Leerling & begeleider Kalijn van Breemen en Linda Smit: OK Management-katern. Traumadagen 2013 Van harde halskraag tot osteosynthese

8E JAARGANG, NR. 5, DECEMBER 2013

Traumadagen 2013 Van harde halskraag tot osteosynthese

O K M a n a ge

ment-kater

vanaf pagin a

29

n

LVO-register Hoe werkt het precies? Papierloze OK Uniforme barcode in de praktijk NVLO-congres Zorg 3.0: fictie of werkelijkheid? Portret Manager Anesthesie Sylvia Heemskerk

Leerling & begeleider Kalijn van Breemen en Linda Smit:

‘Sparren en brainstormen’ OKO0513.indd 1

12/9/13 12:24 PM

Traumadagen & zorg 3.0 In dit nummer lees je maar liefst twee congresverslagen. Afgelopen 7 en 8 november vonden weer de jaarlijkse Traumadagen plaats. Dit keer vanuit de RAI in Amsterdam. De LVO participeerde voor het zesde achtereenvolgende jaar, en in het programma waren dan ook tal van interessante presentaties voor operatieassistenten opgenomen. Traumazorg is natuurlijk bij uitstek (multidisciplinair) teamwork waarin de operatieassistent onmisbaar is. Het jaarcongres van de NVLO had een heel ander thema: ‘Toekomstvisies OK’s 2020: fictie of werkelijkheid?’ Voorspellen is moeilijk. Toch deden de sprekers een poging hun visie te geven op de zorg en in het bijzonder het OK-werkveld van 2020. De aftrap werd gegeven door de bekende trendwatcher Adjiedj Bakas. Hij liep een jaar mee in de zorg om als outsider met een frisse blik problemen te signaleren en oplossingen aan te dragen. In het boek De toekomst van gezondheid beschreef hij zijn bevindingen. Jan Hendriks, programmamanager Leerlandschap OKC van Fontys in Eindhoven, hield vervolgens een vlammend betoog waarin hij aanstipte hoe de opleidingen en de spirit van de studenten hervormd zouden moeten worden. Daarna volgden boeiende presentaties over OKinrichting, en over hoe de OK er in de toekomst uitziet. In deze OK Operationeel lees je een uitgebreid verslag.

Leerling & begeleider ‘Niets voorkauwen’ Linda Smit en haar leerling Kalijn van Breemen sparren en brainstormen.

10

Verder in dit nummer aandacht voor het LVO-kwaliteitsregister. Jeanine Stuart van de LVO-commissie Onderwijs beschrijft uitgebreid hoe de registratie en accreditatie werkt. We wensen je veel leesplezier!

22

Menno Goosen, hoofdredacteur OK Operationeel [email protected]/020-520 60 77 Hennie Mulder, bestuurslid Media LVO en penningmeester LVO [email protected]

Uniforme barcodes in de praktijk Hoe bevallen de uniforme GS1-barcodes in het Máxima Medisch Centrum?

2

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 2

12/9/13 12:24 PM

Traumadagen: over

Kwaliteitsregister

paraplu’s en beschuit

Operatieassistenten

Heupbot als beschuit: het was slechts één van

Met het LVO-kwaliteitsregister toon je je

de metaforen op de Traumadagen.

kwaliteit. Maar hoe werkt het precies?

12

17

30

34

Portret

NVLO-congres: Zorg

Sylvia Heemskerk

3.0: fictie of toch niet?

Manager Anesthesie Sylvia Heemskerk is

Toekomstvisies op het NVLO-congres. Een

terug waar ze thuishoort.

verslag van de eerste dag.

Verder in dit nummer: 2 Redactioneel 4 Nieuws 24 Boeken 26 Jaaroverzicht OK Operationeel 2013

OK Operationeel wordt mede mogelijk gemaakt door:

27 Column Paul Meijsen 27 Colofon OK Operationeel 29 OK Management-katern 39 Column Mimoen Ahmidi 39 Colofon OK Management

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 3

3

12/9/13 12:24 PM

Tekst: Menno Goosen

HEEFT U NIEUWS?

Robotmasterclass

Mail naar okoperationeel

Op vrijdag 24 en zaterdag 25 januari

op vrijdag en kunnen zich ook voor

2014 wordt in ziekenhuis Rijnstate te

die dag inschrijven. Inschrijving

Arnhem een masterclass robotchirurgie

is kosteloos en per dag mogelijk.

georganiseerd door het Urologisch

Accreditatie (zowel bij de NvU als de

Opleidings Instituut, de SWEN

LVO) is aangevraagd. Het betreft circa

(Stichting werkgroep endourologie) en

tien accreditatie-uren voor de twee

de LVO. Met name de zaterdag is erg

dagen. Op vrijdagavond is er een diner

interessant voor operatieassistenten.

gepland. Hotelovernachting komt voor

OK-nieuws vindt u op

Zij zijn echter ook meer dan welkom

eigen rekening.

www.oknieuws.nl

@y-publicaties.nl

OK NIEUWS Het actueelste

Gynaecologen SLAZ starten met reeks 3D-operaties Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis

structureel ingrepen gaan doen. Deze

ren op de vierkante millimeter is daar-

(SLAZ) is gestart met de eerste van een

innovatieve techniek is een belangrijke

door veel veiliger. Gynaecoloog Andreas

reeks gynaecologische ingrepen door

stap in de verdere verbetering van pa-

Thurkow: ‘Het is mogelijk om heel

middel van 3D-laparoscopie. De gynae-

tiëntveiligheid. 3D-laparoscopie maakt

nauwkeurig de afstand tussen het weef-

cologen van het Amsterdamse zieken-

het mogelijk om diepte in te schatten,

sel en de instrumenten in te schatten.

huis zijn hiermee de eersten in Neder-

waardoor de arts een beter beeld heeft

Hierdoor kunnen we veel nauwkeuriger

land die met deze nieuwe techniek

van de anatomie van de patiënt. Opere-

te werk gaan.’

Gebruik kunstpees bij voorstekruisbandreconstructies

4

studiefase zit, volgen patiënten nog

Egmond implanteerde in Isala onlangs

wel het revalidatieprotocol voor de

als eerste ter wereld een kunstpees

tot nu toe gebruikelijke techniek. Een

bij een patiënt die een voorstekruis-

eigen pees of donorpees bij een voor-

bandreconstructie moest ondergaan.

stekruisbandreconstructie leidt vaak

‘We zitten nog in de onderzoeksfase,

tot goed resultaat, maar er zitten ook

maar als de onderzoeksuitkomsten zo

nadelen aan. Zo is de kwaliteit van de

positief zijn als op grond van de voor-

pees variabel, blijft er altijd wat rek in

onderzoeken te verwachten is, dan is

zitten en kan hij gemakkelijker op-

het een doorbraak.’

nieuw scheuren. Tot hij helemaal is

Het kunststofligament zit met schroe-

ingegroeid, zit je als patiënt dus in een

ven vast. De treksterkte is zeer groot

kwetsbare periode. Het weefsel uit de

en blijft dat ook gedurende een lange

kunstpees (polymelkzuur) wordt omge-

periode. Verder is de techniek identiek

bouwd tot lichaamseigen collageen.

aan de gebruikelijke methode. ‘Dit

Naarmate het eigen weefsel ingroeit

kan voor de patiënt betekenen dat hij

en sterker wordt, verdwijnt het kunst-

Orthopedisch chirurg dr. Kees van

of zij maar kort hoeft te revalideren.

peesweefsel. Na één tot twee jaar heeft

Egmond implanteerde in Isala een

Dat is een van de grote voordelen’,

de patiënt weer een kruisband van

kunstpees bij een patiënt die een

zegt Kees van Egmond. Omdat de im-

eigen bindweefsel, die net zo sterk zal

voorstekruisbandreconstructie moest

plantatie van een kunstpees nog in de

moeten zijn als daarvoor.

ondergaan.

Foto: Frans Paalman

Orthopedisch chirurg dr. Kees van

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 4

12/9/13 12:24 PM

Schedelcorrectie bij baby’s minder ingrijpend dankzij nieuwe techniek Schedelafwijkingen bij baby’s zijn in het UMC Utrecht via een nieuwe, minimaal invasieve operatie te herstellen. De belasting voor de kinderen is veel lager dan bij de conventionele techniek. Ze kunnen daardoor sneller uit het ziekenhuis ontslagen worden. Een speciaal team heeft de ingreep inmiddels 25 keer uitgevoerd. Als een schedelnaad bij een baby te vroeg

CT-scan preoperatief.

dichtgaat, duwen de groeiende hersenen de schedel in een afwijkende

standaard naar de intensive care. De

vorm. Dat gebeurt bij één op de twee-

gehele ingreep duurt vijf tot zes uur. Bij

duizend baby’s, zo’n honderd keer per

de minimaal invasieve ingreep maakt

jaar. De gebruikelijke chirurgische

de chirurg slechts twee sneetjes in de

behandeling is enorm ingrijpend. Die

schedel. Met endoscopisch gereedschap

het einde van de operatie is de schedel-

vergt een snede in de huid van oor tot

verwijdert hij de te vroeg gesloten

vorm niet hersteld, maar heeft de sche-

oor om de schedel bloot te leggen. De

schedelnaad. De operatie duurt slechts

del de ruimte gekregen om in de juiste

schedeldelen worden losgezaagd en

een uur en de kinderen kunnen na één

vorm te groeien. Daarom moeten de

de vorm wordt aangepast. De botdelen

à twee dagen al naar huis. Bovendien

kinderen na de operatie nog negen tot

worden daarna weer vastgezet met op-

hoeven de artsen geen CT-scan van het

elf maanden een speciale helm dragen.

losbaar materiaal. Een bloedtransfusie

hoofd meer te maken. Dat bespaart de

Meer informatie is te vinden op

is noodzakelijk en de kinderen gaan

kinderen een dosis radioactiviteit. Aan

http://schedelafwijkingen.nl.

A1/A2: Normale schedel. B1/B2: Craniosynostose.

Nieuwe behandeling van pijn bij diabetici: ruggenmergstimulatie In Nederland hebben ongeveer één mil-

Mensen kunnen weer slapen en hun

joen mensen diabetes. Zo’n 15 procent

dagelijkse bezigheden gewoon uitvoe-

van deze patiënten heeft te maken met

ren. De kwaliteit van leven wordt flink

diabetische neuropathische pijn. Deze is

verbeterd.’ Bij ruggenmergstimulatie

bij een grote groep patiënten lastig te be-

implanteert de arts een stimulatie-

handelen met pijnstillers. Promovenda

elektrode tegen de achterzijde van

Cecile de Vos van de Universiteit Twente,

het ruggenmerg. Een onderhuids ge-

ook als klinisch fysicus werkzaam in

plaatste pulsgenerator levert de elek-

ziekenhuis Medisch Spectrum Twente,

trische stimulatiepulsen. Het systeem

onderzocht het effect van een nieuwe

lijkt wel wat op een pacemaker, alleen

behandelmethode met ruggenmerg-

nu ontvangen de zenuwbanen in het

stimulatie op deze pijn. De Vos: ‘De

ruggenmerg de pulsen in plaats van het

nieuwe methode blijkt veelbelovend

hart. Het stimuleren van de zenuwen

groot aantal jaar toegepast bij patiënten

voor diabetici. De intensiteit van de pijn

zorgt ervoor dat de pijnsignalen niet of

met bijvoorbeeld moeilijk te behandelen

daalt van gemiddeld 8 naar 2. Door de

veel minder worden gevoeld. Volgens De

pijn na rugoperaties, maar nog niet bij

behandeling wordt de pijn hanteerbaar.

Vos wordt ruggenmergstimulatie al een

diabetische neuropathische pijn.

Mathieu Lenders, neurochirurg in Medisch Spectrum Twente, en Cecile de Vos, promovendus aan de Universiteit Twente en klinisch fysicus in Medisch Spectrum Twente. Op de foto gaat het om een model voor ruggenmergstimulatie.

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 5

5

12/9/13 12:24 PM

Tekst: Menno Goosen

IJsje voor patiënt in het RKZ Patiënten in het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) krijgen sinds kort na de operatie op de recovery een waterijsje aangeboden. Dat is uiteraard lekker, maar vooral ook heilzaam. Het RKZ is een van de weinige ziekenhuizen in Nederland die ijsjes uitdelen na de operatie. Het initiatief tot de actie is genomen door de vakgroep Anesthesiologie,

Gediplomeerde operatieassistenten en anesthesiemedewerkers tijdens de diploma-uitreiking aan de Fontys Hogeschool, Eindhoven.

die het uitdelen onderdeel heeft gemaakt van het reguliere beleid na een operatie. Anesthesioloog Karin Kooiman legt uit waarom: ‘Een ijsje neemt de vieze smaak in de mond na de operatie weg en vermindert

Oudere operatiepatiënten moeten hun conditie verbeteren

ook keelirritatie door slangetjes

Oudere patiënten met een goede

voor de operatiepatiënt afstemmen op

en sondes. Bovendien zijn er aan-

lichamelijke conditie herstellen sneller

de uitslag van die conditietest, onder

wijzingen dat het herstel na de ope-

en beter na een zware buik- of longope-

andere door te zorgen voor een opti-

ratie wordt bevorderd: de patiënt is

ratie. Als de conditie te wensen overlaat

male conditie op het moment dat de

bijvoorbeeld minder misselijk van

is het raadzaam om deze voor de ope-

patiënt het ziekenhuis binnenkomt.

de narcose of door het lange nuch-

ratie te verbeteren. En dat is mogelijk

Dronkers toont in zijn proefschrift

ter zijn.’ Patiënten stellen de actie

door een trainingsprogramma van

aan dat oudere patiënten in de twee

zeer op prijs, vertelt de specialist,

twee tot vier weken te volgen. Fysio-

tot vier weken voor de operatie zonder

en vrijwel iedereen komt ervoor in

therapeut en bewegingswetenschapper

blessures of andere nadelige bijwer-

aanmerking: ‘Alleen als er indicaties

Jaap Dronkers van het VUmc is gepro-

kingen een stevig trainingsprogramma

zijn dat een patiënt geen ijs mag

moveerd op deze bevindingen. Dronkers

kunnen volgen en zo in korte tijd hun

hebben bieden we het niet aan,

onderzocht de lichamelijke conditie van

lichamelijke conditie kunnen verbete-

maar dat komt zelden voor.’

oudere patiënten die een zware operatie

ren. Een dergelijk preoperatief beleid

moeten ondergaan. Hij toont aan dat er

vermindert het risico op complicaties,

een duidelijke samenhang is tussen de

een onnodig lang ziekenhuisverblijf

conditie en de mate van herstel na de

en langdurig of blijvend functieverlies.

operatie. De resultaten van het onder-

Het zorgt bovendien voor een bespa-

zoek kunnen kort worden samengevat

ring op de zorgkosten.

met de slogan ‘Better in, better out’: hoe in gaat, hoe beter hij of zij eruit komt. In de Nederlandse ziekenhuizen worden steeds meer oudere patiënten geopereerd. Dronkers beveelt aan om bij deze patiënten standaard

Foto: Shutterstock

beter een oudere patiënt het ziekenhuis

een lichamelijke conditietest op te nemen in de preoperatieve voorbeFoto: Shutterstock

6

reiding. Behandelaars kunnen de zorg

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 6

12/9/13 12:24 PM

Simpele maatregelen remmen ziekenhuisbacterie Het is makkelijker dan gedacht om de

mee, omdat antibioticaresistente bacte-

van de verspreiding van resistente bac-

verspreiding van antibioticaresistente

riën hier in verhouding weinig voorko-

teriën’, vat intensivist dr. Lennie Derde

bacteriën tegen te gaan. Twee simpele

men. De resultaten zijn verrassend. Het

van het UMC Utrecht samen. ‘Dat is goed

maatregelen helpen meer dan het isole-

wassen van patiënten en desinfecteren

nieuws, omdat hygiënemaatregelen

ren van besmette patiënten, namelijk het

van handen door zorgverleners voor en

goedkoper en veel minder ingrijpend

wassen van patiënten met chloorhexi-

na elk patiëntcontact vermindert het aan-

zijn dan het isoleren van patiënten. Maar

dine, en zorgverleners die hun handen

tal nieuwe besmettingen met resistente

hygiënemaatregelen handhaven valt niet

desinfecteren. Wetenschappers van het

bacteriën (MRSA, VRE of ESBL) sterk.

mee. In ons onderzoek voldeden de zorg-

UMC Utrecht voerden samen met Euro-

Maar snelle genetische testen en geïso-

verleners uiteindelijk in 70 procent van

pese collega’s een groot onderzoek uit

leerd verplegen van besmette patiënten

de momenten dat het moest aan de voor-

bij negenduizend patiënten in dertien

helpt het aantal besmettingen niet verder

schriften voor handhygiëne. Dat is erg

intensivecareafdelingen in heel Europa.

te verlagen. ‘Hygiëne is belangrijker dan

hoog, meestal komt dat percentage niet

Er deden geen Nederlandse ziekenhuizen

screenen en isoleren bij het tegengaan

boven de 50 procent uit.’

Operatiesterfte na kankerchirurgie sterk gedaald in Nederland De operatiesterfte na kankerchirur-

de daling van operatiesterfte na

patiëntenorganisaties, ziekenhuizen

gie is sterk gedaald in Nederland.

kankerchirurgie kunnen verklaren.

en medisch specialisten streven naar

Dit is het percentage geopereerde

Zo zijn chirurgische behandelingen

transparantie, zodat de patiënt kan

patiënten dat binnen dertig dagen na

van kanker de afgelopen jaren gecon-

kiezen voor het ziekenhuis met de

de operatie overlijdt. De kans hierop

centreerd in hoog-volumecentra, die

beste resultaten.

varieert naar type operatie. Maagkan-

beschikken over meer ervaring en ex-

Het IKNL stuurt alle ziekenhuizen

ker kent een hoge operatiesterfte,

pertise. Ook treedt door de opkomst

een rapportage met informatie over

prostaatkanker een lage. In de prak-

van de endoscopische chirurgie

de kankerincidentie per ziekenhuis,

tijk is de operatiesterfte bij oudere

minder weefselschade op. Bovendien

aangevuld met aantallen operaties

patiënten aanzienlijk hoger dan die

is er meer aandacht voor uitkom-

en een aantal tumor- en patiëntken-

bij jongere patiënten. Dit blijkt uit

sten van zorg. Zorgverzekeraars,

merken.

recente gegevens van het Integraal Ziek

2007-2009

2010-2012

Procent daling

Maag

6,6 procent

5,6 procent

15

het IKNL de resultaten in de periode

Dikke darm

5,8 procent

4,4 procent

24

2010-2012 vergeleken met de resul-

Alvleesklier

5,6 procent

3,9 procent

30

taten in de periode 2007-2009. Het

Cardia (maagmond)

4,4 procent

3,3 procent

25

blijkt dat de operatiesterfte met bijna

Slokdarm

3,6 procent

3,2 procent

11

een kwart is gedaald. Bij maagkanker

Endeldarm

3,1 procent

2,3 procent

26

Long

2,5 procent

2,5 procent

0

Blaas

2,5 procent

2,1 procent

16

Nier

1,4 procent

0,9 procent

36

Prostaat

0,3 procent

0,2 procent

33

Kankercentrum Nederland (IKNL) op basis van de Nederlandse Kankerregistratie. In het onderzoek heeft

daalde de operatiesterfte van 6,6 procent naar 5,6 procent, bij kanker van de dikke darm van 5,8 procent naar 4,4 procent. Bij longkankeroperaties was er als enige geen verbetering. Er zijn verschillende factoren die

Operatiesterfte na kankerchirurgie.

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 7

7

12/9/13 12:24 PM

Tekst: Menno Goosen

Verkleving na buikoperatie sterk onderschat probleem Verklevingen na buikoperaties komen

hebben een aantal aspecten van verkle-

Van Goor in The Lancet een vergelijkend

vaak voor, tasten de gezondheid van

vingen onderzocht. De resultaten daar-

onderzoek naar vier verschillende mid-

patiënten aan en vergroten de werklast

van zijn nu gepubliceerd in het British

delen waarmee verklevingen misschien

in ziekenhuizen. Middelen die de kans

Medical Journal (BMJ) en The Lancet.

zijn terug te dringen. Chirurg Harry

op verklevingen verkleinen worden te

Samen met Nederlandse collega’s laten

van Goor: ‘Twee van de vier onderzoch-

weinig toegepast, waardoor verstop-

ze in het BMJ zien dat na een buikope-

te middelen leveren goede resultaten

pingen van de dunne darm, schade bij

ratie 9 procent van de patiënten een

op. We denken dat ze allebei op een

heroperaties, vrouwelijke onvrucht-

darmverstopping heeft. Bij 2 procent

veilige manier de nadelige effecten van

baarheid en chronische pijn nog te

ontstaat een darmverstopping door

verklevingen kunnen verminderen.

vaak voorkomen. Deze problemen

verkleving. Na een darmoperatie is de

Onze publicaties in The Lancet en het

worden sterk onderschat door zorg-

kans op zwangerschap bij patiënten

BMJ zijn van grote waarde voor de ont-

verleners. Daarnaast worden patiënten

met chronisch ontstoken darmen ook

wikkeling van nationale en internatio-

zelden van deze risico’s op de hoogte

aanzienlijk kleiner (50 procent) dan bij

nale richtlijnen om verklevingen terug

gesteld. Verklevingen verminderen

een vergelijkbare patiëntengroep die

te dringen en voor het in beeld bren-

niet alleen de levenskwaliteit van

niet wordt geopereerd (82 procent). Op

gen van de kosten en de effectiviteit.

miljoenen patiënten, maar knagen ook

basis van het onderzoek stellen ze dat

Op dit moment worden deze middelen

aan de levensverwachting. Richard ten

verklevingen een aanzienlijke, onder-

in ziekenhuizen niet routinematig

Broek en Harry van Goor van de afde-

schatte ziektelast veroorzaken. Vrijwel

toegepast vanwege de extra kosten die

ling Heelkunde van het Radboudumc

gelijktijdig publiceerden Ten Broek en

hiermee zijn gemoeid.’

Nieuwe techniek maakt afgekeurde donorlongen geschikt voor transplantatie Het UMCG heeft een nieuwe techniek toegepast met een zelf ontwikkelde machine waarmee afgekeurde donorlongen geschikt kunnen worden gemaakt voor transplantatie. Inmiddels hebben de eerste patiënten met succes een transplantatie ondergaan met donorlongen die op deze wijze zijn geoptimaliseerd. De nieuwe techniek kan het aanbod van geschikte donorlongen vergroten en daardoor mogelijk de wachtlijst verkorten. Jaarlijks worden in Nederland tientallen donorlongen niet gebruikt omdat er tijdens het overlijdensproces ontstekingsbevorderende stoffen vrijkomen die de longen aantasten. Er ontstaan dan vochtophopingen (oedeem) in de longen die na Illustratie: Shutterstock

transplantatie de opname van zuurstof en de afgifte van kooldioxide belemmeren. Met de nieuwe techniek kunnen deze zogenoemde ‘oedeemlongen’ worden hersteld, zodat zij geschikt worden voor transplantatie. Dit gebeurt door de donorlongen buiten het lichaam in een machine te doorspoelen met een speciale vloeistof en ze te beademen. Na ongeveer vier uur herstellen de longen zich, waarna ze alsnog getransplanteerd kun-

8

nen worden. Door de behandeling verkleint ook de kans op een

in Europa inmiddels enkele tientallen. In Nederland worden

acute afstotingsreactie. De techniek is uitgebreid getest bij var-

jaarlijks gemiddeld zestig longtransplantaties uitgevoerd door

kenslongen en afgekeurde donorlongen. In Toronto in Canada

de universitair medische centra in Groningen, Utrecht en Rot-

zijn al circa tachtig van dit soort transplantaties uitgevoerd en

terdam. In 2012 waren dat er tachtig.

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 8

12/9/13 12:24 PM

Chirurgische spons vermindert complicaties bij darmoperaties Darmoperaties kunnen in het St.

operaties gebruikt. Bij dit soort kijkope-

Antonius Ziekenhuis Utrecht/Nieuwegein

raties brengt de chirurg via kleine sneden

voortaan met behulp van een chirurgi-

in de buik instrumenten via een kijkbuis

sche spons – de Endoractor – met minder

in. Via dezelfde scoop brengt de arts de

complicaties voor de patiënt worden uit-

spons in opgevouwen vorm naar binnen.

gevoerd. Bij kijkoperaties drapeert de chi-

Een camera laat van binnenuit zien hoe

rurg de spons als een wikkeldoek om de

de spons uitspreidt en opzwelt als deze

dunne darm om deze weg te houden van

vochtig wordt gemaakt. ‘Ik leg de spons

de dikke darm en de endeldarm. Voor-

als een beschermend muurtje langs de

heen lag een patiënt urenlang gekanteld

dunne darm. Zo heb ik vrij zicht op de

op de operatietafel om de dunne darm

dikke darm en kan ik gemakkelijker

uit het operatiegebied te houden. Nu kan

een tumor wegsnijden’, vertelt Smits.

de patiënt recht blijven liggen, wat de

Bij darmkankeroperaties verdient het de

Chirurg Anke Smits van het St. Antonius

luchtwegen minder belast en voorkomt

voorkeur om een kwaadaardig gezwel

Ziekenhuis demonstreert de chirurgische

dat er vochtophoping in het hoofd ont-

in de darmen via een kijkoperatie te ver-

spons.

staat. Ook het hart wordt minder belast

wijderen, omdat dit minder belastend is

als de patiënt recht ligt. Het St. Antonius

voor de patiënt. Bij een openbuikoperatie

in de richting van het middenrif te laten

is het eerste Europese ziekenhuis dat de

is de hersteltijd langer, omdat een bui-

zakken, zodat die niet het zicht belem-

chirurgische spons bij kijkoperaties als

kwond na de operatie moet helen. Een

mert tijdens een operatie in de dikke

praktisch hulpmiddel hanteert. De afgelo-

nadeel van een kijkoperatie is echter dat

darm en de endeldarm. Door een simpele

pen maanden heeft Anke Smits, chirurg

een patiënt soms urenlang op de ope-

chirurgische spons als hulpmiddel te

in het St. Antonius en gespecialiseerd in

ratietafel in de Trendelenburgstand ligt

gebruiken hoeft de patiënt niet langer

colorectale chirurgie, de Endoractor bij

(met het hoofd schuin naar beneden).

schuin te liggen, wat complicaties kan

zo’n zestig laparoscopische darmkanker-

Deze stand is nodig om de dunne darm

voorkomen.

Minister Schippers stelt eisen aan cosmetische sector Minister Edith Schippers van Volks-

ze de Wet BIG aanpassen. Het is nu

gezondheid, Welzijn en Sport neemt

niet duidelijk of deze van toepassing

maatregelen rondom puur esthetische

is op alle cosmetische ingrepen. Be-

cosmetische ingrepen. Doel is mensen

paalde handelingen in de cosmetische

beter te informeren over risico’s van

sector, zoals het injecteren van een

deze ingrepen, ze beter te beschermen

rimpelvuller, lijken sterk op die in de

tegen onverantwoorde risico’s en de

gezondheidszorg, maar hebben geen

kwaliteit van behandelaren te verhogen.

gezondheidsdoel. Daarmee gaat het

Ook wil de minister dat cosmetische

strikt genomen niet om zorg. Minister

ingrepen zonder medische noodzaak

aangeven wanneer iemand bekwaam

Schippers wil dat er geen twijfel over

niet meer mogen worden uitgevoerd bij

is voor een bepaalde behandeling. Mi-

bestaat dat bepaalde risicovolle han-

minderjarigen. Daarnaast onderzoekt ze

nister Schippers verwacht van partijen

delingen alleen door bevoegden mogen

de mogelijkheid van een waarschuwing

in de sector dat ze hier verantwoorde-

worden verricht. Handelingen als het

bij cosmetische televisieprogramma’s.

lijkheid in nemen.

injecteren van fillers en mogelijk ook

Verder wil ze dat er heldere veldnormen

De minister financiert de ontwikkeling

laseren mogen na aanpassing van de

komen. Voor de cosmetische sector be-

van scholingsmodules voor bepaalde

Wet BIG alleen nog door bevoegden

staan nu nog onvoldoende kaders die

cosmetische ingrepen. Bovendien zal

worden uitgevoerd. OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 9

9

12/9/13 12:24 PM

10

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 10

12/9/13 12:24 PM

LEERLING & BEGELEIDER Kalijn van Breemen (28) en Linda Smit (51):

‘Sparren en brainstormen, dat is onze aanpak’ Een primeur hebben ze allebei. In 2000 behoorde Linda Smit tot de eerste herintreders op de OK. Tien jaar later startte Kalijn van Breemen in de eerste lichting verpleegkunde-technische stroom aan de Fontys Hogeschool. In 2012 kwamen ze bij elkaar in de rol van begeleider en leerling in het Elkerliek ziekenhuis in Helmond. TEKST: LINDA VAN PELT | FOTO’S (INCLUSIEF COVER): IVONNE ZIJP

Hoe is het zo gekomen, deze beroepskeuze?

liteiten, bijvoorbeeld in werkschema’s.

gaan naar school. Vooral om meer inzicht

Kalijn: ‘Met een omweg. Mijn eerste

Er werd van me verwacht dat ik de draad

te krijgen in de studieopbouw. Die com-

studiekeuze was fysiotherapie, maar daar

zó weer oppakte en ging meedraaien als

binatie van twee vakken in één traject is

miste ik wat: in teamverband werken

volwaardige collega. Eerlijk gezegd had

nieuw en nog vrij uniek. Interessant om

en vooral ook het technische gedeelte.

ik dat zelf ook gedacht, maar dat viel best

de bekende leerstof gepresenteerd te zien

Toen ik tijdens een stage bij orthopedie

tegen. Er was in de tussenliggende jaren

worden in een andere opbouw en setting.

een kijkje nam in de operatiekamer, was

zo veel veranderd. Maar learning on the job

Dat houdt mij ook scherp.’

dat echt halleluja. Dynamiek, teamwork

werkt. Simpelweg omdat het moet!’

rond de patiënt. Dáár lag mijn toekomst!’

En nu ieder haars weegs?

Linda: ‘Ik heb net mijn 12,5-jarig jubile-

Geldt dat ook voor een stagiair?

Linda: ‘Tijdens Kalijns eerste stagejaar

um als operatieassistent in het Elkerliek

Kalijn: ‘Ik volg een vrij nieuwe studie:

heb ik haar begeleid samen met mijn

ziekenhuis gevierd. Ook ik begon ooit

verpleegkunde-technische stroom. Zo

collega Melanie. Zij is Kalijns begeleider

met wat anders, namelijk verpleegkunde,

leer ik voor twee beroepen tegelijkertijd:

gebleven, en ik ben nu het aanspreek-

in 1980 nog in service. In mijn geval in

verpleegkundige én operatieassistent.

punt voor een nieuwe stagiair. Maar

het Sint Jozefziekenhuis. Tijdens mijn

In het Elkerliek doorloop ik mijn derde

op de werkvloer komen we elkaar nog

stage vond ik al dat er te weinig tijd was

en vierde studiejaar op een leer-arbeids-

regelmatig tegen. Vooral bij chirurgie,

om echt aandacht aan de mensen te

plaats op de OK. Hiervoor had ik al een

omdat dit door iedereen wordt gedaan.

besteden, terwijl dát juist mijn drijfveer

verpleegkundige stage van een halfjaar

Verder is mijn specialisatie – gynaecolo-

was. Toen ik meedraaide op de chirurgi-

achter de rug. Dat geeft een voorsprong,

gie, plastische chirurgie, KNO, oogheel-

sche afdeling, raakte ik geïntrigeerd door

alleen al in de omgang met patiënten.

kunde – anders dan die van Kalijn.’

de processen die vooraf waren gegaan aan

Uiteraard werkt ook mijn eerdere er-

Kalijn: ‘Nu, in mijn opleidingstijd, moet

de pleisters en verbanden bij patiënten.

varing bij fysiotherapie nog mee.’

ik nog van alles leren. Dat gebeurt in specialisatieblokken van een maand, nu

Gedreven door die nieuwsgierigheid ben ik de OK binnengelopen. Naast verbazing

Hoe verliep jullie samenwerking als leerling

bij urologie. In de toekomst wil ik me

over de sfeer – muziek en lachende men-

en begeleider?

graag toeleggen op traumatologie en

sen, terwijl het toch draaide om serious

Kalijn: ‘Stimulerend. Ik hecht aan logica,

orthopedie. Toch nog een beetje in de

business – voelde ik dat dit, het zenuwcen-

wil graag alles weten en begrijpen. Linda

lijn van fysiotherapie.’

trum van het ziekenhuis, mijn plek was.’

kauwt me niets voor, maar stelt weder-

Linda: ‘Onze bindende schakel is dat wij

vragen. Sparren en brainstormen, dat is

beiden graag iets voor mensen willen

Snel je draai gevonden?

onze aanpak.’

betekenen. Die roeping van mij zie ik

Linda: ‘Voordat ik in 2000 op de OK in het

Linda: ‘Bij een hbo-leerling verwacht je

ook bij Kalijn. Verder kijken dan puur het

Elkerliek ziekenhuis kwam werken, was

een hoog niveau, en dat is waarheid bij

technische stuk van het vak. Oog hebben

ik er negen jaar tussenuit geweest in ver-

Kalijn. Ze is kritisch, vraagt naar weten-

voor de patiënt, mensen op hun gemak

band met de geboorte van mijn kinderen.

schappelijk onderzoek en resultaten. Met

stellen, kijken of iemand comfortabel

Als een van de eerste herintreders kon ik

haar vragen prikkelt ze mij. Bovendien

ligt. Zo’n klein gebaar maakt in zo’n

nog weinig profiteren van speciale faci-

ben ik iedere maand een avond meege-

stressvolle situatie een groot verschil.’ OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 11

11

12/9/13 12:24 PM

Paraplu’s, hagedissen en beschuitrollen

Traumadagen 2013 Afgelopen 7 en 8 november vonden weer de jaarlijkse Traumadagen plaats. Dit keer vanuit het RAI Theater. De voorzitters van de NVT en de NVOT heetten hun leden van harte welkom, en ook de LVO, die voor het zesde achtereenvolgende jaar van de partij was. Ze waren extra verheugd verpleegkundig specialisten, physician assistants en fysiotherapeuten te kunnen verwelkomen. Dit toont maar weer eens het multidisciplinaire karakter van de traumazorg aan. Een impressie van de eerste dag. TEKST: LINDA ZOON | FOTO’S: GUUS PAUKA

12

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 12

12/9/13 12:24 PM

N

iet alleen het populaire televi-

vert eerder nadelige en zelfs gevaarlijke

Oftewel: aannames zijn levensgevaarlijk.

sieprogramma The voice of

effecten op. Zo kan de patiënt de mond

Zijn pleidooi is de hulpverlener op de

Holland kent battles. Ook bij de

niet meer openen. Intubatie is hierdoor

straat niet uit te laten gaan van zijn eigen

Traumadagen vormen ze een succesvol

onmogelijk. Als de patiënt de mond wel

aannames over immobiliseren. Volgens

programmaonderdeel. Specialisten ver-

opent, is er een toegenomen druk op de

Thomeer moet duidelijk zijn of hij dit

dedigen hier hun standpunt over een

C1 en C2, waar het merendeel van de

wel of niet moet doen. Hierbij pleitte hij

traumachirurgische stelling. Zoals ieder

fracturen zich bevindt. De kraag geeft

voor het standaard wél immobiliseren.

jaar werden ook dit jaar levendige po-

drukplekken, doet pijn en veroorzaakt

Des te meer omdat uit onderzoek blijkt

werpoints ingezet, evenals sprekende

significante toename van de intracranië-

dat wervelletsel op ieder niveau van

muziek en veelzeggende metaforen.

le druk. Bovendien: bij extricaties waar-

de wervelkolom voorkomt, dus ook op

bij de patiënt gewoon de auto uitstapt

thoracaal en lumbaal niveau. Binnen de

Halskraag als paraplu

zonder de hals te bewegen, treedt vier

traumachirurgie moet dan ook de hele

Micha Holla, orthopedisch chirurg-

keer zo weinig beweeglijkheid op als

wervelkolom in ogenschouw genomen

traumatoloog in het Radboudumc, nam

bij gebruik van de halskraag, blijkt uit

worden. ‘No immobilization is the mother of

het op tegen Bastiaan Thomeer, fellow

recent onderzoek.

all fuck-ups. Immobiliseer iedereen, maak

traumachirurgie in het UMCG. Volgens

‘Eigenlijk staan de headblocks gelijk

dit duidelijk en zorg dat de logistiek

Micha Holla blijkt uit nieuw onderzoek

aan een parachute’, verduidelijkte Hol-

en de medewerkers in het ziekenhuis

dat het gebruik van de harde halskraag

la. ‘Ze immobiliseren nagenoeg volledig.

zijn ingespeeld op de geïmmobiliseerde

naast de head block en het spine board bij

De harde halskraag is als een paraplu.’

patiënt. Want als je niet geplankt binnen-

externe immobilisatie van de cervicale

Een paraplu remt je val, maar breekt

komt, knijp je er misschien wel tussen

wervelkolom, zoals geadviseerd door de

hem niet. ‘Wat we nu doen is een para-

zes planken tussenuit’, stelde Thomeer.

ATLS, onnodig is. Het zou zelfs onnodig

chute combineren met een paraplu. Ik

lijden veroorzaken. Bij het gebruik van

oefende gisteren deze presentatie met

Heupbot als beschuit

head blocks is de beweeglijkheid beperkt

mijn zoontjes en die vonden dit lachen,

Moet een niet-gedisloceerde collumfrac-

tot minder dan 10 procent. Het toevoe-

want dit was natuurlijk echt wel heel

tuur bij een 75-jarige operatief gestabili-

gen van de harde halskraag levert geen

dom.’

seerd worden of niet? Bij deze vraag nam

winst op, want de beweeglijkheid blijft

Bastiaan Thomeer had als statement dat

Guido Stollenwerck, fellow traumachirur-

minder dan 10 procent. De halskraag le-

‘assumptions the mother of all fuck-ups’ zijn.

gie in het UMC Maastricht, het op tegen OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 13

13

12/9/13 12:24 PM

traumachirurg Sjors de Jong van het Cen-

jaar en ouder heeft uiteindelijk 33 pro-

rol zonder osteosynthese. Hij noemde

traal Militair Hospitaal Utrecht.

cent toch een behandeling nodig en er is

deze twee onderzoeken respectievelijk

Stollenwerck pleitte voor operatief stabi-

vaak sprake van kopnecrose. Ook moet

groep-Stollenwerck en groep-De Jong.

liseren, omdat onderzoek aantoont dat

de oudere patiënt maar in staat zijn met

Vervolgens gaf hij een livedemonstratie,

conservatieve behandeling in 50 tot 80

krukken te lopen. Daarnaast leidt meer

die tot grote hilariteit leidde. Door op de

procent van de gevallen faalt. Daarnaast

dan één comorbiditeit al tot problemen

beschuitrol van groep-Stollenwerck te

zijn patiënten na operatieve stabilisatie

bij een conservatieve behandeling.

gaan staan, wilde De Jong aantonen dat

sneller mobiel, kunnen ze met grotere

Volgens De Jong is er dan ook meer

osteosynthese toch niet zo stabiel is als

kans van slagen terug naar de eigen

onderzoek nodig naar conservatieve en

het lijkt: de rol stortte in. De rol beschuit

woonsituatie, zijn er minder complica-

operatieve behandeling bij de oudere

groep-De Jong bleef uiteraard heel toen

ties door bedlegerigheid, is er een lagere

patiënt. Binnen zes weken kon dit onder-

hij erop ging staan. Conclusie: conserva-

mortaliteit en is de behandeling ook nog

zoek echter niet plaatsvinden. Daarom

tief geeft meer stabiliteit.

eens goedkoper. ‘De vraag is dus eigen-

had hij een eigen modelstudie opgezet.

Stollenwerck bracht hier uiteindelijk

lijk of u als zorgverlener de patiënt een

‘De kop heeft de vorm van een cilinder.

tegenin dat de schroeven niet optimaal

conservatieve behandeling wilt bieden,

Het materiaal van de 75-jarige kop is

geplaatst waren. Onder luid gelach van

waarbij u eigenlijk een muntje opgooit,

osteoporotisch bot. Ik vond dit nogal

de zaal verkondigde De Jong deze op-

of zekerheid.’

veel analogie hebben met – beschuit.

merking mee te zullen nemen in zijn

Volgens De Jong blijkt uit onderzoek

Dat hoor ik ook wel vaker op de OK: “Dit

modelstudie.

zeker dat conservatieve behandeling bij

lijkt wel beschuit!” Vorm en materiaal

een collumfractuur mogelijk is en voor-

bij elkaar opgeteld krijg je inderdaad de

Kind als hagedis

delen biedt boven operatieve stabilisatie.

welbekende beschuitrol.’

Na nog een battle over de ruptuur van

Zo is men snel het bed uit, is er minder

De Jong laat twee rollen beschuit zien,

de rotator cuff en een korte koffiepauze

decubitus en heeft 70 procent van de

die hij ook op de röntgenfoto heeft ge-

begonnen de parallelsessies. De eerste

patiënten uiteindelijk helemaal geen

zet. Eén rol met osteosynthese bestaande

sessie van de LVO ging over trauma-

behandeling nodig. Bij de patiënt van 70

uit drie schroeven van de Gamma en één

tisch buikletsel bij kinderen. Marc

14

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 14

12/9/13 12:24 PM

Wijnen, hoogleraar kinderchirurgie

‘Peri-articular ossifications’

en stijfheid. Het operatief wegschrapen

van het kinderchirurgisch centrum

Een ander bijzonder fenomeen is dat het

van ossificaties is volgens Kloen zeker

van het Radboudumc, nam ons mee

lichaam zelf bot aanmaakt op plaatsen

zinvol. Dit kan het beste gebeuren vier

in het wonderbaarlijke zelfherstel van

waar je dit liever niet wilt hebben. Hier-

maanden nadat de pijn voor het eerst is

kinderen bij buikletsel. ‘Kinderen zijn

over vertelde Peter Kloen, orthopedisch

opgetreden. Met een CT kan de exacte

eigenlijk een soort hagedissen. Het

chirurg van het AMC Amsterdam. ‘Dit

plaats van de ossificaties worden vast-

groeit allemaal vanzelf weer aan. Het

noemen we peri-articular ossifications.

gesteld, onder andere van belang in

geneest allemaal op een manier die

Ze komen voornamelijk voor rond ge-

verband met mogelijk zenuwletsel. Ook

op de een of andere manier verloren

wrichten als de elleboog, heup en knie

moeten patiënten een dag van tevoren

gaat in de pubertijd.’ De bijzondere,

en geven stijfheidsklachten.’

bestraald worden. Verder moeten ze een

hagedisachtige manier van herstel bij

De eerste die dit fenomeen beschreef

goede huidconditie hebben en de moge-

kinderen zorgt ervoor dat buiktrauma’s

was the father of surgery Al-Zahrawi

lijkheid om na afloop te oefenen met de

voornamelijk conservatief behandeld

(936-1013) uit Perzië. Kloen: ‘Hij gaf

fysiotherapeut.

worden. Zo komen bloedingen van milt

al in 1001 aan wat we tegenwoordig

en lever bij kinderen vaak voor doordat

nog steeds doen. Dat is het openen

Waardeloze constructie

een kind minder ribbescherming heeft.

en vervolgens wegschrapen van het

Alexander van Tongel, orthopedisch

Toch is operatie in eerste instantie

extra bot.’

chirurg in het Universitair Ziekenhuis

nooit nodig. Alleen secundair, zoals

Wat de trigger is voor het ontstaan

Gent, vertelde over soorten traumatische

bij complicaties als een cyste. Primair

van het extra bot is nog niet helemaal

en atraumatische schouderluxaties,

opereren van buikletsel gebeurt eigen-

duidelijk. Wel vertelde Kloen dat er een

bijkomende letsels en reductie-/behan-

lijk alleen bij penetrerend letsel,

aantal risicofactoren lijkt te zijn, zoals

delmethoden. Aangezien de kop van de

tekenen van darmperforatie en een

eerdere ossificaties, een trauma aan elle-

schouder erg plat is, komen schouder-

niet-functionerende nier die volledig

boog, heup of knie (50 procent krijgt er

luxaties vaak voor en ook vaker dan bij-

is afgescheurd. In andere situaties zijn

last van), hersenletsel en brandwonden.

voorbeeld heupluxaties.

kinderen bijna altijd volledig zelf in

Klachten die mensen krijgen zijn: pijn,

Professor F.C. Öner, hoogleraar spinale

staat te herstellen van buiktrauma’s.

vocht, een warm gevoel, een strak gevoel

chirurgie en orthopedisch chirurg in

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 15

15

12/9/13 12:24 PM

het UMC Utrecht, liet zien dat ook de

Simpele dingen doen

direct de osteosynthese verwijderen. De

anatomie van de wervelkolom proble-

Keynotespreker professor Moran, orthope-

boodschap van professor Moran: ‘Follow the

matisch is. De evolutie van de mens, en

disch traumachirurg in Nottingham, had

basic principles and you will get the best results.’

daarmee van de van oorsprong gebogen

het over de drie mogelijke complicaties

structuur van de wervelkolom, is vragen

bij fractuurbehandeling: infecties, geen

Traumazorg hoog niveau

om problemen. Zo heeft maar liefst 80

herstel en slecht herstel. Volgens Moran

De LVO-sessies werden dit jaar afgesloten

procent van alle mensen van 40 jaar en

is het eigenlijk heel ‘simpel’: ‘I also truly

met twee extreme casusbesprekingen.

ouder wel eens wervelproblemen gehad.

believe that most of what we do is about doing

Het publiek kreeg een actieve meeden-

‘Dat is krankzinnig! Mechanisch gezien

all the simple things properly’ … ‘We all very

krol toebedeeld.

is de wervelkolom een waardeloze con-

rarely make big, major errors: it’s often not

Na de lunchpauze kwamen alle bezoe-

structie, waar ook nog eens de meest

getting the little things right. So I’m going to talk

kers nog eenmaal bij elkaar voor een

waardevolle computerkabels van het

about the little things.’ Wat zijn nu precies

plenaire afsluitende sessie. Professor

lichaam onder liggen. Dat is vragen om

die simpele dingen? Dit zijn onder andere

Moran vertelde nu hoe de traumazorg

moeilijkheden. Net als de belachelijke

goed onderzoek verrichten alvorens iets

in Engeland geregeld is en wat er nog

verhouding van een heel klein nekje met

te doen, de patiënt bekend maken met

nodig is om op hetzelfde hoogstaande

een enorm hoofd!’

de voordelen en risico’s van een behan-

traumazorgniveau als Nederland te ko-

Bij letsels aan de wervel komen vaak

deling, een goed preoperatief plan maken

men. Een opsteker voor de Nederlandse

neurologische problemen voor. Volgens

en de basisprincipes hanteren. Zo bestaan

traumazorg.

Öner zijn operaties aan wervelletsels in

de basisprincipes bij infecties volgens

Tot slot namen aios orthopedie Lucas

een vroeg stadium echter zeer aan te

Moran onder andere uit: snelle diagnos-

Taminiau en aios traumachirurgie Simon

raden. Ze zijn veilig, leveren weinig com-

tiek, niet te snel antibioticum gebruiken

Knops ons mee in de Tour de France, die

plicaties op en ze kunnen neurologische

of het gebruik ervan zelfs stoppen om

zij zelf enkele jaren terug hebben gere-

schade beperken. Hierdoor hebben bij-

duidelijk te krijgen met welke infectie je

den. Een mooie afsluiter van de dag en

voorbeeld mensen met een complete

te maken hebt, aangedaan weefsel ver-

een aanvulling op alle voorafgaande le-

dwarslaesie tegenwoordig een veel bete-

wijderen, verloren gegaan bot en weefsel

zingen, waaruit bleek: we moeten ontzag

re levensverwachting.

reconstrueren en als de breuk hersteld is

hebben voor ons menselijk lichaam.

16

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 16

12/9/13 12:24 PM

Het LVO-kwaliteitsregister

Registratie en accreditatie: hoe werkt het? Het is belangrijk om als beroepsgroep serieus te worden genomen en te laten zien dat we kwaliteit in huis hebben. Daarom hoopt de LVO dat eind dit jaar alle leden in haar kwaliteitsregister zijn opgenomen. Maar hoe zit het precies met registratie en accreditatie? TEKST: JEANINE STUART, LVO-COMMISSIE ONDERWIJS | FOTO’S: IVONNE ZIJP

O

p 1 januari 2013 is de LVO ge-

van de LVO. Men kan zich digitaal regis-

herregistratie in aanmerking te komen

start met een kwaliteitsregister.

treren op www.lvo.nl.

dient de geregistreerde operatieassistent

Kwaliteitsregistratie is dé ma-

De inschrijving loopt parallel met het

de gevolgde scholingen bij te houden in

nier om aan patiënten, medezorgver-

kalenderjaar. Schrijft men zich in de

het aan het register gekoppelde persoon-

leners, werkgevers en zorgverzekeraars

loop van het kalenderjaar in, dan is men

lijk portfolio.

de garantie te geven dat ze te maken

slechts het betreffende jaardeel regis-

hebben met een operatieassistent die

tratiekosten voor het kwaliteitsregister

voldoet aan de vastgestelde beroeps-

verschuldigd. Voor leden en niet-leden

Kwaliteitscriteria voor herregistratie

eisen, beschreven in het beroepsprofiel

van de LVO wordt de inschrijving ieder

De criteria voor herregistratie zijn

van de operatieassistent (2012).

jaar stilzwijgend verlengd per 1 januari.

samengesteld door de commissie Onder-

Opzeggen voor registratie in het kwa-

wijs van de LVO, voorgelegd aan de

Wie kunnen zich laten registreren?

liteitsregister dient voor 1 oktober te

leden van de ALV en vastgesteld op 10

De volgende mensen kunnen zich in het

geschieden. Bij opzegging na deze datum

oktober 2006. Bij het vaststellen van de

LVO-kwaliteitsregister laten registreren:

wordt de registratie beëindigd per 31

criteria is de LVO ervan uitgegaan dat de

• Operatieassistenten die in het bezit

december van het volgende jaar. De

minimale eisen voor het grootste deel

zijn van een diploma uitgegeven door

opzegging is pas een feit als dit door de

van de operatieassistenten haalbaar en

de NVZ of het CZO en minimaal 16

LVO schriftelijk bevestigd is. Als u opzegt

realistisch zijn.

uur per week patiëntgebonden werk-

als lid van de LVO, moet u ook – indien

Daarom is besloten de werkervaring op

zaamheden verrichten.

u dat wilt – opzeggen voor registratie in

1600 uur in vijf jaar te stellen, zodat

het kwaliteitsregister. Anders worden er

men de mogelijkheid heeft een sabba-

kosten in rekening gebracht.

tical op te nemen, een wereldreis te

• Praktijkopleiders, docenten en leidinggevenden. Zij worden opgenomen in het register als niet-praktiserend.

maken of zwanger te worden.

Herregistratie na vijf jaar

Voor de categorieën ‘scholing’ en ‘ac-

Inschrijving en kosten

Na een periode van vijf jaar moet her-

tiviteiten’ gelden de volgende minimale

Inschrijven is gratis voor LVO-leden;

registratie plaatsvinden. Op dat moment

eisen:

niet-leden betalen € 75,- per jaar. Het

zullen alle geregistreerde operatie-

100 punten totaal in vijf jaar:

lidmaatschap van de beroepsvereniging

assistenten individueel moeten kunnen

* minimaal 40 punten behaald uit het

kost € 86,- per jaar, waarvan een deel

aantonen dat zij aan de opgestelde

teruggevraagd kan worden via het MKSA.

criteria voldoen, zodat er bewijs is dat

Het is dus het gunstigst lid te worden

de kwaliteit gegarandeerd is. Om voor

volgen van scholingen; * minimaal 40 punten behaald uit activiteiten. OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 17

17

12/9/13 12:24 PM

Werkervaring Definitie Alle patiëntgebonden werkzaamheden die beschreven zijn in het beroepsprofiel. Omschrijving Alle werkzaamheden m.b.t. patiëntenzorg beschreven in het

2. scholing met betrekking tot intervisie, intercollegiale toetsing 3. scholing met betrekking tot kwaliteitszorg * implementatie kwaliteitsinstrumenten;

Activiteiten *Activiteit Werkbegeleiding Definitie Het begeleiden van leerlingen, stagiairs en collega’s. Omschrijving 1. begeleiden van leerlingen als werk-

beroepsprofiel.

* schrijven van kwaliteitshandboek;

begeleider;

Niet Werkzaamheden als manager, docent.

* projectmatig werken.

2. begeleiden van stagiairs;

Bewijslast Arbeidsovereenkomst met

4. scholing met betrekking tot evidence-

3. begeleiding van herintreders en

functieomschrijving. Uren Totaal 1600 uren in een periode

based practice, onderzoeksmethoden

collega’s.

en technieken

Bewijslast Bewijs van de praktijkopleider

van vijf jaren, behaald in minimaal

5. beroepsgerelateerde scholing

van de instelling/het ziekenhuis op naam

36 maanden.

Voorbeelden:

van de werkbegeleider.

* werkbegeleiding;

Punten 1 punt per 5 dagen begeleiding.

Scholing

* gespreksvaardigheden;

Definitie Het volgen van (geaccrediteerde)

* scholing beroepsgerelateerde software-

scholing die bijdraagt aan het verhogen

systemen.

* Activiteit Deelname aan intercollegiale toetsing/overleg

van de kwaliteit van de beroepsbeoefe-

Vormen Congressen, symposia, klinische

Definitie Op een methodische wijze

naar.

lessen, refereeravonden, cursussen,

werken aan verbetering van kwaliteit

Omschrijving Beroepsrelevante en/of

trainingen, studiedagen enzovoort.

van het

specialistisch relevante scholing.

Bewijslast Certificaat of bewijs van

beroepsmatig handelen.

1. vakinhoudelijke criteria

deelname, voorzien van aantal

Omschrijving

* inhoud van de scholing sluit aan bij

accreditatiepunten/studiebelastinguur

* werkoverleg/taakinhoudelijk;

de beroeps- en functie-uitoefening,

(SBU), afgegeven door de organisator/

* intervisie;

afgeleid van het beroepsprofiel;

docent,

* casuïstiekbespreking.

* de scholing heeft een meerwaarde

voorzien van handtekening.

Bewijslast Notulen of aanwezigheidslijst

voor de beroepsbeoefenaar t.a.v.

Punten 1 studiebelastinguur = 1 accredi-

ondertekend door de voorzitter/coördi-

kennis, vaardigheden en/of attitude;

tatiepunt.

nator.

Accreditatie Door de aanbieder van bij-

Punten 1 punt per uur.

* de scholing sluit aan bij recente ontwikkelingen in het vakgebied en de

en nascholingen aan te vragen bij de

gezondheidszorg.

Accreditatieraad.

* Activiteit Deelname aan beroepsgerelateerde commissies en/of besturen Definitie 1. Stimuleren en faciliteren van alle aspecten van de beroepsontwikkeling 2. Profileren van de beroepsgroep met als doel: * bekendheid vergroten, waardoor zorg optimaal toegepast kan worden; * beschikbaarheid kwalitatief goede zorg garanderen. Omschrijving 1. redactie: toegankelijk maken van kennis; 2. commissie/besturen waarbij kennisbevordering essentieel is; 3. werkgroepen gericht op kwaliteitszorg; 4. commissie/besturen waarbij professionalisering essentieel is.

OKO0513.indd 18

12/9/13 12:24 PM

Bewijslast Bewijs deelname op naam wordt afgegeven door beroepsvereniging of een door beroepsvereniging hiertoe erkend orgaan Punten 2 punten per bijeenkomst. * Activiteit Ontwikkelen van protocollen, standaarden en richtlijnen Definitie Protocollen, standaarden en richtlijnen zijn documenten met aanbevelingen, adviezen en handelingsinstructies ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkuitvoering. Omschrijving * het actualiseren van protocollen, standaarden en richtlijnen; * het ontwikkelen van protocollen,

Bewijslast Bewijs van opdrachtgever.

Na het beoordelen van de kwaliteit, de

Punten 1 uur uitvoeren = 2 uur werk-

duur en een evaluatie kent de Accredita-

belasting = 2 punten.

tieraad punten toe. Op de site worden de

Bewijslast Protocol/standaard/richtlijn

Dezelfde scholing telt maximaal één

scholingen met de toegekende punten

voorzien van auteursnaam.

keer per jaar mee.

vermeld, en vervolgens kan men deze

standaarden en richtlijnen.

scholing in het persoonlijk portfolio

Punten * Actieve bijdrage actualiseren: 2 punten; * Actieve bijdrage ontwikkelen: 4 punten. * Activiteit Presenteren bij congres of

* Activiteit Participatie binnen een wetenschappelijk fundamenteel of

zetten. De organisatie stuurt de deelnemerslijst naar de Accreditatieraad. Deze

toegepast onderzoek

lijst wordt gebruikt voor het nemen van

Definitie Participatie is:

steekproeven.

1. onderzoeker zijn;

De huidige Accreditatieraad bestaat

Definitie

2. leveren patiëntendata;

uit drie leden. Alle leden hebben meer

1. het verzorgen van een presentatie

3. deelname klankbordcommissie,

dan twintig jaar ervaring als operatie-

symposium en publiceren

waarbij de beroepsinhoudelijke kennis wordt verdiept;

begeleidingscommissie, stuurgroep.

assistent. Volgens de regels is een van de

Omschrijving Wetenschappelijk onder-

leden docent. De Accreditatieraad valt

zoek dat leidt tot een onderzoeksrap-

onder de directe verantwoordelijkheid

van een presentatie waarmee de eigen

port.

van het bestuurslid Onderwijs. Dit be-

beroepsinhoudelijke kennis wordt

Bewijslast Onderzoeksrapport:

stuurslid is tevens voorzitter van de Ac-

verdiept;

ad 1. als (mede)onderzoeker genoemd;

creditatieraad. De Accreditatieraad rap-

ad 2. voorkomen op de lijst van mee-

porteert schriftelijk ten minste jaarlijks

hoeve van publicatie in een tijdschrift

werkenden;

aan het bestuur en de leden van de LVO.

of op een website.

ad 3. presentielijsten en notulen.

Jaarlijks verzorgt de Accreditatieraad een

Omschrijving Een lezing/artikel/poster.

Punten

financieel overzicht.

Bewijslast De tekst van de lezing/het

ad 1. 100 punten;

artikel/de poster voorzien van

ad 2. per onderzoek 10 punten;

Accreditatiepunten aanvragen

auteursnaam.

ad 3. per bijeenkomst 2 punten.

Een eenmalige accreditatie kost scholin-

2. het maken van een poster ten behoeve

3. het schrijven van een artikel ten be-

gaanbieders € 100,-. Accreditatie voor

Punten 10 punten per lezing/artikel/ poster. * Activiteit Het ontwikkelen en geven

De Accreditatieraad

een jaar met een maximum van tien

Iedereen die een bij- of nascholing orga-

scholingen kost € 300,-. Voor ziekenhui-

niseert kan accreditatie aanvragen bij de

zen geldt een speciale regeling: indien

Accreditatieraad. Deze stelt zich tot doel

een ziekenhuis alle operatieassistenten

Definitie Het ontwikkelen en geven van

de kwaliteit van scholingsprogramma’s

lid maakt van de beroepsvereniging,

beroepsgerelateerde scholing.

voor operatieassistenten te beoordelen

kunnen scholingen die door het zieken-

Omschrijving Workshop, cursus, klinische

volgens de criteria en richtlijnen die zijn

huis worden georganiseerd, gratis wor-

les, lesgeven bij opleiding.

vastgesteld.

den geaccrediteerd.

van scholing

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 19

19

12/9/13 12:24 PM

OKO0513.indd 20

12/9/13 12:24 PM

47348_AZ_P

PALAMIX

®

Optimaal mengen van botcement: Eenvoudig – veilig – efƂciënt* en cementeer Leer meer over cement atief platform technieken op ons educ

emy.com www.heraeus-palacad

PALAMIX® – eenvoudig gebruik voor alle toepassingen * eenvoudig in slechts een paar stappen naar een homogeen en gebruiksklaar botcement * veilig betrouwbare vacuümcontrole door vacuümindicator aan het luchtslangetje * efƂciënt een systeem voor alle toepassingen in de gecementeerde prothesiologie door een keur aan kokers es met verschillende afmetingen en speciale accessoires www.heraeus-medical.com

47348_AZ_PALAMIX_OK_Operationeel_NL.indd 1 OKO0513.indd 21

13.08.13 10:09 12/9/13 12:24 PM

De uniforme barcode in de praktijk:

‘Het blijft mensenwerk’ Het scannen van barcodes volgens de GS1-standaard maakt het werk van het OK-personeel makkelijker, sneller en veiliger. Dit blijkt uit de businesscase ‘Patiëntveiligheid en efficiency in de OK’ van GS1 Nederland. Maar hoe bevalt de uniforme barcode in de praktijk? We vroegen het aan Hennie Mulder, operatieassistent in het Máxima Medisch Centrum en bestuurslid media / penningmeester bij de LVO. TEKST: JOLANDA VAN HEUKELOM, COMMUNICATIE ADVISEUR GS1 NEDERLAND | FOTO’S: GS1 NEDERLAND

Waarom is het gebruik van uniforme barcodering in de operatiekamer belangrijk?

forme barcode is meteen duidelijk dat je

moesten toen nog veel kinderziektes uit.

deze moet scannen. Barcodes bevatten

Bovendien kregen operatieassistenten

veel belangrijke informatie. Ik denk dat

er een taak bij: het scannen. Een van de

Hennie Mulder: ‘Het is nogal verwarrend

niet iedereen hierbij stilstaat.’

kinderziektes was dat het product wel

wanneer er verschillende codes op de

werd gescand, maar niet direct werd

verpakking staan. In een supermarkt

Hoe werkt het in de praktijk?

aangevuld door de leverancier; de koppe-

staat toch ook maar één barcode op de

‘In 2009 hebben we het project in het

ling tussen scannen en bestellen was nog

producten? Bij het gebruik van één uni-

Máxima Medisch Centrum opgestart. Er

niet gemaakt of het was niet duidelijk op

22

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 22

12/9/13 12:24 PM

welke termijn moest worden geleverd. Operatieassistenten grepen mis. Dat gaf geen vertrouwen in het systeem. Het gaat nu beter, omdat de afdeling Inkoop bij het proces betrokken is en er werkafspraken zijn gemaakt. Ook zijn de leveringsvoorwaarden duidelijker geformuleerd. Nu zien de operatieassistenten wel de noodzaak van producten scannen.’

Is er wat verbeterd door de uniforme barcodes? ‘Absoluut! In het geval van een recall

rocket science. Nu is iedereen er wel aan

te zorgen dat er geen bedrijven meer

kunnen we deze – door de automatische

gewend, en weet men niet beter. Maar

kunnen leveren die hun eigen barcodes

registratie in het elektronische patiën-

dat wil niet zeggen dat alles vlekkeloos

hanteren in plaats van de GS1-stan-

tendossier bij het scannen van produc-

verloopt. Als een leverancier een product

daard.’

ten – snel terughalen. Voorheen moesten

te laat verstuurt of als het tijdelijk niet

we bij het terughalen van producten

leverbaar is, wordt er soms te laat terug-

Wat zijn de ‘learnings’?

handmatig alle patiëntendossiers na-

gekoppeld. Het systeem zegt dan dat

‘Het systeem levert tijdsbesparing op,

kijken. Nu kunnen we dit bij wijze van

het product is besteld. Dan verwacht je

maar heeft erg veel tijd en ook geld ge-

spreken met één druk op de knop. Dat

ook dat het binnen 24 uur op de plank

kost. En het vergt nog steeds veel tijd.

komt de patiëntveiligheid ten goede.

ligt. Dit hangt natuurlijk ook af van de

Het is nog in ontwikkeling en er blijven

Voorheen werd ook alles handmatig be-

leveringsvoorwaarden. Kortom: het is en

verbeteringen plaatsvinden. Je moet er-

steld, wat kon leiden tot fouten. Werken

blijft mensenwerk. Daar kan geen bar-

bovenop blijven zitten, een goed, logisch

met bonnetjes, dat kostte vreselijk veel

code of computer tegenop. Vergelijk het

systeem maken en dan werkt het.’

tijd. Nu gebeurt dat met de computer en

met een TomTom. Ook als je daarmee

dat is stukken eenvoudiger. Ook ligt er

rijdt moet je blijven nadenken, zodat je

minder voorraad op de plank, wat goed

niet de sloot inrijdt als hij blijft roepen

is voor de beheersbaarheid van de voor-

dat je rechtsaf moet slaan.’

De papierloze OK Stickers in dossiers plakken, product-

raden en dus kapitaalvernietiging voor-

Zie je nog mogelijkheden voor verbetering?

nummers overschrijven, patiënten-

wat er in het magazijn ligt en wat we hebben besteld. Ook dit is veiliger voor

‘Jammer genoeg zijn er nog steeds be-

werk dat naast de zorgtaken moet

de patiënt, omdat zo altijd het juiste

drijven die hun eigen barcodes hanteren.

gebeuren, maakt het werk van een

materiaal beschikbaar is.

Eigenlijk zouden de ziekenhuizen de

operatieassistent een stuk minder

Maar let op: het is nog altijd geen

handen ineen moeten slaan om ervoor

leuk. Het is niet alleen arbeidsinten-

komt. We kunnen in één oogopslag zien

dossiers nakijken: het vele papier-

sief, er sluipt ook makkelijk een fout

Internationale zorgsector ondertekent verklaring voor gebruik GS1-standaarden

in. Dat heeft gevolgen voor logistiek én patiëntveiligheid, want welke hartklep is bij mevrouw Jansen gebruikt en is voor meneer De Vries

Meer dan vijftig toonaangevende partijen uit de internationale gezondheidszorg

wel het juiste materiaal beschikbaar?

hebben hun handtekening gezet onder een gezamenlijke verklaring waarin staat

Papierwerk is geen noodzakelijk

dat de GS1-standaard dé standaard is voor barcodes in de gezondheidszorg. De

kwaad. Met een enkele, uniforme

partijen spreken hiermee definitief hun voorkeur uit. ‘GS1-standaarden stroom-

GS1-barcode op een product kunnen

lijnen het logistieke proces en verbeteren de transparantie – van fabrikant tot

logistiek, inkoop en de OK door één

aan patiënt – in de zorgketen’, stellen de ondertekenaars in hun verklaring.

scan met elkaar worden verbonden.

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 23

23

12/9/13 12:24 PM

Tekst: Menno Goosen

De apotheker in prenten, verzen en spreuken Auteur: Guy Gilias Uitgeverij: Garant Uitgevers ISBN: 9789044129878 Prijs: € 29,50

Het seniorenbrein Auteur: André Aleman Uitgeverij: Atlas Contact ISBN: 9789045019826 Prijs: € 19,95 Wat gebeurt er eigenlijk in ons hoofd als we ouder worden?

In dit rijk geïllustreerde

Wanneer begint de achteruit-

boek wordt de geschiede-

gang? Hoe snel gaat het? En

nis van de farmacie uit-

heeft een ouder brein ook

gebreid behandeld. De

voordelen? In dit boek laat

karikaturen, verzen en

hoogleraar cognitieve neuro-

spreuken schetsen het

psychiatrie André Aleman zien dat de achteruitgang

dagelijks werk van de apotheker als kruidenier,

vaak minder erg is dan we denken. Maar ook dat ons

chirurgijn en barbier, de omgang van de apothe-

geheugen al rond ons twintigste begint te haperen. Het

ker met zijn leerling en beroepskledingstijlen.

seniorenbrein is een informatief boek over stofjes en

Ook de ontwikkeling in de interieurs van de

trainingen, plaques en de invloed van hormonen. Het

apotheken, de levensstandaard van de apotheker

vertelt volgens de nieuwste wetenschappelijke inzich-

en zijn sociale omgang worden duidelijk. Er is

ten hoe je de voortekenen van alzheimer kunt her-

de eenvoudige en ernstige apotheker die begaan

kennen en wat je kunt doen om je hersenen scherp en

is met zijn beroep en die de klant met raad en

gezond te houden.

daad bijstaat, maar evenzeer de geldwolf of bedrieger, de gierigaard en de hoogmoedige. En wat is de verhouding van de apotheker tot

Canon van de heelkunde

de arts?

Auteur: Ignaas Devisch Uitgeverij: De Bezige Bij ISBN: 9789085425281 Prijs: € 19,99

Redactie: Bestuursleden Historisch Genootschap Heelkunde Uitgeverij: DCHG medische communicatie ISBN: 9789490826307 Prijs: € 25,00

Medicijnen zijn er om ziek-

In dit mooi geïllustreerd boek worden 57 chirurgische

tes te bestrijden. Betekent

onderwerpen op luchtige wijze behandeld door 37

de vaststelling dat we met

auteurs uit Nederland en Vlaanderen. Deze canon is

zijn allen meer medicijnen

voornamelijk chronologisch opgebouwd. In het

nemen daarom dat we

boek wordt beschreven hoe de heelkunde uiteenviel

vaker ziek zijn? Ook het

vanaf begin 1900 in: vrouwenziekten en verloskunde,

aantal mogelijke ziektes of

orthopedie, urologie, plastische chirurgie en

stoornissen neemt sterk toe. Dit boek schetst een

neurochirurgie. De ‘echte’ heelkunde leek over te

onthullend beeld van een samenleving waarin me-

blijven, maar differentieerde zich geleidelijk in vele

dicalisering de spuigaten uitloopt. De auteur is

specialisaties. Daarnaast zijn enkele capita selecta

hoogleraar in de ethiek en medische filosofie aan

opgenomen over onder andere veel voorkomende

de Universiteit Gent.

operaties.

Ziek van gezondheid

‘Boeken’ besteedt aandacht aan uitgaven op het gebied van chirurgie en daarmee samenhangende vakgebieden en de gezondheidszorg in het algemeen. Recensie-exemplaren kunt u samen met een persbericht sturen naar: OK Operationeel, Postbus 10208, 1001 EE Amsterdam. 24

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 24

12/9/13 12:24 PM

Leerboek spoedeisende hulp verpleegkunde Auteurs: M.G. Boel, P. Machielse, R.A. Lichtveld en J.J.L.M. Bierens Uitgeverij: Reed Business Education ISBN: 9789035235380 Prijs: € 129,95

Diagnose zorginnovatie Auteurs: Philip Idenburg en Michel van Schaik Uitgeverij: Scriptum ISBN: 9789055948024 Prijs: € 49,50 Diagnose zorginnovatie is het resultaat van een tweejarige

De spoedeisendehulpverpleegkunde

studie door en in samenwerking met vele betrokkenen bij

maakt al ruim twintig jaar dynami-

de Nederlandse gezondheidszorg. Hoofdvraag van deze

sche tijden mee. Hierdoor ontstond de

studie was: hoe kunnen wij innovatie zodanig inzetten dat

behoefte aan een eigen leerboek, waarvan de eerste druk in

deze niet alleen bijdraagt aan de kwaliteit van leven van

2002 zijn weg vond naar alle opleidingen en afdelingen

het individu, maar tegelijkertijd ook aan de toegankelijk-

Spoedeisende Hulp. De tweede druk verscheen in 2007. In

heid en betaalbaarheid van ons zorgstelsel? Technologi-

deze derde, herziene druk is rekening gehouden met actuele

sche oplossingen moeten dienstbaar zijn aan misschien

inzichten en methodieken en is uitgegaan van recente na-

wel de belangrijkste doelstelling van de zorg: waarde

tionale en internationale richtlijnen. Het accent ligt op het

toevoegen aan het leven en welbevinden van de burger,

verpleegkundig beoordelen en handelen om zo vroeg moge-

de cliënt en de patiënt. Om echter te voorkomen dat

lijk stabilisatie van een acuut gezondheidsprobleem tot stand

technologie vooral leidt tot stijgende kosten, is het essen-

te brengen. Een belangrijk nieuw onderdeel van het boek is

tieel dat tegelijkertijd inhoud wordt gegeven aan sociale

de onlineleeromgeving StudieCloud. Hier kan het complete

en procesinnovatie. Oude toepassingen en werkwijzen

boek worden geraadpleegd. De digitale editie bevat links naar

moeten plaatsmaken voor nieuwe als die meer waarde

achtergrondinformatie op internet. Daarnaast is er aanvul-

toevoegen.

lend materiaal te vinden, zoals samenvattingen en meerkeuzevragen, waarmee de leerstof kan worden geoefend.

Leerboek urologie Auteur: C.H. Bangma Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum ISBN: 9789031398089 Prijs: € 44,99

Kanker, simpel uitgelegd Auteur: Ed Roos Uitgeverij: Nieuwezijds ISBN: 9789057123924 Prijs: € 19,95 Kanker is voor veel mensen een onbegrijpelijke ziekte die opdoemt

In deze editie van Leerboek urologie zijn de

uit het niets. Wat is kanker precies?

nieuwste ontwikkelingen in de diagnos-

Hoe ontstaat het? Waarom slaat de

tiek en therapie opgenomen. De meest

celdeling op hol? Wat is eraan te

voorkomende urologische klachten vor-

doen en wat (nog) niet? Wordt

men de basis, net als in vorige drukken van dit leerboek.

kanker in de toekomst een chronische ziekte? Recentelijk

Hierbij is steeds de relatie met de anatomie en de (patho)

is het kankeronderzoek in een stroomversnelling geraakt.

fysiologie aangegeven. Ook de recente technologische ont-

Combinaties van nieuw ontwikkelde geneesmiddelen

wikkelingen komen aan de orde. In de tekst staan over-

moeten de eiwitten aanpakken die de kankercel in leven

zichtelijke schema’s en een heldere weergave van de stand

houden. De behandeling zal zich steeds meer richten op

van het wetenschappelijk onderzoek. Het boek biedt ook

de zeer gevaarlijke ‘tumorstamcellen’. Ed Roos is

toegang tot een website met extra materiaal, zoals instruc-

celbioloog, was bijna veertig jaar als onderzoeker

tiefilms over het urologisch onderzoek en katheterisatie,

verbonden aan het Nederlands Kanker Instituut/Antoni

en een interactieve leermodule over het urodynamisch

van Leeuwenhoek Ziekenhuis en geeft cursussen en

onderzoek. Ook bevat de website de volledige inhoud van

lezingen over kanker. Dit toegankelijke boek bevat

dit boek.

basiskennis over deze ziekte. OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 25

25

12/9/13 12:24 PM

Overzicht OK Operationeel 2013 OK Operationeel 1 Moderne preoperatieve handdesinfectie. Meijsen, P. 14-15. Extremiteiten desinfecteren met washandjes. Wouw, A. van de; Tuijl, N. van. 16-17. Digitaal portfolio. Roos, A. 18-19. Recidiefvarices na klassieke vena saphena magna: Knopstrip of invertering? Bieleveld, L; Houterman, S; Scheltinga, M. 20-25. Sandra Labahn (Vlietland Ziekenhuis): ‘Flexibel sta je sterker’. Pelt, L. van. 30-33. Hoe ontwerp je een operatieafdeling van de toekomst? Sibma, T. 34-37.

OK Operationeel 2 Rituele voorwerpen van het mensensnijdersvolk? Chirurgische maskers. Meijsen, P. 14-17. 27ste LVO-congres: De operatieassistent: copiloot op de OK. Zoon, L. 18-23. Nieuwe OK’s voor St. Anna. Pelt, L. van. 24-25. De schrijvers achter de ‘Operatieve Zorg en Technieken’-boeken. Pelt, A. van. 26-27. Hoe houd je het operatiecentrum functioneel en veilig? Jong, I. de; Bruin, H. de. 30-33. Wilfried Groothuis (Flevoziekenhuis): ‘Regenen doet het toch wel’. Pelt, L. van. 34-37.

OK Operationeel 3 De discussie over OK-schoeisel kan gesloten worden. Meijsen, P. 10-13. Voorpublicatie: ‘Het einde van antibiotica’. Brink, R. van den. 14-17. Designmanagement: het effect van ruimteordening op de OK. Gulik, L. van der; Hobo, I; Dyck, C. van; Wolff, A. 18-21. De koffiekamer: ‘Het gaat niet om de koffie’. Zoon, L. 22-25. Jan Pronk (LangeLand Ziekenhuis): ‘Leidinggeven: onvermijdelijk een andere rol’. Pelt, L. van. 32-35. OK-doelmatigheid onder de loep. Gelderman, P. 36-39.

OK Operationeel 4 Leeftijdsbewust personeelsbeleid op de OK. Pelt, L. van. 10-15. Operatiekamer van de toekomst: iPad op de OK. Grotenhuis, N. 16-17. Time-outprocedure moet beter. Blok, C. de; Kop, V.; Schoten, S. van; Wagner, C. 20-25. Anita en Marielle Kappetein, hoofden OK Medinova Klinieken. Pelt, L. van. 32-25. Omgaan met het persoonlijk levensfasebudget. Beemsterboer, F. 36-39.

8E JAARGANG, NR.

OK Operationeel 5 Traumadagen 2013. Zoon, L. 12-17. Het LVO-kwaliteitsregister: Registratie en accreditatie: hoe werkt het? Stuart, S. 18. De uniforme barcode in de praktijk. Heukelom, J. van. 20-21. Sylvia Heemskerk (Rijnland Zorggroep): ‘Terug waar ik thuishoor’. Pelt, L. van. 30-33. NVLO-congres over ‘zorg 3.0’. Pelt, A. van. 34-39.

5, DECEMBER 2013

Traumadagen 2013 Van harde halsk raag tot osteosynthese

OK Man

agemen

vanaf pa

LVO-register Hoe werkt het precies?

t-kater n

gina 29

Papierloze OK Uniforme barco de in de praktijk NVLO-congres Zorg 3.0: fictie of werkelijkheid? Portret Manager Anest hesie Sylvia Heemskerk

Leerling & begelei der Kalijn van Bree men en

Lind

a Smit: ‘Sparren en bra instormen’

26

OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 26

12/9/13 12:24 PM

COLOFON OK Operationeel is hét vakblad voor operatieassistenten, anesthesiemedewerkers en leidinggevenden van operatieafdelingen. Het blad wordt gemaakt door Uitgeverij Y-Publicaties in samenwerking met de LVO (Landelijke Vereniging van Operatieassistenten) en de NVLO (Nederlandse Vereniging Leidinggevenden Operatieafdeling. OK Operationeel verschijnt vier keer per jaar. De oplage is 8.000 exemplaren. Het blad wordt verspreid onder alle LVO- en NVLO-leden. Verdere verspreiding vindt plaats onder alle OK-afdelingen in Nederlandse ziekenhuizen, particuliere klinieken en opleidingscentra.

Redactie Hoofdredacteur: Menno Goosen: [email protected] Redactiecoördinator LVO: Hennie Mulder: [email protected]/040-253 89 21 Redactiecoördinatoren NVLO: Jeannette Ronchetti en Trudie Doodeman: [email protected] Kopij of vragen voor OK Operationeel kunt u sturen naar alle genoemde e-mailadressen.

Uitgeverij Y-Publicaties Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: 020-520 60 77 E-mail: [email protected] www.y-publicaties.nl Kijk ook op onze website www.oknieuws.nl Uitgever: Ralf Beekveldt Hoofdredacteur: Menno Goosen: [email protected] Medewerkers: Cindy Lammers, Marieke Los, Paul Meijsen, Astrid van Pelt, Linda van Pelt Beeldredactie: Menno Goosen Eindredactie: Marloes van Hoorn Fotografen: Johannes Abeling, Jos Heijnen, Eric van Nieuwland, Edwin Wiekens, Ivonne Zijp Tekstcorrectie: Marijn Mostart en Ron Brassinga Lay-out: Thomson Digital Opmaakbegeleiding: Hans Jansens (Impaginator.nl) Druk: BalMedia

Advertenties Cross Advertising Westerkade 2 3116 GJ Schiedam Telefoon: 010-7421023 E-mail: [email protected] Web: www.crossmedianederland.com

Abonnementen Voor abonnementen, vragen over het abonnement of adreswijzigingen: SP Abonneeservice Postbus 105 2400 AC Alphen a/d Rijn Telefoon: 0172-476085 E-mail: [email protected] Toezending van OK Operationeel is voor LVO- en NVLO-leden onderdeel van hun lidmaatschap. Voor niet leden gelden de volgende abonnementsprijzen: Jaarabonnement: € 59,50 Losse nummers: € 8,50 Abonnementen buiten Nederland: € 75 Alle prijzen zijn incl. btw en verzendkosten. Prijswijzigingen voorbehouden. Opzegging betaalde abonnementen: schriftelijk, uiterlijk twee maanden voor afloop van de abonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd. © 2013 OK Operationeel Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die nochtans onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden auteur(s), redactie en uitgever geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houden zij zich aanbevolen.

Makee-up up en piercings Enkele jaren geleden schreef ik een column over een operatieassistent met piercings in haar oren en wenkbrauw (OK Operationeel 2009, nr. 7). Ze werd daarvoor op het matje geroepen door een strenge hoofdzuster. Bij deze leidinggevende kon er nooit een glimlachje af, omdat haar dikke laag make-up ieder moment kon barsten en afbladderen. Haar eigen wenkbrauwen konden overigens geen kwaad, omdat die al permanent waren getatoeëerd in een angstaanjagende vorm. De leerling moest afdruipen, haar ringetjes moesten uit. De hoofdzuster vertrok geen spier. Wie van de twee was nu in overtreding? Beide vormen van gezichts-‘verfraaiing’ worden op steeds meer operatieafdelingen verboden, ‘vanwege de inspectie’. De inspecteur is dus de grote boeman van wie dit allemaal niet meer zou mogen. Het lijkt wel of sommige OK-hoofden in afwachting van de inspecteur alvast handenwrijvend, of ruikend naar angstzweet, persoonlijke interpretaties toevoegen aan richtlijnen. Toen studenten er in de klas over begonnen, heb ik een Douglas-bon van 50 euro uitgeloofd voor degene die het wetenschappelijk bewijs leverde dat make-up of piercings de infectiekans verhogen. ‘Het staat in de WIP-richtlijnen’, riepen ze en ze dachten snel te kunnen cashen. Ik verhoogde het bedrag van de Douglas-bon naar 100 euro als ze de gewenste passage in de WIP-richtlijnen konden laten zien. Een bijdehante student mailde zelfs naar de WIP en kreeg het volgende antwoord: ‘Het dragen van make-up door het operatieteam op de OK brengt geen infectierisico met zich mee en is dus toegestaan. In de WIP staat het volgende over wat niet toegestaan is: er mogen geen polshorloges, ringen of armbanden worden gedragen. Motivatie: polshorloges, ringen en armbanden belemmeren een goede handhygiëne.’ Alleen piercings in handen en onderarmen zijn verboden, verder mag je je hele lichaam doorboren met voorwerpjes naar keuze. Ook bescheiden oorbellen en kettinkjes zijn geen probleem volgens de WIP. Voor de inspectie hoef je na bovenstaande uitspraak niet meer bang te zijn. Die gaat namelijk uitsluitend na of bestaande richtlijnen gerespecteerd worden, niets meer en niets minder. De inspecteur zelf bedenkt géén aanvullende regels en ziet zelf misschien ook wel liever wat rouge en oogschaduw dan brave bleekneusjes. Terwijl we proberen om overbodige en onzinnige rituelen af te schaffen, worden als compensatie voor het verlies weer nieuwe verzonnen. Het probleem zit dus niet in de oren maar tussen de oren. Paul Meijsen is operatieassistent in het Catharina Ziekenhuis en docent operatieve zorg en technieken aan de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Reageren kan op www.oknieuws.nl, waar je deze column vindt als weblog.

ISSN 1872-6712

OKO0513.indd 27

12/9/13 12:25 PM

Een klare kijk op chirurgie Zonder LightMat®

Veel operaties gebeuren in diepe donkere holtes of doorheen kleine incisies. Gebrek aan aangepaste verlichting beperkt sterk de zichtbaarheid voor de chirurgen of verplicht hen in een onpraktische houding te werken.

Klinkt vertrouwd?

Met LightMat®

De LightMat® chirurgische illuminator zorgt voor koel, helder en schaduwloos licht waar dat het meest nodig is: in de operatieholte. Ook varianten beschikbaar voor orthopedie en met spoel- en zuigsysteem

Mölnlycke Health Care BV, Postbus 3196, NL-4800 DD Breda - Tel: 076 521 86 63 - Fax: 076 522 17 82 - www.molnlycke.com Mölnlycke Health Care NV, Berchemstadionstraat 72 bus 2, BE-2600 Berchem - Tel: 03 286 89 50 - Fax: 03 286 89 52 De Mölnlycke Health Care naam en logo zijn geregistreerde handelsmerken van de Mölnlycke Health Care groep. LightMat is een geregistreerd handelsmerk van Lumitex, Inc. Copyright (2013)

OKO0513.indd 28

12/9/13 12:25 PM

KATERN VOOR LEIDINGGEVENDEN VAN OPERATIEAFDELINGEN

Sylvia Heemskerk (Rijnland Zorggroep): ‘Terug naar waar ik thuishoor’

NVLO-congres over ‘zorg 3.0’ OK OPERATIONEEL DECEMBER 2013

OKO0513.indd 29

29

12/9/13 12:25 PM

30

OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 30

12/9/13 12:25 PM

Sylvia Heemskerk (Rijnland Zorggroep):

‘Terug naar waar ik thuishoor’ Manager Anesthesie Sylvia Heemskerk heeft al behoorlijk wat bewegingen gemaakt binnen de medische sector. Ze ging zelfs onverschrokken en leergierig buiten de begrenzing. Haar interesse voor de ziekenhuiswereld begon toen ze na een fikse val met de fiets bij de spoedeisende hulp terechtkwam. Toen werd bij de boerendochter uit de Bollenstreek het eerste zaadje ‘zorgsector’ geplant. Die fascinatie is nooit meer verdwenen. Tekst: Linda van Pelt | Foto’s (inclusief OK Management-cover): Johannes Abeling

ij aanvang van het interview heerst er even wat onrust,

B

Verpleging en Verzorging. Die verbinding tussen ziekenhuis-

want precies op dat moment wordt een bestelling af-

en verpleeghuiszorg heeft weinig effect op het werk van Sylvia

geleverd. Geen klein pakketje, maar een fikse massa-

Heemskerk. ‘Wel strekt mijn werkveld zich uit over beide zie-

gestoel. ‘Behalve het mt weet niemand op de afdeling nog dat

kenhuisvestigingen. Datzelfde geldt voor mijn directe collega’s

die komt’, vertelt Sylvia Heemskerk, sinds april 2012 manager

de manager Operatieassistenten en de programmacoördinator.

Anesthesie bij Rijnland Zorggroep.

Met z’n drieën regelen we het reilen en zeilen in Leiderdorp en

De vraag of het hier gaat om een vervroegde sinterklaasver-

Alphen aan den Rijn. Medewerkers zijn beschikbaar voor beide

rassing laat haar lachen. ‘Daar heb ik niet eens bij stilgestaan.

vestigingen, maar kunnen hun voorkeur uitspreken voor wer-

We hebben hier trouwens wel een decembertraditie hoog te

ken op een bepaalde locatie. We proberen rekening te houden

houden. Vorig jaar heeft onze zorgmanager, Mimoen Ahmidi,

met individuele wensen. Een bezettingsprobleem wordt bijna

voor Sinterklaas gespeeld. Een Marokkaanse goedheiligman,

altijd soepel geregeld binnen onze teams. Het zijn geweldige

dat is toch een mooie tegenbeweging voor alle commotie over

professionals, op wie ik trots ben.’

het vermeende racisme rond Zwarte Piet.’ Dat staaltje thinking out of the box kleeft ook aan de stoel die de

MAXIMALE INSPRAAK

vermoeide spieren van medewerkers op de OK gaat behandelen.

Het OK-complex, de polikliniek Anesthesie en het pijnbehan-

‘Deze stoel staat voor waardering van al het harde werken en de

delcentrum op locatie Alphen aan den Rijn kregen in de zomer

grote inzet van onze medewerkers. Bovendien: zorgen voor goe-

van 2013 een grondige opknapbeurt. ‘Het was de hoogste tijd

de arbeidsomstandigheden past perfect in de Planetree-filosofie.

voor vernieuwing. De muren zijn blijven staan; er heeft alleen

Die drukt een belangrijk stempel op onze organisatie.’

een herverdeling van vierkante meters plaatsgevonden. De winst is ten goede gekomen aan de patiëntgebonden ruimten.’

BEZETTING SOEPEL GEREGELD

Tijdens het interview verkeert de ingebruikname van het ver-

Rijnland Zorggroep bestaat uit Rijnland Ziekenhuis (locaties Al-

bouwde ziekenhuisgedeelte nog in de gewenningsperiode. ‘We

phen aan den Rijn en Leiderdorp) en drie locaties van Rijnland

zijn er zo snel mogelijk ingetrokken. We hadden er ook voor OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 31

31

12/9/13 12:25 PM

kunnen kiezen wat langer te wachten om eerst meer wegwijs

Sylvia Heemskerks eerste kennismaking met een zieken-

te raken in de goederenlogistiek. Maar je leert toch het beste en

huis begon ook met pijn. ‘Op mijn negende maakte ik een

het snelste in de praktijk, dus het inregelen is nu een kwestie

behoorlijke smak met de fiets. Ik ben overeind gekrabbeld

van learning on the job. De eerste reacties zijn overwegend positief.

en doorgereden naar huis, maar ik voelde wel dat er iets

Dat is volgens mij ook het effect van maximale inspraak voor de

helemaal niet goed zat. Het was in ieder geval zo erg dat mijn

medewerkers. Vanaf het stadium van de bouwtekeningen heb-

moeder is flauwgevallen bij het zien van het grote gat in mijn

ben we alle betrokkenen laten meepraten. Zodoende hebben we

been, tot op het bot. Op de spoedeisende hulp – tenminste, ik

veel input gekregen, die we hebben geprobeerd te verwerken.

ga ervan uit dat ik daar ben gebracht; op die leeftijd had ik de

Een zeker spanningsveld is daarbij onvermijdelijk, want je kunt

ziekenhuisstructuur nog niet helemaal in de gaten – mocht

het niet iedereen voor 100 procent naar de zin maken. Maar te-

ik zittend meekijken hoe de wond werd schoongemaakt en

vredenheid over het eindresultaat voert duidelijk de boventoon.’

gehecht. Ontzettend interessant.’ Door die ervaring, en doordat ze op de boerderij van haar

HUISKAMER

ouders regelmatig de dierenarts mocht helpen met een keizer-

Het OK-complex is na de verbouwing efficiënter ingericht. Ook

snede bij een koe, werd Heemskerks studiekeuze beïnvloed.

de polikliniek Anesthesie en het pijnbehandelcentrum zijn

Medicijnen studeren? Dat was een vraag die snel negatief werd

gerenoveerd, wat zowel voor patiënten als voor medewerkers

beantwoord. ‘Na het vwo had ik geen zin nog jarenlang in de

een prettigere omgeving heeft opgeleverd. De nieuwe wacht-

collegebanken te zitten. Ik was eraan toe om iets te doen!’

ruimtes zijn modern en comfortabel ingericht. Het pijnbehan-

Met de wens om operatieassistent te worden begon Sylvia in

delcentrum wordt op de ziekenhuiswebsite zelfs beschreven

1985 aan de inserviceopleiding in het Leids Universitair Me-

als ‘huiskameromgeving’. ‘Dit is inmiddels een soort van

disch Centrum. ‘Tijdens een stage in het eerste jaar kwam ik

brancheterm geworden’, nuanceert Sylvia Heemskerk. ‘Wat we

in aanraking met anesthesie. Zo interessant, dat ik besloot

ermee willen aangeven is dat wij bewust gekozen hebben voor

beide opleidingen te volgen. Toen de tien studenten zich aan

een huiselijke sfeer, als tegenhanger van zakelijk, koud en kil.

het einde van studiejaar één moesten verdelen over twee

Ernaar streven dat mensen zich bij ons op hun gemak voelen,

richtingen, bleek er een lichte voorkeur te bestaan voor de OK.

is ook een uiting van het Planetree-concept.’

Loterij leek mij geen goede optie, dus besloot ik om eerst door

Datzelfde geldt voor klantvriendelijke bejegening van de pa-

te gaan richting anesthesie. Van operatieassistent is het nooit

tiënt. ‘We doen ons best om patiënten zich “comfortabel in de

meer gekomen.’ Ze meldt het zonder greintje spijt.

procedure” te laten voelen’, vertelt Sylvia wat mysterieus. Een concreet voorbeeld maakt het duidelijker. ‘Klantgericht ben je

KRACHTEN BREED GEMETEN

uiteraard niet alleen, maar als team. In ons geval ook samen

Van september 1988 tot februari 1992 werkte Sylvia in het VU

met de verpleegafdeling. Voor 2014 staat onder andere een

medisch centrum als anesthesiemedewerker met specialisatie

minimaal aantal handelingen voor de monitoring centraal, bij-

traumatologie. ‘Jong en naïef als ik was, ging ik hier in het be-

voorbeeld die voor de ecg-bewaking. De aansluiting hiervoor bij

gin gevoelsmatig onderuit. In het LUMC had ik alles onder con-

de patiënt laten we op het OK-complex zo lang mogelijk zitten,

trole, maar nu bleek dat er vele wegen naar Rome leiden, ook

totdat deze definitief verwijderd kan worden. Op die manier

in het ziekenhuis. Ondervinding is de beste leermeester, en het

hoeven we zo min mogelijk te “fröbelen” aan de patiënt. Het

gaf zelfvertrouwen toen ik de draad weer wist op te pakken.

idee om hiermee aan de slag te gaan komt uit het team zelf. We

Daarna was ik toe aan een volgende stap, dit keer een perifeer

werken met een mens in plaats van met een ziekte. Vanuit dat

ziekenhuis. In het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis ging het

perspectief willen we dan ook voortdurend kijken.’

allemaal wéér anders, maar nu was ik erop voorbereid.’ Van voorjaar 1992 tot 1998 werkte Sylvia daar als anesthe-

SPEERPUNT PIJN

siemedewerker met aandachtsgebied kwaliteit en veiligheid.

Met de recente verbouwing is ook de capaciteit van het

In 1998 vertrok de teamleider anesthesie, en geen van de

pijnbehandel- en researchcentrum in locatie Alphen aan den

directe collega’s voelde de behoefte die vacature te vervullen.

Rijn uitgebreid. ‘Chronischepijnbestrijding is een speerpunt

Dan maar iemand van buiten aantrekken? In de koffiekamer

voor ons ziekenhuis. Ten eerste omdat deze dienstverlening

was dat een terugkerend onderwerp van gesprek. Zo groeide

duidelijk voorziet in een groeiende behoefte binnen ons werk-

bij Sylvia het idee zelf te solliciteren. ‘Van tevoren heb ik

gebied. Wij spelen daar, vraaggericht, op in. Ten tweede past

iedereen gepolst. Ze waren allemaal enthousiast, op één na. Ik

dit prima in de regiovisie, want de omringende ziekenhuizen

herinner me dat ik wel blij was met die eerlijke feedback; dat

leggen zich niet specifiek toe op pijnbestrijding.’

houdt je scherp. Aan het sollicitatieproces deden ook externe

32

OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 32

12/9/13 12:25 PM

kandidaten mee. In die tijd niet helemaal comme il faut. “Eigen

weinig van mezelf te herkennen in de financiële wereld.

mensen eerst” was toen nog min of meer de regel. Maar ik

Iedere branche heeft zijn eigen cultuur, en die van de zorg

vond het prima mijn krachten te meten op bredere schaal, en

past beter bij mijn persoonlijkheid. Of ik ben er in de loop der

was extra blij dat ik gekozen werd.’

jaren mee vergroeid geraakt. Toch was mijn Direct2Improve-

In 2000 en een gedeelte van 2001 was Sylvia waarnemend ma-

tijd leerzaam. Zo heb ik ervaren dat studie en kennis beïn-

nager OK. ‘Bewust tijdelijk, want ik had nog te weinig vertrou-

vloed worden door je branchetaal. Tijdens een presentatie over

wen in mijn managementcapaciteiten. Wel ben ik in die perio-

leanmanagement in het ziekenhuis begreep ik direct waarom

de toegetreden tot de stafdienst om projecten op het gebied van

het ging, terwijl mijn collega’s met een andere achtergrond

capaciteitsbeheer en procesmanagement te leiden, eerst alleen

het niet konden volgen. Maar bij een presentatie van een bank

voor de afdeling OK, later ziekenhuisbreed en -overstijgend.’

was ik bij de eerste alinea het spoor al bijna bijster’, meldt Sylvia Heemskerk met een lach.

LUXEPOSITIE

Zelfreflectie beschouwt ze als een groot goed. Ook in breder

Parallel aan haar loopbaanontwikkelingen volgde Sylvia diver-

kader. ‘Ik denk nog steeds dat de zorg bedrijfsmatiger kan,

se managementopleidingen.

maar andersom kan de bank- en verzekeringswereld ook leren

‘Die leerflow kwam vooral voort uit brede interesse. Ik wilde

van de zorgsector, vooral qua omgangsvormen en gedrag. De

graag verder kijken dan de grenzen van mijn vakgebied. Met

primaire passie in onze sector ligt bij de patiënt. Mogelijk

een zekere dosis achtergrondinformatie over de processen

verdwijnt het kostenbewustzijn daardoor wat naar de achter-

begrijp je beter waar je leidinggevende mee bezig is. Dat heb

grond. Zoals bijna iedereen ben ook ik vast geneigd te preken

ik altijd als leerzaam ervaren’, formuleert de vrouw die be-

voor eigen parochie.’

weert niet ambitieus te zijn. ‘Dat wil zeggen: ik wil me wel

Winst heeft haar inkijkje in de bank- en verzekeringswereld

ontwikkelen, maar dat hoeft niet per se in de stijgende lijn. Ik

Heemskerk zeker opgeleverd. ‘In ieder geval de bevestiging

doe graag dingen die me boeien. Status en geld vind ik minder

dat ik ben teruggekeerd in de sector waar ik thuishoor: een

interessant. Nu, in mijn huidige baan, verkeer ik in de luxe-

belangrijk inzicht.’

positie dat ik me kan permitteren het vak uit te oefenen dat ik het liefste uitoefen. Evengoed, kennis opdoen blijft leuk.

SABBATICALS

Met die gedachte ben ik ook de studie bedrijfskunde gestart.

Tot 2008 heeft Sylvia Heemskerk haar vakbekwaamheid van

Niet per se om bij iedere stap bewust na te denken hoe die

anesthesiemedewerker weten te onderhouden. Na lang beraad

past in een bedrijfskundig stramien. Ik ben meer iemand die

en overleg met haar omgeving heeft ze besloten die op te

de theorie intuïtief wil toepassen.’

geven. ‘Geen heel moeilijke beslissing, maar beslist ook geen

Diezelfde intuïtie bracht Sylvia Heemskerk ook tijdelijk buiten

makkelijke. A point of no return. Maar met de snelle innovatie

de kaders van een vast dienstverband bij een ziekenhuis. Na

in de medische zorg – nieuwe procedures en richtlijnen – heb

vertrek uit het Slotervaartziekenhuis in 2006 werkte ze nog

ik te weinig “vlieguren” om alles bij te benen. Gevoelsmatig

veertien maanden (als clustermanager OK, CSA, dagopname en

sta ik nog wel dicht bij het werkveld, dankzij mijn kantoor op

ICU/CCU) in het Diaconessenhuis Leiden. Hierna was de tijd rijp

de OK. Voor mij zo veel beter dan managen op afstand.’

om haar vleugels breder uit te slaan. In 2008 eerst als interim-

Voor afstand nemen schrikt Sylvia Heemskerk overigens niet

manager en businessconsultant via HighCare Interim&Advies.

terug. ‘Anders dan de generatie voor ons hoef ik het genieten

Aansluitend, in 2011, een jaar lang als consultant bij Direct2Im-

van mooie dingen in het leven niet uit te stellen tot “later”.

prove, vooral actief in de financiële branche. Hoe kan toename

Iedere vijf jaar neem ik in een sabbatical even afstand van het

in kwaliteit, snelheid en klanttevredenheid verenigd worden

werk. Zo was ik voor deze baan een weekje chef de mission bij

met duurzame verbetering in effectiviteit en efficiency? Die

een wintersportvakantie. Druk, maar blikverbredend.’

vraag stond daar centraal, en is ook voor Sylvia redelijk beant-

Het perspectief van doorwerken tot minstens 67 jaar schrikt

woord. Maar wel met de ondervinding dat dit uitstapje naar een

haar niet af. ‘Toen ik solliciteerde op de vacature van manager

totaal andere wereld voor haar tijdelijk moest blijven.

Anesthesie werd me gevraagd hoelang ik dacht te blijven. Logisch, want ik ben regelmatig geswitcht. Daardoor heb ik

PASSIE BIJ DE PATIËNT

veel geleerd. Nu ben ik waar ik graag wil zijn. Ik heb hier de

‘Toen mijn interesse voor kennismaking met de financiële

gelegenheid te werken voor en met mensen met wie ik graag

wereld gepolst werd, leefde ik vooral in de veronderstelling

werken wil. We zijn het op hoofdlijnen met elkaar eens, spar-

dat er in ziekenhuizen op bedrijfsmatig gebied veel mis was.

ren, houden elkaar scherp in goede discussies en respecteren

Dat beeld is nu genuanceerd. In de praktijk bleek ik bitter

elkaar. Dat is voor mij rijkdom.’ ■ OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 33

33

12/9/13 12:25 PM

NVLO-congres over ‘zorg 3.0’

Toekomstvisies OK’s 2020: fictie of werkelijkheid? Hoe ziet het OK-complex van de toekomst eruit? En (hoe) kunnen efficiëntie en patiëntvriendelijkheid hand in hand gaan? Op donderdag 26 september, de eerste dag van het NVLO-congres, stonden deze vragen centraal. Tekst: Astrid van Pelt | Foto’s: Menno Goosen

V

oorspellen is moeilijk. Toch deden de sprekers op het

een revolutie te ontketenen. Veertien jaar geleden werd de mo-

NVLO-congres een poging hun visie te geven op de

biele telefoon gezien als een overbodig en irritant piepend luxe-

zorg en in het bijzonder het OK-werkveld van 2020.

product. We hadden ons toen niet kunnen voorstellen dat we

‘Zorg 3.0: fictie of werkelijkheid?’, de ondertitel van het con-

nu niet meer zonder kunnen. Zo is het ook met veranderingen

gres, sloot goed aan op de revolutionaire oplossingen die som-

in de zorg: ontwikkelingen die nu eng, onhaalbaar of onethisch

mige sprekers van stal haalden om patiënten in de toekomst

lijken, kunnen onze toekomst wellicht ten goede veranderen.’

goed te kunnen blijven ondersteunen. In een goed gevulde zaal van Conferentiecentrum Woudscho-

’FOOD’ EN ‘HEALTH’

ten in Zeist wordt de aftrap gegeven door trendwatcher Ad-

Preventie, vooral op het gebied van ongezond eten, is volgens

jiedj Bakas. Hij liep in opdracht van Achmea en pensioenfonds

Bakas zo’n ommezwaai. Een ander eetpatroon kan, zijns

PGGM een jaar mee in de zorg om als outsider met een frisse

inziens, de helft van de ziektes voorkomen. ‘Verzekerings-

blik problemen te signaleren en oplossingen aan te dragen. In

maatschappijen zouden goed gedrag moeten belonen, met

het boek De toekomst van gezondheid beschreef hij samen met

leefstijlafhankelijke zorgpremies. Franse wijnen barsten van

Jan Franssen zijn bevindingen.

de pesticiden. Afgesloten kassen, waardoor er geen bestrijdingsmiddelen meer nodig zijn, zouden een oplossing kunnen

ONMISBARE OMMEZWAAI

vormen. Of het overschakelen op Spaanse wijn.’ Hij geeft nog

‘2013 is in de Chinese astrologie het jaar van de slang’, vertelt

een voorbeeld: ‘Afrikaantjes zijn een natuurlijk medicijn tegen

Bakas. ‘Een slang wordt gekarakteriseerd als een slim dier. En

ouderdomsblindheid. Wanneer je kippen deze bloemen laat

slimheid hebben we nodig, slim ondernemerschap vooral. De

eten, zal de medicinale werking terechtkomen in het ei. Food

zorg in Nederland is drie keer zo duur als die in Singapore,

en health is het antwoord voor de toekomst van de gezond-

terwijl in ons land een derde van de bedden leegstaat. En art-

heidszorg. Supermarkten zeggen nu al dat ze over tien jaar de

sen zijn 30 procent van hun tijd kwijt aan administratie.’

grootste apotheken van het land zullen zijn.’

Hij onderstreept dat wanneer er niets verandert, in 2050 de helft van de westerse landen failliet is vanwege de vergrijzing.

GEEN MEDICIJNEN MAAR PILLEN

Volgens hem levert het reorganiseren van de zorg veel op. En

‘Binnen tien jaar zullen er aanzienlijk minder medicijnen

dat moet rigoureus gebeuren. ‘Alles wat we nu normaal vinden,

worden ingezet’, voorspelt Bakas. ‘De zorg zal steeds meer

moeten we ter discussie stellen. We hebben gekken nodig om

defecte lichaamsonderdelen gaan vervangen. De nieuwe

34

OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 34

12/9/13 12:25 PM

Trendwatcher Adjiedj Bakas liep in opdracht van Achmea en pensioenfonds PGGM een jaar mee in de zorg om als outsider met een frisse blik problemen te signaleren en oplossingen aan te dragen.

Jan Hendriks, programmamanager Leerlandschap OKC van Fontys in Eindhoven, hield een vlammend betoog waarin hij beschreef hoe de opleidingen én de spirit van studenten hervormd zouden moeten worden.

onderdelen worden uit stamcellen gemaakt, met een soort

er bent wanneer je je diploma op zak hebt’, stelt hij met de

3D-printer.’

nodige kwaadheid in zijn stem. Hij vervolgt: ‘Nog een groter

Medicijnen mogen volgens Bakas dan steeds meer tot het ver-

percentage van de afgestudeerden leest geen vakliteratuur. Op

leden gaan behoren, pillen vervullen volgens hem juist wel

de website van het AMC zijn talloze evidence-based practices te

een sleutelrol in zorg 3.0. ‘Invasief verandert naar minimaal

lezen, maar die worden nauwelijks bekeken.’

invasief en dat verandert weer in non-invasief. Denk aan de pil

Hendriks stipt aan dat zeven Brabantse ziekenhuizen in tien

die darmkanker kan detecteren. Die is heel betrouwbaar en

jaar geen kennis over de OK hebben gedeeld. Volgens hem valt

maakt een pijnlijk onderzoek via de anus overbodig.’

er veel te halen wanneer er gedeeld wordt. Niet meer ‘kennis bezitten is macht’, maar: ‘kennis delen is kracht’.

LUCRATIEVE OUDERENZORG Bakas vervolgt zijn betoog met het uitlichten van een (in zijn

HAAL DE TOEKOMST IN HUIS

ogen) complottheorie. ‘We geven veel meer geld aan de AWBZ

Uitvoerig bespreekt Jan Hendriks de manier waarop het leer-

uit dan Duitsland. Dat komt doordat ouderen lucratief zijn

landschap geïnnoveerd moet worden. Een voorstel van zijn

voor de verpleegsector. Zij worden daarom zo lang mogelijk

hand is om werkplekopleiden in te bouwen in de opleiding.

in leven gehouden, euthanasie is out of the question. Patiënten

‘Zo worden studenten al vroeg geconfronteerd met de nood-

zijn verworden tot cashcows. De KNMG is een criminele or-

zaak van een leven lang leren. Bovendien ontstaat er een

ganisatie.’

enorm sterke leercurve in de opleiding zelf.’

Wat hij daarna zegt, lijkt op zijn minst hiermee in tegen-

Hendriks gaat verder over de toekomst van het beroep:

spraak. Terminale patiënten die door een extreem dure be-

‘Opleidingen zouden veel beter moeten definiëren hoe het

handeling nog zeven weken langer in leven kunnen blijven,

zorg-leer-en-werklandschap van de toekomst eruitziet. Pas

zullen dat, als het aan Bakas ligt, in het zorglandschap van de

daarna kun je een degelijke en toekomstgerichte opleiding

toekomst uit eigen zak moeten betalen. ‘Uit de erfenis dus. Als

opbouwen. Zo voorkom je dat je opleidt tot iets wat snel ver-

je dan met de kinderen om de keukentafel gaat zitten, reken

dwenen zal zijn.’

maar dat ze zeggen: “Papa, laat het los.”’

Hendriks presenteert vier missies die volgens hem het beroep ten goede komen. Onder andere het reglementeren van het

KENNIS DELEN IS KRACHT

beroep: ‘Helaas kan nu iedereen een kapje en een muts op-

Het stokje wordt overgenomen door Jan Hendriks, program-

zetten. We krijgen geen erkenning, terwijl we wel op hoog

mamanager Leerlandschap OKC van Fontys in Eindhoven. In

niveau acteren.’ Volgens Hendriks moeten er voor operatie-

een vlammend betoog stipt hij aan hoe de opleidingen en de

assistenten en anesthesiemedewerkers vier zaken gereglemen-

spirit van de studenten hervormd zouden moeten worden.

teerd worden: de beroepsnaam, het beroepsmatig handelen,

‘De laatste 15 jaar zijn de curricula van de opleidingen bijna

de erkenning van de opleidingsstatus en tot slot de erkenning

niet veranderd. Maar er zijn ook zorgpunten over de alumni:

van het beroepsprofiel. Met als sluitstuk internationalisering

85 procent van de beroepsgenoten doet niet of nauwelijks

en daarmee de mogelijkheid om het beroep de gewenste inter-

aan nascholing. Het is gewoon arrogant te denken dat je

nationale erkenning te geven. Dit om ervoor de zorgen dat OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 35

35

12/9/13 12:25 PM

Janet Vissinga van OK Consultancy Nederland (OKCN) adviseert ziekenhuizen bij de (ver)bouw van operatiecomplexen.

Iris Hobo van Panton, een designstudio voor medische innovaties, stelde dat design een sleutelrol kan vervullen in ziekenhuizen: het is in staat de perceptie en het gedrag van mensen te veranderen.

OA- en AM-opgeleiden in Nederland en daarbuiten hun vak

verhouden. Wanneer dit achter de rug is, is het tijd voor een

kunnen uitoefenen zoals ze dat willen.

‘dummysessie’, waarbij het ontwerp nagebootst wordt. Pas daarna start het echte ontwerp. Vissinga noemt deze werk-

1920 VERSUS 2020

wijze ook wel het Spice Girl-model: ‘Tell me what you want, what

Na de lunchpauze stapt Janet Vissinga van OK Consultancy

you really really want.’ Of, in goed Nederlands: ‘Denk na voordat

Nederland (OKCN) achter het katheder. OKCN adviseert zie-

je renovatieplannen maakt. Voorkom bijsturen en bijbetalen.’

kenhuizen bij de (ver)bouw van operatiecomplexen. Vissinga start haar presentatie met het tonen van een operatiekamer

BEGIN MET DE DROOM

uit de jaren twintig van de vorige eeuw: een zeer ruim vertrek

Dan is het woord aan Iris Hobo van Panton, een designstudio

met in het midden een snijtafel. Daarboven hangt een uit de

voor medische innovaties. Ze stelt dat design een sleutelrol kan

kluiten gewassen lamp die het naar binnen vallende daglicht

vervullen in ziekenhuizen: het is in staat de perceptie en het

met behulp van spiegels reflecteert op de patiënt. De aanvoer

gedrag van mensen te veranderen. Hobo constateert dat steeds

van verse lucht komt uit dezelfde richting als het licht: grote

meer ziekenhuizen bewuster stilstaan bij hun inrichting. De-

openslaande ramen.

signmanagement is belangrijk voor de toekomst: het gebruiken

Het OK-complex uit de jaren twintig van de 21ste eeuw ver-

van design om bedrijfsdoelstellingen te verwezenlijken.

toont nog maar weinig overeenkomsten met dat van deze

Ze concretiseert haar verhaal door de ontwerpaanpak van het

voorganger. ‘De gebruiker staat op de eerste plaats, pas daarna

Alexander Monro Ziekenhuis onder de loep te nemen. ‘Het

volgt de ontwerpfase. De leidende vraag bij het ontwerpen

begint altijd met de droom. In het geval van dit borstkanker-

van operatiecomplexen moet zijn: hoe kunnen de primaire

ziekenhuis was dat om een zo aangenaam mogelijk verblijf

processen vertaald worden naar functionaliteiten? Goederen,

voor de patiënten mogelijk te maken. De stap daarna is te

personeel en patiënten(logistiek) moeten in een optimaal

kijken hoe je die droom kunt verwezenlijken op het niveau

proces samenkomen.’

van de gebruikers. In dit ziekenhuis was voorzien dat mannelijke patiënten zich erg misplaatst zouden voelen wanneer er

VOORKOM BIJSTUREN EN BIJBETALEN

alleen maar damesbladen op de leestafel zouden liggen. Daar-

De praktische vertaalslag van deze voorgaande boodschap kan

om is ervoor gekozen om deze minderheidsgroep ook goed te

volgens Vissinga gemaakt worden door een aantal basale ver-

bedienen, zodat er voor iedereen een fijne sfeer is.’

eisten vast te stellen: een focus op ergonomie, communicatie

Ze benadrukt dat in deze fase essentiële keuzes worden ge-

en veiligheid (shared awareness), hygiënische zonering en ruim-

maakt voor de latere ontwerpfase. In deze fase moet alle in-

te voor flexibiliteit binnen uniformiteit. Wanneer uitvoerig

formatie over de musthaves en don’ts worden ingewonnen. ‘Mos-

is nagedacht over de implementatie van deze aspecten, kan

lima’s willen liever niet op een wc zitten die in de richting van

de PvE-fase starten, die stapsgewijs verloopt. Hierin wordt

Mekka gericht is. Het lijkt misschien een kleinigheidje, maar

allereerst gekeken welke ruimtes nodig zijn. Vervolgens

het is heel belangrijk voor hen. In de designfase kun je er nog

moet een functionele beschrijving van die ruimtes gemaakt

rekening mee houden. Als het ziekenhuis eenmaal ontworpen

worden, waarna de oppervlakte vastgesteld wordt. Daarna

is, of zelfs al gebouwd, is het erg lastig dit nog aan te passen.’

wordt bepaald hoe de ruimtes zich tot elkaar (zouden moeten)

De derde fase is het in kaart brengen van alle processen in het

36

OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 36

12/9/13 12:25 PM

Leendert Jan Zonneveld van DoubleSense vertelde over DORA: Digital Operation Room Assitant. Het doel van het project is om de patiëntveiligheid tijdens operaties te vergroten.

Roel Meijvis, de jongste cabaretier van Nederland, zorgde voor de nodige vrolijkheid.

ziekenhuis: waar komt de koffiecorner? Is dat niet te dicht bij

vergeleken. Op basis van de gegevens is gebleken dat de ge-

de draaikolk met frisse lucht uit een draaideur? Zijn de gan-

plande duur gemiddeld 41 minuten te kort is omdat er geen

gen wel breed genoeg om bedden elkaar te laten passeren?

rekening wordt gehouden met een tijdrovende voorbereiding.

Tot slot, in de vierde fase, wordt de tekentafel van stal ge-

‘Het is geen overbodige luxe wanneer tijdens een operatie

haald; de designfase is aangebroken.

al in kaart gebracht kan worden hoe lang de verwachte vertraging zal zijn, zodat arts en patiënt op de vertraging kunnen

VERANDERING IN GEDRAG DOOR DESIGN

anticiperen. Dit doen we door gebruik te maken van sensor-

Hobo ondersteunt haar these dat design de gebruiker kan

data. Bijvoorbeeld door instrumenten een kleurcode te geven.

beïnvloeden op het niveau van perceptie en gedrag met enkele

Van tevoren wordt ingevoerd wanneer de instrumenten ge-

concrete voorbeelden. Op technologisch niveau zou het reëel

bruikt zullen gaan worden, en zo kan tijdens de operatie bere-

kunnen zijn dat er binnen enkele jaren een zelfscreenende

kend worden of de ingreep volgens de tijdsplanning verloopt.’

spiegel is die operatiemedewerkers erop attendeert wanneer

Het project in het Oogziekenhuis richt zich op de patiëntte-

zij niet de correcte kleding aanhebben. Ook zou deze spiegel

vredenheid. Wachttijd is hierbij de focus. Een aantal patiënten

alarm kunnen slaan wanneer zich te veel bacteriën op de

krijgt in het horloge een RFID-tag, waardoor met behulp van

kleding of de huid van de persoon in de spiegel bevinden.

radiofrequenties in beeld gebracht kan worden waar en hoe-

‘Spiegels zijn sowieso nuttig’, zegt ze. ‘Enig idee waarom er in

lang een patiënt zich ergens bevindt. Aan de hand van de

de lift vaak een spiegel hangt? Om te voorkomen dat je gaat

resultaten blijkt bijvoorbeeld dat patiënten vaak langer dan

fröbelen. Je wordt geconfronteerd met jezelf. Ziekenhuizen

gemiddeld in de holding verblijven. Dit komt de zenuwen niet

kunnen profiteren van dit effect van self-consciousness. Hang een

ten goede. Door deze en andere resultaten uit dit onderzoek

spiegel bij een wasbak, en een aanzienlijk groot percentage

kan het ziekenhuis gericht acties ondernemen om het patiënt-

van het operatiepersoneel zal zijn handen grondig reinigen.’

verblijf te veraangenamen.

VERANDERINGEN OP PATIËNTNIVEAU

NOOIT MEER IETS KWIJT

De laatste spreker van de eerste dag is Leendert Jan Zonne-

In het RdGG ondersteunt DORA de medisch specialist door

veld, die vertelt over DORA, Digital Operation Room Assitant.

een volgsysteem voor OK-apparatuur in te voeren. De chipjes

Dit innovatieproject is een initiatief van de TU Delft en wordt

op de apparatuur staan in verbinding met de statusmonitor

gefinancierd door de provincie Zuid-Holland. Het doel van

op de OK. Met die monitor kan de apparatuur gelokaliseerd

het project is om de patiëntveiligheid tijdens operaties te

worden en defect worden gemeld. De voordelen zijn evident:

vergroten. Het LUMC, het Oogziekenhuis Rotterdam en het

minder kans op fouten, verhoogde efficiëntie, focus op het

Reinier de Graaf Gasthuis (RdGG) doen op dit moment mee

primaire proces en verhoogde patiëntveiligheid. Automatische

aan het project. De drie ziekenhuizen krijgen op verschillende

controle op aanwezigheid van de benodigde apparatuur is een

aspecten advies.

realistisch toekomstscenario. Hiermee sluit Leendert Jan Zonneveld het theoretische ge-

‘TIME WILL TELL’

deelte van de eerste dag af. Roel Meijvis, de jongste cabaretier

In het LUMC focust DORA op de planning voor en tijdens ope-

van Nederland, zorgt voor de nodige vrolijkheid, terwijl de

raties. Geplande duur en feitelijke duur worden met elkaar

2020-materie rustig kan bezinken. ■ OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 37

37

12/9/13 12:25 PM

Wordt 2014 jouw Zwitserlandjaar? Interchange levert al sinds 1990 (OK) personeel aan Zwitserse Ziekenhuizen en Privéklinieken. Of je nou 0 of 30 jaar ervaring hebt, wij hebben een leuke, goedbetaalde baan voor je! Er zijn twee mogelijkheden: 1. Op uitzendbasis, voor een aantal maanden. 2. In loondienst van het ziekenhuis, al mogelijk vanaf 6 maanden!

Wij helpen onze kandidaten kostenloos van A tot Z: • Wij betalen de vertalingen van je cv, diploma e.d. • Wij betalen je reis- en verblijfkosten als je gaat kennismaken en meelopen • We helpen je met het leren of bijspijkeren van je Duits maar óók zaken als huisvesting, vergunningen, verzekeringen etc. worden door ons uit handen genomen.

Begin je avontuur met maximale zekerheid! Meer weten? Bel vrijblijvend 010 436 63 01 of mail ons op [email protected]

www.inter-change.nl www.werkeninzwitserland.nl

OKO0513.indd 38

12/9/13 12:25 PM

Even voorstellen Beste collega’s,

MediRisk en de verschillende wetenschappelijke verenigingen om zo samen het beleid te bepalen. Het profileren is daarnaast van

Ik ben Mimoen Ahmidi, 36 jaar en sinds februari 2011 werkzaam

belang voor de continuïteit van de vereniging. Hierbij speelt ons

in het Rijnland Ziekenhuis (locaties Leiderdorp en Alphen aan den

blad ook een belangrijke rol, en we hebben jullie input hard nodig

Rijn) als manager Zorg. Mijn zorggroep bestaat uit de afdelingen

om de continuïteit te garanderen. Wij gaan ons best doen om een

OK, CSA, pijnbehandelcentrum en de poli Anesthesie. Bij elkaar

inspirerende themadag voor het voorjaar van 2014 te organiseren!

zo’n 145 fte. Daarvoor heb ik ruim twaalf jaar in het Slotervaart-

Via deze weg wil ik in ieder geval de afgetreden bestuursleden

ziekenhuis gewerkt. Daarnaast ben ik mede-eigenaar en oprichter

hartelijk danken voor hun inzet en heet ik Trudie Doodeman van

van Kliniek Amstelveen met twee OK’s die verhuurd worden aan

harte welkom binnen het bestuur!

zbc’s, privéklinieken, ziekenhuizen en zelfstandige artsen. Sinds april 2010 ben ik bestuurslid binnen de NVLO. Eind vorig jaar werd duidelijk dat Eduard Monteban zou stoppen als voorzitter, en werd ik gepolst of ik daarna de kar zou willen trekken. Daar heb ik niet lang over na hoeven denken. De NVLO is voor mij een prachtige vereniging met enthousiaste en bijzondere leden die elkaar jaarlijks op het congres treffen. Wat mij betreft strekt dit platform zich niet alleen uit tot het jaarlijkse congres, maar wordt het een platform waarbij we elkaar continu kunnen vinden. Hierbij spelen social media (internet/Twitter) een belangrijke rol. De komende tijd zal de website grondig vernieuwd worden, zodat we deze ook beter kunnen benutten voor belangrijke documenten, thema’s en vragen aan elkaar. Ook de NVLO gaat zich professionaliseren, en wat mij betreft ook nog meer profileren! Wat mij be-

Mimoen Ahmidi

treft worden we gesprekspartner van diverse instanties als de IGZ,

Voorzitter NVLO

NVLO-informatie De NVLO is dé professionele en ondernemende beroepsvereniging voor leidinggevenden op de operatieafdeling. De vereniging stelt zich tot doel om de communicatie tussen leidinggevenden van operatieafdelingen te bevorderen, informatie te verstrekken, op persoonlijk en juridisch vlak te ondersteunen, en onderwijs en managementtraining te geven. De NVLO heeft de status van beroepsvereniging. Voordelen lidmaatschap - Zes keer per jaar het vakblad OK Operationeel gratis thuisbezorgd. OK Operationeel bevat ieder nummer een managementkatern van minimaal acht pagina’s, waarin het vak van leidinggevende OK, de toepassingen van leiderschap en de diversiteit van de beroepspraktijk in beeld worden gebracht. Het katern brengt inspiratie, professionalisering, visie, verbondenheid en de mogelijkheid om kennis en ervaring te delen met collega-leidinggevenden OK. - Korting op het jaarlijkse congres. Een unieke gelegenheid om te netwerken en je kennis te verbreden. - Minimaal eenmaal per jaar een themadag waarbij een professioneel onderwerp centraal staat. - Verder is de NVLO actief op het gebied van contacten met het bedrijfsleven, diverse overheidsinstanties en andere belangrijke instanties die vormgeven aan de operatieve zorg in Nederland.

Bestuur NVLO

Redactie OK Management-katern

Mimoen Ahmidi, voorzitter

Menno Goosen, Hoofdredacteur

06-22 77 88 72

[email protected]

Christa Tigchelaar, Secretaris en

020-520 60 77

penningmeester

Jeannette Ronchetti,

[email protected]

Redactie en social media

06-513 407 26

[email protected] én

Jeannette Ronchetti, Redactie OK Management en social media (Zie onder redactie)

[email protected] 06-55 73 33 11 Trudie Doodeman, Redactie [email protected] Adverteren:

Lid worden Elke leidinggevende die op de operatieafdeling werkt binnen één van de drie disciplines chirurgie, anesthesie of recovery en een formele benoeming heeft, kan lid worden van de vereniging. Lid worden kan via de website van de NVLO. Surf naar www.nvlo.nl. De kosten voor het lidmaatschap bedragen € 150,00 per jaar. Deze kosten worden door middel van automatische incasso geïnd. Het lidmaatschap is persoonlijk en loopt van 1 januari tot en met 31 december. Lidmaatschap opzeggen? Mail naar [email protected]. Opzegging van het lidmaatschap uiterlijk twee maanden voor de start van het nieuwe kalenderjaar.

Cross Advertising 010- 742 10 23 [email protected] www.crossmedia nederland.com

www.nvlo.nl OK MANAGEMENT DECEMBER 2013

OKO0513.indd 39

39

12/9/13 12:25 PM

Only one

company has StageOne Select - the only modular hip spacer mold Personalized The only customizable hip spacer molds t create a spacer with antibiotic of choice

Optimized The only spacer with textured surface 1 t increased surface area promotes higher antibiotic elution

Exceptional The only reinforced modular hips cement molds, with 150 combinations t bone sparing, maintains soft tissue tension and increases mobility for the patient

+ 31 78 629 29 29 [email protected] - www.biomet.com biomet.com ©2012 Biomet.® All pictures, products, names and trademarks herein are the property of Biomet, Inc. or its subsidiaries.

1. Bassam A. Masri, Clive P. Duncan, Christopher P. Beauchamp, Nancy J. Paris, Jennifer Arntorp. Effect of Varying Surface Patterns on Antibiotic Elution from antibiotic-loaded Bone Cement. The Journal of Arthroplasty Vol. 10, No. 4, 1995, 453-459.

OKO0513.indd 40

One Surgeon. One Patient. ®

12/9/13 12:25 PM