Lerarenopleiding Demodag 3 - Gevels
[email protected]
[email protected]
24 november 2015 Marcus Peeters & Stijn Van der Meersch Odisee Campus Dirk Martens Aalst Onderzoekskern DUBiT - DUurzaam Bouwen doe je In Team
Deel 2 Isoleren bestaande muren Mogelijkheden en beperkingen
Demodag 3 – 24/11/2015
2
Waarom (muur) isoleren?
Demodag 3 – 24/11/2015
3
Energieverlies beperken Doorsneewoning • • • •
Halfopen 5 personen 25 jaar Nauwelijks geïsoleerd Totaal verwarming per jaar: 22.000 kWh
2200 l stookolie = 5,8 ton CO2 uit 2000 m² gas = 4,6 ton CO2uit € 1760 (à € 0,08/kWh)
Demodag 3 – 24/11/2015
4
Warmteverliezen beperken Doorsneewoning Dak: Muren:
Demodag 3 – 24/11/2015
6600 kWh/jr
65%
4400 kWh/jr
Ramen:
3300 kWh/jr
Vloer:
2200 kWh/jr
Bouwknoop:
1100 kWh/jr
Lucht:
4400 kWh/jr
5
Comfort
Demodag 3 – 24/11/2015
6
Comfort = gevoelstemperatuur
Demodag 3 – 24/11/2015
7
Comfort = gevoelstemperatuur Temperatuur die rustige mens voelt in kamer:
Trd ~
Twand + Tlucht 2 17°C
Demodag 3 – 24/11/2015
19,5°C
8
Comforttemperatuur Temperatuur die rustige mens voelt in kamer:
Trd ~
Twand + Tlucht 2 isoleren buitenschil
Demodag 3 – 24/11/2015
9
Comforttemperatuur
-1°C = 7% besparing Demodag 3 – 24/11/2015
10
Bron: www.energiesparen.be/kalender Demodag 3 – 24/11/2015
11
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
Demodag 3 – 24/11/2015
12
Na-isolatie spouwmuren Referentiedocumenten
Demodag 3 – 24/11/2015
13
inblazen isolatie
Bron: Wayaert-Vermeersch / Isolteam
Bron: Knauf
Demodag 3 – 24/11/2015
14
Bu
Bi
Bu
Bi
inblazen isolatie Webfilm VEA (Vlaams Energie Agentschap) na-isolatie van spouwmuren: http://www.youtube.com/watch?v=gHfVRAiH9Hg Interne link video..\Filmpjes Demodag 3 – 24/11/2015
cursussen\Na-isolatie van spouwmuren - VEA.avi
15
Effect?
Bron: WTCB TV 246
Effect is begrensd: maximale isolatiedikte = aanwezige breedte luchtspouw Demodag 3 – 24/11/2015
16
Stappen uitvoering
Bron: studiedag Ugent 18/11/2009 17
Basisvoorwaarden premie 1. Isolatiemateriaal: warmtegeleidbaarheid λ ≤ 0,065 W/mK 2. Luchtspouw ≥ 50 mm 3. Volledige vulling spouw 4. Spouwmuur van een direct of indirect verwarmde ruimte 5. Uitvoering door erkend aannemer Demodag 3 – 24/11/2015
18
Basisvoorwaarden subsidie (2015) Woning aangesloten op distributienet voor 1/1/2006 Of stedebouwkundige vergunning voor 1/1/2006 (bewijs voor te leggen) € 6,00 /m² netto geïsoleerd geveloppervlak
Demodag 3 – 24/11/2015
19
Isolatiematerialen
Demodag 3 – 24/11/2015
20
Isolatie met keuring ATG’s: www.butgb.be Goedkeuring voor toepassing = systeem
Demodag 3 – 24/11/2015
21
Isolatie met keuring
www.butgb.be
Kies domein: AFWERKING – ISOLATIESYSTEMEN – IN-SITU - SPOUWMUREN Demodag 3 – 24/11/2015
22
Voorbeeld selectie inhoud
Demodag 3 – 24/11/2015
23
Erkende aannemers Lijst erkende aannemers: PDF-lijst http://www.energiesparen.be/spouwmuur
Link tussen aannemer en isolatiesysteem Demodag 3 – 24/11/2015
24
Inspectie vooraf Volgens vast protocol / checklist • Gemiddelde breedte luchtspouw 50 mm = vastgelegde procedure (STS / TV 246) • Gevels blootgesteld aan slagregen
Bron: WTCB TV 246, bijlage 2 checklist, pag. 34 Demodag 3 – 24/11/2015
25
Luchtspouw Mogelijke toestand metselwerk binnenspouwblad Bron: www.energiesparen.be
Bron: CIR - G. Timmermans
Demodag 3 – 24/11/2015
26
Toestand metselwerk
Bron: WTCB TV 246
Bron: CIR-G. Timmermans Demodag 3 – 24/11/2015
27
Koudebruggen? Koudebruggen: Ze BLIJVEN!
Maar:
Binnentemperatuur op oppervlak koudebrug stijgt! = minder risico op condens = minder risico op schimmel Opgelet:
Luchtdichtheid muur neemt toe = minder ongecontroleerde ventilatie
Isothermen berekend voor linteel boven raam
Bron: studiedag Ugent 18/11/2009
Concreet - voorbeeld
Demodag 3 – 24/11/2015
29
Concreet - voorbeeld Spouwmuur 139 m²
In niet geïsoleerde spouw van 6 cm wordt glaswol (λ < 0,065 W/mK) ingeblazen (λ kan beter: zie ATG’s) Extra aandacht voor: • rolluikkasten • (grote) openingen • aangrenzende gebouwen Bron: WTCB TV 246 Demodag 3 – 24/11/2015
30
Concreet - voorbeeld Spouwmuur 139 m² Raming werken (incl. 6% BTW): Premie netbeheerder (6€): Totaal netto investering:
Demodag 3 – 24/11/2015
2780 € 834 € 1946 €
31
Concreet - voorbeeld Spouwmuur 139 m² Terugverdientijd (voorzichtige raming): • • • •
Geraamde besparing: ca. 4000 kWh /jaar Aan 0,08 € /kWh: 320 € /jaar Terugverdiend op ca. 6 jaar 1 maand + je wint veel aan comfort = muren zijn warmer = aangenamer (rebound-effecten?!?) 4 jaar 10 maand Hoe snel verdien ik dat terug? Zie ook: www.energiesparen.be (= gunstigere berekening) De calculator voor de na-isolatie van een bestaande spouwmuur berekent uw persoonlijke terugverdientijd. Demodag 3 – 24/11/2015
32
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
Demodag 3 – 24/11/2015
33
Buitengevelisolatie Referentiedocument indien met pleisterafwerking: Informatieblad 2003/2 van de Butgb www.butgb.be Kies in menu: Butgb Infobladen
Demodag 3 – 24/11/2015
34
Buitengevelisolatie Referentiedocument indien buitenafwerking in hout of plaatmateriaal:
WTCB TV 243
Demodag 3 – 24/11/2015
35
Bij renovatie volle muur Buitenisolatie
met buitenpleister met beplanking Bu
Bi
met beplating
met (nieuw) metselwerk met steenstrips Demodag 3 – 24/11/2015
36
Bij renovatie spouwmuur
Bu
Bi
Bi
Bu
Of: buitenspouwblad afbreken nieuwe isolatie + afwerking naar keuze Mogelijkheden: zie vorige Demodag 3 – 24/11/2015
37
Voor- en nadelen • •
• •
“Inpakken gebouw” = gebruik therm. capaciteit Ambitieniveau vrij (uitz. rooilijn ≤ 14 cm; gemene muur) Koudebruggen makkelijk op te lossen Nieuwe gevel – grote keuze afwerking
• • • • •
Bouwaanvraag Aanwerken aan openingen (ramen) Grote werken Kostprijs Nieuwe gevel
Ideaal samen met renovatie vensters Demodag 3 – 24/11/2015
38
Isolatiedikte?
1. Bepaal ambitie 2. Kies architect
3. Kies samen buitenafwerking 4. Kies samen SYSTEEM + aannemer Bron: WTCB TV 243
Demodag 3 – 24/11/2015
39
Isolatiedikte?
1. Bepaal ambitie Kan meestal tot hoogste ambitieniveau
Subsidie (2015): • € 15/m² • Rd(isol) ≥ 2 m²K/W
• muur van een direct of indirect verwarmde ruimte
Bron: WTCB TV 243
Demodag 3 – 24/11/2015
40
Kies samen afwerking Bron: Isofinishsysteem
Gevelbekleding in gebakken aarde
pannen
zink
(kunst)leien
Composie t sidings
Steenstrips Bron: Wienerberger - Sto Demodag 3 – 24/11/2015
41
Kies samen afwerking Gevelplaten minerale vezel
Gevelbekleding in hout
Bron: Rockwool - Rockpanel
Bron: woodforum.be
Bron: stukadan.be
Gevelpleister in alle mogelijke kleuren
Bron: gevelbekleding-info.be Bron: Habitos.be
Demodag 3 – 24/11/2015
42
Kies samen afwerking Buitenspouw afbreken Nieuwe isolatie Nieuw buitenspouwblad
Foto: Odisee - DUBiT
Demodag 3 – 24/11/2015
43
Kies samen afwerking
Foto’s: Wienerberger Ecobrick
Foto: Odisee - DUBiT
Demodag 3 – 24/11/2015
Bron: www.vandersandengroup.be 44
Kies samen systeem
www.butgb.be
Kies domein: AFWERKING – ISOLATIESYSTEMEN – SYSTEMEN VOOR THERMISCHE BUITENISOLATIE Demodag 3 – 24/11/2015
45
Kies voor duurzaam
Bron: WTCB-Dossier 2012 / 3.9 Demodag 3 – 24/11/2015
46
Bron: WTCB-Dossier 2012 / 3.9 Demodag 3 – 24/11/2015
47
AANDACHTSPUNTEN bij na-isolatie met ETICS:
48
AANDACHTSPUNTEN bij na-isolatie met ETICS:
49
Voor
Foto’s: ing. E. Mahieu
Demodag 3 – 24/11/2015
Na 50
Foto’s: ing. E. Mahieu
Demodag 3 – 24/11/2015
51
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
Demodag 3 – 24/11/2015
52
Binnenisolatie Referentiedocument Via energiesparen.be: http://www.energiesparen.be/binnenisolatie
Of rechtstreeks: http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/bin nenisolatie-van-buitenmuren
Demodag 3 – 24/11/2015
53
Aanbeveling Enkel indien het niet anders kan •
Enkel de oppervlakte waar het echt niet anders kan en schakel zodra mogelijk onmiddellijk over op één van twee vorige methoden
•
Hoe matiger je isoleert, hoe minder problemen
•
Gezien koudebruggen heeft dikker isoleren vanaf bepaald punt maar weinig meerwaarde
•
(Voorlopig) geen subsidies of premies voor deze oplossing
RAADPLEEG een SPECIALIST voor ADVIES Demodag 3 – 24/11/2015
54
Inwendige condensatie
BLAUW = reële dampdruk (P v) curve i.f.v. dampdoorlaatbaarheid
ROOD = dampsaturatiedruk (P vs) curve i.f.v. temperatuur materiaal
P v > P vs = interne condensatie
Dampscherm binnen => geen condensatie?
Buiten kletsnat => WEL condensatie 55
Leidingen?
56
57
Do’s en Don’ts:
58
KOUDEBRUGGEN: Moeilijk oplosbare plaatsen
59
Bron: Binnenisolatie van Buiten muren; VEA/KUL/WTCB 60
Bron: Binnenisolatie van Buiten muren; VEA/KUL/WTCB
61
Bron: Binnenisolatie van Buiten muren; VEA/KUL/WTCB
62
Isoleren bestaande muren
Bron: www.enenergiesparen.be
Demodag 3 – 24/11/2015
63
Mooie combinatie - Combipremie Muurisolatie + vervangen ramen + glas • • • • • •
Indien enkel glas: zeker doen Indien dubbel: aanmoediging voor 3-voudig Zie premies Zie renovatiepremie (woning > 25 jaar) Terugverdientijd sterk afhankelijk van situatie Verhoogt comfort merkelijk
Demodag 3 – 24/11/2015
64
Bron: VEA, publicatie: premies en leningen voor energiebesparing in Vlaanderen 2015
Demodag 3 – 24/11/2015
65
Bron: VEA, publicatie: premies en leningen voor energiebesparing in Vlaanderen 2015 Demodag 3 – 24/11/2015
66
Dank voor uw aandacht
Demodag 3 – 24/11/2015
67
