L efkas L Lekker luieren op
tekst Fabian Takx fotografie James Stokes
27 Joie de Vivre
A
De dichteres Sappho wierp zich hier uit liefdesverdriet van de rotsen, maar de meeste toeristen komen naar Lefkas voor de rust. Hier vind je de mooiste stranden van de Middellandse Zee, je kunt wandelen in de groene bergen, en ’s avonds een vers gegrild visje eten in een haventje bij kaarslicht.
‘De boeren snoeien de olijfbomen niet, ze hangen er gewoon netten onder en wachten tot de oogst er vanzelf uitvalt’
w
Joie de Vivre
28
w
lleen al het bescheiden vliegveld van Preveza, de toegangspoort tot Lefkas op het vasteland, maakt een tomeloos enthousiasme los in Yannis Psomakis. ‘De landingsbaan is 2,8 kilometer lang, met alleen vlak land eromheen en de zee aan beide uiteinden!’ De snorpunten van ‘onze man’ in Lefkas trillen van opwinding. ‘Nergens in Griekenland vind je zo’n veilige landingsbaan!’ Yannis weet veel, erg veel, en dat zullen wij weten ook. Gesticulerend en rokend als een octopus komt de agent van vele reisorganisaties op Lefkas in eerste instantie over als het tegendeel van zijn motto: relax! Overal heeft hij een mening over. Maar van binnen heerst vrede. Deep down is deze man een stoïcijn die zich alleen nog laat raken door echte calamiteiten. Voor de rust, de natuur en de zuivere lucht is de 50-jarige Griek teruggekomen naar het Ionische eiland, westelijk van het Griekse vasteland waarmee het via een lange brug verbonden is. Op zijn zeventiende vertrok hij naar Athene om te gaan studeren, zoals de meeste jongeren. ‘Op Lefkas is nu 95% van de jongeren hoger opgeleid’, houdt hij vol. Dat is overigens niet direct te zien. De jongeren op hun scooters zien er casual hip uit, maar ogenschijnlijk niet geleerder dan elders. Na zijn studie kwam Yannis terug, als Odysseus naar Ithaka. Alleen nam hij zijn eigen Penelope mee uit Athene: de klassieke schoonheid Dora met wie hij zijn eigen toeristische agentschap begon in Nidri, aan de oostkant van het eiland. Hun twee mooie dochters studeren nu ook in Athene. Slow life is bij wijze van spreken op dit eiland uitgevonden. Zo worden de metershoge olijfbomen volgens Yannis aan de nukken van de natuur overgelaten. ‘De boeren snoeien ze niet, zoals in Italië’, zegt hij waarderend. ‘Ze hangen er gewoon netten onder en wachten tot de oogst er vanzelf uitvalt.’ Lyrisch vertelt hij hoe Bill Gates eens met zijn jacht aanlegde en bij Yannis aanklopte omdat hij een paar sirtakispelers nodig had. Hij had er tienduizend dollar voor over als ze een uurtje kwamen tokkelen, maar de mannen die Yannis had opgespoord, weigerden beslist. Met de klok mee: kinderen in de ‘Er komt vanmiddag een heel lekkere retsina hoofdstad Lefkada; cocktails bij binnen, die wil ik absoluut proeven,’ zei een het zwembad; uitzicht over de baai van Nidri. van hen. Bill kon zijn geld houden.
Wat zouden ze er ook mee moeten? Alles wat ze begeerden, hadden ze al: goed eten en drinken, een dak boven hun hoofd, de zee, de zon en de prachtige natuur.
Voorbeeldig verbouwde huisjes Na een Griekse salade, gevolgd door een seafood platter met calamaris, rode poon, gegrilde sardines en nog wat losse visjes, overgoten met de plaatselijke ‘Land of Lefkas’-witte wijn (sommigen schrijven het eiland met een v, anderen met een f), gaan we naar Katouna: een erg mooi dorpje in de bergen dat voor zestig procent wordt bewoond door Nederlanders. Dat beweert Yannis tenminste. Maar daar merk je niets van in Pavezzo, een van de vijf onderkomens van Eliza was here op Lefkas. Deze Nederlandse reisorganisatie zoekt naar charmante, kleinschalige accomodaties ‘ver van de gebaande paden’; vandaar dat ze standaard een huurauto meeleveren, anders kun je er soms nauwelijks komen. Onze gastheer die luistert naar de fraaie naam Apostolos leidt ons kirrend rond door het country retreat, een harmonieus ensemble van voorbeeldig verbouwde boerenhuisjes van natuursteen, sommige met jacuzzi en mini-zwembad. Daarna volgen in het restaurant de nodige mezzedes – Griekse tapas – uiteraard weer met wijn en dit keer voorafgegaan door ouzo, de Griekse pastis. Yannis blijkt zich nu ook kwaad te kunnen maken over internationale politiek. Herhaaldelijk legt hij een arm om onze schouder om ons te overtuigen van het >
29 Joie de Vivre
Op Lefkas heerst het goede leven. Een enkeling gaat pro forma nog uit vissen, verbouwt wijn of draait Lefkas - worst
w
feit dat Turkije eigenlijk niet bestaat en Macedonië een deel van Griekenland is. Ja, op Lefkas heerst het goede leven. Een enkeling gaat pro forma nog uit vissen, verbouwt wijn of draait de beroemde lokale Lefkas-worst, maar de meesten van de dertigduizend Lefkadianen lijken gewoon op toeristen te wachten. In het voorjaar zien we er een paar langs de zeilboten en motorbootjes slenteren in het haventje van Nidri, in korte broek en met de camera op de buik. In het rustieke interieur van de uitspanning Notos kwelen twee parkieten terwijl de eigenaar tegen de slaap vecht aan een van zijn houten tafeltjes en op het zonovergoten strandje daarvoor spelen kleine kinderen.
Onassis We hebben een prachtig uitzicht op de eilandjes voor de kust en de bergen op het vasteland. Voor ons ligt Madouri, waar de dichter Aristotelis Valaoritis in de 19de eeuw woonde in zijn pastelgele villa. In zijn gedichten spreekt een golf een rots toe: ‘Toen ik bescheiden, lief en bruingeslagen jouw geknechte voeten waste en likte, keek jij hooghartig op mij neer en schreeuwde je verachting uit over mijn schamel sproeisel.’ Maar hij maakte zich ook sterk voor een onafhankelijk Griekenland. Zijn kleinzoon Nanos Valaoritis is een al even gerenommeerde dichter. Achter Madouri ligt Skorpios, eigendom van een andere Aristoteles: Onassis, de multimiljonair die Jackie Kennedy naar zijn eiland wist te lokken. Van jetset is in Lefkas verder niets, maar dan ook niets te bespeuren. Het is hier geen Mykonos, Corfu of Santorini. Lefkas is een eiland dat het sleetse predicaat ‘ongerept’ ten volle verdient. Volgens Yannis komt dat door de mentaliteit van de bewoners, die niet willen worden overspoeld Links: de steven van de Odysseia. door nieuwerwetsigheden als een party scene Boven: lokale specialiteiten in de of tien verdiepingen hoge betonkolossen. Ze haven van Vassiliki.
Joie de Vivre
30
doen er alles aan om het massatoerisme in te dammen. ‘Je mag in Lefkas niet hoger bouwen dan zevenenhalve meter, inclusief het dak’, vertelt hij. ‘Het uitzicht is te mooi om te bederven. Daarom heb je hier ook geen grote hotelketens.’ In Nidri schepen we ons in op de boot van kapitein Christos. Hij heeft in een schoolschriftje de geschiedenis van zijn held Onassis genoteerd. Hoe de jonge Aristoteles met maar 150 dollar op zak aankwam in Buenos Aires en zich daar opwerkte tot miljonair, en later Jackie schaakte die naakt zwom in de baai van Skorpios. Tot genoegen van de paparazzi. De boot legt aan aan de zuidkant van het eiland waar twintig personeelsleden van Onassis nog steeds permanent wonen. Een dikke laag bamboe maakt het ongewenst bezoek onmogelijk verder te komen dan het heerlijke strandje, waar we van de boot springen en duiken in het onwaarschijnlijk heldere water. Trots laat de kapitein een fotoalbum zien van de villa, de tennisbaan en alle personeelsverblijven waar hij zijn vrouw maar voor kon fotograferen. Van jaloezie is niets te bespeuren, hij straalt eerder trots uit op wat Onassis heeft bereikt. >
31 Joie de Vivre
’Blauw is de kleur van de Egeïsche eilanden. Hier is alles geel, wit of rood’
w
Lefkas heeft alles van het traditionele Griekenland zoals we dat kennen – ezeltjes, feta, oude vrouwtjes – behalve één ding: het blauw. ‘Dat is de kleur van de Egeïsche eilanden’, zegt Yannis minachtend. ‘Hier is alles geel, wit of rood. Blauw hebben we al genoeg’, en hij wijst naar de zee en de hemel. Het eiland is niet groot: de omtrek is 117 kilometer, alle grillige inhammen meegerekend. We ontdekken dat de wegen wel geasfalteerd zijn, maar soms ook nogal geaccidenteerd en smal, vooral op weg naar het zuidelijkste puntje Lefkatas. Vanaf deze smalle reep rots, tientallen meters hoog, storttte de dichteres Sappho zich naar beneden toen ze haar geliefde Phaon niet kon krijgen. Er schijnen nog steeds geregeld mensen naar beneden te springen om te kijken of er wel toekomst zit in hun relatie. De tempel van Apollo die er stond, zou zijn gebouwd door een gezel van Odysseus, maar nu resteert alleen een oude vuurtoren. Het uitzicht over zee en de vage contouren van de eilanden is ongelooflijk mooi. Je zou niet zeggen dat hier in de oudheid mensenoffers zijn gebracht.
Morgen weer een dag Op de terugweg strijken we neer op het mooiste strand van het eiland, Porto Katsiki. Volgens een enquête heeft Lefkas de mooiste stranden van de Middellandse Zee. In dat geval is Porto Katsiki het allermooiste. Noordelijker aan de ruige westkust ligt Kathisma, een favoriet strand om loungend in de schaduw van een reusachtige parasol naar de glinsterende zee te kijken. Lefkada, de hoofdstad, ligt in het uiterste noorden, aan een lagune die wordt bekroond door een Venetiaans fort. Hier verbleven vele heersers, van de Macedoniërs Boven: een lokatie van Eliza was here. tot de Italianen en de Fransen, de Turken, de Rechterpagina met de klok mee: Porto Russisch-Turken en de Engelsen. Tot GriekenKatsiki; uitzicht op Skorpios; de rode land in 1864 onafhankelijk werd. ‘lampenpoetser’ (Callistemon).
Joie de Vivre
32
Steegjes met charmante oude huisjes met bloemen aan de gevel, een gezellig stadsplein en een Venetiaans kerkje, dan heb je het hier aan bezienswaardigheden gehad. Tempels of muurschilderingen moet je elders bezoeken. Waarschijnlijk namen zelfs de oude Grieken die op Lefkas woonden niet de moeite om ze te bouwen. Ook toen was ‘morgen weer een dag’ waarschijnlijk al het motto op Lefkas. Zelf wonen we tijdelijk in Monodentri, een van de andere accomodaties van Eliza. Zwembad, huisje, lekker ver van alles in de natuur en toch niet ver van Vassiliki. ’s Avonds eten we in het haventje van dat plaatsje, waar de terrasoverkapping om bomen is gespannen en tl-licht goed genoeg is. De verse vangst van de dag mag je zelf uit de vitrine kiezen, en de sfeer is uitstekend. En natuurlijk drinken we witte Land of Lefkas. Die middag hebben we een bezoek gebracht aan de wijnboerderij – tussen Nidri en Vassiliki – waar vier mooie, fruitige wijnen van deze naam worden gemaakt. Er is ook een oude olijfoliepers te zien, maar die wordt niet meer gebruikt. Te veel gedoe. • Met dank aan Eliza was here.
T
ips & adressen
• Op www.elizawashere.nl vind je vijf accommodaties op Lefkas, allemaal met een eigen karakter.
• Transavia vliegt tweemaal per week op Preveza, www.transavia.com.
• Het reisagentschap van Yannis en Dora Karra-Psomakis heet Reflections,
www.reflections-travel.com.
• De Odysseia is een van de schepen in de haven van Nidri die day cruises organiseert, de kapitein heet Ktenas Verasimos, mobiel +30 06 932310975.
Eten & drinken
• Voor Lefkada (de hoofdstad) ligt een lagune (zeer interessant voor vogelliefhebbers) waaromheen een 7,5 kilometer lang zandstrand loopt, Agios Nikitas. Aan de stadskant wemelt het daar van de taverna’s, maar ook bij de jachthaven (met plaats voor 600 schepen) zijn veel restaurantjes en barretjes te vinden. Bij Café-Bar Boschetto in de haven van Lefkada hebben ze uitstekende cocktails en een goede clubsandwich,
www.myspace.com/boschettocafe.
• Op het strand van Kathisma vind je Copla Beach Bar (copla betekent ‘wrakhout’), een aangename loungebar met reusachtige parasols en veel tamelijk hip volk waar je de mooiste
zonsondergang van Lefkas kunt zien,
www.copla.gr. • In de jachthaven van Lefkada liggen zo’n duizend zeilschepen en jachten. Een leuk café bij de jachthaven van Lefkada is Cafézinho, 14 Golemi Street, tel. +30 2 645022965. • Beach-café/bar Notos, Nidri, Lefkada, tel. +30 2 645092338.
niet missen • Lefkas heeft twee ideale surfstranden: Vassiliki en Ai Yiannis bij Lefkada. Op dat laatste strand wordt veel gekitesurft. Bij Kathisma kunnen paragliders hun hart ophalen. • De Land of Lefkas-wijn is te proeven op het gelijknamige wijngoed tussen Nidri en Vassiliki (8 kilometer van Nidri). Openingstijden: mei - juni van 10 - 15 uur, en van juli tot 15 september van 10 - 21 uur. Tel +30 2 6455039139,
www.lefkaditikigi.gr. • Vanuit Nidri kun je om de twee uur met de veerboot naar Meganisi, wat ‘groot eiland’ betekent, maar dat toch slechts 24 vierkante kilometer meet. Veel natuurschoon, en je kunt er ook overnachten. Volgens de overlevering heeft Odysseus hier de cycloop in een grot blind gemaakt,
Zie www.meganisi.gr.
w Joie de Vivre
34
35 Joie de Vivre
