Leidraad voor het plaatsen van een individuele behandelingsinstallatie voor huishoudelijk afvalwater Mei 2012 A. Situering In de Antwerpse haven is geen openbare riolering aangelegd en lozen de bedrijven rechtstreeks of onrechtstreeks in het oppervlakte water, waarbij lozingsnormen voor het lozen op oppervlaktewater moeten gerespecteerd worden. De Antwerpse haven is aangeduid als ” individueel te optimaliseren buitengebied” (behalve een beperkte zone die aansluit bij het Eilandje/Luchtbal, zie http://geoloket.vmm.be/zonering/map.phtml ), wat betekent dat elke bedrijf in de haven verantwoordelijk is voor de plaatsing en het onderhoud van zijn eigen waterzuivering. In een ver verleden volstond een septische put voor de zuivering van het sanitaire afvalwater, afkomstig van sanitaire blokken in kantoorgebouwen, kantines of magazijnen. Door gewijzigde wetgeving en een ontoereikende werking van een septische put, moet een extra waterzuivering geplaatst worden om te voldoen aan de lozingsnormen voor oppervlaktewater. Huishoudelijk afvalwater afkomstig van niet-woongelegenheden met vuilvracht > 20 IE (indelingsplichtig) moeten onmiddellijk een IBA plaatsen. Huishoudelijk afvalwater afkomstig van niet-woongelegenheden met max. 20 IE (niet indelingsplichtig) moeten ook onmiddellijk een IBA plaatsen behalve voor bestaande inrichtingen met een vuilvracht < 5 I.E. Deze bestaande bedrijven genieten van een overgangstermijn tot 22/12/2015. Artikel 1.1.2. in Vlarem II definieert een ‘bestaande inrichting’ als inrichting of onderdeel van een inrichting; • waarvoor de exploitatie op 1 januari 1993 was vergund, of waarvoor vóór 1 september 1991 een vergunningsaanvraag is ingediend; • of, die op 1 januari 1993 in bedrijf zijn gesteld, vóór 1 september 1991 niet vergunningsplichtig waren, en waarvoor vóór 1 maart 1993 een vergunningsaanvraag is ingediend; • of, wanneer het in de derde klasse ingedeelde inrichtingen betreft, die op 1 januari 1993 in bedrijf zijn gesteld en waarvoor de melding gebeurde vóór 1 maart 1993; • of, die op 1 januari 1993 niet ingedeeld waren, en het ten gevolge een wijziging van of aanvulling op de indelingslijst nadien wel werden of worden, en die op dat ogenblik reeds in uitbating of gebruik waren of zijn. Opm.: Lozingen van sanitair afvalwater die dateren van vóór Vlarem -zowel op riolering als op oppervlaktewater- worden met toepassing van art. 44, § 1 Wet Oppervlaktewateren geacht te zijn vergund. Deze lozingen beschikken op basis van de overgangsbepalingen van het milieuvergunningendecreet (art. 44) en Vlarem I (art. 71) over een vergunning lopende tot 1
Versie 0 – mei 2012
september 2011. Deze inrichtingen zullen dus vóór het einde van de vergunningstermijn de nodige melding moeten doen. De bepalingen van Vlarem II gelden – tenzij uitdrukkelijk anders bepaald in bijvoorbeeld een milieuvergunning– steeds voor de gehele ‘inrichting’ (= milieutechnische eenheid), zowel bij de lozingen als bij andere rubrieken. Bedoeling daarvan is steeds geweest om te vermijden dat men door een opsplitsing van activiteiten (in dit geval het uitsplitsen over verschillende lozingspunten) aan bepaalde verplichtingen zou kunnen ontsnappen. Vermits er in de Vlarembepalingen nergens wordt gesproken over aantal IE ‘per lozingspunt’ is dat dus cumulatief te bekijken voor de gehele milieutechnische eenheid.
B. Individuele behandelingsinstallatie huishoudelijk afvalwater : principes Hoewel het lijkt of er onoverzichtelijk veel verschillende systemen voor de individuele behandeling van afvalwater voor zuivering van huishoudelijk afvalwater op de markt zijn, werken ze allemaal volgens hetzelfde basisprincipe. In de voorbehandeling wordt de grovere vervuiling uit het water gehaald. Vervolgens stroomt het water naar de biologische zuivering waar door toevoeging van zuurstof de bacteriën hun werk uitvoeren. In een nabezinking worden de bezinkbare deeltjes verwijderd. • Voorbehandeling Via een fysische afscheiding worden vaste stofdeeltjes en bezinkbaar materiaal uit het afvalwater gehaald. Piekbelastingen worden afgevlakt. Systemen zijn: o Voorbezinktank o Vetafscheider: voor afvalwaters die veel vet bevatten o Septische put In sommige systemen is de voorbehandeling deel van de biologische zuivering. Minimum vereiste voor een voorbezinktank: V=125 L.I.E. met minimum van 1000 L. • Biologische zuivering De organische stoffen worden afgebroken en nutriënten worden verwijderd door middel van microorganismen. Systemen zijn: o Plantensystemen (Rietveld) o Biologische systemen (kokosbed) o Biorotor o Aërobe biofilter o Ondergedompelde beluchte filter (vastbed) o Ondergedompelde beluchte filter (wervelend en zwevend bed) o Actief slibsysteem • Nabehandeling Versie 0 – mei 2012
De nog aanwezige zwevende stoffen in het gezuiverde water worden verder verwijderd door bezinking of filter. Het slib dient afgevoerd te worden door een erkende verwerker, systemen met een lage slibproductie worden bij voorkeur gekozen. In sommige systemen zijn biologische zuivering en nabehandeling 1 proces. C. Aandachtspunten bij keuzen van een IBA I.
Installatie a. IBA volgens EN 12566-3:2005 (Benor-gekeurd of ander Europees
b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l. m. n. o. p. q.
conformiteitmerk). Zie: CERTIPRO - Productcertificatie - KWZI. Dit staat niet meer in Vlarem maar wordt wel nog aangeraden. Zuiveringsprestaties van de IBA Voldoende grote voorbezinktank voor voldoende buffering bij piekbelasting Besturingssysteem Alarmsysteem Bestand tegen zwaar verkeer Externe randapparatuur Voorkeur compact systeem Lage slibproductie, laag energieverbruik Waarborg op tanks en onderdelen Uniforme, eenvoudige installatie met voorkeur behoud septische put Toevoeging van bacteriën of andere nodig? capaciteit van IE Levensduur Geluidsproductie compressor Beton: beter bestand tegen zwaardere bovenlast, langere garantie kuip Kunststof: gemakkelijker te plaatsen, beter bestand tegen aantastingen maar beperktere garantie kuip
II. Kost a. b. c. d. e. f.
Goede prijs/kwaliteit verhouding Prijskorting voor de groep Installatiekost Kost IBA Exploitatiekosten per jaar Onderhoudskosten per jaar
III. Firma a. b. c. d. e. f.
Financiering Bestaanszekerheid van de firma Totaaloplossing: 1 aanspreekpunt - verantwoordelijkheid a tot z Professionaliteit Respecteren van vooropgestelde timing Referenties bij (grote) bedrijven
D. Voorbereiding voor het plaatsen van een IBA Versie 0 – mei 2012
• • • •
Zoek het rioleringsplan op Zoek het waterverbruik/facturen van de afgelopen 5 jaar op. 30m³/jaar komt ongeveer overeen met 1IE Inventariseer de afkomst van het afvalwater (toiletten, keuken, douches, wasplaats garage,...) en naar waar het afwatert Indien het waterverbruik niet gekend is, bepaal je (per sanitair blok) het aantal Inwoners Equivalenten (I.E.) aan de hand van onderstaande tabel. Aantal I.E. Magazijn 1 arbeider = ½ I.E Kantoor 1 bediende = 1/3 I.E. Voorbeeld: magazijn met 10 arbeiders en 3 bediende ⇒ 10 x ½ I.E. + 3 x 1/3 I.E. = 6 I.E. nodig
• •
Bepaal de ruimtebehoefte:locatie, bereikbaarheid, zwaar verkeer, … Bepaal aanwezigheid van kabels en leidingen
E. Vergelijkende studie IBA Alfaport Antwerpen heeft een vergelijkende studie uitgevoerd van de installaties die momenteel op de markt zijn, dit wordt in bijlage 1 gevoegd. De aanduiding of dit een duurder of goedkoper systeem is indicatief, de locatiespecifieke situatie van elke bedrijf zal de prijs bepalen. Samengevat: zuivering
Biologisch systeem
Plantensystemen
leverancier
Purotek
Rietland
Versie 0 – mei 2012
type
korte omschrijving
Kokopur
Dit anaerobe systeem (er wordt géén lucht toegevoerd) geeft een uitstekende bacteriegroei op kokosvezels : deze zorgen voor de afbraak van de vuilvracht
percolatierietveld
afvalwater wordt opgevangen en op vaste tijdstippen per dag over percolatierietveld gepompt
materiaal
VOORDELEN
lage exploitatiekost, lage energiekost, composteerbare kokosvezels, stabiel en verstoppingsvrij, weinig Folie + onderhoud, gemakkelijk te kokosvezels plaatsen en toegankelijk, lage slibruiming, weinig technische en elektromechanische onderdelen geringe energieverbruik, weinig onderhoud, controle en sturing (zelfregulerend) , geen slibproductie in rietveld, zeer goed zuiveringsrendement, bestand tegen piekbelasting en droogstand, hergebruik riet water mogelijk, kan als groenbuffer op terrein ingepland worden, enige systeem met aanzienlijke Pverwijdering, eenvoudige constructie, bepaalde soorten industrieel (organisch belast) afvalwater , gemiddeld qua prijs
NADELEN
Uitsluitend bovengrondse plaatsing - ondergronds niet mogelijk, na 15 jaar moeten vezels aangevuld worden
benodigde ruimte is relatief groot (3m²/IE) ,ziekten en plagen van riet, weinig controle en sturingsmogelijkheden
Sequentieel gevoede bioreactor (SBR)
Gepex
Airgex®
Sequentieel gevoede bioreactor (SBR)
Gepex
Airgex®
Sequentieel gevoede bioreactor (SBR)
VigotecAkatherm
Sequentieel gevoede bioreactor (SBR)
Plastiek Van Wauwe
vast bed
vast bed
Rietland
Belleaqua
kunststof
gebruiksvriendelijk, flexibel, gemakkelijker te plaatsen ivm beton, bestand tegen aantastingen
regelmatige controle en toezicht, De PE -installaties zijn dus duurder dan beton (40-50%)
beton
gebruiksvriendelijk, flexibel, bij goedkopere systemen
regelmatige controle en toezicht, hoger electriciteitsverbruik
Purestation
voorbehandeling met geïntegreerde voorbuffer en een actieve slibfase
GRAF Klaro Easy
2 delen:slibvanger met geïntegreerde voorbuffer en een actieve slibfase
kunststof
Biorock
2 fasen: voorbehandeling en unit met statisch slib op drager met beluchting dmv natuurlijke trek (schoorsteenwerking)
kunststof
Belleaqua SAF
vast bed
Belleaqua
QTB
vast bed
Ecobeton Water Technologies NV
biofixe
Versie 0 – mei 2012
2 delen: voorbehandeling met geïntegreerde voorbuffer en een actieve slibfase 2 delen: voorbehandeling met geïntegreerde voorbuffer en een actieve slibfase
3 stappen: voorbezinking, bioreactor + beluchting waarbij het slib op een drager systeem zit en nabezinking + retour slib 3 stappen: voorbezinking, bioreactor + beluchting waarbij het slib op een drager systeem zit en nabezinking + retour slib 3 stappen: voorbezinking, bioreactor + beluchting waarbij het slib op een drager systeem zit en nabezinking + retour slib
kunststof
eenvoudig, systeem met vrijevalwerking, kan overal geplaatst worden, lager electriciteitsverbruik, bij goedkopere systemen geen mechanische of electrische componenten in de tank,bestand tegen allerlei aantastingen, veel eenvoudiger waterdicht te krijgen (zowel aansluiting als tanks op zich), lichtgewicht, gemiddeld qua prijs geen verwijdering van slib uit systeem, enkel de septische put moet geruimd worden,gering energieverbruik omwille van natuurlijke verluchting, bestand tegen allerlei aantastingen, veel eenvoudiger waterdicht te krijgen (zowel aansluiting als tanks op zich), lichtgewicht, gemiddeld qua prijs
beperkte garantie bekuiping
beperktere garantie (15 j), wekelijkse interne controle, hogere slibproductie
nog geen Benor
beton
langste levensduur, duurzame materialen, weinig slibproductie, betrouwbaar, lager electriciteitsverbruik, bij de goedkopere systemen
groter systemen zijn duurder
kunststof
eenvoudiger te plaatsen, bestand tegen allerlei aantastingen, lichtgewicht, lager electriciteitsverbruik, bij goedkopere systemen
beperktere garantie ivm beton
beton
bestand tegen stressbelasting aan 200%, gemiddeld qua prijs, lager electriciteitsverbruik
grotere slibproductie
vast bed
vast bed
wervelend en zwevend bed
wervelend en zwevend bed
Eloy
Purotek
Prodall
Ecobeton Water Technologies NV
Versie 0 – mei 2012
De biologische waterzuivering gebruikt het Oxyfix behandelingsprincipe van een ondergedompeld en belucht vastbed. De biologische waterzuivering gebruikt het Oxyfx behandelingsprincipe van een ondergedompeld en belucht vastbed. 3 stappen: voorbezinking, bioreactor + beluchting waarbij Biosafe het slib op een drager systeem zit en nabezinking + retour slib 3 stappen: voorbezinking, bioreactor + beluchting waarbij ecopure compact het slib op een drager systeem zit en nabezinking + retour slib
beton
Rechthoekige tanks: beperkt volume aan graafwerken en wederaanvullingen t.o.v. ronde tanks, B125, ,vezelversterkte betonnen tanks,
energieverbruik,beperktere garantie kuip, hogere slibproductie
Beton
Rechthoekige tanks: beperkt volume aan graafwerken en wederaanvullingen t.o.v. ronde tanks, Vezelversterkte betonnen tanks, garantie,
Energieverbruik, hogere slibproductie, beperktere garantie
kunststof
gemiddeld qua prijs, bestand tegen allerlei aantastingen, lichtgewicht
beperktere garantie (10 j), hoog electriciteitsverbruik (blower is veel aan), hogere interne contrôle, hogere slibproductie
beton
zelfreinigend dragermateriaal, bestand tegen stressbelasting aan 200%, bij de goedkopere systemen, lager electriciteitsverbruik
granulaten kunnen mogelijks opgezogen worden bij slibophaling indien ophaler dit verkeerd doet, prijs granulaten duur
