Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs Extra opdrachten hoofdstuk 9 Schrijven
9.5 Opdracht 5 Schrijfexamens beoordelen: onderdelen uit het Staatsexamen NT2-II 2002-2003 Hieronder volgen enkele voorbeelden van onderdelen uit het Staatsexamen schrijven NT2-II 2002-2003. Bij elk onderdeel is een aantal voorbeelduitwerkingen gegeven. Om ervaring op te doen met het beoordelen van schrijfexamens kun je de opdrachten uitvoeren. De beoordelingsvoorschriften voor de onderdelen B en C staan onder de opdrachten. 1 Zinnen afmaken
Toelichting De kandidaat krijgt acht korte tekstgedeelten aangeboden, waarbij steeds een zin of zinsdeel is weggelaten. De kandidaat moet deze aanvullen en wordt daarbij beoordeeld op adequaatheid en grammatica. Bij adequaatheid wordt erop gelet of de cursist heeft voldaan aan wat er in de opdracht wordt verlangd: Is de uiting een logisch vervolg op de gegeven zin of het gegeven zinsdeel? Valt de gegeven informatie goed te interpreteren of moet de lezer veel moeite doen om te begrijpen wat er staat? Onder adequaatheid valt ook passende woordkeus. Bij grammaticale correctheid wordt gelet op gebruik van de werkwoorden (tijd en vorm), volledigheid (subject, persoonsvorm, object [indien noodzakelijk]), correct gebruik van de pronomina, woordvolgorde, vorm van de substantieven (enkelvoud/meervoud) en aanwezigheid van het lidwoord (indien noodzakelijk). Fouten met de lidwoorden (de in plaats van het en andersom) worden niet gerekend. Spelling: wanneer frequente woorden niet goed te interpreteren zijn als gevolg van spelfouten wordt ook een punt afgetrokken. Voor iedere zin die adequaat én grammaticaal correct is, krijgt de cursist twee punten.
Opdracht Hieronder volgt één zin uit het onderdeel zinnen afmaken. Beoordeel de verschillende uitwerkingen. De consumentenbond heeft een onderzoek gedaan naar de kwaliteit van videorecorders. Hieruit is gebleken dat
Adequaatheid
Grammatica en spelling
a de duurdere videorecorders ook de beste kwaliteit hebben.
Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs – 1/7
b er heel veel mensen niet tevreden zijn.
c de videorecorder van Sony is veel goed en goedkoopst. d niet slechte recorders is te koop, alles zijn goed.
e de kwaliteit van de meeste recorders redelijk goed is. f de kwaliteit van videorecorders de laatste tijd zijn testen. 2 Schrijven van een korte brief Dit is onderdeel 10 uit het proefexamen 2002/2003 (opgavenboekje A). Zie voor de opdracht: www.expertisecentrumnt2.nl/staat/downloads/2002-2003/2002_2003_ Schrijven_II_A.pdf.
Toelichting De kandidaat moet een brief schrijven aan de studentendecaan van de opleiding psychologie van de Universiteit van Amsterdam. De brief moet geschreven worden vanuit het perspectief van een studente met een hbo-diploma (sociaal-pedagogische hulpverlening) die wil weten of ze een verkorte universitaire opleiding bij psychologie kan volgen. Om de opleiding te kunnen volgen moet aan een aantal eisen worden voldaan (studenten moeten beschikken over een relevant hbo-diploma en een aantal specifieke vakken hebben gevolgd). In de opdracht worden deze voorwaarden vermeld en wordt er informatie gegeven over de studente (naam, hbo-diploma en gevolgde vakken). Afzender, geadresseerde, aanhef en afsluiting zijn al gegeven. Opdracht Beoordeel de teksten 1, 2 en 3 en gebruik daarbij het beoordelingsschema hieronder.
Tekst 1 Geachte mevrouw, heer, Volgend studiejaar zou ik graag met de verkorte opleiding Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam willen beginnen. Volgens de studiegids van de UvA worden HBO-studenten bij deze studie toegelaten maar worden er eisen gesteld aan de vooropleiding. Ik heb een HBO diploma Sociaal-pedagogische hulpverlening en ik heb de vakken “Persoonlijkheidsleer” en “Geschiedenis van de Psychologie” gevolgd. Kunt u mij zeggen of deze opleiding voldoende is om de gekozen studie te kunnen volgen. Tekst 2 Geachte mevrouw, heer, Ik weet niet of mij opleiding voldoende voor opleiding psychologie is. Ik will psychologie aan de Universiteit van Amsterdam te volgen. Ik heb een HBO-diploma gehalen en ik heb in het
Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs – 2/7
Hoger Beroepsonderwijs vakken persoonlijkheidsleer en geschiedenis van de psychologie gevolgen. Ik wens mij van uw voldoende informatie over de verkorte opleiding psychologie en wacht op antwoordt. Tekst 3 Geachte mevrouw, heer, Mijn naam is Silvia Grinsven en ik heb een HBO diploma. Ik heb bij mijn studie persoonlijkheidsleer en geschiedenis van de psychologie geleerd. Ik wil graag de verkorte universiteit opleiding Psychologie maken maar weet ik niet of dat mogelijk is. Ik weet dat bij mij een aantal vakken als statistiek, klinische psychologie en functieleer ontbreken. Misschien kan ik examen in die vakken doen om de opleiding te kunnen volgen. Beoordelingsschema Schrijven van een korte tekst: Korte universitaire opleiding
Beoordeelmoment
Adequaatheid/begrijpelijkheid 0 punten 1 punt
2 punten 3 punten
Algemeen
Specifiek
De geschreven tekst is niet herkenbaar als uitwerking van de opdracht (er is bijvoorbeeld geen respons, de respons is niet-Nederlands of de respons is niet adequaat). De geschreven tekst is slechts met zeer veel moeite herkenbaar als uitwerking van de opdracht. De geschreven tekst is acceptabel en herkenbaar als uitwerking van de opdracht. De geschreven tekst is volledig adequaat en is een uitstekende uitwerking van de opdracht.
Indien er 0 punten toegekend worden voor adequaatheid/begrijpelijkheid omdat het schrijfproduct op geen enkele manier geïnterpreteerd kan worden als uitwerking van de opdracht, wordt niet verder beoordeeld.
Het schrijfproduct wordt beoordeeld als acceptabel (2 punten) indien in de brief het relevantie hbo-diploma en de relevante gevolgde hbo-vakken worden (eventueel impliciet) genoemd en indien wordt gevraagd of de verkorte opleiding gevolgd kan worden. Als niet aan alle opdrachtonderdelen is voldaan, kunnen maximaal 2 punten toegekend worden voor adequaatheid/begrijpelijkheid.
Grammaticale correctheid 0 punten 1 punt 2 punten
Algemeen Spelling
0 punten 1 punt
De geschreven tekst bevat veel grammaticale fouten. De geschreven tekst bevat enkele grammaticale fouten. De geschreven tekst bevat nauwelijks of geen grammaticale fouten.
Fouten omtrent het woordgeslacht en fouten die daaruit voortvloeien, mogen voor- komen.
De geschreven tekst bevat veel spelfouten. De geschreven tekst bevat nauwelijks of geen spelfouten.
Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs – 3/7
Samenhang 0 punten 1 punt
Er is nauwelijks of geen samenhang/verband in de tekst te herkennen en/of er zijn nauwelijks signaal- en/of verbindingswoorden gebruikt om die samenhang te bewerkstelligen en/of het gebruik van deze woorden is inadequaat. Er is een duidelijk(e) samenhang/verband in de tekst te herkennen en/of er zijn op adequate wijze signaal- en/of verbindingswoorden gebruikt om die samenhang te bewerkstelligen.
Woordgebruik 0 punten 1 punt
Opbouw
0 punten 1 punt
Het woordgebruik is niet adequaat / sluit niet goed aan bij het onderwerp van de opdracht. Het woordgebruik is adequaat / sluit goed aan bij het onderwerp van de opdracht. De tekst vertoont geen logische opbouw of vertoont ernstige mankementen wat betreft opbouw. Er is sprake van een logische opbouw van de tekst.
3 Schrijven van een lange tekst Toelichting De kandidaat moet een ingezonden tekst naar de krant schrijven van 150-300 woorden waarin hij pleit voor het stimuleren van het openbaar vervoer in Nederland om het fileprobleem op te lossen. De schrijver moet ingaan op vragen als: Waarom is het geen goed idee om meer wegen aan te leggen? (vervuiling) Wat moet er gebeuren om meer mensen gebruik te laten maken van het openbaar vervoer ? (lagere prijzen, meer bussen en treinen) De tekst wordt geschreven vanuit het perspectief van een voorzitter van een landelijke milieuorganisatie en vormt een reactie op een eerder verschenen artikel in de krant waarin gepleit werd voor het aanleggen van meer wegen om het fileprobleem op te lossen. Zie ook: www.expertisecentrumnt2.nl/staat/downloads/2002-2003/2002_2003_Schrijven_ II_B.pdf. Opdracht Beoordeel de teksten 1, 2 en 3 en gebruik daarbij het beoordelingsschema hieronder.
Tekst 1 De auto of het openbaar vervoer? Ik ben niet met het plan mee eens om meer wegen te gaan leggen. Meer wegen heeft meer ruimte nodig en dat betekent meer schade aan het mileu brengen. Dus hebben we bijvoorbeeld weinig natuur gebied. Bovendien dat leidt tot meer auto’s op straat rijden en dus meer mileu vervuiling met de giftige gas.
Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs – 4/7
We moeten niet vergeten dat met meer auto’s meer kans op ongelukken en ook kans op meer file. Aan de andere kant extra wegen leggen kost heleboel geld. Daarom vind ik die voorstel totaal niet goed. Hier heb ik een andere mogelijkheid om de fileprobleem oplossen. En dat is via de openbaar vervoer stimuleren om actiever zijn. Dat moet ook voordeliger voor de reizigers zijn. We kunnen dat bereiken door verlagen de tickets prijzen. en zorgen dat het altijd op tijd komt en vertrekt, zodat de reiziger rekening mee kan houden. Nog een andere voordeel is vervoer in de binnenstad moet ook veranderd. we moeten de mensen stimuleren om zoveel mogelijk van de fiets gebruik te maken. als ze in de binnenstad moeten reizen dat is ook verdeliger voor hun. en soms leuker. Ook ik denk dat de reizigers voor de openbaar vervoer kiezen, als dat voor hun gunstiger en voordeliger is. reiskosten is een hele belangrijk onderwerp voor de werkende mensen zowel voor de bedrijven. Ik vraag de overheid om goed over na te denken voordat ze een beslissing neemt. (235 woorden) Tekst 2 De auto of het openbaar vervoer? De laatste tijd hebben we in uw krant kunnen lezen over het aanleggen van nieuwe wegen als mogelijk oplossing voor het fileprobleem in Nederland. Dat is misschien de snelste en de makkelijkste manier om het probleem op te lossen maar tegelijkertijd een slecht besluit. Ten eerste denk ik dat het milieu van het aantal auto’s, die nu in gebruik zijn, al genoeg te lijden heeft. Meer wegen en daardoor meer auto’s zal de situatie van vervuiling alleen versterken. Bovendien zal grotere vervuiling het aantal vogels die langs de wegen leven dwingen weg te gaan en ook de akkers zullen daaronder lijden, vooral als ze te dicht bij de weg komen te liggen. Ik denk dat het een betere oplossing is om meer mensen te stimuleren met het openbaar vervoer te reizen. Om dat te doen moet de dienst van het openbaar vervoer verbeterd worden zodat het automatisch aantrekkelijker wordt voor de mensen, bijvoorbeeld door prijzen te verlagen, verschillende aanbiedingen voor regelmatige reizigers te introduceren en het aantal bussen, treinen en metro’s te vergroten. Natuurlijk is het waar dat meer wegen handiger is voor autoverkopers maar we moeten prioriteit geven aan het milieu, voordat het te laat is. (197 woorden) Tekst 3 De auto of het openbaar vervoer? Het is geen goed idee om meer wegen aan te leggen. Ik ben het helemaal niet eens met het plan. Ten eerste meer wegen aan te leggen moedigt het gebruik van auto’s aan. Daardoor neemt het milieuvervuiling toe en de natuurgebieden worden beperkt en gedreigen door de giftige stoffen die er van de auto’s komen. Dat heeft natuurlijk een negatieve invloed op dieren, planten, vis in de rivier en op het water. Ten tweede meer wegen aan te leggen kost geld hoewel een betere oplossing kan worden ten uitvoer gebracht: het gebruik van openbaar vervoer.
Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs – 5/7
Volgens mij het openbaar vervoer is de beste oplossing zowel voor mensen als voor de staat. Het kost minder geld voor beide zijden. Dus kunnen we het milieu beter beschermen want het aantal auto’s wordt verminderd. Mensen rijden met individuele auto’s heel snel en zijn niet voorzichtig. Dus met bussen en vooral treinen wordt het aantal ongelukken op de wegen minder. Enerzijds de regering kan door gebruik van het openbaar vervoer het verspil van bronnenmateriaals zoals petroleum beperken. Anderzijds de mensen gaan deelnemen in de economie van de staat. (184 woorden) Beoordelingsschema Schrijven van een lange tekst: De auto of het openbaar vervoer?
Beoordeelmoment
Adequaatheid/begrijpelijkheid 0 punten 1 punt
3 punten 5 punten
Algemeen Specifiek
De geschreven tekst is niet herkenbaar als uitwerking van de opdracht (er is bijvoorbeeld geen respons, de respons is niet-Nederlands of de respons is niet adequaat). De geschreven tekst is slechts met zeer veel moeite herkenbaar als uitwerking van de opdracht. De geschreven tekst is acceptabel en herkenbaar als uitwerking van de opdracht. De geschreven tekst is volledig adequaat en is een uitstekende uitwerking van de opdracht.
De resterende schaalpunten 2 en 4 kunnen toegekend worden aan producten die deze waarde op grond van adequaatheid/begrijpelijkheid verdienen. Indien er 0 punten toegekend worden voor adequaatheid/begrijpelijkheid omdat het schrijfproduct op geen enkele manier geïnterpreteerd kan worden als uitwerking van de opdracht, wordt niet verder beoordeeld.
Het schrijfproduct wordt beoordeeld als acceptabel (3 punten) als - ingegaan wordt op het feit dat het aanleggen van meer wegen geen goed idee is; - beschreven is wat er moet gebeuren om meer mensen gebruik te laten maken van het openbaar vervoer; - deze twee punten worden toegelicht. Wanneer slechts aan een gedeelte van de opdracht is voldaan, kunnen maximaal 3 punten toegekend worden voor adequaatheid/begrijpelijkheid.
Grammaticale correctheid 0 punten 1 punt 2 punten
Algemeen
De geschreven tekst bevat veel grammaticale fouten. De geschreven tekst bevat enkele grammaticale fouten. De geschreven tekst bevat nauwelijks of geen grammaticale fouten.
Fouten omtrent het woordgeslacht en fouten die daaruit voortvloeien, mogen voorkomen.
Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs – 6/7
Spelling
0 punten 1 punt 2 punten
De geschreven tekst bevat veel spelfouten. De geschreven tekst bevat enkele spelfouten. De geschreven tekst bevat nauwelijks of geen spelfouten.
0 punten
Er is nauwelijks of geen samenhang/verband in de tekst te herkennen en/of er zijn nauwelijks of geen signaal- en/of verbindingswoorden gebruikt om die samenhang te bewerkstelligen. Er is een redelijk(e) samenhang/verband in de tekst te herkennen en/of er zijn wel signaal- en/of verbindingswoorden gebruikt om die samenhang te bewerkstelligen, maar het gebruik van deze woorden is niet overal even adequaat. Er is een duidelijk(e) samenhang/verband in de tekst te herkennen en/of er zijn op adequate wijze signaal- en/of verbindingswoorden gebruikt om die samenhang te bewerkstelligen.
Samenhang 1 punt 2 punten
Woordgebruik 0 punten 1 punt
2 punten Opbouw
0 punten 1 punt
2 punten
Het woordgebruik is niet adequaat / sluit niet aan bij het onderwerp van de opdracht. Het woordgebruik is enigszins adequaat / sluit enigszins aan bij het onderwerp van de opdracht. Het woordgebruik is adequaat / sluit goed aan bij het onderwerp van de opdracht. De tekst bevat geen logische opbouw of vertoont ernstige mankementen wat betreft opbouw. De tekst bevat een enigszins logische opbouw of vertoont incidenteel mankementen wat betreft opbouw. Er is sprake van een logische opbouw.
Handboek NT2 in het volwassenenonderwijs – 7/7
