LEERLINGENACTIE CULTUREEL

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

13:25

Pagina 1

PrOmotie M a g a z i n e v o o r h e t P r a k t i j k o n d e r w i j s - N r. 1 v o o r j a a r 2 0 0 7

M A G A Z I N E

PROMOTIE IN 2010 UW WENSEN OOK IN DE TOEKOMST BEANTWOORD: PROMOTIE DEELS DIGITAAL

TEXTIEL IN HET NIEUW

WEEKDAGBOEK DOCENT VERSUS LEERLING

WILLEM VAN GAANS, KPC GROEP ELEKTRONISCHE LEEROMGEVING PRAKTIJKONDERWIJS ALMERE

LEERLINGENACTIE CULTUREEL KOOKBOEK

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

PrOmotie

13:26

M

Pagina 2

A

G

A

Z

I

N

E

Colofon PrOmotie Magazine is een uitgave van Uitgeverij Edu’Actief b.v. met informatie over het praktijkonderwijs en onder meer het leermiddelenpakket PrOmotie. Uitgeverij Edu’Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel T. 0522-235235 F. 0522-235222 E. [email protected] W. www.promotie.nu Hoofd- en eindredactie: Kristel Heiner Redactie en fotografie: Kristel Heiner, Roland Loos, Meriam Timmer, Jitske Benedictus, Marloes Heiner, Joke Pijl Vormgeving: Adato design, Wijhe Ireen Haakman Druk: Giethoorn Ten Brink Marketing: Jitske Benedictus Productie: Judith van der Vegte Frequentie: eerste editie in schooljaar 2006-2007 Abonnement PrOmotie Magazine is gratis voor docenten van het praktijkonderwijs. Abonnementen kunnen schriftelijk worden aangevraagd en beëindigd via e-mail: [email protected]. Met dank aan: Willem van Gaans Ad van den Broek, Sjoukje Bouma Marleen Hurkmans en Brian Kooy, Accent Nijkerk Peggy van Amerongen, Praktijkonderwijs Almere De catamaran, Stadskanaal.

Onderwijscollega, U hebt het eerste nummer van ons gloednieuwe PrOmotie Magazine in de hand. Van harte welkom! In een tijd van websites en andere elektronische communicatiemiddelen is een magazine toch wel bijzonder. Wij hebben docenten, begeleiders en managers van het praktijkonderwijs gevraagd wat hun voorkeur zou zijn bij het opzetten van een nieuw informatiemedium over onze leeromgeving PrOmotie. Het meest gehoorde antwoord was; een blad, papier ... Om rustig in de docentenkamer of thuis op de bank met een kop koffie in de hand door te kijken en te lezen. En gelijk heeft u. Een magazine (aan dat woord ontkomen we echt niet in deze tijd) nodigt uit tot overdenking of geeft de gelegenheid tot vluchtig bladeren. Met ons PrOmotie-team zijn we hard bezig om de leeromgeving door te ontwikkelen, te herzien en om nieuwe onderdelen te maken. Ons nieuwe blad is tevens onze showroom! We hebben gezocht naar een goede naam voor ons blad. Er zijn veel suggesties langsgekomen. Totdat we eigenlijk bedachten: "Laten we maar gewoon doen." En toen was het snel bekeken. Het eerste nummer van een magazine is een spannende zaak. Want, wat denkt u ervan? Treffen we de juiste toon? Vindt u het blad er mooi uitzien zonder overdreven te zijn? Het zou ons veel plezier doen als u ons laat weten wat wij volgens u kunnen verbeteren. Want het magazine wordt voor u gemaakt. Met de inhoud willen we een soort cement zijn tussen u, de werkvloer van het praktijkonderwijs en ons, de makers van PrOmotie. Wel steeds met de leerling voor ogen. Want voor hen doen we het uiteindelijk allemaal. Veel leesplezier! Namens het ontwikkelteam van PrOmotie,

Roland Loos Uitgever

IN DIT NUMMER:

3 / PROMOTIE NIEUWS Nieuws en informatie PrOmotie

4 / 5 INTERVIEW WILLEM VAN GAANS - KPC GROEP ‘In 2015 zal er een sterke verbetering op de scholen te zien zijn. En leerlingen zijn beter toegerust met sociale en maatschappelijke competenties.’

5 / COLUMN - EMOTIE Gevoel. Dat mag. Nee, dat moet zelfs! - Thomas Bottelier

5 / EN WIJ DOEN HET ZOOOOO 6 / 7 INTERVIEW SJOUKJE BOUMA KIEZEN(D) LEREN Initiatiefnemer Textiel in het nieuw

7 / TIPS Tips en hulpmiddelen voor op school

8 / 9 WEEKDAGBOEK - ACCENT PRAKTIJKONDERWIJS, NIJKERK De week van docent Marleen en leerling Brian

9 / 10 ELEKTRONISCHE LEEROMGEVING PRAKTIJKONDERWIJS ALMERE Niet verbieden, maar meegaan en begeleiden - Peggy van Amerongen aan het woord over hun ELO

11 / PROMOTIE IN 2010 PrOmotie moet ook in de toekomst aan uw wensen voldoen, dus we zijn op zoek gegaan naar een antwoord hierop.

12 / GRATIS ABONNEE WORDEN?

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

13:27

Pagina 3

PrOmotie Nieuws

PrOmotie Nieuws In deze rubriek informeren wij u over PrOmotie en andere uitgaven die voor u van belang zijn. Actueler nieuws kunt u lezen op de methodesite van PrOmotie: www.promotie.nu. Hou deze site dus goed in de gaten!

FILMS

CULTUREEL KOOKBOEK

3

Bij PrOmotie Nederlands Lezen werkboek 3, 4 en 5 worden nieuwe films gemaakt. Net zoals is gedaan bij Lezen werkboek 1 en 2. De films komen uit op dvd en zijn vanaf volgend schooljaar in te zetten bij de nieuwe werkboeken. Het filmen doe we in samenwerking met Beelder bv Audiovisuele Producties. Maandag 26 februari was het dan zover: de start van het filmen voor Nederlands Lezen.

De twee hoofdpersonen uit de film van vandaag zijn Eva en Marion die een mp3-speler gaan kopen. Samen met de filmploeg maken ze er een leuke dag van.

Annemarie, de regisseur voor vandaag, heeft het allemaal goed voor elkaar. Gelukkig bleef het droog; koud was het wel.

Ton Bouwer, de beste cameraman van Beelder, en Tjodi, geluid.

Er is heel wat werk verzet op de praktijkscholen die deelgenomen hebben aan de leerlingenactie Cultureel kookboek! Praktijkonderwijs Zutphen en het Christiaan Huygens Praktijkonderwijs hebben dit bijvoorbeeld helemaal in kerstsfeer gedaan. Inmiddels hebben we de inzendingen binnen. De vormgever gaat aan de slag om er een mooi boekje van te maken. We hopen dat u het als docent een

positieve ervaring hebt gevonden. Aan de foto’s te zien hebben de leerlingen het naar hun zin gehad. De snijtechnieken zien er goed uit evenals de eindresultaten! Als het net zo lekker smaakt als het eruitziet … ■ Wilt u de lesbrief gebruiken van de leerlingenactie van dit schooljaar of van de jaren hiervoor? Dat kan. Ga daarvoor naar www.promotie.nu en klik op Leerlingenactie.

PrOmotie Magazine voorjaar 2007

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

13:27

Pagina 4

Interview met Willem van Gaans, KPC Groep

‘In 2015 zie ik leerlingen die nog beter toegerust zijn voor de arbeidsmarkt.’ 4

Willem van Gaans is in 1945 geboren in het Brabantse. Hij is eerst in het onderwijs werkzaam geweest (exacte vakken). Hij is al snel begonnen bij de Landelijke Pedagogische Centra. Vanaf 1977 was hij ontwikkelaar van leermiddelen, eerst vooral inhoudelijk en na verloop van tijd als projectleider. Momenteel doet hij dit voor een groot aantal trajecten, met veel leuke collega’s in leuke projectteams.

▼ U hebt in 2001 samen met Uitgeverij Edu’Actief besloten om PrOmotie te gaan ontwikkelen. Wat is de belangrijkste reden voor KPC geweest om dit te doen? KPC Groep heeft zich altijd sterk gemaakt voor leerlingen die op school extra aandacht nodig hebben. Dat geldt ook voor leerlingen in het praktijkonderwijs. Juist voor het praktijkonderwijs waren er tot 2001 geen adequate leermiddelen. Het ministerie van OCW heeft dat probleem onderkend en heeft in 2001 subsidie beschikKPC Groep heeft zich altijd baar gesteld sterk gemaakt voor leerlingen voor de ontwikkeling en die op school extra aandacht implementanodig hebben tie van PrOmotie. De opdracht is door het ministerie verstrekt aan KPC Groep met daarbij het verzoek om ook deskundigen van andere organisaties te betrekken bij deze klus.

Wat is uw persoonlijke reden geweest om hier projectmanager van te worden en voor het praktijkonderwijs te kiezen? Ik werd gevraagd om programmamanager te worden voor deze opdracht. Het was een complexe en uitdagende klus met veel verschillende partijen en daar houd ik wel van. We werken graag voor leerlingen uit het praktijkonderwijs en het VSO. ▼

▼ Wat is precies de taak van KPC Groep binnen PrOmotie?

PrOmotie MAGAZINE MAART

2007

KPC Groep is hoofdauteur van het lespakket PrOmotie. Samen met de uitgever denken we nu na over de uitbreiding en de doorontwikkeling van het lespakket. Samen zetten we inhoudelijk de grote lijnen uit. KPC Groep financiert de auteurs. KPC Groep verzorgt ook implementatiebijeenkomsten, zowel landelijk als op locatie. ▼ Brigitta Mathijssen heeft uw functie van projectmanager overgenomen. Wat is uw rol op dit moment nog binnen PrOmotie en binnen het praktijkonderwijs?

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

13:27

Pagina 5

Column: Thomas Bottelier

PrOmotie Column

Emotie! Ja, ik draag het project nu over aan Brigitta. Backoffice voeren we overleg over PrOmotie en dan met name over de wat meer ingrijpende ontwikkelingen. Op dit moment ben ik nog steeds actief voor het praktijkonderwijs, onder andere als projectleider van het ESFproject 2007-2013 ‘Werknemer in Opleiding’* en door te participeren in de Stuurgroep van het project Eijsink ‘De leerling begeleid’**. U zegt dat je kennis vergroot door het te delen met anderen. Gebeurt dit voldoende in het praktijkonderwijs? Dat is inderdaad het geval. Van het Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs zijn namelijk bijna alle 170 scholen voor praktijkonderwijs lid. Deze vereniging heeft samen met de scholen een weldoordachte onderwijsontwikkelagenda opgesteld. Op de vele regionale bijeenkomsten, op de landelijke conferenties, via hun website, publicaties enzovoort wordt ontwikkeld en vervolgens weer gedeeld. Dat gaat al jaren heel goed en je ziet, ook door onderzoeken, dat de kwaliteit van het praktijkonderwijs de laatste jaren fors gestegen is en nog steeds neemt die kwaliteit toe.

▼

Hoe ziet u het praktijkonderwijs in het jaar 2015? In 2015 zal er wederom een sterkere verbetering te zien zijn in scholen voor praktijkonderwijs op het gebied van huisvesting, financiering, schoolorganisatie, personeelsbeleid en leermiddelenvoorziening. Maar ook de leerlingen zullen nog beter toegerust zijn voor de arbeidsmarkt. Het aantal leerlingen dat voor vervolgonderwijs kiest, om zo een betere kans te hebben op een plaats op de arbeidsmarkt, zal nog verder stijgen. Voorts zullen de leerlingen beter toegerust zijn met sociale en maatschappelijke competenties om een volwaardige plaats in de maatschappij te verkrijgen en te behouden. ■

▼

* www.werknemerinopleiding.nl ** www.kpcgroep.nl

H

et praktijkonderwijs is in beweging. Ik zie dat en hoor dat. Ook bij u op school wordt er gesproken over digitalisering. Het gaat over certificering en het AKA-diploma, wellicht over fusies met vmbo of vergaande samenwerking met VSO. En hoe zit het met die ‘gratis’ schoolboeken? ESF-subsidies? Speelt Europa een rol? Over rol gesproken, wat bent u nu eigenlijk? Docent of coach? Onderwijzer of begeleider? Weet u al wat de nieuwe minister daarvan denkt? Onderwerpen waar veelal emotie bij komt kijken. Emotie en onderwijs. Gaat dat samen volgens u? Ik denk het wel. Het zegt iets over betrokkenheid. De zaak waar je voor staat. In ons geval de leerlingen van het praktijkonderwijs. Ik heb een uitgebreide historie in het onderwijs. Zo ben ik jarenlang betrokken geweest bij het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. De roc’s dus. Het verschil met u is interessant. In beide sectoren werken mensen vanuit een visie, de een meer bevlogen dan de ander, dat wel, maar toch altijd met dat speciale gevoel: het gevoel bij te dragen aan de ontwikkeling van jonge mensen die op enig moment hun plek zullen vinden in onze samenleving. En toch is er verschil. Ik zie dat de collega’s van roc’s zich sterk richten op de taken die werknemers (gaan) verrichten in het bedrijfsleven, beroepscompetenties. Dat is ook hun opdracht. En daarnaast is het de bedoeling dat de deelnemers (want zo heten ze daar) ook bezig zijn met burgerschapscompetenties. Ik laat in het midden of dat succesvol is, maar een gemiddelde uitval van 30% doet fronsen. U, in het praktijkonderwijs, bent ook bezig om de leerlingen een zo goed mogelijke start in het volwassen leven te geven. Maar u voegt daar wel een dimensie aan toe: liefde en zorg op het individuele niveau van de leerling. En onze vergrijzende maatschappij zal onze leerlingen steeds meer nodig hebben. Alle hens aan dek, zeg maar. Want laat dat duidelijk zijn. De minister ziet u als een reguliere vorm van vo. Maar met emotie. Gevoel. Dat mag. Nee, dat moet zelfs!

Thomas Bottelier

En wij doen het zooooo! De picto’s uit PrOmotie hebben we op onze school vergroot op A4-formaat en in de klas gehangen. Leerlingen worden zo gestimuleerd om te gaan samenwerken en de portfolio op orde te houden. De leerlingen komen nu vaker tot voorstellen om zelf inhoud te geven aan de verwerking van het lesmateriaal. PrOmotie Magazine voorjaar 2007

5

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

13:27

Pagina 6

Interview Sjoukje Bouma

Kiezen(d) leren ‘De leerling zelfstandig keuzes laten maken, motiveert hem de lat steeds iets hoger te leggen.’ structuur geeft aan het leerproces naar een grotere zelfstandigheid en het leren maken van keuzes: Kiezen(d) leren. Het doel van Kiezen(d) leren is dan ook: • de leerling stimuleren om zelfstandig te werken • de leerling zelfstandig keuzes te laten maken • de leerling te laten reflecteren op wat hij doet en hoe hij het doet • de leerlingen samen te laten werken.

6

OOK

Op dit moment werken meer dan zestig scholen met Textiel in het nieuw. Sjoukje Bouma is initiatiefnemer en een van de auteurs van dit lesmateriaal. Ook ontwikkelde ze de onderliggende didactiek van dit pakket: Kiezen(d) leren. Als docent Textiele werkvormen op het Etty Hillesum Lyceum in Deventer (Arkelstein, school voor praktijkonderwijs) merkt ze dat het Kiezen(d) leren werkt in de praktijk.

VOOR U?

Is het idee achter Kiezen(d) leren ook iets voor uw praktijkvak? Wij horen het graag van u. Mailt u ons: [email protected].

Hoe het begon In 1998 kreeg Sjoukje steeds meer behoefte aan structuur in haar lessen omdat ze de leerlingen zo zelfstandig mogelijk wilde laten werken. Daarom begon ze met het ontwikkelen van lesmateriaal. Een paar jaar later presenteerde ze het resultaat aan een groep docenten uit Oost-Nederland. Zij waren enthousiast. Een aantal docenten hielp haar het materiaal verder uit te breiden en te professionaliseren. Met ondersteuning van een subsidie en het SLO werd zo het digitale pakket Textiel in het nieuw ontwikkeld. Kiezen(d) leren, de achtergrond Het onderliggende concept van Textiel in het nieuw kun je zien als een activerende didactiek die

MEER

WETEN?

Wilt u meer weten over Kiezen(d) leren? Mail ons: [email protected] of ga naar www.textielinhetnieuw.nl.

PrOmotie MAGAZINE MAART

2007

Het Kiezen(d) leren is voor leerlingen in het praktijkonderwijs zeker een meerwaarde."Vaak is het bij een leerling met leermoeilijkheden zo dat hij iets ook niet meer wil als hij het niet kan. Door hem iets te laten kiezen wat hij echt wil, is hij gemotiveerd om een taak te maken en komt hij over deze drempel heen. Hij zal meer bereid zijn om moeite te doen om de vaardigheden te leren die hij nodig heeft," aldus Sjoukje. Kiezen(d) leren concreet Om de leerling een goede keuze te laten maken, is een heldere structuur aangebracht in het digitale lesmateriaal. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de taken en de benodigde vaardigheden. Zo weet de leerling welke taken hij op een bepaald moment aankan en wat hij moet leren om nieuwe taken aan te kunnen. De leerling ziet op een digitaal informatieblad een uit te voeren taak. Op het informatieblad staat een foto, een korte beschrijving en een lijstje met vaardigheden die nodig zijn om de taak uit te voeren. Bij elke vaardigheid kan de leerling direct een instructievideo bekijken of doorlinken naar een oefentaak. De oefentaak is er om de vaardigheid te oefenen. Als de leerling ervoor kiest de taak uit te gaan voeren, print hij vanuit het informatieblad een werkbeschrijving uit. Met deze werkbeschrijving voert de leerling zelfstandig stap voor stap de taak uit. Als een taak gedaan is, volgt er altijd een evaluatie. Eerst door de leerling zelf en daarna met de docent samen. In een gesprek wordt teruggekeken naar de uitvoering van de taak. Ook wordt er vooruitgekeken door plannen te maken voor de volgende taak. In de praktijk Textiel in het nieuw blijkt goed aan te slaan bij een groot deel van de leerlingen. Sjoukje: "Het werken

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

VRAGEN? Heeft u vragen over PrOmotie, over het leermiddelenpakket, over dit magazine? Heeft u ideeën voor een de volgende editie? Neem dan contact met ons op via [email protected].

14:05

Pagina 7

te zien hoe elke leerling in zijn eigen tempo kan met de computer is erg uitnodigend en de instrucwerken en verder kan leren. De voldoening en de tievideo’s blijken heel duidelijk. Het werken met de trots van een leerling die iets helemaal zelf gedaan werkbeschrijving levert nog wel eens problemen heeft, is wat mij betreft de belangrijkste bijdrage op. Leerlingen zijn het niet gewend om eerst te aan zijn zelfvertrouwen en lezen en dan te doen. Liever motivatie om verder te vragen ze direct om hulp en Het werken met de computer komen en te leren." ook kunnen leesproblemen is erg uitnodigend en de Kiezen(d) leren vraagt een een rol spelen. Dit is te andere houding van u als ondervangen door leerlingen instructievideo’s blijken heel docent. Sjoukje: "Deze samen te laten werken of duidelijk manier van werken daagt door samen met een leerling docenten uit om meer coade opdracht te lezen. chend en begeleidend dan sturend les te geven. Herhaling maakt dat leerlingen steeds beter begrijEen deel van het leerproces geef je in handen van pen wat er staat. Zo groeit hun vertrouwen en de leerling. Deze manier van lesgeven is niet altijd kunnen ze het op den duur zelf af. vanzelfsprekend en als docent moet je daar ook in Natuurlijk is het succes afhankelijk van de groep groeien." ■ die ermee werkt. Maar het is elke keer goed om

Combineer PrOmotie Je kunt Promotie prima combineren met ander lesmateriaal. Gebruik de rode lijn die Promotie je biedt: denken, doen en nakijken. Hang in je klas de poster en de matrix op. De leerlingen weten wat de andere onderwerpen gaan worden. FF moeve - Een sportieve dramaserie van Schooltv over waarden en normen Scholen zijn zeer positief over deze Schooltv-serie. Ze gebruiken het bijvoorbeeld voor de lessen Sociale Vaardigheden en dan vooral in de bovenbouwklassen. Het is een video die de jongeren aanspreekt op hun eigen niveau. Niet te simpel, maar goed en handelend over voor leerlingen herkenbare situaties. Bijvoorbeeld: Soraya ervaart dat het enthousiasme van haar judotrainer niet oké is, zijn gedrag is niet normaal. Maar waar kan ze ermee terecht?

Tips

kinderopvang en Werken in en om het huis. Neem voor meer informatie contact op met praktijkschool Breda - Gerrit Vos.

Meer informatie over FF moeve vindt u op: http://www.schooltv.nl/ffmoeve/home.jsp. Via de vakcommunity praktijkonderwijs kunt u extra lesmateriaal rond de serie downloaden. Ga daarvoor naar: http://leermiddel.digischool.nl/vo en dan: Zoeken > Kies een vak > Praktijkonderwijs > Sociale vaardigheden > FF moeve. Pas op: u moet zich wel laten registreren bij mijn.digischool.

Leverbaarheid uitgaven PrOmotie In het jaar dat de doorontwikkelde materialen leverbaar worden, zijn de oorspronkelijke uitgaven nog leverbaar. Daarna zal de uitgeverij deze uitgaven niet meer bijdrukken. Ons advies is om het bestelformulier te downloaden van de methodesite www.promotie.nu. Hier staat duidelijk op wat leverbaar is en wat niet. Ook wordt er duidelijk op weergegeven wat bij de doorontwikkeling hoort en wat niet.

Huiskamerproject – Praktijkschool Breda Praktijkschool Breda heeft voor de leerlingen van de eerste twee leerjaren het Huiskamerproject. Hierbij wordt een aantal boekjes van Praktijk en Loopbaan gebruikt. Een heel goede oplossing om leerlingen basisvaardigheden te leren. De groepen bestaan uit maximaal 12 leerlingen met een docent en een onderwijsassistent. Ze doen werkzaamheden alsof ze zelfstandig zouden wonen: bed opmaken, schoonmaken, stofzuigen, moppen enzovoort. Er is een volledige keuken met apparatuur, wasmachine en droger, twee strijkbouten en meer. Het is er gezellig gemaakt met meubels. De aankleding verschilt en gaat met de feesten en jaargetijden mee: paasaankleding, Kerst, Halloween en meer. Het lokaal wordt ook gebruikt voor de opleiding Werken in de

Hebt u tips of suggesties voor het PrOmotie Magazine of zijn er onderwerpen die u graag in PrOmotie Magazine aan de orde wilt stellen? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

PrOmotie MAGAZINE MAART

2007

7

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

14:06

Pagina 8

WEEKDAGBOEK Accent praktijkonderwijs, Nijkerk

Docent versus leerling Een week lang houden een docent en een leerling een weekdagboek bij. In dit nummer docent 8

Marleen Hurkmans en leerling Brian Kooy uit klas 3a over de week van 26 februari tot en met vrijdag 2 maart.

WOENSDAG

Na de dagopening en het terugblikken op de stage wordt er gewerkt aan het IOP. Brian heeft een flinke stapel PrOmotie-boekjes in het magazijn liggen. Hij heeft maandag bedacht te gaan werken in een boek van Cultuur en Maatschappij en in Lezen 2 van PrOmotie. Na de pauze gaan we naar het praktijkvak schilderen. In totaal volgen we als klas zes verschillende praktijkvakken, alle onder leiding van een vakdocent. Brian wil graag verder met schilderen en hoopt volgend jaar het schilderprogramma (praktijk) op het vmbo te gaan volgen. DONDERDAG

Dit was mijn week Naam docent: Marleen Hurkmans Functie: docent klas 3a MAANDAG

De schoolweek van klas 3a start bij het praktijkvak Hout. De derdejaars werken hier volgens de zogenaamde werkplekkenstructuur. In groepjes van twee werken de leerlingen aan verschillende opdrachten. Brian en zijn klasgenoot Rick leggen vandaag een straatje. Brian zucht: ‘Straatje leggen … ik ben eigenlijk een schilder …’ Maar het resultaat mag er zeker zijn! Voor de rest van de dag staat er ‘Werken aan het IOP’ op het programma. Alle leerlingen in de groep hebben een individueel ontwikkelingsplan geschreven. Daarin beschrijven de leerlingen onder andere in welke PrOmotie-boeken ze de komende periode zullen werken. Voordat het werk op de maandag begint, vullen de leerlingen hun weekplanning in. Daarna: aan de slag! DINSDAG

De leerlingen uit de groep waarin Brian zit, zijn inmiddels allemaal 15 jaar oud. Dat betekent: stage! Het eerste halfjaar heeft iedereen hier erg naar uitgekeken. In januari is voor elke leerling een bedrijf of instelling gevonden en vandaag is iedereen naar zijn stageplek.

Normaal gesproken beginnen we op donderdag met een praktijkvak, maar in verband met ziekte van de docent werken we in de klas. We behandelen een onderdeel uit Cultuur en

Dit was mijn week

Maatschappij: Fit voor stage. Verder wordt er zelfstandig gewerkt. Brian schrijft graag een werkstuk of een verslagje. Ook nu schuift hij achter de computer. ‘Mevrouw, ik schrijf even een stukje voor het dagboek!’ We sluiten deze dag af met een sportles op een andere locatie. VRIJDAG

Vandaag start de helft van de klas met het praktijkvak Groenvoorziening. Ook Brian is met deze groep mee en werkt vandaag in een van de wijken in Nijkerk. De rest van de groep werkt in het computerlokaal. Ook staan de lessen Verzorging en Koken op het programma. Met dat laatste vak sluiten wij de dag af. Na een gezamenlijke maaltijd en de afwas keert iedereen huiswaarts om lekker bij te komen van de schoolweek! ■

wat van zeggen, zoals: ‘Wil je dat even oprapen?’ En om 10 over half 2 zijn we uit! DINSDAG

Naam leerling: Brian Kooy, 15 jaar Klas: 3a MAANDAG

Maandagmorgen zijn we om half 9 naar Hout gegaan. Wat heb ik moeten doen bij hout: ik ben samen met een klasgenoot een vloertje wezen leggen. Na de pauze zijn we in PrOmotie-boekjes wezen werken. Om half 1 ben ik met een klasgenoot steward. Wat moet je doen als je steward bent? Je moet de leerlingen in de gaten houden. Als ze iets op de grond gooien, moet je er

Ik werk op dinsdag. Dat heet ook wel stage. Ik loop stage bij een schildersbedrijf. Het heet Peter Koelewijn en zit in Bunschoten-Spakenburg. Ik woon zelf ook in Bunschoten-Spakenburg. Wat heb ik op mijn stage moeten doen: Ik heb op een steiger antislipstrippen geplakt want ze waren afgekeurd omdat die antislipstrippen er niet op zaten. Als je een steiger op gaat bouwen, dan moet je naar boven lopen en als je een verkeerde beweging maakt, dan lig je beneden. Om 7 uur beginnen we en om 15.45 uur zijn we klaar met werken. ➜

Wilt u met een leerling het volgende weekdagboek vullen? Laat het ons weten en stuur een mailtje naar Kristel Heiner via [email protected] o.v.v. ‘Weekdagboek’.

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

14:07

Pagina 9

WOENSDAG

DONDERDAG

VRIJDAG

Woensdag is mijn lievelingsdag omdat we dan schilderen hebben. We moesten met de klas een werkstukje maken. Hier ben ik wel goed in, in schilderen dan hè. Wat heb ik moeten doen: ik heb een werkstukje gemaakt dat op een tegel lijkt. Hij was geel met een gorilla erop, wel wijs! En daarna gingen we in onze boeken werken.

Donderdag hadden we niet zo veel bijzonders want officieel hadden we ‘s morgens om half 9 Techniek. Maar dat is niet doorgegaan omdat de leraar ziek was. Daarna gingen we in boeken werken en om 10 voor 11 gingen we naar gym. Ik gymde niet mee want ik heb last van mijn knieën. En om 12 uur zijn we uit.

Elke vrijdag zijn we het eerste uur vrij en dan hebben we om 9 uur Groenvoorziening. We moesten plantjes in de grond zetten. We moesten ook nog in onze boeken werken. Dat doen we elke dag wel. Aan het einde van de dag hadden we twee en een half uur koken. We moesten maken: gepofte appel en stamppot boerenkool. En om 4 uur zijn we altijd uit. ■

Praktijkonderwijs Almere eerste school met ELO Niet verbieden, maar meegaan en begeleiden in de belevingswereld van de leerling

die samen met de bouwers tot dit product zijn gekomen.

ben als school gekozen voor een aantal functies waar de leerling zelf al veel gebruik van maakt buiten school, onder meer chat en e-mail. In plaats van het te verbieden op school, hebben we ervoor gekozen om de leerling te leren hoe ze verantwoord kunnen chatten en hoe ze een eigen profiel moeten maken. Ze moeten leren om keuzes te maken: wat zeg ik wel en wat niet, hoe formuleer ik mijn boodschap enzovoort?

▼ Wat waren de wensen van de docenten? De leerkrachten wilden een ELO waarin ze diverse media konden gebruiken. Van tekstbestanden tot filmpjes. Het geheel moest overzichtelijk zijn, maar zeker ook gebruiksvriendelijk. We heb-

▼ Hoe heeft u de ELO geïntroduceerd bij de docenten en de leerlingen? Wij zitten momenteel in ons laatste projectjaar. Een aantal klassen werkt als testgroep met de ELO. Dit zijn de klassen van de leerkrachten die ook in de ELO-werkgroep zitten. Het voltallige ➜

Praktijkonderwijs Almere werkt als eerste school voor praktijkonderwijs met een Elektronische Leeromgeving. Peggy van Amerongen is binnen de school ICT-coördinator/ avo-leerkracht en initiator van het gebeuren. ▼ Hoe zijn jullie gekomen tot uiteindelijk deze ELO? In 2004 hebben wij een projectaanvraag gedaan voor het project Vooruit. Deze projectaanvraag moest gefundeerd zijn op toenmalige ICT-ontwikkelingen, maar tevens vernieuwend zijn voor het onderwijs. Wij wilden als school graag met een Elektronische Leeromgeving (ELO) werken. De bestaande ELO's hadden te veel functies en waren te onoverzichtelijk voor onze doelgroep, leerlingen uit het praktijkonderwijs. Niet haalbaar voor onze leerlingen. Daarom heeft de school na onderzoek haar eigen ELO laten bouwen door XSservice. Op school is een werkgroep gevormd van leerkrachten

Peggy van Amerongen.

PrOmotie Magazine voorjaar 2007

9

nummer 1 - keuze B

10

11-04-2007

14:07

Pagina 10

schoolteam is vanaf de eerste dag geïnwerken er graag mee, zelfs thuis! Ik heb al veel leerlingen bij mijn kantoor formeerd met een nieuwsbrief. Tijdens gehad met de vraag wanneer zíj met teambijeenkomsten en studiedagen is er aandacht gegeven aan de ELO. Op de ELO mogen werken. Betere reclame onze laatste teamtweedaagse hebben kun je je als school niet wensen, toch? alle leerkrachten ▼ Uitgeverij praktisch kunnen Edu’Actief wil Het is zeker niet de bedoeling oefenen met de samen met dat de leerling zomaar een ELO. Volgend Praktijkonderwijs schooljaar wordt Almere en de paar uur per dag achter de de ELO in alle maker XSservice compuer zit, integendeel! leerjaren ingede ELO verder voerd. Dit schoolprofessionalisejaar zijn diverse leerkrachten druk bezig ren. Welke belangrijke eigenschappen met het maken van lessen die in de wil jij terugzien? ELO worden geplaatst, de zogenaamde Ik heb het met Edu’Actief en XSservice lestassen. gehad over het verwerken van competenties in de ELO in de drie bekende gebieden Wonen, ▼ Hoe is het voor docenten om met Werken en Vrije tijd. De actide ELO te werken? viteiten in de ELO moeten Ze zijn enthousiast! Ze willen er graag vooral gericht zijn op de mee aan de slag en ze zien de voordelen ervan. Uiteraard is er ook een aantal mensen dat wat onzeker is over deze nieuwe ontwikkeling. Zeker op digitaal gebied kan het zijn dat de leerling meer weet dan de leerkracht zelf. Maar dit hoeft geen belemmering te zijn, je kunt deze leerling juist goed inzetten in je klas!

praktijk. Het is zeker niet de bedoeling dat de leerling zomaar een paar uur per dag achter de computer zit, integendeel! De ELO moet ondersteuning bieden, zowel in de thuissituatie als in de leeromgeving. De ELO moet het medium zijn waarmee de leerling zijn vraag, op welk gebied dan ook, kan beantwoorden en verwerken. Een belangrijke eigenschap moet zijn dat je binnen de ELO in de toekomst nog meer op maat kunt gaan werken. Tevens moet er een goed portfolio komen die de leerling kan meenemen naar een stagebedrijf en later naar zijn eventuele werkplek. ■

▼ Wat vinden de leerlingen van de leeromgeving? De leerlingen uit de testgroep zijn razend enthousiast en steken elkaar aan door hun enthousiasme. Ze

Meer informatie over de Almeerse ELO kunt u downloaden van de Methodesite van PrOmotie: www.promotie.nu. U vindt het bestand onder het kopje Downloads.

PrOmotie Magazine voorjaar 2007

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

14:07

Pagina 11

Roland Loos

Promotie in 2010 Als docent wilt u lesmateriaal dat flexibel is en dat de mogelijkheid biedt tot differentiatie. Een rustige klas en overzicht voor u als docent zijn heel belangrijk. PrOmotie moet ook in de toekomst aan uw wensen voldoen, dus we zijn op zoek gegaan naar een antwoord hierop.

11

De volgende uitgangspunten zijn onze basis: • Het materiaal moet bij het praktijkonderwijs passen en moet op maat gemaakt kunnen worden door de scholen zelf. • Er moet gewerkt kunnen worden met een database, maar dit moet niet inhouden dat er geen papieren uitgaven meer zullen zijn! • Binnen een digitaal systeem zijn er mogelijkheden met een competentiemeter. Wat kunnen wij daar binnen PrOmotie mee? • Het geheel moet overzichtelijk zijn en de school en de leerling moeten er snel mee kunnen werken. • Er moet een nulmeting mogelijk zijn om te bekijken wat de beginsituatie van de leerling is.

Al snel hebben we geconcludeerd dat, om deze wensen te vervullen, PrOmotie (deels) gedigitaliseerd moet worden. De streefdatum hiervoor is schooljaar 2010-2011. Reactie van de scholen De reactie van Het Landelijk Werkverband en van de scholen was positief. Wat ze bij onze voorstellen opmerkten, was dat leren samenwerken en sociale omgang essentieel zijn. En het digitaliseren mag ook beslist niet leiden tot grote hoeveelheden beeldschermwerk. Daarnaast zal er

aandacht moeten zijn voor het feit dat de technische infrastructuur op de praktijkscholen heel verschillend is en soms heel basic. XSservice en Praktijkschool Almere Praktijkschool Almere heeft met XSservice een elektronische leeromgeving (ELO) gemaakt, onder de naam Worklab, met de mogelijkheid om lesmateriaal en opdrachten aan te bieden en te beheren. Tijdens de jaarlijkse dag van de scholen voor praktijkonderwijs op 13 december 2006 hield Praktijkschool Almere een live demonstratie over de werking van het systeem. Belangrijke voordelen van de ‘Almeerse ELO’ zijn: • eenvoudige opbouw en bediening • eenvoudig uit te breiden en in te passen • enthousiaste leerlingen die er graag mee werken • Praktijkschool Almere is een grote, moderne praktijkschool met een goede schoolorganisatie en een vooruitstrevende kijk op het onderwijs • de school, evenals XSservice, staat open voor een exclusief partnership met uitgeverij Edu’Actief • mogelijkheid tot koppeling met actuele technische ontwikkelingen.

Uitgeverij Edu’Actief wil verder met Praktijkschool Almere en XSservice. We zullen dit systeem als basis gebruiken voor het materiaal van PrOmotie. De inhoudelijke kaders zijn inmiddels geschetst. In de digitale leeromgeving zal een instrument komen dat zal registreren welke vorderingen leerlingen maken en welke onderdelen er daarom uit de leeromgeving nog opgepakt moeten worden. Dat zal betekenen dat er een koppeling gemaakt wordt met een leerlingvolgsysteem. Dit is nog niet zo eenvoudig omdat het praktijkonderwijs geen kwalificatiestructuur kent. Met vertegenwoordigers van het praktijkonderwijs zal afgesproken moeten worden welke ankers er algemeen geldend zullen zijn. 24 mei: Landelijke dag voor het praktijkonderwijs. Op het moment dat dit magazine verschijnt, zal de planning voor deze dag gereed zijn. Op 24 mei zullen Uitgeverij Edu’Actief en KPC Groep u op de landelijke dag voor het praktijkonderwijs meer vertellen over de laatste ontwikkelingen rond het digitaliseren van PrOmotie! Op basis van de bevindingen en de bemerkingen uit het onderwijs zal de daadwerkelijke ontwikkeling starten. Een uitdaging, ambitieus; een ontwikkeling van grote toegevoegde waarde!

PrOmotie Magazine voorjaar 2007

nummer 1 - keuze B

11-04-2007

14:07

Pagina 12

PrOmotie Gratis-Abonnee-Bon

Bent u werkzaam in het praktijkonderwijs? Wordt dan gratis abonnee. U kunt onderstaande bon invullen en opsturen naar: Uitgeverij Edu’Actief b.v. 12

Antwoordnummer 74 7940 KB Meppel. Of u stuurt een e-mail met uw gegevens naar: [email protected], onder vermelding van ‘gratis abonnement Promotie Magazine’.

GRATISABONNEE BON Naam school: Naam docent: Geslacht: m/v* Ik ben: docent/vaksectieleider* Schooladres: Postcode/plaats: Telefoonnummer: Privéadres: Postcode/plaats: E-mailadres: Voorkeur postontvangst: privé/school*

*doorhalen wat niet van toepassing is PrOmotie Magazine voorjaar 2007