Wanneer je de krant openslaat, open je een deur naar de wereld. Elke dag opnieuw vind je er honderden boeiende en verrassende verhalen. Een groot boek eigenlijk, waarin je zelf naar hartelust kan kiezen welke hoofdstukken je leest en welke niet.
LEKKER KRANTERIG!
4
ECOWIJZER
8
S(UP)PORTER TER PLAATSE
11
KUNST OF KITSCH?
15
MIJN STEM TELT!
18
TIEN VOOR TAAL!
22
IK MAAK ER WERK VAN!
26
GEZOND VERSTAND
29
EUROVISIE
33
En lees je de krant, dan weet je wat er gebeurde in je eigen gemeente of stad, in je streek, je land en de wereld. En wat er nog te gebeuren staat. Wie de krant leest, is dus altijd bij de tijd. Kortom, iemand met gezond verstand leest de krant. Geert Bourgeois Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme
Dag lezer! Ik ben erg blij jullie hier via het project Kranten in de Klas (KiK) te mogen verwelkomen in deze werkkrant. Ze biedt jullie ruimschoots de kans om een duik te nemen in de Vlaamse kranten. En om meteen eens flink jullie gedacht te zeggen. Niet alleen over de gazet die je misschien al kent van thuis, maar ook over alle andere Vlaamse dagbladen. Ik ben ervan overtuigd dat ook de persmensen zelf daar veel zullen aan hebben en dat zij dank zij jullie opmerkingen en kritiek in de toekomst kranten zullen maken die nog meer bij jullie in de smaak vallen. Vlieg er dus maar in. Want: een geïnformeerd mens is er twee waard! Frank Vandenbroucke Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming
2
Beste leerling, Via het project Kranten in de Klas of kortweg KiK kun je op een creatieve en kritische manier kennis maken met alle Vlaamse kranten. Twee weken lang wordt je krant op school bezorgd. En ja hoor, kranten lezen kun je overal, dus neem gerust je eigen krant mee naar huis. Dat wordt dubbel leesplezier! Deze werkkrant neemt je mee op een ware ontdekkingstocht en je zal zien dat kranten lezen niet alleen nuttig, maar ook cool is! Bepaal samen met je leerkracht aan welke opdrachten jij zal werken. De verschillende kranten organiseren voor jou ook een aantal onvergetelijke acties. Kijk in de onderstaande tabel of er een actie bijzit die jij leuk vindt en vraag aan je leerkracht of jouw klas kan deelnemen… Veel succes! Het KiK-team
Individuele krantenacties DE MORGEN DE STANDAARD
>Chatten met je favoriete journalist >Bezoek aan de krant >Fotowedstrijd: kijk naar mij!
DE TIJD GAZET VAN ANTWERPEN
>Jij als krantenadviseur >Bezoek van een journalist aan de klas >Bezoek aan de krant
HET BELANG VAN LIMBURG
>Bezoek van een journalist aan de klas >Bezoek aan de krant
HET LAATSTE NIEUWS
>Brief aan de redactie >Bezoek aan de krant
HET NIEUWSBLAD
>Journalist voor één dag
HET VOLK
>Journalist voor één dag
3
1
De krant zit elke dag boordevol nieuws en boeiende weetjes. Maar hoe lees je het best de krant? Zoek samen met je groep minstens 5 tips die jullie kunnen geven aan nieuwe krantenlezers (vb. Kijk naar de voorpagina wanneer je de hoofdpunten uit het nieuws wilt lezen).
Jullie tips! 1 2 3 4 5
Test jullie tips uit en beantwoord de onderstaande vragen met een zelfgekozen krant.
Krantentitel Datum van de krant .. / .. /....
a.
Thomas wil morgen met zijn vrienden gaan zwemmen naar het openluchtzwembad. Leg met het weerbericht uit waarom je dit (g)een goed idee vindt.
emaakte over jullie zelfg en ed vr te e Zijn julli iet? Waarom wel/n b.
tips?
Wat is volgens de redactie het belangrijkste hoofdpunt uit het nieuws van vandaag. Hoe zie je dat?
Zou je voor hetzelfde artikel gekozen hebben? Waarom wel/niet?
c.
Welke sporten kun je in de krant terugvinden? Naar welk sportartikel gaat je voorkeur uit? Waarom?
d.
Laura kreeg voor haar verjaardag een bioscoopkaartje. Ze wil graag weten welke films zij volgend weekend kan bekijken. Kun je haar verder helpen?
ewillen verand tueel nog tips en ev e lli ju n Zoude ke? ren? Zo ja, wel
4
2
Er zijn drie types van kranten, kun je ze onderscheiden en benoemen? Verbind de onderstaande krantentitels uit de linkerkolom met de overeenkomstige gevonden krantentypes in de rechterkolom.
Krantentitel De Morgen De Standaard De Tijd Gazet van Antwerpen Het Belang van Limburg Het Laatste Nieuws Het Nieuwsblad Het Volk
Krantentype O O O O O O O O
O Type A: O Type B: O Type C:
Vorm drie grote groepen. Elke groep onderzoekt een verschillend krantentype. Bespreek de onderstaande thema’s. Je hoeft alleen de kolom in te vullen met jouw type van krant.
Type A:
Je wint met je klas een abonnement op een krant naar keuze binnen het uitgewerkte krantentype. Welke krant zou je kiezen en waarom?
Opmaak
Aantal onderwerpen voorpagina
Soort nieuws
Taalgebruik
Inspanning voor de lezer
Zouden je klasgenoten de krant willen lezen die jij hebt gekozen? Waarom wel/niet?
Type B: Opmaak
Aantal onderwerpen voorpagina
Soort nieuws
Taalgebruik
Stel nieuwe groepjes samen en zorg ervoor dat in elk nieuw groepje vertegenwoordigers zitten van de drie verschillende krantentypes. Wissel de opgedane ervaringen uit en vul de overige kolommen van de bovenstaande tabel aan. Zien jullie verschillen of gelijkenissen?
Inspanning voor de lezer
Type C: Opmaak
Aantal onderwerpen voorpagina
rsoonlijke ant gaat je pe Naar welke kr waarom? voorkeur uit en
Soort nieuws
Taalgebruik
Inspanning voor de lezer 5
3
Vorm met enkele klasgenoten een redactieploeg en maak een eigen krant op basis van bestaande krantenartikels uit de verschillende kranten. Deze krant moet de belangrijkste nieuwsfeiten van de afgelopen week bevatten. Je behandelt natuurlijk naast de voorpagina en de achterpagina ook de belangrijkste rubrieken (binnenland - buitenland - regio - sport). De krant moet er zo echt mogelijk uitzien!
Bedenk een eigen krantentitel.
Maak van je krant een origineel radiojournaal (max. 3 min.). Herschrijf de oorspronkelijke teksten tot echte radiotaal. Vergeet de jingle, het weerbericht en de hoofdpunten niet. Presenteer nadien je radiojournaal aan je klasgenoten. Wat vonden zij goed/minder goed en waarom?
Beschrijf bondig het lezerspubliek.
Positieve commentaar
Negatieve commentaar
4
Wat kan er volgens jou technisch gezien nog verbeterd worden aan een krant? Hoe moet dat gebeuren?
Welke kennis en vaardigheden komen er te pas in het productieproces van een krant?
jou over ant er volgens Hoe zal een kr 25 jaar uitzien?
Kun je de technische evolutie van een krant opzoeken van vroeger tot nu?
1
4
6
Horizontaal
2
1. 2. 3. 4. 5.
3 3
4
5 2 6
5
7
Met ‘dateline’ bedoelt men de nieuwsbron, met … de auteur van het artikel. Stuk geschreven voor een krant. Krantenpagina waarop de redactie het belangrijkste nieuws van de dag vermeldt. Een gesprek met vragen en antwoorden. Synoniem voor verslag: uitspraken worden overgenomen, mensen worden in beeld gebracht en de sfeer wordt weergegeven. 6. Het belangrijkste artikel volgens de redactie op de voorpagina. 7. Aantal in elkaar gevouwen vellen als deel van een krant. Bundelt artikels over hetzelfde onderwerp. 8. Stukje tekst waarin de journalist zijn mening over een actueel thema geeft. Heeft meestal een vaste plaats in de krant. 9. Getekende voorstelling van gegevens. 10. Grote letters boven een artikel die de kern bevatten. Trekt de aandacht van de lezer. 11. Wisselpagina’s om per regio een ‘eigen’ krant te maken. 12. De … staat bovenaan de voorpagina. Verticaal
8
9 10 11 12
5
Vind je weg in de krant en ontdek de typische krantentaal. Vul samen met je buur het onderstaande kruiswoordraadsel in en word een echte krantenexpert. Je leerkracht kan je helpen met de ontbrekende woorden.
1
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Synoniem voor spotprent. Uitleg bij een foto. Als je je auto wil verkopen dan kun je een … plaatsen in de krant. Samenvattende eerste alinea van een artikel, wordt meestal iets groter of in vette letters geschreven. Verschijnen telkens op dezelfde plaats in de krant en bevatten krantenartikels van dezelfde aard. Een advertentie of een bericht dat als paginavulling wordt gebruikt.
6
Neem een krant en benoem aan de hand van de woorden uit het kruiswoordraadsel de verschillende onderdelen.
Krantentitel Datum van de krant
.. / .. /....
6
De hoofdredacteur van de krant heeft je redactieploeg gevraagd een krantenartikel te schrijven over een vraag met betrekking tot een zelfgekozen onderwerp. Gebruik de kranten als onderzoeksmateriaal.
Wat wil je verder onderzoeken?
Op welke vragen wil je een antwoord krijgen?
Welke kranten heb je bij je onderzoek gebruikt?
Heb je daarnaast nog andere bronnen (internet, TV, bib,…) geraadpleegd? Zo ja, welke?
Enkele tips! Is de verzamelde informatie volgens jou betrouwbaar? Waarom wel/niet?
Tot welke resultaten ben je gekomen? Wat is je besluit?
p
Schrijf met de verzamelde informatie een krantenartikel. Zorg ervoor dat dit artikel voldoet aan de kneepjes van het vak!
Hoe schrijf je een goed krantenartikel/persbericht?
_
Een krantenkop moet goed leesbaar zijn: hij bevat geen leestekens, is meestal positief en in de tegenwoordige tijd en bevat zelden voegwoorden en voorzetsels.
_
Een krantenkop moet opvallen, bevat de essentie van het nieuws en motiveert de lezer om verder te lezen.
_
Gebruik bij lange artikels ook onder- en tussenkoppen (meer structuur).
_
De lead geeft een korte samenvatting van het artikel en geeft een antwoord op de 5 W-vragen: ‘Wat’, ‘Waar’, ‘Wanneer’, ‘Wie’ en ‘Waarom’. Eventueel kun je ‘Hoe’ eraan toevoegen.
_
De inhoud van het artikel bevat de verder uitgewerkte informatie.
_
Gebruik een bestaand krantenartikel als voorbeeld.
Evalueer samen met je redactieploeg het zelfgemaakte artikel en de manier waarop dit artikel tot stand gekomen is. Waar ben je trots op en wat kan eventueel de volgende keer beter? Sterke punten
Werkpunten
7
1
Organiseer een milieuwedstrijd in groepjes! Verzamel een week lang uit de verschillende kranten artikels over milieuvriendelijke initiatieven. Knip ze uit en plak ze op een werkblaadje.
Welk van de gevonden initiatieven is volgens jullie het meest milieuvriendelijk. Waarom?
Hebben de andere groepjes voor hetzelfde initiatief gekozen? Waarom wel/niet?
fi
Kleef hier je wenskaart.
Geef je laureaat een duwtje in de rug! Ontwerp met de hand of met de computer een wenskaart. Stuur ze – indien mogelijk- op.
8
2
Welke krant schenkt volgens jou de meeste aandacht aan het milieu. Het mogen positieve of negatieve milieuverhalen zijn. Zeg waarom je voor deze krant gekozen hebt.
Ik heb gekozen voor de krant omdat
3
Interview een aantal leerkrachten, leerlingen en ouders over het leefmilieu in en/of rondom de school (zwerfafval, speelplaats, sanitair, groenaanplanting, uitlaatgassen, verkeerssituatie in de nabije of schoolomgeving). Verwerk de interviews in een (kranten)artikel en laat het publiceren in het schoolkrantje.
Personen die je wilt interviewen:
Vragen die je zeker zult stellen:
Enkele tips Hoe zorg je voor een spetterend interview?
_
Maak tijdig een afspraak met de persoon die je wenst te interviewen.
_
Maak op voorhand een lijst met de vragen die je wenst te stellen.
_ _ _ _
Stel duidelijke vragen.
_
Spreken is zilver, zwijgen is goud! Laat de persoon die geïnterviewd wordt aan het woord.
_
Heb respect voor de persoon die je interviewt.
Maak een onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Vraag door wanneer iets niet volledig duidelijk is. Je kunt naast het nemen van notities ook het interview op band opnemen, dit kan je achteraf helpen bij de verwerking.
Kleef hier je krantenartikel.
9
4
Zoek met je groep zoveel mogelijk woordenschat op in verschillende krantentitels die te maken heeft met natuur- en milieubeleid (vb. recyclage). Organiseer hiermee een quiz voor je klas/parallelklas. Zorg voor een klinkende quiznaam, een quizmaster en een originele puntentelling!
Krantentitels
Datum
Geselecteerde quizvragen
Antwoord
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Als echte milieuexperts heb je zeker geen moeite om een aantal tips te geven voor milieuvriendelijk gedrag op de volgende plaatsen:
School en schoolomgeving
5
Zoek in de krant naar een aantal voor- en nadelen van de verschillende vervoermiddelen (vb. auto, trein, vliegtuig, tram, bromfiets…).
Ben je het eens met de teruggevonden voor- en nadelen? Waarom wel/niet?
Thuis
Uitgaansleven
Welke vervoermiddelen gebruik jij?
6
Ga in de krant op zoek naar een artikel over het leefmilieu (broeikaseffect, natuurramp, zure regen, watervervuiling, bodemvervuiling…). Hou vervolgens een vurig pleidooi voor een beter milieubeleid en/of betere milieuzorg.
Kies uit de onderstaande opdrachten een opdracht die je samen met je groep wilt uitwerken.
Maak een collage.
Stel een actieplan op.
Organiseer een echte of fictieve campagne.
Maak een nieuwsuitzending en speel ze in de klas.
10
1
Ga in drie verschillende krantentitels op zoek naar het sportnieuws. Beantwoord daarna de onderstaande vragen.
Krantentitels
Datum
Welke krant besteedt de meeste aandacht aan sport. Leg uit waarom je dit vindt.
Vind je het belangrijk dat een krant bericht over sport? Waarom wel/niet?
leukste spor tt belangrijkste/ he u kjo s en lg t op een wer Wat is vo t en kleef he ui t t di he e ip lli Kn ju hoe bericht? in je groepje . k ee en ld pr ee es B tb en ui blaadje. mogelijk kunn ed go nd zo ha ht de ic spor tber in om aan tre groepjes er over welk spor Slagen de ande de lden te ra n ee tb ui e lli ju van wat at? nieuws het ga
Lezen meisjes, volgens jou, even vaak het sportnieuws als jongens? Waarom wel/niet?
11
2
Maak met je groep een gedicht voor jullie favoriete sportman of sportvrouw! Neem de volgende stappen:
a) Zoek in de krant jullie favoriete topsporter. Onze favoriete sportman/vrouw:
➔ Wissel vervolgens jullie topsporter uit met een tweede groepje.
b) Zoek nadien vijf woorden uit de krant die bij de naam van de gekregen sportman of –vrouw passen.
Topsporter:
Gevonden woorden:
c) Wissel de topsporter en de vijf woorden uit met een derde groep. Maak vervolgens een gedichtje met de topsporter en de woorden die jullie van een ander groepje gekregen hebben.
≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠
≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠
≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠
d) Benieuwd naar het gedicht voor jullie eigen topsporter? Laat alle groepjes hun gedicht voorlezen.
ltaat e het eindresu e) Vinden julli iet? Waarom wel/n
mooi?
12
≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠≠
3
Iedereen kent de volkswijsheid “Sporten is gezond!”. Maar… laat ons eventjes advocaat van de duivel spelen en beantwoord de volgende vraag: is sporten wel altijd en overal gezond? Illustreer je oordeel met de krant.
or het eruit trekken vo hi je n ku t ui Welk besl rag? eigen spor tged
4
Zoek samen met een klasgenoot in verschillende kranten naar een aantal (moeilijke) woorden die te maken hebben met sport. Schrijf ze hieronder en geef een beknopte omschrijving.
Gevonden sporttermen
Beknopte omschrijving
Een gezonde tong in een gezond lichaam! We dagen je uit! Vertel 1 minuut lang over een sportterm die een klasgenoot voor jou heeft uitgezocht, dit zonder euh en zonder een door jouw klasgenoot gekozen woord te gebruiken (vb. voetbal, sport,...). Indien het niet lukt, moet een andere klasgenoot je plaats innemen.
5
Zoek in de krant drie voorbeelden op van verbaal of fysiek geweld bij de sporter of de supporter. Waarom wordt er geweld gebruikt, denk je?
1.
2.
3.
13
Vind je dat geweld in bepaalde omstandigheden toelaatbaar is? Waarom wel/niet?
Werd je al ooit met geweld geconfronteerd tijdens een sportwedstrijd? Geef een korte beschrijving.
Rellen na nederlaag Club Brugge
6
Naar aanleiding van een ernstig voorval (zie krantenkop) van hooliganisme komen jullie met de Belgische voetbalbond samen om een aantal maatregelen te treffen tegen hooliganisme. Eventueel kunnen jullie op het internet meer informatie opzoeken. Schrijf hieronder de maatregelen die jullie na wijs beraad wensen te nemen.
de kranten t waarin jullie ch ri be rs pe n te brengen. Schrijf ee n op de hoog ge in ig ijz w persbericht van deze van een goed en ijv hr sc t he Tips over p.7. vinden jullie op
14
1
Maak en speel in groepjes van vier een kaartspel met als thema ‘Jong en wat gek’. De bedoeling is dat jullie erin slagen om een viertal kaarten die bij elkaar horen te verzamelen. Neem hiervoor de volgende stappen:
a. Bepaal de onderwerpen die jullie binnen het thema jongeren willen uitwerken (vb. muziek,…) Onderwerp 1: Onderwerp 2: Onderwerp 3: Onderwerp 4: Onderwerp 5: Onderwerp 6:
b. Werk vervolgens 4 speelkaarten uit per onderwerp. Knip per onderwerp een A4-blad in vier gelijke delen. Elk deeltje toveren jullie om tot een speelkaart. Bovenaan komt het onderwerp, de rest van de speelkaart bevat een kort krantenartikel, een foto, een advertentie… over dit onderwerp.
lDit kunnen ju het kaar tspel. ns ge n ol ke rv ek ve tr l c. Spee een kaar t te elk om beur t lie doen door eerste die vier ks van je. De lin n oo rs pe tzelfde onderbij de ameld over he rz ve t ef he n kaar te wonnen! werp heeft ge
15
2
Lees de stripverhalen in de verschillende kranten. Welk lees jij het liefst? Waarom?
Waarom zijn strips volgens jou zo populair?
pverhalen Zou je de stri anier tekenen? op dezelfde m iet? Waarom wel/n
Wat is volgens jou kenmerkend voor een stripverhaal?
Vergelijk vervolgens twee stripverhalen met elkaar en bespreek de gebruiksvoorwerpen, de interieurs, de vervoermiddelen en de levenswijze van de stripfiguren. Strip A:
Strip B:
Kleding
Gebruiksvoorwerpen
Interieur Vervoermiddelen (vb. auto, fiets, tram…)
Levenswijze van de stripfiguren
3
Wie heeft de verwijtende opmerking “Die jeugd van tegenwoordig!” nog niet gehoord?! Maak hiermee komaf en stel met je groepje een muurkrant samen voor volwassenen waar je jongeren en hun interesses (muziek, kleding, sport, films…) op een creatieve en vooral positieve manier belicht. Gebruik hierbij zoveel mogelijk foto’s, artikels… uit de krant.
Ben je tevreden met het eindresultaat? Waarom wel/niet?
16
4
Maak een kort toneelstukje (5 min.) over een krantenartikel dat jullie heel leuk vinden. Zorg ervoor dat het verhaal voor iedereen duidelijk is en dat de personages goed herkenbaar zijn.
Wat komt er allemaal kijken bij het maken van een toneelstuk?
Welke typische woordenschat kun je in de krantenartikels over kunst en cultuur terugvinden? Geef een korte uitleg.
5
Hoe zou jij de artistieke evenementen op je school in de kijker brengen, als je zelf journalist was van één of andere krant? Schrijf eventueel een krantenartikel (Tips op p.7) en laat het publiceren in het schoolkrantje.
Typische woordenschat
Korte uitleg
6
Kunst komt overal ter wereld voor. Zoek verschillende krantenartikels over kunst en verzamel ze in een dossier.
Krantentitels
a.
Over welke kunstuitingen gaat het dan?
b.
Uit welke landen zijn deze kunstuitingen afkomstig?
c.
In welke context vinden die kunstuitingen plaats?
d.
Was de berichtgeving voor jou verrijkend? Nieuw? Of was je er reeds van op de hoogte?
e.
Vind je de artikels boeiend? Waarom wel of niet?
f.
Versta je alle nieuwe woorden? Kun je ze uit de context van het artikel afleiden?
Datum
17
1
Vind je dat er op school voldoende rekening wordt gehouden met je mening en die van je medeleerlingen? Waarom wel/ niet?
We laten je eventjes wegdromen. Stel, je wordt schooldirecteur/directrice. Geef drie zaken die je op school wilt veranderen. Hou er wel rekening mee dat zowel leerkrachten, leerlingen als ouders gelukkig moeten zijn met je voorstellen! Haal je insperatie uit de krant.
1.
2.
Je voorstellen 3. Bespreek de verschillende initiatieven met je klasgenoten en selecteer hieruit dé tip van de klas. Zorg ervoor dat je een manier vindt zodat iedereen achter dit voorstel staat!
De tips van de klas! Helaas dromen zijn bedrog, maar hoe zorg je ervoor dat de klassentip verwezenlijkt wordt? Formuleer een kort stappenplan met de klas. Stappenplan:
Vind je dat kranten voldoende rekening houden met jongeren? Waarom wel/niet?
18
Welke tips zou je aan journalisten en/of lay-outers willen geven om het krantenlezen voor jongeren aantrekkelijk te maken? zo leuk vindt. ikel dat je niet rt na te an kr n je het wel tof Zoek ee nartikel zodat te an kr t di ijf Her schr zen. vindt om te le
2
Ga in de verschillende kranten op zoek naar vijf stellingen en schrijf ze op het bord. Bepaal daarna drie plaatsen in de klas die respectievelijk staan voor akkoord, niet akkoord en geen mening. Ga vervolgens op de plek van je stem staan! Zie je verschillen in de klas? Welk standpunt is in de meerderheid? Geef argumenten waarom jij dit standpunt inneemt. Kunnen klasgenoten je met hun argumenten overhalen om van plaats (standpunt) te veranderen?
Je stellingen 1
2
3
4
5
3
Zoek in de krant drie foto’s van politici. Knip deze foto’s en het bijhorende artikel uit en kleef ze op een werkblad. (a) Welke politicus staat op de foto? (b) Komt hij positief of negatief over? Waarom? Lees nu het krantenartikel. (c) Stemt de inhoud overeen met de foto? Waarom wel/niet?
Naam politicus
Beoordeling foto
Overeenstemming inhoud
1.
O positief O negatief Omdat:
O Ja O Neen Omdat:
2.
O positief O negatief Omdat:
O Ja O Neen Omdat:
3.
O positief O negatief Omdat:
O Ja O Neen Omdat:
19
4
Ga op zoek naar een aantal belangrijke kenmerken van een cartoon.
Kenmerken cartoon
Teken zelf een cartoon over een politieke gebeurtenis waarover je gelezen hebt in de krant. Welke politieke gebeurtenis heb jij gekozen. Waarom?
3 politieke asgenoten 2 of kl ar pa n ee ed en ga Zoek met eerst heel go lf ze ze ijk ek rvolgens de cartoons. B kenen. Knip ve te be s ie ec pr schuif ze na wat ze zzelstukken en pu al jft vi n ee elfde doen cartoons in oepje zal hetz gr r de an n Ee . uitgeknipte door elkaar re kranten. De de an t ui ns ewisseld en met cartoo groepjes uitg de in n de or st de prentprenten w rt om het snel ee ob pr e pj n elkaar te ieder groe te volgorde aa is ju de in w troleer en jes opnieu een blad. Con op ze f ee Kl onuspunten puzzelen. elcartoons. B zz pu s ar ka el je ook kunt corrigeer den wanneer or w n ge re rk ies gaan. kunnen ve cartoons prec de r ve ro aa w uitleggen
enten con m u tr g r
a
menten pr u o g r A
A
Ben je voorstander van stemplicht of stemrecht voor jongeren vanaf 16 jaar? Zoek zowel naar argumenten pro als contra voordat je tot een besluit komt.
Je besluit
20
5
Kies samen met je klas een thema uit de krant dat jongeren aanbelangt. Lees de krantenartikels die over de gekozen thematiek gaan. Verdeel vervolgens de klas in vier grote groepen. Laat elke groep overeenstemmen met een willekeurige politieke partij. Zoek extra informatie op over het programma dat deze partij verdedigt. Denk na over het standpunt dat je partij met betrekking tot het gekozen thema zal innemen. Voer vervolgens een politiek debat over dit thema en probeer samen met de andere politieke partijen tot een gemeenschappelijke beslissing te komen.
Gekozen thema:
Toegewezen politieke partij
‡
Enkele pijlers van deze politieke partij:
t een gemeeniek partijen to lit po / le al jn zi ? Waarom wel Besluit: sing gekomen is sl be e ijk el schapp niet?
Standpunt dat je partij ten opzichte van het thema zal innemen: Argumenten pro
Argumenten contra
6
De pers oefent als vierde macht de rol uit van waakhond van onze democratie.’
Verklaar de bovenstaande stelling. Eventueel kun je op het internet meer informatie opzoeken.
Weet je ook wie in België de eerste, tweede en derde macht vertegenwoordigt? Leg bondig uit.
Eerste macht
Tweede macht
Derde macht
21
1
Som drie lichaamsdelen op die bij lichaamstaal worden gebruikt. Verklaar waarom je hiervoor gekozen hebt.
Lichaamsdeel
Bondige toelichting
Vind je lichaamstaal belangrijk? Waarom wel/niet?
Vind je lichaamstaal belangrijker dan gesproken taal? Waarom wel/niet? weginnd- en armbe ha en nn ku ie Welke informat uit. n? Leg bondig gen overbrenge
Zoek met je groepje een krantenartikel en zet het om in een korte dialoog. Laat vervolgens twee klasgenoten dezelfde persoon uitbeelden (Klasgenoot A zegt de antwoorden, klasgenoot B staat in voor de armbewegingen) en een ruime trui die van de twee klasgenoten één persoon maakt! Komen de hand- en armbewegingen overeen met wat gezegd wordt? Waarom wel/niet?
22
2
Zoek individueel of in groepjes een drietal foto’s en het bijhorende artikel uit verschillende kranten en kleef ze op een werkblaadje. Beschrijf de lichaamstaal die je op de foto kunt terugvinden. Welke boodschap ontdek je in de lichaamstaal? Past de lichaamstaal bij de inhoud van het artikel? Waarom wel/niet? Lichaamstaal
Boodschap
Foto 1:
Overeenstemming inhoud artikel O Ja O Neen Waarom?
Lichaamstaal
Boodschap
Foto 2:
Overeenstemming inhoud artikel O Ja O Neen Waarom?
Lichaamstaal
Boodschap
Foto 3:
Overeenstemming inhoud artikel O Ja O Neen Waarom?
Bespreek je krantenknipsels samen met je buur. Komt hij/zij tot hetzelfde besluit? Waarom wel/niet?
3
Beschrijf bondig wat er in de onderstaande stripverhalen gebeurt. Wie komt in de strip op voor zijn rechten? Op welke manier gebeurt dit? Kun je hier een passende term op kleven?
Wie komt (niet) op voor zijn rechten?
Op welke manier gebeurt dit?
Passende term? 23
Wie komt (niet) op voor zijn rechten?
Op welke manier gebeurt dit?
Passende term?
Wie komt (niet) op voor zijn rechten?
Op welke manier gebeurt dit?
Passende term? Welke manier van reageren vind jij de beste? Geef aan waarom.
4
Assertief zijn, betekent dat je op een respectvolle manier opkomt voor jezelf. Kun je een tweetal voorbeelden geven van assertief gedrag in de klas?
Voorbeeld 1
Voorbeeld 2
24
Ga in de verschillende kranten op zoek naar een drietal artikels waarin mensen niet of op een verkeerde manier opkomen voor zichzelf. Waarom kies je voor deze artikels? Kun je dit gedrag ombuigen naar assertief gedrag? Zo ja, hoe?
Reden waarom je voor dit artikel koos
Ombuiging naar assertief gedrag
1.
2.
3. e? met deze scor Ben je tevreden iet? Waarom wel/n
Welke score zou je jezelf geven voor assertief gedrag? …/10
5
Wat is een trend? Geef een eigen omschrijving en zoek een aantal voorbeelden.
vertueel kunnen Wat zou je even anderen?
Toon met twee voorbeelden aan dat kranten echte trendwatchers zijn. Welke nieuwe trends heb je ontdekt in:
b) artikels
a) foto’s
c) advertenties
Waarom zijn het nieuwe trends? Wat is het verschil met vroeger?
Is de huidige trend beter of slechter dan vroeger? Waarom?
Laat je je beïnvloeden door deze trends? Waarom wel/niet?
orbeeld nd van een vo Leg aan de ha end en t tussen een tr het verschil ui een rage.
6
Een welbepaalde krant vraagt je om de nieuwste trend bij jongeren in beeld te brengen. Hoe zou jij dit fotograferen, zeggen of doen? Vergelijk jouw mening met die van je buur.
25
1
Iedereen heeft talenten en groeimogelijkheden, maar ken jij ook de die van jou? Zeg minstens drie dingen waar je heel goed in bent en drie waarvan je denkt dat er nog werk aan de winkel is. Check deze talenten en groeimogelijkheden met je buur. Komt hij/zij tot dezelfde conclusie? Waarom wel/niet?
Talenten nten en Hebben je tale heden al dan groeimogelijk uze bepaald? niet je studieke rom. Geef aan waa
Groeimogelijkheden
Ga eens bij jezelf na aan welke activiteiten je de afgelopen week het meeste tijd hebt besteed. Schrijf ze op en geef in een score op 10 aan of je deze activiteiten interessant, nuttig leuk of juist minder leuk vond en of je hier al dan niet meer of minder tijd aan wilt besteden. Activiteiten
Interessant
Nuttig
Leuk
Saai
Tijdsbesteding
......
..../10
.../10
.../10
..../10
O te veel tijd O net van pas O te weinig tijd
......
..../10
.../10
.../10
..../10
O te veel tijd O net van pas O te weinig tijd
......
..../10
.../10
.../10
..../10
O te veel tijd O net van pas O te weinig tijd
......
..../10
.../10
.../10
..../10
O te veel tijd O net van pas O te weinig tijd
......
..../10
.../10
.../10
..../10
O te veel tijd O net van pas O te weinig tijd
......
..../10
.../10
.../10
..../10
O te veel tijd O net van pas O te weinig tijd
26
Vind je overeenkomsten en verschillen terug bij je klasgenoten? Waarom wel/niet?
Kan de krant je helpen bij het uitstippelen van de activiteiten die je interessant, nuttig of leuk vindt? Leg uit hoe dit al dan niet mogelijk is.
een aantal agmiddag met an doen. Je hebt zaterd iets tofs te ga om n ke ro sp ge s van wat vrienden af en stel op basi es pj oe gr in a op van Zit samen een programm en nd vi t an kr jullie in de en. en kunnen do wat jullie sam
3
Ons handelen wordt bepaald door de waarden en doelen die wij belangrijk vinden. Welke dingen zijn voor jou echt belangrijk in het leven? Wat wil je zeker bereiken? Bouw met je waarden (vb. vriendschap) en doelen (vb. carrière maken) het onderstaande muurtje op. Wat voor jou het meest belangrijk is komt bovenaan, wat het minst belangrijk is komt onderaan.
J
J
Ga vervolgens op zoek in de krant naar minstens drie artikels waarin waarden en doelen van mensen staan vermeld. Welke waarden zijn gelijk/verschillend met de jouwe? Hoe komt dit volgens jou? Wie?
Waarden en doelen
Vergelijking 0 Gelijk 0 Verschillend Waarom: 0 Gelijk 0 Verschillend Waarom:
2
Vorm met je klas twee groepen. Telkens komen een of meer leerlingen een beroep tekenen of uitbeelden. Je krijgt één punt per geraden beroep. De groep met het hoogste aantal punten heeft gewonnen! Geef achteraf bij elk geraden beroep twee vooren nadelen. Zou jij dit beroep later willen uitoefenen? Waarom wel/niet?
0 Gelijk 0 Verschillend Waarom:
4
Wist je dat de krant de bron bij uitstek is voor werkaanbiedingen? Ga op zoek naar werkaanbiedingen en plaats ze in de onderstaande categorieën. Zorg ervoor dat je bij elke categorie minstens één voorbeeld vindt. Plak de gevonden werkaanbiedingen eventueel op een werkblaadje en voeg het toe aan je werkkrant. Zijn er termen die je niet begrijpt? Zoek ze op in het woordenboek of vraag meer uitleg aan je leerkracht!
Commerciële beroepen (handel, verkoop, marketing, economie)
Beroepen met klemtoon op schrijven (belangrijkste activiteit is schrijven)
Wetenschappelijke beroepen (exacte, technische of sociale wetenschappen)
Technische beroepen (hogere en lagere technische functies en ambachten)
Beroepen in de gezondheidszorg (lichamelijk, geestelijk of sociaal hulp bieden)
Beroepen met leidinggevende functies (management en bestuur)
Administratieve en financiële beroepen (alle administratieve functies bij de overheid of de privé-sector)
Creatieve beroepen (het creëren van iets staat hier centraal)
27
5
Grijp je kans! Over welk beroep had je altijd al iets meer willen weten? Word de reporter ter plaatse en interview iemand die het gekozen beroep uitoefent. Wat houdt de job in? Waarom moet je zeker wel of niet voor dit beroep kiezen? Welke opleidingen moet je volgen? Vuur al je vragen af en probeer zo veel mogelijk informatie over het beroep te weten te komen! Tips voor een spetterend interview vind je op p. 9.
Voor welk beroep heb je gekozen?
Welke vragen wil je zeker stellen?
beroep op het gekozen anier Stel na afloop ij te kiezen m vr en le ne gi een or .). as (max. 5 min voor aan de kl
6
In welke mate beïnvloeden je school, gezin, vriendenkring en de media je studie- en beroepskeuze? Duid een cijfer aan op de onderstaande thermometers en zeg bovendien waarom je deze score gegeven hebt.
School
Gezin
Vriend
Media
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20
Zie je dezelfde scores bij je klasgenoten? Waarom wel/niet? Zo ja, wie? Beargumenteer waarom.
28
1
Gezond zijn is heel belangrijk. We dagen je uit! Zoek om het snelst in kleine groepjes vijf slogans die te maken hebben met gezondheid in de ruime zin (leefstijl en/of leefomgeving). Wat zijn volgens jou de belangrijkste?
Jullie top 5! Ontwerp zelf een advertentie om een gezonde leefstijl bij jongeren te stimuleren (vb. roken, veilig vrijen, drinken, drugs…). Stel die acheraf aan de klas voor. Teken hier je advertentie.
1
2
3
4 ns met Top 5 vervolge Vergelijk jullie . Zijn er dere groepjes die van de an en? Been? Verschill overeenkomst as. spreek in de kl
5
29
2
Hoe gezond is je krant? Wordt het gezondheidsgedrag van de krantenlezer beïnvloed door wat hij leest? Knip een aantal krantenartikels uit over gezondheid. Plak ze eventueel op een werkblaadje. Wat merk je op?
Over welke onderwerpen/acties gaat het?
Behandelen alle kranten dezelfde onderwerpen? Indien ja, doen ze dat op dezelfde manier? Licht bondig toe.
Heb je in de krant gezondheidstips gevonden die: je wilt toepassen of al toepast?
je overdreven vindt?
waar je kritisch tegenover staat?
twoorden olgens de an Bespreek verv rschillen ten. Zijn er ve met je klasgeno ? of gelijkenissen
waar de mensen te weinig aandacht aan schenken?
men zou moeten verplichten?
3
Je bent op school lid van de werkgroep Veilig Woon-School Verkeer. Onderzoek vier ongevallen uit je regio. Gebruik deze info om een aantal verbeteringen aan te brengen in de verkeerssituatie rond de school.
30
Ongeval A
Ongeval B
Ongeval C
Ongeval D
Plaats van het ongeval
Tijdstip
Leeftijd en geslacht dader
Leeftijd en geslacht slachtoffer
Vervoermiddel
Oorzaak ongeval
Weersomstandigheden
Toestand van de weggebruikers
Verbeteringen in de verkeerssituatie op school
1
2
3 31
of tekst uit de Haal een zin vattingen rond krant die mis r ksualiteit onde relaties en se n ee er ov gt. Houd daar woorden bren ussie. levendige disc
5 4
Zoek enkele krantenartikels op in verband met gezondheid en maak op basis hiervan een tableau vivant (levend schilderij). Mogelijke onderwerpen kunnen zijn: hygiënisch gedrag, gezonde voeding, veiligheid op school en het werk, E.H.B.O, weerbaarheid tegenover genotsmiddelen en medicijnen, taakbelasting op school of het werk, stress, teleurstelling en verlies…
6
Hoe gaan kranten om met berichtgeving rond:
prostitutie
vriendschap contraceptie
verliefdheid
seksuele identiteit
zelfmoord
seks en erotiek
Welke boodschappen over deze onderwerpen kun je in de krant terugvinden?
Oefent de berichtgeving een invloed uit op je eigen normen en waarden?
Waarmee ga je wel of niet akkoord?
Waarom zijn afspraken belangrijk in onze maatschappij?
Hoe reageert de maatschappij op mensen die zich niet aan bepaalde afspraken houden? Zoek twee voorbeelden op in de krant en geef hieronder een korte omschrijving. Voorbeeld 1
Voorbeeld 2
32
✶
✶
✶ ✶ ✶
✶
✶
✶ ✶
✶ ✶ ✶
✶
✶
1
Verdeel je klas in groepjes. Ga in de verschillende kranten op zoek naar artikels over landen die momenteel lid zijn van de Europese Unie. Duid de gevonden landen aan op de onderstaande kaart.
Vul de kaart aan en zoek zoveel mogelijk landen waarvan jij zeker bent dat ze tot de Europese Unie behoren. Hebben de overige groepjes nog andere landen gevonden? Zo ja, welke?
In welke krantentitels en op welke plaats kun je deze artikels terugvinden?
Krantentitels
Plaats in de krant
33
Welke krant besteedt het meeste aandacht aan Europa? Waaruit kun je dit opmaken?
Stel, je wint een reis naar een Europese bestemming. Naar welk land wil je zeker (niet) vertrekken en waarom?
3
Kan je in de verschillende kranten informatie terugvinden over een mogelijke uitbreiding van de Europese Unie? Zo ja, over welk(e) land(en) gaat het? Duid ze aan op de kaart (p.33).
Maak vervolgens in groepjes een steekkaart van een kandidaat-lidstaat naar keuze. Ga in de krant op zoek naar trefwoorden die kenmerkend zijn voor het gekozen land en kleef ze hieronder. Presenteer vervolgens je steekkaart aan de overige groepjes.
steekkaart van een kandidaat-lidstaat Mijn meest favoriete bestemming
Reden waarom
Mijn meest gehate bestemming
Reden waarom
2
Wat heb jij nu – of je wilt of niet – met Europa te maken? Denk aan reizen, geld, onderwijs, werken, kiesrecht voor buitenlandse inwoners in je gemeente enz.
Schrijft de krant daar genoeg over?
Vind je in de krant informatie terug over mogelijke voordelen van het lidmaatschap van de Europese Unie? Zo ja, welke?
Kun jij zelf nog enkele voor- of nadelen bedenken? Voordelen
Waarover zou je nog meer willen weten?
Nadelen
De Europese Unie is op zoek naar nieuwe kandidaat-lidstaten en vraagt aan jullie om een heuse reclamespot of advertentie te maken waarin jullie landen proberen te motiveren om lid te worden?
De Europese Unie is op zoek naar nieuwe kandidaat-lidstaten en vraagt aan jullie om een heuse reclamespot of advertentie te maken waarin jullie landen proberen te motiveren om lid te worden.
34
4
Europa vindt de rechten van de mens heel belangrijk en wil ze ten volle respecteren. Maar hecht iedereen evenveel waarde aan deze mensenrechten? Houd gedurende een volledige week de krant bij en stel een mensenrechtendossier samen. Illustreer met een aantal voorbeelden dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aan alle mensen toebehoort, maar dat niet alle mensen zich daar aan houden. Welke bepalingen van de Rechten van de Mens of uit het Kinderrechtenverdrag worden hierbij geschonden?
5
Verdeel je klas in verschillende groepjes. Ga vervolgens op zoek naar een aantal krantenartikels over Europa. Lees deze artikels en maak op basis hiervan een viertal interessante vragen over Europa. De vragen moeten telkens beginnen met:
Wat zou er gebeuren als… Gevonden vragen 1.
2.
3.
u de is volgens jo Welke vraag ern klasgenote hi beste? Laat je ! en oord bedenk voor een antw
4.
6
Zoek verschillende krantenartikels over Europa die gaan over: (a) handel en economie; (b) ontwikkelingshulp; (c) relaties met niet-EU-landen; (d) veiligheid en defensie en (e) milieu. Vat deze artikels in één zin samen en geef daarna bondig je eigen mening.
Onderwerpen
Samenvatting artikel
Eigen mening
Handel en economie
Ontwikkelingshulp
Relaties met niet EU-landen
Veiligheid en defensie
Milieu
35
NAAM Ê
SCHOOL Ê
STUDIEJAAR Ê
RICHTING Ê
Vormgeving www.brusselslof.be
VAK Ê
COLOFON
Met steun van de Vlaamse overheid
DE VLAAMSE DAGBLADPERS Hans Maertens (Voorzitter); Alex Fordyn (Algemeen Directeur); Isabel Benoit (Projectcoördinator) Medewerkers: Christiane Coppens; Rogier Goos; Mieke Van De Winkel Verantwoordelijke uitgever: Alex Fordyn, Paapsemlaan 22/7, 1070 Anderlecht - Tel: 02/5589770 - Email:
[email protected] - Website: http:// www.dagbladpers.org
DE KRANTEN Dominique Delplanche & Chantal Janssens (De Morgen); Gert Ysebaert (De Standaard); Marleen Nijsten (De Tijd); Bart Klaps (Gazet van Antwerpen - Het Belang van Limburg); Stefan Dejonge (Het Laatste Nieuws); Nicole Lasseel (Het Nieuwsblad – Het Volk)
ADMINISTRATIE MEDIA Jill Everaerdt; Ingrid Kools; Paul Van de Velde; Willy Verdonck
INTERNATIONAAL EXPERT Dr. Gerard van der Weijden
Met dank aan alle leerkrachten die meegeholpen hebben aan deze werkkrant!
ADMINISTRATIE ONDERWIJS Magda Borms (DVO); Geert Neirynck (Klasse)
