M a g a z i n e v o o r h e t P r a k t i j k o n d e r w i j s - N r. 2 n a j a a r 2 0 0 7
PrOmotie M A G A Z I N E
BIJDRAGEN AAN DE EMANCIPATIE VAN HET PRAKTIJKONDERWIJS JAN VAN HEERIKHUISE (LWV)
BEWEGEN OP SCHOOL EN DAARBUITEN
WEEKDAGBOEK GOOISE PRAKTIJKSCHOOL HILVERSUM
LEERLINGENACTIE CULTUREEL KOOKBOEK
SPORT & FUN OP PRAKTIJKSCHOOL DE RIJZERT
PrOmotie
M
A
G
A
Z
I
N
E Voorwoord
Colofon PrOmotie Magazine is een uitgave van Uitgeverij Edu’Actief b.v. met informatie over het praktijkonderwijs en onder meer het leermiddelenpakket PrOmotie. Uitgeverij Edu’Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel T. 0522-235235 F. 0522-235222 E.
[email protected] W. www.promotie.nu Hoofd- en eindredactie: Kristel van Tiel Redactie en fotografie: Kristel van Tiel, Roland Loos, Meriam Timmer, Jitske Benedictus, Marloes de Vries, Vera Jongman Vormgeving: Adato design, Wijhe Ireen Haakman Druk: Giethoorn Ten Brink Marketing: Evelien Giethoorn Productie: Judith van der Vegte Frequentie: twee edities in schooljaar 2007-2008 Abonnement: PrOmotie Magazine is gratis voor docenten van het praktijkonderwijs. Abonnementen kunnen schriftelijk worden aangevraagd en beëindigd via e-mail:
[email protected]. U kunt het magazine per e-mail ontvangen. Stuur daarvoor een e-mail o.v.v. ‘PrOmotie Magazine per e-mail’. Met dank aan: Jan van Heerikhuize Elyse van Tellingen Ireen Haakman, Adato Design Pim van Lamoen, Jannie van Boxtel, Han Essing en Roy Verhoeven, praktijkschool De Rijzert ‘s-Hertogenbosch Casper Weismuller, docent Gooise Praktijkschool Hilversum Johan Stavast, leerling Gooise Praktijkschool Hilversum Ad van den Broek, School voor praktijkonderwijs Commanderijcollege Gemert
Voor u ligt het tweede nummer van ons PrOmotie Magazine. Het startnummer heeft nogal wat losgemaakt. Vanuit heel Nederland hebben we reacties ontvangen. Een belangrijke conclusie die ik mag trekken uit die reacties is: saamhorigheid. PrOmotie is van ons, van u. PrOmotie wordt gemaakt door en voor de scholen voor praktijkonderwijs. En het PrOmotie Magazine blijkt als communicatiemiddel een goed initiatief. U bent blij met de vorm: full colour, pakbaar, foto’s. Ook bent u tevreden over de inhoud: nieuws, interviews, wetenswaardigheden. We hebben dan ook besloten om op het gekozen pad verder te gaan. Natuurlijk zijn er ook kritische geluiden geweest: u wilt meer weten over de herzieningen, doorontwikkelingen en nieuwe onderdelen van de leeromgeving. Ook blijkt dat u meer ondersteuning wenst bij het werken met PrOmotie. Met informatie in het magazine, maar ook concreet op school. Daar gaan we aan werken! Onder meer met de Startcursus of een Opfriscursus PrOmotie. Lees hier meer over in het artikel op pagina 14. Een aantal van u vond het magazine wel erg gelikt. Of dat niet wat minder kon, qua kosten ... tsja. Daar moest ik even over nadenken. Een blad met een pittige en mooie uitstraling zorgt voor leesbaarheid en is een prima communicatiemiddel. Zo komen wetenswaardigheden bij veel mensen tegelijk. En daardoor bent u beter op de hoogte. Kortom, het PrOmotie Magazine zal voor u een vaste waarde worden. Wij doen ons best, maar mocht u verbeterpunten hebben voor ons, dan horen wij dat graag. Zo blijven we dicht bij elkaar.
Roland Loos Uitgever
IN DIT NUMMER
3 / 4 PROMOTIE NIEUWS 4 / NAJAARSAGENDA 5 / 6 INTERVIEW MET JAN VAN HEERIKHUIZE Landelijk Werkverband
6 / COLUMN Praktijk? Hoe bedoelt u?
6 / EN WIJ DOEN HET ZOOOOO! 7 / TERUGBLIK OUD-LEERLING Elyse van Tellingen
8 / CULTUREEL KOOKBOEK 9 / BEWEGEN OP SCHOOL EN DAARBUITEN 10 / PRIJSVRAAG 10 / UITGEVER BEZOEKT ZIJN ‘SCHRIJVERS’ Commanderij college, Gemert
11 / SPORT & FUN Praktijkschool De Rijzert
12 / 13 WEEKDAGBOEK Gooise Praktijkschool, Hilversum
13 / GEVRAAGD AUTEURS PRAKTIJK EN LOOPBAAN 14 / AAN HET WERK MET PROMOTIE Cursussen
15 / EDU’ASSIST 16 / GRATIS ABONNEE WORDEN?
PrOmotie Nieuws
PrOmotie Nieuws In deze rubriek informeren wij u over PrOmotie en andere uitgaven die voor u van belang zijn. Actueler nieuws kunt u lezen op de methodesite van PrOmotie: www.promotie.nu. Hou deze site dus goed in de gaten!
INFORMATIEKUNDE START Een nieuw schooljaar, een nieuwe Informatiekunde Start. De werkboeken Algemene Computervaardigheden en Introductie Computergebruik zijn compleet herzien. Hiervoor in de plaats is Informatiekunde Start gekomen. De eerste scholen werken inmiddels met het materiaal en zijn enthousiast. Vogel Hugo leidt de leerling door de instructies. De opdracht wordt voorgedaan waarna de leerling zelf aan de slag gaat. Verder geeft het boek geeft extra informatie, tips en aanvullende opdrachten binnen een hoofdstuk.
INFORMATIEKUNDE NU ZONDER DISKETTES TE GEBRUIKEN
Behalve de werkboeken Algemene Computervaardigheden en Introductie Computergebruik zijn ook de werkboeken Basis computergebruik en Verdieping computergebruik en de Help-boekjes (Office-pakket) herzien. Werd er in de oude boeken nog gewerkt met diskettes, met de nieuwe versies kunnen scholen de leerlingen laten werken met USB-sticks of ze kunnen ervoor kiezen om de software op het schoolnetwerk te zetten. Bij de werkboeken zijn de USB-sticks los te bestellen. Op deze USB-stick staan de bestanden die horen bij de werkboeken. De netwerkversie kunt u aanvragen bij Edu’Actief. ISBN 978 90 6053 AAMO
Prijs € 9,75
Titel USB-stick 256 MB, inclusief bestanden Informatiekunde
THEMATISCH WERKEN MET DE ‘VERNIEUWDE’ ONDERWERPENMATRIX Onderwerpenmatrix herzien PrOmotie heeft een ruime keus aan inhoudelijkheden. Het gevaar bestaat dat u daardoor het overzicht kwijtraakt. Een handleiding geeft wel aan welke verbanden er liggen, maar een complete overzichtskaart met onderwerpen die bij elkaar passen als aanvulling hierop is natuurlijk erg handig. Voor dat doel is in het verleden de onderwerpenmatrix gemaakt. Echter, door alle herzieningen, doorontwikkelingen en nieuwe producten van PrOmotie is de onderwerpenmatrix het afgelopen jaar in rap tempo
LET’S GET STARTED, ENGELS
Nieuw op de markt: Let’s get started, Engels voor het praktijkonderwijs. De eerste scholen zijn hier inmiddels mee aan de slag gegaan. Het materiaal bestaat uit één map met daarin drie boekjes met veel beeldmateriaal en een cd-rom met filmmateriaal. Het materiaal is bedoeld voor drie complete leerjaren (één boekje per leerjaar) waarbij elk boekje vijf thema's behandelt. Per leerjaar wordt stof aangeboden voor 30 lesuren, per week 1 à 2 uur Engels. ISBN Prijs Titel 978 90 6053 773 2 € 48,95 Let’s get started Docentenhandleiding voor gebruikers te downloaden van www.promotie.nu.
3 verouderd. En dus hebben we een nieuwe gemaakt. In postervorm nog wel! De poster laat alle titelhoofdstukken van alle PrOmotie-uitgaven zien met de onderlinge verbanden. Zo wordt het voor iedereen gemakkelijker de verschillende onderwerpen aan elkaar te koppelen. Rond het verschijnen van dit magazine zal de poster van deze geheel vernieuwde matrix gereed zijn. Alle scholen voor praktijkonderwijs krijgen deze poster toegestuurd.
LEERLINGENSITE PROMOTIE Aan de methodesite van PrOmotie wordt bij het in druk gaan van dit magazine hard gewerkt. De bestaande site wordt opnieuw vormgegeven en uitgebreid met een leerlingengedeelte. In de toekomst kunt u dus kiezen of u naar het docentengedeelte of het leerlingengedeelte wilt. Op het leerlingengedeelte vindt de leerling materialen waarnaar verwezen wordt in de boeken van onder andere Engels en Nederlands. Op het docentengedeelte vindt u de oude vertrouwde informatie die u nu ook al op de methodesite vindt. Hou de site dus goed in de gaten!
Hebt u tips of suggesties voor het PrOmotie Magazine of zijn er onderwerpen die u graag in PrOmotie Magazine aan de orde wilt stellen? Stuur dan een e-mail naar:
[email protected].
PrOmotie PrOmotieMAGAZINE MAGAZINENAJAAR NAJAAR2007 2007
PROMOTIE MAGAZINE NU OOK PER E-MAIL
NAJAARSAGENDA Uitgeverij Edu’Actief is dit najaar aanwezig op de volgende conferenties:
Het PrOmotie Magazine wordt gratis toegestuurd aan docenten uit het praktijkonderwijs. Geïnteresseerde scholen die buiten het praktijkonderwijs vallen, krijgen een exemplaar van het magazine toegestuurd ter attentie van de directie. Vanaf nu is het PrOmotie Magazine voor ook per e-mail te ontvangen. Wilt u hiervan gebruikmaken? Stuur dan een e-mail naar
[email protected] o.v.v. ‘PrOmotie Magazine per e-mail’. Vermeld hierin uw naam, functie, nawgegevens van de school en natuurlijk uw e-mailadres. U ontvangt het magazine dan digitaal en u krijgt een aantal keren per jaar een e-Flash toegestuurd met actueel nieuws.
30 november SVA gebruikersconferentie KPC 30 In het Business Centrum Nieuwegein houdt KPC Groep haar tweejaarlijkse conferentie die helemaal in het teken staat van arbeidstoeleiding van leerlingen op scholen voor praktijkonderwijs en vso.
4
12 december 2007 Najaarsconferentie Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs De bijeenkomst wordt gehouden in conferentiecentrum De Reehorst, Ede. Tijdens deze dag zijn wij aanwezig met een stand. We willen graag de volgende presentatie verzorgen: ‘Leermiddelen in het Praktijkonderwijs: nu en in de toekomst’.
GROEN LICHT, VERKEERSONDERWIJS
Met uw gegevens wordt vertrouwelijk omgegaan. Het e-mailadres zal alleen gebruikt worden voor het verstrekken van informatie die gerelateerd is aan PrOmotie.
BEWEGINGSONDERWIJS
Verkeersonderwijs is niet verplicht in het praktijkonderwijs. Toch wordt het wel als integraal onderdeel aangeboden op veel scholen. Meestal in het kader van sociaal-maatschappelijke thema’s.
Uit opmerkingen van docenten en contactdagen met scholen is gebleken dat er behoefte is aan een inhoudelijke en didactische onderbouwing van het verkeersonderwijs. En aan leermiddelen die specifiek voor PrO-leerlingen gemaakt zijn. In 2008 is er Groen Licht! Een inspirerend onderdeel van PrOmotie, gericht op onze leerlingen. Gedrag staat centraal. Maar ook het behalen van het theoriedeel van het bromfietsrijbewijs en het auto-/motorrijbewijs. Praktijk is uitgangspunt. Met Groen Licht komen we dicht bij de leerling. Groen Licht wordt gemaakt in samenwerking met Veilig Verkeer Nederland.
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
Bewegen is belangrijk. Meer bewegen is belangrijk. Ook voor leerlingen uit het praktijkonderwijs. Op dit moment bestaat er geen specifiek materiaal dat gericht is op leerlingen die op het praktijkonderwijs zitten. Daar komt verandering in. Op dit moment is Edu’Actief bezig met het ontwikkelen en schrijven van een flitsend boekje dat leuk is om
overal mee naartoe te nemen. Het staat vol met suggesties, tips en mogelijkheden om te bewegen. Het materiaal is in te zetten per schooljaar 2008-2009. In het artikel ‘Bewegen op school en daarbuiten’ kunt u hier meer over lezen. Zie pagina 9.
Interview met Jan van Heerikhuize, voorzitter Landelijk Werkverband
‘Bijdragen aan de emancipatie van het praktijkonderwijs’ Vanaf 1998, het jaar waarin het praktijkonderwijs werd ondergebracht in de Wet op het voortgezet onderwijs, is er op alle terreinen veel gebeurd: voor de besturen, de scholen, financieel en voor veel scholen ook bouwkundig. Al deze veranderingen staan in dienst van de ontwikkeling van de inhoud: op weg naar vraaggestuurd onderwijs, de levensloopbaan van de leerling centraal in het individueel ontwikkelplan (IOP) en een betekenisvolle leeromgeving die vorm krijgt in een netwerkschool. Een sleutelrol is hier weggelegd voor de mensen in de scholen, zij moeten uiteindelijk het praktijkonderwijs vormgeven. Alle scholen zijn enthousiast bezig met verbeteringen en vernieuwingen, ieder in zijn eigen tempo en via zijn eigen route in de richting van de netwerkschool zoals beschreven in de Perspectiefnota van de Referentiegroep Praktijkonderwijs in de Steigers (december 2005).
▼ Vanaf 2002 ben je voorzitter van het Landelijk Werkverband. Wat is je reden geweest om voorzitter te worden? Mensen in het onderwijs willen iets betekenen voor leerlingen, voor anderen. Zeker ook in het praktijkonderwijs met jongeren die een specifieke onderwijs- en begeleidingsvraag hebben! In de eerste plaats doe je dit in de school, maar daarnaast Een sleutelrol is hier wegis het van wezenlijk belang gelegd voor de mensen in de dat praktijkonderwijs op scholen, zij moeten uiteindelijk alle niveaus, dus ook landelijk, de aandacht krijgt. het praktijkonderwijs In de functie van voorzitter vormgeven kun je samen met anderen werken aan de positionering en de herkenbaarheid van het praktijkonderwijs en een bijdrage leveren aan de emancipatie van deze doelgroep. ▼ Tijdens de najaarsconferentie van het LWV eind 2006 noemde je het praktijkonderwijs een innovatieve sector. Waaruit blijkt dat?
▼ Waaraan dankt de ontwikkeling van het praktijkonderwijs in de afgelopen jaren haar succes en hoe heeft het Landelijk Werkverband hieraan bijgedragen? De sector heeft zich bottum-up ontwikkeld. De scholen zijn bij alle verandering meteen betrokken geweest. Alle scholen voor praktijkonderwijs zijn lid van het Landelijk Werkverband. Daardoor heeft het LWV op alle niveaus een rol kunnen spelen als gesprekspartner en regievoerder van de inhoudelijke ontwikkeling. In de afgelopen jaren is de inhoud sterk ontwikkeld door onder andere de Referentiegroep Praktijkonderwijs in de Steigers, Praktijkonderwijs werkt door …, Praktijknet enzovoort. Vanaf 2007 zal het Platform praktijkonderwijs de inhoudelijke ontwikkeling aansturen en ondersteunen. Doordat we met een heldere missie en visie en een herkenbare inhoudelijke agenda hebben gewerkt, zijn we in staat geweest om bij de overheid, werkgevers en diverse onderwijsorganisaties goede randvoorwaarden te creëren voor de ontwikkeling van de scholen. Ook de rol van PrOmotie is hierbij van groot belang! Niet alleen de school is een netwerkorganisatie met diverse partners, hetzelfde geldt voor het LWV. ➜
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
5
PrOmotie Column
Praktijk? Hoe bedoelt u?
E
igenlijk is het vreemd. Scholen voor praktijkonderwijs bieden onderwijs aan dat valt onder de sector Voortgezet Onderwijs. Waarbij iedereen weet dat bij die twee woorden feitelijk ook het woord ‘Algemeen’ hoort. En dan heb je het vreemde al te pak-
ken. Wij willen onze leerlingen voorbereiden op werk. Liefst ‘echt werk’. U voelt wat ik bedoel. Kortom, wij begeleiden jonge mensen naar een functie, een beroep. Maar we zijn geen beroepsonderwijs. Hoezo dan praktijkonderwijs? Daar ligt een spagaat!
6
Dat klopt ook wel. Want als ik zo om mij heen kijk in de scholen, dan zie ik behoorlijk wat traditioneel schools gebeuren. Mooie leslokalen en vlijtig werkende leerlingen in de moderne variant van de lessenaartjes van Ot en Sien. Beste collega’s, wordt het niet eens tijd dat we de muren tussen de lokalen wegslopen? Dat we praktijk echt met een hoofdletter gaan schrijWat wil je als voorzitter het komende jaar bereiken met het praktijkonderwijs? Het praktijkonderwijs moet een sector zijn die in staat is om passend onderwijs voor iedere leerling te organiseren in een integrale benadering van onderwijs en begeleiding. De netwerkschool moet gebruik kunnen maken van diverse leerbronnen en hulpmiddelen in en rond de school. Vanuit dit perspectief is de doorontwikkeling en verdere digitalisering van PrOmotie een belangrijk element. Het levert essentiële bouwstenen voor het ontwikkelplan van de leerlingen. Praktijkonderwijs moet in 2010 opgebouwd zijn uit netwerkscholen die stevig verankerd een plek hebben gevonden in de regio en een onmisbare schakel vormen in de keten van onderwijs en zorg. Intern zullen scholen de kwaliteitszorg op orde moeten hebben om de school ▼
ven. Zodat we de leerlingen nu eens niet meer met verkapte handenarbeid lastigvallen? Ik wil pleiten voor het centraal stellen van werk, het doen, de praktijk. Letterlijk! Met daaromheen het scheppen van mogelijkheden om leervragen op te lossen. Bij voorkeur met mensen uit bedrijven bij u in de buurt. Natuurlijk moet er ook ruimte zijn voor zaken als taal, rekenen en sociale vaardigheden. Maar volgens mij altijd in de context van het handelen. Zodat het voor onze leerlingen ook echt nut heeft. Ik heb van de uitgever van PrOmotie begrepen dat de leerlijn Praktijk en Loopbaan helemaal opnieuw zal worden ingericht op bovenstaande visie. Mooi. Dan kunnen we ook de connectie met de roc’s verstevigen. En de doorstroom bevorderen. Zijn we toch een beetje beroepsonderwijs ...
Thomas Bottelier
En wij doen het zooooo! van binnenuit verder te ontwikkelen. De sector durft hierbij zelf kaders af te spreken en verantwoording af te leggen. De scholen zijn op weg naar competentiegericht praktijkonderwijs waarin de school met diverse partners vormgeeft aan de loopbaan van de leerling. Dit alles kan alleen maar gerealiseerd worden door de mensen die op de scholen werken. Zij zijn uiteindelijk degenen die het praktijkonderwijs, met en voor de leerlingen, vormgeven. ■ PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
Je kunt met PrOmotie thematisch werken. Daarvoor heeft de uitgeverij de onderwerpenmatrix in posterformaat gemaakt. Deze is aangepast aan de laatste doorontwikkelingen en nieuwe producten.
Interview met Elyse van Tellingen, oud-leerling van de Rechterenschool Meppel
Terugblik oud-leerling Leerling zijn op een school voor praktijkonderwijs ben je een jaar of vijf. Een belangrijk deel van je leven. Hoe kijkt een oud-leerling op deze jaren terug? We vroegen het aan Elyse van Tellingen. erenschool. Hier kreeg ze begeleiding en ondersteuning van haar docenten. Het jaar was een soort overgangsjaar dat goed verliep. Elyse is doorgestroomd naar de niveau 2-opleiding Zorg en Welzijn. Mijn ideale docent “Een docent moet je willen helpen en moet tijd voor je hebben, maar je moet ook met hem kunnen lachen. Ook moeten er duidelijke regels zijn. Dat vind ik belangrijk want anders leer je niks. De docenten op de Rechterenschool waren heel verschillend, maar ik mocht ze allemaal. Echt waar, zelfs die docent die alle andere leerlingen niet leuk vonden.”
Elyse verhuisde van Alphen aan den Rijn naar Meppel en kwam daar in de eerste klas van de Rechterenschool. Ze is nu 18 en zit op ROC Drenthe College waar ze de opleiding Zorg & Welzijn niveau 2 volgt. Ook één vriendin van haar oude school is met deze opleiding bezig.
Het was leuk op school! Op de Rechterenschool heeft ze het naar haar zin gehad. “Het is een kleine school, dus iedereen kent elkaar. Heel anders dan op het Drenthe College. Deze school is veel groter en ik heb veel meer boeken en huiswerk. Echt wel een stap moeilijker. Ik denk met een goed gevoel terug aan mijn tijd op de Rechterenschool. Ook heb ik nog steeds contact met een paar oud klasgenoten. Mijn favoriete vak was Koken. Het koken zelf was leuk maar het opeten naderhand natuurlijk ook.’ Elyse wist op school al redelijk snel dat ze in de richting van de Zorg verder wilde. Ze haalde op de praktijkschool al een certificaat voor die richting (materiaal KPC groep). Vorig jaar begeleidde de Rechterenschool haar tijdens het eerste jaar op het roc toen ze de niveau 1-opleiding Zorghulp volgde. Naast de lessen op het roc en haar stage kwam ze elke week een avond naar de Recht-
Elyse wil graag verder leren. Ze heeft als doel om net zolang door te blijven leren als ze kan. Uiteindelijk wil ze graag met ouderen of verstandelijk gehandicapten werken. ■
Goede basis met inhoud lijkt vruchten af te werpen! Docent Agar van Bruggen staat soms versteld van wat de leerlingen kunnen. “We werken aan een goede basis met inhoud voor de leerlingen. Goed lesmateriaal en het feit dat het praktijkonderwijs officieel onder het voortgezet onderwijs valt, zijn heel belangrijk. Daarbij kijken we steeds beter naar de individuele kwaliteiten van de leerling. Het lijkt wel degelijk vruchten af te werpen! Natuurlijk is er een groep die na deze school aan het werk gaat. Maar een groeiende groep leerlingen houdt het vol op het roc.”
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
7
Leerlingenactie:
Cultureel Kookboek ... Ik had van Edu’Actief weer een leuke PrOmotie-opdracht gekregen om vorm te geven En ik wist dat het materiaal voor de nieuwe actie ‘Cultureel Kookboek’ onderweg was. Maar dat dat zo’n grote doos vol foto’s, plakboeken, cd’s en kookinstructies zou zijn, dat had ik niet verwacht. Nou, dat was smullen voor mij. Smullen van plezier, want wat een leuke foto’s trokken aan mijn oog voorbij. Duizenden foto’s heb ik bekeken. Je zou daar alleen al een prachtig fotoboek van kunnen maken. Jullie begrijpen dat het onmogelijk is alle foto’s in het boekje op te nemen.
8
Het Cultureel Kookboek is uit! Het resultaat van de leerlingenactie 2006-2007 en een boek waar we met zijn allen trots op kunnen zijn. De leerlingen en docenten hebben gezorgd voor een geweldig gevarieerde inhoud. Velen binnen Edu’Actief zijn betrokken geweest bij het tot stand komen van het Cultureel Kookboek: collega’s van de afdeling Marketing, Redactie, Productie en natuurlijk de collega’s van Administratie en het magazijn. Niet alle recepten hebben we in het boek kunnen verwerken. Kijk op www.promotie.nu onder het linkje Leerlingenactie voor veel meer recepten! Ook de vormgever heeft met veel plezier aan het boek gewerkt. We willen u het deel van de brief aan de deelnemers niet onthouden waarin vormgever Ireen Haakman vertelt over haar ervaringen.
En dan al die heerlijke voorgerechten, hoofdgerechten en toetjes. Bij het zien van al die toetjes (ik ben ook een echt ‘toetjesmens’) liep het water mij in de mond. Wat leuk dat sommige scholen ouders en familieleden hadden uitgenodigd en er een heel feest van hadden gemaakt. Een sfeervol kerstdiner, een vrolijke Valentijnsdag of zomaar een dag in de week. Placemats werden speciaal voor het diner ontworpen en verbeeldde ik het mij of zag ik soms echt een glaasje wijn voor de oudere fijnproevers? En dan al die 'gekke bekkentrekkers’ die met veel bravoure op de foto’s gingen compleet met koksmutsen op. Er werd gevraagd welk gerecht ‘mijn favoriete gerecht’ was. Ik zou niet kunnen kiezen, alles zag er heerlijk uit. Wat ik heel spannend vind, is het zelfverzonnen ‘Cola-vlees’. Ik zou voor willen stellen dat ik iedere week bij een school te gast ben om persoonlijk de gerechten te komen proeven (ha, ha). Ik hoop dat jullie het boek met heel veel plezier zullen inkijken. Veel succes straks met het maken van een gerecht uit het ‘Cultureel Kookboek’. Ireen Haakman Grafisch vormgever
Het Cultureel Kookboek is ook los te bestellen.
My town – Leerlingenactie 2007-2008
BESTELLEN?
U kunt uw bestelling plaatsen via
[email protected] of via de online catalogus op www.promotie.nu (klik ‘Bestellen’). Particulieren kunnen bestellen via de boekhandel.
ISBN 978 90 6053 795 4
Prijs € 2,95
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
Titel Cultureel Kookboek
2007
De leerlingenactie van dit schooljaar heet ‘My town’. Leerlingen gaan met behulp van een lesbrief aan de slag om een Engelstalige 'tourguide' te maken met de belangrijkste bezienswaardigheden en kenmerken van hun woonplaats. Meer informatie en zeer binnenkort de lesbrief vindt u op de methodesite van PrOmotie www.promotie.nu onder het kopje Leerlingenactie. De strekking van de leerlingenactie van
dit schooljaar is anders dan andere jaren. In verband met het vele werk dat de actie met zich meebrengt, is deze actie kleiner opgezet. Er zal van deze leerlingenactie geen boek uitkomen. Natuurlijk zijn we later dit schooljaar benieuwd naar de reisgidsen die op de scholen zijn gemaakt. Dus laat van u horen als uw school met de lesbrief heeft gewerkt! Over de uitkomsten en resultaten zullen we berichten via onder meer dit magazine en de methodesite.
Uitgeverij Edu’Actief ontwikkelt materiaal voor bewegingsonderwijs
Bewegen op school en daarbuiten! Het is bekend dat leerlingen uit het praktijkonderwijs meer aan sport en beweging zouden moeten doen. Docenten en leerlingen zelf hebben aangegeven behoefte te hebben aan een instrument dat bewegen binnen en buiten de school kan ondersteunen ... ‘anders zijn dan anderen’ met betrekking tot sportclubs, verenigingen en activiteitengroepen zich vaak juist extra moeten inzetten om erbij te horen. Acceptatienormen in groepsculturen spelen hierbij een lastige rol. Scholen voor praktijkonderwijs bieden op heel verschillende wijzen bewegingsonderwijs aan. Van jumpstyle, streetdance en klimwanden tot de traditionele ring- en brugoefeningen. Vanuit dit perspectief is naar voren gekomen dat nog altijd niet de leerling centraal staat, maar het enthousiasme, de leeftijd en de creativiteit van de docent (plus de beschikbare infrastructuur). Er bestaat geen specifiek materiaal voor het praktijkonderwijs Uit onderzoek is gebleken dat de scholen voor praktijkonderwijs behoefte hebben aan ondersteuning bij het verzorgen van bewegingsonderwijs. Op dit moment bestaat er geen specifiek materiaal dat gericht is op jongvolwassen mensen die de scholen voor praktijkonderwijs bezoeken. En ook voor de docenten van de scholen voor praktijkonderwijs zijn geen materialen beschikbaar. Niettemin zijn er veel en verschillende onderwijsleermiddelen beschikbaar die zich richten op traditionele gymnastieklessen en spelvormen. Daarmee wordt de vraag opgeworpen welke specifieke toegevoegde waarde het praktijkonderwijs zoekt in een nieuw leermiddel (met een koppeling aan PrOmotie). Het antwoord is gelegen in een visie die uitgaat van ontschotting van school- en vrije tijd. Bewegen is leven, leven is bewegen. Thuis of op school, maakt niet uit. Tijd- en plaatsonafhankelijk. Knelpunten zorgen voor weinig interesse in sport Slechts 30% van de leerlingen in het praktijkonderwijs is lid van een sportvereniging. Het lijkt erop dat er in algemene zin weinig interesse is. Knelpunten als te weinig sportaanbod, ouders weten bestaand sportaanbod niet te vinden, vervoer en financiën zijn daar onder andere de oorzaak van. Een cirkel die alleen is te doorbreken met prikkels die zorgen voor motivatie, enthousiasme en aansluiting op de mogelijkheden die er zijn. Aandachtspunt daarbij is wel dat mensen die
Flitsend boekje voor leerlingen met tips, mogelijkheden en suggesties Juist daarom is er ruimte voor een nieuw flitsend boekje voor de leerling vol met tips, mogelijkheden, suggesties en hulpmiddelen om in beweging te komen. Samen, alleen, thuis, op school, overal! En in dat boekje zullen wij, als makers, ‘stiekem’ de fundamenten voor een verantwoorde beweging verwerken. We hebben nog geen definitieve naam (zie elders in dit PrOmotie Magazine). Het boekje wordt los ontwikkeld en is geschikt voor alle leerlingen in het praktijkonderwijs. Wij denken dat ze het cool, vet of lauw zullen vinden! De leerlingen gaan bewegen! Vooral ook omdat we ook nog allerlei verrassende mogelijkheden met het boekje zullen bieden. ■ Schooljaar 2008-2009 beschikbaar. Prijs en leverdatum nog niet bekend.
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
9
Prijsvraag Wat wordt de naam voor het nieuwe materiaal voor bewegingsonderwijs? Bewegen is leven, leven is bewegen
10
Uitgeverij Edu’Actief is op dit moment volop bezig met het ontwikkelen van materiaal voor het bewegingsonderwijs. Het wordt een flitsend boekje voor de leerlingen, dat ze op school, maar ook in hun vrije tijd kunnen gebruiken. Het boekje staat vol met tips, mogelijkheden, suggesties en hulpmiddelen om in beweging te komen. Samen, alleen, thuis, op school, overal! Maar we zoeken nog een toepasselijke naam. En daarbij hebben we uw hulp nodig! Komt uw titel straks op dit flitsende materiaal te staan? Doe mee en maak kans op een sportieve hoofdprijs voor twee personen. Uiterste inleverdatum: woensdag 14 december In de week na de kerstvakantie, nemen wij contact op met de winnaar. Stuur uw inzending per e-mail naar:
[email protected] o.v.v. ‘Prijsvraag bewegingsonderwijs’.
Uitgever bezoekt zijn ‘schrijvers’ Leerlingen Commanderij College koken cultureel gerecht afkomstig uit Ivoorkust. Het drankje bij dit menu was Ayran, een Turks yoghurtdrankje. De voorbereidingen zijn ondersteund door klas 3b. Patri, Kyle en juf Gemma hebben een sfeervolle tafel gedekt. Voor aanvang van de maaltijd hebben Andre en Laurens verteld wat Roland Loos geserveerd zou krijgen. Gonnie en Joop serveerden volgens de etiquette.
Op woensdag 12 september waren leerlingen Laurens en Andre niet naar hun stagebedrijf. Ze waren druk met het voorbereiden van een speciale maaltijd. Beide jongens van het Commanderij College in Gemert hebben een menu aangeleverd voor de leerlingenactie Cultureel Kookboek. PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
Caldo Verde en stamppot De jongens hebben voor uitgever Roland Loos hun menuonderdeel gekookt: Andre een heerlijke Caldo Verde, een ‘groene soep’ uit Portugal, en Laurens ‘Boerenmoes patazzie mi worst’ een stamppot met rookworst op regionaal gebonden wijze bereid. Als nagerecht hebben ze samen Baka gemaakt, een
Zeer geslaagd Het was een zeer geslaagde activiteit. We zijn trots op deze leerlingen: ze vonden het spannend en best een beetje eng. Ze waren verguld met de lovende woorden van Roland Loos. Het recept van de ‘Boerenmoes patazzie mi worst’ kunt u nalezen in het Cultureel Kookboek. Smakelijk eten! Ad van den Broek School voor praktijkonderwijs Commanderij College Gemert
School in actie
Sport & Fun op Praktijkschool De Rijzert De Rijzert is een bloeiende school van zo’n 270 leerlingen die in leeftijd variëren tussen de 12 en 18 jaar. De organisatie heeft zich ten doel gesteld om elke individuele leerling een stap dichter naar een passende plek in de samenleving te leiden en de leerling een zo optimaal mogelijke deelname aan de samenleving geven voor wat betreft wonen, werken en vrije tijd. Sport en Fun De pijler ‘vrije tijd’ is een wezenlijke binnen het praktijkonderwijs. Hiervoor hebben we op De Rijzert het project Sport & Fun ontwikkeld. Dit is een project waarin leerlingen kennis kunnen maken met een breed scala aan activiteiten voor vrijetijdsbesteding.
Voorbeelden van activiteiten: Zaalvoetbal Skiën Volleybal Atletiek Squash Tennis Zeilen Capoeira Streetdance Zwemmen Bowlen Darten Verdedigingssporten Gezelschapsspellen Toneelspelen En veel meer.
Doelen van Sport & Fun Met Sport & Fun willen we leerlingen een bewuste en gemotiveerde keuze laten maken wat betreft zinvolle vrijetijdsbesteding. Een bijdrage leveren aan de bekendheid en naleving van een gezonde leefstijl en ze laten ervaren dat het normaal is om hobby's te hebben en om te sporten. We willen leerlingen stimuleren om zich aan te sluiten bij een sportvereniging en te zorgen dat ze vervolgens ook lid blijven.
11
externe instanties om de kwaliteit van het aanbod en de doorstroom naar de verenigingen te bevorderen. Hieronder twee voorbeelden. Sportcoach De sportcoach is een medewerkster van MEE (pedagogische hulpverlening) die de leerlingen begeleidt bij het maken van de juiste sportkeuze, het zoeken naar een geschikte vereniging en het leggen van contact. Verder help ze bij eventuele opstartproblemen en geeft zij nazorg. Voor de leerlingen die hier gebruik van willen maken, houdt ze elke maand één keer een spreekuur op school.
Opzet van het project De leerling krijgt de eerste twee leerjaren elke vrijdagmiddag Sport & Fun aangeboden. Gedurende een periode van 5 weken maakt de leerling kennis met een activiteit die hij zelf gekozen heeft. Elk schooljaar is verdeeld in 6 periodes van 5 weken waarbij de leerling elke periode kan kiezen uit minimaal 15 activiteiten. Per periode varieert het aanbod. In totaal zijn er ruim veertig activiteiten ontwikkeld en het aanbod groeit nog steeds!
Verenigingen Wij organiseren zo veel mogelijk activiteiten in samenwerking met verenigingen. Dit doen we door de activiteit daadwerkelijk binnen een vereniging aan te bieden of bijvoorbeeld eenmalig een vereniging te bezoeken. Voordelen hiervan zijn dat er veel deskundigheid is bij deze verenigingen zodat leerlingen ook echt kunnen ervaren wat de activiteit inhoudt. Daarnaast helpt het de stap van Sport & Fun naar sporten bij een vereniging te verkleinen. Bij de verenigingen kunnen we gebruikmaken van (betere) accommodaties en materialen. Het leuke voor de verenigingen is dat zij de ledenaantallen zien stijgen. Sport & Fun wordt als zeer positief ervaren door onze leerlingen, de docenten, de verenigingen en de andere instanties waar we mee samenwerken. Bezoek ook eens onze website: www.rijzert.nl. ■
Samenwerking met externe instanties We werken binnen Sport & Fun samen met tal van
Roy Verhoeven, Pim van Lamoen, Jannie van Boxtel, Han Essing PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
WEEKDAGBOEK Gooise Praktijkschool, Hilversum
Docent versus leerling
Maandag
Maandag is een drukke dag waarop ik mijn eigen mentorklas weinig zie. Ik zie ze alleen tijdens het vierde uur. De leerlingen vullen hun eigen weekagenda in. Hier zijn we dit jaar mee gestart. Dit is een nieuw project waarin leerlingen zelf hun avo-werk moeten plannen. Voor mij is het ook erg wennen want dit vergt organisatorisch nogal wat van mij. De laatste twee uur had ik Beeldende vorming dat in het teken staat van het project Etsen. Hiervoor hebben we de hulp ingeschakeld van een centrum voor kunst en cultuur.
12
Dinsdag
Een week lang houden een docent en een leerling een weekdagboek bij. In dit nummer docent Casper Weismuller en leerling Johan Stavast uit klas 2a. Het is eind september. De Gooise Praktijkschool is een nieuwe school in Hilversum met ongeveer 300 leerlingen.
Dit was mijn week Naam docent: Casper Weismuller Functie: Avo-docent en mentor 2a Vrijdag
Het eerste half uur van de dag beginnen we altijd met de aftrap. Hierin is de mentorklas samen om de dag door te nemen, zoals de algemene zaken, het nieuws en gebeurtenissen. Daarna hadden we ‘Leren in de echte wereld’. Deze les duurt vier uur. De leerlingen krijgen onder andere allerlei praktische opdrachten die ze buiten de school kunnen uitvoeren. Vandaag gaan de leerlingen op zoek naar tapijtrollen voor het bouwen van een decor voor een musical. De laatste twee uur hebben we altijd vrijetijdslessen. Ik ben met mijn groepje lekker gaan zwemmen. Kortom, een mooie dag in het onderwijs!
Op dinsdag geef ik geen les, dit in verband met mijn studie. Ik doe de opleiding Special Educational Needs op het Zuider Park College in Rotterdam. Ik volg in het eerste jaar de leerweg Praktijkonderwijs en LWOO. Hierbij gaan we dieper in op de leerlingen binnen het praktijkonderwijs. Tijdens mijn pabo-studie is hier weinig aandacht aan besteed. Mijn duo-mentor heeft dan onze klas. Wij zijn een goed duo en houden elkaar altijd goed op de hoogte. Twee weten per slot van rekening meer dan één. Woensdag
De klas merkte dat ik vandaag een beetje anders was. Ik ben namelijk gestopt met roken. Eindelijk weet ik wat een kind met ADHD voelt. Onrust, onrust en heel veel energie. Ik moest veel water drinken en de klas was erg lief en bracht om de twee minuten een glas water. Tot mijn grote verbazing hing de school vol met posters met ‘Meneer Weismuller mag niet roken’. Wel een goede stimulans. Vandaag ➜
Wilt u met een leerling het volgende weekdagboek vullen? Laat het ons weten en stuur een mailtje naar Kristel van Tiel via
[email protected] o.v.v. ‘Weekdagboek’.
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
WEEKDAGBOEK
13 veel mijn eigen klas gehad, ze hebben hard gewerkt aan hun weekagenda. Ondertussen worden ook twee leerlingen uit de klas gehaald voor coachgesprekken door mijn duo-mentor.
socialevaardigheidstraining (fairplay). In deze les stond het geven en ontvangen van complimentjes centraal.
Dit was mijn week Donderdag
Na een hele ochtend aan verschillende klassen avo-lessen te hebben gegeven, gingen we met de klas naar de bibliotheek. De leerlingen moesten boeken zoeken voor hun eigen gekozen project. Dit project gaat over hun toekomstige baan. Ook moesten ze op zoek naar een leesboek. Een leerling heeft een diareportage gevonden over het leven in Afghanistan. Deze gaan we morgen met de klas bekijken. Een deel van de leerlingen heeft op donderdag
Naam leerling: Johan Stavast, 13 jaar Klas: 2a Vrijdag
We begonnen met de aftrap, zoals altijd. We gingen wat nabespreken. Daarna hadden we ‘Leren in de echte wereld’. We kregen de opdracht om tapijtrollen te halen bij de tapijtwinkel. We namen 4 rollen van 4 meter mee. Daarna had ik nog EHBO daar gingen we een mitella aanleggen en we hebben nog wat foto’s gemaakt.
Gevraagd: geïnspireerde en gemotiveerde auteurs Praktijk en Loopbaan De leerlijn Praktijk en Loopbaan gaat op de schop. Wij zoeken docenten van de praktische vakken die een bijdrage willen leveren aan een nieuwe invulling van de leerlijn Praktijk en Loopbaan. U werkt vooral individueel onder begeleiding van een inspirerend team van Uitgeverij Edu’Actief b.v. Op korte termijn zullen wij starten met dit project. Vindt u het leuk om ideeën om te zetten in concreet lesmateriaal voor nu en in de toekomst? Stuur dan nu een e-mail naar uitgever Roland Loos:
[email protected].
Maandag
Vandaag begonnen met Beeldende vorming daar gingen we de workshop Etsen doen. Na Beeldende vorming hadden we avo. Daar moesten wij keihard werken toen Verzorging, ook keihard werken. Bij Engels was het druk en dus niet werken. Daarna hadden we gym daar ging het gelukkig gezellig. Dinsdag
Vandaag hadden we eerst Textiel waar ik voor mijn certificaat heb gewerkt. Daarna hadden we Koken waar we lasagne hebben gemaakt. Daarna hadden we gym. Daar waren wat conflicten maar dat hebben we uitgepraat en bij avo was het gelukkig weer gezellig. Woensdag
Deze dag was een leuke dag. De eerste twee uur hebben we gewoon gewerkt toen pauze, maar daarna werd het echt leuk want meneer Weismuller is namelijk gestopt met roken. En ik ging helpen ik heb samen met Jordy en Mario door de hele school affiches opgehangen, dus een geslaagde stunt!
Donderdag
Vandaag had ik de eerste twee uur SOVA. Dat is heel leuk. Je leert heel veel, vooral naar elkaar luisteren. daarna had ik techniek van meneer Schoenmaker, daarna een kwartier pauze omdat ik hieraan moest werken en daarna naar de bibliotheek en meneer Weismuller rookt gelukkig nog steeds niet. Voor andere leraren in het land die roken: STOPPEN! ■
Heeft u ideeën of heeft u al materiaal ontwikkeld voor Praktijk en Loopbaan? Ook dan kunt u contact opnemen met Roland Loos.
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
Nieuw! De Introductiecursus PrOmotie en de Opfriscursus PrOmotie Onder het motto; Aan het werk met Promotie!
14
Verandering is de enige constante! Dat geldt zeker in het onderwijs. Er zijn voortdurend nieuwe initiatieven om het onderwijs beter in te richten zodat de leerling een optimaal leerrendement uit de opleiding kan halen. Edu’Actief speelt hierop in om samen met u invulling te geven aan een optimale opleiding voor de leerling met de leeromgeving PrOmotie. Praktijkonderwijs is eindonderwijs en richt zich op de toekomst van de leerling waarbij deze een zo zelfstandig mogelijke plek in de maatschappij moet zien te vinden. Dus op het gebied van wonen, werken en recreëren. PrOmotie is een competentiegerichte (vaardigheidsgerichte) methodiek. Dat wil zeggen dat PrOmotie niet eindtermgericht is, maar gericht is op competentieverwerving via praktische activiteiten. PrOmotie is gebaseerd op een programma van eisen zoals dit werd gemaakt door het project ‘Praktijkonderwijs in de Steigers’ als initiatief van de Vereniging Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs. Enige tijd geleden is er onderzoek verricht naar de kwaliteit van PrOmotie. Er is gekeken naar de invulling van het programma van eisen, de (inhoudelijke) bevindingen van de scholen en de uitvoering (lay-out en dergelijke) van het
materiaal. Een belangrijke klacht van de PrOmotie-gebruikers was dat ‘door de bomen het bos niet meer te zien is’. Met name aan de begeleidingskant. Schooleigen visie, aard en doelstelling van PrOmotie en plaatselijke omstandigheden (locatie, gebouw, financiën, personeel en leerlingenpopulatie) kunnen zorgen voor frictie bij de implementatie van PrOmotie. Soms is het voor scholen gewoon onvoldoende duidelijk dat de PrOmotie-onderdelen er niet voor bedoeld zijn om allemaal van A tot Z door te nemen. Maar dat PrOmotie juist gelegenheid schept om zelf het onderwijs te maken. Onze partner KPC Groep kent de knelpunten en problemen van de scholen. En zij bieden implementatietrainingen aan om te zorgen dat PrOmotie onderwijskundig en organisatorisch optimaal uit de verf komt. Wij, de makers van PrOmotie, merkten dat de managers en docenten van de scholen voor praktijkonderwijs daarnaast soms behoefte hebben aan een heldere uitleg over de onderdelen van PrOmotie. Concreet: wat zit er in PrOmotie, waar dient het voor en welke connecties hebben de delen onderling? Plus een nadere toelichting op de docentenhandleidingen. Daarom bieden wij u twee nieuwe vor-
PrOmotie MAGAZINE NAJAAR
2007
men van ondersteuning aan! De Introductiecursus PrOmotie (voor starters) en de Opfriscursus PrOmotie (voor gebruikers). Beide cursussen zijn pragmatisch gericht op het werken met de leermiddelen van PrOmotie. U kunt dan denken aan een sessie van een halve dag of een hele dag. Vanzelfsprekend geen standaardcursus maar maatwerk. Op basis van uw specifieke vragen over PrOmotie. Desgewenst kunnen we in een onderwijsleersituatie met leerlingen direct ondersteunen met gerichte tips en aanwijzingen. Kortom, we bieden u de gelegenheid om rechtstreeks contact te hebben met de ontwikkelaars van de leeromgeving die u in uw onderwijs gebruikt. Zo zorgen we ervoor dat PrOmotie nog meer van ons samen wordt. Zodat we de leerlingen het beste onderwijs kunnen aanbieden.
U kunt contact met ons opnemen om te bespreken wat uw wensen zijn. En wij kunnen vertellen wat de voorwaarden zijn. Wij zijn per e-mail en telefonisch te bereiken via
[email protected] en 0522-235235.
PrOmotie Gratis abonnee van PrOmotie Magazine worden? Bent u werkzaam in het praktijkonderwijs? Wordt dan gratis abonnee. U kunt onderstaande bon invullen en opsturen naar: Uitgeverij Edu’Actief b.v. Antwoordnummer 74 16
7940 KB Meppel. Of u stuurt een e-mail met uw gegevens naar:
[email protected], onder vermelding van ‘Gratis abonnement Promotie Magazine’.
GRATISABONNEE BON Naam school: Naam docent: Geslacht: m/v Ik ben: docent/vaksectieleider Schooladres: Postcode/plaats: Telefoonnummer: Privéadres: Postcode/plaats: E-mailadres*: Voorkeur postontvangst: privé/school* *Met uw e-mailadres wordt vertrouwelijk omgegaan. Wij gebruiken dit adres alleen voor het toesturen van informatie die te maken heeft met PrOmotie of met praktijkonderwijs. PrOmotie MAGAZINE N AJAAR 2007
