Leergang Bedrijfskunde voor de agribusiness Hoe te denken in ketens leidt tot een betere bedrijfsvoering Prof. dr. Bert Kersten Hoogleraar Bedrijfsprocessen en ICT 30 maart 2016
The heads of major German companies admit that they have no idea what the future holds in store economically. Next year, the situation could rapidly improve or decline. For many companies, the goal is to become as flexible as possible to prepare for any eventuality. Oudjaar 2012
BMW CEO Reithofer is transforming his company into an extremely flexible organism. The idea is to prevent the auto manufacturer from getting into serious difficulties due to unforeseeable events, in other words, the emergence of black swans.
slide 4
slide 5
slide 6
slide 7
slide 8
slide 9
Lacquey Corporate Video.mp4
slide 10
slide 11
Anders kijken naar hoe processen lopen
Inleiding bedrijfsprocessen en supply chains
Van zand tot klant Van order to cash Van gras tot glas Van korrel tot borrel Van kas tot vaas Van raad tot daad Van stek tot rek Van big tot bord Van … tot ….
Moment of truth
Inleiding bedrijfsprocessen en supply chains
Bron
Moment of truth
Schakel- of breekpunten Retourstromen
13
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Goederenstroom en grondstoffen
Grondstoffen kunnen ook abstract of virtueel zijn. Zoals bijvoorbeeld kennis, ervaring, advies, coaching, assessment, kwaliteitscontrole, etc.
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Verwachtingen
Verwachtingen kunnen (en zullen) heel breed zijn. Zoals bijvoorbeeld verwachtingen over de kwaliteit, de prijs, service, inleving in de klant, imago, levertijd, garantie, etc.
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Geld
Geld stroomt van rechts naar links. Het aantal verschillende financiële producten dat kan optreden in zo’n keten is enorm.
16
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Informatie
Informatie is essentieel voor een goed ketenmanagement Daarnaast stijgt het belang van event driven marketing snel. De zes J’s van levering: Het gaat er om het juiste product op het juiste moment aan de juiste klant te leveren tegen de juiste prijs, de juiste kwaliteit en via het juiste kanaal. 17 Soms zelfs zeven J’s: met het juiste (gewenste) risico in de keten.
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Informatie
Enterprise Resource Planning (ERP) systemen kunnen uitstekend helpen bij: - Managen van voorraad - Het creëren van flow - Kosten allocatie Maar veel systemen maken dat niet waar: men blijft hangen bij administratie 18 en boekhouding. Zie ook VOPAK.
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Risico
Risico’s planten zich voort in de keten. Risico’s in: - de kwaliteit van het product (soort, volledigheid, norm, etc.) - de timing - de prijs - de informatie
19
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Aansprakelijkheid
Aansprakelijkheid laat zich stroomopwaarts terugvertalen naar de bron. Zonder informatie, dossiers en kwaliteitscontrole (input/output) is die aansprakelijkheid niet af te wentelen. De grootste imagoschade treedt op bij de schakel aan het eind van de keten. 20
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Just in time (JIT) is een logistieke methode voor voorraadbeheersing. Het betekent "net op tijd" of "zo laat mogelijk" en is ontstaan in Japan. De bedoeling is om levering en productie zodanig op elkaar af te stemmen dat er nauwelijks tot geen voorraden in een bedrijf nodig zijn. De leveringen gebeuren precies op tijd, dus er hoeft niets te worden opgeslagen. Dit zorgt uiteindelijk voor het wegvallen van de voorraadkosten en alle andere daar bij optredende kosten.
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Een groot nadeel is dat de geringste verstoring in de toeleveringen de hele bevoorradingsketen kan plat leggen. Er zijn immers geen buffervoorraden meer. Het proces lijkt dus erg op een lopende band, waarbij de productieprocessen (van verschillende bedrijven) naadloos op elkaar aansluiten. 22
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Schakel-, breek- of overdrachtpunten: Plaatsen in de keten waarin overdracht plaatsvindt tussen verschillende bedrijven of bedrijfsonderdelen. Soms is dit fysieke overdracht maar soms Ook virtueel eigendom en/of verantwoordelijkheid. Schakel-, breek- of overdrachtmomenten zijn vaak een bron van risico.
23
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
1
2
3
4
5
Soms zijn het dubbele momenten: uitcheck-moment en incheck-moment. Check, check, double check?
24
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Idealiter
Ketenregisseur
Bij grote machtstrijd en onduidelijke eindverantwoordelijkheid:
1
2
3
4
5
25
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Goederenstroom en grondstoffen
Verwachtingen
Geld
Informatie
1
2
3
4
5
26
Scoor je bedrijfsproces op drie dimensies Marcel Creemers: Licht, Vlug, en Precies
ABN AMRO Bank gebruikt LVP om de risico’s van bedrijven in kaart te brengen. Kan jij dat ook?
Licht
slide 28
Marcel Creemers: Je bent licht als je je alleen maar richt op je kerncompetentie (of de kerncompetentie die je wilt ontwikkelen) Of te wel: Je bent licht als je je alleen datgene doet waar je SUPER GOED in bent!
slide 29
Vlug
slide 30
Marcel Creemers: Je bent vlug als je je snel aan kunt passen aan veranderende omstandigheden. Let op het verschil met snel: olifanten kunnen heel snel rennen. Vlug is niet hetzelfde als snel! Of te wel: Je bent vlug als je je SUPER SNEL kunt aanpassen!
Te laag vermogen om aan te passen (agility, vlug)
Precies slide 33
Marcel Creemers: Je bent precies als je geen fouten maakt
Of te wel: Je bent precies als je SUPER GOED bent in de dingen die je doet: foutloos!
Precies slide 34
slide 34
Vereist een heel hoge preciesheid een hoge technologiegraad?
Vereist een heel hoge STP een hoge technologiegraad?
De term 'bloempjes van Catharina' verwijst naar slide 36 Catharina de Grote (1729-1796), tsarina van Rusland.
Het verhaal gaat dat zij op een van haar wandelingen in de tuin een mooie bloem zag. Omdat ze niet wilde dat deze bloem vertrapt wordt, roept ze een soldaat en geeft hem de opdracht om naast het bloempje te gaan staan om zo te vermijden, dat iemand erop zal trappen. Na enige tijd wordt de soldaat afgelost door een tweede.
Jaren gaan voorbij. Nog steeds houdt een soldaat de wacht op dezelfde plek, maar inmiddels is er geen bloempje meer te zien. Bij navraag waarom hij daar staat weet eigenlijk niemand het. Maar ze laten hem daar staan, want er zal toch wel een reden voor zijn. De 'bloempjes van Catharina' zijn een metafoor voor het verschijnsel dat zich in veel organisaties voordoet van ingesleten werkmethoden die worden verklaard met: “Ach, zo deden we het altijd al, ik weet eigenlijk niet precies waarom we dat zo doen”.
De motor achter groei is …. PERCEPTIE!
De motor achter efficiency is procesverbetering
Bedrijfsprocessen
De vergissing die veel bedrijven maakten, is dat men veel te veel aandacht schonk aan het voortbrengingsproces an sich. In veel sectoren zijn de voortbrengingskosten slechts 6 – 10% van de totale kosten.
De kans om een klant kwijt te raken door een slechte service is vijfmaal zo groot als door een slecht product.
slide 39
Wie is je klant? Hoe tevreden is die met je bedrijf?
Perceptie van klanten over je bedrijf: - Wat zeggen klanten onderling over je bedrijf? - Waarom komen klanten bij je terug? - Waarom adviseren ze anderen om naar jou toe te gaan? - Laat klanten aan het woord!
slide 40
Testimonial Bouter Kaas - YouTube.mp4
slide 41
Merel van de Mast RSMerelvdMast20151026 - YouTube2.mp4
Het elimineren van verspilling: Lean slide 42
Bij lean draait het maar op één ding:
denken en doen vanuit de klant!
Zes principes van lean consumptie: volledig denken vanuit de klant 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Los mijn probleem volledig op Lever precies wat ik wil Lever waar ik het wil Lever wanneer ik het wil Verspil mijn tijd (geld) niet Bezorg me geen nieuwe problemen
Voorbeeld slide 44
Smit Kwekerijen Corporate (NL) - YouTube.mp4
De waarde van lean denken Doorlooptijd huidig proces Verspilling Waarde
Na Lean Zelfde werk in minder tijd
Het elimineren van verspilling: Lean
slide 46
slide 47
slide 48
slide 49
slide 50
slide 51
slide 52
slide 53
slide 54
slide 55
Inleiding bedrijfsprocessen en supply chains
Dit zijn geen uitzonderingen!! Bereken eens de verhouding: totale doorlooptijd / werkelijke tijd eraan besteed
TDT / WBT Meestal staat het proces stil in administratieve organisaties …….
Hoge doorlooptijd komt altijd door WACHTEN en STILSTAND
Totale Doorloop Tijd TDT / WBT = Werkelijk Bestede Tijd
We zien in de praktijk hele hoge ratio’s We zien in de praktijk dat dit zich in alle sectoren voordoet
Opschonen bedrijfsprocessen
Value Added Activities (VAA): (de klant is bereid ervoor te betalen)
Activiteiten
NVAA Needed Non-Value Added Activities (NVAA):
Overheid, etc. ..
(de klant is niet bereid ervoor te betalen)
NVAA Not Needed Groeien als vanzelf
slide 60
slide 61
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Grondstoffen
Afd. 1
Fabriek 2
Afd 3
Fabriek 4
Twee paradigma’s “strijden”met elkaar:
Optimale benutting van machines en experts versus Optimalisering van de doorlooptijd
Winkel 5
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Grondstoffen
Afd. 1
Fabriek 2
Afd 3
Fabriek 4
Winkel 5
Optimale benutting van machines en experts leidt tot lokale voorraden,wachtrijen, wachtlijsten, buffers, lokale kostenoptimalisatie, etc., etc. langere doorlooptijden ratio TDT / WBT loopt enorm op klantontevredenheid neemt toe (in het bijzonder wanneer de klant zelf in het proces zit!)
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Grondstoffen
Afd. 1
Fabriek 2
Afd 3
Fabriek 4
Winkel 5
Optimale benutting van machines en experts leidt tot lokale voorraden,wachtrijen, wachtlijsten, buffers, Beschermen en afschermen, lokale kostenoptimalisatie, inputbescherming, etc., etc. langere doorlooptijden ratio TDT / WBT loopt enorm op klantontevredenheid neemt toe (in het bijzonder wanneer de klant zelf in het proces zit!)
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Grondstoffen
Afd. 1
Fabriek 2
Afd 3
Fabriek 4
Winkel 5
Deze productieketens zijn heel vernuftig in elkaar gezet!
67
Maar dit paradigma heeft ook specifieke problemen
1. 2. 3. 4. 5.
slide 68
Ketenafhankelijkheid (ook mondiaal) Padafhankelijkheid Lokale optimalisatie Management van wachtrijen (en de listen daarbij) Oplopen wachttijd
slide 69
Eigenlijk werkt dit paradigma van optimalisatie van resources alleen nog maar bij: -
Auto-industrie Industrie voor computer chips Farmaceutische industrie Zeer kapitaal intensieve industrie
Lessen: 1. In alle andere sectoren: niet doen. 2. Laat deze manier van denken los! 3. Let op de verschuiving van P2S naar P2O.
Inleiding bedrijfsprocessen en ketens
Moment of truth
Optimalisatie van de doorlooptijd: het hete papaaardappel caliente paradigma - Wanneer het eerder af is, kan je andere dingen doen - Wanneer het eerder af is, heb je geen last van interventies - Wanneer het eerder af is, zijn klanten meer tevreden, in het bijzonder wanneer ze zelf IN HET PROCES zitten - Het blijkt efficiënter te zijn!
slide 72
Think Sneldiagnose.mp4
Sneldiagnose bij vermoeden van kanker
Oude situatie: 4 tot 5 weken
Nieuwe situatie: 24 uur
Het kan dus:van 5 dagen naar 5 uur Pathologie: -Deze in kaart maand: brengen vooractiviteiten 24 tumorsoorten -Met wijzigen drie klikken prioriteiten naar een afspraak bij het UMCU - Value Added Activities - herschikken
Wat bij UMCU/LUMC/AMC/Radboud/AMZ/AVL kan, kan ook elders!
slide 76
slide 77
29 januari 2015
- Voor 20 tumorsoorten (11 poli’s) - Reductie doorlooptijd van 80 – 90% - Maagdarm: TT van gem. 90 dagen naar gem. 1,7 dagen DT van gem. 23 dagen naar gem. 1,9 dagen - Hematologie: TT van gem. 7 dagen naar 2 dagen DT van gem. 15 dagen naar 5 dagen Opvallendste waarnemingen op 29 januari: - Denken vanuit de patiënt is leidend geworden - Enthousiasme is terug - Zelfverzekerd - Naar een proces van continu verbeteren www.lumc.nl/sneldiagnose
Sneldiagnose bij vermoeden van kanker Vraag: Leidt dit tot veel weerstand en/of verzet? Ja, van oude denkwijzen, oude procedures en “we doen het altijd al zo”. Doorgaans zijn mensen en organisaties enthousiast voor verbeteringen als je laat zien wat het oplevert voor het bedrijf en de klanten.
Nieuwe situatie UMCU: 70 % binnen 24 uur 100 % binnen 3 werkdagen
Sneldiagnose bij vermoeden van kanker
Optimaliseren van doorlooptijd
Grondstoffen
Afd. 1
Fabriek 2
Afd 3
Fabriek 4
Winkel 5
Wat doe je in dit paradigma met de tijgers? Hoe zit het met lokale voorraadvorming in dit paradigma? Wat is de “prijs” die je hiervoor betaalt?
slide 82
Optimaliseren van doorlooptijd
Andere voorbeelden: 1. Telecommunicatie netwerken 2. Netwerken van banken en betaalautomaten 3. Bagagebanden op luchthavens
Neem mee naar huis: In deze nieuwe tijd is snelheid veel belangrijker dan optimale capaciteitsbenutting:
-
Snelheid van leveren, Snelheid van handelen, Snelheid van reageren, Time-to-market, Snelheid om problemen/klachten op te lossen
Damage control is onmogelijk: 14,2 M views
Damage control is welhaast onmogelijk: 14,2 miljoen views afstraffen van fouten
slide 86
Opgave voor thuis: terugroep actie bij jouw bedrijf
1. Kies een van je producten of diensten 2. De komende maand moet de helft van de in de vorige maand geleverde producten/diensten teruggeroepen. Je bent er - per geretourneerd product – een uur bezig om het te repareren; daarna kan het retour klant. 3. Kies relevante veronderstellingen
Resultaten: terugroep actie bij jouw bedrijf Circa 80 uitwerkingen, uit verschillende branches
1.Grote verbazing en schrik over de verborgen kosten 2.Bewustzijn dat men er niet op voorbereid is 3.Bewustzijn dat de verzekeringspolis niet klopt of er niet is 4.Leidinggeven aan een recall is een vak 5.Reputatierisico is enorm 6.Gevonden vuistregel: Totale kosten zijn circa tienmaal de waarde van de collateral (Dus als je goederen ter waarde van 100k moet “terugdraaien”, kost je dat circa 1M aan totale in- en externe kosten)
Klantenmacht ambassadeurs slide 89
(MSN Money, 2013)
Klantenmacht afstraffen van fouten slide 90
(MSN Money, 2013)
Een kleine opgave
Finished files are the result of years of scientific study combined with the experience of many years of experts. (uit: Liberated Greatness, Hal Williamson, 2006)
Kentallen en maten voor bedrijfsprocessen (1) Straight-through-Processing (STP) Het percentage van alle produkten of diensten dat in een keer foutloos de hele keten, van bron tot klant doorloopt
Uitval Het percentage van alle producten en diensten dat niet in een keer de hele keten, van bron tot klant doorloopt. Uitval = 100 – STP
Gemiddelde verblijftijd in de keten De gemiddelde tijd die een eenheid (grondstof, tussenfabrikaat) in de keten verblijft.
Maximale verblijftijd in de keten De langste, maximale tijd die een eenheid (grondstof, tussenfabrikaat) in de keten verblijft. Dit is niet de Murphy-tijd!
Definitie:
slide 93
De Princes Maxima-tijd is de snelste tijd die je kunt halen in je bedrijfsproces. Iedereen houdt van haar en wil graag een extra stapje voor haar zetten.
Betekenis: Deze tijd geeft aan waar het maximum ligt voor je bedrijfsproces. We hebben iets soortgelijks voor het maximaal aantal producten/projecten dat een organisatie aan kan (zie De Zwakste Schakel)
Overdracht van informatie
Bij overdracht van informatie wordt: - Informatie weggelaten - Informatie toegevoegd - Informatie geïnterpreteerd - Informatie verhaspeld - Er ontstaat wachttijd
Overdrachtspunten, kosten en risico’s
Professionals: 95% in een keer goed
Uitval = 64 %
Professionals: 90% in een keer goed
Uitval = 88 %
Professionals: 80% in een keer goed
Uitval = 100%
Overdrachtspunten, kosten en risico’s
Professionals: 95% in een keer goed
Uitval = 22 %
Professionals: 90% in een keer goed
Uitval = 41 %
Professionals: 80% in een keer goed
Uitval = 67 %
Overdrachtspunten, kosten en risico’s
Stel elke schakel heeft als toegangsdrempel 0,10
Strandt bij schakel
90% in een keer goed
5
80% in een keer goed
4
Stel er zijn:
O overdrachtsmomenten B blokken van activiteiten en X = kans dat de overdracht goed gaat Y = kans dat een blok goed produceert Dan is de kans P op een, in één keer goed, eindresultaat: P = XO . Y B
Hier: B = 20, O = 21; stel X = 0,95 en Y = 0,90 dan is P = 0,04 Stel: B = 20, O = 21; stel X = 0,95 en Y = 0,95 dan is P = 0,12 Stel: B = 5, O = 6; stel X = 0,95 en Y = 0,90 dan is P = 0,43
Hier: B = 23, O = 24; stel X = 0,95 en Y = 0,90 dan is P = 0,03 Je kunt uitgaande van een ambitieuze doelstelling (4, 5, 6) berekenen wat dit betekent voor X en Y. Omdat je daar tegen menselijke grenzen aan zult lopen, kan je niet anders dan B en O terugdringen.
slide 100
“Strength and growth come only through continuous effort and struggle.” Napoleon Hill
slide 101
Nouvelle figure incroyable en barre fixe par Epke Zonderland - iSheep.fr - YouTube.mp4
Vragen en opmerkingen
slide 103
“The only way to win is to learn faster than anyone else.
Eric Ries
slide 104
There are no facts inside the building, so get the hell outside.
Steve Blank
slide 105
slide 106
"Life is not about waiting for the storms to pass...it's about learning how to dance in the rain."
Jack Welch, former CEO from General Electric: “If the rate of change on the outside exceeds the rate of change on the inside, then the end is near.”