Lekker vandichtbij Over ons fundament van duurzaam ondernemen
- Inhoud -
-3-
Voorwoord 5 Over HAK Lekker van dichtbij
6
Sterke wortels
8
Verwerving Telen volgens Veldleeuwerik-methode 10 HAK-waardig:
Inhoud
alleen de allerlekkerste groenten
12
Investeren in sterke rassen
14
Verwerking Duurzame verwerking
16
Betrokken bij onze medewerkers
18
Groente en fruit: de basis van een gezond voedingspatroon Ambassadeur voor groente en fruit van eigen bodem
20
Net zo gezond en lekker als vers
22
HAK in de maatschappij Vaste partner van Voedselbanken Nederland
24
Een toekomst zonder honger
26
- Voorwoord -
-5-
In 1977 vierde HAK haar 25-jarig bedrijfsjubileum. Moeder Hak schreef een brief omdat zij vanwege haar leeftijd niet bij het jubileumfeest aanwezig kon zijn. In de brief keek zij terug op een kwarteeuw ondernemen. Zij constateerde dat er niet alleen ‘dag en nacht werd gewerkt aan een product dat gewild was en in de smaak viel’, maar óók dat het succes van HAK voortkwam uit ‘leven uit afhankelijkheid’. Destijds had nog niemand gehoord van begrippen als ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ en ‘duurzaamheid’. En toch is dat precies wat moeder Hak bedoelde met ‘leven uit afhankelijkheid’. Het succes van het familiebedrijf HAK was én is namelijk gebaseerd op een wederkerige relatie met de natuur en de mensen daarin. Ofwel: we zaaien, telen, oogsten en verwerken onze groente en ons fruit zoveel mogelijk lokaal met respect voor mens en milieu. Ook vandaag geldt voor ons dat duurzaamheid geen doel op zichzelf is, maar een middel om de grond
Leven uit afhankelijkheid
van de teeltgebieden én dit ruim zestig jaar oude, oer-Hollandse bedrijf op een goede en gezonde manier door te geven aan de volgende generaties. Dat is ons bestaansrecht. Met die consequente manier van werken geven we hier, in een straal van 125 kilometer rondom Giessen, letterlijk invulling aan het begrip ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’. Door zorg te dragen voor het land en onze telers. Door stap voor stap onze productieprocessen te verbeteren zodat er minder energie en water nodig is. Door alleen de beste groenten te verwerken en gezonde maar vooral heel lekkere producten te maken, die de spil vormen van een verantwoorde maaltijd bij 55 miljoen consumenten in de Benelux en het westen van Duitsland. En, tot slot, door als grootste groentemerk van de Benelux onze verantwoordelijkheid te nemen voor het stimuleren van de groente- en fruitconsumptie in het algemeen. Dat zijn wij. Dat is HAK. Timo Hoogeboom Algemeen directeur HAK
- Over HAK -
-7-
HAK produceert al decennia de lekkerste vers verwerkte groenten. Puur, voedzaam en uit onze eigen streek: vrijwel al onze groenten worden in een straal van 125 kilometer rondom Giessen geteeld. De rodekool groeit bijvoorbeeld op nog geen tien kilometer van onze fabriek. Onze sperziebonen oogsten we in NoordBrabant en de bruine bonen komen uit Zeeland. We willen onze oogstproducten per se van dichtbij halen, want dan weten we niet alleen zeker dat ze de juiste aandacht krijgen; ze smaken dan ook het beste en behouden het meest hun voedingswaarde. En dat proeft de consument. Bij HAK zijn we trots op onze binding met de natuur, met het Hollandse (platte)land, en op het leven in afhankelijkheid van de aarde waarop onze producten groeien. Dat is ons fundament van duurzaam produceren.
Lekker vandichtbij
- Over HAK -
-9-
HAK heeft sterke wortels, die teruggaan tot 1925. In dat jaar startte de ondernemende familie Hak haar handel in groenten en aardappelen. Vanaf dag één stond kwaliteit hoog in het vaandel. De eerste reclameslogan luidde niet voor niets: ‘Wie altijd koopt de beste waeren, zal sich veel zorch en kommer sparen’. In de jaren na de oorlog schafte de familie Hak als eerste in de regio machines aan om op grotere schaal verduurzaamde groenten en vruchten te kunnen produceren. Dat groeide in 1952 uit tot de eerste conservenfabriek in Giessen. Vanaf 1964 ging het bedrijf volledig over op het verpakken in de voor HAK zo kenmerkende glazen potten. Zo konden consumenten met eigen ogen zien dat ze kwaliteitsgroenten en -fruit kochten. En dat kunnen ze tot op de dag van vandaag.
Sterke wortels
- Verwerving -
- 11 -
HAK werkt met de seizoenen. In het jaargetijde dat de groenten vers van het land komen, gaan ze bij ons de pot in. Voor zomergroenten als doperwten geldt dat ze binnen vijf uur (!) na de oogst worden verwerkt om een optimale smaak, kwaliteit en voedingswaarde te garanderen. De groenten laten we telen bij een aantal gespecialiseerde telers in Nederland, die samen goed zijn voor zo’n 10.000 hectare. Ons streven is om zo veel mogelijk van deze telers te laten werken in opdracht van HAK volgens de zogeheten ‘Veldleeuwerikmethode’. De kern hiervan is dat iedere akkerbouwer, ondersteund door enkele collega’s, een eigen duur-
Telen volgens veldleeuwerik methode
zaamheidsplan schrijft en uitvoert. Door ervaring en kennisuitwisseling zijn de akkerbouwers in staat om een steeds grotere bijdrage aan duurzaamheid te leveren. We ondersteunen onze telers bovendien permanent, onder meer met het uitvoeren van het zaaischema. Soms werkt het weer niet mee en moet de teler uitwijken naar andere rassen of andere gronden om de groenten toch op tijd bij ons te krijgen. Bij al die keuzes heeft HAK een belangrijke stem: wij weten immers het beste wat de consument lekker vindt.
- Verwerving -
- 13 -
Niet alle groenten en fruit zijn ‘HAK-waardig’. Om smaak en kwaliteit jaar in,
HAK-waardig: alleen de allerlekkerste groenten
jaar uit te kunnen garanderen hebben we een zeer intensief kwaliteitsproces ontwikkeld ‘van het zaadje tot het bord’. Elke stap in de productieketen wordt continu gemonitord en moet voldoen aan onze hoge kwaliteitseisen. Maar ‘HAK-waardig’ gaat óók over lekker. We doen er dan ook alles aan om onze groenten zo smakelijk mogelijk te bereiden. Dat begint al met de selectie van het juiste zaaizaad en het bepalen van het perfecte oogstmoment. Maar ook bij het verwerken en bereiden op basis van een eigen receptuur geeft smaak de doorslag. Tijdens de bereiding voegen we bijvoorbeeld een beetje stroop toe aan onze bruine bonen en appeltjes aan onze rodekool. Van iedere batch wordt een monster geproefd door onze eigen, in huis opgeleide fijnproevers. Pas als zij zeggen: ‘Dit is HAK-waardig’, mag het product door naar de winkels.
- Verwerving -
- 15 -
HAK vraagt van haar leveranciers standaard een voedselveiligheidscertificaat en een teeltoverzicht. Daarin staat elke teeltstap beschreven, van zaaien tot oogsten. Bovendien werken onze telers met minimale hoeveelheden gewasbeschermingsmiddelen. HAK loopt daarmee voorop in de commerciële landbouw. Daarnaast werken we samen met de zaaizaadleveranciers om de kwaliteit van het zaad te verbeteren en nieuwe rassen te ontwikkelen. Alleen door veredeling kunnen er nieuwe rassen met betere eigenschappen komen: bijvoorbeeld voller van smaak, of minder kwetsbaar. Samen met telers in Zeeland en een zaaizaadleverancier ontwikkelden we bijvoorbeeld een nieuw, smaakvoller ras bruine bonen. En op dit moment onderzoeken we of we worteltjes kunnen telen die na bereiding een fijne knapperige ‘bite’ houden.
Investeren in sterke rassen
- Verwerking -
Duurzame verwerking
- 17 -
Bij de verwerking van groenten wordt veel energie en water gebruikt. Wie duurzaam wil werken moet hier dus slim mee omgaan. HAK doet dit bijvoorbeeld door de warmte die vrijkomt in het kookproces opnieuw te gebruiken. Door koelwater niet te lozen op het riool, maar te hergebruiken. En door machines en transportbanden zo af te stellen dat er zo weinig mogelijk verliezen ontstaan. Verder doen we er alles aan om onze afvalstromen te scheiden en zo om te zetten in reststromen die elders weer als grondstofstroom gebruikt kunnen worden. HAK brengt haar reststromenproductie maandelijks in kaart, net als het verbruik van gas, elektriciteit en water. Op basis hiervan berekenen we onze ‘footprint’, ofwel de totale milieubelasting. En als organisatie vinden we het een uitdaging om die footprint ieder jaar weer een stukje te verbeteren.
- Verwerking -
- 19 -
Duurzaam ondernemen betekent ook verantwoord omgaan met je medewerkers. HAK heeft nog veel kenmerken van het oorspronkelijke familiebedrijf: er is sprake van grote onderlinge betrokkenheid en veel medewerkers werken met veel plezier al tientallen jaren voor ons bedrijf. Investeren in mensen zit in het DNA van de onderneming. Het is de enige manier om kwaliteit en veiligheid op de werkvloer te borgen én om steeds weer stappen te zetten op het terrein van verduurzaming. Want veel goede ideeën komen juist van mensen op de werkvloer. Zo bedachten onze medewerkers dat het meerdere keren per dag wegspuiten van groenteresten op de vloer wel heel erg veel water kostte. Ze besloten daarop groenteafval eenvoudigweg met een vloertrekker en een schep in een afvalbak te verzamelen. Resultaat: niet alleen minder waterverbruik, maar ook veel minder belasting voor de afvalwaterzuivering. Het lijken eenvoudige zaken, maar ze illustreren dat het elimineren van verspilling door de hele keten letterlijk en figuurlijk in onze wortels zit.
Betrokken bij onze medewerkers
- Groente en fruit: de basis van een gezond voedingspatroon -
- 21 -
Uit tal van internationale onderzoeken is gebleken dat de consumptie van veel groente en fruit van cruciaal belang is voor een gezond en fit leven. De Gezondheidsraad adviseert dan ook minimaal twee stuks fruit en twee ons (bereide) groente per dag. Echter, hooguit vijf procent van de bevolking houdt zich aan dit advies. Wij doen continu onderzoek naar de drijfveren en barrières van groenteen fruitconsumptie. Onze missie is om groente lekkerder te maken en consumenten te inspireren om meer groenten te eten. Er is dus nog een wereld te winnen. Als grootste groentemerk van de Benelux en vierde Nederlandse voedingsmerk zien wij hier een belangrijke rol voor ons weggelegd. We zien onszelf als een echte ambassadeur voor groente en fruit van eigen bodem en maken ons in toenemende mate sterk voor méér groente bij de maaltijd, onder meer met onze campagne ‘Woensdag HAKdag’. Een lekkere maaltijd begint wat ons betreft bij de groente als hoofdrolspeler. En dankzij ons uitgebreide assortiment kunnen consumenten het hele jaar door zonder veel moeite een heerlijke maaltijd op tafel zetten met echte Hollandse groente als basis.
Ambassadeur voor groente en fruit van eigen bodem
- Groente en fruit: de basis van een gezond voedingspatroon -
Net zo gezond en lekker als vers
- 23 -
Ons ‘weckproces’, waarbij wij op traditionele manier zonder conserveringsmiddelen de verse groenten met water onder hoge druk verhitten, is inmiddels zo ver doorontwikkeld dat er nauwelijks sprake is van verlies van vitamines. Vers verwerkte groenten van HAK zijn dan ook net zo gezond als verse groenten, en zelfs gezonder dan verse groenten die pas drie tot vier dagen na het oogsten in de koelkast belanden. Onze groenten in de pot worden op het goede moment geoogst en direct verwerkt, waardoor de voedingsstoffen optimaal behouden blijven. Ook in termen van duurzaamheid scoort wecken van groenten goed, want jaarlijks worden grote hoeveelheden verse groenten en fruit weggegooid omdat ze over de houdbaarheidsdatum zijn, of omdat ze te lang of verkeerd bewaard zijn. En ook al gaat het inmiddels wat beter, supermarkten halen jaarlijks nog steeds voor vele honderden miljoenen aan onverkochte versproducten uit de schappen. Groente en fruit in de pot is daarentegen lang houdbaar zonder kwaliteitsverlies.
- HAK in de maatschappij -
Vaste partner van Voedselbanken Nederland
- 25 -
HAK is sterk betrokken bij de maatschappij. Zo zijn we al enkele jaren vaste leverancier van Voedselbanken Nederland en leverden we onlangs het 2,5 miljoenste potje groente aan deze organisatie. Ruim 35.000 gezinnen rekenen inmiddels op onze groenten en fruit als bijdrage aan de dagelijkse warme maaltijd. HAK ondersteunt met de structurele levering van groenten en fruit niet alleen de doelstelling van Voedselbanken Nederland, maar draagt ook bij aan het beperken van de verspilling van voedingswaren. Het past namelijk niet bij HAK om groenten weg te gooien. Potjes met sperziebonen, appelmoes en bietjes die niet verkoopbaar zijn onder het HAK-merk (bijvoorbeeld omdat er een deukje in het deksel zit) dragen zo bij aan de basisbehoeften van mensen die het tijdelijk hard nodig hebben.
- HAK in de maatschappij -
- 27 -
Een toekomst zonder honger Jong geleerd is oud gedaan. Daarom is HAK partner in een bijzonder project op zes basisscholen in de gemeente Woudrichem: Expeditie Lekker Fit! Samen met andere partijen zoals de gemeente Woudrichem en GGD West-Brabant leren we kinderen op de basisschool op een leuke manier alles over een gezonde leefstijl. En omdat de wereld niet ophoudt aan de Nederlandse grens dragen we ook ieder jaar bij aan The Hunger Project Nederland. Dit is onderdeel van een internationale non-profitorganisatie die zich inzet voor een duurzaam einde aan chronische honger wereldwijd. In twaalf ontwikkelingslanden in Afrika, Zuid-Azië en Latijns-Amerika ondersteunt The Hunger Project mensen om op eigen kracht een toekomst op te bouwen zonder honger.
