Leren in het volwassenenonderwijs. Nieuwe uitdagingen? Gunter Gehre Lector en onderwijsondersteuner UCLL Docent CVO Sociale School Heverlee
Ter kennismaking UCLL Groep Gezondheid en welzijn
HBO-samenwerkingsverband UCLL
Pba – Sociaal Werk
CVO Sociale School Heverlee
Pba – SRW Kinderen, Jongeren en welzijn
= graduaat maatschappelijk werk, syndicaal werk, personeelswerk, sociaal cultureel werk, orthopedagogie, begeleider in de sociale economie.
Pba – Orthopedagogiek Pba -…
St-Franciscusinstituut voor verpleegkunde CVO ACE Groep T
Campus Sociale School Heverlee
De wisselwerking tussen HBO5 en PBa • Doorstroom van HBO5 naar Pba (Zalmtrap!) Aansluitingstraject: verbredend! • Aanvankelijk: 45 ECTS • Later : 60 ECTS • Nu: 61/62 ECTS
Start via creditcontracten. Eigen studietrajectbegeleiding Soms problematisch.
• Instroom in HBO5 uit Pba (Waterval?) Eventueel vrijstellingen via credits Specifieker! Niet echt heroriënteren, andere leercontext (groepsgrootte, modulaire opbouw,…)
Instroom HBO5 •
Instroom uit S.O.: ‘eerste kans’
•
Instroom ‘tweede kans’
•
HBO nog onbekend? (Uitgezonderd verpleegkunde?) Vooral beroepsonderwijs? Adolescenten – jong-volwassenen ‘Traditionele’ instroom. Diploma S.O. (zonder diploma S.O.) Loopbaanontwikkelaars & loopbaanswitchers (Jong-)Volwassen medioren,… (senioren) Grote bagage aan levens- (en arbeids)ervaring Verschillende rollen: werknemer, ouder, partner, vrijwilliger, … en cursist. Diverse levensgeschiedenissen: migratie, emancipatie, …
Instroom ‘herkans’
Pba = doodlopend spoor. HBO5 alternatief spoor. Diploma S.O. (Te) Grote kloof met H.O. Te jong (?!) voor volwassenenonderwijs.
Leerpatronen
(Gijbels, 2014 op basis van Vermunt en Vermetten, 2004)
A: Betekenisgericht leerpatroon •Diepe verwerking (relateren en structureren,
C: Reproductiegericht leerpatroon •Stapsgewijze verwerking (analyeren en
kritische verwerken)
memoriseren)
•Zelfregulatie •Persoonlijke interesse •Constueren van kennis
•Externe regulatie •Diploma georiënteerd •Opnemen van kennis
B: Toepassingsgericht leerpatroon •Concrete verwerking •Zelf- en/of externe regulatie •Beroepsgeoriënteerd •Gebruik van kennis
D: Ongericht leerpatroon •Nauwelijks verwerkingsactiviteiten •Gebrek aan regulatie •Onduidelijke oriëntatie •Samen leren. Stimulerende leeromgeving
Leerpatronen bij volwassenen in het VO // jong-volwassenen in het H.O.
Verschillende doelgroepen/ verschillende leerpatronen? • Opgepast: geen zwart/wit verhaal -veel tinten grijs! • ‘Twee kans’ instroom: betekenisgericht en toepassingsgericht zijn dominant
Leergierig, actief lerend, … Sterke zelfregulering: planning, combinatie taken, Sterke motivatie doelgerichtheid + efficiëntie Leeropvatting ontwikkeld in het ‘leven’ (maar wel terug op de schoolbanken)
• ‘Her-kans’ instroom: reproductiegericht en ongericht
Eerder passief, volgend,… (maar soms ook overgekwalificeerd) Weinig zelfregulering Motivatie beperkt? (leermoe?, interesse voor beroep?) Leeropvatting sterk bepaald door ‘schools leren’
• ‘Eerste kans’ instroom: ??
Leerpatronen in de praktijk Betekenisgericht en toepassingsgericht
Reproductiegericht en Ongericht
Klopt de kennis met mijn ervaring? Gericht op interactie met docent/leergroep. Ik kom hier en nu leren. Dit moment is kostbaar. Kan ik met het geleerde morgen aan de slag?
Moet ik dit kennen voor het examen? Interactie is geen klassikaal leermoment. Ik kom nu kennis opnemen. Leren doe ik later. Dit klinkt allemaal theoretisch. Moeten we de voorbeelden ook kennen? Ik laat zien wat ik allemaal weet, het juiste zal er wel tussen staan. Groepswerk is OK als ik precies weet wat ik moeten doen. De docent is evaluator. Hij/zij moet zo precies mogelijk zeggen wat ik moet doen om te slagen. Ik wil slagen. Resultaten zijn daarvan het bewijs. (10/20.
Hoe kan ik laten zien dat ik het begrepen heb, ook al ben ik niet erg taalvaardig? Groepswerk is een kans om met medestudenten de leerstof te verwerken. De docent is een partner in mijn leerproces. Ik reken op zijn/haar ondersteuning om te slagen. Ik wil groeien en ontwikkelen. Resultaten zijn één indicator van dat proces. (10/20: ik kan/moet nog beter)
De helft is genoeg).
Wat doen we hiermee? • Bewustzijn van extra element van diversiteit
(naast leeftijd, gender, etnisch-culturele, levensgeschiedenis, leerbeperkingen,…)
• Heterogene groepen bieden kansen ‘Herkansers’ leren (leren) van ‘tweede kansers’. Zorg voor heterogene werkgroepjes/duo’s. Zorg ervoor dat ‘herkansers’ uitgedaagd worden en meegezogen worden in een leerklimaat dat ondersteunend is voor A&B leerpatronen.
• Profileer u als ‘volwassenenonderwijs’. HBO is géén voorgezet secundair onderwijs! (Perspectief LLL) = garantie voor zalmtrap.
• Zorg voor leer(traject)begeleiding.
