g l n e re e G g s on
j d e d a t n a S v y g
l in n e e L De m
n e d l d i i e u ep
Uitgaan, sport en cultuur 2007 In 2007 hebben 2.937 jongeren meegewerkt aan de jongerenenquête. Het onderzoek had als doel om in kaart te brengen wat jongeren doen, waar ze behoefte aan hebben en wat ze in Lelystad bezighoudt. Met de resultaten kunnen de plannen van de gemeente beter afgestemd worden op de wensen van de jongeren. In deze rapportage worden de ontwikkelingen op het gebied van uitgaan, sport en cultuur beschreven. Meer dan de helft van de jongeren geeft aan dat ze uitgaat in Lelystad. Dit is een flinke toename ten opzicht van 2004, toen nog één op de drie jongeren aangaf hier uit te gaan. Van de jongeren tussen de 12 en 23 jaar sport 79%. De sportparticipatie van jongeren verschilt niet met die in 2004 en komt overeen met landelijke cijfers. Met het oplopen van de leeftijd stijgt het sporten in commercieel verband en daalt het sporten in verenigingsverband juist. Het bezoek aan culturele voorstellingen is gestegen. Dit zal ook te maken hebben met de opening van het Agoratheater. Voor het bezoek aan voorstellingen en de bioscoop blijven 12-17 jarigen dichtbij huis. Jongeren van 18-23 jaar pikken vaker een concertje of filmpje buiten Lelystad. Het gemiddelde rapportcijfer voor de vrijetijdsvoorzieningen is hetzelfde gebleven: een 5,9.
Maart 2008
Colofon Deze rapportage is gemaakt door: Onderzoek en Statistiek Verkrijgbaar, zolang de voorraad strekt bij: Gemeente Lelystad Onderzoek en Statistiek Postbus 91 8200 AB Lelystad T 0320 27 85 74 F 0320 27 82 45 e-mail:
[email protected] Voor feiten en cijfers en overige onderzoeksrapportages kunt u terecht op onze website: www.os.lelystad.nl
Lelystad, maart 2008
Jongeren en uitgaan, sport en cultuur 2007
Inleiding Grafiek 1: Waarom jongeren niet uitgaan in
In oktober 2007 hebben 2.937 jongeren van 12 – 23 jaar uit Lelystad meegewerkt aan de Lelystadse jongerenenquête. Het onderzoek betreft voor een belangrijk deel een herhaling van de jongerenenquête uit 2004. Het onderzoek is gedaan om in kaart te brengen wat de jongeren van Lelystad bezighoudt, wat ze doen en waar ze behoefte aan hebben. Met de resultaten kan het jongerenbeleid worden afgestemd op de wensen en behoeften van de Lelystadse jongeren. Deze deelrapportage beperkt zich tot het onderwerp vrije tijd. Hiertoe behoren sport, cultuur en uitgaan. Sport en cultuur zijn uitgebreider geanalyseerd en gerapporteerd in aparte rapportages ‘Sportpeiling 2007’ en ‘Cultuurpeiling 2007’ samen met de sport- en cultuuranalyses van de volwassen bevolking. De voor de jongeren belangrijke uitkomsten worden in deze rapportage besproken.
Lelystad (%)
Vrienden gaan
De andere helft van de jongeren gaat zelden of nooit uit in Lelystad. Het ontbreken van het gewenste aanbod wordt veel vaker dan in 2004 als reden aangekruist om niet in Lelystad uit te gaan (zie grafiek 1). Daarentegen worden andere redenen, zoals ‘externe redenen’ (‘mag niet’, ‘geen vervoer’) en geen behoefte (‘geen geboefte aan uitgaan in Lelystad’ en ‘uitgekeken zijn op het aanbod’) iets minder vaak als reden opgegeven om niet in Lelystad uit te gaan dan in 2004. De redenen ‘sfeer in de stad’, ‘vrienden gaan hier niet uit’ en ‘veiligheid’ verschillen niet in belangrijke mate met 2004. Jongeren die niet in Lelystad uitgaan zijn onder te verdelen in twee groepen: 1) jongeren die in de afgelopen 4 weken wel zijn uitgegaan en 2) jongeren die in de afgelopen periode niet zijn uitgegaan. Het ontbreken van leuke cafés en discotheken en uitgekeken zijn op de mogelijkheden of geen behoefte te hebben aan uitgaan in Lelystad, wordt door beide groepen het vaakst als reden gegeven. De volgorde van belangrijkheid is voor beide groepen wel anders.
2004
2007
15 16
ook niet
55
Geen behoefte
60
51
Geen aanbod
34
9
Veiligheid
11
7
Externe redenen
10 0
Uitgaan Meer dan de helft van de jongeren geeft aan dat ze voornamelijk uitgaat in Lelystad. Dit is een flinke toename ten opzicht van 2004, toen nog één op de drie jongeren aangaf voornamelijk in Lelystad uit te gaan. Mystic discotheek en De Studio’s worden het meest genoemd door jongeren als gevraagd worden waar ze heen gaan. Ook Grand Café La Mar, Bowling Lelystad en Underground zijn veelgenoemde uitgaanslocaties.
30 27
Geen leuke sfeer
10
20
30
40
50
60
70
Jongeren die wel uit zijn gegaan maar dat niet in Lelystad doen, noemen het vaakst het ontbreken van leuke cafés en/of discotheken (67%). Van hen geeft ook 55% aan geen behoefte te hebben aan uitgaan in Lelystad of uitgekeken te zijn op de mogelijkheden. Door de jongeren die helemaal niet zijn uitgeweest in de afgelopen 4 weken, wordt het vaakst (in 55% van de gevallen) aangegeven dat ze zijn uitgekeken op de mogelijkheden of dat ze geen behoefte hebben om uit te gaan in Lelystad.
Sport Sportparticipatie Van de Lelystadse jongeren tussen de 12 en 23 jaar sport 79%. De sportparticipatie van jongeren verschilt in 2007 niet in belangrijke mate met die in 2004. De deelname komt overeen met landelijke cijfers. In 2002 deed 79% van de Nederlandse jongeren aan sport. Er zijn in Lelystad in 2007 kleine verschillen tussen de verschillende leeftijdscategorieën. In 2004 was dit nog niet het geval. Minder 21-23 jarigen sporten (71%) dan drie jaar geleden (82%). Meer jongens sporten (82%) dan meisjes (75%) en meer autochtone en westerse allochtonen (beide 80%) sporten dan niet-westerse allochtonen jongeren (70%). Echter, dit verschil is niet meer aan te wijzen als we het geslacht betrekken bij het verband tussen sportparticipatie en herkomst. Nietwesterse allochtone jongens sporten evenveel als andere jongens. Niet-westerse allochtone meisjes sporten wel
1
Jongeren en uitgaan, sport en cultuur 2007
veel minder dan autochtonen. Er zijn wat herkomst en geslacht betreft geen belangrijke verschillen te bespeuren tussen 2004 en 2007. In grafiek 2 is een en ander samengevat. Grafiek 2 Sportparticipatie 12-23 jarigen 90
2004 84
2007
82
82
80 80
79
80
76
75
71
70
Ook sporten meer autochtone jongeren in verenigingsverband (48%) dan westerse (42%) en nietwesterse (36%) allochtone jongeren. Wat heel duidelijk naar voren komt uit grafiek 3 is dat meer jongeren in de leeftijdscategorie 12-14 jaar en 1517 jaar in verenigingsverband sporten dan de 18-23 jarigen. Tevens zien we dat met het oplopen van de leeftijd het percentage wat in commercieel verband sport juist toeneemt. Met een sterretje is aangegeven voor welk type verband er in 2007 belangrijke verschillen bestaan in leeftijd.
70
60
jo ng en s m ei sj 12 es -1 4 ja ri ge 15 n -1 7 ja ri ge 18 n -2 0 ja ri ge 21 n -2 3 ja ri ge au n to ch to ne n w es .a ni l lo et . -w es . al lo .
to t
aa l
50
Sportfrequentie Er zijn niet alleen meer jongens die sporten dan meisjes, als ze sporten, sporten ze ook intensiever dan meisjes. Ruim een derde van alle jongens tegen een vijfde van alle meisjes in Lelystad sport minstens 120 keer per jaar (oftewel twee à drie keer per week). Lelystad wijkt hierin niet af van het landelijk patroon. Verband waarin wordt gesport Meer jongens sporten in verenigingsverband ongeorganiseerd (53%) of anders (24%) dan meisjes (respectievelijk 43%, 44% en 18%).
(47%),
Grafiek 3 Sportverband naar leeftijd (in %) 70
Van de Lelystadse jongeren neemt 56% deel aan lessen, cursussen of trainingen en 37% aan competitie, toernooien en sportevenementen. Beide percentages zijn in belangrijke mate gestegen ten opzichte van 2004. Jongens nemen nog altijd meer deel aan competities, toernooien en evenementen dan meisjes. Meisjes maken inmiddels wel meer dan in 2004 gebruik van scholingsmogelijkheden en doen vaker mee aan competities, toernooien en sportevenementen. In tabel 1 is het een en ander met cijfers geïllustreerd. Tabel 1 Sporten in trainings- en competitieverband van jongeren naar geslacht
Totaal Jongens Meisjes
lessen, cursussen, trainingen 2004 2007 51 53 50
competitie 2004 56 56 56
2007 34 45 23
37 46 28
Verder is gebleken dat de groep 12 – 17 jarigen eerder deelnemen aan dergelijke activiteiten dan de groep 18 – 23 jarigen. In 2007 is vergeleken met drie jaar terug zelfs een belangrijke toename te constateren wat betreft de deelname aan lessen, cursussen en trainingen van de twee jongere leeftijdsgroepen.
62
Aanbod van sportvoorzieningen in Lelystad Jongeren zijn kritisch over het aanbod van sportvoorzieningen. Van de jongeren is 10% (zeer) ontevreden, 63% (zeer) tevreden en 27% noch tevreden noch ontevreden met het aanbod van sportvoorzieningen in Lelystad. Wel is de groep 12 tot en met 14 jaar meer ontevreden over de sportvoorzieningen in Lelystad dan de groep 15 tot en met 23 jaar.
60 53
51
53 47
50 43 40
38
36 29
30
27
28
25 27
18
20
16 15
10
0 vereniging*
2
12-14 jr
co mmercieel*
15-17 jr
o ngeo rganiseerd
18-20 jr
anders*
21-23 jr
Van alle respondenten tussen de 12 tot en met 23 jaar zegt 29% een sportvoorziening te missen. In 2004 was dit nog 26%. Regelmatig worden genoemd: trapveldjes (voornamelijk voetbal-gelegenheid), sporthal en
Jongeren en uitgaan, sport en cultuur 2007
(betaalbare) sport-scholen, sportverenigingen.
ijsbaan
en
diversiteit
in
Cultuur Bezoek aan podiumkunsten In de twaalf maanden voorafgaande aan de cultuurpeiling 2007 heeft 72% van de 12-17 jarigen en 74% van de 18-23 jarigen minimaal één keer een podiumkunst1 bezocht. Ten opzichte van 2004 (65%) is er sprake van een belangrijke toename. In tabel 2 is aangeven hoeveel keer er het afgelopen jaar een dergelijke voorstelling werd bezocht door jongeren. Tabel 2: Aantal keer podiumbezoek in 2007 (in %)
jongeren 12-17 jaar 18-23 jaar
1
2-3
4-11
12+
totaal
15 12
21 21
28 29
9 12
72 74
Voor dertien verschillende disciplines is het bezoek vastgesteld. In tabel 3 is onderscheid gemaakt tussen het bezoek naar leeftijd. Tabel 3: Podiumbezoek per discipline (in %) 12-17 jaar 18-23 jaar toneelvoorstelling 40 22 cabaret of kleinkunst 16 27 klassieke muziek 5 3 opera of operette 2 1 uitvoering koor 10 7 harmonie, fanfare 10 7 pop/wereldmuziek 24 33 jazz/blues concert 4 6 dance-/houseparty 18 32 musical 36 24 ballet of dans 12 7 literaire lezing 2 3 kunst(geschiedenis) 3 2 Met name toneelvoorstellingen, toneelvoorstellingen, musicals en dance-/houseparty’s hebben aan populariteit gewonnen vergeleken met 2004. De groep jongeren van 12 – 17 jaar zijn in hun podiumkunstbezoek vooral gericht op Lelystad: drievijfde van de voorstellingen die zij bezoeken vindt in Lelystad plaats. Slechts drie op de tien voorstellingen die door 1 podiumkunsten: concert pop/wereld-muziek, cabaret of kleinkunst, musical, toneel, concert klassieke muziek, jazz-/blues, ballet/dans, dance/houseparty, opera/operette, koor, harmonie/ fanfare/brassband, literaire bijeenkomst, lezing over kunst/kunstgeschiedenis.
jongeren van 18-23 jaar bezocht worden, vinden in Lelystad plaats. De groep van 18-23 jaar bezoekt zeker niet minder culturele voorstellingen dan de groep jongeren van 12-17 jaar, maar zijn veel sterker gericht op voorstellingen buiten Lelystad. Enerzijds zal dit te maken hebben met het type voorstellingen waar hun interesse naar uitgaat. Uit tabel 3 blijkt namelijk dat de 18-23 jarigen relatief vaak naar popconcerten en dance- en/of houseparty’s gaan en juist dit type wordt bijna altijd buiten Lelystad geconsumeerd. Anderzijds zal dit te maken hebben met het feit dat een deel van deze groep al meer gericht is op andere steden doordat zij een opleiding volgen of een baan hebben buiten Lelystad, terwijl jongeren tot en met 17 jaar meestal nog op de middelbare school in Lelystad zitten. Daar komt nog eens bij dat deze groep beperkter is in vervoersmogelijkheden. Drie locaties waar in Lelystad podiumvoorstellingen worden gegeven zijn het Agoratheater, CKV De Kubus en Underground. In tabel 4 zijn de bezoekpercentages van de jongeren vermeld en uitgesplitst naar 2004 en 2007. Opvallend is dat de Underground beter bezocht wordt door de 18-23 jarigen dan drie jaar terug. Tabel 4: Bezoek locaties Lelystad (in %) 12-17 jaar Agoratheater De Kubus Underground
2004 29 45 28
2007 31 41 29
18 -23 jaar 2004 21 12 11
2007 21 15 20
Film Van de 12-17 jarigen en 18-23 jarigen is 83% in de afgelopen twaalf maanden naar een filmvoorstelling geweest. Van de Lelystedelingen die wel eens naar de bioscoop gaan, bezoeken jongeren ruim 9 keer per jaar een bioscoop. Lelystad heeft een bioscoop ‘Utopolis’ en daarnaast worden er in deze bioscoop door stichting Filmtheater Lelystad ‘Cine Utopia’ als aanvulling op het bestaande, commerciële filmaanbod filmhuisfilms getoond. Jongeren tot 18 jaar blijven dichtbij huis: 69% van de filmvoorstellingen wordt in Lelystad bekeken. Onder de 18-23 jarigen is dat 49%. Cultureel erfgoed Onder de Lelystadse jongeren zien we grote verschillen wat betreft museumbezoek (zie tabel 5): 49% van de 1217 jarigen en 29% van de 18-23 jarigen heeft een museum bezocht. In 2004 waren deze verschillen minder groot (respectievelijk 39 en 25%). Waarschijnlijk vindt een gedeelte van het museumbezoek in schoolverband plaats.
3
Jongeren en uitgaan, sport en cultuur 2007
Tabel 5: Bezoek Cultureel Erfgoed in 2007 (in %) 12-17 18-23 jaar jaar 49 29 museum 15 9 galerie of atelier 5 4 archief 51 41 bezienswaardigheden 49 64 cultureel erfgoed Van de Lelystadse jongeren van 12-17 jaar heeft 15% het afgelopen jaar wel eens een galerie of atelier bezocht. Het bezoek hieraan onder jongeren van 18-23 jaar ligt evenals in 2004 iets lager (9%). Op basis van de vier items uit tabel 5 (museum, galerie/atelier, archief, bezienswaardigheden) is berekend dat 56% van de jongeren iets heeft bezocht van cultureel erfgoed in het afgelopen jaar (in 2004: 42%). Opvallend is – evenals in 2004 - het grote verschil in bezoek aan cultureel erfgoed tussen jongeren: 64% van de jongeren van 12-17 jaar en 49% van de jongeren van 18-23 jaar heeft iets dergelijks bezocht. Een verklaring hiervoor is dat het merendeel van de jongeren van 12 tot 17 jaar op de middelbare school zit en binnen dit verband iets van cultureel erfgoed bezoekt. Een aanvullende verklaring is dat jongeren van 12 tot en met 17 jaar vaker samen met hun ouders in hun vrije tijd iets van cultureel erfgoed bezoeken.
Lelystedelingen die minstens een van de genoemde festivals bezocht hebben afgelopen jaar rekenen we tot de zogenaamde festivalbezoekers. Van de jongeren kan 65% (57% in 2004) tot deze groep gerekend worden. In 2007 is naar het bezoek van 14 en in 2004 naar 10 festivals gevraagd. Feesten met optredens Ook is gevraagd naar het bezoek aan feesten met optredens van verschillende genres: live muziek, dans, toneel, cabaret/stand-up-comedy en dj/vj. Met deze vragen is getracht aan te sluiten bij de gedachte dat cultuur een ‘levend’ begrip is, dat jongeren nieuwe cultuuruitingen hebben en dat immigranten nieuwe cultuurvormen introduceren. In tabel 7 is een overzicht gegeven van het bezoek aan feesten met optredens in 2004 en 2007. Tabel 7: Feestbezoek (in %) 2004 Feest met… live muziek dansvoorstelling toneelvoorstelling cabaret dj/vj Feestbezoeker
48 15 10 11 37 66
2007 55 16 11 14 39 71
Tabel 6: Festivalbezoek en ‘van gehoord’ (in %) gehoord bezocht
Feesten met live muziek zijn het meest intrek bij de jongeren. Hun bezoekpercentage ligt op 55%. Ook feesten met een dj of vj zijn populair: 39% heeft een dergelijk feest bezocht. We kunnen bovendien uit deze tabel opmaken dat feesten met live muziek voorstellingen populairder zijn geworden. Daarnaast is op basis van de Lelystedelingen die naar één van de typen feesten zijn geweest een kengetal ‘feestbezoeker’ samengesteld. In totaal 71% van de jongeren tot de feestbezoekers gerekend worden. In 2004 was dit nog 66%.
Dancetour Uitgast Sunsation Bevrijdingsfestival Waterfestival Stadshartfestival Sea Bottom Jazz Cult. Preuvenement Kamermuziekfestival Architectuur (cafés) Nat Film Festival Atelierroute Bondru Festival Jaarwende
Amateurkunst Naast kunst en cultuurbeleving in de vorm van bezoek aan uitvoeringen, voorstellingen, musea etc. nemen Lelystedelingen zelf deel aan vormen van amateurkunst of andere typen creatieve activiteiten. De vragenlijst bevatte twaalf verschillende activiteiten. In tabel 8 kan worden afgelezen welk percentage van de jongeren minstens één bepaalde activiteit heeft gedaan in 2004 en 2007. Tekenen, schilderen, zingen en het bespelen van een muziekinstrument worden het vaakst genoemd. Bij de jongeren is ook websites ontwerpen en muziek maken op de computer populair.
Festivals en evenementen Jaarlijks worden er in Lelystad en omgeving diverse festivals en evenementen georganiseerd en gesubsidieerd. Van een groot aantal is – evenals in 2004 - gevraagd aan de jongeren of zij van die cultureel getinte festivals gehoord hebben en, zo ja, of zij het festival ook bezocht hebben. In tabel 6 zijn de antwoorden in percentages weergegeven.
41 15 40 52 50 77 44 4 4 6 42 10 6 4
17 3 4 15 20 47 4 1 0 1 8 2 2 1
Er zijn opvallend veel jongeren naar het Stadshartfestival geweest. Het Waterfestival, Dancetour en het Bevrijdingsfestival in Almere werd ook goed bezocht. De
4
Indien de deelname aan amateurkunst berekend wordt op basis van alle twaalf creatieve activiteiten die zijn voorgelegd dan heeft 63% het afgelopen jaar iets aan
Jongeren en uitgaan, sport en cultuur 2007
amateurkunst gedaan. Veel van de genoemde activiteiten worden waarschijnlijk in schoolverband beoefend. Tabel 8: Deelname aan vormen van amateurkunst (in %) 2004 tekenen, schilderen, grafisch werk beeldhouwen, sieraden maken werken met textiel zingen muziek instrument bespelen toneel, mime (volks)dans, (jazz)ballet fotografie/film/video verhalen/gedichten schrijven muziek maken op de computer websites ontwerpen amateurkunstbeoefenaar
29 7 5 18 20 7 8 16 17 17 21 63
2007 29 8 6 21 23 7 9 15 12 15 18 63
Indien de deelname aan amateurkunst berekend wordt op basis van alle twaalf creatieve activiteiten die zijn voorgelegd dan heeft 63% het afgelopen jaar iets aan amateurkunst gedaan. Veel van de genoemde activiteiten worden waarschijnlijk in schoolverband beoefend. Bibliotheek Van de jongeren geeft 55% aan een bezoek te hebben gebracht aan de bibliotheek. Tussen groepen jongeren zijn de verschillen groot. Naarmate de leeftijd oploopt, gaan Lelystedelingen minder naar de bibliotheek (van de 12-14 jarigen gaat 78% wel eens naar de bieb, van de 21-23 jarigen is dat 33%). Een verklaring hiervoor is dat scholieren van de middelbare school veelal ‘verplicht’ literatuur moeten lezen. Een aanvullende verklaring is dat de bibliotheek gratis is voor jongeren tot en met 15 jaar. Aanbod van de culturele voorzieningen in Lelystad In 2004 is alleen aan de jongeren van 18 - 23 jaar gevraagd naar hun tevredenheid met de culturele voorzieningen in Lelystad. Toen was een kwart van hen (zeer) tevreden en een vijfde (zeer) ontevreden. De tevredenheid is in 2007 aanzienlijk hoger. Van de jongeren van 18 - 23 jaar is 43% (zeer) tevreden en 12% (zeer) ontevreden. Onder jongeren van 12 tot 17 jaar is de tevredenheid nog groter: 61% is (zeer) tevreden en 10% (zeer) ontevreden. Ondanks het feit dat slechts een klein deel van de jongeren ontevreden is over de culturele voorzieningen, geeft toch 16% aan culturele voorzieningen te missen. Meisjes missen vaker iets dan jongens. De antwoorden van de jongeren zijn onder te verdelen in vier categorieën2: 1) Ontwikkelen en gebruik maken van eigen talent (19%) 2) Genieten van de kunsten van anderen (47%) 3) Educatie(18%) 2 Tussen haakjes staat het percentage van de jongeren die hebben aangegeven culturele voorzieningen te missen.
4) Overig (te weinig) (17%) ad 1. Ontwikkelen en gebruik maken van eigen talent Één op de vijf jongeren die heeft aangegeven culturele voorzieningen te missen, mist aanbod voor ontplooiing van talenten. Dit wordt relatief vaak door meisjes genoemd. Het meest worden plekken gemist waar de fijne kneepjes van zang, dans en muziek maken kunnen worden bijgebracht. Cultureel centrum De Kubus mag van de jongeren navolging krijgen, al worden er ook kanttekeningen geplaatst: ‘Ik zou graag nog een ander cultureel centrum als de Kubus in Lelystad willen hebben, en misschien kunnen bepaalde lessen goedkoper zijn, zoals zang is erg duur waardoor ik dit niet kan volgen ’ (meisje, 16) ‘Er is maar een gebouw voor culturele voorzieningen waardoor je een monopoly krijgt en die alles kunnen vragen voor hun culturele voorzieningen. Er zou meer moeten zijn, zodat ze met elkaar kunnen concurreren’. (meisje, 20) ad 2. Genieten van de kunsten van anderen Bijna de helft van alle antwoorden heeft betrekking op deze categorie. Het gemis aan uitgaansgelegenheden veelvuldig genoemd. Discotheken die een aanvulling zijn op het huidige aanbod en cafés met een origineler thema worden veelvuldig genoemd, evenals een verruiming van de interpretatie van theater en het gemis van plekken waar voorstellingen gegeven kunnen worden. ‘Een goeie discotheek met minstens 4 zalen zodat er bij elk zaal een muziek style zit wat men leuk vindt’. (meisje, 19). ‘Meer cultuur dat met z’n tijd mee gaat: breakdance, stand-up comedy. En als het er is, is er te weinig publiciteit rondom het evenement’. (meisje, 21). ‘Theater voor jongeren, meer voorstellingen dus voor jongeren. ook meer cabaret’ (meisje, 17). ‘Openlucht theater/live-bandjes zoals underground maar dan ergens buiten een simpel podiumpje waar zo iets georganiseerd kan worden.’ (jongen, 21). Ook zien jongeren graag dat er vaker (inter)nationaal bekende artiesten optreden in Lelystad. Naast de gangbare concerten, is er een grote vraag naar festivals en andere feesten in de openbare ruimte. Als voorbeelden worden feesten als het Pleinfeest, het Stadshartfestival en Dancetour genoemd. Niet alleen worden er voorbeelden genoemd, ook worden er omschrijvingen gegeven van zaken die zij zelf nog missen: ‘vaker alle culturen bij elkaar zoals een feest met optredens van mensen van alle culturen alle muziek kleding dat je kan kopen eten etc.’ (meisje, 16). ‘Meer feesten voor allen jongeren in Lelystad zo wel als voor Hardcore jongeren als voor andere jongeren’ (jongen, 18).
5
Jongeren en uitgaan, sport en cultuur 2007
Ook wordt een plek gemist die speciaal is ingericht voor het houden van festivals in de buitenlucht. Ad 3. Educatie Van de onderwerpen die onder de noemer ‘educatie’ vallen wordt musea het vaakst genoemd. Verschillende thema’s worden voorgesteld voor de invulling van het museum: Moderne en klassieke kunst, wereldreligies, geschiedenis, metal-muziek, wilde westen, sport en een museum zoals het aviodrome. De belangrijkst boodschap die de jongeren geven is de vraag naar: ‘Museums die (ook) interessant zijn voor jongeren (of hier speciaal op gericht zijn)’ (jongen, 21). Ook interculturele feesten of activiteiten wordt door een groep Lelystadse jongeren, met name meisjes, genoemd als iets waar zij behoefte aan hebben. Soms uit interesse voor wat andere culturen te bieden hebben, soms met het doel om op een positieve manier ‘samen leven’ te bewerkstelligen. ‘Meer kleine activiteiten wat met andere culturen te maken heeft, bijvoorbeeld henna zetten’ (meisje, 17). ‘Soms ben ik wel geïnteresseerd in de andere geloven en wat hun gewoontes zijn en dus ook wat voor feesten en wat voor instrumenten zij bespelen en hoe zij zich kleden!’ (meisje, 15). ‘Ik zou graag meer multiculturele voorzieningen willen zien, zoadat Lelystedelingen meer te weten komen over verschillende culturen binnen onze samenleving. Zo krijgen de Lelystedelingen meer begrip voor elkaar.’ (jongen, 17). Ad 4. Overig/ te weinig te doen De meeste jongeren die een antwoord hebben gegeven dat in de categorie ‘overig’ valt, geven aan dat er ‘te weinig’ culturele voorzieningen zijn, zonder aan te geven wat er gemist wordt.
Waardering vrijetijdsvoorzieningen algemeen Tot slot is aan de jongeren gevraagd om een algemeen rapportcijfer te geven voor de vrijetijdsvoorzieningen in Lelystad. De gemiddelde waardering voor de vrijetijdsvoorzieningen is in 2007 niet anders dan in 2004. In beide jaren worden de vrijetijdsvoorzieningen gewaardeerd met een gemiddelde rapportcijfer van 5,9. In 2007 heeft 32% van de jongeren een onvoldoende gegeven voor de vrijetijdsvoorzieningen in Lelystad. In 2004 was dit nog 38%. Er zijn ongeveer evenveel meisjes als jongens die de vrijetijdsvoorzieningen in Lelystad met een onvoldoende hebben gewaardeerd. Meisjes hebben vaker meerdere dingen genoemd die gemist werden dan jongens. Van alle te
6
classificeren redenen3, zijn er vier hoofdredenen aan te wijzen voor het geven van een onvoldoende: 1) weinig te doen, 2) uitgaansgelegenheden, 3) winkelen en 4) sportvoorzieningen. Hieronder wordt aan de hand van uitspraken van jongeren geïllustreerd wat ermee bedoeld wordt. Weinig te doen in Lelystad doen Vaak geven jongeren aan dat er te weinig te doen is in Lelystad, zonder uit te wijden over wat ze dan graag zouden willen. Meisjes geven vaker een uitleg dan jongens. ‘Vaak als ik vrije tijd heb en met mijn vriendinnen overleg wat we gaan doen, komen we er eigenlijk op uit dat er gewoon niet veel te doen is en dan gaan we meestal maar weer bij iemand thuiszitten’. (meisje, 21) ’Ik heb niet echt het gevoel dat er veel te doen valt’. (meisje, 17) ‘Er is helemaal niks te doen. Je gaat naar buiten en dat is alles je kan niks doen alleen een beetje rondhangen’. (jongen, 22). Te weinig uitgaansgelegenheden Jongeren die wel hebben aangegeven wat ze missen , zijn het regelmatig met elkaar eens: er zijn te weinig uitgaansgelegenheden. Een aanbod dat leuker en diverser is, wordt veelvuldig genoemd. Zowel bij jongens als bij meisjes staat de uitbreiding van het aanbod hoog op de agenda. Wat er bedoeld wordt verschilt, maar er zijn drie aspecten op uitgaansgebied aan te wijzen. Allereerst wordt het als een gemis ervaren dat er maar weinig plaatsen zijn waar je met elkaar kunt praten en lekker een drankje kunt drinken. Daarnaast wordt ook regelmatig de wens geuit dat de uitgaansgelegenheden wat dichter bij elkaar zouden liggen. Tot slot het gemis aan diversiteit in het muzikale aanbod van discotheken. ‘In mijn vrije tijd ga ik graag met vrienden wat drinken, lekker ergens wat eten lekker ergens zitten en wat drinken of dansen. Dit zou ik graag doen op een leuk en gezellig pleintje waar verschillende horecagelegenheden zijn.’ (meisje 23) ‘Er zijn te weinig LEUKE cafe’s hier in lelystad, geen gezellig horecapleintje in het centrum. Je kunt nergens leuk terecht op een zondagavond of doordeweekse avond (behalve donderdag).’ (meisje, 21) ‘Er zijn maar drie stijlen muziek in het uitgaanscircuit in Lelystad (jongen, 19) ‘Als je iets leuks wilt ondernemen moet je alleen maar naar andere steden. Er is maar 1 café waar heel Lelystad heen gaat en 2 discotheken. Je hebt dus amper keuze. Er
3
Er zijn bijvoorbeeld 13 jongeren die als antwoord op de vraag ‘Je hebt zojuist een onvoldoende gegeven voor de vrijetijdsvoorzieningen in Lelystad. Kun je uitleggen waarom?’ een ‘nee’ hebben geantwoord. Deze en soortgelijke antwoorden zijn niet meegenomen in de analyse.
Jongeren en uitgaan, sport en cultuur 2007
moet meer keuze komen en ook voor verschillende leeftijden…..’ (meisje, 22). Te weinig winkels Het derde dat naar voren is een tekort aan verschillende leuke winkels en momenten waarop er gezellig gewinkeld kan worden. Dit punt wordt voornamelijk door meisjes aangedragen. ‘Ik vind het centrum zwaar onvoldoende. Als ik kleding nodig heb zou ik “nooit” in Lelystad gaan winkelen’. (meisje, 20) De meeste jongeren zijn wat milder in hun oordeel, maar onder degenen die het winkelbestand als reden voor een onvoldoende voor vrijetijdsvoorzieningen hebben opgegeven, heerst eensgezindheid. De plaatsten waar gewinkeld kan worden, zijn niet uitgebreid genoeg en herbergen niet het gewenste aanbod. ‘Ik ben zelf een meisje en wij meisjes willen altijd meer shoppen …….. en er zijn al helemaal geen leuke winkels bv. H&M, BERSHKA, V&D, ONLY, THE STING, ZARA. Geen goede verdeling van sportvoorzieningen Jongens geven soms aan sportvoorzieningen te missen. Regelmatig wordt een sportveldje in de buurt (met name voetbal- en basketbalveldjes) genoemd. Het probleem lijkt niet zozeer te zijn dat er te weinig sportvoorzieningen zijn, maar dat de sportvoorzieningen niet voldoende verdeeld zijn over de stad en de staat van de velden niet altijd even goed is. ‘Omdat er te weinig te doen is, er moet in de waterwijk ook een goed voetbalveld komen zoals in de atol.’ (jongen, 16) ‘Er zijn wel plekjes waar je kunt voetballen enz. maar op de verkeerde plek. als je gaat voetballen zak je weg in de modder.’ (meisje, 14) Onderzoeksverantwoording In oktober 2007 heeft Onderzoek en Statistiek deze jongerenenquête gehouden. Hiervoor alle jongeren van 12 t/m 23 benaderd. In totaal heeft 28% een vragenlijst ingevuld. Er is gebruik gemaakt van een digitale vragenlijst. Iedere jongere heeft een brief thuis gekregen met daarin een unieke inlogcode zodat hij of zij de vragenlijst slechts een keer via internet in kon vullen. Om de onderzoeksresultaten representatief te maken voor de jongeren van de gehele stad is gewogen op de kenmerken geslacht, leeftijd en wijk.
7
