Leerjaar 3, 15 Jaar. Leerjaar 4, 16 jaar

ARRANGEMENTKAART Sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag DEFINITIEF VSO- AFDELING

Standaarden bij de arrangementen van de Koningin Emmaschool VSO Leeftijd

13

14

15

16

17

18

19

Gevorderd Voldoende Minimum

10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5

Arrangementen Koningin Emmaschool VSO

Leeftijd Verdiept Basis Intensief Zeer Intensief



   

Oriëntatiefase Leerjaar 1 (de leerling wordt Leerjaar 2, 13 jaar) 14 Jaar 11 7-9 4-6 0-3

11 7-9 4-6 0-3

Verdiepingsfase

Integratiefase

Leerjaar 3, 15 Jaar

Leerjaar 4, 16 jaar

Leerjaar 5, 17 jaar

Leerjaar 6, 18 jaar

Leerjaar 7, 19 Jaar

12 8-10 4-7 0-3

12 8-10 4-7 0-3

13 9-11 5-8 1-4

13 9-11 5-8 1-4

13 9-11 5-8 1-4

Het vakoverstijgende leergebied sociaal emotionele vorming (SE) komt op verschillende momenten in de week aan de orde. In alle fasen komt dit vakgebied elk jaar 1 uur per week in het basisuur aan bod. In alle fasen staat bij het vak muzikale vorming, SE centraal. Vanaf instroom in de verdiepingsfase kunnen leerlingen het vak drama volgen. Dit vak hanteert de doelen uit de leerlijn SE. Daarnaast krijgt elke leerling 3 maal in zijn schoolloopbaan het vak seksuele vorming & relaties aangeboden (SVR). Dit vak staat 1 x per week in de oriëntatiefase (basisuur) en 1 x een lesuur in de verdiepings- én integratiefase op het lesrooster. Wanneer een lesuur SE agv stage uitvalt, zullen via de int. of ext. stage de subdoelen voor die periode aan de orde komen. Deze doelen komen terug als stagedoelen. Alle lessen worden gegeven volgens het ADI model om de voorspelbaarheid & herkenbaarheid te garanderen. Het vak SE heeft een jaaragenda, waarin per 6/7 weken subdoelen worden aangeboden. Hiermee komen de subdoelen SE systematisch en cyclisch bij alle vakken aan bod. Op dit moment is er geen vaste methode voor SE, maar voor de nabije toekomst (lees 2014) wordt de methodiek van ‘de vreedzame school’ onder-zocht. Daarom wordt er voor de verdieping van onderwerpen vnl geput uit boeken uit onze orthotheek. Denk daarbij voor SE aan: Beleef het maar, Het Blauwe boek, Een doos vol gevoelens. Voor SVR worden de methodes: Relaties en seksualiteit en Totale communicatie gebruikt. Bij het subdoel weerbaarheid binnen SVR wordt de methode: deurtje open, deurtje dicht (DO, DD) ingezet. Beeldmateriaal rondom SVR wordt door alle fasen heen gebruikt. Voor drama wordt gewerkt uit de methodes: Drama moet je doen en Doen alsof. Voor muziek wordt in de oriëntatiefase ‘Eigenwijs’ gebruikt.

Arrangementkaart VSO Sociaal-emotionele ontwikkeling en Sociaal Gedrag

1

Sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag Leerjaar 1 Standaarden bij de arrangementen van de Koningin Emmaschool VSO Leeftijd

13

14

15

16

17

18

19


10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5

Verdiept arrangement Basisarrangement + extra

LEERJAAR 1

Streef niveau

Aanbod

Aantal belangrijke doelen uit deze fase

Methodes en materialen Welke materialen, leerstof, middelen zet ik in?

Aanpak/methodiek (hoe) Hoe geef ik instructie en begeleiding?

Leertijd Hoeveel lestijd staat voor dit vak op het rooster?

Evaluatie Hoe, waarmee. Resultaat.

10

11

1. Jezelf presenteren -Stelt zichzelf op zijn stageplaats netjes voor . 2. Keuze maken -Legt een ander uit waarom hij op een keuze wil terug komen. 3. Opkomen voor jezelf -Herkent of een ander iets expres of per ongeluk doet; 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van schaamte. 5.Ervaringen delen. -Deelt met anderen ervaringen over een moeilijke situatie. 7. Omgaan met ruzie -Vermijdt tijdig situaties die frustratie bij hem oproepen.

Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” Daarin aandacht voor: Zelfbeeld, inzicht in voortplanting, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via ‘Eigenwijs’, muziekfragmenten, instrumenten (bv djembé) en het digibord.

ADI instructie Nadruk tijdens activiteit ligt op zelfstandige verwerking, zelfreflectie en het bieden van ruimte om eigen keuzes te maken. Het dragen van verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd. Waardeer het denkproces Leerlingen

In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek. Accent daarbij op doelen SE In de oriëntatiefase wordt 1 uur per week SVR binnen de fase aangeboden. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel uit de jaarcyclus, het accent in de les.

Evaluatie van de streefdoelen op de leerlijnen wordt door mentoren gescoord middels de scol. Scores op subdoelen worden na elke blokperiode verwerkt in LVS.


2

LEERJAAR 1

7

7-9

1. Jezelf presenteren -Benoemt goede eigenschappen van zichzelf; stelt zich netjes voor, neemt beleefd afscheid 2. Een keuze maken -Houdt bij samen kiezen rekening met de ander en legt aan een bekende zijn keuze uit 3. Opkomen voor jezelf -Komt 1 op 1 voor zijn mening uit zonder zijn reden te geven. -Benoemt dat hij iets per ongeluk heeft gedaan. 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van onzekerheid en jaloezie; -Vertelt wat liegen en eerlijk zijn is. 5. Ervaringen delen -Legt zijn gevoel richting een ander uit; -Heeft een gesprek met een ander over buitenschoolse ervaringen. 6. Aardig doen -Houdt rekening met de wensen en gevoelens van de ander. 7. Omgaan met ruzie -Heeft zicht op zijn aandeel bij een ruzie.



ADI instructie Hanteert concreet taalgebruik, vermijdt lange zinnen. Bevestigt de leerling in wat hij kan. Garandeert afwisseling en uitdaging in de taken; Creëert tijd en ruimte om zelf keuzes te maken; Waardeert de vaardigheid



3

LEERJAAR 1

Intensief arrangement Basisarrangement + extra aanbod

3

4-6

1. Jezelf presenteren -Kijkt de ander aan als hij een ander iets vertelt of bedankt 2. Een keuze maken -Maakt een (vrije) bewuste keuze; beseft dat een keuze definitief kan zijn. 3. Opkomen voor jezelf -Vertelt of hij een activiteit alleen of samen wil doen en met wie. 4. Omgaan met gevoelens -Herkent de emotie van een medeleerling; -Troost op eigen initiatief een verdrietige medeleerling 5. Ervaringen delen -Vertelt over iets wat hij die dag heeft mee gemaakt; vraagt een bekende naar zijn gevoelens. 6. Aardig doen -Zegt sorry als dit gepast is; geeft een compliment over het uiterlijk of een werkje. 7. Omgaan met ruzie -Benoemt waarom hij de ander geen pijn mag doen; laat verbaal of non-verbaal merken dat de ruzie voorbij is -Uit zijn boosheid zonder ander fysiek pijn te doen.


Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” Daarin aandacht voor: Zelfbeeld, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via ‘Eigenwijs’ muziekfragmenten, instrumenten (bv djembé) en het digibord.

ADI instructie Geeft eenvoudige korte opdrachten. Zorgt voor visuele ondersteuning. Daagt de leerling uit tot het maken van keuzes. Vermijdt abstract taalgebruik. Is alert op overschatting. Waardeert de uitvoeringswijze


Evaluatie van de streefdoelen uit dit niveau op de leerlijnen wordt beoordeeld op basis van de vastgestelde criteria (zie bijlage 1)

4

LEERJAAR 1

<3

0-3

2. Een keuze maken -Maakt met ja of nee duidelijk dat hij iets wel of niet wil -Kiest tussen 2-3 concreet aangeboden voorwerpen of pictogrammen. 3. Opkomen voor jezelf -Laat niet zomaar een voorwerp van zich afpakken -Zegt ‘nee’ tegen een zeer onredelijk verzoek, ook na aandringen. 4. Omgaan met gevoelens -Toont blijdschap zonder andere daarmee vervelend te storen -Uit passief en/of actief zijn gevoelens en wijst naar de aanleiding. 5. Ervaringen delen Wijst naar of benoemt een voorwerp dat hij een ander wil laten zien. 6. Aardig doen -Troost de ander met een aai of kus Deelt iets met een ander als hem dat gevraagd wordt. 7. Omgaan met ruzie -Beheerst zich als hij boos is wanneer dit van hem gevraagd wordt.


Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. “Bloe” boeken, Thijs en Tootsie en Kijk en beleef. Muzieklessen via methode: ‘Eigenwijs’ muziekfragmenten, instrumenten (bv djembé) en het digibord

ADI instructie Spreekt in korte eenvoudige zinnen, en maakt contact van korte afstand. Ondersteunt taal met juiste lichaamstaal, voorwerpen, foto’s of pictogrammen, en houdt de lesstof dichtbij en concreet . Bereidt ll’ng voor op veranderingen. Bevestigt en ondersteunt positief. Zorgt voor regelmaat en herhaling.

In de groep komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek. Accent daarbij op doelen SE. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel, via de jaarcyclus, het accent in de les.


5


13

14

15

16

17

18

19


10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5

LEERJAAR 2

Streef niveau

Aanbod






10

11

1. Jezelf presenteren -Geeft aan zijn medeleerlingen aan welke werkzaamheden hij graag wil doen. 2. Keuze maken -Legt de ander uit waarom hij op zijn keuze terug wil komen. 3. Opkomen voor jezelf -Vertelt rustig dat hij onterecht wordt beschuldigd 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van schaamte. 5. Ervaring delen -Helpt een ander om te vertellen wat er is gebeurd. 7. Omgaan met ruzie -Schat juist in wanneer hij zich beter niet met een ruzie van anderen kan bemoeien.


ADI instructie Nadruk tijdens activiteit ligt op zelfstandige verwerking, zelfreflectie en het bieden van ruimte om eigen keuzes te maken. Het dragen van verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd. Waardeer het denkproces




6

LEERJAAR 2

7

7-9

4

4-6

1. Jezelf presenteren Oppert een idee aan een medeleerling en legt een ander uit waarom hij nee zegt. 3. Opkomen voor jezelf -Zegt het de ander als diegene onaardig doet. 4. Omgaan met gevoelens -Toont verschil in omgang met bekenden en vreemden. 5. Ervaringen delen -Schat juist in of de ander een situatie grappig vindt of niet. 6. Aardig doen -Komt voor de ander op; -Houdt rekening met de gevoelens van de ander 7. Omgaan met ruzie -Weet welke gedragingen bij anderen boze reacties oproepen -Verzint een oplossing bij ruzie 1. Jezelf presenteren -Doet een voorstel aan een medeleerling voor een gezamenlijke activiteit -Stelt zich voor in een bekende omgeving 2. Een keuze maken -Vertelt dat niet iedereen dezelfde keuze als hijzelf maakt 3. Opkomen voor jezelf -Zegt het als hij wordt overgeslagen of als iets dat beloofd is vergeten wordt. 4. Omgaan met gevoelens -Troost op eigen initiatief een medeleerling; verplaatst zich in de gevoelens van een ander. 5. Ervaringen delen -Vertelt van welke specifieke situaties hij boos verdrietig of bang wordt; vertelt over zijn belevingen en zijn gevoel daarbij. 6. Aardig doen -Kent meerdere manieren om iemand te troosten -Nodigt een medeleerling uit om mee te doen 7. Omgaan met ruzie -Biedt zijn excuses aan en past zijn gedrag daarna aan; aanvaardt excuses van de ander; vertelt waarom hij boos is op de ander.


Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” Daarin aandacht voor: Zelfbeeld, inzicht in voortplanting, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via ‘Eigenwijs’, muziekfragmenten, instrumenten en het digibord.




Voor subdoelen zijn in de orthotheek diverse boeken beschikbaar op lesonderwerp: Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” Daarin aandacht voor: Zelfbeeld, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via ‘Eigenwijs’ , muziekfragmenten, instrumenten (bv djembé) en het digibord.



Evaluatie van de streefdoelen uit dit niveau op de leerlijnen wordt beoordeeld op basis van de vastgestelde criteria (zie bijlage 1).

7

LEERJAAR 2

Zeer intensief arrangement

<4

0-3

2. Een keuze maken -Kiest uit meer dan 3 concreet aangeboden voorwerpen of pictogrammen; kiest tussen genoemde mogelijkheden, zonder concreet voorbeeld. 3. Opkomen voor jezelf -Zegt het tegen een medeleerling als die iets doet wat hij niet leuk vindt en als hij iets van hem wil hebben. 4. Omgaan met gevoelens -Uit gevoelens van angst of verdriet en vraagt om getroost te worden. 5. Ervaringen delen -Noemt de naam om de aandacht van de ander op iets te vestigen. 6. Aardig doen -Zegt sorry wanneer iemand het er op wijst; bedankt de ander als hij iets krijgt. 7. Omgaan met ruzie -Beheerst zich als hij boos is wanneer dit van hem gevraagd wordt.


Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. “Bloe” boeken, Thijs en Tootsie en Kijk en beleef. Voor subdoelen omtrent seksuele en relationele vorming wordt ‘Totale Communicatie’ gebruikt. Drama (door eigen mentor) wordt ingezet voor het naspelen van alledaagse zaken uit de belevingswereld van de leerlingen Bij de muzieklessen wordt gebruik gemaakt van ‘Eigenwijs’ muziekfragmenten, instrumenten en het digibord


In de groep komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek. Accent daarbij op doelen SE. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel, via de jaarcyclus, het accent in de les.


8


13

14

15

16

17

18

19


10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5


LEERJAAR 3

Streef niveau

Aanbod






11

12

3. Opkomen voor jezelf -Maakt zijn mening duidelijk en kan deze motiveren -Spreekt een ander er op aan als deze zich niet aan de afspraak houdt -Komt op voor zijn mening terwijl de meerderheid een andere mening heeft. 4. Omgaan met gevoelens -Toont respect voor de gevoelens van een ander. 5. Ervaringen delen -Vraagt gericht naar hoe een ander zou handelen in een meegemaakte situatie.

Voor subdoelen omtrent weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. Voor subdoelen omtrent seksuele en relationele vorming wordt ‘Totale Communicatie’ gebruikt. Voor overige subdoelen zijn in de orthotheek diverse boeken beschikbaar op lesonderwerp Muzieklessen via ‘Eigenwijs’ muziekfragmenten, instrumenten (bv Djembé), en het digibord.

ADI instructie Nadruk tijdens activiteit ligt op zelfstandige verwerking, zelfreflectie en het bieden van ruimte om eigen keuzes te maken. Het dragen van verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd. Waardeer het denkproces.

In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek. Accent daarbij op doelen SE In de verdiepingsfase wordt 1 uur SVR per 2 jaar aangeboden. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel, via de jaarcyclus, het accent in de les.



9

LEERJAAR 3

Basisarrangement

8

8-10

1. Jezelf presenteren -Oppert een idee aan een onbekende; durft zich te laten zien in een onbekende situatie; stelt zich voor aan een groep onbekende mensen. 2. Een keuze maken -Houdt bij het kiezen rekening met de voorkeuren van een ander; legt een (on)bekende zijn keuze uit. 3. Opkomen voor jezelf -Komt voor zichzelf op wanneer hij onjuist behandeld wordt; geeft een motivatie voor zijn mening in een 1 op 1 gesprek. 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van verliefdheid, verlies en nervositeit. 5. Ervaringen delen -Heeft op een goede manier interactie met de ander -Vertelt wat hij die week op school heeft gedaan. 6. Aardig doen -Gaat adequaat om met complimenten; komt voor zijn medeleerling op. 7. Omgaan met ruzie -Heeft zicht op de gevolgen van zijn eigen gedrag; benoemt verschillende oorzaken en oplossingen bij ruzie. benoemt manieren om rustig te blijven als hij boos is.

Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” Daarin aandacht voor: Zelfbeeld, inzicht in voortplanting, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via ‘Eigenwijs’ , muziekfragmenten, instrumenten (bv Djembé), en het digibord.


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek. Accent daarbij op doelen SE In de verdiepingsfase wordt 1 uur SVR per 2 jaar aangeboden. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel, via de jaarcyclus, het accent in de les.



10

LEERJAAR 3

4-7

<4

0-3



4

1. Jezelf presenteren -Doet een voorstel aan een medeleerling voor een gezamenlijke activiteit of een spel 2. Een keuze maken -Vertelt dat hij een andere keuze wil maken dan een ander. 3. Opkomen voor jezelf -Komt voor zijn mening uit in een 1 op 1 gesprek zonder een reden te geven. 4. Omgaan met gevoelens -Geeft adequaat aan dat hij zich niet prettig voelt; gaat adequaat om met gevoelens van verlegenheid. 5. Ervaringen delen -Legt zijn gevoel richting een ander uit. 6. Aardig doen -Deelt uit zichzelf iets met een ander. 7. Omgaan met ruzie -Aanvaardt excuses van een ander; benoemt manieren om rustig te blijven als hij boos is. 2. Een keuze maken -Kiest tussen 2-3 concreet aangeboden voorwerpen; -Maakt met ‘ja’ of ‘nee’ duidelijk dat hij iets wel of niet wil. 3. Opkomen voor jezelf -Laat niet zomaar een voorwerp van zich afpakken; gaat in tegen een verzoek van de ander. 4. Omgaan met gevoelens -Reageert zichtbaar op een prettige of onprettige ervaring; toont blijdschap zonder andere daarmee vervelend te storen. 5. Ervaringen delen -Wijst naar of benoemt een voorwerp dat hij een ander wil laten zien. 6. Aardig doen -Troost een ander met een aai of kus; deelt iets met een ander als hem dat gevraagd wordt. 7. Omgaan met ruzie -Beheerst zich als hij boos is wanneer hem dat gevraagd wordt.

Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” Daarin aandacht voor: Zelfbeeld, onderhouden van relaties, inzicht in voort planting, weerbaarheid. Muzieklessen via ‘Eigenwijs’, muziekfragmenten instrumenten (bv Djembé), en het digibord.


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek. Accent daarbij op doelen SE In de verdiepingsfase wordt 1 uur SVR per 2 jaar aangeboden. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel uit de jaarcyclus, het accent in de les.


Via de orthotheek zijn diverse boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. “Bloe” boeken, Thijs en Tootsie, Kijk en beleef. Bij de muzieklessen wordt gebruik gemaakt van ‘Eigenwijs’ , muziek fragmenten, instrumenten en het digibord


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama (eigen mentor) Accent daarbij op doelen van sociaal emotioneel. *Bij alle vakken zal via de jaarcyclus het actuele subdoel een accent in de les vormen



11


13

14

15

16

17

18

19


10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5


LEERJAAR 4

Streef niveau

Aanbod






11

12

1. Jezelf presenteren -Stelt zichzelf op zijn stageplek netjes voor aan collega’s op de werkvloer. 3. Opkomen voor jezelf -Maakt op zijn stageplaats zijn eigen mening duidelijk en geeft daar een motivatie voor; -Komt op voor zijn mening terwijl de meerderheid een andere mening heeft. 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van schuld en spijt. 5. Ervaring delen -Praat met medecollega’s over zijn sociale leven.

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen; bv ‘een doos vol gevoelens’, ‘beleef het maar’ & het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 2-3. Daarin aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in voortplanting, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via muziekfragmenten, instrumenten en het digibord. Accent bij AMV ligt op SE

ADI instructie. Nadruk tijdens activiteit ligt op zelfstandige verwerking, zelfreflectie en het bieden van ruimte om eigen keuzes te maken. Het dragen van verantwoordelijkheid wordt gestimuleerd. Waardeer het denkproces vd leerlingen

In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama. Accent daarbij op doelen van sociaal emotioneel. In de verdiepingsfase wordt 1 uur SVR per 2 jaar aangeboden. *Bij alle vakken zal via de jaarcyclus het actuele subdoel een accent in de les vormen



12

LEERJAAR 4

Basisarrangement

8

8-10

1. Jezelf presenteren -geeft aan welke werkzaamheden hij graag doet; kleedt en verzorgt zich netjes bij een speciale gelegenheid 2. Een keuze maken -weet zijn keuze te beargumenteren met positieve en negatieve punten. 3. Opkomen voor jezelf - geeft aan dat hij het (on)eens met de mening van een ander in groepsverband; komt voor zichzelf op in een relatie. 4. Omgaan met gevoelens -vertrouwt de juiste mensen; gaat adequaat om met gevoelens als eenzaamheid en agressie. 5. Ervaringen delen -maakt onderscheid tussen wat hij aan bekenden en onbekenden vertelt. 6. Aardig doen -helpt uit zichzelf iemand die iets minder leuks moet doen. Weet wanneer hij zijn excuses moet aanbieden. 7. Omgaan met ruzie -kan zich inleven in de gevoelens van de ander bij ruzie; komt met oplossingen bij ruzie tussen anderen; sluit een compromis.

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen: Kijk en beleef. Voor subdoelen omtrent weerbaarheid wordt ‘DODD’ gebruikt. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 2. Daarin aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in gezinsvorming, onderhouden van relaties, gezinsvorming. Binnen het vakgebied drama wordt gewerkt met methode: drama moet je doen, ideeën van internet + voorbereidende oefeningen voor dramavoorstellingen


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama. Accent daarbij op doelen SE In de verdiepingsfase wordt 1 uur SVR per 2 jaar aangeboden. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel, via de jaarcyclus, het accent in de les.



13

LEERJAAR 4

4-7

<4

0-3


4

1. Jezelf presenteren -Stelt zichzelf netjes voor in een (on)bekende situatie en neemt beleefd afscheid. 2. Een keuze maken -Houdt bij samen kiezen rekening met de voorkeur van de ander. 3. Opkomen voor jezelf -Zegt het de ander als diegene onaardig doet. 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens jaloezie; vertelt wat liegen en eerlijk zijn is. 5. Ervaringen delen -Vertelt over een buitenschoolse ervaring; deelt soortgelijke ervaringen met een ander. 6. Aardig doen -Zegt als een medeleerling wordt overgeslagen; doet soms waar een medeleerling zin in heeft. 7. Omgaan met ruzie -Vertelt waarom een ander boos op hem is; laat een ander uitpraten bij het oplossen van een ruzie; vertelt na een ruzie waarom hij iets heeft gedaan 2. Een keuze maken -Kiest uit meer dan 3 concreet aangeboden voorwerpen; kiest tussen genoemde mogelijkheden, zonder concreet voorbeeld. 3. Opkomen voor jezelf -Zegt ‘nee’ tegen een onredelijk verzoek; zegt tegen een medeleerling dat hij iets van hem wil hebben. 4. Omgaan met gevoelens -Uit gevoelens van angst of verdriet en vraagt om te troosten. 5. Ervaringen delen -Noemt een naam om de aandacht van de ander op iets te vestigen. 6. Aardig doen -Zegt sorry wanneer iemand hem erop wijst; bedankt een ander als hij iets krijgt. 7. Omgaan met ruzie -Beheerst zich als hij boos is.

Voor subdoelen omtrent weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. Voor subdoelen omtrent seksuele en relationele vorming wordt ‘Totale communicatie’, ‘Kijk en beleef’ & ‘Relaties en seksualiteit’: fase 1 , gebruikt Voor overige subdoelen zijn in de orthotheek diverse boeken beschikbaar op lesonderwerp. Enkele leerlingen zijn actief binnen het vakgebied drama met de methodes ‘doen alsof’ & ‘drama moet je doen’.

ADI instructie Geeft eenvoudige korte opdrachten. Zorgt voor visuele ondersteuning, en daagt de leerling uit tot het maken van keuzes. Vermijdt abstract taalgebruik. Is alert op over- en onder schatting. Waardeert de uitvoeringswijze

In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama. Accent daarbij op doelen SE In de verdiepingsfase wordt 1 uur SVR per 2 jaar aangeboden. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel uit de jaarcyclus, het accent in de les.


Via de orthotheek zijn div. boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen: bv ‘Kijk en beleef’ & ‘Beleef het maar’. STIP wordt in deze fase ook ingezet? Bij de muzieklessen wordt gebruik gemaakt van muziekfragmenten, instrumenten en het digibord


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Een aantal leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama. Accent daarbij op doelen van sociaal emotioneel. *Bij alle vakken zal via de jaarcyclus het actuele subdoel een accent in de les vormen



14


13

14

15

16

17

18

19


10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5


LEERJAAR 5

Streef niveau

Aanbod






11

13

Leerdoelen zijn te vinden in de leerlijnen VSO (niveau 13). We hebben op dit moment geen leerlingen op dit niveau binnen de school. We hebben er dus voor gekozen het arrangement op dit onderdeel op dit moment niet concreet uit te werken. Verder aan te vullen met de leerdoelen van niveau 13 leerlijn VSO

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 3. Daarin aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in voortplanting, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via muziekfragmenten, instrumenten en het digibord. Accent bij AMV op SE


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama. Accent daarbij op doelen van sociaal emotioneel. In de integratiefase wordt 1 uur SVR per 3 jaar aangeboden. *Bij alle vakken zal via de jaarcyclus het actuele subdoel een accent in de les vormen



15

LEERJAAR 5

Basisarrangement

9

9-11

1. Jezelf presenteren -Durft onbekenden aan te spreken en – te kijken -Vertelt aan onbekenden wat hij wil en (niet) kan of moeilijk vindt 2. Keuze maken -Kan belangen/ voorkeur van een ander inschatten -Verantwoord keuze 3. Opkomen voor jezelf -Komt voor zichzelf op (in groep of 1 op 1, met of zonder motivatie -Herkent of een ander iets expres of per ongeluk doet 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van verliefdheid, rouw, onrust, eenzaamheid , schaamte , seksualiteit en haat -weet in wie hij vertrouwen mag hebben en tegen wie hij eerlijk moet zijn 5. Ervaringen delen -Is zich bewust van belang van anderen en stelt (weder)vragen -Kan in specifieke situaties ter zake met anderen communiceren -Kan moeilijke situaties verwoorden 6. Aardig doen -Geeft én reageert op complimentjes -Helpt uit zichzelf een ander 7. Omgaan met ruzie -Heeft inzicht in oorzaak en gevolg van ruzie. -Kan eigen frustratie en ruzies vermijden -Schat in wanneer hij zich niet met ruzie van anderen moet bemoeien

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen: o.a. Kijk en beleef. Voor subdoelen omtrent weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 2-3. Daarin aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in gezinsvorming, onderhouden van relaties, voortplanting. Binnen het vakgebied drama wordt gewerkt met methode: drama moet je doen, ideeën van internet + voorbereidende oefeningen voor dramavoorstellingen


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama. Accent daarbij op doelen SE In de integratiefase wordt 1 uur SVR per 3 jaar aangeboden. *Bij alle vakken vormt het actuele subdoel uit de jaarcyclus, het accent in de les.



16

LEERJAAR 5


5

5-8

1.Jezelf presenteren -Durft een ander uit te nodigen voor gezamenlijke activiteit -Stelt zich netjes voor en neemt beleefd afscheid bij (on-)bekenden 2. Keuze maken -Beseft dat keuze definitief kan zijn -Vertelt dat niet iedereen dezelfde keuze als hijzelf maakt 3. Opkomen voor jezelf -Vertelt of hij activiteit alleen of samen wil doen en met wie -Zegt het wanneer hij wordt overgeslagen 4. Omgaan met gevoelens -Verplaatst zich in gevoelens van een ander. -Troost op eigen initiatief 5. Ervaringen delen -Vertelt in de kring over ervaringen -Vraagt een bekende naar zijn gevoel 6. Aardig doen -Geeft complimenten en kent meerder manieren om iemand te troosten 7. Omgaan met ruzie -Past gedrag aan na maken van excuses -Luistert & kijkt iemand aan bij maken en krijgen van excuus -Kan boos zijn zonder fysieke dreiging

Voor subdoelen omtrent weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. Voor subdoelen omtrent seksuele en relationele vorming wordt ‘Totale communicatie’, ‘Kijk en beleef’ & ‘Relaties en seksualiteit’: fase 1-2 , gebruikt. Voor overige sub doelen zijn in de orthotheek diverse boeken beschikbaar op lesonderwerp. Enkele leerlingen zijn actief binnen het vakgebied drama met de methodes ‘doen alsof’ & ‘drama moet je doen’.





17

LEERJAAR 5


<5

1-4

2. Keuze maken - Kiest uit 2-3 genoemde concrete voorbeelden -Maakt met gebaar of ja-nee zeggen duidelijk wat hij wil 3. Opkomen voor jezelf -Zegt tegen medeleerling dat hij iets niet leuk vindt -Laat niet zomaar iets afpakken 4. Omgaan met gevoelens -Toont (on-)zichtbaar blijdschap of een (on-) prettige ervaring 5. Ervaringen delen -Trekt met gebaar of geluid aandacht -Vraagt met taal aandacht voor voorwerp dat hij wil laten zien 6. Aardig doen -Troost een ander met aai of kus 7. Omgaan met ruzie - Beheerst zich als hij boos is wanneer dit van hem gevraagd wordt

Via de orthotheek zijn div. boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen: bv ‘Kijk en beleef’ & ‘Beleef het maar’. Wanneer mogelijk wordt de methode; ‘Relaties en seksualiteit’ gebruikt. Bij de muzieklessen wordt gebruik gemaakt van muziekfragmenten, instrumenten en het digibord


In de basisgroepen komt het vak sociaal emotioneel 1 uur per week aan bod. Leerlingen krijgen 1 uur muziek en/of drama (eigen mentor) Accent daarbij op doelen van sociaal emotioneel. In de integratiefase wordt SVR in de klas aangeboden. *Bij alle vakken zal via de jaarcyclus het actuele subdoel een accent in de les vormen



18


13

14

15

16

17

18

19


10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5


LEERJAAR 6

Streef niveau

Aanbod






11

13

Leerdoelen zijn te vinden in de leerlijnen VSO (niveau 13). We hebben op dit moment geen leerlingen op dit niveau binnen de school. We hebben er dus voor gekozen het arrangement op dit onderdeel op dit moment niet concreet uit te werken. Verder aan te vullen met de leerdoelen van niveau 13 leerlijn VSO

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 3-4. Daar aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in voortplanting, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via muziekfragmenten, instrumenten en het digibord. Accent bij AMV op SE





19

LEERJAAR 6

Basisarrangement

9

9-11

1. Jezelf presenteren -Durft onbekenden aan te spreken en – te kijken -Vertelt aan onbekenden wat hij wil en (niet) kan of moeilijk vind 2. Keuze maken -Kan belangen/ voorkeur van een ander inschatten -Verantwoord keuze 3. Opkomen voor jezelf -Komt voor zichzelf op (in groep of 1 op 1) met of zonder motivatie -Herkent of een ander iets expres of per ongeluk doet 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van verliefdheid, rouw ,onrust, eenzaamheid, schaamte , seksualiteit en haat -Weet in wie hij vertrouwen mag hebben en tegen wie hij eerlijk moet zijn 5. Ervaringen delen -Is zich bewust van belang van anderen en stelt (weder)vragen -Kan in specifieke situaties ter zake met anderen communiceren -Kan moeilijke situaties verwoorden 6. Aardig doen -Geeft én reageert op complimentjes -Helpt uit zichzelf een ander 7. Omgaan met ruzie -Heeft inzicht in oorzaak en gevolg van ruzie. -Kan eigen frustratie en ruzies vermijden -Schat in wanneer hij zich niet met ruzie van anderen moet bemoeien

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen: o.a. Kijk en beleef. Voor subdoelen omtrent sociale weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 3-4. Daarin aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in gezinsvorming, onderhouden van relaties, voortplanting. Binnen het vakgebied drama wordt gewerkt met methode: drama moet je doen, ideeën van internet + voorbereidende oefeningen voor dramavoorstellingen





20

LEERJAAR 6


5

5-8

1. Jezelf presenteren -Stelt zich netjes voor en neemt beleefd afscheid bij (on-)bekenden -Durft zichzelf te laten zien in een bekende situatie 2. Keuze maken -Vertelt dat niet iedereen dezelfde keuze als hijzelf maakt -Houdt bij samen kiezen rekening met voorkeur van de ander 3.Opkomen voor jezelf -Zegt het wanneer hij wordt overgeslagen -Zegt wanneer een ander onaardig doet 4. Omgaan met gevoelens -Toont verschil in omgang met anderen (familie, collega’s etc.) -Gaat adequaat om met gevoelens van jaloezie, verlegenheid en onzekerheid 5. Ervaringen delen -Deelt soortgelijke ervaringen met een ander -Vertelt hoe hij iets beleeft 6. Aardig doen -Kan uit zichzelf delen en iemand uitnodigen om mee te doen 7. Omgaan met ruzie -Vertelt waarom een ander boos op hem is -Vertelt na een ruzie waarom hij iets heeft gedaan en kan spijt betuigen

Voor subdoelen omtrent weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. Voor subdoelen omtrent seksuele en relationele vorming wordt ‘Totale communicatie’, ‘Kijk en beleef’ & ‘Relaties en seksualiteit’: fase 2 , gebruikt. Voor overige subdoelen zijn in de orthotheek diverse boeken beschikbaar op lesonderwerp. Enkele leerlingen zijn actief binnen het vakgebied drama met de methodes ‘doen alsof’ & ‘drama moet je doen’.





21

LEERJAAR 6


<5

1-4

2. Keuze maken -Kiest uit >3 genoemde concrete voorbeelden -Kiest tussen genoemde mogelijkheden zonder concreet voorbeeld 3. Opkomen voor jezelf -Zegt nee tegen onredelijk verzoek -Zegt dat hij iets van een medeleerling wil hebben 4. Omgaan met gevoelens -Toont gevoel van blijdschap, verdriet en troost zonder anderen daarbij vervelend te storen 5. Ervaringen delen -Noemt naam om aandacht op iets te vestigen 6. Aardig doen -Zegt sorry na uitleg -deelt, na uitleg, iets met ander 7. Omgaan met ruzie - Benoemt waarom hij een ander geen pijn mag doen






22


13

14

15

16

17

18

19


10 7 3

10 7 4

11 8 4

11 8 4

11 9 5

12 9 5

12 10 5


LEERJAAR 7

Streef niveau

Aanbod






12

13

Leerdoelen zijn te vinden in de leerlijnen VSO (niveau 13). In de praktijk zijn leerlingen van dit niveau op hun 19e uitgestroomd. We hebben er dus voor gekozen het arrangement op dit onderdeel op dit moment niet concreet uit te werken (Totdat blijkt dat uit onze doelgroepanalyse de leerlingen in deze uitstroom ook op deze leeftijd nog op school zijn)

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen. Bv Een huis vol gevoelens, “beleef het” boeken, het kinderkwaliteiten spel. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 4. Daarin aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in voortplanting, onderhouden van relaties, weerbaarheid. Muzieklessen via muziekfragmenten, instrumenten en het digibord. Accent bij AMV op SE





23

LEERJAAR 7

Basisarrangement

10

9-11

1. Jezelf presenteren -Durft onbekenden aan te spreken en – te kijken -Vertelt aan onbekenden wat hij wil en (niet) kan of moeilijk vindt 2. Keuze maken -Kan belangen/ voorkeur van een ander inschatten -Verantwoord keuze 3. Opkomen voor jezelf -Komt voor zichzelf op (in groep of 1 op 1, met of zonder motivatie -Herkent of een ander iets expres of per ongeluk doet 4. Omgaan met gevoelens -Gaat adequaat om met gevoelens van verliefdheid, rouw,onrust, eenzaamheid , schaamte , sexualiteit en haat -Weet in wie hij vertrouwen mag hebben en tegen wie hij eerlijk moet zijn 5. Ervaringen delen -Is zich bewust van belang van anderen en stelt (weder)vragen -Kan in specifieke situaties ter zake met anderen communiceren -Kan moeilijke situaties verwoorden 6. Aardig doen -Geeft én reageert op complimentjes -Helpt uit zichzelf een ander 7. Omgaan met ruzie -Heeft inzicht in oorzaak en gevolg van ruzie. -Kan eigen frustratie en ruzies vermijden -Schat in wanneer hij zich niet met ruzie van anderen moet bemoeien

Via de orthotheek zijn boeken en methodes beschikbaar voor de verschillende lesonderwerpen: o.a. Kijk en beleef. Voor subdoelen omtrent sociale weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. SVR lesaanbod via methode ”Relaties en seksualiteit” > fase 3-4. Daarin aandacht voor: zelfbeeld, inzicht in gezinsvorming, onderhouden van relaties, voortplanting. Binnen het vakgebied drama wordt gewerkt met methode: drama moet je doen, ideeën van internet + voorbereidende oefeningen voor dramavoorstellingen





24

LEERJAAR 7


5

5-8

1. Jezelf presenteren -Benoemt goede eigenschap van zichzelf en anderen -Stelt zich netjes voor en neemt beleefd afscheid bij onbekenden 2. Keuze maken -Schat de keuze van een ander in -Houdt bij samen kiezen rekening met voorkeur van de ander 3. Opkomen voor jezelf -Verwoordt reden voor keuze (1 op 1) -Zegt wanneer een ander onaardig doet 4. Omgaan met gevoelens -Toont verschil in omgang met anderen (familie, collega’s etc.) -Gaat adequaat om met gevoelens van jaloezie, verlegenheid en onzekerheid 5. Ervaringen delen -Bevraagt een ander over buitenschoolse ervaringen 6. Aardig doen -Komt voor een ander op -Accepteert afwijzing 7. Omgaan met ruzie -Weet welk eigen gedrag ruzie uitlokt -Kan zichzelf corrigeren bij eigen ongewenst gedrag

Voor subdoelen omtrent weerbaarheid wordt ‘DO,DD’ gebruikt. Voor subdoelen omtrent seksuele en relationele vorming wordt ‘totale communicatie’, ‘Kijk en beleef’ & ‘Relaties en seksualiteit’: fase 2-3 , gebruikt. Voor overige subdoelen zijn in de orthotheek diverse boeken beschikbaar op lesonderwerp. Enkele leerlingen zijn actief binnen het vakgebied drama met de methodes ‘doen alsof’ & ‘drama moet je doen’.





25

LEERJAAR 7


<5

1-4

2. Keuze maken -Kan kiezen zonder keuzemogelijkheden 3. Opkomen voor jezelf -Vertelt of hij alleen/samen wil werken en met wie wel/niet 4. Omgaan met gevoelens -Toont dat hij het gevoel van een ander ‘snapt’ en reageert daar adequaat op. 5. Ervaringen delen -Vertelt, na uitstel, wat hij op school meemaakt 6. Aardig doen -Zegt sorry en bedankt adequaat 9. Omgaan met ruzie -Laat non-verbaal merken dat ruzie over is






26

Bijlage 1: Onderstaande criteria worden gebruikt om te behalen of een doel uit de leerlijn als behaald (+) mag worden gescoord in het LVS: De leerling laat dit gedrag nooit zien

  

De leerling laat het doel niet zien bij bekende personen. De leerling laat het doel in geen enkele situatie zien. De leerling laat het doel vergeleken bij leeftijdsgenoten / groepsgenoten in het ZML niet zien.

Voor het vinken van de doelen op de leerlijn geldt: Als de leerling aan deze beschrijving voldoet is het doel in de leerlijnen niet behaald. De leerling laat dit gedrag zelden / nauwellijks zien

 

 

De leerling is voor het vertonen van het doel afhankelijk van de vaste leerkracht/assistent (maximaal drie relatiepersonen) De leerling is voor het beheersen van het doel afhankelijk van de volgende omgevingsomstandigheden: een bekende, rustige, gestructureerde omgeving en vast dagprogramma. De leerling is voor het beheersen van het doel afhankelijk van individueel gericht activerend gedrag van de leerkracht (de leerling reageert niet of nauwelijks op groepsinstructie) De leerling laat het doel veel minder zien dan leeftijdsgenoten / groepsgenoten in het ZML.

Voor het vinken van de doelen op de leerlijn geldt: Als de leerling aan deze beschrijving voldoet is het doel in de leerlijnen niet behaald. De leerling laat dit gedrag soms / af en toe zien

 

 

De leerling is voor het vertonen van het doel afhankelijk van bekende personen (de leerling heeft meer dan drie relatiepersonen) De leerling is voor het beheersen van het doel minder afhankelijk van de omgevingsomstandigheden; de leerling blijft afhankelijk van een gestructureerde omgeving, maar is minder afhankelijk van het vaste dagritme (het gedrag komt voor in situaties die hiertoe duidelijk uitnodigen). De leerling is voor het beheersen van het doel afhankelijk van activerend /uitlokgedrag van de leerkracht (de leerling reageert ook regelmatig groepsinstructie) De leerling laat het doel minder zien dan leeftijdsgenoten / groepsgenoten in het ZML.

Voor het vinken van de doelen op de leerlijn geldt: Als de leerling aan deze beschrijving voldoet is het


27

doel in de leerlijnen niet behaald. De leerling laat dit gedrag regelmatig zien

   

De leerling is voor het vertonen van het doel niet uitsluitend afhankelijk van bekende personen. De leerling is voor het beheersen van het doel nauwelijks afhankelijk van de omgevingsomstandigheden; in onvoorspelbare of stress-situaties is het gedrag niet vaak zichtbaar (dus als de situatie tegen zit). De beheersing van het doel is bij de leerling ook zichtbaar zonder extra activerend gedrag van de leerkracht. De leerling reageert op groepsinstructie. De leerling laat het doel meestal zien, net zo vaak als leeftijdsgenoten / groepsgenoten in het ZML.

Voor het vinken van de doelen op de leerlijn geldt: Als de leerling aan deze beschrijving voldoet is het doel in de leerlijnen behaald. De leerling laat dit gedrag vaak / meestal zien

   

De leerling is voor het vertonen van het doel niet afhankelijk van bekende personen. De leerling is voor het beheersen van het doel nauwelijks afhankelijk van de omgevingsomstandigheden; de leerling vertoont het gedrag ook in onvoorspelbare situaties. De beheersing van het doel is bij de leerling ook zichtbaar zonder extra activerend gedrag van de leerkracht. De leerling reageert op groepsinstructie en vertoont het gedrag vanuit zichzelf. De leerling laat het doel vaak zien, vaker dan leeftijdgenoten / groepsgenoten in het ZML, namelijk ook als de situatie daar niet direct toe uitnodigt.

Voor het vinken van de doelen op de leerlijn geldt: Als de leerling aan deze beschrijving voldoet is het doel in de leerlijnen behaald.

Overige opmerkingen - Grotere betrouwbaarheid kan worden verkregen door twee verschillende personen op basis van de bovenstaande criteria de doelen voor een leerling te laten evalueren en hen daarna in overleg tot een gezamenlijk oordeel over de doelen te laten komen (Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid) - Het is mogelijk om in de toekomst te komen tot aanpassingen in de bovenstaande criteria op basis van kenmerken van Specifieke doelgroepen (Jonge kinderen / MG) Arrangementkaart VSO Sociaal-emotionele ontwikkeling en Sociaal Gedrag

28

BIJLAGE 2 – jaarcyclus Sociaal-emotionele ontwikkeling VSO Schema voor jaarlijks leerstofaanbod voor vakoverstijgend kerndoelen sociaal emotioneel: zelfbeeld & sociaal gedrag

Kerndoelen per leerjaar:

zelfbeeld

zelfbeeld

zelfbeeld

zelfbeeld

sociaal gedrag

sociaal gedrag

sociaal gedrag

2 keuze maken

3 opkomen voor jezelf

4 omgaan met gevoelens

5 ervaringen delen

6 aardig doen

7 omgaan met ruzie

Subdoelen:

1 jezelf Presenteren

In periodes van 6/7 weken van ieder leerjaar staat binnen de VSO afdeling telkens een subdoel van sociaal emotioneel centraal. Elk jaar komen zo alle subdoelen aan de orde. Voor leerlingen die tussentijds of in een volgend jaar instromen, wordt op die manier een doorlopend leerstofaanbod gegarandeerd. Wanneer een leerling naar een volgende fase doorstroomt, zal in die volgende fase worden bekeken of zijn arrangement moet worden voortgezet of bijgesteld.


29

Leerjaar 3, 15 Jaar. Leerjaar 4, 16 jaar

Recommend Documents