LECTORAAT SOCIALE INNOVATIE EN VERSCHEIDENHEID JAARVERSLAG 2013
SJIERA DE VRIES
31 januari 2014
1
INHOUD Inleiding................................................................................................................................................................... 3 Thema lectoraat .................................................................................................................................................. 3 Doelen en taken van het lectoraat ...................................................................................................................... 3 Samenstelling van het lectoraat .......................................................................................................................... 4 Activiteiten lectoraat............................................................................................................................................... 6 Projecten in het kort ........................................................................................................................................... 6 Activiteiten in het onderwijs ............................................................................................................................... 7 Activiteiten rond ondernemen ............................................................................................................................ 7 Disseminatie ........................................................................................................................................................ 8 Netwerk ............................................................................................................................................................... 8 Onderzoek Lectoraat Sociale Innovatie en verscheidenheid .................................................................................. 9 1 (H)erkend multitalent....................................................................................................................................... 9 2 Beelden over ouderen: dat kan beter! Beinvloeden beeldvorming oudere medewerkers ........................... 10 3 Managementpools als verbeterinstrument ................................................................................................... 11 4 De rol van leidinggevenden in het (h)erkennen van competenties ............................................................... 11 5 Een goede leider maakt het verschil .............................................................................................................. 12 6 (K)wajongens aan het werk: Werken met de Wajong ................................................................................... 13 7 Sociale Innovatie binnen de accountantscontrole ......................................................................................... 13 8 SI in de zorg .................................................................................................................................................... 14 9 Aansluiting gezocht: onderzoek naar wensen werkgever en (potentiële) werknemers in de techniek ........ 15 10 Regionale samenwerking op de arbeidsmarkt ............................................................................................. 15 11 Benutten van verschillen in internationaal ondernemen ............................................................................ 16 12 Werken in resultaat verantwoordelijke teams ............................................................................................ 17 Opbrengsten samengevat ..................................................................................................................................... 18
2
INLEIDING Het lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid is één van de lectoraten van het Kenniscentrum Strategisch Ondernemerschap (KSO, voorheen Kenniscentrum Ondernemerschap), het kenniscentrum van het domein Business, Media en Recht van Windesheim. Het lectoraat is op 1 mei 2011 van start gegaan. In deze rapportage doen we verslag van de activiteiten en resultaten van het lectoraat in 2013.
THEMA LECTORAAT Het lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid is opgezet met als doel het ontwikkelen van kennis over Sociale Innovatie. Omdat Sociale Innovatie een erg breed en veelomvattend vakgebied betreft is daarbinnen als speerpunt het benutten van verscheidenheid gekozen. Deze keus is nader uitgewerkt in de rede van Sjiera de 1 Vries, de lector. Binnen het lectoraat hanteren we de definitie van Sociale Innovatie, zoals die is opgesteld door de Taskforce 2 Sociale Innovatie : Sociale innovatie betreft de vernieuwing van de arbeidsorganisatie en de maximale benutting van competenties, gericht op verbetering van de bedrijfsprestaties en ontplooiing van talent. In de definitie van Sociale Innovatie zoals we die hierboven beschreven vormt het maximaal benutten van competenties een belangrijk onderdeel. Competenties zijn er in vele soorten en maten, en de verdeling ervan over individuen is erg wisselend. Iedereen beschikt over meerdere competenties, maar welke dat zijn, en de mate waarin men erover beschikt, verschilt sterk en verandert voortdurend. Immers, competenties kun je verbeteren, maar ook verliezen. In werksituaties wordt slechts een deel van de competenties van mensen benut. Dat is logisch, we hebben niet altijd alles nodig. Maar soms zou het voor zowel de productiviteit als het werkplezier beter zijn als mensen breder worden ingezet. Voor het benutten van verscheidenheid moeten organisaties bereid zijn om medewerkers zo goed mogelijk in te zetten, moet men in staat zijn de verscheidenheid aan competenties te herkennen, en om de voorwaarden te creëren die het benutten van de verscheidenheid aan competenties mogelijk maken. Op deze manier kunnen medewerkers optimaal worden ingezet, op een duurzame manier. Beter benutten van verscheidenheid is een sociale innovatie, maar kan ook gebruikt worden om de innovatiekracht van een organisatie te vergroten. Door mensen met verschillende competenties (van binnen of buiten de eigen organisatie) met elkaar te laten samenwerken komen zij in aanraking met andere ideeën en manieren van werken dan ze gewend waren. Dit verstoort hun denkpatroon en nodigt uit tot het opnieuw bezien van die eigen ideeën en manieren van werken. Door het combineren van het eigene en dat van de ander ontstaan nieuwe ideeën en werkwijzen: innovatie.
DOELEN EN TAKEN VAN HET LECTORAAT Het lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid stelt zich tot doel om kennis te ontwikkelen over het beter benutten van de verscheidenheid aan competenties tussen mensen, om zo bij te dragen aan een hogere arbeidsproductiviteit, meer arbeidstevredenheid, duurzame inzetbaarheid en meer innovatiekracht. Centraal staat daarbij dat de kennis praktisch toepasbaar is en dat deze wordt ontwikkeld in een samenwerking tussen het lectoraat en de praktijk. Het lectoraat werkt daarnaast aan het toegankelijk maken van zowel de zelf ontwikkelde kennis, als de door anderen op dit terrein ontwikkelde kennis, voor zowel onderwijs als praktijk.
1
Vries, S. de (2012). Verscheidenheid maakt het verschil. Productiever en prettiger werken in organisaties door het benutten van Sociale Innovatie en Verscheidenheid. Lectorale rede. Zwolle, Windesheim. 2 Taskforce Sociale Innovatie (2005). Sociale Innovatie: de Andere Dimensie. Eindrapport van de Taskforce Sociale Innovatie. Den Haag.
3
Het lectoraat werkt zoveel mogelijk samen met de andere lectoraten binnen het Kenniscentrum Strategisch Ondernemerschap en zoekt daarbij naar maximale synergie. De taken van het lectoraat, voortvloeiend uit de hiervoor vermelde doelen, zijn:
het doen van onderzoek in het domein, gericht op het verkrijgen van kennis; de vernieuwing van het onderwijs, de opleidingscurricula en de onderwijsorganisatie van Windesheim door toepassing van nieuwe kennis over sociale innovatie in de arbeidsorganisatie; de professionalisering van docenten met betrekking tot kennisontwikkeling door middel van praktijkgericht onderzoek op het domein; het ontwikkelen van nieuwe kennis over sociale innovatie met het oog op de verbetering en ontwikkeling van het onderwijs; het uitwisselen van kennis met externe partijen zowel regionaal, landelijk als internationaal; het creëren van netwerken waarin kennis kan worden ontwikkeld en getoetst worden aan de praktijk; het ontwikkelen van nieuwe producten en methoden die zowel binnen het eigen curriculum als in het contractonderwijs kunnen worden toegepast; het ontwikkelen van nieuwe kennis over sociale innovatie met het oog het ontwikkelen van (nieuw) aanbod ten behoeve van organisaties die inzetten op organisatieontwikkeling door middel van (bedrijfs)opleidingen en competentieontwikkeling.
SAMENSTELLING VAN HET LECTORAAT Het lectoraat wordt gevormd door de lector, Sjiera de Vries, een managementassistent, Saskia Volgers, en een aantal onderzoekers. De onderzoekers vormen, samen met de lector, een kenniskring. De senior-onderzoekers zijn in dienst van het lectoraat, de docent-onderzoekers worden door de opleiding waarvoor zij werken (zie tabel) voor een deel van hun werktijd gedetacheerd bij het lectoraat.
Naam
Functie
Start
Eind
Opleiding
fte lect.
Sjiera de Vries
Lector
1-5-2011
-
-
0.8
Joep Hofhuis
Senior onderzoeker
1-9-2013
-
-
0.3
Gürkan Çelik
Senior onderzoeker
1-4-2012
-
-
0.2
Menno Vos
Senior onderzoeker
1-9-2012
-
-
0.5
Pieter van Bommel
Docent onderzoeker
1-4-2012
-
HRM
0.2
Louis Celant
Docent onderzoeker
1-2-2012
-
BK/MER
0.3
Heleen Groenevelt
Docent onderzoeker
1-9-2013
-
HRM
0.3
Lisette Jansen
Docent onderzoeker
1-2-2012
-
BK/MER
0.3
4
Jan van Popta
Docent onderzoeker
1-9-2013
-
HRM
0.4
Levien Rademaker
Docent onderzoeker
1-9-2011
-
HRM
0.3
Liesbeth Rijsdijk
Docent onderzoeker
1-9-2013
-
WHC
0.2
Saskia Volgers
Management Assistent
1-5-2011
-
-
0.15
Peildatum: 31-12-2013
5
ACTIVITEITEN LECTORAAT PROJECTEN IN HET KORT In 2013 werd in het lectoraat gewerkt aan 12 projecten, waarvan titel en betrokken leden van de kenniskring worden weergegeven in onderstaande tabel. In een volgend hoofdstuk worden deze projecten uitgebreider besproken. De lector is eindverantwoordelijke bij alle projecten.
Projecten
Onderzoeker(s)
1. (H)erkend multitalent (afgerond)
Menno Vos en Gürkan Çelik
2. Beelden over ouderen: dat kan beter! Beinvloeden beeldvorming oudere medewerkers (lopend)
Levien Rademaker
3. Managementpools als verbeterinstrument (beëindigd)
Lisette Janssen
4. Onderzoek naar competenties van leidinggevenden in het herkennen en benutten van talenten van medewerkers (lopend)
Louis Celant
5. Een goede leider maakt het verschil (lopend)
Menno Vos Louis Celant
6. (K)wajongens aan het werk: Werken met de Wajong (lopend)
Pieter van Bommel
7. Sociale Innovatie binnen de accountantscontrole samenwerking met lectoraat Accountancy en Controling (beëindigd)
Elina Bos
8. Sociale Innovatie in de zorg (lopend)
Joep Hofhuis
3
Lisette Janssen Liesbeth Rijsdijk
3
9. Aansluiting gezocht: onderzoek naar wensen van werkgevers en (potentiele) werknemers in de techniek (lopend)
Menno Vos
10. Regionale samenwerking op de arbeidsmarkt (lopend)
Heleen Groenevelt
Levien Rademaker
Elina Bos maakt geen onderdeel uit van het lectoraat, zij is werkzaam bij het lectoraat Accountacy & Controlling
6
11. Benutten van verschillen in internationaal ondernemen
Gürkan Çelik
12. Werken in resultaat verantwoordelijke teams
Jan van Popta
ACTIVITEITEN IN HET ONDERWIJS Het lectoraat is nauw betrokken bij het onderwijs. Zo zijn bijvoorbeeld zowel de lector als leden van de kenniskring nauw betrokken bij twee nieuwe minoren binnen het domein Business, Media en Recht. Dit betreft de minoren ‘Leiderschap en innovatie’ van de opleiding Bedrijfskunde/Management Economie en Recht (BK/MER) en ‘Vernieuwend organiseren: Succes met HR’ van de opleiding Human Resource Management (HRM). Beide minoren zijn in 2012 van start gegaan en in 2013 doorontwikkeld. Docent-onderzoekers uit de kenniskring verzorgen onderdelen binnen deze minoren, en de lector treedt in beide minoren op als gastdocent. Daarnaast is de lector nauw betrokken bij de opzet en uitvoering van het Windesheim Honours Programme over Sociale Innovatie en verzorgt gastcolleges in o.a. de MBA. Twee senior onderzoekers verzorgen een deel van het reguliere MBA programma. Tenslotte was de lector betrokken bij het ontwikkelen van de minor ‘Transitie in denken’, een initiatief van de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming (Domein Gezondheid en Welzijn). Deze minor zou in 2013 van start gaan maar dit bleek bij nader inzien niet haalbaar. Een volledig overzicht van onze activiteiten in het onderwijs vindt u in het laatste hoofdstuk van dit jaarverslag, ‘Opbrengst samengevat’.
ACTIVITEITEN ROND ONDERNEMEN Naast onderzoek en onderwijs neemt ook ondernemen een belangrijke plaats in binnen Windesheim. We zoeken actief samenwerking met andere partijen bij het uitvoeren van projecten. In 2013 heeft dit geleid tot twee projecten die vallen onder de noemer ‘ondernemen’. INNOVATIEF SAMENWERKEN BIJ DE EENHEID ECONOMIE EN CULTUUR VAN DE PROVINCIE OVERIJSSEL De eenheid Economie en Cultuur van de Provincie Overijssel wilde komen tot een nieuwe manier van werken en daarbij aansluiten op het gedachtengoed van Sociale Innovatie. Een belangrijk uitgangspunt bij Sociale Innovatie is dat innovaties zo veel mogelijk tot stand komen in samenwerking met alle betrokken partijen. Daarom is op een interactieve wijze gewerkt aan het creëren van een gemeenschappelijk en aantrekkelijk toekomstperspectief voor de eenheid. Een perspectief dat aansluit bij ontwikkelingen in de omgeving van de eenheid, zoals de ambities van de provincie als geheel en de te verwachten verandering in de klantvraag. Dit project is in de periode januari-november 2013 uitgevoerd door Marinka van Beek (contractactiviteiten Windesheim) en Sjiera de Vries en gefinancierd door de betreffende eenheid van de Provincie Overijssel. SAMENWERKING ROVA-WINDESHEIM ROVA is afvalverwijderingsbedrijf op zoek naar innovatieve manieren van werken en samenwerken. Samen met Windesheim wil Rova werken aan het delen en vergroten van kennis van publieke dienstverlening. Dit zal onder andere vorm krijgen in een congres met als thema ‘Anders denken en doen in afstemming en samenwerking tussen overheid en markt’. Het initiëren en uitvoeren van onderzoek zal een onderdeel uitmaken van de samenwerking. Er wordt nog gewerkt aan de nadere vormgeving van de samenwerking. Het lectoraat is actief betrokken bij dat proces en zal ook in de uitwerking een rol spelen. Het lectoraat wordt in dit project vertegenwoordigd door Louis Celant. 7
DISSEMINATIE Om de kennis en resultaten van het lectoraat breed uit te kunnen dragen werkt het lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid actief aan disseminatie. Uiteraard publiceren we over onze projecten en verzorgen we presentaties (zie het hoofdstuk ‘Opbrengst samengevat’). Daarnaast beschikken we over een webpagina binnen de website van Windesheim, een nieuwsbrief die in 2013 drie keer is verschenen en is verstuurd naar 103 abonnees, en een linkedin site met 38 leden. Ook communiceren we regelmatig via Twitter.
NETWERK Het lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid werkt nauw samen met verschillende partijen, zowel binnen als buiten Windesheim. Die samenwerking krijgt vorm in de uitwerking van specifieke projecten, maar bestaat in een aantal gevallen ook uit het samen brainstormen over ontwikkelingen in het veld en activiteiten af te stemmen. Belangrijke partners van het lectoraat zijn bijvoorbeeld:
Provincie Overijssel Kennispoort Zwolle Landelijk Overleg HRM Lectoren TNO Ellla, een Leven Lang Leren academie Nederlandse Stichting voor Psychotechniek (NSvP) Opleidingen binnen Windesheim, met name HRM, Bedrijfskunde-MER en Windesheim Honours College Andere lectoraten binnen Windesheim, bijv. de collega´s van het Kenniscentrum Strategisch Ondernemerschap en het lectoraat Innoveren in de ouderenzorg
Een van onze netwerkpartners, het netwerk van HR-lectoren organiseert elke twee jaar een landelijk onderzoek congres voor HR-onderzoekers. Sjiera de Vries, de lector van het lectoraat, zit in het organisatiecomité van het congres dat eind 2014 zal plaatsvinden.
8
ONDERZOEK LECTORAAT SOCIALE INNOVATIE EN VERSCHEIDENHEID
1 (H)ERKEND MULTITALENT Projectleider en onderzoekers:
Menno Vos (projectleider) Gürkan Çelik
Status van het project:
Afgerond
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Windesheim wil ruimte bieden aan studenten en medewerkers met verschillende achtergronden en profiteren van de meerwaarde van diversiteit. Met dit onderzoek willen we een nieuwe impuls geven aan activiteiten die deze doelstelling ondersteunen. Ruimte voor diversiteit is een van de uitgangspunten voor Windesheim. Tot nu toe is aan het vergroten van de culturele en etnische diversiteit nog betrekkelijk weinig aandacht besteed. Dit project moet daarin verandering brengen. Hierbij besteden we aandacht aan zowel de instroom als het behoud en de doorstroom van multiculturele talenten binnen Windesheim. Enerzijds om rolmodellen te bieden aan allochtone studenten. Anderzijds ook omdat Windesheim het belangrijk vindt dat zowel studenten als medewerkers ervaring opdoen met het werken in een diverse omgeving, met mensen met verschillende achtergronden, gewoonten en behoeften. Tenslotte wil Windesheim ook profiteren van de meerwaarde die diversiteit aan achtergronden biedt, zoals meer kennis over en inzicht in culturele verschillen. Dit onderzoek is medegefinancierd door Zestor, het arbeidsmarkt- en opleidingsfonds van het HBO. OUTPUT 2013 De resultaten van het project zijn beschreven in een rapport. Daarnaast is een aantal artikelen geschreven over het project en zijn de resultaten beschreven in een boek waarin ook over vergelijkbare projecten op andere hogescholen is geschreven.
Vries, S. de, Vos, M. & Çelik, G. (2013). (H)erkend multitalent: meer ruimte voor diversiteit bij Windesheim. Çelik, G., Vos, M. & Vries, S. de (Ingediend). Verschil benutten: een integratieve en interactieve weg naar meer diversiteit aan hogescholen. Brinkhorst, J., Çelik, G., Hunkar, A., Jong, M. de, Middelkoop, D. van, Vos, M. & Vries, S. de (2012). Etnische diversiteit in docententeams in het HBO. Meerman, M. & Grundemann, R. (Red.). Zestor, Webpublicatie. Vos, M., Çelik, G. & Vries, S. de (Ingediend). Color blind or color ful? Diversity perspectives in the higher education sector. Vos, M. (2013). (H)erkend multitalent: De kracht van het verschil. Digitale Nieuwsbrief NSVP, juni 2013. Vries, S. de, Vos, M. & Çelik, G. (2013). Diversiteitsbeleid: het perspectief bepaalt de vorm. Tijdschrift Organisatie Ontwikkeling, 3(4): 58-63.
9
Daarnaast zijn in het kader van het project een aantal presentaties en workshops verzorgd:
Çelik, G. & Vries, S. de (2013). Workshop ‘de kracht van diversiteit’. Voor leidinggevenden van Windesheim, 26 maart 2013. Vos, M. (2013). Lid panel bij congres diversiteit Zestor, Utrecht, 14 feb. Vos, M.W., Celik, G. & De Vries, S. (2013). Cultural diversity in the higher education sector: Intraorganizational differences in diversity management. Paper presented at the 16th congress of the European Association of Work and Organizational Psychology, Muenster, Germany. Vries, S. de, Vos, M. & Çelik, G. (2013). Werkconferentie ‘De kracht van diversiteit’. Voor deelnemers project (H)erkend Multitalent, Windesheim, 28 feb. 2013.
SAMENWERKINGSVERBANDEN Intern Extern
Afdeling P&O van Windesheim Afdeling communicatie van Windesheim Corporate Academy van Windesheim Diverse onderwijsteams Windesheim, waaronder Honours College en Calo Zestor Hogeschool van Amsterdam Hogeschool Inholland Hogeschool Utrecht Kantharos (adviesbureau) Colourfull People (adviesbureau)
2 BEELDEN OVER OUDEREN: DAT KAN BETER! BEINVLOEDEN BEELDVORMING OUDERE MEDEWERKERS Projectleider/ onderzoeker:
Levien Rademaker
Status van het project:
Eindrapportage wordt verwacht januari 2014
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen De inzetbaarheid van ouderen in het arbeidsproces is in veel gevallen beperkt. Dat ouderen veel uitvallen is echter geen wetmatigheid. Het komt onder andere doordat er relatief weinig geïnvesteerd wordt in de inzetbaarheid van deze groep. Beeldvorming speelt een belangrijke rol als verklaring voor de slechtere positie van ouderen op de arbeidsmarkt. Zowel de werkgever als de oudere medewerkers denken vooral in negatieve termen over de inzetbaarheid van ouderen. Zolang beide partijen weinig verwachten, investeren ze hier niet in en loopt de inzetbaarheid achteruit. Een selffulfilling prophecy.
10
Dit mechanisme moet worden doorbroken. In dit project onderzoeken we de mogelijkheden om de beeldvorming bij te stellen, met als doel de positie van oudere medewerkers te versterken. We onderzoeken organisaties die activiteiten hebben ondernomen op dit vlak. Wat hebben ze gedaan en wat was het effect hiervan? SAMENWERKINGSVERBANDEN Extern
Hemmink ’s Heeren Loo Politie Fryslân NSvP Kennisnetwerk Duurzame Inzetbaarheid
3 MANAGEMENTPOOLS ALS VERBETERINSTRUMENT Projectleider en onderzoekers:
Lisette Janssen
Status project: Het project is in het voorjaar van 2013 beëindigd omdat uit het vooronderzoek bleek dat er onvoldoende vernieuwende initiatieven te vinden waren om de vraag van de opdrachtgever te kunnen beantwoorden. BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Organisaties zoeken manieren om medewerkers effectiever in te zetten. Een voorbeeld is de managementpool. Ervaren medewerkers worden daarbij ingezet op opdrachten die ze zelf intern verwerven. Ze hebben dus geen vaste functie. Waarom uitwijken naar externe adviseurs als de benodigde capaciteiten in huis zijn? Inmiddels is er op verschillende plekken ervaring opgebouwd met dergelijk pools. Op basis van deze informatie willen we vaststellen wat de managementpool met name de werknemer te bieden heeft. Onder welke condities hebben de pools bestaansrecht en meerwaarde? Voor wat voor soort functies zijn de pools geschikt en wat maakt de managementpool aantrekkelijk voor de werknemer? SAMENWERKINGSVERBANDEN Extern Gemeente Zwolle
4 ONDERZOEK NAAR COMPETENTIES VAN LEIDINGGEVENDEN IN HET HERKENNEN EN BENUTTEN VAN TALENTEN VAN MEDEWERKERS Projectleider en onderzoekers: Louis Celant
11
Status van het project:
Eindrapportage wordt verwacht februari 2014
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Krimpende afzetmarkten, tegenvallende resultaten, de maatschappelijke behoefte tot duurzaamheid en een veranderende arbeidsmarkt zetten organisaties onder druk. Ze worden gedwongen te werken aan de inzetbaarheid van hun personeel. Het optimaal benutten van aanwezig talent binnen een organisatie is dan ook een actueel vraagstuk. Talenten moeten optimaal worden benut. Voorwaarde is dat de beschikbare talenten herkend en benut worden. Veel leidinggevenden hebben hier moeite mee en zo blijven talenten onbenut. Dit gaat ten koste van de innovatieve kracht en de performance van de organisatie. Daarom gaan we in dit onderzoek op zoek naar de rol van managers bij het (her)kennen en benutten van talenten van medewerkers. Over welke competenties moeten leidinggevenden zelf beschikken om deze rol goed te kunnen vervullen?
SAMENWERKINGSVERBANDEN Extern
MCX administratieservice BV Oud Reuchlin Boelen Aware Abbott
5 EEN GOEDE LEIDER MAAKT HET VERSCHIL Projectleider en onderzoekers: Menno Vos (projectleider) Louis Celant Status van het project:
Het project, een vervolg op project 4 (de rol van leidinggevenden in het (h)erkennen en benutten van talenten van medewerkers), is medio 2013 van start gegaan, afronding wordt verwacht eind 2014.
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Leidinggevenden hebben een cruciale rol om het potentieel in hun organisatie te herkennen en benutten. Dit wordt steeds relevanter door de huidige krimp op de arbeidsmarkt. Maar hoe doen zij dat en hoe kunnen zij dat beter doen? In dit onderzoek kijken we naar competenties van leidinggevenden, nieuwe vormen van leiderschap en leiderschapsontwikkeling in het herkennen en benutten van talenten en leerpotentieel van organisaties in de regio Groot-Zwolle. Het lectoraat is een samenwerkingsverband met de Leven Lang Leren Academie (ELLLA) aangegaan om de positieve effecten van leiderschapsontwikkeling voor organisaties in de regio in kaart te brengen. De centrale vraagstelling in het onderzoek is: Wat doen leidinggevenden om talenten van medewerkers te herkennen en 12
benutten? We kijken daarbij niet alleen naar wat ze concreet doen, maar ook naar de competenties die ze daarbij inzetten en het effect van hun inspanningen. Daarnaast brengt het onderzoek in kaart in hoeverre omgevingsfactoren bevorderend of belemmerend werken en in welke mate leidinggevenden “ruimte” ervaren om talent binnen de eigen organisatie te kunnen herkennen en benutten.
SAMENWERKINGSVERBANDEN Extern Ellla
6 (K)WAJONGENS AAN HET WERK: WERKEN MET DE WAJONG Projectleider en onderzoekers:
Pieter van Bommel
Status van het project
Het project is in de zomer van 2013 tijdelijk stilgelegd i.v.m. persoonlijke omstandigheden van de projectleider. We hopen het project in de loop van 2014 weer op te pakken en af te ronden.
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Een flinke groep werkgevers wil best een Wajonger in dienst nemen, maar weet niet hoe ze dit tot een succes kunnen maken. In dit onderzoek willen we achterhalen welke interne en externe condities van invloed zijn op het besluit om wel of niet een Wajonger aan te stellen. Vervolgens onderzoeken we hoe het integratieproces na de aanstelling in praktijk verloopt en wat nodig is om het zo goed mogelijk te laten gaan. Het onderzoek richt zich specifiek op Wajongers met psychiatrische problematiek (ADHD, Autisme Spectrum).
7 SOCIALE INNOVATIE BINNEN DE ACCOUNTANTSCONTROLE Projectleider en onderzoekers:
Elina Bos
Status van het project:
Het project werd uitgevoerd in samenwerking met het lectoraat Accountancy & Controlling van Windesheim. Wegens een verschuiving van de focus van het project is het lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid sinds najaar 2013 geen projectpartner meer.
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Om succesvol te kunnen blijven opereren en hun reputatie hoog te houden, is het van belang dat accountants zich bewust zijn van de veranderde belangen van de verschillende stakeholders van ondernemingen. Accountantskantoren zullen hier strategisch adequaat op moeten reageren en daarbij hun 13
controlewerkzaamheden en gebruiken continu moeten innoveren. Doen ze dat niet, dan zal dat leiden tot reputatieschade. Dit onderzoek richt zich op het ontwikkelen van een werkwijze om middels een dialoog tussen verschillende betrokken partijen te komen tot een nieuwe werkwijze voor accountantskantoren, die beter aansluit op de maatschappelijke rol en gewenste reputatie van de accountant en de accountantscontrole. Doelstelling is het ontwikkelen van praktische werkwijzen en het ontwikkelen van een benchmark tool waardoor de producten en diensten alsook de gerelateerde processen van accountants effectief aangepast kunnen worden aan de veranderende omgeving.
SAMENWERKINGSVERBANDEN Intern
Lectoraat Accountancy & Controlling
8 SOCIALE INNOVATIE IN DE ZORG Projectleider en onderzoekers:
Joep Hofhuis (projectleider) Lisette Janssen Liesbeth Rijsdijk
Status van het project:
Het project betreft een vooronderzoek ten behoeve van een Raak-aanvraag in mei 2014.
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Er verandert veel in de zorg. Een van die veranderingen is dat geprobeerd wordt de zorg steeds meer extramuraal, in de wijk, vorm te geven en te verbinden met activiteiten gericht op welzijn. Dit vraagt een nieuwe manier van werken voor de zorgprofessionals en een nauwere samenwerking met professionals van verschillende organisaties. Hoe kan die samenwerking het beste vorm krijgen en wat vraagt dit van de professionals? Om deze vragen te kunnen beantwoorden bereiden we samen met het Windesheim-lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg en verschillende zorgorganisaties een subsidieaanvraag voor die we in mei 2014 willen indienen bij SIA-Raak. Onderdeel van deze voorbereiding zijn onder andere een literatuuronderzoek, een oriënterend onderzoek om de behoeften van het veld beter in beeld te krijgen (vraagarticulatie) en een oriëntatie op mogelijkheden voor samenwerking met lectoraten van andere hogescholen en andere kennispartners. SAMENWERKINGSVERBANDEN Intern
Lectoraat innoveren in de ouderenzorg (Windesheim)
14
9 AANSLUITING GEZOCHT: ONDERZOEK NAAR WENSEN WERKGEVER EN (POTENTIËLE) WERKNEMERS IN DE TECHNIEK Projectleider en onderzoekers:
Menno Vos (projectleider) Levien Rademaker Onderzoekers lectoraat HRM Saxion
Status van het project:
Het project is gestart per 1 december 2013, oplevering zal geschieden in juni 2014.
Dit project wordt gefinancierd door Tech Your Future, Center of Expertise Techniekonderwijs (Ceto).
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen De sector techniek vreest een nijpend tekort aan personeel. Verschillende bedrijven lukt het nu al niet om alle vacatures op te vullen, verwacht wordt dat dit bij het weer aantrekken van de economie bij veel meer bedrijven het geval zal zijn. Uit recent onderzoek van SEO blijkt dat de cijfers over benodigde instroom iets genuanceerder liggen en dat er ook geen sprake is van een grote uittocht van technici. Wel blijkt echter een belangrijk lek te zitten in de aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt. Slechts de helft van de gediplomeerde technici werkt in een technisch beroep, hogeropgeleiden zelfs minder. Kortom, er lijkt sprake te zijn van een mismatch. Waarom kiezen schoolverlaters voor een baan buiten de techniek? Wat hebben bedrijven nodig en wat kunnen zij jongeren bieden om ze binnen te halen? Verschillende partijen zien de urgentie van het probleem, maar daarvoor is eerst meer en betere informatie nodig om tot de nodige oplossingen te komen: wat vragen de werkgevers nou precies qua competenties en houding? Wat bieden ze aan qua werkzaamheden en –omstandigheden? Wat willen jongeren en wat kunnen ze? Inzicht in deze vragen biedt een kader om de mismatch terug te dringen en vanuit daar oplossingen en interventies aan te reiken/op te zetten voor een betere aansluiting tussen wat jongeren willen en kunnen en wat de werkgevers vragen en hen te bieden hebben. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met het lectoraat HRM van Saxion. SAMENWERKINGSVERBANDEN Extern Ceto Lectoraat HRM, Saxion
10 REGIONALE SAMENWERKING OP DE ARBEIDSMARKT Projectleider en onderzoekers:
Heleen Groenevelt (projectleider) Laura van Leeuwen (student)
15
Status van het project:
Het project verkeert in een oriënterende fase. Een student verricht in dit kader een afstudeeronderzoek, de projectleider oriënteert zich op de bestaande literatuur.
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Veel organisaties, branches en regio´s hebben moeite om voldoende medewerkers aan te trekken en te behouden. De huidige werking van de arbeidsmarkt is in dat opzicht niet optimaal. Er is behoefte aan nieuwe manieren om die arbeidsmarkt te organiseren. Zo wordt er onder andere geëxperimenteerd met regionale samenwerking, waarbij bedrijven in een regio personeel uitwisselen. Zo wordt er bijvoorbeeld voor gezorgd dat gekwalificeerde mensen binnen de regio kunnen doorstromen zodat ze niet wegtrekken naar andere regio´s. Ook worden medewerkers bij tijdelijke pieken of dalen uitgewisseld, waardoor bedrijven geen orders hoeven laten lopen of hun kosten kunnen beperken als er even te weinig orders zijn. Deze manier van werken kan voor zowel bedrijven als medewerkers grote voordelen hebben. Er is echter nog weinig bekend over hoe dergelijke manieren van werken daadwerkelijk vorm krijgen, wat voor- en nadelen zijn voor de verschillende betrokkenen, en wat slaag- en faalfactoren zijn. Het lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid wil hierover meer kennis verzamelen. SAMENWERKINGSVERBANDEN Extern Veluweportaal
11 BENUTTEN VAN VERSCHILLEN IN INTERNATIONAAL ONDERNEMEN Projectleider en onderzoekers:
Gürkan Çelik
Status van het project:
Het project is in de zomer van 2013 van start gegaan en zal halverwege 2014 worden afgerond.
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen
Versterking van nationale economie door ondernemerschap en innovatie in het midden- en kleinbedrijf (MKB) is een belangrijke beleidsagenda van diverse Europese landen. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor diversiteit en participatie van etnische groepen in ondernemerschap om de economische en maatschappelijke meerwaarde van deze groepen te vergroten. Zo hecht Nederland er ook groot belang aan om de economische ontwikkelingen op een hoger niveau te tillen door internationaal ondernemerschap te stimuleren. In dit onderzoek willen we etnisch ondernemerschap en internationaal ondernemen in verband brengen. Onze onderliggende assumptie is dat etnische groepen door hun buitenlandse wortels wellicht bij uitstek geschikt zouden zijn om bij die internationaliseringambitie een rol te spelen. We onderzoeken derhalve of, en zo ja hoe, ondernemers hun etnische achtergrond inzetten bij internationaal ondernemen. 16
12 WERKEN IN RESULTAAT VERANTWOORDELIJKE TEAMS Projectleider en onderzoekers:
Jan van Popta
Status van het project:
Het project is in de zomer van 2013 van start gegaan en zal in het najaar van 2014 worden afgerond.
BESCHRIJVING VAN HET PROJECT: Probleemstelling & onderzoeksvragen Steeds meer organisaties gaan werken met resultaat verantwoordelijke teams. Deze ontwikkeling kan worden beschouwd als een vorm van Sociale Innovatie, omdat de verantwoordelijkheden op een lager niveau in de organisatie worden gelegd, bij de uitvoerenden zelf. Maar hoe krijgt dit proces vorm, welke verantwoordelijkheden worden er precies verlegd en hoeveel ruimte is er om zelf invulling te geven aan hoe de resultaten behaald worden? Zijn er verschillen tussen medewerkers in de mate waarin zij deze nieuwe vorm van werken waarderen en de mate waarin zij in deze nieuwe vorm kunnen functioneren? Biedt de nieuwe manier van werken meer ruimte aan de verscheidenheid binnen teams? Op deze vragen proberen we in ons project een antwoord te vinden.
17
OPBRENGSTEN SAMENGEVAT SAMENSTELLING LECTORAAT per 31-12-2013 Lector Senior onderzoekers Docent-onderzoekers Management assistent
fte
aantal
0,8 1,0 2,0 0,15
1 3 7 1
waarvan gepromoveerd 1 3 1 0
PUBLICATIES Wetenschappelijk
Çelik, G. (2013). Het beste van beide werelden. Succesfactoren van Turks-Nederlandse innovatieve ondernemers. Journal of Social Intervention, 22(3): 23-49. Çelik, G., Vos, M. & Vries, S. de (Ingediend). Verschil benutten: een integratieve en interactieve weg naar meer diversiteit aan hogescholen. Vos, M., Çelik, G. & Vries, S. de (Ingediend). Color blind or color ful? Diversity perspectives in the higher education sector.
Praktijk
Brinkhorst, J., Çelik, G., Hunkar, A., Jong, M. de, Middelkoop, D. van, Vos, M. & Vries, S. de (2012). Etnische diversiteit in docententeams in het HBO. Meerman, M. & Grundemann, R. (Red.). Zestor, Webpublicatie. http://www.zestor.nl/fileadmin/zestor/data/publicaties/Onderzoeksrapport%20%20diversiteit%20in%20d ocententeams%20in%20het%20hbo.pdf Punt, E. & Vries, S. de (2013). Diversiteit: alle neuzen de andere kant op. Bijdrage voor congresbundel DNA van Leiderschap 2013 (in druk) Vos, M. (2013). (H)erkend multitalent: De kracht van het verschil. Digitale Nieuwsbrief NSVP, juni 2013. Vries, S. de (2013). Onderzoek in actie: typisch voor het HBO? PW-de Gids.nl, april 2013, p. 36-37. Vries, S. de, Vos, M. & Çelik, G. (2013). (H)erkend multitalent: meer ruimte voor diversiteit bij Windesheim. http://www.windesheim.nl/~/media/Files/Windesheim/Research%20Publications/HerkendMultitalentWin desheim.pdf Vries, S. de, Vos, M. & Çelik, G. (2013). Diversiteitsbeleid: het perspectief bepaalt de vorm. Tijdschrift Organisatie Ontwikkeling, 3(4): 58-63.
PRESENTATIES Wetenschappelijk
Vos, M.W., Celik, G. & De Vries, S. (May, 2013). Cultural diversity in the higher education sector: Intraorganizational differences in diversity management. Paper presented at the 16th congress of the European Association of Work and Organizational Psychology, Muenster, Germany
Praktijk
Çelik, G. (2013). Innovatie, Cultuur en Dienstbaar Leiderschap. Presentatie congres Tijd voor transitie, Bussum, 28 november 2013.
18
Vries, S. de (2013). De essentie van diversiteit: Diversiteit in 2013. Presentatie congres diversiteit Zestor, Utrecht, 14 februari 2013. Vries, S. de (2013). Toegevoegde waarde van gepromoveerden voor het HBO. Netwerkavond voor gepromoveerden bij Windesheim, 26 februari 2013. Vries, S. de (2013). Verscheidenheid maakt het verschil. Presentatie voor ‘Werkend Zwolle’, 26 maart 2013, Windesheim. Vries, S. de (2013). Sociale Innovatie. Presentatie leergang VAK (consulenten UWV Zwolle), 12 april 2013.
WORKSHOPS ETC.
Çelik, G. (2013). Coachingsmethodiek voor ondernemers. Ronde Tafel bijeenkomsten georganiseerd en verzorgd voor Dutch Dream Foundation, Amsterdam (15 mei 2013) en Universiteit Twente, 7 juni 2013. Çelik, G. & Vries, S. de (2013). Workshop ‘de kracht van diversiteit’. Voor leidinggevenden van Windesheim, 26 maart 2013. Punt, E. & Vries, S. de (2013). Diversiteit: alle neuzen de andere kant op. Workshop bij congres DNA van Leiderschap, Windesheim, 12 april 2013. Rijsdijk, L. (2013). Initiator en leider interactieve sessie “Waardeoverdracht bij sociaal ondernemerschap in de verhouding markt, staat, en civil society: knelpunten en kansen.”, CoPSOO (Community of Practice Sociaal Ondernemerschap), Utrecht, 3 december 2013. Vos, M. (2013). Lid panel bij congres diversiteit Zestor, Utrecht, 14 februari 2013. Vries, S. de, Vos, M. & Çelik, G. (2013). Werkconferentie ‘De kracht van diversiteit’. Voor deelnemers project (H)erkend Multitalent, Windesheim, 28 februari 2013. Vries, S. de (2013). Workshop Waardenvolle dilemma’s. Werkconferentie Waardenvolle Professional Windesheim, Zwolle, 12 september 2013. Vos, M. & Çelik, G. (2013). Workshop ‘Waarde(n)volle professional: de kracht van het verschil. Werkconferentie Waardenvolle Professional Windesheim, Zwolle, 12 september 2013.
MEDIA
Çelik, G. NOS Nieuws (8 uur Journaal), Aantal starters in 2012 gedaald. Wie begint er in deze tijden nog een eigen bedrijf? 5 januari 2013. http://nos.nl/video/459273-wie-begint-er-in-deze-tijden-nog-eeneigen-bedrijf.html Çelik, G. Etnisch ondernemerschap in ethisch ondernemen (maatschappelijk verantwoord ondernemen). NTR - Moslim Omroep. Het item werd uitgezonden op 2 en 3 november 2013 (vanaf de minuut 12:20) http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1377208
ONDERWIJS Vanuit het lectoraat is meegewerkt aan de volgende activiteiten:
Minor ‘Leiderschap en innovatie’ van de opleiding Bedrijfskunde/Management Economie en Recht (BK/MER) Minor ‘Vernieuwend organiseren: Succes met HR’ van de opleiding Human Resource Management (HRM) Vormgeven van programma Sociale Innovatie voor Honours Program 2013-2014 MBA module leiderschap MBA module HRM Borging onderzoekleerlijn in curriculum HRM en BKMER Professionalisering docenten HRM en BKMER op gebied van onderzoekvaardigheden Professionalisering docenten HRM op het gebied van het begeleiden van (kwantitatief) onderzoek (in samenwerking met de Corporate Academy)
19
Opdrachtgever bij de minor “Industrial strategies and change management” bij de opleiding technische en logistieke vervoerskunde. Vijf studenten betrokken bij onderzoek naar sociale innovatie in de logistieke sector. Maart 2013-juni 2013 Opdrachtgever afstudeerstage HRM ‘Sociale innovatie in de logistieke sector’. September 2013- februari 2014 Opdrachtgever afstudeerstage HRM ‘Uitval allochtone studenten bij HBO Rechten Windesheim’. September 2013- februari 2014 Opdrachtgever afstudeerstage HRM ‘Regionale arbeidsmarktprojecten’. November 2013- maart 2014 Opdrachtgever en begeleiding 60 studenten van cursus leiderschap voor 4e jaars HRM studenten bij dataverzameling voor onderzoek naar leiderschap en het herkennen en benutten van competenties van medewerkers (in samenwerking met ELLLA). November 2013- februari 2014 Begeleiding onderzoeksproject 5 studenten HRM ‘Verwachtingen met betrekking tot werken in de technieksector’ e 2 beoordelaar scripties Windesheim Honours College Begeleiding masterscriptie Universiteit van Twente Lidmaatschap begeleidingscommissie onderzoeksproject Terugkeermigratie. Universiteit Antwerpen, Centre For Migration and Intercultural Studies (CeMIS) Selectieprocedure lector Nieuwe arbeidsverhoudingen Windesheim Flevoland Klankbordgroep ‘Waardenvolle professional’ Werkgroep publicatiebeleid Windesheim Participatie in de accreditatiecommissie van NVAO voor een Bachelor opleiding van een onderwijsinstelling in Rotterdam. www.nvao.nl
GASTCOLLEGES LECTOR
The complexity of diversity, Windesheim Honours College, 6 februari 2013 Sociale Innovatie en Verscheidenheid, Minor Vernieuwend Organiseren: Succes met HR, 13 februari 2013 Problem definition, Honours Program, 18 maart 2013 Scenario Planning, Honours Program, 22 april 2013 Schrijven adviesrapport, Honours Program, 16 mei 2013 Social Innovation, Honours Program, 16 september 2013 Lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid, college Propedeuse, 25 november 2013 Verscheidenheid, innovatie en leiderschap, college minor Leiderschap en Innovatie bedrijfskunde MER, 26 november 2013
BEZOCHTE BIJEENKOMSTEN
Expertmeeting diversiteit in de publieke sector, Den Haag, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 1 maart 2013. (Sjiera de Vries) Congres De toekomst van de regionale arbeidsmarkt, Zwolle, RPA IJssel-Vecht, 19 maart 2013. (Sjiera de Vries) Inspiratiemiddag Toekomst van de regionale arbeidsmarkt, Zwolle, RPA IJssel-Vecht, 22 mei 2013. (Sjiera de Vries) Themamiddag Flex en Zekerheid, Nederlandse Vereniging voor Arbeidsverhoudingen (NvA), Amsterdam, 30 mei 2013. (Sjiera de Vries) Expertmeeting diversiteit en innovatie. Utrecht, NSVP, 3 juni 2013. (Gürkan Çelik, Menno Vos, Sjiera de Vries) Masterclass “Advances in research on Social Integration and Cultural Diversity: An Interdisciplinary Approach”, Amsterdam, KNAW, 5-7 juni 2013. (Menno Vos) Symposium War for Talent, NVP kring Zwolle, Zwolle, 19 juni 2013. (Sjiera de Vries) 20
MKB seminar ‘Samen Ondernemend Innoveren’, Duisenberg Auditorium, Rabobank Nederland in Utrecht, 7 oktober 2013. (Gürkan Çelik) International Conference Sustainable employability, Universiteit Nijmegen, 12 november 2013. (Heleen Groenevelt, Sjiera de Vries) International Workshop On Teamworking, Leiden, 28 & 29 november 2013. (Jan van Popta, Sjiera de Vries) Regio Zwolle congres, Zwolle, 11 december 2013. (Sjiera de Vries)
NETWERK
NTFF (Netherlands-Turkey Friendship Foundation), www.ntff.nl (Gürkan Çelik, voorzitter) Sociëteit De Witte. www.societeitdewitte.nl (Gürkan Çelik) Columnist van het maandblad Platform. www. (Gürkan Çelik) Lectorenoverleg Windesheim (Sjiera de Vries, voorzitter) Landelijk overleg HR lectoren (Sjiera de Vries) Euwin: European Workplace Innovation Network (Sjiera de Vries) Werkgroep Arbeids- en Organisatie Psychologen (Sjiera de Vries)
Aware Colourfull People Ellla, een Leven Lang Leren academie Gemeente Zwolle ’s Heeren Loo Hemmink Kantharos Kennispoort Zwolle Lectoraat Accountancy & Controlling, Windesheim Lectoraat gedifferentieerd HRM, Hogeschool van Amsterdam Lectoraat HRM, Hogeschool Inholland Lectoraat HRM, Hogeschool Utrecht Lectoraat Innoveren in de ouderenzorg, Windesheim Lectoraat Strategisch HRM, Saxion MCX BV Nederlands Kenniscentrum Duurzame Inzetbaarheid Nederlandse Stichting voor Psychotechniek (NSvP) / Innovatief in werk Oud Reuchlin Boelen Politie Fryslân Provincie Overijssel ROVA Tech Your Future, Center of Expertise Techniekonderwijs (Ceto) TNO Transport Logistics Nederland (TLN) Veluweportaal Zestor
COMMUNICATIE
Nieuwsbrief lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid: 103 leden, 3 keer verschenen in 2013 Linkedin groep lectoraat Sociale Innovatie en Verscheidenheid, 38 leden Berichten van het lectoraat worden ook verspreid via Twitter 21
