Leren implementeren met ict Jaarverslag 2007
Leren vernieuwen met Kennisnet Ict op school
Inhoudsopgave Leren implementeren met ict
3
1 Belangenbehartiging
5
2 Dienstverlening
6
3 Strategie en Beleid
12
4 Financiën
13
5 De toekomst: 2008 en verder
14
Hoogtepunten van 2007
15
Colofon Dit is een uitgave van stichting Kennisnet Coördinatie en eindredactie: Bas Jonkers en Mariëtte Siemons Redactie en vormgeving: Inc. Communicatie & design Fotografie: DGO, Utrecht, André Ruigrok, Stichting Kennisnet Druk: Koninklijke de Swart, Den Haag
2
Leren implementeren met ict Dit is de publieksversie van het jaarverslag 2007 van Stichting Kennisnet Ict op school. Hierin leest u kort samengevat wat er in 2007 is bereikt. 2007 heeft in het teken gestaan van de herijking door OCW. Daarnaast is veel aandacht besteed aan de reorganisatie en de nieuwe structuur in 2008. Sinds 1 januari 2008 heten we Stichting Kennisnet. Omdat het hier het jaarverslag 2007 betreft wordt in dit verslag gesproken over stichting Kennisnet Ict op school.
Wie zijn we?
Na de formulering van de vraag kijkt Kennisnet Ict op
Stichting Kennisnet Ict op school is de publieke ict-
school of er doorverwezen kan worden naar de markt.
ondersteuningsorganisatie van, voor en door het onder-
Ook kijken we of de markt uitgedaagd kan worden om het
wijs. We behartigen de belangen van de Nederlandse
gevraagde aanbod te ontwikkelen. Is dit niet mogelijk of
onderwijssectoren op ict-gebied. We bieden hulpmiddelen
is er sprake van een publiek belang, dan komt Kennisnet
om geschikte ict-producten en -diensten te selecteren
Ict op school in actie. Om ict-toepassingen beter af te
én leveren zelf educatieve diensten en producten om het
stemmen op de behoefte van het onderwijsveld werken we
leren te vernieuwen. Kortom, Kennisnet Ict op school is
met een aantal speerpunten.
het expertisecentrum als het gaat om ict en onderwijs. We zijn gericht op de sectoren basisonderwijs (po), voortge-
Voor 2007 zijn de speerpunten:
zet onderwijs (vo) en middelbaar beroepsonderwijs (mbo).
n
aantrekkelijker onderwijs;
De stichting wordt gefinancierd door het ministerie van
n
professionalisering;
OCW en projectgebonden subsidies.
n
leven lang leren.
Waar staan we voor?
De uitwerking van deze onderwerpen kunnen we niet
Kennisnet Ict op school heeft het motto ‘Leren vernieuwen
alleen. Daarom zoeken we samenwerking met strate-
met ict’. De nadruk ligt in 2007 op ‘Leren implementeren
gische partners als Stichting Surf of Teleac/NOT.
met ict’. Ons doel: de toepassing van ict verbinden aan de
Daarnaast werken we in grotere verbanden zoals in
visie van de school.
Teleblik en het Surfnet/Kennisnetprogramma.
Hoe werken we?
Kwaliteitsindex
In 2007 bestaat Stichting Kennisnet Ict op school uit twee
In 2007 is voor de eerste keer de kwaliteitsindex voor
elkaar aanvullende en versterkende clusters: Belangen-
de Stichting Kennisnet Ict op school berekend. Met deze
behartiging en Dienstverlening. Deze clusters werken
index verantwoordt de stichting zich bij het ministerie
vraaggericht. Dit betekent dat het onderwijsveld wordt
van OCW. De index is gebaseerd op bekendheid bij de
betrokken bij de inrichting en uitvoering van de activi-
doelgroepen en relevantie van een aantal diensten en
teiten. Het onderstaande schema beschrijft hoe we hierbij
activiteiten. In 2007 is deze index 131. Dit is aanzienlijk
te werk gaan.
boven de norm van 100 die samen met het ministerie van OCW gesteld is als ondergrens.
Ja Is er een
Zelf actie ondernemen opties: n kennisontwikkeling n ontwikkelen prototypes n ontwikkelen/exploiteren diensten
publieke legitiJa
matie? Nee
Bewustwording Inspiratie
Niets doen, overlaten aan het publieke of commerciële aanbod
Bestaat Vraagarticulatie
Makelen
het aanbod in markt?
Zelf actie ondernemen opties: uitdagen n kennisontwikkeling n ontwikkelen prototypes n markt
Nee
3
De mensen van Kennisnet Ict op school Per 1 januari 2007 zijn er hoofdelijk 127 medewerkers
De verdeling tussen het aantal mannen en vrouwen is
in dienst; eind 2007 zijn dit er 131. Het aantal fte’s
53% - 47%, exact gelijk aan de verdeling mannen/
bedraagt respectievelijk 116,4 en 119,7. In vergelijking
vrouwen in 2006. De gemiddelde leeftijd is licht
met de situatie december 2006 is er sprake van een
gestegen van 35 jaar naar 36 jaar. Kennisnet Ict op
lichte stijging. Kennisnet Ict op school maakt daarnaast
school blijft een jonge organisatie van hoogopgeleide
voor projecten ook gebruik van inhuurcontracten. Eind
mensen.
december komt dat neer op circa 30 fte.
Reorganisatie & herijking In 2007 is gewerkt aan een reorganisatievoorstel. In juli is dit rapport aangeboden aan de Ondernemingsraad. Het voorstel komt voort uit gesprekken binnen en buiten Stichting Kennisnet Ict op school. Conclusie is dat er een verschuiving in rollen heeft plaatsgevonden: van uitvoerder van producten en diensten naar makelaar/expert op dit gebied. In de tweede helft van 2007 is de reorganisatie verder uitgewerkt. Deze is per 1 januari 2008 van start gegaan. Door projectmatiger te werken en door een duidelijke loketfunctie te vervullen past de organisatie beter bij toekomstige uitdagingen. Bovendien kan zo efficiënter worden ingespeeld op de behoeften van het onderwijsveld.
4
1 Belangenbehartiging Het cluster Belangenbehartiging is spreekbuis voor het onderwijs richting commerciële markt en politiek. Dit cluster zorgt ervoor dat scholen sterk staan als het gaat om ict. Het cluster stimuleert bijvoorbeeld scherpe prijzen en een hoge kwaliteit van diensten en producten die marktpartijen aan scholen bieden. Ook het begeleiden van scholen in het proces van vraag(articulatie) naar aanbod behoort tot onze taak. Naast collectieve belangenbehartiging houdt het cluster zich ook bezig met onderzoek en monitoring. Onderzoek en monitoring
Vanuit het Samen Deskundiger pabo-traject is een pabo-
In 2007 maakt de afdeling Onderzoek en monitoring voor
tool ontwikkeld. Deze tool meet en verbetert ict-compe-
het eerst integraal onderdeel uit van de organisatie. Er is
tenties van studenten. De tool is zeer goed bij de pabo’s
een meerjaren onderzoeksprogramma ontwikkeld genaamd
ontvangen en wordt succesvol ingezet.
‘Kennis van Waarde maken’. Dit programma richt zich op toename van kennis over het effectief en efficiënt inzetten
Kennisrotonde
van ict in het onderwijs. Ook is het programma gericht op
Het programma Kennisrotonde is in 2007 afgerond. Sinds
het effect van ict op leerprocessen. Daarnaast heeft deze
de start van het programma in 2005 zijn 70 projecten
afdeling de jaarlijkse Vier in Balans Monitor uitgegeven.
ondersteund, waarvan 30 projecten in 2007. In totaal
Hierin staan de onderzoeksresultaten op gebied van ict in
zijn 184 vraagstukken ingediend: scholen brengen ict-
het onderwijs.
vraagstukken in waar kennisinstellingen en experts hun expertise leveren. De Kennisrotonde heeft een belangrijke
Samen Deskundiger in de regio
bijdrage geleverd aan de kennisuitwisseling tussen scho-
Na het initiatief Samen Deskundiger uit 2006, is in 2007
len. Tijdens het feestelijk slotevenement is ter afsluiting
nadrukkelijk gewerkt aan regionale netwerken. Daar zijn
van de Kennisrotonde het boek ‘De school op digitale
vijf regionale netwerken uit ontstaan. Deze regionale aan-
ontdekkingsreis’ officieel gepresenteerd. In dit boek zijn
pak zorgt ervoor dat activiteiten beter afgestemd worden
alle projecten op een rij gezet.
op actuele behoeftes van scholen.
Op basis van de ervaringen is besloten om de belangrijkste principes (waaronder procesbegeleiding, makelen,
Onderwijstools
vraagarticulatie) te behouden voor de organisatie. Dit
Onderwijstools helpen scholen om beter gebruik te maken
betekent dat de formule van de Kennisrotonde blijft
van ict. Dit zijn online testen die scholen laten zien waar
bestaan. De virtuele rotonde van mensen en netwerken
ze staan en hoe zij verder kunnen met ict. De onderwijs-
neemt een centrale plaats binnen de organisatie in.
tools zijn in 2007 kwalitatief verbeterd; de vormgeving is geactualiseerd en omgezet naar de nieuwe huisstijl.
Collectieve belangenbehartiging
Bovendien is de samenhang tussen de tools vergroot en
Inspanningen op gebied van collectieve belangenbeharti-
zijn teamversies van de tools ontwikkeld. Deze verbeterin-
ging richten zich in 2007 op externe profilering rich-
gen zijn uitgevoerd op basis van aangedragen verbeter-
ting de bestuurlijke omgeving. Hiervoor zijn Di-beters
punten uit het onderwijsveld. Om het onderwijsveld te
georganiseerd, debatbijeenkomsten waar het onderwijs
informeren over de precieze werking van de onderwijs-
kan discussiëren over ict-onderwerpen. In 2007 zijn er
tools, is in het najaar 2007 een aantal regionale Tooling
verschillende (digitale) dossiers gevormd en onderhouden
Days georganiseerd.
over maatschappelijk en politiek relevante onderwerpen. Onderwerpen zijn: digitale leermiddelen, digitaal examen en toetsen en ict-geletterdheid/mediawijsheid.
KOOPwijzer In 2007 heeft Kennisnet Ict op school vijf speciaal
digitale schoolborden en leerlingvolgsystemen.
voor het onderwijs ontwikkelde KOOPwijzers uit-
De tests zijn uitgevoerd door enthousiaste docenten
gegeven.
en ict-coördinatoren. De ervaringen en meningen
In de KOOPwijzer worden ict-producten vergeleken.
zijn gericht op de onderwijspraktijk en geven
In 2007 zijn onder andere vergelijkingen gemaakt van
daarom een onafhankelijk beeld van de producten.
2 Dienstverlening Het cluster Dienstverlening biedt concrete publieke producten en diensten aan. Deze producten en diensten sluiten nauw aan bij de dagelijkse onderwijspraktijk. Het cluster richt zich op de sectoren po, vo en mbo; de sectorteams zijn leidend in de contacten met scholen. Zij kennen de vragen die in hun sector leven en spelen daar actief op in. Ook in 2007 is begeleiding, advies en praktische ondersteuning aangeboden. Het ambassadeursprogramma is een van de sprekende voorbeelden. Dit programma heeft door alle lagen van het werkveld van Kennisnet Ict op school aandacht gekregen en is zeer succesvol. Daarnaast verzorgt het cluster voorlichtingsbijeenkomsten over ict-diensten van Kennisnet Ict op school. Ook ontwikkelt het cluster nieuwe internettoepassingen. Ten slotte houdt Dienstverlening zich bezig met innovatie en ontwikkeling, bijvoorbeeld op gebied van standaardisatie.
Sectorteam PO
Sectorteam VO
Het jaar 2007 staat in het teken van verandering. Vanaf
Ook bij de sector VO komen de algemene speerpunten
januari is het sectorteam PO geheel vernieuwd. Belang-
aantrekkelijk onderwijs, professionalisering en leven lang
rijkste thema is het nauwer aanhalen van de banden op
leren duidelijk naar voren. In totaal zijn er in 2007 200
bestuurlijk en bovenschools niveau.
scholen bezocht en 41 bijeenkomsten georganiseerd. Tij-
De belangrijkste resultaten in 2007:
dens de bijeenkomsten is de invulling van het programma
n
Er zijn drie ‘onderwijssalons’ georganiseerd. In deze
besproken. Ook wordt duidelijk wat de effecten zijn voor
salons zijn bestuur, ict-coördinator en schoolleider in
scholen.
gesprek geraakt over de veranderende maatschappij en
n
n
de gevolgen hiervan voor de school. De onderwijssalon
In 2007 is het aantal projecten van (groepen) vo-scholen
wordt voortaan als regulier instrument ingezet.
die (deels) zelf lesmaterialen ontwikkelen/arrangeren
Door het grote succes van het ambassadeursprogramma
weer toegenomen. In dergelijke projecten is het onder-
binnen de sector VO, is gestart met een pilot met twee
scheid tussen maker en gebruiker minder duidelijk dan in
ambassadeursgroepen in het po. Inmiddels zijn er 60
de traditionele relatie. Binnen de uitgeverswereld en de
ambassadeurs actief.
verspreidersorganisaties wordt op deze trend ingespeeld.
In 2007 hebben de kinderwebsites minder bezoekers
Dit wordt bereikt door scholen te stimuleren om actief
gegenereerd. Dit is veroorzaakt door een ruimer
bezig te zijn met de ontwikkeling van lesmateriaal.
aanbod van sites door de markt, en mogelijk door een wijziging in de vormgeving en inhoud van de site. In
Andere resultaten van 2007 zijn:
2008 is een onderzoek gestart naar de exacte oorzaak
n Het
en de wensen van de sector. n
Samen met Belangenbehartiging is er gewerkt aan het
n Bij
80 % van de community’s en vaklokalen is er een
project Samen Deskundiger. In 2007 zijn de resultaten
groei in het aantal leden. Community’s en vaklokalen
en effecten van de pilots onderzocht. Vervolgens is een
bieden een platform om kennis en content uit te wis-
opschaling naar landelijk niveau gerealiseerd. Basis-
selen met collega’s.
scholen en pabo’s hebben hierbij een fundament gelegd n
succes van het ambassadeursprogramma. Inmiddels
zijn er binnen het vo 320 ambassadeurs actief.
n De
website professionalisering.kennisnet.nl is opgezet.
voor een duurzame samenwerking.
Op deze site presenteren aanbieders hun training- en
De populariteit van digitale schoolborden blijft stijgen,
cursusaanbod voor docenten en schoolleiders die zich
vooral in het po. Om scholen een weloverwogen keuze
willen professionaliseren op het gebied van ict. Voor
te laten maken heeft Kennisnet Ict op school een KOOP-
deze zogenaamde professionaliseringsregeling is voor
wijzer uitgegeven. In de KOOPwijzer worden verschil-
215 projecten een maximaal bedrag van € 5000 aan
lende digitale schoolborden getest.
onderwijsinstellingen beschikbaar gesteld. n Via
Samen Deskundiger, Lero’s en GrassRoots pro-
gramma’s is een intensieve relatie gelegd met twaalf lerarenopleidingen. Studenten zijn door Kennisnet Ict op school gefaciliteerd om op hun stageschool in het vo lessen te ontwikkelen met een groot ict-component.
6
Sectorteam MBO
Sector Groen
In het mbo is over de hele linie goed gebruik gemaakt
In het sectorprogramma Groen Onderwijs 2006-2007
van de producten en diensten van Kennisnet Ict op school.
zijn de meeste activiteiten in 2007 succesvol afgerond.
Door samen te werken met organisaties als roc-i partners
Doelstellingen zijn grotendeels behaald. Er is sprake van
wordt het bereik vergroot. Het ambassadeursprogramma
nauwe samenhang met het mbo-programma van Stichting
is voor de eerste keer uitgevoerd en blijkt ook in het
Kennisnet Ict op school. Veel activiteiten worden integraal
mbo meerwaarde te hebben. Eind 2007 is er een tweede
uitgevoerd op roc’s en aoc’s.
ambassadeursgroep van start gegaan. In 2008 wordt
Binnen het groene onderwijs wordt ook deelgenomen aan
het ambassadeursprogramma structureel in het aanbod
het ambassadeursprogramma. Op tien van de twaalf aoc’s
meegenomen.
zijn ambassadeurs actief. In sommige instellingen zijn zelfs twee ambassadeurs actief: een voor het mbo en een
De belangrijkste resultaten in 2007: n
n
n
voor het vmbo.
Er is veel belangstelling voor themabijeenkomsten en masterclasses. Vooral de masterclasses over de inzet
Andere resultaten van 2007 binnen de sector Groen zijn:
van games, video’s en repositories (digitaal archief)
n
zijn populair. In totaal zijn vier series van elk negen
rond de 900 bezoekers per week. Het streven is om dit
bijeenkomsten georganiseerd.
aantal komende jaren te verbeteren.
Het gebruik van de mbo-portals is gegroeid met 30%.
n
De community’s voor docenten in de verschillende
en natuureducatie zijn populair en worden veel bezocht.
branches van het mbo groeien nog steeds
n
Naast de themasites zijn er ook veel groene bronnen te vinden in Edurep, een centrale voorziening die
De studentensite voor mbo is gelanceerd en heeft met
(digitaal) leermateriaal op internet vindbaar maakt.
medewerking van studenten een nieuw uiterlijk
Inmiddels zijn er tal van groene video’s, groene
informatie die voor mbo-leerlingen bruikbaar is.
n
De groene themasites over smaaklessen, duurzaamheid
met ruim 20%.
gekregen. De site is interactief en biedt toegang tot n
Het groene portaal is bekend bij de doelgroep en trekt
webquests en digitale groene opdrachten te vinden. n
Om onderwijsmanagers te professionaliseren is binnen
Vanuit het programma ‘Verbonden met Ict’ is veel
de sector Groen een aantal masterclasses georga-
belangstelling onder scholen voor de inzet van strea-
niseerd. Zij kregen nieuwe inzichten op gebied van
ming video, games en web 2.0 toepassingen in het
ict-toepassingen in het groene onderwijs. Daarnaast
onderwijs.
kregen de managers inzichten voor bijgestelde of
Er is een enorme groei van sites in Websitemaker.
nieuwe ict-beleidsplannen voor hun opleidingen.
7
Producten en Diensten
Toegangsdienst Entree
De unit Producten en Diensten is in 2007 onderdeel van
De toegangsdienst Entree werkt sinds de zomer van 2007
het cluster Dienstverlening. Onderstaand overzicht laat
met groepsdigicodes. Hierdoor is het activeren en gebruik
zien welke praktische toepassingen en diensten Kennisnet
van digicodes eenvoudiger geworden. In totaal zijn ruim
samen met haar partners en het onderwijs heeft
145.000 Entree-accounts aangemaakt, waardoor het totaal
ontwikkeld.
aantal op circa 230.000 staat. Belangrijk onderdeel in 2007 is de ontwikkeling van
Portal
Entree in de ondersteuning van Federated Identity Ma-
In 2007 wordt de Kennisportal gemiddeld 5,2 miljoen
nagement (identiteitsgegevens van leerlingen en mede-
per maand bezocht. Het aantal bezoekers is in de laatste
werkers worden gedeeld voor authenticiteit en autori-
maanden van 2007 vergeleken met 2006 gedaald. Toch is
satie op webgebaseerde diensten. De identiteit van de
er in 2007 vergeleken met 2006 een groei van gemiddeld
gebruiker wordt zelf echter niet verstrekt). Kennisnet Ict
900.000 bezoekers per maand.
op school is in 2007 twee federatieve pilots gestart. Deze lopen door tot zomer 2008.
Verder zijn in 2007 drie nieuwe diensten in Webmaker gelanceerd: de Webquestengine, Leerlinglog en de Lessenmaker. Daarnaast is de zoekmogelijkheid op de kennisportal verbeterd, waardoor bezoekers sneller beschikken over de gevraagde informatie.
Bijzondere Projecten
Opleiding en Beroep die door Kennisnet Ict op school
Leren met meer effect
wordt gerealiseerd en beheerd. De portal is bedoeld om
In 2007 is het project Leren met meer effect gestart.
gebruikers te helpen om levenslang te leren. Daarom is
Dit project moet antwoord geven op de vraag of ict kan
er een zoekmachine voor mensen die al precies weten
bijdragen aan aantrekkelijker en effectiever onderwijs.
wat ze zoeken. Er zijn ook oriëntatie-instrumenten voor
Hiervoor zijn tien vo-scholen geselecteerd die in het
mensen die eerst willen rondneuzen. Daarnaast kun-
schooljaar 2007- 2008 een experiment met ict uitvoe-
nen mensen een eigen profiel aanmaken zodat juist díe
ren. Voorbeelden hiervan zijn: Digitale schoolborden
informatie wordt geselecteerd die van belang is. Zo
(Vergroot het gebruik van een digibord de effectivi-
vindt iedereen makkelijk de weg in de wereld van Leren
teit van het onderwijs?), Wiskunde zonder boek (Leidt
en Werken.
het gebruik van computers bij het leren van algebra tot betere prestaties en een sterkere motivatie voor
Flexibel Leren
het vak wiskunde?) en Taaltuin (Wat is het effect van
Hoe moet de onderwijsorganisatie ingericht worden om
remediërende leermiddelen op prestaties bij spellen en
competentiegericht onderwijs te realiseren? Hoe moet
begrijpend lezen?).
keuzevrijheid en flexibiliteit voor studenten gecreëerd
De resultaten verschijnen in het najaar van 2008 in de
worden? En hoe kan ict daarbij ondersteunen? Dat zijn
Kennisnet Onderzoeksreeks.
vragen waar het project Flexibel Leren, een samenwerking tussen Kennisnet Ict op School en de Kenniskring
Leren & Werken
Onderwijslogistiek, zich mee bezighoudt. In 2007 is de
Het project Leren & Werken wil werkgevers, werkne-
basis gelegd. In schooljaar 2007- 2008 gaat Kennisnet
mers, burgers, bedrijfsleven, scholen, Centra voor Werk
Ict op school aan de slag met een computersimulatie van
en Inkomen, gemeenten en andere betrokken partijen in
de onderwijslogistiek in roc’s.
de regio stimuleren en ondersteunen bij een leven lang leren. Het project rust in belangrijke mate op de portal
8
Kennisnet Ict op school in de prijzen! Teleblik
Make-a-Game
Met de ontwikkeling van Teleblik, het initiatief
De wedstrijd Make-a-Game, georganiseerd door Ken-
van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid,
nisnet Ict op school en SURFnet, wint in 2007 de NOT
TeleacNOT en Kennisnet Ict op school, wint
Innovatieprijs in de categorie ‘Onderwijs en leren
Kennisnet Ict op school de Prix d’Italia voor de beste
met ICT’. Deze prijs wordt voor het eerst uitgereikt
educatieve webtoepassing van 2007. De jury roemt
door de grootste onderwijsvakbeurs NOT. In Make-
Teleblik onder meer om de ‘diepte en de breedte van
a-Game worden leerlingen uit het vmbo, havo en vwo
de content’, ‘de mogelijkheid om het materiaal te
uitgedaagd om in teamverband een educatieve game
monteren’ en ‘de educatieve waarde’.
te ontwerpen en te bouwen. Volgens de jury is Make-
Met Teleblik-bronnen kunnen docenten en leerlingen
a-Game innovatief, maar vooral een wedstrijd die
hun activiteiten ondersteunen en een impuls geven
nauw aansluit bij de leefwereld van leerlingen.
aan aantrekkelijk en effectief onderwijs. Actuele en historische bronnen uit de archieven van de publieke omroepen en het Polygoon Journaal zijn door Teleblik online beschikbaar voor het onderwijs. Ook sleept Teleblik de tweede prijs in de wacht op het Prix Europa festival in de categorie Internet Exploration Award.
Zoeken & vinden Teleblik is in 2007 functioneel verbeterd. In dit project worden duizenden uren radio- en televisiemateriaal uit de archieven van onder andere de publieke omroepen via internet toegankelijk gemaakt voor het onderwijs. De zoekfunctie is overzichtelijker geworden en de filtermogelijkheden zijn vereenvoudigd. Met Teleblik is Kennisnet Ict op school in 2007 tweemaal in de prijzen gevallen. Het in 2006 gelanceerde Edurep, een centrale voorziening die (digitaal) leermateriaal op internet vindbaar maakt, groeit sterk. Tal van nieuwe aanbieders en implementatoren hebben zich in 2007 aangesloten. De zoekmachine DaVindi heeft in 2007 bij leerlingen uit het po een sterkere positie ingenomen. Door forse concurrentie van andere zoekmachines is het aantal gebruikers in het mbo en de hogere klassen van het vo enigszins afgenomen. De komende tijd wordt onderzocht op welke wijze DaVindi nog beter afgestemd kan worden op de verschillende doelgroepen en ontwikkelingen binnen de sectoren.
9
Veilig internet Het internet is zeer boeiend maar niet altijd zonder gevaren. Kinderen kunnen zich wapenen tegen de risico’s van het internet. Als ze een aantal tips en hints volgen, wordt de kans op nare ervaringen kleiner. Om deze tips op een leuke manier aan kinderen te geven, is er in 2007 een Suske en Wiske album ontwikkeld. ‘De sinistere site’ vertelt hoe Wiske door onvoorzichtig om te springen met het internet in de problemen komt. Het album eindigt met vier overzichtelijke pagina’s met praktische tips over veilig internet.
Wedstrijden
Advies en ondersteuning
De populariteit en de waardering van wedstrijden is
Op gebied van advies en ondersteuning verschuift de
groot. De wedstrijdformats zijn met een ruime 7 beoor-
vraag van basisvoorlichting en -training naar specifieke
deeld. Daarom is het aanbod van wedstrijden van Ken-
training. Ook is er meer interesse in ambassadeurspro-
nisnet Ict op school uitgebreid met drie wedstrijdformats:
gramma’s, waardoor de inzet van voorlichters anders
Make-a-game voor het mbo en Expose your talent voor het
wordt. Ook wordt de dienst Advies en ondersteuning
po en mbo. Het aantal inzendingen uit het mbo is voor
steeds meer gevraagd voor studiedagen.
Thinkquest zelfs verdubbeld. De uitval tussen inschrijving en inlevering is in het
Standaarden en Architectuur
wedstrijdjaar 2006-2007 afgenomen. Reden is dat wed-
Per 1 november 2006 is de afdeling Standaarden &
strijden meer geïntegreerd zijn in de lessen waardoor
Architectuur opgezet. Gedurende het hele jaar 2007 is
inzendingen serieuzer worden opgepakt.
hard gewerkt om schoolleiders bewust te maken van de rol van standaarden bij de realisatie van beleidsdoelstel-
Online samenwerken
lingen. Daarnaast zijn de sectoren po, vo en mbo gesti-
Expert op afstand, de interactieve leervorm waarbij
muleerd en ondersteund bij het gebruik van standaarden.
deskundigen hun kennis delen via de computer in de klas,
Daardoor is de uitwisseling van content tussen scholen en
wordt als los product van Kennisnet Ict op school neerge-
systemen vergroot.
zet. Een eerste stap hierin is een eigen website.
Vanuit deze nieuwe afdeling is eind 2007 het evenement
Kennisnet Groepen is een toepassing om online samen te
EduExchange georganiseerd. Ondanks de gevraagde finan-
werken met een (project) groep. Naar aanleiding van een
ciële toegangsbijdrage hebben ruim 400 bezoekers het
onderzoek in 2007 is besloten om de dienst te blijven
evenement bezocht. Bezoekers en sprekers zijn erg ent-
aanbieden in zijn huidige vorm. Het totaal aantal groeps-
housiast over de inhoud en mogelijkheid tot netwerken.
leden groeit in 2007 gemiddeld met ruim 413 personen
In 2007 is een afspraak gemaakt over de vocabulaire voor
per maand.
de eindtermen in het voortgezet onderwijs. Vocabulaires zijn essentieel voor probleemloze informatie-uitwisseling
Video
in elektronische communicatie. Er zijn vijf lijsten ontwik-
Kennisnet Ict op school heeft in 2007 acht goed bezochte
keld die zijn getest op bruikbaarheid. Na goedkeuring zijn
workshops over het gebruik van video georganiseerd.
ze geregistreerd bij EduStandaard.
Ook het aantal bezoeken aan de videoportal is enorm
Verder heeft de afdeling, in samenwerking met roc-i
gestegen. Dit komt onder andere door de toename van de
partners, op gebied van architectuur in het mbo veertig
hoeveelheid content en gebruikerservaring met video in
en in het vo twee personen opgeleid. Binnen het po blijkt
het onderwijs.
het lastig om de juiste mensen te vinden die veel met
Wat video betreft verlegt Kennisnet Ict op school de focus:
standaarden werken.
er wordt meer ingezet op ondersteuning en gebruik van video. De stichting blijft zich richten op een krachtig platform.
10
Innovatie en Ontwikkeling
Techniek en Beheer
De afdeling Innovatie & Ontwikkeling houdt zich in 2007
De afdeling Techniek en Beheer ondersteunt de strategie
bezig met twee grote projecten: het SURFnet/Kennisnet
van Kennisnet Ict op school. Dat doet zij door kwalita-
innovatieprogramma en het programma E-portfolio.
tief hoogwaardige technische diensten te leveren en te
In 2007 richt het programma E-portfolio zich op verdere
beheren.
verbreding van het draagvlak van de afspraak in de do-
De belangrijkste aandachtspunten in 2007:
meinen Onderwijs, Arbeidsmarkt en Arbeidsbemiddeling.
n
In de nieuwe omgeving is een start gemaakt met de
Daarnaast is het programma gericht op uitwisseling van
thematische uitwerking van architectuuronderwerpen.
e-portfoliogegevens tussen deze domeinen.
Daarnaast zijn kaders gesteld om uitbesteding van ontwikkeling en functioneel beheer eenvoudiger te maken.
Binnen het SURFnet/Kennisnet-programma zijn diverse innovatieve projecten uitgevoerd. Ook is een netwerk
n
In het najaar 2007 heeft een audit plaatsgevonden op
ontstaan van meer dan duizend innovatiescholen.
alle Kennisnet-diensten. Het rapport verschijnt in
Daarnaast is een reeks nieuw- en uitbouwprojecten voor
2008. Hieruit moet blijken of het veiligheidsbeleid juist wordt ingevoerd en gevolgd.
Kennisnetdiensten uitgevoerd waaronder een Copacabanamigratie, Webmaker 2, Teleblik, Wedstrijdmanagementsys-
n
Kennisnet Ict op school heeft in 2007 een grote rol
teem 2.0 en Entree 1.2. Een aantal projecten zoals Webma-
gespeeld in de organisatie van de Holland Open Soft-
ker 3.0 en portal Leren & Werken loopt door in 2008.
ware Conferentie in juni. De 300 deelnemers hebben actief meegediscussieerd over het belang van open technologie in onderwijs en samenleving. In het najaar van 2007 is intensief afgestemd met het ministerie van Economische Zaken over het Actieplan ‘Nederland Open in Verbinding’.
11
3 Strategie en Beleid De afdeling Strategie en Beleid is verantwoordelijk voor de strategische beleidsvoorbereiding en –verkenning. Daarnaast vervult zij een accountfunctie richting de subsidieverstrekker en andere overheden. Zij onderhoudt strategische partnerships, is verantwoordelijk voor de contacten en kennisuitwisseling op internationaal niveau, en houdt zich bezig met het thema Internationalisering.
Strategie en Beleid vertaalt beleidsmatige thema’s naar
Internationale betrekkingen
de inbreng die ict kan hebben bij zo’n thema. Daarnaast
Kennisnet Ict op school vertegenwoordigt Nederland
is zij verantwoordelijk voor de bestuurs- en beleidson-
namens OCW op internationaal niveau in verschillende
dersteuning. Ook begeleidt zij het aangaan van samen-
internationale netwerken waaronder European Schoolnet
werkingsverbanden op organisatieniveau (voorbeelden
en Edrene (gericht op kennisdeling over distributiepro-
hiervan zijn Teleblik en de Pilot Onderwijs Media
cessen van onderwijscontent). Daarnaast doet zij mee aan
Platform). Ten slotte heeft Strategie en Beleid in 2007 een
internationale conferenties. In 2007 verwelkomt Kennisnet
belangrijke ondersteunende rol in de reorganisatie. Dit
Ict op school internationale delegaties uit onder andere
heeft ertoe geleid dat er per 1 januari 2008 een nieuwe,
Korea, China, Suriname, Antillen, Engeland, Canada,
slagvaardige organisatie staat.
Libanon, Azerbeidjaan en de VS. Tot slot ondersteunt zij de inzet van ict bij internationalisering. De uitwisseldag Internationaliseren met ict in april 2007 is met ruim driehonderd bezoekers succesvol.
Beleidsmatige thema’s n
maatschappelijke stage
n Samen
Deskundiger vmbo: bevorderen van
ict-deskundigheid bij lerarenopleidingen om de innovatieve kracht te stimuleren, specifiek gericht op vmbo-scholen
12
n
lerarentekort
n
mediawijsheid
n
Teleblik
n
Internationalisering
4 Financiën In 2007 ontving Kennisnet Ict op scool ruim 35 miljoen subsidie. Ten opzichte van de begroting is dit 5 miljoen minder dan gepland. Er is in totaal 37 miljoen uit gegeven; 5% meer dan in 2006. Hiermee blijft Kennisnet Ict op school 4,5 miljoen onder de voor 2007 begrote uitgaven. Belangrijkste oorzaken van dit begrotingsverschil zijn de lagere afschrijvingslasten (0,4 miljoen), lagere automatiseringslasten (0,6 miljoen) en vertraging in termijnbetalingen op stimuleringsgelden (3,7 miljoen).
13
5 De toekomst: 2008 en verder Een jaarverslag staat niet op zichzelf. Daarom wordt ook beschreven wat de koers voor 2008 is. Na de herijking is de basissubsidie gegarandeerd voor de periode 2009-2012. Dit geeft Kennisnet de ruimte om volop verder te werken aan de missie ‘Leren vernieuwen met ict’.
Voor 2008 ligt de focus op ‘Leren flexibiliseren met ict’.
Beschikbaar en (her)bruikbaar
We doen dat met een nieuwe organisatie en onder een
Kennisnet wil bijdragen aan het vergroten van de
‘nieuwe’ naam. Voor het komend jaar zijn de program-
beschikbaarheid en (her)bruikbaarheid van digitale
malijnen:
leermiddelen in de onderwijspraktijk. Zij doet dit door
Professionalisering
te ondersteunen bij het vindbaar, transparant en uitwis-
Kennisnet wil bewerkstelligen dat gebruikers in onder-
selbaar maken van digitale leermiddelen en de relatie
wijsinstellingen beter in staat zijn om ict-toepassingen
tussen digitaal leermateriaal en leerdoelen/competenties
op een waardevolle manier in te zetten. Zij doet dit door
inzichtelijk te maken.
onderwijsinstellingen (en waar relevant overige partijen)
deze gebruikers te ondersteunen bij het aanscherpen van de benodigde kennis, inzicht en vaardigheden op dit vlak. Flexibele organisatie Kennisnet wil bijdragen aan de inrichting en organisatie van leerprocessen die flexibel zijn en tegemoet komen aan de individuele leerbehoefte. Zij doet dit door de onderwijsinstelling, op basis van de specifieke situatie en het gewenste tempo van verandering, te ondersteunen en te stimuleren met ict.
14
Hoogtepunten van 2007 n
Samen Deskundiger
Er zijn vijf regionale netwerken ontstaan waardoor activiteiten op scholen beter afgestemd worden op actuele behoeftes. n
Ambassadeursprogramma
In alle sectoren is het programma actief. Het aantal ambassadeurs blijft groeien. n
Prijzen Kennisnet Ict op school is driemaal in de prijzen gevallen; de Prix d’Italia* met Teleblik, 2e prijs tijdens het Prix Europa festival en de NOT Innovatieprijs met Make-a-Game.
n
E- portfolioprogramma Het programma E-portfolio richt zich op verdere verbreding van het draagvlak van de afspraak in de domeinen Onderwijs, Arbeidsmarkt en Arbeidsbemiddeling. Daarnaast is het programma gericht op uitwisseling van e-portfoliogegevens tussen deze domeinen.
n
Kennisrotonde Met scholen aan het stuur is de Kennisrotonde aan de slag gegaan met ruim 150 ict-vraagstukken. Circa vierhonderd scholen waren hierbij direct betrokken. Het programma is in december 2007 succesvol afgesloten.
n
Vier in Balans Monitor 2007 Ook in 2007 heeft Kennisnet Ict op school de Vier in Balans monitor uitgebracht. Deze rapportage biedt een actueel overzicht van de ict-ontwikkelingen in het basis- en voortgezet onderwijs.
n
Expert op Afstand Door het grote succes is Expert op Afstand opgenomen als dienst. Hiermee is het mogelijk in de klas live via video- of webconferencing te praten met experts die op dat moment ergens anders zijn.
n
Webmaker In 2007 zijn drie nieuwe diensten in Webmaker gelanceerd: de Webquestengine, Leerlinglog en de Lessenmaker.
n
NOT 2007 Op dé vakbeurs voor onderwijsprofessionals heeft Kennisnet Ict op school een grote bijdrage geleverd met haar diensten en producten.
* In samenwerking met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en TeleacNOT.
15
Stichting Kennisnet bezoekadres Paletsingel 32 2718 NT Zoetermeer Postadres Postbus 778 2700 AT Zoetermeer T (079) 323 09 96 F (079) 321 23 22
kennisnet.nl
05.2008
Kennisnet. Leren vernieuwen.
