Leerstofboekje Groep 3
Beste Ouders,
Voor u ligt het leerstofboekje van uw zoon of dochter die in groep 3 zit. Op de informatieavond is er veel verteld en in dit boekje kunt u alles nog eens rustig nalezen, het is dus zeker ook handig om dit boekje te bewaren. Mocht u echter nog vragen en/of opmerkingen hebben over bepaalde zaken, dan kunt u altijd bij ons terecht. Dat kan dagelijks om kwart over twaalf of na half vier. Mocht deze tijd u niet schikken dan is er in overleg altijd wel een ander moment voor een gesprek te vinden. Vanzelfsprekend bent u ook van harte welkom als u geen vragen heeft, om eens te kijken naar de werkjes van uw kind. U kunt dit het beste doen tijdens de inlooptijd van 8.30 tot 8.45 uur en van 13.20 tot 13.30 uur. Wij hopen dit jaar op een prettige samenwerking met u en uw kind. Met vriendelijke groeten, De leerkrachten van groep 3
1
Dagprogramma In groep 3 wordt het dagprogramma aangegeven door middel van dagritmekaartjes. De kinderen kunnen op deze manier goed overzien wat er die dag allemaal gaat gebeuren. Binnen het dagprogramma is ruimte voor zowel leerkrachtgebonden als zelfstandige lessen. In het begin van het schooljaar streven we naar een half uur zelfstandig werken. In het loop van het jaar zullen deze periodes steeds langer worden. We beogen hiermee de kinderen op eigen niveau en tempo te laten werken. Uiteraard zijn er dan sommige kinderen eerder klaar dan anderen. Zij mogen dan gaan werken met de mandjes of de circuitklok. Mandjes Na een paar weken leesonderwijs starten we met de mandjes, waarin verschillende differentiatie materialen zitten. Hier wordt zelfstandig aan gewerkt. Wat is de circuitklok? De circuitklok is een klok waarop de leerlingen kunnen aflezen welke activiteit zij mogen gaan doen wanneer ze klaar zijn met het zelfstandige werk van taal / lezen of van rekenen. Activiteiten als stempelen, lezen, pico picolo, varia, computeren, lezen, etcetera. Doordat deze materialen in het begin van het schooljaar allemaal aan de leerlingen zijn uitgelegd en een aantal bekend zijn uit de groepen 1 en 2 kunnen zij hier meteen mee aan de slag. De leerlingen zijn dan op een andere manier bezig met de verwerking van hetgeen zij geleerd hebben.
Het leesonderwijs in groep 3 In groep 3 wordt de methode “Veilig Leren Lezen”, de 2de Maanversie, gebruikt. De methode is opgebouwd uit 12 thematische kernen. Iedere kern start met een verhaal en ankermateriaal om het nieuwe thema te introduceren. In de periode van augustus tot en met half januari zijn we in groep 3 bezig met het aanvankelijk lezen. Binnen dit thema worden nieuwe woorden geleerd, deze woorden noemen we structureerwoorden.
Deze woorden zijn zeer zorgvuldig gekozen en voldoen aan de onderstaande criteria: • De woorden zijn klankzuiver (wat je ziet is wat je hoort) • De woorden bestaan uit afzonderlijke klanken die je kunt aanhouden”(mmmm…aaaaaaaa…nnnn) • Het zijn woorden waarvan jonge kinderen zich een concrete voorstelling kunnen maken. De volgende stappen worden daarbij gezet: • Het woord wordt na de vertelling in zijn geheel aangeboden. • We hakken en plakken het woord.
• •
We zeggen bijvoorbeeld: mmmm-aaaa-nnnn en niet em-aa-en. Deze benaming van de letters wordt het hele jaar gebruikt. Uw kind gebruikt dus niet de benamingen van het alfabet. 2
We maken van het woord een nieuw woord door letters weg te laten of te vervangen door andere letters. Bijvoorbeeld: van maan maken we aan. Met behulp van de klikklakboekjes kan het kind d.m.v. handelend bezig zijn, nieuwe woorden maken en lezen. Na een aantal weken zijn de kinderen in staat om eenvoudige zinnetjes te lezen. Hierbij wordt speciaal gelet op: • De zin wordt zachtjes voorbereid en dan in z’n geheel hardop gezegd. • De woorden worden niet met de vinger aangewezen, dit om een zin in zijn geheel te leren overzien. • De kinderen lezen m.b.v. een leeswijzer. •
Wanneer een kind in groep 3 binnenkomt, start het in principe met kern 1. De kernen zijn oplopend in moeilijkheidsgraad. We streven ernaar dat alle kinderen aan het einde van groep 3 deze kernen doorlopen hebben. Het komt ook regelmatig voor dat kinderen, op het moment dat ze groep 3 binnenkomen, al wat verder gevorderd zijn in het leesproces. De 2de maanversie heeft voor deze leerlingen apart materiaal ontwikkeld. De Maangroep De maangroep is de groep met kinderen die nog moeten leren lezen. Binnen de maangroep wordt later in het schooljaar ook met 2 niveaus gewerkt. De stergroep en de raketgroep. De stergroep is de groep leerlingen die behoefte hebben aan extra instructie en begeleiding. De raketgroep is de groep leerlingen die vlot door de lesstof gaan en behoefte hebben aan extra pittige vervolgopdrachten.
De Zongroep De zongroep is voor kinderen die alle letters volledig beheersen en mkm-woorden goed en vlot kunnen lezen. Deze leerlingen doen wel mee met de introductie van het thema, bij alle taalactiviteiten en bij de afronding. Tijdens de verwerking werken zij zelfstandig in leesboekjes en werkboekjes met leerstof op hun niveau. Om te signaleren hoe het leesproces verloopt en de vorderingen van uw kind op de voet te kunnen volgen, worden er op verschillende momenten toetsen afgenomen. • Na iedere kern volgt een controletaak. • Na kern 3, 6, 8 en 11 worden respectievelijk de herfst-, winter-, lente- en eindsignalering afgenomen. Van de resultaten van deze toetsen wordt u tijdens de contactgesprekken op de hoogte gebracht. In de klas benoemen we alleen de maangroep en de zongroep.
3
Ouders spelen een zéér belangrijke en stimulerende rol bij het leren lezen. Uw interesse voor het leerproces is van onschatbare waarde voor uw kind! U weet toch dat de bibliotheek voor kinderen gratis is? Samen boekjes halen met uw kind én samen lezen is van groot belang voor het goed doorlopen van het leesproces. Doen! Verder raden wij u aan een abonnement te nemen op `De Leesleeuw` leesboekjes. Deze sluiten naadloos aan op de methode. Iedere maand krijgt u een leesboekje dat aansluit bij de leesontwikkeling van uw kind. U kunt een abonnement nemen via de uitgereikte folders of via de site www.zwijssen.nl (thuis - leesleeuw).
Leren lezen met de computer We zijn in het bezit van het computerprogramma van Veilig Leren Lezen. Met deze programmatuur kan uw kind zelfstandig en geheel op eigen niveau de leerstof verwerken en inoefenen. Bij de computer zit een geluidskaart waardoor er ook auditieve (luister) oefeningen en dictees mogelijk zijn. Als u eens wilt kijken hoe dit allemaal in zijn werk gaat bent u van harte welkom. Begrijpend Lezen Ook het begrijpend lezen krijgt de volle aandacht. Het is erg belangrijk dat de kinderen begrijpen wat ze gelezen hebben. Doel van deze lessen is om de volgende aspecten te bevorderen: • Het leesbegrip • Het leesplezier • De leesmotivatie De activiteiten die aan bod komen zijn met name gericht op • Het kritisch en creatief omgaan met verhalen en teksten • Het stimuleren van waarnemingen en gebeurtenissen U kunt hierbij denken aan voorspellen hoe het verhaal verder zal gaan, associëren op de titel, een voorleeskring, dramatiseren van een verhaal, je mening geven over een verhaal, etcetera. Biebboek lezen Ook het individueel lezen staat op het programma. Eerst zijn er de maan-roos-vis boekjes, daarna mag uw kind, boekjes gaan lezen uit de schoolbibliotheek. Hierin staan de boeken naar moeilijkheidsgraad geordend. We kiezen op school voor het betere kinderboek. We schaffen ook ieder jaar de nieuwste boeken aan. Waaronder de bekroonde boeken. Deze nieuw aangeschafte boeken worden tijdens de kinderboekenweek beneden in de gang gepresenteerd.
4
Spelling Uit het bovenstaande zult u reeds opgemerkt hebben dat het accent van het taalonderwijs in het begin van groep 3 op het leren lezen ligt. Daarbij hoort ook het onderdeel spelling. Het onderdeel spelling zit verweven in de methode “Veilig Leren Lezen”. De vaste instructie zal aangeboden worden volgens de aanpak van drs. José Schraven, waarbij de effectiviteit van het lees- en spellingsonderwijs wordt vergroot door een preventieve instructiemethodiek. Dit noemen we in de klas “letterstad”. Dit houdt in dat de kinderen al bekend zijn met de spellingcategorieën doordat ze deze bij het lezen al gehad hebben. Rekenen Op onze school werken we met de nieuwe versie van de rekenmethode “Pluspunt”. Al snel na de zomervakantie wordt hier in groep 3 mee gestart. Heel geleidelijk, via ervaringsgericht handelen en met veel gestructureerde tussenstapjes werken we naar de traditionele sommen toe. Deze komen pas in de laatste twee hoofdstukken aan de orde. De doelen tot de kerstvakantie zijn: • Kennen van de telrij tot 20 • Hoeveelheden tot 20 kunnen bepalen • Cijfers kunnen lezen en schrijven • Kunnen leggen van één-één relaties • Inzicht in de begrippen meer/minder/evenveel • Kunnen splitsen van getallen tot 12 • Bussommen maken, in en uit stappen tot 12 mensen. De doelen na de kerstvakantie zijn: • Kennen van de telrij tot 30 • Splitsen en samenvoegen tot 20 • Met sprongen van 2, 5 of 10 tellen • Rekenverhaaltjes omzetten in een pijlentaalsom • Kunnen herkennen en opzetten van getallen met het rekenrek • Optellen en aftrekken tot 20 m.b.v. het rekenrek • Optellen en aftrekken tot 10 met de formule notatievorm (5+5=10).
5
De rekenmethode bestaat uit twaalf hoofdstukken, die ieder een eigen thema hebben. Ieder hoofdstuk bestaat uit lessen die met de leerkracht worden gedaan en lessen die de kinderen zelfstandig kunnen maken. Na elf lessen volgt er een toetsles. N.a.v. de toets gaan de kinderen de leerstof herhalen of met verrijkende opdrachten werken. Hierbij wordt dan ook gebruik gemaakt van het computerprogramma behorende bij de methode pluspunt. Mandjes Na een paar weken rekenonderwijs starten we met de mandjes, waarin verschillende differentiatie materialen zitten. Hier wordt zelfstandig aan gewerkt. Toetsmomenten Naast de methodegebonden toetsen van “Veilig Leren Lezen” en “Pluspunt”, worden er toetsen van CITO afgenomen. Deze toetsen geven een beeld van hoe uw kind en de klas in zijn totaliteit scoort t.o.v. een landelijk gemiddelde. De volgende toetsen van CITO worden in groep 3 afgenomen: • De CITO woordenschattoets • De CITO spellingstoets • De CITO rekentoets • De CITO begrijpend lezen toets • De CITO D.M.T = 3-minuten toets. Om het leesniveau van de kinderen te bepalen wordt vanaf maart de AVI afgenomen. Dit zijn leeskaarten die de kinderen binnen een bepaalde tijd en met een maximum aantal fouten moet lezen. De toetsresultaten worden altijd op de contactgesprekken met u doorgesproken. De cito toetsen hebben vaak de volgende normering: I: II: III: IV: V:
goed-zeer goed ruim voldoende matig-voldoende matig-zwak zwak-zeer zwak
6
Schrijven Novoskript
Voor het schrijfonderwijs gebruiken wij de methode Novoskript. Dit is een methode voor eenvoudig rechtshellend lussenschrift. “Schrijven is communiceren!” is de slogan van de methode. De methode bestaat uit 13 sets die ieder weer onderverdeeld zijn in verschillende opdrachtkaarten. Er wordt aandacht besteed aan de motoriek en de methode is adaptief en dat sluit goed bij onze visie op onderwijs aan. Wat nieuw is, is het feit dat deze methode door loopt tot en met groep acht. In de laatste jaren wordt onder meer aandacht besteed aan temposchrijven en creatieve schrijfvormen. De letters, ook wel stoplichtletters genoemd, worden met behulp van beginpunt, pauzepunt en eindpunt aangeleerd. Ook is er een cd-rom bij die de kinderen individuele instructie geeft. Deze kan bijvoorbeeld remediërend ingezet worden.
Wereldoriëntatie
Na lang overwegen en het uitproberen van verschillende methodes voor wereldoriëntatie hebben wij gekozen voor de methodes Naut, Meander en Brandaan. Dit houdt voor de groepen 3 en 4 in dat zij gaan werken met een wereldoriëntatiepakket, dat de kinderen goed voorbereidt op de wereldoriëntatievakken in groep 5. Zij werken met het doeboek, waarin de belangrijkste thema's van de vakken natuur en techniek, aardrijkskunde en geschiedenis aan bod komen. Spelen en leren staat hierbij centraal. Het doeboek heeft ongeveer 20 lessen. Deze lessen zullen met name in de middaguren gegeven worden. Het doeboek gaat mee van groep 3 naar groep 4.
7
Digitaal schoolbord. In de klas van uw kind hangt een digitaal schoolbord. Dit is natuurlijk een mooi modern medium waar we zeer veel gebruik van maken. Hoe vraagt u zich af? In eerste plaats is het een “gewoon schoolbord” waar op geschreven wordt, niet met krijt of stift maar met een digitale pen. Op de tweede plaats kan alle software, in het groot, op het scherm gebruikt worden. Omdat het een “touch screen” is kunnen kinderen interactief met deze software aan de slag. Vaak kennen ze deze software al van de leerling-computers. Ten derde kan het als multimedia instrument worden ingezet. TV, DVD en internet kan allemaal live de klas ingehaald worden. Hierbij als ondersteuning van lessen, actuele thema’s of spelende interesse ingezet worden. Ook kunnen kinderen er gebruik van maken bij hun dagopening.
De belangstellingstafel Op een centrale plaats in de klas staat de belangstellingstafel. Hierop staan materialen, boeken e.d. die te maken hebben met het thema dat op dat moment in de belangstelling staat. Vaak zijn dit de wereldoriënterende onderwerpen. Het doel van de belangstellingstafel is de kinderen zo veel mogelijk te betrekken bij het onderwerp, en het stimuleren van de algemene ontwikkeling. Het wordt zeer op prijs gesteld wanneer de kinderen ook zelf met spulletjes, plaatjes, boeken e.d. passend bij het onderwerp van de belangstellingstafel komen. Gymnastiek Eenmaal per week gaan we gymmen in de gymzaal van Markkant.. Tijdens de gymlessen wordt er gewerkt in circuitvorm waarin verschillende vaardigheden en spelvormen aan bod komen.
Om de motorische ontwikkeling van uw kind te volgen gebruiken we een leerlingvolgsysteem. Hierbij wordt de ontwikkeling van de grove motoriek aan de hand van vastgestelde criteria per leeftijd bekeken. De resultaten worden tijdens het contactgesprek met u besproken. Kinderen die hierop uitvallen zullen ook op dit gebied extra hulp krijgen. Het is belangrijk dat uw kind op de gymdag gympen zonder zwarte zolen, een gymbroekje en t-shirt of turnpakje in een rugzakje meeneemt. De gymtassen mogen vanaf groep 3 niet meer op school blijven hangen maar gaan dezelfde dag weer mee naar huis. 8
Muziek/Drama/Dans Muziek, drama en dans wisselen elkaar iedere week af. En komen dus om de beurt aan bod. Voor de muzieklessen gebruiken we de methode “Muziek moet je doen”. We leren de kinderen nieuwe liedjes, zingen bekende liedjes, klappen ritmes, neuriën, luisteren naar muziek etcetera. Vaak speelt beweging ook een rol bij de muzieklessen. Voor de dramalessen gebruiken we de methode “Drama moet je doen”. Dagopeningen Na de kerstvakantie gaat groep 3 starten met “de dagopening”. Een kind opent de dag op een gezellige manier. Een dagopening kan zijn: • Een verhaal voorlezen/vertellen • Poppenkast spelen • Liedjes zingen • Raadseltjes • Iets vertellen over hun hobby, sport, een beroep of een huisdier o.i.d. De leerkracht geeft eerst zelf een dagopeningen om de kinderen op het goede spoor te zetten. Ruim van tevoren weet uw kind dat er van hem/haar een dagopening wordt verwacht. De namen van de kinderen staan op de kalender zodat uw kind op tijd kan zien wanneer hij of zij aan de beurt is. Uw hulp bij een dagopening is van harte welkom, maar stel er niet te hoge eisen aan. U bent ook altijd van harte welkom om bij de dagopening van uw kind op die ochtend aanwezig te zijn, mocht uw kind er zelf geen probleem mee hebben. Broertjes en zusjes van de kinderen mogen helaas niet mee. Bij een dagopening kan natuurlijk gebruik gemaakt worden van het digitale schoolbord.
Een van de belangrijkste doelen bij de dagopening is dat uw kind zich voor een groep leert en durft te uiten. Elke dagopening mag bovendien niet langer duren dan 15 minuten. De afspraken m.b.t. dagopeningen zijn: • Je mag het de eerste keer met z’n tweeën doen. • Je weet het minstens een week van tevoren. • In de bieb is volop informatie te krijgen over onderwerpen. • Je ouders mogen komen luisteren als je dat zelf niet erg vindt. • Je mag een papier met trefwoorden gebruiken, maar niet alles voorlezen! • De leerkracht houdt ook een dagopening. • Het is bij de dagopening niet de bedoeling om allerlei dingen uit te delen aan de klas, zoals kleurplaten of kleine presentjes.
9
Creativiteit Zoals gezegd, zijn creatieve activiteiten een vast onderdeel tijdens de themamiddagen. Om te waarborgen dat ieder kind ook een aantal nieuwe beeldende technieken krijgt aangeboden, zijn er dit jaar enkele knutselmiddagen. Alle kinderen van groep 3 en 4 knutselen dan samen binnen een bepaald thema. De nadruk ligt dan vooral op het aanleren van (nieuwe) technieken (weven, vlechten, borduren, boetseren, vouwen etc.). Op de themamiddagen zal regelmatig aan de kinderen een les uit de methode “Maken is de kunst” aangeboden worden. Deze methode gaat bij de lessen uit van de beeldende kunst en legt relaties vanuit de beeldende kunst naar de wereld van het kind zelf. Bij de methode hoort een jumboboek waarin grote platen met echte kunst en de daaraan gekoppelde opdracht staat. Om de kleding te beschermen moet ieder kind een verfschort of oud overhemd mee naar school nemen. Deze bewaren we dan in de klas voor kliederactiviteiten.
Het rapport In groep 3 krijgen de kinderen 3x per jaar een rapportboekje mee. Het zijn kindgerichte rapporten waarin allerlei werkjes zijn gedaan met de kinderen. In de contactgesprekken bespreken wij met ouders hoe het met het kind op school gaat, naar aanleiding van een praatpapier. Het rapportboekje gaat op donderdag na de contactgesprekken met de kinderen mee naar huis. De vrijdag Wanneer er een open podium op vrijdag gehouden wordt, zorgt de groep die op dat moment aan de beurt is voor een optreden. Eigen initiatieven van kinderen stellen we ook zeer op prijs! Op het prikbord bij de deur kunt u lezen welke kinderen die dag iets op het podium doen. De laatste drie kwartier van de middag spelen we gezelschapsspelletjes. Uw kind mag hiervoor een spelletje van thuis meenemen. De vragenbus In de klas staat een vragenbus. Hierin kunnen kinderen anoniem hun vragen kwijt. Dingen die ze altijd al hebben willen weten of gewoon kwesties waar ze mee rondlopen kunnen op deze manier besproken worden. Op vrijdagmorgen in de kring worden de vragen beantwoord. Echter ………de juf weet ook niet alles!! Weekhulp Iedere week hebben twee kinderen uit de klas de klassenbeurt. Dit is op maandag-, dinsdag-, donderdag- en vrijdagmiddag van half vier tot ongeveer kwart voor vier. En op woensdagmiddag van half één tot kwart voor één. De kinderen maken samen met de leerkracht de klas weer netjes. De taken bestaan onder andere uit: vegen, de plantjes water geven, de potloden slijpen, opruimen, stoelen van tafel halen.
10
Schooltelevisie Zoals hiervoor al beschreven staat bij lezen en wereldoriëntatie kijken we in groep 3 naar schooltelevisieprogramma’s die betrekking hebben op het leren lezen en wereldoriëntatie Verjaardagen Als uw kind jarig is dan wordt hier uitgebreid aandacht aan besteed in de klas. We zingen de jarige uitbundig toe en ook feliciteren we het feestvarken allemaal persoonlijk. De jarige mag trakteren, het gaat hierbij om een kleine lekkernij, maar niet voorzien van een presentje. Daarna mag de jarige met 2 vriendjes of vriendinnetjes de klassen rond gaan. De kinderen doen dit in de ochtend en lopen langs de groepen 3, 4 en 5 en langs de leerkracht van vorig schooljaar van de kleuters. Vanaf groep 3 vieren we de verjaardagen van de kinderen met de kinderen in de klas, ouders kunnen de verjaardag niet meer bijwonen. Uitnodigingen Nog even een schoolafspraakje. We hebben liever niet dat uw kind in de klas uitnodigingen uitdeelt voor zijn of haar kinderfeestje. Het kan voor sommige kinderen zeer pijnlijk zijn wanneer ze niet worden uitgenodigd. Daarom graag uw medewerking hiervoor. Fietsen Zoals ook in de schoolkalender staat mogen alleen de kinderen die wat verder van school vandaan wonen met de fiets naar school komen. Kinderen van Vrachelen 1 komen te voet naar school. Behalve de kinderen die achter de “Bovenste weg” wonen. De kinderen van de Vlindervallei, Vrachelen 2, Kanaaleiland, binnenstad en Den Hout mogen op de fiets komen. U zult begrijpen dat wij deze maatregel moeten nemen omdat het groeiend aantal fietsen op het plein een groot probleem is. Pauze Er zijn met de hele school de volgende afspraken gemaakt over het fruit eten. De kinderen mogen 1 ding meenemen voor de kleine pauze en dat mag zijn: • Fruit • Drinken zonder prik • 1 boterham • Rauwkost
Lestijden Maandag t/m vrijdagochtend van 08.45 – 12.15 uur, m.u.v. woensdag, dan zijn we om 12.30 uur uit! Maandag-, dinsdag-, donderdag- en vrijdagmiddag 13.30 – 15.30 uur.
11
Tot slot Ondanks dat er geprobeerd is alles zo helder en beknopt mogelijk op te schrijven, bevat dit boekje toch nog heel wat pagina’s. Fijn dat u de moeite heeft genomen om de informatie door te lezen. Mocht u nog vragen hebben n.a.v. dit leerstofboekje kunt u altijd na schooltijd bij een van ons terecht. Met vriendelijke groet, Danielle Leonard Sandra van Meel Linda van Zalinge Sofie de Graaf
12
