In relatie tot de vraag van scholen naar educatieve content die past bij hun onderwijs is het van belang dat leraren hun vraag duidelijker specificeren, zodat aanbieders daarop kunnen inspelen. Inzicht in het bestaande aanbod en de wijze waarop dat is in te zetten, is daarbij behulpzaam. Het opdoen van praktische ervaring helpt de eigen wensen te verduidelijken. Het takencluster belangenbehartiging wil onderzoeken of het mogelijk is te komen tot regionale werkplaatsen of laboratoria die leraren de mogelijkheid bieden ervaring op te doen met nieuwe materialen en toepassingen. Dergelijke werkplaatsen zouden aansluiting kunnen hebben bij het concept van de ‘academische school’ ,

regionale steunpunten van het VTB-project en bestaande ict-samenwerkingsverbanden. Scholen maken doelbewust eigen keuzes over de inrichting van het onderwijs. De variëteit tussen scholen neemt daarmee toe. Tegelijkertijd groeit onder invloed van snelle technologische ontwikkelingen het aanbod van ict-toepassingen voor onderwijsdoeleinden. De combinatie van dynamiek in onderwijsontwikkelingen en complexiteit van technologie stelt scholen voor een complexe uitdaging. Tegen deze achtergrond worden scholen toegerust bij het maken van verantwoorde keuzes op het gebied van techniek en beheer. Onafhankelijke informatie is daarbij van belang. Dit draagt bij aan de professionalisering van het onderwijs. Activiteiten die daarvoor worden ontwikkeld zijn (het continueren van) kies- en koopwijzers en het verstrekken van informatie over onderwerpen zoals beveiliging, veilig internet, breedband, uitbesteden van beheer en het kiezen van een ISP.

Educatieve content

Het ontsluiten van educatieve content en het stimuleren van de beschikbaarheid ervan is een hoofdtaak van het takencluster Dienstverlening. Het nader articuleren van de vraag en het borgen van de kwaliteit is een verantwoordelijkheid van het takencluster Belangenbehartiging. Ook het ontwikkelen van hulpmiddelen om voor de verschillende

18 / 72


onderwijssegmenten het kiezen van content te ondersteunen (bijv. kieswijzers) is hier

ondergebracht. In 2005 is begonnen met de opbouw van een netwerk in het Speciaal Onderwijs om daar de specifieke eisen die worden gesteld aan educatieve programma’s en content scherper in beeld te krijgen. Mee op basis van de resultaten zal worden bezien of het mogelijk en gewenst is (gelet op de relatief kleine deelmarkten) te komen tot initiatieven van vraagbundeling.

5.2

Collectieve belangenbehartiging

Bij collectieve belangenbehartiging wordt namens (een deel van) het scholenveld opgetreden in de richting van bedrijven en andere aanbieders van producten en diensten. Daarbij kan het gaan om verbetering van bestaand aanbod qua prijs en of kwaliteit, maar acties kunnen ook betrekking hebben op het tot stand doen komen van nieuw aanbod voor het onderwijs. Een voorbeeld van dit type belangenbehartiging is de lobby die is gestart voor het terugdringen van leermiddelenkosten in het voortgezet onderwijs door beter te gebruik te maken van ict in schoolboeken. De lobby wordt ondersteund door een dossier met achtergrondinformatie. Collectieve belangenbehartiging kan zich ook wenden tot de overheid en de politiek bijvoorbeeld met het oog op nieuwe initiatieven, verbetering van de randvoorwaarden voor de scholen bij de integratie van ict in het onderwijs of te nemen maatregelen. Het initiatief om in overleg met marktpartijen en te komen tot kwaliteitsregelingen voor bedrijven en/of bepaalde producten of diensten valt ook onder collectieve belangenbehartiging. De focus van collectieve belangenbehartiging sluit aan bij de prioriteiten die voor de komende jaren centraal staan: onderwijsvernieuwing met speciale aandacht voor deskundigheidsbevordering van leraren en educatieve content. Concreet gaat het dan om aandacht vragen voor de mogelijkheden van ict bij het realiseren van verschillende beleidsplannen en innovaties. Daarbij wordt onder meer aansluiting gezocht bij de innovatieplannen voor PO en VO. Activiteiten richting Pabo’s om de ict-component in de opleiding van leraren te versterken, agendasetting richting beleid en opleidingen op het gebied van informatievaardigheden voor effectief gebruik van internet in onderwijssituaties of richting uitgevers om met ict de kosten van leermiddelen omlaag te brengen zijn andere voorbeelden van collectieve belangenbehartiging die aansluiten op de genoemde beleidsprioriteiten. Collectieve belangenbehartiging en lobby laat zich op voorhand moeilijk plannen. Effectieve belangenbehartiging vraagt juist om een alerte wendbaarheid in reactie op marktontwikkelingen 5.3

Onderzoek en monitoring

Het takencluster Belangenbehartiging heeft wat betreft onderzoek een centrale functie voor de gehele ict-ondersteuningsorganisatie. De onafhankelijkheid van het onderzoek wordt gewaarborgd door de primaire verantwoordelijkheid te beleggen bij Belangenbehartiging. Dat neemt niet weg dat ook onderzoek uitgevoerd kan worden ten behoeve van Dienstverlening. Bijvoorbeeld in relatie tot de ontwikkeling van nieuwe diensten. Explorerend onderzoek met het oog op vraagarticulatie, onderzoek naar het aanbod van producten en diensten ten behoeve van Kies- of Koopwijzers of onderzoek naar het rendement van ict-gebruik in het onderwijs sluit aan bij deze hoofdtaak van Belangenbehartiging. Het meerjarenperspectief voor onderzoek en monitoring is door een programmatische aanpak de hiaten op te vullen in de kennis die nodig is voor effectief en efficiënt gebruik van ict voor leren. Deze kennis en inzichten zijn niet alleen van belang als stuurinformatie voor de ict-ondersteuningsorganisatie maar helpen ook andere actoren vanuit eigen positie bij te dragen aan de kwaliteitsverbetering van onderwijs met ict. Deze andere actoren betreffen op de eerste plaats de leraren en het management van scholen maar ook ondersteunende organisaties, andere dienstverleners en beleidsmakers. Tenslotte dient te worden opgemerkt dat in de afgelopen jaren op het gebeid van ict en onderwijs in ons land vooral is geleund op (wetenschappelijke) onderzoek uit andere landen. De ambitie is om in de komende jaren vanuit de Nederlandse context ook internationaal toonaangevende bijdragen te leveren aan de kennisontwikkeling voor het gebruik van ict voor leren in een kennissamenleving. Het programma voor de periode 2006 – 2008 gaat uit van de volgende hoofdlijnen.

De Vier in Balans monitor: via een jaarlijks onderzoek worden de ontwikkelingen op het terrein van ict-gebruik in het onderwijs gevolgd. Dit onderzoek heeft een tweeledig gebruiksdoel. In de eerste plaats wordt gerapporteerd aan OCW en de inspectie, omdat

19 / 72


de Onderwijs en ict monitor is komen te vervallen bij het beëindigen van de groot project status van ict in het onderwijs. In de tweede plaats worden langs deze weg indicaties verkregen over de ambities en behoefte aan ondersteuning in het onderwijsveld. Bovendien is deze informatie van belang voor het in kaart brengen van

verscheidenheid aan doelgroepen. Flankerend onderzoek: onderzoek dat wordt uitgevoerd bij activiteiten gericht op het exploreren en in pilots beproeven van nieuw producten en werkwijzen (bijv. Samen Deskundiger). Dit soort flankerend onderzoek biedt de gelegenheid om ons land ook internationaal te profileren als voorhoede in het verkennen van de mogelijkheden van

nieuwe technologie. Evaluatief onderzoek: onderzoek naar het rendement van ict-gebruik in verschillende onderwijscontexten. Vraagarticulatie: onderzoek dat ondersteunend is bij het toerusten van scholen in het proces van vraag naar aanbod. In dit verband wordt ook genoemd de tool voor vraagarticulatie die in ontwikkeling is. Daarmee kunnen samenwerkingsverbanden of grote besturen periodiek de ontwikkeling van de vraag naar ondersteuning bij de

aangesloten scholen monitoren. Analyseren en ontsluiten van onderzoeksresultaten: nationaal en internationaal wordt veel onderzoek gedaan dat inzicht geeft in vormen van ict-gebruik die werken en niet werken. De resultaten daarvan worden geanalyseerd en toegankelijk gemaakt voor

scholen, kennisinstellingen en beleidsmakers. Ketenanalyse: het in kaart brengen van de partijen die deel uit maken van ketens op het gebied van ict en onderwijs. Analyse van succesvolle ketens met als doel ervan te leren. Deze inzichten zijn van belang voor het gericht versterken van bestaande ketens en

waar nodig bij te dragen aan ketenontwikkeling. Klanttevredenheid: onderzoek naar de kwaliteit van producten en diensten van de ictondersteuningsorganisatie. Deze gegevens beantwoorden de vraag die de ictondersteuningsorganisatie niet vaak genoeg kan stellen: doen we de goede dingen en voorzien we daarmee in de ondersteuningsbehoefte van het onderwijsveld?

5.4

Kwaliteitsindicator Belangenbehartiging

De werkzaamheden voor Belangenbehartiging en de daarmee beoogde resultaten worden jaarlijks vastgesteld. De effecten van de werkzaamheden van Belangenbehartiging worden meetbaar en transparant gemaakt door middel van de zogenaamde Kwaliteitsindex. Deze index is gebaseerd op gegevens uit verschillende doelgroepen over de bekendheid en bruikbaarheid van gerealiseerde producten en diensten. De benodigde gegevens worden verzameld via Klanttevredenheidsonderzoek. Een index van 100 is de norm voor een voldoende functioneren. De index maakt ontwikkelingen over de jaren heen inzichtelijk. De kwaliteitsindex is als indicator geschikt voor zowel het registreren van kwaliteitsontwikkeling in de loop der tijd als het borgen van een ondergrens aan kwaliteit. De doelstelling voor de kwaliteitsindicator voor 2006 is 120.

20 / 72


6

Strategie cluster Dienstverlening In dit deel van het meerjarenplan wordt de strategie van het cluster Dienstverlening beschreven. Op basis van hoofdtaken is hieronder puntsgewijs het meerjarenperspectief van die hoofdtaken beschreven. Vervolgens wordt ingegaan op de prioritaire thema’s en de strategie voor de sectoren van het onderwijs. Hoofdtaken in meerjarenperspectief Het cluster dienstverlening heeft de volgende hoofdtaken: a.

Zorg voor de algemene toegankelijkheid van educatieve content en stimulering beschikbaarheid hiervan.

b.

Leveren van publieke ict-diensten, waaronder de portal, die het gebruik van ict bij het leren stimuleren en ondersteunen

c.

Voorlichting over gebruik van de eigen ict-diensten in het onderwijs

d.

Ontwikkelen van innovatieve ict-diensten

De hoofdtaken hebben betrekking op het productportfolio en de manier waarop ontwikkeling van producten en diensten plaatsvindt en deze producten en diensten aan het onderwijs worden aangeboden. Allereerst worden de belangrijke strategische keuzes voor het gehele productportfolio weergegeven aan de hand van de strategische prioriteiten in hoofdstuk 4. Vervolgens wordt per hoofdtaak aangegeven wat strategische keuzes zijn. Tot slot wordt ingegaan op de kwaliteitsindicatoren voor het cluster dienstverlening. Voor het geheel van de activiteiten in het cluster dienstverlening geldt: -

Open service is de leidende werkwijze. De doelgroep agendeert de activiteiten en ontwikkelt mee bij de invulling van producten en diensten, zodat deze optimaal zijn voor gebruik door de doelgroep en zij zich mede-eigenaar voelen van activiteiten en producten en diensten. Mechanismen om de doelgroep hiervoor blijvend te motiveren worden verfijnd en toegepast.

6.1 1.

Vertaling strategische prioriteiten Passend aanbod voor alle doelgroepen

Vanuit de algemene strategie is duidelijk welke verschillende doelgroepen er zijn (oriënterend, beginnend, gevorderd, vergevorderd. Doel is voor al deze doelgroepen een passend aanbod aan producten en diensten te bieden. Dat heeft gevolgen voor het portfolio als geheel: 1.

Producten moeten opnieuw worden bekeken in hun uitwerking naar de verschillende doelgroepen (zie ook uitwerking in jaarplan dienstverlening)

2.

Producten worden samengebracht in productclusters, zodat we vragen naar functionaliteiten op maat kunnen beantwoorden.

3.

De onderlinge interactie tussen producten en diensten wordt vergroot, zodat er steeds nieuwe combinaties kunnen ontstaan en de resultaten van het ene product de waarde van het andere product vergroten (vergelijk: opnemen ThinkQuest-sites in Davindi).

In de afbeelding hieronder worden boven de horizontale streep de onderscheiden productclusters geduid en worden de onderlinge (reeds bestaande) relaties aangegeven.

21 / 72


Onder de streep worden de de basiscomponenten weergegeven. Deze zijn randvoorwaardelijk of ondersteunend aan de productclusters, maar waar de productclusters gericht zijn op het formuleren van oplossingen naar onze onderwijsklanten, zijn de basiscomponenten veelal intern van aard, of vormen in ieder geval geen product of dienst op zich. 2.

Integrale benadering

Vanuit de strategie van integrale benadering zal dienstverlening: -

Alle fasen van het leerproces ondersteunen: belangrijke ontwikkeling hier is dat steeds meer instellingen hun eigen omgeving inrichten en vanuit die omgeving willen werken. De verschillende producten en diensten moeten daarom inzetbaar zijn in de eigen virtuele omgeving van de school (syndicatie). Ondersteuning van dit leerproces houdt ook in dat het flexibele leerproces ondersteund moet worden. Standaardisatie is daarvoor een randvoorwaarde.

-

Ondersteunen van zowel het primaire als het secundaire proces: waar dienstverlening zich vooral heeft gericht op de inzet van ict in het primaire proces, zal nu ook ondersteuning van het secundaire proces een belangrijk aandachtspunt worden. Belangrijke redenen hiervoor zijn: de grenzen tussen systemen die het primaire proces en secundaire proces ondersteunen vervagen. Een voorbeeld hiervan is het electronische porfolio en elementen van leerlingadministratie-systemen. Een tweede reden is de vraag van scholen om standaardisatie in systemen die het secundaire proces ondersteunen. Met het succes van de aanpak rond standaardisatie van educatieve content ligt het voor de hand dit concept ook toe te passen op de administratieve ketens. In 2004 en 2005 zijn hiernaar onderzoeken gedaan en is geprobeerd om hier allianties voor te sluiten. De komende jaren zullen deze allianties daadwerkelijk gesloten moeten worden en als gevolg daarvan een programma ingericht worden (zie ook ketenaanpak in hoofdstuk 8).

3.

Prioritaire thema’s

Als prioritaire thema’s zijn voor de organisatie als geheel benoemd: -

Deskundigheidsbevordering.

-

Ondersteunen onderwijsvernieuwing met ict.

-

Nieuwe leerinhouden.

Vanuit het cluster dienstverlening worden deze thema’s ondersteund met de toepassing van bestaande producten en diensten, ontwikkeling van nieuwe producten en diensten of de aanpassing van bestaande producten en diensten.

22 / 72


Hieronder is op hoofdlijnen aangegeven hoe dit voor de verschillende thema’s gebeurt. Deskundigheidsbevordering -

Deskundigheidsbevordering is een aparte programmalijn waarlangs producten en diensten worden ingezet voor doelgroepen in het PO, VO en in de BVE-sector. Daarbij wordt een groot gedeelte van het productportfolio benut.

-

Samen met stichting SURF en Ruud de Moor wordt gewerkt met opleidingsscholen en lerarenopleidingen (inclusief PABO’s) om de producten en diensten een plaats te geven in het curriculum van de opleidingen en door studenten ze te laten toepassen in hun stages en op opleidingsscholen.

-

Producten die zich bij uitstek lenen voor de eerste stappen in deskundigheidsbevordering zijn:

-

o

Voorlichting

o

Grassroots

o

Quick-scan ict-vaardigheden

o

ThinkQuest Try out

Voor de verdere stappen in deskundigheidsbevordering zijn Train de trainer, masterclasses, ThinkQuest en Make a Game relevante producten.

Ondersteunen van onderwijsvernieuwing met ict -

Ook dit is een aparte programmalijn waarlangs producten en diensten worden ingezet voor doelgroepen in het PO, VO en in de BVE-sector.

-

Door het bezoeken van scholen door sectoren accountmanager wordt de behoefte van deze specifieke groep scholen in kaart gebracht. Vervolgens wordt een match gemaakt met het productportfolio. Vanuit deze groep van scholen komen ook wensen tot aanpassing van producten en diensten. Vaak zijn deze wensen op termijn vertaalbaar naar de volgende doelgroepen. Door deze ontwikkeling met de componentenstrategie te ondersteunen, wordt gezekerd dat de resultaten ook toepasbaar zijn voor minder gevorderde doelgroepen.

-

Voor elke sector is een innovatie-platform ingericht ten behoeve van bovenstaand proces. Tevens wordt dit ondersteund met een site.

Nieuwe leerinhouden -

De behoefte aan nieuwe leerinhouden is groeiende. Door de inzet van zoeken vindtechnologie en de koppeling van andere bronnenverzamelingen met deze technologie wordt het bestaande aanbod beter vindbaar gemaakt.

-

Door het faciliteren van de totstandkoming van afspraken wordt de uitwisselbaarheid en vindbaarheid van bestaand materiaal en te ontwikkelen materiaal vergroot. Middels implementatieprojecten wordt de toepassing van deze afspraken getest en gestimuleerd. De programma’s Educatieve Contentketen en E-Portfolio geven dit vorm (onderwijsketens).

-

De stimuleringsregelingen zijn een instrument om de ontwikkeling van nieuwe business-

-

Door de toepassing van nieuwe producten zoals het video-portaal en sluiten van slimme

modellen en de content daadwerkelijk te realiseren. partnerships voor het beschikbaar krijgen van o.a. multimediale content wordt het aanbod aan nieuwe leerinhouden ook vergroot. -

Open service als werkwijze om de doelgroep mee te laten agenderen en mee-ontwikkelen bij de invulling van producten en diensten heeft ook in dit opzicht zijn functie. Het Davindiproject voor leerlingen, waarbij leerlingen hun eigen zoekmachine vullen, is daarvan een voorbeeld.

23 / 72


6.2

a.

Strategische keuzes per hoofdtaak

Zorg voor de algemene toegankelijkheid van educatieve content en stimulering beschikbaarheid hiervan. -

Portal- en portalcomponenten blijven als product van belang. De focus op de aanwezigheid van een centraal portaal wijzigt, in eerste instantie voor de BVE-sector, gevolgd door het VO. Ook voor het PO zal op termijn een beweging ontstaan waarbij er meer gefocust wordt op inpassing van onderdelen van het portaal in de lokale schoolomgeving.

-

Standaardisatie voor de toegankelijkheid van dienstverlening en content zijn de komende jaren nog niet van de agenda. Expertise op dit gebied wordt na de projectfase ingebed in de organisatie, zo mogelijk wordt de expertise gedeeld met partners als stichting SURF.

-

Stimulering van ontwikkeling en businessmodellen voor de totstandkoming van educatieve content blijft noodzaak. Hoe deze stimulering wordt ingericht is nog onderwerp van onderzoek.

b.

Leveren van publieke ict-diensten, waaronder de portal, die het gebruik van ict bij het leren stimuleren en ondersteunen -

Publieke ict-diensten die het gebruik van ict bij het leren ondersteunen zullen de komende jaren in een behoefte blijven voorzien.

-

De publieke ict-diensten zullen beter aansluiten op de verschillende doelgroepen. Ze worden waar relevant toepasbaar gemaakt voor de verschillende doelgroepen zoals onderscheiden in hoofdstuk 4.

-

Het productportfolio wordt opgebouwd uit componenten. Zo kan door combinatie van verschillende componenten de strategie naar de verschillende doelgroepen beter ondersteund worden.

c.

Voorlichting over gebruik van de eigen ict-diensten in het onderwijs -

Gezien het belang van deskundigheidsbevordering en de stimulerende taak die de organisatie heeft op het gebied van ict-gebruik voor het onderwijs, zal voorlichting als hoofdtaak aandacht behouden. Bij de invulling van het prioritaire thema deskundigheidsbevordering speelt het portfolio rond voorlichting dan ook een belangrijke rol.

-

Om de verschillende doelgroepen te ondersteunen wordt het portfolio van voorlichting verder gesegmenteerd.

d.

Ontwikkelen van innovatieve ict-diensten -

Innovatie is een hot issue (zie ook omgevingsanalyse). Het ontwikkelen van innovatieve diensten is voor dienstverlening dan ook onontbeerlijk. Door innovatieve diensten te ontwikkelen worden de (ver)gevorderde doelgroepen bediend en kunnen de andere doelgroepen inzicht krijgen in wat er mogelijk is met inzet van ict. Onderzoek ten behoeve van de ontwikkeling van deze diensten is hiervan een essentieel onderdeel.

-

Voor de ontwikkeling van innovatieve diensten wordt samengewerkt met partner SURFnet.

-

De innovatieve diensten worden ook benut om te illustreren wat er met breedband mogelijk is.

Bij al deze hoofdtaken blijft open service de dominante werkwijze en worden producten waar mogelijk in samenspraak met de doelgroep ontwikkeld en getest.

24 / 72


Kwaliteitsindicatoren Dienstverlening Om de realisatie doelstellingen van de organisatie te kunnen meten, zal er met indicatoren gewerkt worden. Ten aanzien van de doelstellingen is het van belang een onderscheid te maken tussen de verschillende typen indicatoren. 1.

Doelstellingen die je alleen maar kunt volgen (outcome).

2.

Doelstellingen die je kunt beïnvloeden (inspanning plegen).

3.

Doelstellingen die je kunt beheersen (output).

Voor dienstverlening zijn vooral output-doelstellingen geformuleerd. Bij de uitwerking van de output doelstellingen zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. 2.

De doelstellingen zijn gericht op resultaten, niet op activiteiten. Er worden geen meerjarige doelstellingen op productniveau opgenomen, alleen maar voor 2006. Meerjarige doelstellingen leveren alleen maar informatie op als ze op het niveau van productclusters worden bepaald.

3.

De doelstellingen zijn kwantitatief.

4.

De doelstellingen worden uitsluitend waar het goed te bepalen is, uitgesplitst per sector.

5.

Er is geen overlap tussen de verschillende doelstellingen.

6.

Er wordt alleen gerapporteerd over wat voldoende betrouwbaar kan worden gemeten.

Voor het overige is er geen uitsplitsing per sector of subgroep (leerling, docent).

De doelstellingen zijn gericht op de volgende elementen: 1.

Het gebruik van onze diensten.

2.

Het imago/bekendheid van Kennisnet.

3.

De bijdrage die Kennisnet aan randvoorwaarde scheppende voorzieningen levert, vraag/markt stimuleert en standaarden stimuleert.

Een overzicht van de doelstellingen is opgenomen in hoofdstuk 8 (paragraaf 8.5). Hierbij zijn geen doelstellingen op punt 3 meegenomen. Hiervoor wordt in 2006 een nulmeting verricht.

25 / 72


7

Jaarplan 2006: cluster Belangenbehartiging Onderstaand de uitwerking van de activiteiten voor belangenbehartiging voor 2006. Dit vanuit het perspectief van de hoofdtaken. Per programma onderdeel zijn de onderwerpen met bijbehorende doelstelling, indicatoren en activiteiten in een tabel opgenomen. Ook zijn de activiteiten voor de aanvullende subsidies OSS in het Onderwijs en Samen deskundiger (continuering van lopende activiteiten) opgenomen. 7.1

Toerusten scholen

Onderwerp Samenwerking PO Doel - Het verbeteren van de kwaliteit van samenwerking in PO - Het versterken van het netwerk tussen SWV’en - Agendasetting voor landelijke ondersteuningsorganisatie Indicatoren - Waardering van scholen voor eigen SWV neemt toe - Aantal deelnemende SWV’en aan platform en andere initiatieven neemt toe - Waardering van SWV’en voor interventies van landelijke ondersteuningsorganisatie neemt toe Activiteiten - Ontwikkelen en invoeren van een vraagarticulatie instrument - Stimuleren en ondersteunen van thematische netwerken tussen SWV’en - Verbreden, versterken en ondersteunen van het platform van SWV’en - Aftappen en inschenken bij SWV’en. Dit levert, naast het toerusten, ook input voor andere onderdelen van de landelijke ondersteuningsorganisatie. - Onderhoud, gebruik en beheer regiokaart voor SWV’en PO - Onderhoud, gebruik en beheer van een kostenmodel voor SWV’en (DISKOS) - B4Schools Onderwerp Samenwerking VO Doel - Het verbreden en verdiepen van samenwerking in VO - Agendasetting voor landelijke ondersteuningsorganisatie Indicatoren - Aantal samenwerkende scholen in VO neemt toe - Waardering scholen voor samenwerking neemt toe Activiteiten - Stimuleren van samenwerking in VO - Zoeken, vinden en opschalen praktijkbeelden van ICT gebruik - Aftappen en inschenken bij VO netwerken. Dit levert, naast het toerusten, ook input voor andere onderdelen van de landelijke ondersteuningsorganisatie. - Onderhoud, gebruik en beheer regiokaart voor netwerken VO Onderwerp Deskundigheidsbevordering PO Doel - Scholen PO zijn beter in staat de vraag naar ondersteuning op het terrein van competentieontwikkeling te formuleren. - Het aanbod voor deskundigheidsbevordering wordt verrijkt en sluit beter aan op de vraag van de scholen - De rol van de PABO(student) wordt versterkt Indicatoren - Scholen waarderen de rol van SWV’en op het terrein van deskundigheidsbevordering - Het aantal Pabo’s dat actief is betrokken bij SWV’en neemt toe - Er is goed zich op rendement en exploitatielasten van ICT labs

26 / 72


Activiteiten - Continueren project “samen deskundiger PO” - Samen deskundiger PO / Pabo - Onderhoud en uitbreiden toolkit - Organisatie regionale “tooling days” - Onderzoek / monitoring van de kwaliteit en effecten van de deskundigheidsbevordering PO Onderwerp Deskundigheidsbevordering VO Doel - Scholen VO zijn in staat de vraag naar ondersteuning op het terrein van competentieontwikkeling te formuleren. - De rol van de Lero’s bij de deskundigheidsbevordering VO wordt verdiept en opgeschaald. Indicatoren - Scholen waarderen de rol van VO netwerken op het terrein van deskundigheidsbevordering - Het aantal Lero’s dat actief is betrokken bij VO netwerken neemt toe Activiteiten - Samen Deskundiger VO / Lero - Ontwikkeling toolkit deskundigheidsbevordering VO - Organiseren bijeenkomsten rond specifieke arrangementen van deskundigheidsbevordering - Organiseren vakgerichte “masterclasses” - Onderzoek en monitoring van de kwaliteit en effecten van deskundigheidsbevordering VO Onderwerp ICT labs Doel - Scholen (PO en VO) kunnen zich goed en breed oriënteren op effectieve toepassingsmogelijkheden van ICT - Er wordt op multidisciplinaire wijze in de praktijk nieuwe kennis ontwikkeld rond onderwijskundige toepassing van nieuwe technologie Indicatoren - Er is voldoende zicht op de effectiviteit, draagvlak en exploitatielasten van ICT labs om een besluit te kunnen nemen voor evt. landelijke invoering. Activiteiten - Verkenning naar mogelijkheden en draagvlak ICT-labs - Opzet en inrichting pilot ICT-lab - Uitvoeren pilot - Evaluatie pilot en opzet plan voor landelijke invoering Onderwerp Educatieve Content Doel - Scholen (PO en VO) zijn in staat om de vraag naar educatieve content goed te formuleren. - Scholen (PO en VO) kunnen op accurate wijze de content vinden die aansluit bij de vraag - De kwaliteit van (de wijze van ontsluiting) van educatieve content is op afdoende wijze geborgd Indicatoren - Scholen, SWV’en en netwerken VO zijn tevreden over de ondersteuning bij zoeken, vinden en toepassen van educatieve content die aansluit op de vraag Activiteiten - Ontwikkeling en invoering kwaliteitsregeling educatieve content - Stimuleren, verdiepen en verbreden van het gebruik van de ICT-boom voor bewustwording en vraagarticulatie rond educatieve content - Ontwikkeling en stimuleren gebruik van kieswijzer en gebruikerservaring rond educatieve content - Stimuleren vraagbundeling rond zoeken, vinden en toepassen educatieve content middels het organiseren van netwerken rond gebruikerservaringen en kieswijzer. - Bevorderen van bewustwording en vraagarticulatie van onderwijskundig gebruik van ICT langs diverse thema’s zoals gaming, breedband, ELO’s, DLP, etc. middels het informeren over mogelijkheden en ontwikkelingen. - Bevorderen van vraagarticulatie en vraagbundeling rond toepassing educatieve content in SO

27 / 72


middels project “kenniskring SO” - Bevorderen toegankelijkheid en gebruiksmogelijkheden van educatieve content / multi-media voor SO Onderwerp Bovenschools beheer Doel - Scholen hebben geen zorg meer voor het beheer van de infrastructuur. “techniek de deur uit” - Scholen zijn in staat om op kosteneffectieve en professionele wijze de verwerving, ontwikkeling en het beheer van de infrastructuur te regelen. Activiteiten - Ontwikkeling en invoering van een model (CMM) ter ondersteuning van een beheersbare ontwikkeling van de technische infrastructuur. - Veilig internetgebruik - Onderhoud tool “contracten, SLA’s, etc - Verkenning naar de mogelijkheid en haalbaarheid van “shared services” / regionale ICTsteunpunten Onderwerp Visie en beleid Doel - Scholen zijn in staat om met visie en op beleidsmatige wijze richting te geven aan de ontwikkeling van het onderwijs met gebruik van ICT. Indicatoren - Het aantal scholen dat beschikt over een kwalitatief goed en richtinggevend beleidsplan op het terrein van ICT neemt zichtbaar toe. - Scholen, SWV’en en netwerken VO zijn tevreden over de producten en diensten op het terrein van visie en beleid Activiteiten - Bevorderen van de vraagarticulatie en vraagbundeling naar ondersteuning op het terrein van visie en beleid. - Het ontwikkelen en instrumenteren van een aanpak voor visie- en beleidsontwikkeling (kookboek) - Het organiseren van (regionale) bijeenkomsten rond visie en beleid - Het arrangeren van “masterclasses” rond visie en beleid (evt via B4Schools) - Bevorderen dat visie en beleidsontwikkeling wordt meegenomen in de reguliere opleidingen aan schoolmanagers Onderwerp Leiderschap Doel - Scholen zijn in staat om op adequate wijze invulling te geven aan ontwikkeling en uitvoering van beleid rond onderwijs en ICT Indicatoren - De voortgang bij de integratie van ICT in het onderwijs is bevredigend. Activiteiten - Het karakteriseren en preciseren van de kenmerken van goed leiderschap door o.a. het verdiepen van succesvolle ontwikkelingen. - Het organiseren van een netwerk van succesvolle leiders die scholen kunnen coachen, bijeenkomsten organiseren, etc. Onderwerp Open Source en Open standaarden Doel - Stimuleren kennis over en gebruik van open standaarden - Vergroten kennis over Open Source - Vraagarticulatie, -bundeling en belangenbehartiging rond open standaarden en Open Source Activiteiten - Waarborgen continuïteit in de voorlichting naar scholen (website, cases, overzichten

28 / 72


standaarden en software) - Voorlichting over architectuuropties voor de transitie naar open standaarden en Open Source - Stimuleren kennisuitwisseling rond open standaarden en Open Source - Belangenbehartiging richting beleidsmakers, marktpartijen en organisaties - Jaarlijkse resultatenmeting aan het begin van het jaar Internetvoorzieningen op School Onderwerp - Techniek van website exploiteren en beheren; - Content beheren; - Content vernieuwen; - Marketing en communicatie; - Beheer van Kwaliteitsregeling overdragen (naar verwachting gereed in eerste kwartaal 2006); - Kwaliteitsregeling exploiteren (naar verwachting gereed in eerste kwartaal 2006); - Kwaliteitsregeling en rol van consumentenorganisatie communiceren; - Markt analyseren*; - Contracten en SLA’s bewaken*; - PIOFAH; - Projectvoering Doel - Scholen adviseren over en ondersteunen bij het kiezen en kopen van internetvoorzieningen en bijbehorende diensten in het primaire en secundaire proces; - Scholen adviseren over en ondersteunen bij het bewaken en verbeteren van de kwaliteit van internetdiensten en contracten behorende bij internetvoorzieningen. Activiteiten - Zie “Internetvoorzieningen op School – Programmaplan 2005 / 2006 op Hoofdlijnen” van 15 maart 2005 Onderwerp Markt analyseren Activiteiten - Analyseren en communiceren van onderwijsaanbiedingen - Analyseren en communiceren van marktbewegingen - Kwaliteitsregeling Internetdiensten voor het Onderwijs als referentie gebruiken - Een van de zaken die Belangenbehartiger nu extra beschouwt is de bodemprocedure tussen nl.tree en Easynet enerzijds en KPN en XS4ALL anderzijds. Wellicht dat in eerste helft van 2006 rechter uitspraak in dezen doet. Nietig verklaren of vernietigen van arrest van Gerechtshof zal voor scholen en daarmee voor programma grote gevolgen hebben. Onderwerp Contracten en SLA’s bewaken Activiteiten - Gebruikersgroep 'internetvoorzieningen, –diensten en providers' oprichten en faciliteren - Bewaken van contracten tussen scholen en ISP's en zonodig ISP's aanspreken - Toezicht houden op Kwaliteitsregeling Internetdiensten voor het Onderwijs - iPing Research, onafhankelijk bureau voor kwaliteits- en performance-onderzoek, zal in opdracht van Belangenbehartiger bandbreedtes meten die scholen door hun ISP’s geleverd krijgen. Als scholen niet krijgen waar ze contractueel recht op hebben, dan zal Belangenbehartiger ISP’s aanspreken Techniek en Beheer Onderwerp Kies-en Koopwijzers Doel - Laagdrempelige basis informatie over (vaak technische) zaken die in school bruikbaar zijn - Documenten met kooptips - Documenten met produkt-vergelijkingen Activiteiten

29 / 72


- OTTOv2 realiseren - Kijken of tests zijn aan te kopen van bladen - Meer doen met minder geld - Hoe maximaliseer je beschikbaarheid van ICT? Onderwerp Schooladministratie systemen Doel - Keuzehulp bieden - Relatie met schoolbesturing verduidelijken Activiteiten - Informatie onderhouden - Project PROLOOG ondersteunen - Ervaringen verzamelen - Acties richting leveranciers Onderwerp Open Source en Open standaarden Doel - Awareness vergroten - Gebruik stimuleren - Gebruik inzichtelijk maken - Output van edu.sw standaardiseren Activiteiten - LinTop-project (test edu Win-software vanaf Linux-clients) - Informatie op site aktueel houden - Goede voorbeelden opsporen en beschrijven - Onderzoek haalbaarheid naar en standaard voor output van educatieve software - Deelname aan diverse bijeenkomsten (oa ELDVO) Onderwerp Veiligheid Doel - Awareness vergroten - Slimme info en tips geven - Belangen van scholen verwoorden Activiteiten - Diploma Veilig internet - Contentfilters (evt test) - Hack herhalen - Aanpak veiligheid verdiepen - Deelname aan verschillende bijeenkomsten - Onderhoud van info zoals op veilig.kennisnet.nl Onderwerp CMM Doel - Betere match vragers/aanbieders, waardoor betere ICT in/op scholen Activiteiten - Haalbaarheid onderzoeken Onderwerp Auto Inventory tool Doel - Betere beslisinformatie voor scholen - Lagere bevragingslast Activiteiten - Pilot uitvoeren - Uitrol - Beheer database Onderwerp

30 / 72


Vraagarticulatie Breedband Doel Articuleren en bundelen van de vraag uit het onderwijs naar breedband(toepassingen). Hierdoor worden aanbieders van breedband(diensten) in staat gesteld het aanbod beter af te stemmen op de behoefte van het onderwijs. Activiteiten - Stimuleren bewustwording ‘wat kan er met breedband(toepassingen)’ - Ontwikkelen instrumentarium voor vraagarticulatie en vraagbundeling - Transparantie van behoefte aan breedband(toepassingen) - Stimuleren en faciliteren van ketensamenwerking tussen onderwijspartijen gericht op effectief benutten van breedband(toepassingen) Onderwerp Kennisrotonde Doel - De Kennisrotonde maakt fundamentele innovatievraagstukken van scholen transparant en herkenbaar. - De Kennisrotonde draagt bij aan kenniscirculatie door het bevorderen van netwerken en het stimuleren van samenwerking. - De Kennisrotonde ontsluit het relevante kennisaanbod voor scholen en helpt hen een keuze te maken uit dit aanbod (kennis makelen). - De Kennisrotonde faciliteert scholen in het leggen van verbindingen tussen hun ambities en de mogelijkheden van ICT. - De Kennisrotonde ondersteunt en stimuleert innovatieprojecten waarmee de kloof tussen mogelijkheden van ICT en het daadwerkelijk gebruik ervan op school wordt verkleind. Activiteiten - Ontwikkeling & beheer van meer interactieve website waarop scholen en samenwerkingsverbanden vraagstukken kunnen aanmelden - Aanwezigheid & organisatie van workshops bij belangrijke bijeenkomsten van scholen, besturen en SWVs om vraagstukken ‘op te halen’. - Bezoeken van scholen die vraagstukken indienen om de vraagstukken aan te scherpen en evt. te verbreden. - Scholen stimuleren na te denken over onderwijsinnovatie mbv ICT, door artikelen te publiceren, interessante vraagstukken voor het voetlicht te brengen, deelname evenementen, advertenties. - Scholen via de website de mogelijkheid geven zich aan te sluiten bij ingediende vraagstukken. - Organiseren van bijeenkomsten rondom specifieke vraagstukken (waar bijvoorbeeld veel ‘aansluitingen’ bij zijn). - Zorgen voor kennisverspreiding via het beschikbaar stellen van weblogs, organiseren van bijeenkomsten, communicatiemiddelen van Ict Op School - In samenwerking met NWO en VOR beter inzichtelijk maken van relevante wetenschappelijke kennis voor de scholen. - Het pro-actief verspreiden van voor scholen relevante kennis van bv. onderzoeksinstellingen en expertisecentra. ( bv. de reeks “wat weten we over…” . Keuze van thema’s is gebaseerd op vraagstukken op de rotonde. - Kennisrotonde versterkt het netwerk van onafhankelijke experts om vraagstukken verder te brengen/ te verbreden. - Het uitloven van een tweetal prijzen om te stimuleren dat scholen van elkaar leren én hun eigen kennis willen delen: de kennis-deler 2006 en de goed- gejat-prijs. - Beschikbaar stellen van middelen om nieuwe kennis te ontwikkelen (via de Regeling Stimuleringsbijdrage Kennisontwikkeling Kennisrotonde). - Begeleiden van scholen bij het schrijven van projectplannen en projectvoorstellen. - Begeleiden van scholen tijdens het proces van Kennisontwikkeling

Onderwerp Continuering Samen deskundiger in het PO (niet te verwarren met additioneel project Samen deskundiger met Pabo’s)

31 / 72


Doel -

Het in de praktijk verder uitbouwen en verder verdiepen van de integrale aanpak rond

-

De kennis en ervaringen van de 5 samenwerkingsverbanden in het voorgaande jaar

deskundigheidsbevordering in verschillende situaties van samenwerking. (draaiboek ect.) en de door middel van het onderzoek verzamelde gegevens in een grotere groep van samenwerkingsverbanden productief maken. -

Het breed verspreiden van kennis en ervaring die gedurende het proces wordt opgedaan.

-

Het actief stimuleren van kennisdeling op landelijk niveau rond deskundigheidsbevordering en de ontwikkelingen binnen het project tussen scholen en samenwerkingsverbanden.

Indicatoren -

De samenwerkingsverbanden zijn in staat op basis van de gebundelde vraag van scholen

-

De samenwerkingsverbanden zijn zelfstandig in staat een arrangement rond

-

De waardering van scholen voor de kwaliteit van de dienstverlening van het eigen SWV

-

Minimaal 10 samenwerkingsverbanden richten met ondersteuning van het cluster

-

Goede waardering van SWV’en voor ondersteuning/ interventies van landelijke

een adequaat dienstverleningsaanbod te formuleren en te operationaliseren. deskundigheidsvbevordering in te richten neemt toe Belangenbehartiging een arrangement in. ondersteuningsorganisatie neemt toe Activiteiten - Het op basis van vastgesteld criteria selecteren van 10 samenwerkingsverbanden voor deelname aan Continuering Samen deskundiger in het PO - Het ondersteunnen van de samenwerkingsverbanden bij de totstandkoming van de arrangementen - Het beschikbaar stellen van tools en handreikingen aan de samenwerkingsverbanden t.b.v. de arrangementen - Het groeperen van ondersteunende instellingen rond de samenwerkingsverbanden - Het opstellen en aangaan van convenanten met de betrokken samenwerkingsverbanden - Het ondersteunen van de uitvoering van de samenwerkingsverbanden - Het evalueren van de inhoud en de processen in de arrangementen - Het landelijk verspreiden van de opgedane kennis en ervaringen in de arrangementen via fora, symposia, etc. Onderhoud, gebruik en beheer van een kostenmodel voor SWV’en (DISKOS) - B4Schools 7.2

Collectieve Belangenbehartiging

Collectieve belangenbehartiging Onderwerp - Kwaliteitsregeling ict- leveranciers Doel - Scholen kunnen beter kiezen - Productverbetering - Nieuw aanbod Indicatoren - Hogere bekendheid - Meer deelnemers - Scholen nemen regeling mee in hun keuzeproces - Scholen hebben breder en beter aanbod Activiteiten - Afstemming tussen toerusting en onderzoek - Verhogen bekendheid kwaliteitsregelingen door mailings, publicaties en workshops - Verruiming mogelijkheden samenwerkingsverbanden, ICT-schoolbesturen, onderwijsorganisaties, coördinatoren hun wensen en klachten kenbaar te maken - Lobby bij ICT-brancheorganisaties - Lobby bij onderwijsorganisaties

32 / 72


- Afstemming met Consumentenorganisaties - Lobby bij politiek en overheid - Discussieforums, stekels en pluimen voor scholen, - Peilingen via Ict op School Consumentenpanel Onderwerp Kwaliteitsregeling ISPs Doel - Scholen kunnen beter kiezen - Productverbetering - Nieuw aanbod Indicatoren - Hogere bekendheid - Meer deelnemers - Scholen nemen regeling mee in hun keuzeproces - Scholen hebben breder en beter aanbod Activiteiten - Afstemming tussen toerusting en onderzoek - Verhogen bekendheid kwaliteitsregelingen door mailings, publicaties en workshops - Verruiming mogelijkheden samenwerkingsverbanden, ICT-schoolbesturen, onderwijsorganisaties, coördinatoren hun wensen en klachten kenbaar te maken - Lobby bij ISP-brancheorganisaties - Lobby bij onderwijsorganisaties - Afstemming met Consumentenorganisaties - Lobby bij politiek en overheid - Discussieforums, stekels en pluimen voor scholen - Peilingen via Ict op School Consumentenpanel Onderwerp Kwaliteitsregeling educatieve software Doel - Scholen kunnen beter kiezen - Productverbetering - Nieuw aanbod Indicatoren - Hogere bekendheid - Meer deelnemers - Scholen nemen regeling mee in hun keuzeproces - Scholen hebben breder en beter aanbod Activiteiten - Afstemming tussen toerusting en onderzoek - Verhogen bekendheid kwaliteitsregelingen door mailings, publicaties en workshops - Lobby bij ICT-brancheorganisaties - beheerorganisaties neemt regeling over - Lobby bij onderwijsorganisaties - Afstemming met Consumentenorganisaties - Lobby bij politiek en overheid - Discussieforums, stekels en pluimen voor scholen - Peilingen via Ict op School Consumentenpanel Onderwerp Leermiddelen dossier Doel - In de hand houden van leermiddelenkosten met behulp van ict-alternatieven - Webbased leren stimuleren - Raamwerk methode stimuleren Indicatoren - Scholen hebben meer toegesneden keuzemogelijkheden - Scholen hebben breder en beter aanbod Activiteiten - Agenderen en levend houden van ICT-alternatieven voor papieren leermiddelen bij

33 / 72


samenwerkingsverbanden, schoolbesturen(organisaties), ict-management - Uitbreiden Leermiddelen Dossier - Ondersteuning ontwikkeling ict-leermiddelen pilots - Lobby Educatieve Uitgeverijen - Lobby onderwijsorganisaties - Lobby Pabo's, OBDs, Hoge Scholen, Universiteiten - Lobby politiek - Discussieforums, stekels en pluimen voor scholen - Peilingen via Ict op School Consumentenpanel Onderwerp Top Zevens Doel - Meehelpen aan oplossen ondersteuningsbehoeften samenwerkingsverbanden, schoolbesturen (organisaties), ICT-managers, en leraren (?) Indicatoren - Samenwerkingsverbanden, schoolbesturen (organisaties), ICT-managers, en leraren (?) voelen zich mede-geholpen in het oplossen van hun ondersteuningsbehoeften Activiteiten - Afstemming tussen toerusting en onderzoek - Beter zicht krijgen op de vraag achter de vraag - Lobby onderwijsorganisaties - Lobby Pabo's, OBDs, Hoge Scholen, Universiteiten - Lobby politiek en Ministeries - Lobby bij bedrijven - Discussieforums, stekels en pluimen voor scholen - Lobby Educatieve Uitgeverijen - Peilingen via Ict op School Consumentenpanel Onderwerp Acties n.a.v. actualiteit Doel - Actuele ict-onderwerpen van belang voor het onderwijs verder uitdiepen en opvolgen Indicatoren - Samenwerkingsverbanden, schoolbesturen (organisaties), ICT-managers, en leraren (?) voelen zich mede-geholpen bij het agenderen actuele ict-onderwerpen Activiteiten - Volgen Via trendwatching, discussieforums, media - Agenderen onderwerpen via (onderwijs)media - Lobby naar media - Lobby onderwijsorganisaties - Lobby Pabo's, OBDs, Hoge Scholen, Universiteiten - Lobby politiek en Ministeries - Lobby bij bedrijven - Discussieforums, stekels en pluimen voor scholen - Lobby Educatieve Uitgeverijen - Peilingen via Ict op School Consumentenpanel Onderwerp Educatieve leermiddelen voor speciaal onderwijs Doel - Lobby gericht op bevorderen toegankelijkheid van educatieve content en internet bevorderen voor jongeren met knelpunten - Aanpak van specifieke knelpunten met betrekking tot het aanbod van diensten aan het speciaal onderwijs Indicatoren - Scholen voor speciaal onderwijs beschikken over educatieve content die toegesneden is op de specifieke kenmerken van de leerlingpopulatie - Scholen voor speciaal onderwijs hebben een breder en kwalitatief hoogwaardiger aanbod aan

34 / 72


educatieve content Activiteiten - Lobby educatieve uitgeverijen - Lobby bij politiek en ministerie van OCW en EZ - Afstemming tussen toerusten en onderzoek - Afstemming met cluster dienstverlening - Peilingen via consumentenpanel - Discussieforums - Stimuleren samenwerking met onderwijsondersteunende organisaties gericht op speciaal onderwijs 7.3

Onderzoek

Monitoring Onderwerp Vraagarticulatie Doel - Inzicht in ondersteuningsbehoefte met onderscheid naar doelgroepen Activiteiten - Tools voor samenwerkingsverbanden en scholen ter ondersteuning van vraagarticulatie - Peiling behoefteonderzoek - Doelgroeppanels (virtueel en fysiek) Onderwerp Trendanalyse Doel - In kaart brengen van actuele stand van zaken en ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en ict Activiteiten - Vier in Balans monitor (kwantitatief) - Verkenningsbijeenkomsten (kwalitatief) Onderwerp Klanttevredenheid Doel - Kwaliteitsborging ict-ondersteuningsorganisatie Activiteiten - Meten van bekendheid en waardering van producten en diensten van de ictondersteuningsorganisatie - Kwaliteitsindex Onderzoek Onderwerp Flankerend onderzoek Doel - Bewustwording en exploratie van praktische bruikbaarheid van nieuwe ict-producten en didactische werkwijzen Activiteiten - In samenwerking met andere programma-onderdelen in pilot settings de effectiviteit exploreren van nieuwe ict-producten en/of didactische werkwijzen (20 studies) - Rapportage en doelgroepbijeenkomsten over resultaten - Discussieforum website Onderwerp Evaluatief onderzoek Doel - Inzicht verwerven in effectiviteit van ict in verschillende onderwijscontexten op grond van empirische evidentie

35 / 72


Activiteiten - Rendementsevaluatie van veel gebruikte ict-toepassingen verspreid over doelgroepen (20 evaluaties) - Rapportage en handreikingen voor effectief gebruik van ict. - Discussieforum website Onderwerp Analyseren en ontsluiten van (internationale) onderzoeksresultaten Doel - Kennisuitwisseling en samenwerking tussen scholen en wetenschap versterken. - Actuele inzichten uit onderzoek over effectief gebruik van ict productief maken voor onderwijspraktijk Activiteiten - Recente onderzoeksbevindingen beschikbaar maken via website (ict-kennisintermediair) - Meta-analyse en reflectie op resultaten van onderzoek - Netwerkbijeenkomsten voor aio’s - Verzorgen van presentaties - Artikelen in vakbladen - Inzichten uit onderzoek productief maken in andere projecten van de ictondersteuningsorganisatie

36 / 72


8

Jaarplan 2006: cluster Dienstverlening 8.1

Sectoren

In deze paragraaf worden de activiteiten van de sectorteams beschreven. De sectorteams hebben de volgende doelen: -

Het onderhouden van contacten met de doelgroepen in en om hun sector ten behoeve van de door de klant gewenste dienstverlening.

-

Realiseren van tevredenheids- en gebruiksdoelstellingen met betrekking tot dienstverlening voor doelgroepen in de betreffende sector.

De taken van de sectorteams zijn: -

Afspraken maken met klanten over de gewenste dienstverlening.

-

In kaart brengen vraag naar dienstverlening dan wel aanpassingen in bestaande dienstverlening.

-

Bestellingen voor (aanpassingen in) dienstverlening of nieuwe diensten in de vorm van functionele wensen.

-

Toezien op uitvoering van bestellingen en vastleggen van afspraken over de dienstverlening.

-

Uitvoeren van projecten ten behoeve van geïntegreerde dienstverlening.

-

Begeleiden van introductie (nieuwe) dienst bij doelgroepen.

-

Programmeren van activiteiten in het veld met behulp van producten en diensten ten behoeve van de prioritaire thema’s.

De sectoren delen de activiteiten binnen de gemaakte strategische keuzes in vier programmalijnen in: 1.

Faciliteren van docent en leerling in alle fasen van het leerproces.

2.

Ondersteunen van deskundigheidsbevordering van docenten en schoolleiders.

3.

Ondersteunen van onderwijsvernieuwing met behulp van ict.

4.

Ketenbenadering en ketenactiviteiten.

Per sector wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste strategische keuzes en de activiteiten per programmalijn.

8.1.1

Sector PO

Voor de activiteiten in 2006 is gekeken naar de wijze waarop de inspanningen nog beter afgestemd kunnen worden op de verschillende doelgroepen. Kids Leerlingen zijn beperkt in hun mogelijkheden eigen keuzes te maken bij het gebruik van ict toepassingen in een onderwijssituatie. Ze zijn hierbij afhankelijk van de volwassenen in hun leefomgeving. Kennisnet heeft in 2005 deze volwassenen ondersteund met als doel de kloof tussen leerkracht/ouder en leerling/kind te verkleinen. Een logisch vervolg hierop is de leerling betrekken bij zijn eigen omgeving en hierdoor een betere aansluiting te realiseren tussen het aanbod van educatieve content en de vragen van kinderen. Het is een lijn die de komende jaren zal worden uitgebouwd met als streefdoel over drie jaar een overzichtelijke omgeving die de leerling ondersteunt bij zijn werk en die ict toepassing in de klas en thuis aantrekkelijk maakt voor zowel het kind als de volwassenen. Hierdoor ontstaat een inhoudelijke verbinding tussen beide belevingswerelden. Leerkrachten Steeds meer scholen stappen over op een inhoudelijke invulling van ict beleid. Met name grotere en beter georganiseerde schoolbesturen besteden het technische gedeelte uit waardoor de leerkracht de ruimte krijgt zich verder te professionaliseren. Kennisnet blijft onverminderd scholen ondersteunen met trainingen en workshops. Naar gelang het vaardigheidsniveau worden deze aangepast aan de specifieke wensen.

37 / 72


In 2005 is veel geïnvesteerd in het overzichtelijk aanbieden van de beschikbare content en het toepassen hiervan binnen de daarvoor ingerichte community. Deze lijn wordt doorgezet met het stimuleren van het zelf aanleveren van content. Hiervoor zal een model worden ontwikkeld dat het maken, publiceren, vindbaar maken en hergebruiken van zelf ontwikkelde lessen mogelijk maakt. Het is de volgende stap die gemaakt wordt in het vergroten van de bruikbaarheid van ict in de praktijk. De toekomstige leerkracht wordt voorbereid op het toepassen van ict mogelijkheden in de praktijk. Door de diensten en producten een plek te geven in het curriculum wordt geborgd dat ict voldoende aandacht krijgt. Hiermee is in 2005 een aanvang gemaakt en het project zal drie jaar in beslag nemen. Aan het eind is elke student voldoende toegerust om middels het gebruik van ict zijn lessen te verrijken. En kan hij of zij zijn lessen aanpassen op het vaardigheidsniveau van de stageschool. De schoolleider Tegen de achtergrond van vergaande autonomievergroting is de directeur meer dan ooit gebaat bij een snelle voorziening in zijn of haar informatiebehoefte. Kennisnet heeft hierop ingespeeld door een startpagina te ontwikkelen die wordt bijgehouden door vertegenwoordigers uit het veld. De komende jaren zal worden gebruikt om deze site te vervolmaken en de informatiebehoefte nog meer af te stemmen op de vraag van de schoolleider. Door beide regelmatig bij elkaar te brengen faciliteert Kennisnet het verbeteren van de informatievoorziening gericht op de schoolleiding. Het bovenschools management onderscheidt zich op beleidsniveau van de schooldirecties. Onderzoek heeft uitgewezen dat de bovenschools manager behoefte heeft aan een eigen herkenbare omgeving. Deze zal worden opgezet n.a.v. onderzoek dat in 2006 zal worden uitgevoerd. Ouders Alhoewel ouders geen primaire doelgroep zijn vormen ze wel een belangrijke schakel bij het stimuleren van verstandig omgaan met ICT. Ouders worden hierbij ondersteund. Daarnaast bieden we informatie aan die ouders kunnen gebruiken bij het maken van hun keuzes, bijvoorbeeld rond de overgang naar de brugklas. Doelstellingenoverzicht 2006: PO Primair Onderwijs: Programmalijn 1 Faciliteren van de docent en leerling in alle fasen van het leerproces Doelgroep

Fase

Leerling en docent

Gevorderd, beginners, oriënterend

Doel Kinderen krijgen hun eigen herkenbare én beïnvloedbare omgeving die praktische ondersteuning biedt bij het dagelijkse schoolwerk. Activiteiten -

Kids krijgen een aansprekende portal waarin duidelijk wordt dat leerkrachten hun eigen ingang hebben (onderzoek).

-

Kids bepalen zelf hoe ze hun portal in beeld willen zien (onderzoek).

-

Integreren Davindi in de pagina.

-

Onderzoek naar zoekvaardigheden van kinderen.

-

Onderzoek uitvoeren over omgeving kinderpagina (hoe boei je kinderen)

-

Kennisnet uitleggen aan de hand van de vragen die kinderen stellen.

-

Kids kunnen hun eigen werkstuk/spreekbeurt/website maken.

-

Servicedesk ook inrichten voor kinderen.

-

Mogelijke samenwerking met Aladin

Doel De leerkrachten worden in hun werk ondersteund door makkelijk toegankelijk lesmateriaal dat op een overzichtelijke wijze binnen de community wordt aangeboden.

38 / 72


Activiteiten -

Educatieve websitemaker (publicatietool) wordt geïntegreerd in de community. (onderzoek)

-

Portal wordt gecommuniceerd als dé ingang voor de leerkracht.

-

Al het materiaal wordt in Davindi aangeboden, waarbij tevens symbolen de content weergeven.

-

Kennisnet stuurt aan op het vullen van de witte vlekken die zichtbaar gemaakt zijn door het kerndoelenproject en wijst op externe en interne subsidiemogelijkheden.

-

Kennisnet borgt de kwaliteit van de pagina’s die zijn aangepast d.m.v. het aanstellen van vakdeskundigen.

Doel Kennisnet biedt de ICT coördinator een community waarin hij zijn kennis en vaardigheden kan vergroten en delen met zijn collega’s. Activiteiten -

Onderzoek naar de wijze waarop Kennisnet de ICT coördinator het best kan ondersteunen.

-

Community uitbreiden met community interactive whiteboard.

-

Kennisnet producten en diensten directer communiceren.

-

Train de trainer uitbouwen met 5 bijeenkomsten.

-

Cursus videobewerking opzetten en uitvoeren.

Primair Onderwijs: Programmalijn 2 Professionalisering van docenten en schoolleiders: bieden van instrumenten om ict kennis en vaardigheden te toetsen en te onderhouden. Doelgroep

Fase

Docent, schoolleider

Oriënterend, beginnend, gevorderd, vergevorderd

Doel De leerkracht wordt d.m.v. diverse scholingsmogelijkheden gestimuleerd om ICT als invulling te gaan gebruiken. Activiteiten -

Producten worden breed bekend gemaakt, niet alleen via de portal en koppel hierbij de

-

Handleidingen worden downloadbaar gemaakt.

-

Naast voorlichting per school, tevens op centrale plekken, gekoppeld aan concrete thema’s.

-

Nazorg wordt anders geregeld, waardoor de borging wordt verbeterd.

praktijk aan de uitleg d.m.v. instructiemateriaal.

Doel Schoolleider wordt ondersteunt bij zijn dagelijkse werk gericht op het ontwikkelen van ICT visie en het verbeteren van het vaardigheidsniveau van zijn team. Activiteiten -

Onderzoek naar nut community schoolleider wordt uitgevoerd.

-

Onderzoek naar functie bovenschoolse directie community wordt uitgevoerd.

-

Betaalde content achter Entree wordt gestimuleerd.

-

Kennisnetproducten krijgen plek op de portal.

-

VVE, Naschoolse opvang een plek geven (brede school).

-

Voorlichting voor schoolleiders(ook -opleidingen).

-

ICT en onderwijs wordt opgenomen in de scholing van de schoolleiders.

Doel Kennisnet producten en diensten krijgen vast plek in het curriculum van de student die middels een community wordt ondersteund. Activiteiten -

Community wordt gepromoot en gevuld met praktisch bruikbaar materiaal.

-

Producten worden geïntegreerd binnen het curriculum van de PABO via de federaties (minimaal 15 pabo’s).

-

Voorlichting voor 4e jaars studenten en docenten.

-

Tools worden geïntegreerd (zie leerkracht).

-

Organiseren twee symposia i.s.m. InHolland voor de PABO student.

39 / 72


Primair Onderwijs: Programmalijn 3 Praktisch toepasbaar maken in de klas. Ondersteunen van scholen die hun onderwijs radicaal anders inrichten. Doelgroep

Fase

Instellingen

Gevorderd, vergevorderd

Doel Scholen die hun onderwijs anders willen inrichten zicht op keuzemogelijkheden bieden die het veranderproces ondersteunen en maakt het mogelijk dat contacten worden gelegd. Activiteiten -

De innovatiesite wordt regelmatig gecommuniceerd onder schoolleiders en vormt een onderdeel van de workshops voor schoolleiders.

-

Met de scholen die bij het NIVOZ zijn aangesloten organiseren we twee bijeenkomsten m.b.t. het verschaffen van feedback aan de redactie van de innovatiesite.

-

Communicatie over portal wordt breed aangepakt, o.a. door op meerder plekken te linken.

-

Inhoudelijk bijdrage bieden aan innovatie meeting.

-

Producten voor een rijke leeromgeving worden via portal en voorlichting kenbaar/zichtbaar gemaakt.

-

Kwaliteit van de portal wordt geborgd.

-

Videoportaal wordt ingezet om ‘nieuwe leren in de praktijk’ zichtbaar te maken.

Primair Onderwijs: Programmalijn 4 Ketenbenadering en ketenactiviteiten Doelgroep

Fase

Instellingsoverstijgend

Vergevorderd

Doel Kennisdeling via onderlinge verbanden ondersteunt de bovenschools manager. Kennisnet maakt een vanzelfsprekend onderdeel uit van de portal van de toonaangevende werkgevers-, werknemers- en schoolorganisaties en heeft structureel overleg met het ministerie. Kennisnet bouwt de relaties op met drie toonaangevende contentleveranciers en faciliteert het leggen van verbindingen tussen gelijksoortige partijen. Activiteiten -

Vanuit netwerken mogelijkheden community benutten.

-

Pluggen ict-workshop schoolleiders bij bijeenkomsten.

-

Bezoeken fysieke netwerken van minimaal 10 grote schoolbesturen.

-

Projecten van Educatieve Contentketen volgen in de community.

-

Sector PO met minimaal vier projecten deel laten nemen aan EduExchange.

-

Inhoudelijke aanwezigheid op minimaal twee landelijke bijeenkomsten voor beleidsbepalers.

-

Een Kennisnetdiner voor beleidsbepalers.

-

Stimuleren van deelname aan het Educatiehuis met als resultaat minimaal 4 nieuwe partners.

-

Twee landelijke bijeenkomsten voor leveranciers organiseren.

-

Faciliteren van landelijk steunpuntontwikkeling m.b.t. zorg.

40 / 72


8.1.2

Sector VO

Voor de activiteiten in 2006 is gekeken naar de wijze waarop de inspanningen nog beter afgestemd kunnen worden op de verschillende doelgroepen. Scholier De leerling wordt meer en meer centraal gezet in het voortgezet onderwijs. Dit houdt in dat scholen op zoek zijn naar mogelijkheden om hun onderwijs flexibel in te richten en op maat te maken. Ict is een uitstekend hulpmiddel bij de verwezenlijking hiervan. Deze verandering heeft grote consequenties voor de docent en onze acties zijn er dan ook op gericht hem hierbij te ondersteunen, maar de leerling krijgt in zijn schoolwerk steeds meer eigen verantwoordelijkheid en moet zelfstandig op pad om informatie en hulpmiddelen in te zetten bij zijn werk. Het is onze taak de scholier hierbij structuur en inspiratie te bieden en vooral de scholier zelf te laten formuleren waarnaar hij op zoek is met behulp van ict. Het gebruik van internet in het algemeen door scholieren is enorm. Maar uit onderzoeken blijkt dat het educatieve gebruik van internet dun, inefficiënt en onhandig is. De docent heeft zich hierbij nog geen duidende en sturende rol aangemeten. De doelgroep scholieren is een lastige groep om te bereiken. Middels o.a. het open serviceconcept hebben we veel geleerd. Op basis daarvan trekken we de volgende conclusies: -

Scholieren zijn zeer ict/internetvaardig, maar dit wordt op school nog nauwelijks onderkend. Scholen zouden zelfs veel kunnen leren van hun leerlingen.

-

Scholieren gaan uiterst pragmatisch te werk. Indien snel resultaat uitblijft, zullen zij elders zoeken.

Uit onderzoek blijkt dat leerlingen onze site niet goed bezoeken omdat: -

Ze te ver moeten klikken, voor ze bij hun omgeving zijn

-

Deze omgeving niet aantrekkelijk wordt gevonden

-

Er is geen standaard ‘aantrekkelijk’ model is voor leerlingen

-

Ze niet duidelijk genoeg vinden wat ze zoeken

-

Ze in Davindi niet vinden wat ze zoeken en dus in Google werken.

Naar aanleiding van gesprekken met deze doelgroep hebben we de verwachting dat we met een actievere benadering van de leerling, goede resultaten kunnen behalen: -

Scholieren moeten zich eigenaar voelen van een zelf in te richten omgeving, of een omgeving die aansluit bij hun schoolwerkplek (elo).

-

We gaan de mogelijkheden van multi-media voor schoolwerk centraler stellen en opnemen in het stappenplan (http://havovwo.kennisnet.nl/werkstukken ) Deze site wordt aangepast om de leerlingen flexibel te ondersteunen bij verschillende opdrachtsvormen. In de vorm van een “ontwerpkit” vindt de scholier uitgewerkte ideeën voor de aanpak van een opdracht.

-

Bij succes van de open servicepilot Davindi door leerlingen zullen we het initiatief structureel maken en koppelen aan een door leerlingen zelf onderhouden website waarop (met wiki’s) bronnen en kennis gedeeld kan worden.

-

In communicatie met scholieren wordt steeds uitgegaan van een zeer actieve benadering, waarbij ze bij beslissingen betrokken worden en zich eigenaar gaan voelen. Reeds 1000 ‘newssnipers’ staan in ons bestand. De relatie met deze en steeds nieuwe groepen jongeren wordt geïntensiveerd.

-

Verdere segmentatie van doelgroepensites stoppen. Inhaken op de generieke wensen van scholieren: Het bieden van nuttige instrumenten die zij op hun manier, vanaf hun eigen plek, kunnen inzetten.

-

Koppelen van vakkenlinks naar de vaklokalen van Digischool, die zich hiertoe in vakredacties verenigen.

Docenten De leraar kijkt vooral nog vanuit zijn vakgebied naar het onderwijs. Hij is wel betrokken bij scenario-activiteiten binnen zijn school. Vanuit Inspectie en vanuit zijn eigen school wordt de docent gevraagd om meer activerende leervormen te gaan toepassen in zijn les.

41 / 72


Daarnaast is er aanleiding (uit onderzoeken) van hem te verwachten dat hij de leerling bijstaat om de enorme berg informatie die via Internet op de leerling afkomt de ordenen en te duiden. Informatievaardigheden krijgen een nieuwe inhoud. Tenslotte wordt de leraar geconfronteerd met nieuwe eisen en verwachtingen rondom zijn professionaliteit. De Wet Bio wordt geïntroduceerd en deskundigheidsbevordering is een structureel geïntegreerd deel van zijn werk. In de komende jaren zullen wij onze aandacht dan ook vooral richten op activiteiten die de docent helpen zich te oriënteren op bovenstaande verwachtingen. We bieden een groot aantal mogelijkheden ervaring op te doen met de mogelijkheden van ict in zijn onderwijs, erover te communiceren met collega-docenten en met leerlingen. Schoolmanager en bestuur Dankzij de vernieuwing van de tweede fase en recentelijker van de onderbouw, kijken de meeste scholen nu kritisch naar hun onderwijs. Dit resulteert in een groot aantal projecten, al dan niet gestimuleerd door regelingen, waarbij scholen actief zijn geworden in het ontwikkelen van content en ander materiaal. Het is de wens van scholen om dit in samenwerking te doen met uitgeverijen en andere onderwijsondersteunende organisaties (consortiums). Scholen storen zich aan de stagnatie in electronische contentontwikkeling door uitgeverijen. Het programma Educatieve Content Keten (ECK) legt de knelpunten bloot op een voor scholen herkenbare wijze. Een aantal scholen in het vo doet al mee aan onderdelen van het ECK door referentieprojecten aan te melden of door deelname in responsgroepen of de programmagroep. In de komende periode gaan we besturen en schooldirecties benaderen met het ECK-programma als uitgangspunt voor gesprekken over ict-beleid, een inventarisering van wensen aan Kennisnet en het uitstippelen van actieplannen. Entree krijgt hierbij een plaats waarin vanuit de contentwensen en elo-ontwikkeling van de scholen een vraag vanuit het veld ontstaat. Met 4 scholengroepen zullen we een concrete case rondom speciale Entreewensen uitvoeren. De wijze waarop we dit willen organiseren is via een serie regionale bijeenkomsten voor schoolleiders en voor docenten. Via gesprekken met de sectormanager en de accountmanager zal vanuit het ict-beleid van een school of groep scholen, bekeken worden welk aanbod voor hen passend is. Dit aanbod wordt vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Leraaropleidingen Vanuit de scholen komen veel klachten over het tegenvallend niveau van lero-studenten op het gebied van ict en innovatie. Ook het ministerie constateert dat de kwaliteit van de leraaropleiding (tweede en eerste graads) tegenvalt. Momenteel wordt aan twee initiatieven gewerkt die in 2006 en daarna zouden kunnen worden verenigd. Een plan voor het organiseren van workshops die studenten in hun vo-opleidingsscholen kunnen uitvoeren en een advies aan het ministerie vanuit het Ruud de Moorcentrum, Digitale Universiteit, Surf en de ict-ondersteuningsorganisatie. Speciaal onderwijs De sectoren PO en VO hebben een goede samenwerking bewerkstelligd met de clusters speciaal onderwijs, verenigd in de WEC-raad waarvoor ook vertegenwoordiging vanuit WSNS+ zal worden nagestreefd. Inmiddels is uit brede vertegenwoordiging een redactieraad ingesteld en Kennisnet faciliteert de clusters met webruimte, redactie, communicatie en onderzoek. Voor 2006 en verder moet de focus komen te liggen op het inrichten van een omgeving voor docenten uit het SO, waarin ze materialen voor hun specifieke groepen leerlingen kunnen aanbieden met de aanpassingen die noodzakelijk zijn. Ook willen de clusters bij ECK betrokken worden.

42 / 72


Doelstellingenoverzicht 2006: VO Voortgezet Onderwijs: Programmalijn 1 Faciliteren van de docent en leerling in alle fasen van het leerproces Doelgroep

Fase

Leerling en docent


Doel De leerling ontdekt Kennisnet als een plek waar hij nuttige zaken voor school kan vinden. Hij kan naar eigen inzicht zijn omgeving vormgeven en inrichten. Activiteiten -

Eigen plek inrichtbaar in websitemaker

-

Extra templates kunnen worden besteld (3)

-

Stappenplan uitbreiden met ‘ontwerpkit’

-

De vaklokalen van digischool leveren nuttige informatie en oefeningen per vak

-

Leerlingen worden ingezet om hun docenten te trainen

-

Werkstuknetwerk wordt uitgebreid (350 pakketten) en vernieuwd

-

Lln krijgt een omgeving waarmee hij zijn eigen informatievaardigheden kan bijhouden.(digin verhaal) Met sector bve wordt de on-line module Digin gehost

Doel De leerling vindt het handig en logisch om aan Kennisnet mee te werken, want Kennisnet is van hem. Activiteiten -

Davindi door leerlingen

-

SMS responsgroepen

-

Uitbreiding leerlingredacties

-

Redacties rondom Davindi worden goed georganiseerd

Communicatie: -

Via leerling docent onder druk zetten om internet en Kennisnet te gebruiken

-

Leerling zelf laten meedenken en –bouwen aan Kennisnetproducten

Doel De docent vindt op zijn eigen omgeving een overzichtelijk en gestructureerd aanbod met veel toepassingsmogelijkheden voor zichzelf en zijn leerlingen. Activiteiten -

Docentensite

-

Webdidactiek, andere deelsites

-

Didactische tips bij ontwerpkit leerlingen

-

Ondersteuning van het digitale aanbod door andere media en door regelmatige nieuwsbrieven (Kortweg Kennisnet, Indruk)

-

Verbeterd klantcontact is mogelijk via faq’s van de helpdesk.

Doel Kennisnet ondersteunt speciale doelgroepen met faciliteiten voor hun informatievoorziening. Activiteiten Speciaal onderwijssite en leerlingzorg in brede samenwerking ondergebracht -

Landelijke vereniging Praktijkonderwijs is eigenaar van eigen site. Naar behoefte leerlingen speciaal onderwijs wordt onderzoek uitgevoerd.

-

Voor de externe redacteuren en andere betrokkenen is de site werkinuitvoering.kennisnet.nl een bron van informatie over releaseplannen en ontwikkelingen.

Voortgezet Onderwijs: Programmalijn 2 Professionalisering van docenten en schoolleiders: bieden van instrumenten om ict kennis en vaardigheden te toetsen en te onderhouden. Doelgroep

Fase

Docent, schoolleider


Doel

43 / 72


Vergroten van de ict-deskundigheid van docenten: het uitbreiden van digitale competenties. Activiteiten Uitbreiden train-de-trainer in aanbod. -

Tien trainingen en 2 terugkomdagen organiseren.

-

Werven ambassadeurs (in 5 regio’s hebben we 15 tot 20 ambassadeurs)

-

Vier Regionale voorlichtingsrondes naast 80 workshops in de school

-

Beschikbaar stellen assesmenttools, feedbackscan

Doel De professionalisering van de docent op ict-gebied wordt al ingezet bij de leraar in opleiding. Activiteiten Leraren in opleiding betrekken -

Samenwerking met opleidingsscholen, Ruud de Moor, Stichting Surf

-

Eventueel opgeschaald na ok ministerie

Doel Communities, vakredacties zijn de logische plaatsen voor docenten om op vakniveau informatie uit te wisselen Activiteiten Community-activiteit uitbreiden -

Vakredacties overkoepelend laten werken

Doel Relevantie samenwerking met alle partijen die zich manifesteren rondom het beroep van de leraar Activiteiten Samenwerking komt tot uiting in de site Het Beroep Communicatie: Inspiratie! -

Inhoudelijke bekendheid: d.m.v. ‘demo’s’ laten zien wat men met Kennisnet kan

-

Face tot face communicatie: gebruik maken van kanalen als voorlichters, AM’s, TdT,

-

Beginnen bij lero’s!

-

Doortrekken middelen als inDruk (in toenemende mate!), e-zine (opnieuw kijken naar

regiobijeenkomsten (nav pilot LVO najaar 2005)

formule), campagne najaar 2005 Voortgezet Onderwijs: Programmalijn 3 Onderwijsvernieuwing praktisch toepasbaar maken in de klas. Ondersteunen van scholen die hun onderwijs radicaal anders inrichten. Doelgroep

Fase

Instellingen


Doel Diensten om ervaring op te doen met werken met internet worden gewaardeerd als uitdagende en inspirerende methodieken om het onderwijs te verrijken Activiteiten Thinkquest Scholier in VO groeit naar 635 teams die zich aanmelden -

Expose Your Talent wordt structureel opgenomen in het productportfolio

-

Webdidactiek trekt 6.000 bezoekers per maand

-

20 train de trainersessies verzorgd

-

(zie programmalijn 3)

-

Peilen van de vraag naar grassroots leidt tot formuleren van sectorbestelling en financiering vanuit Kennisnet

-

Er worden 50 webquests geproduceerd en gepubliceerd

-

Samenwerking met I&I en vakverenigingen wordt geintensiveerd

-

Innovatiesite trekt 7500 bezoekers per maand

-

Groepentool wordt ingezet bij kennisdeling door 400 groepen

Doel

44 / 72


Video en games worden structureel gebruikt door enkele scholen die beschikken over de vereiste technische randvoorwaarden Activiteiten Gaming, videoprojecten, scholen -

3 geschikte video-broncollecties

-

Expert op afstand als dienst aanbieden

-

Scholen stimuleren videoprojecten te doen

Doel Vernieuwingsscholen ondervinden steun door goede samenwerking en werken onderling ook nauwer samen Activiteiten Adviesgroepbijeenkomsten genereren nieuwe wensen vanuit vernieuwende scholen -

Gebruik van kennisdeling via antwoordmanager.kennisnet.nl

-

Samenwerking Schoolmanagers_vo

-

Innovatiesite

-

Webdidactieksite

Voortgezet Onderwijs: Programmalijn 4 Ketenbenadering en ketenactiviteiten Doelgroep

Fase


(Ver)gevorderd

Doel Stimuleren van ketendenken en het ict-bewustzijn van de school bij schoolorganisaties. Vergroten van de betrokkenheid Komen tot gezamenlijke visievorming vanuit besturen en samenwerkende scholen Activiteiten Het maken van afspraken en het stimuleren om afgesproken standaarden te gebruiken. -

Aanmoedigen participatie in het ketendenken, gebruik van open source, etc.

-

4 cases uitwerken rondom concrete Entreewensen van scholen

-

Vertegenwoordiging zoeken in gebruikersgroep Entree

-

Organiseren van bijeenkomsten (masterclasses) over visie-vorming

Doel Verdere implementatie contentketenproject en uitrollen nieuwe projecten leidt tot een groter besef van scholen mbt ict-visie en samenwerking in de sector Komen tot nieuwe modellen van contentproductie en verspreiding Activiteiten Top 15 van besturen wordt benaderd, hieruit komen 4 regiobijeenkomsten voort (zie docent – programmalijn 2) Educexchange

8.1.3

Sector BVE

In de BVE-sector worden voor de komende jaren de volgende ontwikkelingen gesignaleerd. 1.

Marktwerking speelt steeds grotere rol. ROC’s krijgen binnen de sector educatie te maken met het begin van marktwerking door het openstellen van de opleidingsmarkt voor alfabetisering- en NT2-cursussen. Dit vraagt een flexibele benadering die alle kenmerken heeft van contractonderwijs. Ook voor het beroepsonderwijs geldt dat de opleidingsmarkt veranderd naar een meer open bestel.

2.

Bve wordt weer beroepsonderwijs. Nu alle reorganisaties achter de rug zijn, ontstaat er ruimte voor strategische positionering van de ROC’s waarbij het accent weer komt te liggen op het opleiden van studenten van niveau 3/4. ROC’s positioneren zich uiteraard verschillend, maar door het invoeren van competentiegericht leren wordt het opleiden voor een beroep weer de core business.

3.

Bve-raad is brancheorganisatie. De BVE-raad blijft de brancheorganisatie voor het beroepsonderwijs en de volwasseneducatie. De BVE-raad zal zich in de toekomst ontwikkelen

45 / 72


tot mbo-raad met de ambitie om de belangen te behartigen van al het middelbaar beroepsonderwijs ( publiek en privaat) in Nederland. Voor het groene onderwijs is de AOCraad de branche-organisatie. 4.

Student als klant. Het ministerie van OCW en de instellingen willen de kwaliteit van de opleidingen inzichtelijk maken en goede informatie verstrekken voor een betere beroepskeuze zodat het percentage uitvallers omlaag gaat.

5.

Invoering competentiegericht is proces van 10 jaar. Veranderprocessen verlopen in het onderwijs relatief traag. Dit hangt samen met de complexiteit en de omvang van de verandering.

6.

Opleiden voor ondernemer i.p.v. werknemer. Het beroepsonderwijs biedt een breed aanbod aan studenten dat ook gericht is op persoonlijke ontwikkeling ipv alleen op de beroepskwalificaties. De privaat/publieke mededingingswet gaat ervoor zorgen dat ondernemerschap onderdeel uit kan maken van de opleiding.

7.

In Europa leren en werken. Met behulp van het Europees Portfolio wordt het mogelijk om in

8.

Individuele leerroute door vmbo-mbo-hbo. De koninklijke route voor het volgen van

alle Europese landen aan de slag te gaan met het behaalde diploma. beroepsonderwijs loopt van het vmbo via het mbo naar het hbo. Aansluiting tussen de verschillende onderwijsinstellingen wordt steeds belangrijker, omdat vroegtijdig schoolverlaten en de jeugdwerkloosheidbestrijding hoog op de politieke agenda staan. Om de doorstroom tussen de verschillende onderwijsinstellingen te verbeteren is het nodig om een meer individuele leerroute aan studenten aan te bieden. 9.

Docenten zijn allround. Docenten werken tegenwoordig in teams en beperken zich niet meer tot het eigen vak en moeten veel breder geïnformeerd zijn dan in het verleden.

Daarnaast hebben we op basis van de ervaringen in de afgelopen jaren de strategie om de sector te bedienen aangescherpt. De komende jaren zullen we: 1.

Het aanbod op maat uitbouwen. Het was een juiste keuze in 2005 om de wensen van de ROC’s centraal te stellen en hun portal, het intranet of de elo als eerste ingang voor studenten en docenten te zien. Het decentraal beschikbaar stellen van portal-componenten door middel van syndicatie op de portal, het elo of het intranet van het ROC wordt doorgezet. Er wordt gewerkt vanuit het commitment van het management om daarna in de opleidingen zelf terecht te komen.

2.

Studenten en docenten als primaire doelgroep blijven zien. Studenten worden direct benaderd via de eigen communicatiekanalen als Google, SMS en MSN. Docenten zijn de intermediair voor de studenten, maar daarnaast worden zij ook direct benaderd met informatie voor henzelf over de inzet van internet bij competentiegericht onderwijs. Het aanbod voor studenten wordt vanuit een meer tekstgeoriënteerde benadering uitgebouwd met beeldmateriaal. De keuze om aan te sluiten bij het primair proces door studenten en docenten te ondersteunen blijft gehandhaafd, waarbij het aanbod dat zich direct richt op studenten groter wordt.

3.

Het aanbod volwasseneducatie onderbrengen in andere portalonderdelen. Dat zijn de onderdelen die zich richten op het beroepsonderwijs. Hiermee wordt de trend gevolgd binnen de ROC’s om werken en leren geïntegreerd aan te bieden, omdat het aantal cursisten in de sector educatie sterk afneemt.

4.

De kennisdeling over flexibel onderwijs met ict prioriteit geven. De ervaringen en kennis uit de 19 projecten van ROC’s in het kader van de regelingen e-Experimenten en Contentstimulering worden breed gedeeld met het veld. Deze projecten kunnen als motor fungeren bij het implementeren van internetgebruik op de werkvloer. Er zal een actieve inzet van Kennisnet en ROC-i- partners nodig zijn om deze kennis vast te houden en door te geven.

5.

Aanwezigheid op de werkvloer handhaven. Dat betekent verbreding en verdieping van de toepassing van ICT/Internet in de primaire processen van het onderwijs, binnen de leer- en werkomgeving van leerlingen en docenten. Kennisnet onderbouwt die strategie door zowel fysiek (diensten, ondersteuning bij implementatie, voorlichting en training) als virtueel (in de eigen intranetomgeving van de docent en de deelnemer) aanwezig te zijn op de moderne werkvloer van het onderwijs. Het aanwezig willen zijn op de werkvloer vraagt ook een specifiek aanbod voor de laag ‘middenmanagers’ die verantwoordelijk zijn voor de

46 / 72


organisatie van het onderwijs. Juist deze groep werkt vanuit de waan van de dag en het is daarom moeilijk om veranderingen in het onderwijs door te voeren. 6.

De focus nog meer richten op de middengroep. Deze stap is noodzakelijk om het gebruik van internet en ict te verbreden. Ook is er verschuiving van een relatief breed aanbod naar specifiek materiaal op microniveau dat aansluit bij de informatiebehoefte van docenten en studenten.

De strategie laat zich verder vertalen in de volgende uitgangspunten: -

Aanbod is gericht op de gehele schoolloopbaan vmbo/mbo/hbo

-

Aanbod is gedifferentieerd naar behoefte oriënterend, beginnend, gevorderd, vergevorderd.

-

Aanbod is ‘op maat’ in de vorm van bouwstenen

-

Diensten naast aanbod op de portal gaat grotere rol spelen

-

Activiteiten verbreden van internet naar ict

Groen BVE In 2005 heeft de opzet en uitvoering van het sectorprogramma 2005 van Kennisnet voor het groene onderwijs gezorgd voor draagvlak en verankering van Kennisnet in het groene onderwijsdomein dat onder het ministerie van LNV valt. Er is een positie ingenomen waarbij gestreefd wordt naar het realiseren van synergie tussen Kennisnet en Groen Kennisnet, het electronisch communicatie- en samenwerkingsplatform van de groene kolom. Dit heeft ook opgeleverd dat er een mandaat is vanuit LNV aan Kennisnet om de ingeslagen weg de komende jaren 2006 en 2007 voort te zetten en zoveel mogelijk integraal groen in de activiteiten van Kennisnet te betrekken en daarnaast een aantal specifieke rollen voor groen te vervullen. Voor groen wordt er een apart sectorplan geschreven dat ter goedkeuring ingediend wordt bij het ministerie van LNV. ER is nauwe samenwerking met de AOC-raad. Groen onderwijs: -

Aansluiten bij de groene Kenniscoöperatie, afstemming van ontwikkelingen, plannen en uitvoering binnen dit kader met de focus op de drie kernaspecten: o

kenniscirculatie door de uitwisseling tussen groen en grijs onderwijs

o

onderwijsinnovatie, focus op competentiegericht leren en ondernemende

o

groen kennisnet als ondersteuning, koppeling/transparantie tussen de beide

deelnemers kennisnetten, standaardisatie in de contentketen -

Verkleinen van het gat tussen voorlopers en middengroep/beginners

-

Decentralisatie van de dienstverlening, op maat binnen de kaders van de innovatieplanning van de instellingen.

-

Kennisnet wordt front office van LNV voor het ‘overig’ (niet groene) onderwijs (PO, VO en BVE)

Doelstellingenoverzicht 2006: BVE Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie: Programmalijn 1 Faciliteren van de docent en leerling in alle fasen van het leerproces Doelgroep

Fase

Leerling en docent


Doel Kennisnet biedt apart (les)materiaal voor studenten van niveau 3 en 4 en niveau 1,2 Activiteiten Het bieden van: -

Opdrachtenstraat voor studenten: o

Davindi

o

Websitemaker

o

Werkstukkenmaker

-

Voorbeelden van werkstukken en opdrachten

-

Bronnenverzameling in Davindi is geschikt voor het maken van opdrachten

47 / 72


-

Plaatjes en ander materiaal verzamelen in Davindi om in opdrachten te verwerken

-

On-line module om informatievaardigheden te leren

-

Video-materiaal verzamelen voor niveau 1 en 2

Doel Kennisnet biedt complete en overzichtelijke site Activiteiten -

Communicatie via student eigen kanalen

-

Zoeken en vinden biedt compleet overzicht over alle bronnen binnen kennisnet

-

Studenten redactie is actief en zorgt voor persoonlijk gezicht

Doel Kennisnet sluit aan bij het gebruik van de studenten-communicatiekanalen Activiteiten -

Davindi onderscheidt zich van Google door plaatjes collectie

-

Bronnen zijn vindbaar via Google

-

Informatie te vinden op studentensites

-

Partnerships met bv. Job/BNN/FunX

Doel Kennisnet biedt informatie over stage, opleiding en beroep Activiteiten -

Ontsluiten informatie uit het hbo

-

Overzicht bieden van beroeps- en studiekeuze materiaal

-

Websteks voor studenten bieden

-

Rubriek beroep onder de loep ( 20 keer)biedt zachte informatie

-

Samenwerking met ROC.nl/LDC/JOB

Doel Kennisnet biedt ‘op maat’ dienstverlening op basis van bouwstenen Activiteiten -

ROC serviceplan wordt in 3 modellen aangeboden:Beginners; Middenmoot; Voorlopers.

-

Bve-portal is etalage met RSS-feeds.

-

Portalcomponenten worden decentraal aangeboden

-

RSS-feeds zijn gebruikersvriendelijk.

Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie: Programmalijn 2 Professionalisering van docenten en schoolleiders: bieden van instrumenten om ict kennis en vaardigheden te toetsen en te onderhouden. Doelgroep

Fase

Docent, manager


Doel Kennisnet biedt ontmoetingsplekken voor docenten en begeleiders Activiteiten -

Nieuwsrubrieken per maand aanbieden.

-

Communities blijven op kennisnetportaal centrale plaats behouden.

-

Verzamelplaats maken van goede voorbeelden vanuit andere plaatsen als herontwerp en eExperimenten

-

Uitgewerkte opdrachten die mbv de opdrachtenstraat gemaakt kunnen worden

Doel Kennisnet biedt ondersteuning bij het opdoen van informatievaardigheden Activiteiten -

Digin komt in april beschikbaar voor het opdoen van informatievaardigheden

-

Digin wordt ontwikkeld als template in webmaker ( november)

-

Wizzard Webquests

-

Wizzard webmaker

-

Lesvoorbeelden bij Digin maken

48 / 72


Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie: Programmalijn 3 Onderwijsvernieuwing praktisch toepasbaar maken in de klas. Ondersteunen van scholen die hun onderwijs radicaal anders inrichten. Doelgroep

Fase

Instellingen


Doel Kennisnet stimuleert het inzicht in e-learning in competentiegerichte Onderwijssituatie Activiteiten -

Groepentool wordt gebruikt ter ondersteuning van de Trainingen(voorbereiding en nazorg)

-

On-line module met 5 leerobjecten om individueel te kunnen gebruiken

-

5 leerobjecten tbv de bijeenkomsten

-

E-zine nieuwe stijl geeft samenvattingen van actuele ontwikkelingen

Doel Kennisnet stimuleert het gebruik van beeldmateriaal Activiteiten -

Verzamelen van geschikt beeldmateriaal voor de sector

-

Inpassen van het videomateriaal in competentiegricht leren mbv uitschrijven van een regeling.

-

Teleblik voor de bve-geschikt maken met lesvoorbeelden

-

Studenten worden ingezet bij de video-wedstrijd van TQ

-

Bieden van trainingen voor systeembeheerders en eindgebruikers

Doel Kennisnet stimuleert het gebruik van games Activiteiten -

Ontwikkelen van games voor studenten

-

Game voor deelnemers aan de BVE-IT conferentie 2006

-

Wizzard om games te maken

-

Voorbeelden van games verzamelen

Doel Kennisnet biedt instrumenten voor ID-management Activiteiten -

Vanuit het open service concept komen tot de nieuwe Entree functionaliteit

-

In de praktijk verder uitproberen

-

Demo ontwikkelen

-

A-Select als standaard neerzetten in de sector.

Doel Kennisnet ondersteunt de invoering van competentiegericht onderwijs Activiteiten -

Samenwerking met het procesmanagement wordt geïntensiveerd.

-

Naast de site worden ook ezines verstuurd

-

M.b.v. beeldmateriaal wordt het veranderingsproces in beeld gebracht

Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie: Programmalijn 4 Ketenbenadering en ketenactiviteiten Doelgroep

Fase


Vergevorderd

Doel Kennisnet stimuleert de kennisverbreding rond open standaarden Activiteiten

49 / 72


-

Advies bieden over inzet open standaarden Kennisdeling stimuleren mbv groepen, foto, video,

-

Verzameling van goede voorbeelden Regisseren van keten projecten

-

Organiseren van kennisdeling

Doel Kennisnet stimuleert de inzet van ict in het flexibel leerproces Activiteiten -

Uitvoering geven aan het plan e_Experimenten

-

Aanvraag doen voor vervolgproject

-

Projectleiders treden actief naar buiten als ambassadeurs

-

De site waarop Kennisdeling plaatsvindt is interactief opgezet en wordt gemodereerd.

Doel Kennisnet gaat in op instellingsoverstijgende vragen Activiteiten -

Organiseren van gezamenlijke bijeenkomsten voor managers

-

Organisatorisch en financieel ondersteunen van de werkgroepen

-

Procesmanagement voor inrichting open standaarden verzorgen

8.2

Producten en Diensten

In deze paragraaf wordt aangegeven hoe de Unit Producten en Diensten aansluit bij de ontwikkelingen in het veld en elders in onze organisatie. Voor de verschillende elementen in het portfolio wordt aangegeven wat de koers voor de komende jaren zal zijn, en wat voor 2006 de doelstellingen zijn. Ook is een eerste match gemaakt met de doelgroepen zoals beschreven in hoofdstuk 4. 8.2.1

Doelen en activiteiten per productcluster

In deze paragraaf wordt per cluster aangegeven welke producten en diensten elk cluster nu omvat, welke koers wij meerjarig voorzien, en de doelen en activiteiten die wij voor 2006 identificeren. Deze doelen staan logischerwijs sterk in relatie tot de doelstellingen van de Sectorteams binnen Kennisnet. Voor ieder cluster is dan ook een logische doelstelling het ‘ondersteunen van de kwantitatieve en kwalitatieve sector doelstellingen’. Omdat dit generiek geldt en ook niet meetbaar te maken is, wordt deze doelstelling niet iedere keer vermeld. Ten slotte is voor ieder productcluster een mapping opgenomen van de reeds bestaande producten en diensten op de hoofddoelgroepen van Kennisnet. Portal en portalcomponenten De portals en componenten die we hierbij inzetten zijn van oudsher een belangrijke peiler binnen het Kennisnet aanbod. De productmanager en zijn team realiseren de Kennisnet portal en zorgt voor de beschikbaarheid van een groeiend aantal componenten die in wisselende samenstelling worden ingezet om de toepassingsmogelijkheden en aantrekkelijkheid van de portal te vergroten. Producten/diensten: www.kennisnet.nl onderwijsportal, specials, redactie, realisatie, CMS incl vakcommunities, fora, quiztool, webmaker smaken (websitemaker, webquestmaker e.a.) , syndicatie, E-zinetool, onderwijsnieuws, WIKI, werkstuknetwerk. Koers van productcluster -

Organiseren van content van onze redacteuren, partners en gebruikers en deze content maximaal uitnutten (portals, nieuwsbrieven, syndicatie, WIKI)

50 / 72


-

I.s.m. de sectorteams werken aan aantrekkelijkheid van de portal en verdere groei van

-

Verdergaande segmentatie in portal, eventueel tot aan separaat aanbieden van huidige

portalbezoek voor de diverse doelgroepen sectortakken in de portal -

Syndicatie als standaard deliverable van nieuwe portalonderdelen

-

Vakcommunitietool: eenduidige basis over de verschillende sectoren heen, waarin webontwikkelingen die faciliterend kunnen zijn aan het succes van communities worden geadopteerd een aan de communities worden aangeboden

-

Verbreden aanbod van portalcomponenten om op verzoek van sectoren nieuwe PMC’s te kunnen bedienen (webmakerelementen)

-

Snel in kunnen spelen op onderwijs-relevante actualiteiten middels uitdagende specials

-

Kunnen invullen van partnerships met P&PC portfolio

Doelen 2006

Activiteiten 2006

Portal decentraal beschikbaar maken

Via syndicatie beschikbaar stellen van alle nieuwe portal-elementen en meetbaar maken

Eenduidigheid vakcommunities realiseren

Migratie vakcommunities naar nieuwe omgeving realiseren en ondersteuning hierin bieden naar vakcommunitymanagers

5 Nieuwe portalcomponenten in 2006

Op basis van vragen sectoren en betrokken gebruikers realiseren van nieuwe tools zoals werkstukkenmaker, weblog mogelijkheden, mogelijkheden om tools ook voor (internationale) partners beschikbaar te stellen.

Content van gebruikers in de portal integreren

Creëren van functionaliteit waarmee input van gebruikers zichtbaar kan worden gemaakt in de portals.

Verbreden aanbodsmogelijkheden

Aanpassen werkstuknetwerk-applicatie

Werkstuknetwerk voor andere pakketaanbieders dan alleen Universiteiten en hogescholen. Authenticatie en Autorisatie Behoefte aan Authenticatie en Autorisatie (A&A) in het onderwijs gaat hand in hand met content en diensten die hierom vragen. Inmiddels zijn hier tal van voorbeelden van. Teleblik, CFI, de inspectie van het Onderwijs, Kennisnet zelf en verschillende commerciële contentaanbieders vormen slechts een greep uit het totaal. Drie belangrijke ontwikkelingen t.a.v. De Entree dienstverlening zijn: -

Keuze om met Entree aan te sluiten op de A-select ontwikkeling en nauw samen te werken met SURF(net). Hiermee baseren we ons op open source technologie, die het hart vormt van tal van andere ontwikkelingen op het gebied van A&A, zoals DigiD.

-

De expliciete rol voor Onderwijsinstellingen en de drempels die dat opwierp, te verschuiven naar de mogelijkheid om vanuit het individu te kunnen starten (Entree NG Centraal) en het mogelijk maken van gebruik van eigen gebruikersgegevens van school voor authenticatie.

-

De keuze om de dienstverlening voor onderwijsinstellingen kosteloos aan te bieden. Het gebruik van de dienstverlening door publieke en commerciële zal ook kosteloos zijn. Ook hiermee wordt een belangrijke drempel voor gebruik weggenomen.

Producten/diensten: Entree (NG), realiseren eenduidige ontsluiting van KN diensten waarvoor A&A relevant is. Koers productcluster: -

In vergaande samenwerking met SURF en SURFnet realiseren van A&A oplossing voor de gehele onderwijskolom,

-

Aansluiting realiseren en onderhouden met andere relevante A&A ontwikkelingen in NL en daarbuiten

51 / 72


Doelen 2006 Realiseren Entree Next Generation (NG)

Activiteiten 2006 I.s.m.T&B, I&O en SURFnet neerzetten van nieuwe dienst

Gebruikersbetrokkenheid borgen

Realiseren gebruikersgroepen in PO, VO en BVE

Aansprekende voorbeelden creëren

8 concrete cases van gebruik in zowel PO (2) VO (4) en BVE (2) realiseren

Naadloos migreren huidige klanten

Migratie huidige gebruikers vanuit Entree Basis, Onderwijsinstellingen en migreren van dienstaanbieders, inclusief Kennisnet diensten

Zoeken en vinden Zoeken en Vinden is een duidelijk voorbeeld van de toegevoegde waarde van een clusterbenadering. De vaardigheden en wensen ten aanzien van informatievergaring tussen en binnen de verschillende sectoren lopen sterk uiteen. Het goed ontsluiten van informatie komt ook terug in vrijwel alle proposities van Kennisnet. Soms is integratie met Davindi dan het antwoord, in andere gevallen is een andere oplossing gewenst. Tevens is zoeken (en gevonden worden via externe kanalen) voor alle andere clusters van groot belang. Ook hiervoor is de productmanager Z&V het centrale aanspreekpunt. Producten/diensten: Davindi als product in al haar verschijningsvormen (Davindi, Aquabrowser, Davindi voor leerlingen, Davindi mini), Edurep en het organiseren van gewenste vindbaarheid van KN portfolio, zowel op de portal als extern. Koers productcluster -

Davindi verder uitbouwen, zoekresultaten voor de verschillende doelgroepen toegankelijk maken middels voor hen optimale interface, centraal via Kennisnet en decentraal in de omgeving waarin de gegevensverzameling wordt gepresenteerd.

-

Verrijken collecties m.b.v. partners, vakcommunities en gebruikers .

-

Faciliterende rol van Kennisnet in ontsluiten (meta) data middels Edurep opbouwen

-

Blijvend zoek en vind mogelijkheden structureel inrichten voor alle Kennisnet producten en diensten.

Doelen 2006 Davindi verder afstemmen op doelgroepen

Activiteiten 2006 Realiseren Davindi Mini, voortzetten syndicatie Davindi BVE, onderhouden contacten met redacteuren en gebruikers, op basis hiervan functionele verbeteringen initiëren

Verbeteren doorzoekbaarheid

Integreren zoekmogelijkheid Kennisnet in Davindi

www.kennisnet.nl en Kennisnet diensten

interface, realiseren zoekmogelijkheden in Kennisnetdiensten zoals websitemaker, webquestmaker,

Vergroten informatievaardigheden

I.s.m. A&O ontwikkelen van training / workshop / online clips om informatievergaringsvaardigheden bij de doelgroep te vergroten.

Vergroten externe vindbaarheid Kennisnet

Aanpassen CMS ism P&PC om goede aanmelding

inhoud en diensten

bij zoekmachines te borgen, ism sectoren en communicatie opzetten marketingcampagnes via middels adwords.

Onderwijsbreed metadata toegankelijk

Realiseren EDUREP

52 / 72


maken Wedstrijden Wedstrijden zijn een belangrijk middel invulling te geven aan de integratie van ICT in het onderwijs. De mix die hier continu wordt nagestreefd is die van leuk, leerzaam, spanning en uitdaging. Over de afgelopen jaren zien we ieder jaar weer een stijging van teams en individuen die deze uitdaging aangaan. Tevens zien we dat de kwaliteit van de output die deelnemers opleveren ieder jaar weer hoger is en dat deze resultaten weer zeer interessant en nuttig zijn voor anderen in het onderwijs. Producten/diensten: ThinkQuest webstrijd formats, Expose your talent evt doorzetten pilot makea-game Koers productcluster -

I.s.m. sectoren en partners voeren van huidige en verder ontwikkelen nieuwe formats om de doelgroepen een leuke, spannende en leerzame uitdaging te bieden waar een groeiend aantal teams en individuen aan deelneemt.

-

De ingezette lijn volhouden om naast websites, ook rond video, games en andere thema’s formats op te zetten en uit te bouwen.

-

Formats in de schoolomgeving / curriculum een logische plek te laten zijn.

-

Integreren van resultaten van formats in andere KN omgevingen zoals Davindi.

Doelen 2006

Activiteiten 2006

Bevorderen bekendheid en gebruik wedstrijden

Inzet gebruikersgroepen, webplek, i.s.m. A&O

in onderwijssetting als leervorm

doorontwikkelen workshops, online tutorials en communicatie

Verlagen uitval tussen inschrijving en opleveren deelnemers

Inzet gebruikersgroepen, webplekbezoekers, supportmogelijkheden verbreden door breder aanbod laagdrempelig instructiemateriaal, inzet oud deelnemers.

Beter ontsluiten opgeleverde resultaten

Resultaten inbrengen in Davindi, zoekfunctionaliteit mediatheek ontwikkelen

Verbreden aanbod van wedstrijd format

Doorzetten en verbreden Expose ism SURFnet, afhankelijk van pilotervaringen doorzetten make a game i.s.m. SURFnet. Identificeren nieuwe formats met nieuwe partners.

Nieuwe TQ website

Ontwikkelen i.s.m. ThinkQuest oud deelnemers

Internationalisering

I.s.m. sector VO promoten ThinkQuest

Waardering wedstrijdformats met 7

Evalueren met deelnemers en coaches

International promoten bij tweetalig onderwijs

Online Samenwerken Online Samenwerken is een relatief nieuwe activiteit voor Kennisnet. Het vertrekpunt is individuen in het onderwijs op een laagdrempelige wijze in staat te stellen in een online omgeving samen te werken. Het kernwoord is dus interactie. Dit is een wezenlijk verschil ten opzichte van de portals, waarin het vooralsnog meer gaat over zenden. Een zeer voorzichtige introductie heeft reeds geleid tot duizenden gebruikers in honderden groepen. We staan nog aan het begin van de lifecycle van online samenwerkingsvormen. De vlucht die WIKI toepassingen bieden vallen ook in dit cluster en worden nauw gevolgd.

53 / 72


Producten/diensten: Kennisnet Groepen Koers productcluster -

Op aangeven van klanten invullen van behoefte aan laagdrempelige omgeving voor online samenwerking voor (school) projecten

-

Nauwe samenwerking met Surfnet in groepen portfolio om aanbod over de verschillende onderwijsdoelgroepen af te stemmen en laten evolueren, (bijvoorbeeld door de toevoeging van Video mogelijkheden)

-

Volgen ontwikkelingen WIKI en mogelijk verder inzetten als tool voor online samenwerking

Doelen 2006 Doorontwikkelen functionaliteit

Activiteiten 2006 Op basis van open service groep en input anderen doorontwikkelen fuctionaliteit. Tevens life cycle oppakken ism SURFnet om gezamenlijk de behoeften in de hele onderwijskolom in te vullen.

Online samenwerken middels WIKI methodiek

Marktverkenning, eventueel realisatie ism P&PC

faciliteren. Video Vanuit allerlei richtingen in het onderwijs wordt met belangstelling gekeken naar de huidige en toekomstige mogelijkheden van beeldtechnologie en internet. Video over IP staat in het onderwijs nog aan het begin van de lifecycle. Het gaat daarbij niet alleen om een afwijkend contentformaat ten opzichte van ‘traditionele’ portals en sites, maar om allerlei nieuwe toepassingsmogelijkheden. Deze toepassingen dienen zich aan en onderwijsinstellingen vragen zich af welke mogelijkheden dit hen brengt. Het enthousiasme in het veld rond initiatieven als de beroepenbeeldbank en Teleblik is hiervoor typerend. Daarom voldoende reden om een specifiek cluster te definiëren. Producten/diensten: Kennisnet Video Portal, Beroepenbeeldbank Koers productcluster -

Evolueren streaming platform als voorziening voor het onderwijs zodat hierop blijvend oplossingen voor de verschillende doelgroepen van Kennisnet en SURFnet kunnen worden ontwikkeld door Kennisnet, SURFnet en andere partners.

-

Ontwikkelen, realiseren en introduceren van Kennisnet proposities naar de verschillende doelgroepen om gebruik van (streaming) video in onderwijs te faciliteren en stimuleren.

-

Ontsluiten relevante audiovisuele bronnen voor de Kennisnet doelgroepen.

Doelen 2006

Activiteiten 2006

Introduceren en doorontwikkelen Kennisnet

Initiëren van pilots in PO, VO en BVE.

Video Portal

Vervolmaken ondersteuning en laagdrempelige inzet op onderwijsinstellingen. Gebruikersgroep opzetten om life cycle van de dienst te kunnen

54 / 72


managen. Faciliteren partners obv Streaming platform

I.s.m. sectoren identificeren en faciliteren van partners die een videocollectie richting onderwijs ontsluiten.

Advies en ondersteuning Drie jaar geleden is Kennisnet begonnen met het verzorgen van voorlichtingssessies op onderwijsinstellingen om docententeams kennis te laten maken met de Kennisnet portal. Inmiddels is voor een breed scala aan Kennisnet gerelateerde onderwerpen, aanbod gerealiseerd waarmee op maat sessies op scholen worden gehouden. In toenemende mate is ook hier sprake van samenwerking met SURFnet. Producten/diensten: Voorlichting, workshops, train de trainer, Grassroots Koers productcluster -

I.s.m. andere clusters, sectoren en partners identificeren, inrichten en realiseren van passende kennisdeling en overdracht naar de diverse doelgroepen.

-

Vorm mee-evolueren met behoeften van doelgroepen, bijvoorbeeld van voorlichting op scholen naar regio workshops, van face tot face voorlichting naar (streaming) online tutorials.

-

Verbreding en verdieping van klantvraag zal beantwoord worden met mobilisering passende expertise (inhuur).

-

Blijvend ondersteunen onderwijsinstellingen met de grassrootsprogramma’s, direct en met partners.

Doelen 2006

Activiteiten 2006

Realiseren sessies met waardering van

Uitvoeren sessies, actief evalueren

gebruikers >7 Verbreden aanbodsvormen trainingen in

Onderzoeken mogelijkheden, gevolgd door evt

doelgroepen en middelen

invullen van online kenniscentrum en webgeschikt maken van huidig trainingsaanbod, realiseren 15 korte trainingsclips voor gebruik op de portal.

Grassroots programma uitvoeren

Verzorgen netwerk van locatiehouders, verzorgen aanmeld en verwerkingsproces via de site en daar waar nodig communicatie op niveau van merknaam Grassroots.

Basis componenten Eerder in dit hoofdstuk is de noemer basiscomponenten geïntroduceerd. Dit zijn voor de dienstverlening belangrijke componenten, die echter niet tot een zelfstandige actieve propositie naar onze doelgroepen leiden. De activiteiten zijn voornamelijk ondersteunend aan de productclusters. Per basiscomponent worden hieronder kort de belangrijkste doelen en activiteiten aangegeven. PCD Het Platform voor Content en Diensten (PCD) is van groot belang voor Kennisnet. Nagenoeg alle Kennisnet producten en diensten zijn hier gehuisvest. Tevens wordt het PCD met regelmaat ingezet voor onderwijspartners.

55 / 72


Doelen 2006 PCD moet mee evolueren met behoeften van Kennisnet en haar partners Servicedesk Doelen 2006 Binnen gestelde SLA’s klantvragen beantwoorden, door-zetten, toezien op afhandeling Verstrekken feedback aan PM’s en sectoren, verkennen mogelijk-heden zelfservice. De servicedesk het centrale punt voor supportvragen en klantcontact voortkomend uit gebruik van de Kennisnet producten en diensten. Zowel mail als telefonisch contact wordt hier afgehandeld. Marktonderzoek Marktonderzoek speelt binnen Kennisnet een belangrijke rol. Zowel in het signaleren van marktbehoeften, als het evalueren van de bekendheid en kwaliteit van hetgeen wij bieden. Doelen Tijdig voorzien in relevante informatiebehoefte voor interne en externe klanten over dienstverlening Toekomstvast organiseren inzichten in sitebezoek Rapportages Het Kennisnet portfolio is de afgelopen jaren sterk gegroeid. Om goede keuzes te kunnen blijven maken ten aanzien van Kennisnet dienstverlening is het van belang om te beschikken over goede stuurinformatie, zogenaamde Performance Indicatoren. Hiertoe wordt een centrale rapportage faciliteit ingericht. Doelen Tijdig rapporteren op benoemde Performance Indicatoren

Profielen Steeds meer van de diensten worden ‘op maat’ aan de klant aangeboden. Hiertoe is het allereerst van belang om een klant te kunnen authenticeren. Dit gebeurd middels Entree (NG). Voor veel vormen van dienstverlening (jouw eigen pagina in de websitemaker, jouw ThinkQuest team etc), is het nodig om over meer informatie te beschikken dan alleen een authenticerend kenmerk. Omdat dit voor steeds meer diensten van Kennisnet relevant is, is er een centrale voorziening voor ingericht. Doelen Centraal koppelen van relevante Kennisnet producten en diensten 8.3

Techniek en Beheer

De unit Techniek en Beheer ondersteunt de (meerjaren)strategie van de organisatie door kwalitatief hoogwaardige technische diensten aan te bieden. Met deze diensten kunnen de clusters hun doelgroepen optimaal bedienen. Op hoofdlijnen heeft de unit twee doelen: •

Het borgen van de beheerorganisatie die het dienstenportfolio van Kennisnet ondersteunt en hoogwaardige werkplekvoorzieningen voor de interne organisatie verzorgt.

•

Het voeren van het CTO office waar onder andere gewerkt wordt aan de Kennisnet Architectuur, beleid op het gebied van Open Source en Beveiliging. Tevens is het verenigingsbureau EduStandaard ondergebracht in het CTO office.

56 / 72


8.3.1

Vertaling strategie

Er zijn een aantal overkoepelende thema’s waar technische faciliteiten succesfactoren kunnen vormen: -

Individualisering: de leerling centraal in het leerproces. Hiervoor is nodig: o

Diensten op maat faciliteren door mogelijk te maken eigen voorkeuren voor diensten op te slaan.

-

Toename keuzevrijheid van onderwijsinstellingen en daarmee verdere verzelfstandiging, een sector vormt steeds minder één doelgroep met dezelfde eisen en wensen. Daartoe moet een de organisatie: o

Een op services gebaseerde architectuur neerzetten. Hiermee kunnen diensten als Davindi naast de webtoegang davindi.kennisnet.nl ook toegepast worden in de eigen portal van een instelling, met eigen vormgeving en presentatie van zoekresulaten. Samen met de RSS feeds die de portals ook al bieden zullen steeds meer diensten als service aangeboden worden om intranetten van instellingen te verrijken, naast de mogelijkheid om die diensten via www.kennisnet.nl te gebruiken.

o

Functionele componenten ontwikkelen. Bij de architectuur van Kennisnet producten en diensten wordt gestuurd op realisatie van het product in zelfstandige functionele componenten. Door deze componenten zelfstandig inzetbaar te maken kunnen naast het oorspronkelijke product ook met minimale inspanning nieuwe combinaties van functies worden gemaakt.

8.3.2

Doelstellingen CTO office

In de doelstellingen voor het CTO-office zijn diverse thema’s onderkend die elk van invloed zijn op het gehele dienstenportfolio. Twee thema’s verdienen een korte extra toelichting. 8.3.3

Veiligheidsbeleid

Het veiligheidsbeleid zoals hier opgenomen richt zich op de interne Kennisnet voorzieningen en de faciliteiten nodig voor het aanbieden van de Diensten van Kennisnet aan het onderwijsveld. Tevens loopt er een separaat programma bij de sector algemeen dat zich richt op het veilig gebruik van ICT in het onderwijsveld. Vanzelfsprekend hebben beide activiteiten veel synergie binnen de Kennisnet organisatie, o.a. in de persoon van de Security Officer. 8.3.4

Open Standaarden en Open Source

In 2005 heeft het programma OSS in het onderwijs aangetoond dat onderwijsinstellingen behoefte hebben aan hulp bij het werken met Open Standaarden en Open Source. Door de groeiende behoefte aan maatwerk binnen de doelgroepen wordt het steeds meer van belang om de uitwisseling van functionaliteit en gegevens in het onderwijs te borgen door het gebruik van Open Standaarden. Open Source software, per definitie gebaseerd op Open Standaarden, kan daarbij een goed aanknopingspunt vormen. Daarnaast biedt Open Source software onderwijsinstellingen de mogelijkheid om maatwerkoplossingen te (doen) realiseren die nauw aansluiten bij hun organisatie en lesmethodes. Om onderwijsinstellingen de mogelijkheden van Open Standaarden en Open Source te doen beseffen is het van belang veel aandacht te besteden aan voorbeelden van werkende implementaties, en onderwijsinstellingen bij te staan wanneer ze zelf de keuze voor Open Standaarden of Open Source maken. De focus moet verschuiven van voorlichten/informeren naar begeleiden en doen. Onderwerp

Doel

Architectuur Diensten

Architectuur verbreden en verdiepen als referentiekader bij ontwikkeling van producten en diensten

Activiteiten - Kaders stellen voor het modulair ontwerpen van Kennisnet diensten in zelfstandige functionele componenten. Doel is hiermee de snelheid en flexibiliteit te kunnen verhogen bij het aanpassen van bestaande diensten en realiseren van nieuwe diensten - Diensten of onderdelen daarvan ook als webservice beschikbaar maken om integraal onderdeel te kunnen vormen van portals van instellingen Onderwerp

Doel

Veiligheidsbeleid

Verfijnen van het Beveiligingsbeleid en implementatie Business Continuity Management

57 / 72


Activiteiten - Op basis van het Business Continuity Plan 2005 maatregelen doorvoeren teneinde de betrouwbaarheid van de producten en diensten nog beter te borgen Onderwerp

Doel

Open Standaarden en

Voorlichting over Open Standaarden en Open Source aan het veld

Open Source Activiteiten - Website OSS in het Onderwijs, nieuwsbrief. Spreken op bijeenkomsten van ICT coördinatoren en onderwijscongressen Doel Instellingen adviseren en kennis overdragen Activiteiten - Servicedesk, voorbeeldprojecten, ondersteuning uitwisselplatform, workshops Doel Instellingen helpen bij toepassing en ontwikkeling van Open Source software Activiteiten - Referentieprojecten inventariseren, op projectbasis implementaties begeleiden en ondersteunen Doel Kennisnet producten in Open Source uitbrengen Activiteiten - Minimaal twee producten beschikbaar maken op het uitwisselplatform Onderwerp

Doel

Innovatie

Participatie door CTO en TPMs in innovatie bij I&O

Activiteiten - Deelnemen aan brainstorms en selecteren innovatie ideeën in samenwerking met P&D - Samenwerken in uitwerking ideeën en de (kennis)transfer naar producten-portfolio mogelijk maken Onderwerp

Doel

Verenigingsbureau

Bestuur Edustandaard zo goed mogelijk ondersteunen in haar

Edustandaard

taken

Activiteiten - Voeren van het verenigingsbureau, ondersteunen van de vereniging en haar leden - Participeren in (onderwijs) standaardisatie-initiatieven Onderwerp

Doel

Samenwerking met peers /

Inpassen van partnerships binnen Kennisnet Architectuur en

partnering

Techniek

Activiteiten - Impact van voorgenomen partnerships op beschikbare capaciteit en architectuur bepalen, consequenties inzichtelijk maken en implementatie begeleiden

8.3.5

Het beheren van Kennisnet diensten

Visie op instandhouding van diensten Een belangrijke, en als het goed gaat onzichtbare, taak van T&B is instandhouding van de huidige diensten. Hierbij is vooral van belang dat de kwaliteit van instandhouding in overeenstemming is met de door de organisatie gevraagde kwaliteit. Om deze overeenstemming te bereiken wordt van alle diensten die op het PCD draaien, in overleg met de productmanagers, CIA (Confidentiality, Integrity, Availability) classificaties vastgesteld. Ook dienstbeschikbaarheid (availability) wordt door deze classificatie dus afgedekt. Op basis van een op het bedrijfsbelang gerichte vragenlijst wordt een, economisch verantwoord, optimaal beschikbaarheidniveau van een dienst bepaald. T&B rapporteert maandelijks of

58 / 72


instandhouding van de op het PCD draaiende diensten conform deze afspraken is gerealiseerd. Afwijkingen worden vergezeld van een verbeterplan. Omdat de Kennisnetdiensten gebruik maken van het PCD wordt via de dienstbeschikbaarheid ook kwaliteit en beschikbaarheid van het PCD aangetoond. Visie op nieuw- en verbouw van diensten De andere hoofdtaak van T&B is het leveren van diensten. Met het leveren van diensten worden alle activiteiten bedoeld die door T&B worden uitgevoerd om nieuwe diensten te realiseren of bestaande diensten aan te passen aan veranderende klantwensen. De organisatie vraagt hierbij van T&B om een hoge snelheid, voorspelbaarheid, kwaliteit en flexibiliteit bij het leveren van deze diensten. Om zo goed mogelijk aan de wensen van de organisatie te kunnen voldoen zal meer met standaard dienst componenten worden gewerkt. T&B zal duidelijk aan de organisatie aangeven welke diensten standaard geleverd worden, en met welke kwaliteit, doorlooptijd etc. Met deze benadering kan de organisatie zelf kiezen voor snelheid met beperkte flexibiliteit of maximale flexibiliteit met langere doorlooptijd. Hierbij moet worden opgemerkt dat bij inzet van standaard diensten, de beschikbare resources veel efficiënter kunnen worden ingezet. T&B kan de hoogste output leveren wanneer overwegend standaarddiensten worden gevraagd. Bij ontwikkelen van nieuwe diensten moet ook gebruik worden gemaakt van bestaande herbruikbare componenten of anders een nieuwe herbruikbare component ontwikkelen. Interne Automatisering De organisatie zal in 2006 naar verwachting groeien. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is het vasthouden van het huidige service niveau. Het wordt nog belangrijker dan voorheen om met de organisatie af te spreken wat er van IA verwacht mag worden. Door te kiezen voor andere technieken, zoals inzet van VOIP voor telefonie, kan de werklast worden beperkt. Komend jaar zal tijd en geld geïnvesteerd worden om de efficiency nog verder te verhogen. Doelstellingen 2006: Techniek en Beheer Techniek en Beheer Onderwerp

Doel

Instandhouding van

Vastleggen afspraken met interne organisatie

diensten Activiteiten - Bepalen en vastleggen CIA classificaties - Evalueren/optimaliseren incident proces - Leveranciers strakker sturen op overeengekomen afspraken - Rapporteren over behaalde resultaten Onderwerp

Doel

Levering van diensten

Dienstverlening specifiek maken

Activiteiten - Vaststellen van standaard changes per dienst met bijbehorende kwaliteitsafspraken - BKD- en TPM-diensten expliciteren Doel Borgen kwaliteit en snelheid van dienstverlening Activiteiten - Vaststellen van standaard changes per dienst met bijbehorende kwaliteitsafspraken - BKD- en TPM-diensten expliciteren - Volledig uitregelen standaard changes, zowel het interne proces als afspraken met leveranciers - Evalueren/optimaliseren change management proces - Software onderhoud onderbrengen in change management. - Invoeren strakke resourceplanning op basis van inspanningsprofielen van de standaard changes - Leveranciers strakker sturen op overeengekomen afspraken

59 / 72

60 / 72


8.4

Innovatie en Ontwikkeling

Innovatie en Ontwikkeling is als unit binnen de ICT-ondersteuningsorganisatie verantwoordelijk voor de ontwikkeling van nieuwe diensten en draagt bij aan productinnovatie. De programmering van de meerjarige Maatschappelijke en technische ontwikkelingen

agenda en die voor 2006 verloopt via het trechtermodel. Brede technologische en maatschappelijke trends zijn in kaart gebracht in de omgevingsanalyse

Onderwijs & ICT

(hoofdstuk 2). In dit hoofdstuk worden de activiteiten van I&O beschreven.

Activiteiten I&O

Projecten 2006

8.4.1

Vertaling strategie voor activiteiten 2006

Vanuit de strategie zijn de volgende zaken van heel direct belang voor de activiteiten van I&O: 1.

Ondersteunen productstrategie met ontwikkeling producten en componenten.

2.

Ondersteunen standaardisatie ten behoeve van dienstontwikkeling.

3.

Invulling geven aan innovatietaak ten behoeve van (ver)gevorderde doelgroepen.

8.4.2

Activiteiten I&O

I&O realiseert nieuwe diensten ten behoeve van het dienstenportfolio (ontwikkeling). Als onderdeel van haar innovatietaak voert I&O onderzoek uit. Tevens voert I&O het programmamanagement over innovatieprogramma’s, zoals de onderwijsketens en het programma SURFnet/Kennisnet. Brede samenwerking met partners, in het bijzonder binnen het publieke domein, staat hierbij voorop. Onderstaand worden de onderdelen van het activiteitenspectrum van I&O uitgediept. Ontwikkeling Dit onderdeel richt zich op centrale publieke voorzieningen, die indien gezamenlijk ingericht veel schaalvoordeel en synergie opleveren. De voorzieningen worden veilig en op basis van open standaarden ingericht. De aanleiding voor ontwikkeling vormt een klantvraag, die gegenereerd wordt door het open service concept. Op basis van de eerder geschetste trends worden ontwikkelprojecten voorzien op de volgende thema’s: •

Contentdelivery, prosumerconcepten (Portal & portalcomponenten, streaming)

•

Identity management (Authenticatie en autorisatie)

•

Sociale netwerken (On line samenwerking)

•

Vindtechnologie, Digitale repositories (Zoeken en vinden)

Diensten worden steeds meer geënt op de componentenstrategie en gerealiseerd met webservices (SOA). Bij de componentenstrategie wordt uitgegaan van een centrale “motor”, waarop snel meerdere applicaties gebouwd kunnen worden. Deze werkwijze sluit aan op de differentiatie en de segmentatie in de klantvraag. Om de open service werkwijze verder door te voeren, zal het werken met prototypes toenemen. Verder zal gebruik gemaakt worden van ontwikkelmethodieken en –technieken, die de bovenstaande werkwijze maximaal ondersteunen. Onderzoek I&O richt zich ook op het doen van onderzoek naar nieuwe technologieën en trends, om een voedingsbodem te creëren voor nieuwe diensten. Hierbij wordt zoveel mogelijk gestreefd naar


een verbinding tussen theorie en praktijk, bijvoorbeeld door theoretisch onderzoek te combineren met experimenteel onderzoek binnen onderwijsinstellingen of specifieke doelgroepen. De selectie van onderwerpen is een continu proces op basis van actualiteit en vraagstukken uit de onderwijsinstellingen of de organisatie zelf. De programmalijnen van de sectoren lopen als rode draad door deze onderzoeksactiviteiten. Door goede contacten te onderhouden met onderzoeksinstituten en deze te verdiepen wordt geprobeerd invloed uit te oefenen op de onderzoeksagenda van een dergelijk instituut (bijvoorbeeld Telematica Instituut), zodat synergie behaald kan worden. I&O wil in dit licht jaarlijks 1 of 2 stagiaires of afstudeerders begeleiden. Onderwijsketens (beschreven in separaat jaarplan) In 2004 is Kennisnet samen met ketenpartners het programma Educatieve Contentketen gestart (ECK). Doel was het maken van technologische afspraken voor de uitwisselbaarheid van webbased educatief leermateriaal (content). Inmiddels ontstaan in Nederland verschillende initiatieven die als doel hebben te komen tot de gewenste afspraken over onderwijstechnologie, bijvoorbeeld rond het Electronisch leerdossier en e-portfolio. De verschillende initiatieven zijn gericht op vergelijkbare problematiek, maar zijn op dit moment onvoldoende op elkaar afgestemd. De onderlinge samenhang en afstemming tussen standaardisatie-initiatieven in het onderwijs biedt nog ruimte voor verbetering. Binnen het ECK-programma is een generiek proces voor standaardisatie ontwikkeld, dit is in de onderstaande figuur weergegeven. Een afspraak doorloopt de fases van ontwikkelen, toetsen en beheren & onderhouden. Tegelijkertijd kan aan meerdere afspraken worden gewerkt.

Dit proces wordt ondersteund door een cyclus van onderzoek, komen tot afspraken (ontwikkelen), het communiceren en toetsen van afspraken en het beheren en onderhouden van afspraken die wordt gehanteerd in alle projecten van het programma Educatieve contentketen en in het programma E-portfolio. Kennisnet speelt een faciliterende rol bij deze cyclus. Kennisnet zorgt voor coördinatie van het project, levert zonodig experts te ondersteuning en organiseert en stimuleert kennisdeling. De navolgende figuur toont het Scenario Onderwijsketens, dat is gebaseerd op de resultaten van het ECK-programma. De navolgende figuur toont het Scenario Onderwijsketens, dat is gebaseerd op de resultaten van het ECK-programma. Het Scenario Onderwijsketens biedt aanknopingspunten voor het realiseren van de noodzakelijke samenhang tussen standaardisatie-initiatieven in het onderwijs, doordat het partijen de gelegenheid biedt om de inhoudelijke samenhang van standaardisatie-initiatieven in relatie te brengen met het proces van standaardisatie en hun (gewenste) rol in deze ontwikkelingen. Op die manier kan gezamenlijk worden verkend welke afstemming in diverse standaardisatieprocessen nodig is om de inhoudelijke samenhang tussen de standaardisatieinitiatieven in het onderwijs te kunnen borgen.

61 / 72


Figuur 3: Scenario Onderwijsketens Innovatieprogramma SURFnet/Kennisnet (beschreven in separaat jaarplan) Techniek ontwikkelt zich steeds snel(ler), waardoor voortdurend nieuwe kansen en innovatiemogelijkheden ontstaan. “Early adoption” en voorbeeldwerking blijven voorwaarde om de mogelijkheden in het onderwijs bekend te maken en te benutten. De ervaringen van de afgelopen jaren leren dat deze innovatie niet vanzelf binnen het onderwijs geadopteerd wordt (zelfs niet in het hoger onderwijs) en dat het model waarbij de overheid continu een impuls geeft aan de innovatieve ontwikkelingen wel tot successen leidt. Dit model heeft vanuit het programma sinds 2004 al mooie resultaten opgeleverd: een videoportaal, 600 onderwijsinstellingen betrokken bij de Samen Snel op Glas projecten, een gaming en video wedstrijd (MakeAGame, Xposeyourtalent), diverse Expert op Afstandsessies (videoconferencing), een e-samenwerkingsdienst en gekoppelde zoek en vind omgeving. Het ontwikkelen en faciliteren van innovatie is een continu proces. Had het programma initieel een horizon t/m 2006, inmiddels krijgt het (in overleg met het ministerie van OCW) een continu karakter. Doel van het programma blijft het onderwijs optimaal te bedienen met centraal aangeboden innovatieve ICT-diensten, met heldere educatieve waarde die zelfstandig of als onderdeel in een keten gebruikt kunnen worden. Tevens wordt onderzoek gedaan naar nieuwe mogelijkheden. Voor het implementeren van beleidsthema’s als doorlopende leerlijnen en leven lang leren moeten ICT voorzieningen binnen de onderwijskolom op elkaar aansluiten en door de hele kolom te gebruiken zijn. Door de binnen het programma ontwikkelde diensten en tools generiek in te richten c.q. te ontwikkelen kan optimale efficiëntie bereikt worden. Daarom wordt binnen het programma steeds de hele onderwijskolom in ogenschouw genomen, waarbij ook het gebruik buiten de instelling in niet vergeten wordt. Het programma kent 2 fases: (dienst)ontwikkeling en diffusie. Binnen de fase diffusie wordt de dienst onder begeleiding in het onderwijs geïntroduceerd met de voorbeeldscholen en de “veilig en eenvoudig-producten”. Wordt de innovatieve dienst daarna breed gebruikt, dan verdwijnt hij uit het innovatieprogramma en wordt hij opgenomen in de reguliere dienstverlening van zowel SURFnet als Kennisnet. Onderwerpen voor “2006 en verder” zijn enerzijds doorontwikkelingen van diensten die nu al in het programma geadresseerd zijn, als AAI4/Identity management, streaming diensten, e-

4

Authenticatie en Autorisatie Infrastructuur

62 / 72

63 / 72


samenwerking, repositories en zoeken vind oplossingen. Anderzijds is aandacht voor ontwikkelingen in mobiel en draadloos gebruik als GPRS/UMTS, Wifi en UWB5 mogelijkheden. Ook mogelijkheden van devices als set-top boxes en mobiele devices worden geïntegreerd. Naast deze meer technologie gedreven onderwerpen zal de focus liggen op het veilig, betrouwbaar en voldoende eenvoudig kunnen werken met deze diensten en de toepassing in de onderwijsketen. Een voorbeeld is “Entree” waarmee een AAI oplossing voor de gehele onderwijs kolom wordt gerealiseerd samen met partijen als DigiD, APS-IT/SURFdiensten6 en Stichting SURF, waarbij alle vlakken (techniek, gebruik, inzet in de keten) aandacht krijgen. Ook bij repositories wordt maximaal samengewerkt met partners als Stichting SURF. Aandachtsgebieden 2006-2008 2006 Identity Identitymanagement management Audio/video Audio/video diensten diensten Zoeken/ Zoeken/ vinden vinden

eSamenwerking eSamenwerking

Entrada E-shops

Opschalen portal Mpeg-4

HD streaming

Lorenet EDUrep

Davindi/SSE webservices

Productintegratie EoA marktplaats

Integratie, middleware

Makeagame

Online gaming Virtual labs Cultuur

EduRoam UMTS

UMTS/UWB WiMax Cultuur

Gaming Online gaming Gaming 8.4.3 Projecten I&O 2006 AanbesteSSOG dingen SSOG Mobiel Mobiel

2007

Veilig Veiligen eneenvoudig eenvoudig

workshops lans Vb scholen

Contentbeheer Contentbeheer

Wiki’s Blogs/rss PodCasting

2008

Identity management

Suport team Internationalisering

Portfolio’s Profielen

De doelen en activiteiten zoals weergegeven in het hoofdstuk Producten en Diensten worden vaak ondersteund door activiteiten bij I&O. In nauwe samenwerking met de betreffende productmanager en betrokkenen uit de unit Techniek & Beheer wordt een ontwikkelproject ingericht en uitgevoerd. Het ontwikkelproces vormt een leidraad bij de uitvoering van de projecten en het open service concept wordt zoveel mogelijk doorgetrokken. Voor 2006 zijn door de productmanagers met input vanuit de sectorteams wensenlijsten rond de producten opgesteld. Deze wensen zijn in onderstaand overzicht te vinden, geordend naar productcluster. Een aantal trajecten is al in 2005 opgestart. De opsomming gaat niet uit van één project per dienst, mogelijk is het nodig meerdere projecten op te starten om de wensen te realiseren.

Productcluster

Ontwikkelactiviteiten

Portal en

De component Copacabana zal in 2006 niet ongemoeid gelaten worden. Eind 2005

portalcomponenten

is een project gestart om de Vakcommunities te integreren in dit contentmanagementsysteem. Ook wordt in 2006 Copacabana tot content hub uitgebreid om de mogelijkheden voor het uitserveren van content, bijvoorbeeld door syndicatie, te vergroten. Na afloop van de Wiki pilot wordt medio 2006 bekeken in welke vorm Kennisnet Wiki gaat inzetten. Voor de dienst Webmaker is in 2005 een project gestart dat in 2006 doorloopt. Dit project realiseert een ‘motor’ waarop snel eindproducten kunnen worden gerealiseerd. Het eerste project levert 3 van deze eindproducten op: Websitemaker, Webquest en ThinkQuest try out. Dit

5

GPRS: General Packet Radio Services|UMTS: Universal Mobile Telecommunication System|Wifi:Wireless Fidelity|UWB: Ultra Wide Band 6

Organisaties die zich bezighouden met licentiedienstverlening voor hert Nederlandse onderwijs.

(www.surfdiensten.nl|www.apsitdiensten.nl)


64 / 72

aantal wordt in 2006 verder uitgebreid. Authenticatie en

Ter vervanging van het huidige Entree platform is een project gestart in nauwe

autorisatie

samenwerking met SURFnet (A-select). Dit project is begin 2006 afgerond. De rest van het jaar zal in het teken staan van migratie van diensten van externe dienstenleveranciers en Kennisnet zelf naar het nieuwe platform. Ook worden, aan de hand van het tempo van ontwikkeling bij A-select, nieuwe componenten aan de Entree dienstverlening toegevoegd als federatief beheer, billing en settlement en mogelijk een uitbreiding van de authenticatiemiddelen.

Zoeken en vinden

2006 staat bij de ontwikkeling van Davindi vooral in het licht van nieuwe doelgroepen bedienen. Eind 2005 is reeds gestart met een experimentele dienst om Davindi in te zetten voor leerlingen in het VO. In 2006 wordt hier een traject voor een nieuwe zoekmachine ‘Davindi mini’ voor groep 5 of lager in het basisonderwijs en voor leerlingen in het speciaal onderwijs aan toegevoegd. Verder blijft het met de groei en ambities rond Davindi nodig om functionele en technische verbeteringen door te voeren. Een andere belangrijke ontwikkeling is het faciliteren van de EduRep plannen met de samenwerkingspartners SLO en APS zoals die zijn ontwikkeld binnen het programma Educatieve contentketen.

Wedstrijden

In 2005 is hard gewerkt aan een nieuw Wedstrijdmanagementsysteem voor ondersteuning van de ThinkQuest, Make-a-game en Expose your Talent wedstrijden, dat begin september 2005 in gebruik is genomen. In 2006 moeten de puntjes op de i worden gezet met een onderhoudsrelease en de opzet van een nieuwe mediatheek.

Online

De applicatie Groepen is begin 2005 live gegaan en goed ontvangen. In een open

samenwerken

service pilot is de applicatie intensief geëvalueerd door gebruikers. De wensen die daaruit voortkwamen zijn voorzien van prioriteiten door de gebruikers en de sectorteams. Deze input is de basis van een nieuwe release voor Groepen in 2006.

Video

Ontwikkelingen in het cluster video worden in 2006 uitgevoerd binnen het samenwerkingsprogramma SURFnet/ Kennisnet.

Doelstellingen 2006: Innovatie en ontwikkeling Doelstellingen Ontwikkeling 2006 •

Uitvoeren van ontwikkelprojecten binnen de productclusters Portal en portalcomponenten, authenticatie en autorisatie, Zoeken en vinden, wedstrijden en online samenwerken Doelstellingen Onderzoek 2006

•

Minimaal 6 onderzoeken uitgevoerd en waar relevant in publicatievorm uitgegeven; boekje, artikel en/of op Corporate site.

•

In onderzoeken samenwerken met Stichting Surf

•

Banden met onderzoekswereld verder uitbreiden via Stichting Surf en kennisinstituten (TNO, Telematica Instituut)

•

Via begeleiding van stagiaires en afstudeerders 1-2 extra onderzoeken realiseren

65 / 72


8.5

Kwantitatieve doelstellingen 2006

8.5.1

Gebruik Doelstelling gebruik PO

P&PC

8.5.2

Portal

% verandering in statistieken t.o.v. hetzelfde kwartaal in het jaar daarvoor

Websitemaker (+ nieuwe formats)

totaal # live sites

Vakcommunities


VO

BVE

Groen*

15

30

15

15

55.000 (48.000)

95.000 (81.000)

18.000 (17.000)

25

0

15

50.000

100.000

25.000

Totaal

AAI Entree NG

totaal # accounts

Zoeken en vinden Davindi


15

totaal # zoekopdrachten

3.000.000

% nulresultaten (over het hele jaar gemiddeld)

20

Wedstrijden ThinkQuest Try Out

totaal aantal try outs per kwartaal

ThinkQuest: Junior, Scholier, Beroepsger.

totaal aantal teams per wedstrijd cyclus

2

2à3

0

740 (672)

635 (576)

300 (159)

totaal aantal sites per wedstrijd cyclus

400 (360)

190 (177)

150 (62)

totaal aantal scholen per wedstrijd cyclus

310 (283)

320 (293)

100 (65)

totaal # groepen

180 (161)

400 (215)

200 (183)

Online Samenwerken Groepen Video/audio Kennisnet Video Portal

geraadpleegde streams

30.000

Advies en Ondersteuning Voorlichting

totaal # voorlichtingen

Train de trainer/masterclass

totaal # trainingen

Grassroots: Algemeen, Cultuur, Groen

totaal # projecten & status

140 (135)

85 (79)

35 (15)

5

20

25

5

Basiscomponenten PCD

% uptime

* staat over het algemeen bij bve inclusief, en alleen gemeld waar dit niet het geval is M.b.t. de portalstatistieken bestaat een kwartaal uit de som van 13 weken. Daar waar mogelijk staat tussen haakjes een indicatie t.o.v. de huidige stand van zaken/doelstellingen 2005 gemeld

99,2

66 / 72


8.5.2 Imago PO

VO

BVE

PABO

Algemeen

Emotionele

Kinderen

Scholieren

Studenten

Studenten

aantrekkingskracht

Ouders

Ouders

Politiek, bestuurlijke partijen

Leerkrachten

Docenten

Docenten

Managers

Managers

Kinderen

Scholieren

Studenten

Ouders

Ouders

Leerkrachten

Docenten

Docenten

Schoolleiders

Managers

Managers

Leerkrachten

Docenten

Docenten

Schooleiders

Managers

Managers

Sociaal en milieu-

Ouders

Ouders

Verantwoordelijk

Leerkrachten

Docenten

Docenten

Managers

Managers

ICT-co. Schoolleiders Producten en diensten

Studenten

ICT-co.

Visie en leiderschap

Studenten

ICT-co.

Werkomgeving Politiek, bestuurlijke partijen

ICT-co Schoolleiders Bedrijfsmatige prestatie

Politiek, bestuurlijke partijen

ICT-co. Schoolleiders

Managers

Managers

De stellingen waarmee de verschillende aspecten van het imago gemeten worden, worden gescoord op basis van een 5 puntsschaal (van helemaal oneens tot helemaal mee eens) en een categorie 'weet niet'. Doelstellingen:

PO

VO

BVE

Gemiddeld

4

4

4

Per stelling

>= 3

>= 3

>=3

67 / 72


BVE

Voortgezet Onderwijs

Primair Onderwijs

8.5.3

Bekendheid

Bekend met Kennisnet

Totaal gebruik

Kinderen

58% (58%)

35% (32%)

Leerkrachten

99% (99%)

90% (82%)

Ouders

75% (75%)

31% (28%)

ICT-coördinatoren

100% (100%)

98% (89%)

Schoolleiders

100% (100%)

94% (85%)

PABO Studenten

95% (95%)

75% (68%)

Scholieren

90% (87%)

50% (43%)

Docenten

95-100% (97%)

70% (65%)

?

25%

80% (74%)

(22%)

Managers

95-100% (99%)

75% (72%)

Scholieren

88% (80%)

30% (26%)

Docenten

95% (95%)

48% (43%)

Managers*

95% (93%)

54% (49%)

Lero studenten Ouders

Cijfer Subsite

Cijfer Totaal

>=7

>=7

>=7

>=7

>=7

>=7

* Meting zoals in het verleden uitgevoerd bleek niet tot voldoende respons te leiden. Overwogen wordt om komend jaar op een kwalitatieve methode te meten.

68 / 72


9

Organisatie, staf en ondersteunende diensten In dit onderdeel wordt de organisatorische vertaling van het meerjarenplan beschreven, alsmede de activiteiten van de staf en ondersteunende diensten beschreven. Daartoe is dit deel ingedeeld in:

9.1

1.

Organisatieschema

2.

Strategie en Beleid

3.

Bedrijfsvoering en Control

4.

Communicatie

Organisatieschema

In onderstaande figuur is het organisatieschema weergegeven. Raad van Toezicht

Programmaraad

Bestuurder/algemeen directeur


Strategie en Beleid

Communicatie

Directeur Cluster

Directeur Cluster

Belangenbehartiging

Dienstverlening

Reguliere programma’s

Sectoren PO, VO, BVE

Additionele programma’s


Techniek en Beheer

Innovatie en Ontwikkeling

Belangrijke plaats in dit organogram is weggelegd voor de Programmaraad. Dit is een adviesorgaan, benoemd door de Raad van Toezicht, dat adviseert aan de bestuurder over strategische prioriteiten. Er is één programmaraad bestaande uit 3 kamers, te weten een voor het PO, een voor VO en een voor de sector BVE7 met ieder 4 leden en een onafhankelijk voorzitter. De leden van de Programmaraad worden door de Raad van Toezicht benoemd op voordracht van de dragende organisaties in het PO, VO en de BVE en het ‘groene’ onderwijs. De Programmaraad vormt een instrument voor de betreffende onderwijssector om invloed te kunnen uitoefenen op de programmering van de nieuwe ondersteuningsorganisatie en zo de voeding vanuit het veld veilig te stellen. Deze Programmaraad wordt in de statuten van de

7

De advisering van de Programmaraad strekt zich niet uit tot belangenbehartiging voor de BVE-sector. Voor activiteiten op het gebied van belangenbehartiging voor deze sector heeft de Bve-raad ROC-i-partners aangewezen.


nieuwe ondersteuningsorganisatie verankerd. Het is de taak van de kamers van de Programmaraad om – vanuit een bredere samenhang van ontwikkelingen en innovaties in het onderwijs van de betreffende sector – inhoudelijk te adviseren over wenselijke aspecten of accenten in de programmering van activiteiten van dienstverlening en/of belangenbehartiging van de Ondersteuningsorganisatie voor ict in het onderwijs. 9.2

Strategie en Beleid

Deze stafeenheid heeft tot doel: -

Ondersteunen van directie-overleg, Raad van Toezicht en programmaraad met inhoudelijke agendering, advies en verslaglegging.

-

Coördineren van de jaarplancyclus/meerjarenstrategie. Coördineren van de beleidsvorming op prioritaire thema’s, waarbij als uitgangspunt geldt dat na uitwerking van beleid de werkzaamheden onder verantwoordelijkheid van de takenclusters worden uitgevoerd. Beleidsvorming komt tot stand in een tweerichtingsverkeer tussen clusters en staf.

-

Coördineren van totstandkoming van rapportages aan subsidiegever en bewaken van afspraken met subsidiegevers (OCW en andere ministeries).

-

Agendering voor partnerstrategie/alliantievorming, voorbereiden en sluiten van partnerships/allianties die clusteroverstijgend zijn.

Een aantal specifieke activiteiten op het gebied van internationaal zijn bij dit onderdeel ondergebracht. De doelstellingen voor dit onderdeel zijn hieronder weergegeven. Internationaal: Strategielijn 1 Internationale bekendheid en positionering Doel Realiseren en handhaven van partnerships met buitenlandse (vergelijkbare) onderwijsorganisaties organisaties alsmede relevante instellingen in Nederland Activiteiten - Het verbreden en instandhouden van de partnership met het Europese Scholennet op relevante onderdelen - Lidmaatschap steering committee EUN; - Vertegenwoordiging in de Education and Portal committee; - Vertegenwoordiging in de Policy and Innovation Committee - Partnership Europees platform - Het invulling geven van de lidmaatschap ICT-league - Het invulling geven van de partnership met UNI-C. Doel Communicatie richt zich op relevante internationale partijen Activiteiten - Vertalen van teksten voor relevante portalcomponenten (Edurep, Educatieve Contentketen, innovatieve scholen…) - Jaarlijks een Engelstalige publicatie uitbrengen Doel Kennisnet is vertegenwoordigd op belangrijke internationale congressen, conferenties en bijeenkomsten Activiteiten - Kennisnet is aanwezig bij de Ict-League, ICT exchange, Eminent, EUN SC/EPC/PIC

Internationaal: Strategielijn 2 Producten en diensten Doel Realisatie van internationale Kennisnet portalsites.

69 / 72


Activiteiten - Internationaalplein.kennisnet.nl in eigen beheer plaatsen Doel Redactionele ondersteuning opzetten voor internationale portalsites Activiteiten - Aanstellen webredacteur internationaal voor de herinrichting en onderhoud van internationalplein.kennisnet.nl en europa.kennisnet.nl Doel Vertaling van bestaande producten en diensten. Activiteiten - Websitemaker, Grassroots en Thinkquest

Internationaal: Strategielijn 3 Scholennetwerken Doel Kennisnet biedt mogelijkheden voor Europese en buiten-Europese samenwerking voor het Nederlandse onderwijs met behulp van ict Activiteiten - eTwinning project - stimuleren en ondersteunen - Kennisnet biedt technische ondersteuning bij het eTwinning project. - Kennisnet stelt abonnementen op internationale krant van RebelToday ter beschikking aan scholen die willen samenwerken Doel Kennisnet is betrokken bij ten minste twee projecten van de EUN Activiteiten - Kennisnet ondersteunt het Springdayproject (EUN) als national Liaison. - (Het EUN Virtual School project zal worden afgerond en Kennisnet zal dit project in de toekomst niet meer ondersteunen) - Kennisnet is hoofdsponsor voor de iEARN wereldconferentie in 2006 Doel Kennisnet ondersteunt internationale scholennetwerken Activiteiten - Kennisnet ondersteunt scholennetwerken door Learning circles beschikbaar te stellen.

Internationaal: Thema Onderzoek Doel Participeren en ondersteunen bij internationale onderzoeksinitiatieven/netwerken op het gebied van ICT en onderwijs Activiteiten - Inventariseren van de mogelijkheden voor Kennisnet om een rol te vervullen bij onderzoeken van de EUN - Actieve betrokkenheid bij benchmark onderzoek van Kennisnet soortgelijke organisaties in het buitenland Doel Constante scan van de vraagkant van het Nederlandse onderwijs wat betreft internationaliseren Activiteiten - Onderzoek opzetten om de vraag naar internationalisering bij het Nederlandse onderwijs in kaart te brengen.

70 / 72


9.3


De afdeling Bedrijfsvoering en Control omvat de disciplines: financiën, juridische zaken, personeel en organisatie en facilitaire zaken. Bedrijfsvoering en Control zal vanuit deze disciplines (voorstellen voor de): -

kaders neerleggen voor de uitvoering van de activiteiten van de organisatie ,

-

de organisatie faciliteren bij de uitvoering van de activiteiten binnen deze kaders en

-

controleren op naleving van die kaders.

Daarnaast geeft Bedrijfsvoering en Control vanuit zijn verantwoordelijkheid advies aan de directie. Naast deze reguliere taken heeft de afdeling in het jaar 2006 de volgende aandachtspunten. 1 Integratie van de staftaken Door het samenvoegen van de 2 organisaties, worden ook staftaken samengevoegd. Deze staftaken worden samengebracht in de nieuwe stafafdeling Bedrijfsvoering en Control. 2

Uniformeren van de interne administratieve processen

Door de samenvoeging van de 2 organisaties, zal er bekeken worden of en hoe de interne werkprocessen geüniformeerd kunnen worden om maximale synergie en efficiency te bereiken. 9.4

Communicatie

De eenheid communicatie heeft enerzijds een staftaak (corporate communicatie) en is voor het overige een ondersteunende eenheid voor de takenclusters. In onderstaande tabellen zijn de doelstelling voor corporate communicatie weergegeven. Doelstelling

Activiteiten

Introduceren en positioneren van

•

de nieuwe stichting

Bepalen kernwaarden, identiteit, strategie, positionering, visuele identiteit

•

Vervaardigen en uitvoeren van een intern en extern communicatieplan t.b.v. de introductie

•

Ontwikkelen van corporate middelen en media zoals brochure, advertentiecampagne, nieuwsbrief/kwartaalblad en persactiviteiten

•

Interne bijeenkomsten organiseren (2 a 3)

•

Nieuw personeelsblad ontwikkelen

Doelstelling

Activiteiten

Merkbeleid actualiseren

•

In overleg met clusters visie ontwikkelen op merkbeleid; bepalen posities merken en labels (architectuur), nieuw beleid formuleren

•

Visuele vertaalslag; online en offline-toepassing van huisstijl evalueren; modificaties en richtlijnen bepalen

•

Vastlegging merkbeleid en huisstijl in handboek; inen externe verspreiding van handboek

71 / 72

72 / 72


10

Financiën Begroting 2006 ten behoeve van subsidieaanvraag 2006

Algemeen personeel Strategie en beleid beleid internationaal directie Bedrijfsvoering en Control PIOFAH huisvesting

€ 6.215.500 € 1.845.000

€ 40.000

€ 142.500 € 142.000 € 142.000

€ 182.500 € 142.000 € 142.000

€ 148.000 € 138.500

€ 322.000 € 913.000

€ 470.000 € 1.051.500

€ 466.500

€ 1.521.500

Communicatie takencluster belangenbehartiging personeel Beleid 1. Toerusting - samenwerking - prioritaire thema's - techniek en beheer 2 Collectieve Belangenbehartiging 3 Onderzoek 4 communicatie 5 website 6 OSS ** 7 Deskundigheidsbevordering **

€ 2.090.000

€ 245.000

€ 2.137.500

€ 2.137.500

€ 3.028.500 € 869.925

€ 869.925

€ 2.158.575 € 200.000 € 258.000 € 200.000 € 100.575 € 100.000 € 200.000 € 250.000 € 400.000 € 150.000

takencluster dienstverlening personeel

€ 300.000

€ 200.000 € 258.000 € 200.000 € 100.575 € 400.000 € 200.000 € 250.000 € 400.000 € 150.000 € 14.181.000 € 4.050.000

€ 4.050.000

sectoren PO VO BVE

€ 522.500 € 1.092.500 € 475.000 *

€ 2.090.000


€ 1.045.000

Techniek en beheer Beheer diensten CTO automatisering

€ 3.957.000 € 175.000 € 380.000

€ 3.957.000 € 175.000 € 455.000

€ 1.995.000 € 285.000

€ 1.995.000 € 285.000

€ 75.000

€ 2.280.000

programmabudget onverdeeld

TOTAAL waarvan: Aanvraag aanvullende subsidie Aanvraag basissubsidie

€ 129.000

€ 129.000

subtotaal

rentebaten

€ 1.045.000

€ 4.587.000

Innovatie en ontwikkeling productontwikkeling innovatie onderzoek

Correcties baten-lasten correctie baten-lasten minus investeringen plus afschrijvingen

€ 522.500 € 1.092.500 € 475.000

€ 20.050.000

-€ 850.000 -€ 400.000 -€ 1.450.000 € 1.050.000

-€ 50.000 € 50.000

-€ 1.400.000 € 1.000.000

-€ 100.000

-€ 350.000

€ 3.275.000

€ 19.300.000

€ 22.575.000

€ 550.000 € 2.725.000

€ 19.300.000

€ 550.000 € 22.025.000

-€ 450.000

* wordt aangevuld met restant aanvullende subsidiemiddelen 2005 ** wordt als aanvullende subsidie aangevraagd. N.B. nog niet alle consequenties in organisatorische zin van de reorganisaties zijn volledig doorgerekend. Dat zal geen consequenties hebben voor het geheel van de begroting. N.B. Frictiekosten als gevolg van de reorganisatie worden nog in kaart gebracht.

Leren vernieuwen met ict Meerjarenplan Jaarplan 2006

Recommend Documents