Learning Tomorrow. Plan van Aanpak Programma Omschrijving. 22 januari Redactie: Maarten van der Burg en Ria Jacobi

Learning Tomorrow Plan van Aanpak Programma Omschrijving

22 januari 2013

22 januari 2013 Redactie: Maarten van der Burg en Ria Jacobi

Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

1

Inhoudsopgave 1. Inleiding ........................................................................................................................................... 3 2. Context van het Programma Learning Tomorrow .......................................................................... 5 Visiedocument Learning Tomorrow ................................................................................................ 5 HvA-visie op studeren en onderwijzen............................................................................................ 5 Creating Tomorrow ......................................................................................................................... 8 3 Doel van het Programma Learning Tomorrow ................................................................................. 9 4. Scope van het Programma Learning Tomorrow.............................................................................. 9 5. Programmaplan met vier programmalijnen .................................................................................. 10 6 Randvoorwaarden voor het Programma Learning Tomorrow ....................................................... 14 7 Organisatie rondom het Programma Learning Tomorrow............................................................. 15 8 Tijd en Financiën............................................................................................................................. 15 9 Relaties ........................................................................................................................................... 17 Uitwerking van de Programmalijnen..................................................................................................... 19 Uitwerking Programmalijn 1: Redesign ................................................................................................. 20 Uitwerking Programmalijn 2: Ontsluiten van onderwijsleermaterialen ............................................... 24 Uitwerking Programmalijn 3: Feedback en Toetsen ............................................................................. 32 Uitwerking Programmalijn 4: Beeld en Geluid ...................................................................................... 39 BIJLAGE 1 HvA-Good Practices .............................................................................................................. 47


2

Over het belang van digitale media voor het onderwijs is iedereen het eigenlijk wel eens: de onderwijskundige toepassing ervan zal sterk toenemen. De HvA wil deze ontwikkelingen in digitale media volop benutten in het onderwijs . Bij de inzet van digitale media is het nodig opnieuw te kijken naar de inrichting en organisatie van het onderwijs. Hoe leren studenten? Op welke wijze kunnen digitale media dit leren versterken? Wat is een goede balans tussen face-to-face contact met docenten en deskundigen en online leeractiviteiten? En wat zijn efficiënte en effectieve online tools? En wat betekent dit voor de rol van de docent? Deze en andere vragen komen aan de orde in het programma Learning Tomorrow. Met het programma Learning Tomorrow wil de HvA, door efficiënte inzet van digitale media, het leren op de HvA versterken.

1. Inleiding De wereld van digitale media1 verandert razendsnel. Op internet verschijnen steeds meer handige, goedkope of zelfs gratis informatiediensten en web 2.0 toepassingen. De huidige studenten nemen deze ontwikkelingen mee naar de HvA. Voor hen zijn digitale media een onderdeel van hun leven, leren en communiceren geworden. Digitale media worden binnen alle opleidingen van de HvA gebruikt. Dit is veelal afhankelijk van (groepjes) individuen en/of de aard van de opleidingen (techniek / multimedia). Om bredere integratie van nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken is het van belang de mogelijkheden te kennen en ‘lessons learned’ inzichtelijk te maken. Het (ontwerp van het) onderwijs is het uitgangspunt. De ambitie van de HvA is om digitale media zo goed mogelijk te benutten in het onderwijs. Dit met het doel het leren in de HvA te versterken. De HvA wil digitale media op een adequate manier inzetten in het onderwijs en een geïntegreerde plek geven. Dit met de gedachte zo goed mogelijk aan te sluiten op de leefwereld van de huidige en toekomstige generatie studenten. En ook om aan te sluiten bij de verdergaande digitalisering in de wereld om ons heen. In 2011 heeft het CvB hiertoe een werkgroep ingesteld: de werkgroep Learning Tomorrow. De opdracht aan de werkgroep bestond uit drie elementen: Een inventarisatie naar de stand van zaken binnen en buiten de HvA (state of the art); Het ontwikkelen van een HvA-visie in aansluiting op de HvA-brede visie op studeren en onderwijzen; Een programma voor uitvoer. De werkgroep De werkgroep heeft haar tussenresultaten voorgelegd aan de stuurgroep ICT . En legt dit voorstel met een positief advies van de stuurgroep voor. De visie is gepresenteerd aan de domeinvoorzitters. Ook zij kunnen zich hier goed in vinden. In dit document bestaat uit twee delen: allereerst een korte samenvatting van het programma Learning Tomorrow met en de context van het programma. Daarna volgt de uitwerking van alle vier programmalijnen. Deze vier programmalijnen zijn: 1

Alle media welke digitaal is en dus niet op papier: tv, internet, sms, e-mail maar ook cd-roms en computerprogramma's zijn digitale media. (n.b. en dus ook de digitale leer- en werkomgeving) (http://www.jeroen.com/woordenboek/digitale_media)


3

1. Re-design onderwijs 2. Ontsluiten van onderwijsleermaterialen 3. Feedback en Toetsen 4.Beeld en Geluid Na instemming van het CvB wordt het programma Learning Tomorrow direct gestart. De voorbereidingen zijn in volle gang. De werkgroep werkt met grote betrokkenheid van docenten, medewerkers en studenten uit de domeinen. Dat zal ook bij deze programmalijnen worden gecontinueerd. De kosten zijn opgenomen in de projectkalender 2013. Met betrekking tot de inzet van mensen is het uitgangspunt dat deze ontwikkelingen onderdeel zijn van reguliere processen en ook als zodanig moeten worden georganiseerd (‘binnen taak’) De vraag aan het CvB is om akkoord gaat met de start van het programma. Het eerste deel van dit document bevat de context: binnen welk kader wordt het programma Learning Tomorrow opgezet? Het betreft Creating Tomorrow, de HvA-visie op Studeren en Onderwijzen en de aansluiting bij Good Practices. Daarnaast worden het doel, de scope, de resultaten, de randvoorwaarden, het budget en de planning beschreven. De bijlagen bevatten een uitgebreidere uitwerking van de vier programmalijnen.


4

2. Context van het Programma Learning Tomorrow Visiedocument Learning Tomorrow De werkgroep Learning Tomorrow heeft in augustus 2012 het visiedocument ‘Nieuwe media en Onderwijs’ opgeleverd. Hierin stond de vraag centraal wat de ontwikkelingen op het gebied van de digitale media zijn en hoe deze digitale media het leren van de HvA-student kunnen versterken. Hoe kan de HvA het leerproces van studenten zo vormgeven dat zowel de huidige onderwijsstructuur als de toekomstige structuren ondersteund kunnen worden? De tools, apps en systemen zijn al beschikbaar binnen de HvA, hoe stellen we deze in dienst van re-design van het onderwijs? In lijn met de HvA-visie op studeren en onderwijzen en in lijn met de drie trends uit het rapport ‘The Future of Learning’ (Redecker, C. et al., 2011)2 rust de visie op drie pijlers: Pijlers Learning Tomorrow Mede door het gebruik van digitale media kenmerken leerprocessen van studenten zich door een toenemende wens tot: (a) Personaliseren: de eigenheid van elk individu (leerstijlen, vooropleiding, talent, leerwens, leertraject, persoonsgebonden kenniscreatie) - dit vraagt: flexibiliteit in onderwijs oog en ruimte voor het individu; (b) Samenwerken: uitgaan van samen werken en samen leren / het vormen van tijdelijke en structurele netwerken en communities; dit vraagt efficiënte kennisdeling en –ontwikkelingin het onderwijs en het leren opzetten en onderhouden van netwerken; (c) Informaliseren: uitgaan van een mix tussen de fysieke wereld en de virtuele wereld; grenzen worden diffuus; blended leren en werken neemt toe; kennis verwerf je ook ‘buiten’ - dit vraagt om een evenwicht tussen tijd- en plaatsonafhankelijk werken en leren in het onderwijs; ; en integratie van informeel leren en formeel leren Voor de inrichting van de leeromgeving betekent dat dat de HvA initiatieven gaat versterken op het gebied van blended learning, afstandsleren (waarbij gewerkt wordt aan de toegankelijkheid van externen (werkveld/buitenlandse studenten)), online samenwerken en inzetten van de netwerken waarin studenten zich begeven. De streeft ernaar om de komende jaren het onderwijs met digitale media optimaal vorm te geven. Het uitgangspunt bij het vormgeven van de vernieuwing van de (digitale) leer- en werkomgeving en het startpunt voor het programma Learning Tomorrow is: (1) De HvA-visie op studeren en onderwijzen en (2) de Onderwijs&Onderzoeksagenda Creating Tomorrow. HvA-visie op studeren en onderwijzen De HvA leidt competente professionals op. Daarom is er veel aandacht nodig voor de inhoudelijke en didactische pijlers waarlangs opleidingen het onderwijs vormgeven. De uitgangspunten voor ‘goed

2

De trendrapportage van de Wetenschappelijke Technische Raad van Surf met de titel ‘de Bakens verzetten’ (september 2012) beschrijft in het hoofdstuk ‘Chaordisch onderwijs en onderzoek’ dat deze drie punten cruciaal zijn voor het inrichten van een nieuwe leeromgeving. http://www.surf.nl/nl/publicaties/Pages/WTRTrendrapport2012.aspx Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

5

onderwijs’ binnen de opleidingen van de HvA zijn vastgelegd in een gemeenschappelijke visie op studeren en onderwijzen (Visie op studeren en onderwijzen (2011)). De drie kernbegrippen in de HvA-visie zijn (daarbij wordt verwezen naar de pijlers van Learning Tomorrow): 1. Actief en interactief: Studenten ontwikkelen zich op basis van persoonlijke talenten en ambities. (PERSONIFICEREN) In dat leer- en ontwikkelproces is het contact met docenten, met medestudenten en met (toekomstige) collega’s cruciaal: leren doe je in interactie met anderen waaraan je je kan meten, je kan spiegelen, die je inspireren, waarmee je kennis deelt en betekenis geeft aan ervaringen, theorieën en ideeën. Studenten maken deel uit van verschillende groepen en netwerken in de opleiding, in de HvA en in de dynamische en internationaal georiënteerde (fysieke en digitale) buitenwereld (SAMENWERKEN EN INFORMALISEREN) Zo komen zij in aanraking met andere visies en overtuigingen en leren zij om vraagstukken te beschouwen vanuit verschillende gezichtspunten. Studenten zijn verantwoordelijk voor hun eigen leerproces (PERSONIFICEREN), maar ook voor het reilen en zeilen van hun groep, van hun opleiding en van de HvA als de ‘learning community’ waar zij deel van uit maken.(SAMENWERKEN) 2. Perspectief, structuur, discipline: De opleiding biedt de studenten een duidelijk perspectief: het perspectief van het beroep en de werkomgeving waarvoor zij worden opgeleid. Studenten leren voor een belangrijk deel in en door reële beroepssituaties, zoals stages, projecten, onderzoek en labs. (INFORMALISEREN) Docenten hebben hoge verwachtingen van studenten en spreken die uit. Zij bieden structuur en leren studenten om professioneel te wikken en te wegen en hun handelen te verantwoorden. Docenten kennen hun studenten stemmen hun begeleiding op hen af, zij zijn gids en rolmodel. Zij stimuleren de eigen ontwikkeling en zelfreflectie van hun studenten. (PERSONALISEREN) Zij toetsen hun prestaties, geven feedback en confronteren studenten als dat nodig is. Docenten nemen geen genoegen met ‘half werk’ – afspraak is afspraak en dat geldt ook voor henzelf. In toenemende mate worden docenten en studenten ‘learning partners’ die, elk op basis van hun eigen verantwoordelijkheid, bijdragen aan de ontwikkeling van de opleiding en van het beroep.(SAMENWERKEN) 3. Hart, hoofd, handen: Studenten bouwen kennis op - op de basis die zij zelf meebrengen. (PERSONALISEREN) Zij hebben daarbij de beschikking over talloze informatiebronnen. Zij leren relevante informatie te vinden en te waarderen en zij leren kennisvragen te stellen en te beantwoorden. Deze eigentijdse vormen van kennisontwikkeling exploreren studenten met behulp van docenten en professionals, die zelf ook een bron van informatie zijn. (INFORMALISEREN) Studeren is hard werken - een 38-urige werkweek vol afwisselende werkzaamheden: blokken, kennis genereren, vergaderen, co-creëren, debatteren, uitproberen, aan de slag. Studenten leren met hart, hoofd en handen. Willen, weten en kunnen – daar gaat het om. Studeren is op je tenen staan, angsten en weerstand overwinnen. Studenten leren niet alleen een beroep - zij leren ook leven en samenleven en verantwoordelijkheid nemen als professional van de 21e eeuw. (SAMENWERKEN)


6

4. Digitale media versterken de HvA-visie3. Hieronder een paar voorbeelden. Meer voorbeelden staan in Bijlage 1. Voorbeeld 1: door de inzet van ICT versterk je de interactiviteit tussen studenten en docenten en tussen studenten onderling en haal je de praktijk binnen het onderwijs HvA-practice: Gastdocent José verzorgt al een aantal jaar een gastcollege in de minor International Social Work. Haar college gaat over internationale projecten, de valkuilen en problemen daarbij en wat daarvan te leren is. Via Skype laat zij de studenten kennis maken met een van de projectleiders in het buitenland. Deze vertelt over het specifieke project en over de uitdagingen waarmee het project te maken heeft gehad. De studenten krijgen een casus uit de praktijk aangeboden en gaan in groepjes (f2f) uiteen om te discussiëren over aspecten als ‘communicatie’, ‘politiek’ , ‘relaties’ etc. Eén vertegenwoordiger per studentengroep bespreekt vervolgens de observaties, vragen, tips , ervaringen, bevindingen met de projectleider live via Skype. Inzet: skype, webcam, tafelmicrofoon.

.

Voorbeeld 2: door de inzet van ICT kan de docent activiteiten van de student stimuleren en checken HvA-practice. De Johan Cruyff University (JCU) biedt topsporters de gelegenheid om naast het uitoefenen van hun sport een opleiding te volgen. De inrichting van het onderwijs wijkt af van het ‘normale’ programma. Immers de topsporters zitten vaak in een trainingskamp of doen mee aan wedstrijden. Flexibel onderwijs is bij de JCU dus een must. ICT maakt afstandsleren mogelijk. En bespaart kosten. Contact tussen docent en student en studenten onderling (activiteiten: online begeleiden, online instrueren, online informeren en online samenwerken) vindt nu plaats via skype, webconferencing, facebook, google docs. Belangrijk daarbij is dat studenten van de JCU betrokken blijven bij de studie, daarvoor moet de interactie in stand worden gehouden. 3

Enkele rapporten die aangeven dat online onderwijs het leren versterkt: http://eprints.cpkn.ca/7/1/finalreport.pdf ; http://www.te-learning.nl/blog/?p=6430 ; http://www.telearning.nl/blog/?p=6408#more-6408 ; ‘Online peer assessment vanuit didactisch perspectief’ (http://www.studiesuccesho.nl/2011/09/18/online-peer-assessment-vanuit-didactisch-perspectief/) ; http://www.studiesuccesho.nl/2012/02/24/slagingspercentage-%E2%80%98moeilijke-vakken%E2%80%99stijgt-fors-dankzij-webcolleges/ ;


7

Voorbeeld 3: door de inzet van ICT biedt de docent structuur: toegankelijkheid van de studiehandleiding, een online planning helpt studenten hun eigen studeren te plannen . HvA-practice: Het instituut voor leraren (IOL) van de ‘Anton de Kom’-universiteit in Suriname heeft een masteropleiding ‘Innoveren en implementeren’. Het Domein Onderwijs en Opvoeding (DOO) heeft een samenwerkingsrelatie met dit instituut; zij ondersteunen de masteropleiding op afstand. Docenten bieden structuur door het toegankelijkheid van de studiehandleiding en bijvoorbeeld door een online planning die studenten helpt hun eigen studeren te plannen. Eén keer per twee maanden gaan experts/docenten van DOO naar Suriname toe en verzorgen daar lessen. De andere weken wordt op afstand les gegeven: digitaal via de DLWO. Reden om het digitaal te doen is dat het traject anders te duur wordt. Inzet: DLWO

Creating Tomorrow De visie op studeren en onderwijzen is uitgewerkt in de onderwijs- en onderzoeksagenda van de HvA ‘Creating Tomorrow’ . Learning Tomorrow is onderdeel van deze agenda: Uit Creating Tomorrow: ‘Studenten leren in uitdagende leeromgevingen; op de hogeschool, in het werkveld, in de maatschappij en digitaal. Zij doen veel ervaringen op en hebben de beschikking over talloze informatiebronnen. Globalisering en ict zijn van grote invloed op de wijze waarop studenten in het leven staan. Social media zijn onderdeel van hun leven, studie en vrije tijd. Dit stelt henzelf, maar ook het onderwijs voor nieuwe vraagstukken: Hoe leer je relevante informatie vinden en waarderen? Wat zijn betrouwbare bronnen? Hoe maak je kennis van deze informatie? Hoe stel je zelf goede kennisvragen? In de komende tijd zal de betekenis van deze nieuwe ontwikkeling voor het onderwijs met experts van binnen en buiten de HvA, studenten en docenten worden onderzocht en vertaald in een onderwijspraktijk die beter aansluit bij deze tijd.’ Daarbij versterkt Learning Tomorrow een aantal andere punten uit deze agenda, bijvoorbeeld:

Robuust onderwijs Contacturen zijn fysieke contacturen student-docent4. De online omgeving (DLWO) ondersteunt en versterkt het fysieke onderwijs, maar vervangt het niet. Studenten zullen meer contact ervaren, omdat ze ook naast de hoorcolleges en werkgroepen online kunnen samenwerken met medestudenten en instructies/tips ontvangen van de docent of mede-student. Voor een docent betekent dit: goed kijken waar online leeractiviteiten de fysieke contacturen kunnen versterken (bij voorbereiding, uitvoering of nazorg) en welke gevolgen dit heeft voor het re-design van onderwijs. Zorgvuldige oriëntatie en matching organiseren In een DLWO kan een aankomend student meedraaien op de HvA ( tijd- en plaats onafhankelijk). Zo zijn er online aansluitingsmodules die belangstellende studenten kunnen doorkijken/-klikken om te bepalen of hun verwachtingen en beelden over een opleiding overeenkomen met de realiteit. Zij 4

Het gemiddeld aantal klokuren per week aan geprogrammeerde contacturen, voor ieder jaar van de opleiding. Een contactuur is een onderwijsuur waarbij een docent fysiek aanwezig is. (NVAO, basisgegevens opleidingsbeoordelingen; 11 september 2012) Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

8

krijgen een beeld van het niveau, de type leermiddelen, en het HBO-onderwijs in het algemeen door bijvoorbeeld het bekijken van webcasts en flitscolleges en het doornemen van studiestof, opdrachten en een selectie van tentamenvragen. Er kunnen schakelmodules worden ontwikkeld met formatieve toetselementen: wat moet je kunnen om aan deze studie te beginnen? Onderzoek meer integreren in onderwijs Open Access is een belangrijk onderwerp in de onderzoekswereld. Toegankelijk maken van publicaties en dus beschikbaar maken van interessante informatie. Een e-depot is noodzakelijk voor de opslag (een repository). De ontsluiting wordt georganiseerd via de DLWO. De lectoraten stellen beschikbaar. De bibliotheek maakt het mogelijk, organiseert en voert regie. Daardoor komen wetenschappelijke en onderzoeksresultaten ook beschikbaar voor het onderwijs. Voorbeeld: voor Digital Archiving produceert Learning Tomorrow flitscolleges over het doen van onderzoek. Deze colleges zijn multi-inzetbaar (programmalijn beeld en geluid).

3 Doel van het Programma Learning Tomorrow Het programma Learning Tomorrow biedt perspectief voor het verder inrichten van de (fysieke en digitale) leer- en werkomgeving van de HvA. De drie pijlers zijn cruciaal bij het vernieuwen van deze leeromgeving. Ze bieden de mogelijkheid om onderwijsdoelstellingen aan te scherpen en toe te snijden op deze tijd. Altijd staat voorop dat het het leren versterkt. Een achterliggend effect is dat daarmee een impuls wordt gegeven aan het verhogen van het studiesucces. Zodoende is het doel van het programma Learning Tomorrow: DOEL: Het versterken van het leren aan de HvA door efficiënte inzet van digitale media

Op de korte termijn betekent dat voor de HvA: (1) zorgen dat de basisvoorzieningen goed werken en dat dit zichtbaar is, (2) zorgen dat docenten ondersteund worden bij het inzetten van digitale media in het onderwijs en dat dit zichtbaar is: zij zijn de spil, (3) zorgen dat er voorbeelden van goed onderwijs met gebruik van digitale media zijn. Er zijn voldoende inspirerende Good Practices binnen de HvA.

4. Scope van het Programma Learning Tomorrow Binnen het project vallen: -

stimuleren van, adviseren bij, opschalen van reeds bestaande HvA-ICT-activiteiten bundelen en integreren van activiteiten voor ICT-innovatie met gelijksoortige onderwerpen verbinden van initiatieven op het gebied van ICT en onderwijs en deze zichtbaar maken (etalage)

Buiten het project vallen: -

grote innovatieve projecten: projecten die in eerste instantie los staan van de dagelijkse onderwijspraktijk of reeds in gang gezette projecten/initiatieven; technische initiatieven (wel samenwerken en afstemmen met die initiatieven).


9

5. Programmaplan met vier programmalijnen De vier programmalijnen en hun activiteiten en ambitie Vanuit de discussies over de vormgeving van het huidige en het toekomstig onderwijs met de drie ijkpunten (personaliseren, samenwerken en informaliseren) als uitgangspunt) komen de contouren voor ontwikkeling naar voren. De werkgroep Learning Tomorrow heeft deze contouren beschreven in vier programmalijnen. In dit hoofdstuk staan de hoofdlijnen beschreven. Deze worden uitgewerkt in plannen van aanpak. Programmalijn 1. Re-design onderwijs Digitale media zijn en worden een integraal ondersteunend middel voor het onderwijs. Dit vraagt om een nieuwe kunde en kennis: digitale didactiek5. Kern daarvan is dat docenten weten welke didactische mogelijkheden nieuwe media bieden, hoe, waarom en wanneer deze mogelijkheden kunnen worden ingezet En wat dat van henzelf en van de organisatie en inrichting van het onderwijs vraagt. Docent-ontwikkeling van het didactisch repertoire en de inzet van media in het onderwijs is daarvoor essentieel. Docenten en medewerkers in de HvA kunnen veel van en met elkaar leren. Daarnaast biedt de HvA-Academie een breed programma. Activiteiten op korte termijn (2013) Organiseren van bezoekteams bij opleidingen (opleidingsmanagers)(en verslaglegging daarvan) Redesign van onderwijs via uitgevoerde blended-learning-activiteiten (projecten/labs) Stimuleren van het projectmatig redesignen van onderwijs door middel van kleinschalige projecten: grassrootstender Beschikbaar stellen van informatie (Just-in-timeleren) (body-of-knowledge) Netwerken initiëren in domeinen Netwerk innovatoren: Learning tomorrow-groep (HvA-breed) i.s.m. expertisenetwerk ICT&O HvA Professionalisering voor medewerkers: Specifieke onderwerpen (e-textboek) Professionalisering voor ondersteuners: digitale didactiek, beeld en geluid

5

Belang van digitale didactiek

Voor een effectieve inzet van ICT en sociale media is digitale didactiek onontbeerlijk. De inzet van ICT en nieuwe media betekenen in ieder geval voor de docent: denken en werken vanuit nieuwe rollen (zie paragraaf 4.1) en onderwijsontwerpen: ICT en nieuwe media scheppen die mogelijkheden; nadenken over het re-design van het eigen vak en de plaats van nieuwe media binnen het curriculum; denken, werken en inrichten van onderwijs vanuit netwerken en niet alleen vanuit het team of de opleiding; denken en werken vanuit vraaggericht onderwijs waarbij de student mede-ontwerper is van het onderwijs; denken en werken vanuit continue verandering; ontsluiten en delen van onderwijsmaterialen en hergebruik van andermans materialen en daarmee (her)inrichten van het eigen onderwijs. Dit vraagt van docenten: flexibiliteit, loslaten van ‘oude beelden en principes’, werken in verandering, werken vanuit ontwikkeling en talent en werken met wisselende communities.


10

Ambitie voor de langere termijn Realiseren en versterken van nieuwe en bestaande professionaliserings-netwerken; Een programma van de HvA-academie voor re-design onderwijs met ICT; Lokale ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van experimenteerruimte, labs. Zie verder: Uitwerking programmalijn in plan van aanpak : uitwerking 1 Programmalijn 2. Ontsluiten van onderwijsleermaterialen Studenten maken gebruik van digitaal onderwijsmateriaal ; toegankelijk en open onderwijs . Docenten gebruiken dit materiaal in hun onderwijs en creëren zelf. Het gaat om delen van content (met collega’s en met externen) en stimuleren van hergebruik van content in nieuwe onderwijssituaties. Het gaat ook om het inzichtelijk maken van onderwijs, het gebruikte materiaal en de interactie met collega’s en studenten. Delen, hergebruik en het interactief samenstellen van lesmateriaal kan diverse vormen krijgen, van Open Courses en e-Textbooks, tot digitale readers, wiki’s en websites. Waar het om gaat, is dat informatie op waarde wordt geschat, gedeeld wordt en op interactieve wijze kan worden aangevuld en hergebruikt. Activiteiten korte termijn (2013) Inventarisatie van aanwezige middelen, specifieke behoeften, good practices, lopende projecten en expertise: rapport (omgevingsanalyse) Pilots online cursus Informatievaardigheid, grassrootstender, I-tunes, “Reader van de Toekomst” Kennisdeel-activiteiten en –producten Professionaliseringstrainingen voor docenten (i.s.m. programmalijn 1) Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid digitale informatie/lesmateriaal Ambitie voor de langere termijn Docenten hebben gemakkelijk toegang tot diverse vormen van informatie, en kunnen zij zelf informatie creëren, delen, bewaren. De Hva is aangesloten bij de ontwikkelingen (binnen Nederland) rondom Open Educational resources (zoals Wikiwijs/SURF); De HvA heeft activiteiten rondom het ontsluiten van onderwijsmaterialen gestart en gerelateerd aan effectief en vernieuwend onderwijs ontwikkelen. Zie verder: Uitwerking programmalijn in plan van aanpak : uitwerking 2 Programmalijn 3. Feedback en Toetsen In wezen gaat toetsen over het inzicht geven in het leerproces Het ontvangen en geven van feedback is een belangrijk onderdeel in het leerproces. Toetsen kunnen stimulerende feedback geven over de vordering van een student in het leerproces. De docent wil graag gerichte terugkoppeling geven en stimuleren dat de student voldoende voortgang maakt. Voor de student is het van belang om inzicht te hebben in z’n eigen leerproces om gerichter te kunnen studeren. Online feedback (waaronder Learning Analytics) geeft de mogelijkheid om feedback effectiever in te


11

zetten. Zo kun je de online activiteiten in de DLWO van studenten volgen en gericht reageren. Directe feedback kan afkomstig zijn van een docent , maar ook van een mede-student (peer-review). Tenslotte is er de mogelijkheid om tijd en/of plaatsonafhankelijk te toetsen. Dit heeft voordelen voor zowel het leerproces van studenten (personaliseren) als de efficiency van de toetsafname. Activiteiten korte termijn (2013) Experimenten met feedbacktools, waarbij gebruik en effecten worden onderzocht. Beleidsdocument over digitaal toetsen Verkenningsrapport over de samenwerking tussen UvA-HvA-VU op het gebied van infrastructuur en risico’s (en deze verbinden met landelijke ontwikkelingen) Geüpdatete score website Afgerond experiment met online feedback en Learning Analytics Ambitie voor de langere termijn De HvA zet digitaal toetsen in, in haar onderwijs. Er is helderheid, vormgegeven in een beleidsvoorstel, over hoe online feedback (waaronder online feedback en Learning Analytics) als tool ingezet kan worden om studiegedrag van studenten te analyseren en directe feedback te geven. Zie verder: Uitwerking programmalijn in plan van aanpak: uitwerking 3 Programmalijn 4.Beeld en Geluid Steeds duidelijker is dat beeld en geluid zeer effectieve leermiddelen zijn. Het gaat daarbij niet alleen om het zoeken, selecteren en aanbieden van beeld en geluidsmateriaal voor gebruik tijdens college of toetsing. Het gaat ook over het ontwerpen en produceren van bijvoorbeeld filtscolleges of het vastleggen van colleges voor hergebruik. Daarnaast gaat het over live streams en video-conferencing waarmee plaatsonafhankelijke onderwijsactiviteiten worden vormgegeven en ondersteund of waarmee de praktijk binnen de opleiding kan worden gehaald. Maar ook video als verslaglegging of bewijsvoering van verworven competenties is een van de toepassingen. De middelen zijn de laatste jaren laagdrempelig en robuuster geworden, maar daarmee is het gebruik en de inbedding in curriculum en leeractiviteiten nog niet perse eenvoudiger geworden. Inzet van Beeld en geluid kan een zeer bruikbaar instrument zijn om het leren te versterken. Echter de nieuwe en veranderende technieken op het gebied van Beeld en Geluid vereisen goede ondersteuning, beschikbaarheid van middelen en professionalisering van zowel organisatie, docenten als studenten in gebruik en toepassing van deze media. Activiteiten korte termijn (2013) Inventarisatie van aanwezige middelen, good practices en expertise: rapport (interne omgevingsanalyse) Bundeling van en uitwisseling van expertise op HvA-niveau: expertgroep en grassrootstender Een verbeterde dienstverlening naar docenten en studenten toe die beeld en geluid in hun onderwijs willen gebruiken [ondersteuning]. Professionalisering van docenten in het didactisch gebruik van beeld en geluid in hun onderwijsuitvoering en onderwijs(her)ontwerp alsmede professionalisering in het gebruik van beschikbare middelen. [ training en labs].


12

Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid en ontsluiting van audiovisuele middelen tbv van docenten en studenten die gebruik maken van beeld/geluid. [ middelen] Duidelijk plan/infrastructuur voor opslag en ontsluiting verschillende vormen van beeld en geluid.

Ambitie voor de langere termijn: Het gebruik van Beeld en Geluid binnen het HvA-onderwijs kwalitatief op een hoger plan brengen, zowel qua aanbod – het beschikbaar stellen van functionele en technische mogelijkheden voor het onderwijs – als aan de gebruikerskant het bevorderen van gemak, gewin, en genot. Zie verder: Uitwerking programmalijn in plan van aanpak: uitwerking 4

De DLWO als verbindende factor: zorgen voor een goede realisatie van de DLWO Al deze activiteiten met de bijbehorende resultaten kunnen niet zonder een online leeromgeving (de HvA-DLWO). Binnen deze online leeromgeving wordt het leren van studenten ondersteund en versterkt. De online leeromgeving verbindt de redesign-initiatieven, het maakt de leeractiviteiten van studenten zichtbaar, het maakt interactie mogelijk. Webcolleges en (andere) digitale leermaterialen kunnen erin worden geplaatst. Zie good practices in bijlage 1. Het CvB heeft vastgesteld dat de HvA (alle domeinen) met de HvA-DLWO gaat werken. Daarvoor is nodig een helder beschreven en gedragen implementatieplan. Hierin is in ieder geval uitgewerkt issues rondom de infrastructuur en de organisatie (het inrichten van het proces van implementatie voor de DLWO). Welke rollen en taken zijn er te benoemen om de implementatie van de DLWO goed te begeleiden? Wie is verantwoordelijk voor het aanpakken van technische vraagstukken (de DLWO moet het altijd doen)? Wie is verantwoordelijk voor de vertaling van vragen uit het onderwijs naar de DLWO (bij wie kan een medewerker terecht voor toepassingvragen)?


13

6 Randvoorwaarden voor het Programma Learning Tomorrow Vier randvoorwaarden voor het uitwerken en uitvoeren van de vier programmalijnen zijn: 1. Opschaling van lessons learned en bestaande praktijken; 2. Ruimte bieden voor innovatie waar dat nodig is; 3. Robuuste techniek en comfortabel functionerende techniek: techniek moet op onderdelen qua versiebeheer up to date zijn;

Binnen de HvA zijn al heel veel onderwijs-initiatieven met gebruik van digitale media. We zetten dus al digitale media in, maar er is vanuit het onderwijs vraag naar het kunnen verantwoorden en verbeteren van deze onderwijspraktijken. De nadruk bij implementatie van het programma Learning Tomorrow zal de komende jaren dan ook liggen op opschaling en versterking van bestaande en bewezen praktijk (lessons learned). Daarnaast moet er ruimte zijn voor innovatie: nieuwe initiatieven om met inzet van digitale media ervaringen op te doen. Deze nieuwe initiatieven staan altijd in verbinding met de visie en de programmalijnen. De laatste randvoorwaarde is dat ICT werkt. De infrastructuur en systemen functioneren en zijn modern. Gebruikers ervaren geen hobbels wanneer zij ICT willen inzetten. Diensten zijn goed georganiseerd en gestructureerd. Ze zijn afgestemd op de gebruiker.


14

7 Organisatie rondom het Programma Learning Tomorrow

Programmamanagers: Maarten van der Burg (DMCI) en Ria Jacobi (O2) Programma coördinatoren: Programmalijn: Re-design Programmalijn: Ontsluiten van Onderwijsleermateriaal Programmalijn: Feedback en Toetsen Programmalijn: Beeld en Geluid

Peter Dekker&Emil Diephuis Harrie van der Meer&Rose Leighton Ria Jacobi&Veronica Bruijns Paul Nagtegaal&Wilma Kannegieter

8 Tijd en Financiën In onderstaand schema staat een overzicht van de inzet van tijd en de daarbij behorende kosten. Uitgangspunt bij het financieren van het programma Learning Tomorrow is dat zo veel mogelijk personeel vanuit eigen taken pakket de activiteiten uitvoert. Dit betekent een verschuiving van taken. Daar waar budget nodig is voor extra menskracht of voor het financieren van seminarssoftware-tenders is dit aangegeven.


15

1

Programmalijn

Deelprogramma

uren budget

Regie Programma

Regie en Coördinatie (2 personen)

1600

Programmalijn

Deelprogramma

uren

Re-design

Organisatie & Coördinatie

overall en specifiek

70

Redesign van onderwijs via uitgevoerde blended learning activiteiten (projecten)

210

100 15000

Beschikbaar stellen van informatie (Justin-timeleren) (body-of-knowledge)

242

Netwerken initiëren in domeinen

100

Netwerk innovatoren: Learning tomorrow-groep (breed) i.c.m. expertisenetwerk ICT&O HvA

44

Professionalisering voor medewerkers: Specifieke onderwerpen (e-textboek)

53

Professionalisering voor ondersteuners: digitale didactiek, beeld en geluid

25

Totaal

2

844

Programmalijn

Deelprogramma

Ontsluiten van onderwijsmateriaal


15000

uren overall en specifiek

160

A. Inventarisatie van aanwezige middelen

120

B. Pilots

700

C. Kennisdeel-activiteiten en -producten

264

D. Professionaliseringstrainingen voor docenten (i.s.m. programmalijn 1)

30

E. Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid digitale informatie/lesmateriaal

80

Totaal

3

0

Redesign van onderwijs via bezoekteams: resultaat blog?

Stimuleren van het projectmatig redesignen van onderwijs: grassrootstender

out of pocket

1000

1354

Programmalijn

Deelprogramma

Feedback en Toetsen


1000 out of uren pocket overall en specifiek

80

Beleidsdocument rondom digitaal toetsen schrijven en seminar

90

Verkenningsrapport rondom de samenwerking tussen UvA-HvA-VU op het schrijven en overleg gebied van infrastructuur en risico’s

90


1500

16

Scoresite Experiment Learning Analytics

60 voorbereiden, uitvoer en rapportage

120

Totaal

4

440

Programmalijn

Deelprogramma

Beeld en Geluid



80

Interne/(&)externe omgevingsanalyse op het gebied van beeld & Geluid voor onderwijs.

Interviews, analyse, verwerking

80

1500

uren

Beschikbaar stellen van AV-middelen /licenties etc. voor locale initiatieven (ook ivm grassroots projecten)

15000

Begeleiden grassrootsprojecten Beeld en Geluid

60

Bundelen en zichtbaar maken van expertise rond beeld en geluid (zie ook interne omgevingsanalyse)

Lijst opstellen van experts

Een Multi-disciplinaire HvA-expertgroep rond Beeld & Geluid

5 personen x 2.5 uur x 4x p jaar & klankbordfunctie

100

kennisbank vullen/ digitaal expertsysteem opzetten, handleidingen/checklists, doorverwijslijst) kennisbank vullen/ digitaal expertsysteem opzetten, handleidingen/checklists, doorverwijslijst)

200

Opzetten en uitvoeren

100

24

Ondersteuningsactiviteiten waarin Beeld & Geluid een rol in speelt Professionaliseringsactiviteiten voor docenten en medewerkers B&G Totaal Totaal geheel

644

15000

4882

32500

9 Relaties Programmalijnen Re-design

HvA(interne)-relatie HvA-Academie (Sharon van Emden)

Externe relatie WAAG

Ontsluiten van Onderwijsleermaterialen

HVA-kennisbank

SIG OER

Auteursrechtenloket project (Paul Nagtegaal) Repository project (Paul Nagtegaal) HBO-Kennisbank

Wikiwijs


Open Access Educatieve uitgeverijen 17

(Hilde van Wijngaarden) Archivering (Geert Jan van Bussel) Océ Kenniscentrum Create-IT Feedback en Toetsen

Beeld en Geluid

DEM digitaal toetsen (Rob vd Heuvel)(Bert den Boske) DOO digitaal toetsen (Michael Nieweg) DBSV digitaal Toetsen (Rob vd Heuvel/Erica Beerman) Score: HvaAcademie (Peter Dekker) Verkenningsrapportage: ITS (Nils Siemens), FS, SI (Alexander Levinson) HvA academie (Peter Dekker) Bibliotheken (Hilde van Wijngaarden) SI (Edward Zijlstra) ITS FS (Webcollegeteam, Dick Toornstra) Afd. Communicatie (Manoek Los)


Wikiwijs (Robert Schuwer)

SURF tender Toetsen en Toetsgestuurd Leren SIG Toetsen UvA (Frank Benneker) VU (Silvester Draaijer) Summit Megra (IVLOS)

Leverancier Mediaste, uitgevers, mediaproducenten Leveranciers software (skype, adobe, vimeo etc) Leveranciers software (skype, adobe, vimeo etc) Leverancier mediasite

18

Uitwerking van de Programmalijnen


19

Uitwerking Programmalijn 1: Redesign

1. Algemene context Digitale media is en wordt steeds meer een integraal ondersteunend middel voor het onderwijs. Dit vraagt om een nieuwe kunde en kennis: digitale didactiek. Kern daarvan is dat docenten weten hoe, waarom en wanneer ze ICT inzetten bij het faciliteren van het leren. Docent-professionalisering in de inzet van ICT in het onderwijs is daarvoor essentieel. De HvAAcademie is een belangrijke partij daarin.

2. Inleiding Deze programmalijn gaat over Redesign. Deze term verwijst naar het maken van een her-ontwerp van het huidige onderwijs. Uit onderzoek en ervaring weten we dat de inzet van ICT tot een verandering van het gehele lesontwerp leidt. Via de activiteiten in deze programmalijn willen we docenten en hun opleidingen stimuleren en ondersteunen bij het maken van een dergelijk herontwerp van hun onderwijs.

3. Doelstelling Doel: Docenten kunnen hun onderwijs zo (her-)ontwerpen dat ICT wordt ingezet bij het faciliteren van het leren van de studenten. Subdoelen 1. 2. 3. 4.

Stimulering van het projectmatig redesignen van onderwijs (werkplekleren) Beschikbaar stellen van informatie (just-in-time leren) Stimuleren van kennisdeelactiviteiten (netwerkleren) Professionalisering van betrokken medewerkers (cursorisch leren)

4. Doelgroepen We onderscheiden vier doelgroepen 1. Leidinggevenden. Bedoeld zijn HvA medewerkers die leiding geven aan onderwijsteams, c.q. onderwijsteams coördineren. Zij hebben de sleutel in handen om ontwikkelingen/projecten te initiëren die direct of indirect leiden tot het herontwerpen van onderwijs. 2. Docenten. Dit zijn HvA medewerkers die onderwijs geven en vaak ook onderwijs ontwerpen. Er zijn ca. 1700 docenten op de HvA. Een groot deel van onze docenten is docent geworden vanuit een vakdiscipline en heeft tijdens het werk, al dan niet via een special leertraject, didactische kennis en vaardigheden opgedaan. Slechts een minderheid van het docentenkorps gebruikt uit eigen beweging ICT in hun onderwijs.


20

3. Ondersteuners. Dit zijn de HvA medewerkers die voor docenten beschikbaar zijn om hen te helpen bij het vormgeven van hun onderwijs (primaire proces). Dit gaat bv om ICTondersteuners (vgl. key-users webcollege) en functioneel beheerders van allerlei onderwijs gerelateerde applicaties, etc. De groep is qua interesse en voorkennis zeer divers. Het gaat om ca. 50-100 medewerkers op de HvA 4. Innovatoren. Dit zijn HvA medewerkers die vanuit professionele interesse of vanuit een specifieke functie of rol in de HvA beroepsmatig geïnteresseerd zijn in het kennisgebied ICT in het onderwijs. Sinds 2009 hebben veel van deze medewerkers zich georganiseerd in het expertisenetwerk ICT&O HvA. De informatie in dit netwerk gaat rond onder ca. 80 HvAmedewerkers. En sinds 2011 bestaat de groep rond de werkgroep Learning Tomorrow waardoor de groep Innovatoren nog groter is geworden doordat dit werk meer zichtbaar werd. 5. Resultaat In schema een overzicht van de soorten resultaten in relatie tot de onderscheiden doelgroepen en de subdoelen. De hoofdletters (A, B, etc.) verwijzen naar de te realiseren resultaten.

Subdoelen \ 1.Stimuleren van het projectmatig redesignen van onderwijs (werkplek leren)

2.Beschikbaar stellen van informatie (Just-in-timeleren)

Leidinggevenden A. Bezoekteams die doelgroep informeert over de noodzaak om onderwijs met ICT te verblenden B. Ondersteuning projecten (gebruikers van de informatiebronnen)

3.Stimuleren van kennisdeelactiviteiten (netwerkleren)

Docenten C. Grassrootstender (*)(domein- of opleidingsbreed)

Ondersteuners Participeren/onderste unen in de hiernaast genoemde activiteiten

Innovatoren Participeren/onderste unen in de hiernaast genoemde activiteiten

(gebruikers van de informatiebronnen)

(gebruikers van de informatiebronnen)

Spelen een rol in de ontwikkeling van de informatiebronnen

E. Netwerken initiëren & ondersteunen op domeinen G. Workshop/trainingsa anbod voor docenten

4.Professionalisering van betrokken medewerkers (cursorisch leren)

F. LT-groep (breed) i.c.m. expertisenetwerk ICT&O HvA

H. Workshop/trainingsa anbod voor ondersteuners (*) De Grassrootstender zal een programmabreed opgezette tender zijn waarbij kleine projectjes vanuit de LT-thema’s aan aangemeld en uitgevoerd kunnen worden.

6. Opzet

A.

Hoofdactiviteit

Bezoekteams

Het bezoekteam maakt afspraken met leidinggevenden. Ze gaan via presentatie & discussie leidinggevenden stimuleren om hun onderwijs te verblenden.

Deelactiviteiten & inzet 1. 2. 3.

4.


Team formeren (4 u.) Scenario gesprek opstellen (argumenten, voorbeelden, etc. - 6 u.) Afspraken maken met betrokkenen (6 u. per gesprek, 5 gesprekken voorzien = 30 u.) Bezoeken afleggen en vastleggen(6 u. per gesprek, 5 gesprekken voorzien = 30 u.

21

B. Ondersteuning projecten

Leidinggevenden die – een deel van – hun onderwijs projectmatig willen verblenden, worden daarbij ondersteund. De ondersteuning is erop gericht op de betrokken medewerkers op een effectieve en efficiënte manier te laten samenwerken. Dit kan gaan om: ondersteuning projectmanagement, maatwerkprofessionaliseringsactiviteiten, advisering docententeams.

1.

2.

3. 4.

C. Grassrootstender D. Informatiebronnen E. Netwerken op domeinen

Domeinondersteuners gaan een Grassroot tender uitvoeren binnen het domein. De opzet van de tender (de call), de uitrol ervan wordt ondersteund vanuit de programmalijn. De domein/opleidingsondersteuners en domein innovatoren zelf hebben contact met de betrokken docenten. Vanuit de programmalijn wordt de call ondersteund en worden middelen ter beschikking gesteld om de docenten te ‘belonen’. Let op: het bovenliggende doel van deze activiteit is de ontwikkeling van een domein-/opleidingsloket voor didactische ondersteuning Inrichten van informatiebronnen (body-of-knowledge) over relevante onderwerpen (binnen het platform van de HvA Academie). Dit gaat om: beeld en geluid (flitscolleges, videoconference), digitale toetsing, redesign, eBooks. Er is een vast stramien: wat is het, hoe werkt het, redenen om er gebruik van te maken, tips-tools-voorbeelden. De body-of knowledge is te raadplegen door alle medewerkers van de HvA. De beschreven content staat onder ‘centraal’ beheer, en wordt van daaruit in domein-DLWO’s ingelezen. Deze body of knowledge is ook de leerstofcontent voor de workshops (zie resultaat G en H).

1.

De LT-roadshow op de domeinen moet leiden tot de oprichting van een domeinbreed netwerk van geïnteresseerde docenten en ondersteuners. Om de start van het netwerk te initiëren zal er een aanbod komen van te organiseren minilabs.

1. 2.

2. 3. 4.

5. 1.

2. 3. 4. 5.

3.

4.

F. netwerk innovatoren

Het netwerk van LT en het bestaande expertisenetwerk ICT&O gaan samen verder. Gestimuleerd zal worden dat ook de ondersteuners deel gaan nemen aan dit netwerk. Het netwerk zal worden opgedeeld in themagroepen die een deel van de ontwikkeling van de body-of-knowledge gaan begeleiden

1. 2. 3. 4.

G. Workshops voor do

Workshop/trainingsaanbod: (redesign, ICT-tools, eDingen, DLWOgevorderd, webconference, ebooks, leerpaden (voor coursewareachtig materiaal)

1.

2.

H.

Workshops voor ondersteuners (didactiek, beeld en geluid)

Worksho ps voor onderste uners centen Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

3. 4. 1. 2. 3. 4.

Projectopzet maken (resultaten, activiteiten, planning – 6 u. per act. 5 activiteiten voorzien = 30 u.) Opzet accorderen met betrokkenen en leidinggevende (3 u., 5 gesprekken voorzien = 15 u.) Uitvoering ondersteunen (24 uur per activiteit, 5 activiteiten voorzien = 125 u. Evaluatie en afsluiting (8 u. per activititeit, 5 act. Voorzien = 40 u.) Call voorbereiden (looptijd, beloning, selectiecommissie samenstellen – 16 u.) PR & informatiebijeenkomst (8 u.) Beoordeling door selectiecommissie (8 u.) Ondersteuning van de uitvoering van de diverse gehonoreerde grassrootstenders (16 uur per GR, 3 GR’s voorzien = 48 uur) Evaluatie en afsluiting (16 u. tot.) Formeren van BOK-team per onderwerp (uit mdw redesing en elke andere programmalijn – 8 u. per team, 4 teams voorzien = 32 u.) Doordenken van techniek van ‘inlezen’ door domein-DLWO’s (12-24 u.) Ontwerp van BOK (8 u. per ontwerp, 4 ontwerpen voorzien = 32 u.) Realisatie BOK (32 u. per BOK, 4 BOKS’s voorzien = 130 u) Evaluatie BOK (8 u. per BOK, 4 BOKS voorzien = 32 u.) Identificeren van domeintrekkers (4 u.) Gesprek voeren met domeintrekkers: ondersteuningsaanbod doen (4 u. per gesprek, 7 gesprekken voorzien = 28 u.) Draaiboeken mini-labs opstellen (4 u per draaiboek, 3 draaiboeken voorzien = 12 u.) Ondersteuning uitvoering (facilitator) en uitvoering minilabs (8 u. per uitvoering, 7 uitvoeringen voorzien = 56 u.) themagroep-opdeling doordenken (resultaten, activiteiten, planning – 4 u.) Voorstel doen aan netwerkleiding, 4 u. Presentatie op netwerk: initiatie themagroepen, 4 u. Ondersteuning van uitvoering, 8 uur per thema, 4 thema’s voorzien = 32 u. Ontwerp workshop (draaiboek, materialen, 8 u. per workshop, 3 nieuwe workshops = 24 u.) Werkruimten inrichten voor de workshops, 3 u. per workshop, 7 workshops = 21 u. PR, 8 u. (uitvoering HvA Academie) Ontwerp workshop (draaiboek, materialen – 8 u., 2 voorzien = 16 u. Werkruimten inrichten voor de workshops – 3 u., 2 voorzien = 6 u. PR, 3 u. (uitvoering HvA Academie)

22

7. Organisatie Het redesignteam initieert, ondersteunt & stimuleert en monitort de overall voortgang van de activiteiten. Dit redesignteam (RT) bestaat uit Emil Diephuis en Peter J. Dekker. Het redesignteam rapporteert daarover per maand via stoplichtformulier per resultaat aan LT-programmananagement. Per resultaat is er een wisselend team van medewerkers betrokken bij de geformuleerde activiteiten.

8. Budget Resultaat

Totale pers. Inzet

A. B. C.

70 uur 210 uur 96 uur

D. E. F. G. H. Progr.lijn coördinatie Totalen

250 uur 100 uur 44 uur 53 uur 25 uur 160 uur

Waarvan inzet RT

Waarvan inzet anders

Out-of-pocket

€ 500 per deelnemer x 30 = € 15.000,-

1008 uur

€15000

9. Planning okt

nov

Dec

jan

Feb

mrt

April

Mei

Juni

Juli

Aug

Sept

okt

nov

dec

A. B. C. D. E. F. G. H.

10. Communicatie


23

Uitwerking Programmalijn 2: Ontsluiten van onderwijsleermaterialen 1.Inleiding en context Ter ondersteuning van vakken of projecten krijgen studenten allerlei onderwijsleermaterialen aangeboden, voor een groot deel door docenten digitaal beschikbaar gesteld op de DLWO. Studenten gebruiken ze om een les voor te bereiden of juist het geleerde nog eens na te lezen. Het gaat om allerlei vormen van content die de student ondersteunen bij het leerproces. Denk bijvoorbeeld aan powerpointpresentaties, artikelen, readers, projecthandboeken, video’s, links, content uit sociale media maar ook volledige online cursussen. In deze programmalijn hanteren we ‘onderwijsleermaterialen’ in de breedste zin van het woord. Op dit moment worden onderwijsleermaterialen vaak nog als losse componenten aangeboden. Ook zijn er nog vrij weinig volwaardige online cursussen beschikbaar, waarbij sprake is van integratie van al die componenten volgens didactisch concept. . Docenten zijn degenen die onderwijsmaterialen beschikbaar stellen. Het is van belang om te beschikken over kwalitatief goede en binnen hun context toepasbare informatie, zowel bij het verzamelen van bestaand materiaal als bij het creëren van eigen materiaal. Het verkrijgen van geschikt materiaal valt niet altijd mee en kan vrij veel tijd kosten. Bestaand lesmateriaal wordt nog mondjesmaat gedeeld en is niet altijd goed ontsloten. Om het leren te versterken kunnen flinke stappen worden gezet in het verzamelen, creëren, delen en bewaren van onderwijsmaterialen. De programmalijn “Ontsluiten van Onderwijsmiddelen” wil docenten in staat stellen om met behulp van nieuwe media zo efficiënt en effectief mogelijk: 1. Bestaand materiaal te verzamelen, bewaren en te delen Bij het verzamelen en creëren van content heeft de docent behoefte aan bijvoorbeeld videomateriaal en (artikelen/hoofdstukken uit) (e-)journals en (e-)boeken, maar ook informele en interactieve informatie: nieuwsbrieven, conversaties, websites, blogs, tweets, etc. Een docent wil deze informatie makkelijk kunnen vinden, bewaren en hergebruiken, maar ook delen en door anderen laten aanvullen. Betere beschikbaarheid, ontsluiting en mogelijkheden tot delen van digitale informatie moeten de docent hierbij ondersteunen. Een positief gevolg kan zijn dat de kwaliteit van het aangeboden materiaal verbetert, ook kan het leiden tot meer samenwerking en informalisatie van het leren. 2. Eigen materiaal te creëren, bewaren en te delen De kwaliteit en gebruiksgemak van het eigen lesmateriaal kan worden verbeterd door docenten te faciliteren in het gebruik van multimediale readers/e-textbooks die interactief kunnen worden samengesteld uit verzamelde en zelf geproduceerde onderdelen, en waarbij losse componenten beter zijn geïntegreerd. Wanneer ook studenten hieraan bijdragen leidt dit tot meer samenwerking in het leren. Learning Tomorrow wil docenten ondersteunen bij het creëren van (digitale) cursusplatforms, bijvoorbeeld MOOCs of cursussen in iTunes U. Deze kunnen bijdragen aan Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

24

het informaliseren van het leren, een online cursus kan immers tijd- en plaatsonafhankelijk worden gevolgd. Ook het openstellen en delen van onderwijsmateriaal zal bijdragen aan verdere personalisatie en informalisatie van het leren. De kwaliteit van onderwijsmateriaal kan hiermee een positieve impuls krijgen. Belangrijkste uitgangspunt voor deze programmalijn is dat informatie op waarde wordt geschat, gedeeld wordt en op interactieve wijze kan worden aangevuld en hergebruikt. De rol van de docent als curator zal in belang toenemen. Bedoeld wordt dat hij of zij uit het gigantische depot van onderwijsmaterialen als het ware een ‘tentoonstelling’ samenstelt die klopt bij de onderwijscontext.

Zoals gezegd kan ook het openstellen van onderwijsmateriaal een impuls geven aan onderwijsverbetering. Learning Tomorrow streeft naar deelname aan nationale en internationale initiatieven op het gebied van open leermiddelen en zoekt aansluiting bij de initiatieven van o.a. Wikiwijs en SURF.

3.Doelstelling Docenten in staat stellen hun lesmateriaal digitaal te verzamelen, creëren, delen en bewaren en zo onderwijs te geven met efficiënt gebruik van digitale media. Het gaat zowel om het verzamelen van bestaand materiaal als het creëren van nieuw materiaal. Subdoelen: 1. Ondersteunen bij het samenstellen, delen en hergebruiken van eigen onderwijsmaterialen en online courses. o Verhoging kwaliteit van het eigen lesmateriaal o Verbetering van ontsluiting van digitale informatie en lesmateriaal o Faciliteren van interactief gebruik van informatie 2. Beschikbaar stellen van informatie (Body of Knowledge/Special Interest Group) 3. Stimuleren van kennisdeelactiviteiten (Community of Practice) 4. Professionalisering van betrokken medewerkers (i.s.m. programmalijn 1) 4.Doelgroepen We onderscheiden een aantal doelgroepen: Primair: 1. Docenten. Dit zijn HvA medewerkers die onderwijs geven en vaak ook onderwijs ontwerpen. Er zijn ca. 1700 docenten op de HvA. Zij hebben te maken met ontwikkelingen als digitalisering van informatie, ’information overload’, nieuwe media die al dan niet worden ingezet bij ontwikkeling van digitaal (ondersteund) onderwijs. De docent wordt hierbij vaak nog onvoldoende ondersteund en gefaciliteerd. Het delen en openstellen van onderwijsmateriaal gebeurt nog mondjesmaat. Hoewel de docent onze primaire doelgroep is, is de achterliggende doelgroep uiteraard de student Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

25

Secundair: 2. Leidinggevenden. Bedoeld zijn HvA medewerkers die leiding geven aan onderwijsteams, c.q. onderwijsteams coördineren. Zij hebben de sleutel in handen om ontwikkelingen/projecten te initiëren die direct of indirect leiden tot het herontwerpen van onderwijs. 3. Innovatoren: Dit zijn HvA medewerkers die vanuit professionele interesse of vanuit een specifieke functie of rol in de HvA beroepsmatig geïnteresseerd zijn in het kennisgebied ICT in het onderwijs. Sinds 2009 hebben veel van deze medewerkers zich georganiseerd in het expertisenetwerk ICT&O HvA. De informatie in dit netwerk gaat rond onder ca. 80 HvAmedewerkers. En sinds 2011 bestaat de groep rond de werkgroep Learning Tomorrow waardoor de groep Innovatoren nog groter is geworden doordat dit werk meer zichtbaar werd. 5.Resultaat Resultaten korte termijn (2013) A. Inventarisatie van aanwezige middelen, specifieke behoeften, good practices, lopende projecten en expertise: rapport (omgevingsanalyse) B. Pilots : B1 online cursus Informatievaardigheid voor propedeusestudenten B2 online cursus: grassrootstender (bundeling met PGL1 en PGL4) B3 I-tunes University cursus B4 Prototype HvA docenten i-page B5 Tussenrapportage en/of -product “Reader van de Toekomst” C. Kennisdeel-activiteiten en -producten C1 Voorlichtingsactiviteiten diverse doelgroepen C2 Netwerken rondom onderwerpen/pilots C3 Papers rondom deelonderwerpen D. Professionaliseringstrainingen voor docenten (i.s.m. programmalijn 1) E. Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid digitale informatie/lesmateriaal

Toelichting Pilots en Prototypes B1. Online cursus Informatievaardigheid voor propedeusestudenten Deze online cursus is gericht op propedeusestudenten en gaat over informatievaardigheid. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een al bestaand naslagwerk STIP, deze zal worden geüpgrade naar een volwaardige interactieve, multimediale cursus in Sharepoint. Het hoofddoel van deze pilot is om te laten zien op welke manier Sharepoint kan worden gebruikt bij het construeren van een volwaardige online training. Een prototype en multi-inzetbaar sjabloon is het resultaat. B2. Online cursus : grassroottender Voor de tweede online cursus zal een grassrootstender worden uitgeschreven. Ook hier gaat het om het construeren van een interactieve, multimediale online cursus waarvan het format geschikt is om opnieuw in te zetten bij een andere cursus. De grassrootstender maakt deel uit van een gezamenlijke tender van PGL 1 (Redesign), PGL 2 (Onderwijsleermiddelen) en PGL 4 (Beeld en geluid). Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

26

B3. iTunes University Apple's iTunes University begint zich te ontwikkelen tot een toonaangevende collectie van open courses waarin zelfs de duurste universiteiten gratis toegang bieden tot een klein deel van hun curriculum. De Hogeschool van Amsterdam kent een internationale oriëntatie en jaarlijks zoeken vele uitwisselingsstudenten een instelling waar ze (een deel van) hun opleiding kunnen genieten. In deze pilot zal een cursus worden ontwikkeld om in iTunesU beschikbaar te worden gesteld. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een bestaande relatief eenvoudige cursus. Ook zal een Learning Tomorrow App worden gemaakt, deze zal buiten deze programmalijn worden ontwikkeld. Een bijdrage aan iTunesU kan het internationaal aanzien, en de groei van het aantal uitwisselingsstudenten versterken. B4. HvA docenten i-page In de DLWO zal een startscherm ontwikkeld worden waarop diverse vormen van informatie ‘binnenkomen’ en door de docent zelf verzameld, bewaard en gedeeld kunnen worden. In april zal met de onderwijsconferentie een dummy worden gepresenteerd. B5. Tussenrapportage en/of –product ‘Reader van de Toekomst’ Dit jaar zal een start worden gemaakt met het ontwikkelen van de ‘Reader van de toekomst’: een applicatie waarin docenten multimediaal en interactief een reader/eTextbook kunnen samenstellen uit verzamelde en zelf geproduceerde onderdelen (Learning Objects), en waarbij losse componenten beter zijn geïntegreerd. In eerste instantie zal worden gekeken naar bestaande mogelijkheden, bij voorkeur wordt samenwerking gezocht met externe partijen.

Resultaat langere termijn (vanaf 2014): Docenten hebben gemakkelijk toegang tot diverse vormen van informatie. Zij kunnen zelf informatie creëren, delen, bewaren. De HvA is aangesloten bij de ontwikkelingen (binnen Nederland) rondom Open Educational Resources (zoals Wikiwijs/SURF); De HvA biedt verschillende online courses aan waaronder een cursus Auteursrecht voor docenten. Ook is de ambitie MOOCs te ontwikkelen. Er is een goed werkend prototype van de ‘Reader van de Toekomst’. De HvA heeft activiteiten rondom open onderwijs gerealiseerd en gerelateerd aan effectief onderwijs ontwikkelen. En daarbij zijn discussies rondom de veranderende rol van de docent (o.a. de rol als curator) gevoerd en vastgelegd. In schema een overzicht van de soorten resultaten in relatie tot de onderscheiden doelgroepen en de subdoelen. De hoofdletters (A, B, etc.) verwijzen naar de te realiseren resultaten.

Subdoelen

Leidinggevenden

Docenten

Innovatoren

Studenten

1. Ondersteunen bij het samenstellen, delen en hergebruiken van eigen onderwijsmaterialen en online courses

A. Inventarisatie middelen, behoeften, GP, expertise B. Pilot-resultaten C1. Bezoekteam dat de doelgroep informeert over de noodzaak om onderwijs te openen C3. Papers

B1. Deelname in pilot online cursus info.vaardigheid B2. Deelname in pilot online cursus (grassrootstender) B3. Deelname in HvA i-page docenten B4. Deelname in pilot Reader van de toekomst C. Stimuleren via

C. Stimuleren via leidinggevenden B1. Deelname in pilot online cursus info.vaardigheid B2. Deelname in pilot online cursus (grassrootstender) B3. Deelname in Itunes University cursus B4. Deelname in HvA

B5. Deelname in pilot Reader van de toekomst E. Verbeterde infrastructuur / beschikbaarheid dig. Informatie en lesmateriaal


27

leidinggevenden E. Verbeterde infrastructuur / beschikbaarheid dig. Informatie en lesmateriaal

i-page docenten B5. Deelname in pilot Reader van de toekomst E. Verbeterde infrastructuur / beschikbaarheid dig. Informatie en lesmateriaal

2.Beschikbaar stellen van informatie (Body of Knowledge en Special Interest Group)

C2 gebruikers van de informatiebronnen (BOK)

C2. gebruikers van de informatiebronnen (COP BOK)

C2. Spelen een rol in de ontwikkeling van de informatiebronnen (SIG BOK)

3.Stimuleren van kennisdeelactiviteiten (Community of Practice)

C3. Paper

4.Professionalisering van betrokken medewerkers

C3. Paper D. Prof. Training docenten

C2. Netwerken initiëren & ondersteunen op domeinen via DLWO B1. Deelname in pilot online cursus info.vaardigheid B2. Deelname pilot online cursus (grassrootstender) C3. Paper

C2. LT-groep (breed) i.c.m. expertisenetwerk ICT&O HvA B1. Deelname in pilot online cursus info.vaardigheid B2. Deelname pilot online cursus (grassrootstender) C3. Paper

6.Opzet Hoofdactiviteit A.Inventarisatie

Inventarisatie van aanwezige middelen, specifieke behoeften good practices, lopende projecten en expertise: rapport (interne omgevings analyse) (Specifieke behoeften bijv. t.a.v. pilot HvA i-page)

Deelactiviteiten & inzet 1. 2. 3.

Kaderstelling Inventariseren Rapporteren

(120 uur)

B. Pilots C. Kennis delen (activiteiten en producten)

Er zijn vijf verschillende pilotprojecten die vijf verschillende prototypes opleveren die zijn gerelateerd aan kwaliteitsverbetering digitale leermiddelen en open onderwijs. (Toelichting zie Hfdst 5). Extra aandacht zal worden besteed aan evaluatie om nut en effectiviteit inzichtelijk te maken. We willen ieder prototype op drie momenten kritisch tegen het licht houden om de voortgang te bewaken en het effect inzichtelijk te maken. Deze effectmetingen worden per pilot in een rapportage opgenomen..

1. 2. 3. 4. 5

Online cursus Info-vaardigheid (200uur) Online cursus (grassrootstender) (100 uur) iTunes University cursus (100 uur) HvA i-page/info box (100 uur) De moderne (etext)reader (200 uur)

C1 – (Voorlichting) We gaan op bezoek bij de managementteams van de domeinen om te informeren over de ontwikkelingen in het ontsluiten van onderwijsmaterialen en strategische kansen die het openen van het onderwijs de HvA biedt. We produceren een (digitaal) stappenplan die ze met hun docenten kunnen delen. Deze bieden handen en voeten voor de docent die met open onderwijs aan de slag wil.. C2 – (Netwerken) Het maken van Open onderwijs is per definitie multidisciplinair en daarom is het van belang om staven en domeinen die gelijksoortige projecten uitvoeren bijeen brengen. De krachten moeten worden gebundeld om samen te werken aan een

1.

Op bezoek bij managementteams 7x (14 uur) Op bezoek bij informatiemanagers 8x (16 uur) Maken (digitaal) stappenplan voor docent (8 uur)


2. 3.

1 2

Op bezoek bij programmamanagers 8x (16 uur) COP SIG en BOK bijhouden in LT-DLWO (50 uur)

28

gemeenschappelijk doel. De Learning Tomorrow website kan als platform dienen bij het delen van lopende zaken, kennis en ervaringen. C3 – (Papers) In papers delen we onze kennis en ervaring over de hiernaast genoemde onderwerpen. Ook beschrijven we de kansen en bedreigingen van open onderwijs voor leidinggevenden, inventariseren de huidige stand van zaken en komen met aanbevelingen voor succesvolle opschaling.

3.

Rapportage opgenomen in A.

1. 2. 3. 4.

iTunesU en de HvA (40 uur) Het Auteursrecht en de HvA (40 uur) De reader van de toekomst (40 uur) Open afstandsonderwijs en de DLWO (40 uur)

D. Professionaliserings-trainingen docenten

Hierbij moet worden gedacht aan kennis- vaardigheidstrainingen bij het verzamelen, creëren en delen van informatie en/of lesmateriaal. Concreet kun je denken aan uitbreiding van bestaande trainingen via de HvA Academie, bijvoorbeeld: deskresearch, auteursrechten of gebruik van sociale media. Nieuwe trainingen kunnen zijn gericht op het construeren van een online cursus en het gebruik van Sharepoint daarbij. Nadrukkelijk wordt samenwerking gezocht met programmalijn 1 (Redesign).

1.

E.Infrastructuur + beschikbaarhe

Bij verbetering infrastructuur en beschikbaarstelling digitale informatie en lesmateriaal wordt gekeken naar bestaande projecten en initiatieven.. Hier bedoelde projecten zijn voorwaardescheppend. Bundeling en afstemming (pilots met bestaande projecten) zijn van belang. Voorbeelden van bestaande projecten en initiatieven zijn: Repositories, “Embedded library” en verschillende DLWO-projecten. Samenwerking vindt onder andere plaats met programmalijn 4 (Beeld en geluid)

1.

Trainingsprogramma’s PGL2 (4 uur) - vaststellen behoeften - afstemmen met reeds bestaande trainingen en PGL1 - waar nodig nieuw aanbod opzetten 2. Per (nieuwe) training voorstel en overleg met coördinatoren PGL1 en HvA Academie over mogelijke opzet en uitvoering (6 uur) 3 Bijdrage leveren aan training (20 uur)

2. 3

Inventarisatie bestaande situatie en bestaande projecten (opgenomen in A) Vaststellen eventuele lacunes in (kennis)infrastructuur Plan met aanbevelingen voor vervolgstappen of evt. opschaling projecten (uren opgenomen in A)

7.Organisatie Het 'onderwijs-informatie-team' initieert, ondersteunt, stimuleert en monitort de voortgang van de beschreven activiteiten. Dit 'onderwijs-informatie-team' (OIT) bestaat uit Harrie van der Meer en Rose Leighton. Het OIT rapporteert en legt verantwoording af aan het LT-programmamanagement. Per resultaatgebied is er een wisselend team van medewerkers vanuit de domeinen en centrale staven en -diensten betrokken bij de geformuleerde activiteiten.

Stakeholders Intern: HvA/UvA Bibliotheek (ontsluiting Informatie) Kenniscentrum Create-IT ITS (afstemming infrastructuur, images etc ) SI (aansluiting DLWO) Studenten van MediaLAB Amsterdam Océ Vertegenwoordigers van verschillende domeinen en staven Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

29

Extern Educatieve uitgeverijen Wikiwijs en Surf

8.Budget Resultaat

Totale pers. Inzet

A. B. C. D.

Inventarisatie Pilots Kennis delen Professionalisering docenten E. Verbeterde infrastructuur

Waarvan inzet

Waarvan inzet anders

Out-of-pocket

120 uur 700 uur 264 uur 30 uur

* € 1000,-

80 uur

Progr.lijn coördinatie Totaal

160 uur 1354 uur

€ 1000,-

* de inschatting is dat er nog t.z.t. € 5000,- nodig is voor innovatiekosten: middelen en/of licenties 9.Planning jan

Feb

mrt

april

mei

juni

juli

aug

sept

okt

nov

dec

A B1. B2. B3 . B4. B5. C1 C2 C3 D. E.

A

Inventarisatie van aanwezige middelen, specifieke behoeften, good practices en expertise: rapport (omgevingsanalyse)

B1. B2. B3. B4. B5.

Pilot online cursus Informatievaardigheid Pilot online cursus (grassrootstender) Pilot iTunes University cursus prototype Pilot HvA I-page/infobox: kennisdeling docenten Pilot Reader van de Toekomst (tussenrapportage en/of product)


30

C1. C2. C3.

Voorlichtingsbezoek diverse doelgroepen Netwerken rondom onderwerpen Papers rondom deelonderwerpen

D.

Professionaliseringstrainingen voor docenten (i.s.m. programmalijn 1)

E.

Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid digitale informatie / lesmateriaal.

10.Communicatie Volgt


31

Uitwerking Programmalijn 3: Feedback en Toetsen

1.Algemene context De programmalijn ‘Feedback en Toetsen’ en is bewust gekozen. Het gaat niet alleen om toetsen, het gaat vooral om de feedback op de uitkomsten van de toetsen. Het fenomeen toetsen is dan formatief (diagnostisch toetsen) en summatief toetsen. In het onderwijs wordt veel aandacht besteed aan het toetsen. Soms wordt het geven van feedback vergeten. Toetsen is verworden tot eindstation, terwijl het vaak een tussenstation zou moeten zijn. Toetsen geeft dan feedback over hoever is een student is gevorderd in het leerproces. 3.Inleiding Hva context Binnen de Hva is het nodige beschreven over toetsen. In de notitie ‘Stand van zaken toetskwaliteit en (borging) eindnivo’s een verkenning beschreven over het toetsbeleid (kwaliteitseisen, toetsprogramma’s, beoordelen de feedback etc) (M. Kok, W. Feenstra, M. van Rotterdam; juli 2012). Hierin komt naar voren dat veel meer aandacht kan worden besteed aan digitaal toetsen. Uit een georganiseerde toetsmiddag d.d. 26 april 2012 werd ook al aangegeven dat er veel behoefte is aan afstemming en helderheid rondom digitaal toetsen. Vandaar dat deze draad wordt opgepakt in het programma Learning Tomorrow. Wat zijn redenen voor de HvA om meer aandacht te besteden aan digitaal toetsen? Uit literatuur en onderzoek blijkt dat: - Kwaliteitsvoordeel In het construeren van een toets zijn kwaliteitsvoordelen te behalen. Door middel van statistische analyses is de kwaliteit van items en daarmee de toets te bepalen en te verbeteren. De kwaliteit van de toets is hoger en daarmee toetst de toets wat studenten geleerd is. - Efficiëntievoordeel Vooral bij MC toetsen kan de computer arbeidsintensieve taken van docenten overnemen: nakijken van de antwoorden. Docenten boeken tijdswinst. - Feedback Bij diverse type toetsen kunnen feedback informatie van te voren bijgevoegd worden. Na beantwoording van vragen of het afronden van de toets ontvangt de student direct feedback. Dit heeft een positief effect op de retentie van de leerstof. Met name geldt dit voor toets materiaal dat oefenmateriaal is (formatief toetsen). Ook op studeergedrag kan tegenwoordig feedback worden gegeven (via Learning Analytics). De online activiteiten van studenten in de digitale leeromgeving zijn te volgen (door docenten/studentassistenten) en hierop kan (direct) feedback worden gegeven. ‘Gezien worden’ en ‘aandacht geven’ zijn krachtige impulsen voor studiesucces.


32

3.Doelstelling Hoofddoel: het optimaliseren van onderwijs met de inzet van digitaal toetsen en online feedback Subdoelen 1. Realiseren van gedeeld digitaal toetsbeleid als onderdeel van het overall HvA-toetsbeleid: wat is de visie van de HvA op digitaal toetsen en wat zijn de uitgangspunten en hoe kan de HvA dat realiseren? 2. Versterken van de samenwerking UvA-VU-HvA ten aanzien van de opvang van risico’s rondom de organisatie en afname van digitaal toetsen 3. Het verkennen van de mogelijkheden en de betekenis van online feedback (inclusief Learning Analytics) voor de HvA; 4. Toegankelijke informatie over (digitaal) toetsen bieden (ontsluiten van informatie en materialen). 5. Ondersteuning bieden aan HvA-docenten mbt digitaal toetsen en online feedback Actualiseren en ontsluiten van reeds bestaande expertise op het gebied van digitaal toetsen en online feedback

4.Doelgroepen Doelgroepen 1. Leidinggevenden. Bedoeld zijn HvA medewerkers die leiding geven aan onderwijsteams, c.q. onderwijsteams coördineren. Zij hebben de sleutel in handen om ontwikkelingen/projecten te initiëren die direct of indirect leiden vernieuwen van onderwijs waaronder digitaal toetsen en vormen van online feedback.. 2. Docenten. Dit zijn HvA medewerkers die onderwijs geven en vaak ook onderwijs ontwerpen. Er zijn ca. 1700 docenten op de HvA. Een groot deel van onze docenten is docent geworden vanuit een vakdiscipline en heeft tijdens het werk, al dan niet via een special leertraject, didactische kennis en vaardigheden opgedaan. Slechts een minderheid van het docentenkorps gebruikt uit eigen beweging ICT in hun onderwijs. Enkele domeinen hebben een digitaal toets platform. Dat is de stimulans tot de inzet van digitaal toetsen. Andere domeinen niet: hier moet nog een slag gemaakt worden. En dit geldt helemaal voor Online Feedback. 3. Ondersteuners. Dit zijn de HvA medewerkers die voor docenten beschikbaar zijn om hen te helpen bij het vormgeven van hun onderwijs (primaire proces). Dit gaat bv om ICTondersteuners en functioneel beheerders van allerlei onderwijs gerelateerde applicaties, etc. De groep is qua interesse en voorkennis zeer divers. Het gaat om ca. 50-100 medewerkers op de HvA 5.Resultaat Op korte termijn hebben de activiteiten in het programmalijn ‘Feedback en Toetsen’ geleid tot de volgende resultaten Resultaten korte termijn (2013) Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

33

A. Notitie rondom digitaal toetsen (als onderdeel/uitwerking van het toetsbeleid HvA). B. Verkenningsrapport rondom de samenwerking tussen UvA-HvA-VU op het gebied van infrastructuur en risico’s . Met daarin beschreven: - advies over de gezamenlijke infrastructuur digitaal toetsen - advies over een gezamenlijke aanpak met betrekking tot risicovermindering - verbinding met de landelijke ontwikkelingen (SURF tender Toetsen en toetsgestuurd leren/DLWO6) C. Geüpdate score-website als informatiebron voor docenten over digitaal toetsen en online feedback D. Afgerond experiment Online Feedback (waaronder Learning Analytics) met beschreven aanbevelingen De HvA zet digitaal toetsen in haar onderwijs in. Er is een uitspraak gedaan over hoe Learning Analytics als tool ingezet kan worden om studiegedrag van studenten te analyseren en directe feedback te geven. Subdoelen

Leidinggevenden

Docenten

Ondersteuners/IVB P

ITS/SI/HvA-academy

1.Realiseren van een gedeeld digitaal toetsbeleid als onderdeel van het overall HvAtoetsbeleid

*Bezoekteam dat de doelgroep informeert over ontwikkelingen digitaal toetsen

*Betrekken bij als klankbordgroep *Netwerken initiëren & ondersteunen

Betrekken bij beleidsvorming

Betrekken als denktank

2.Versterken van de samenwerking UvA-VU-HvA ten aanzien van de opvang van risico’s rondom de organisatie en afname van digitaal toetsen

Bezoekteam dat de doelgroep informeert over de verkenning

Betrekken als klankbord (zij zijn de gebruikers)

betrekken als klankbord (zij zijn de gebruikers)

Betrekken voor input: (techniek/beheer/veiligheid)

3.Het verkennen van de mogelijkheden en de betekenis van online feedback voor de HvA 4.Toegankelijke informatie over (digitaal) toetsen

Bezoekteam dat de doelgroep informeert over ontwikkelingen learning analytics

* Pilot

gebruikers van de informatiebronne n

gebruikers van de informatiebron nen

gebruikers van de informatiebronnen

5.Ondersteuning bieden aan HvAdocenten mbt digitaal toetsen en online feedback

6

Betrekken bij programma aanbod

Zie: http://www.surf.nl/nl/publicaties/Documents/DLWOweb.pdf


34

6.Opzet Hoofdactiviteit

Deelactiviteiten & inzet 4.

B. Verkenning

In de verkenning wordt met name gekeken naar twee aspecten: 1. Samenwerken op infrastructuur en toetsapplicatie. Hierbij speelt het kostenaspect een rol; 2. Risico management: het delen en overnemen van risico’s bij bijvoorbeeld systeemfalen.

4. 5. 6. 7.

Bijeenkomsten UvA-VU-HvA (10uur) Inventariseren HvA (20 uren) Samenwerken ITS en Si (10 uren) Schrijfwerk en rapportage (50 uren)

C. Score website

De score website updaten als actuele informatiesite op het gebied van toetsen en beoordelen, die aanvullend en ondersteunend is bij het HvA beleid T&B, het cahier T&B en de scholingsactiviteiten van de HvA Academie. De site moet gaan fungeren als het verzamelpunt van alle voor de HvA relevante kennis en expertise op toetsgebied en verwijzing naar bronnen buiten de HvA’ Experiment met Online Feedback (Turnit-in)

6. 7. 8. 9. 10.

Vooronderzoek (28 uren) Ontwikkeling/realisatie (15 uren) Communicatie (integraal) Evaluatie (15 uren) Consolidatie (2 uur)

5. 6. 7.

Experiment voorbereiden (10 uur) Experiment uitvoeren (50 uren) Effectmeting en Rapportage (60 uur)

A.

In 2012 is een start gemaakt met het toetsbeleid voor de HvA. Deze beleidsnotitie Toetsen en Beoordelen bevat de HvA brede visie op toetsen en beoordelen, de beleidskaders en de beleidsregels Een onderdeel van deze beleidsnotitie is digitaal toetsen.

5. 6. 7.

Be le

Startbijeenkomst organiseren en rapportage (10 uren) Notitie schrijven (40 uren) Tussen bijeenkomst 30 uren) Seminar organiseren en rapportage (10 uren)

D. Experiment Online Feedback

A. Digitaal toetsen In 2012 is een start gemaakt met het toetsbeleid voor de HvA. Deze beleidsnotitie Toetsen en Beoordelen bevat de HvA brede visie op toetsen en beoordelen, de beleidskaders en de beleidsregels Een onderdeel van deze beleidsnotitie is digitaal toetsen. In 2013 wordt een startmiddag georganiseerd om vragen en wensen te verzamelen ten aanzien van digitaal toetsen in de HvA. Dit vormt een uitgangspunt voor het verder uitwerken. Wat nodig is: *Een inventarisatie van HvA-initiatieven op het gebied van digitaal toets. Of ook: een landkaart *Good Practices vanuit de HvA *Kennisdelingsplatform van betrokkenen binnen de HvA ten aanzien van digitaal toetsen Halverwege 2013 wordt een slotseminar georganiseerd om alle verzamelde informatie te bespreken en vast te leggen. Mogelijke hoofdvragen voor het seminar: Hoe kunnen we HvA-initiatieven op het gebied van digitaal toetsen afstemmen versterken? Welke afspraken zijn nodig om digitaal toetsen goed te kunnen organiseren binnen de HvA: qua infrastructuur en qua risico’s en qua itembank?

B. Verkenning samenwerking UvA-HvA-VU infrastructuur en risico digitaal toetsen Zowel de Universiteit van Amsterdam, als de Hogeschool van Amsterdam en de Vrije Universiteit van Amsterdam werken hard aan het bevorderen van studiesucces en kwaliteit van onderwijs. Een


35

onderdeel van deze inspanning richt zich op het verbeteren de mogelijkheden om effectief te kunnen (digitaal) toetsen. Specifiek betreft het software om beeldschermtoetsen te realiseren. Het gaat om zowel (1) het ontwikkelen en afnemen van ingangstoetsen, formatieve tussentoetsen als (2) summatieve eindtoetsen (tentamens). Formatieve tussentoetsen kunnen thuis worden afgenomen of onder gecontroleerde condities in computerzalen. Voor het gecontroleerd kunnen afnemen van eindtoetsen heeft de VU heeft per medio februari 2013 de beschikking over een Digitale Toetszaal. De instellingen beschikken over digitale toetssoftware om deze toetsen te ontwikkelen, afnemen en analyseren. Het initiatief staat tevens in het teken van een nauwere samenwerking tot stand brengen tussen de Amsterdamse onderwijsinstellingen. Digitaal toetsen is een belangrijk onderwerp waar alle drie instellingen volop mee bezig zijn. In het initiatief wordt met name gekeken naar twee aspecten: 1. Samenwerken op infrastructuur en toetsapplicatie. Hierbij speelt het kostenaspect een rol; 2. Risico management: het delen en overnemen van risico’s bij bijvoorbeeld systeemfalen. Een projectbrief wordt opgesteld door drie contactpersonen. UvA: Frank Benneker; HvA: Ria Jacobi; VU: Silvester Draaijer. C. Scoresite De score-site is/was een veelbekeken HvA-toets-website: http://www.score.hva.nl/ . Het doel was om docenten (en ook studenten) inzicht te geven, in de verschillende toetsvormen die op de HvA worden gebruikt. Deze website verdient een update. De informatie kan binnen trainingen en workshops gebruikt worden, kan gelinked worden aan de HvA-cahiers over toetsen en is een uitwerking van het toetsbeleid. De opdracht voor het updaten is als volgt geformuleerd: ‘Ontwikkel een website op het platform DLWO van de HvA Academie als actuele informatiesite op het gebied van toetsen en beoordelen, die aanvullend en ondersteunend is bij het HvA beleid T&B, het cahier T&B en de scholingsactiviteiten van de HvA Academie. De site moet gaan fungeren als het verzamelpunt van alle voor de HvA relevante kennis en expertise op toetsgebied en verwijzing naar bronnen buiten de HvA’. Vanuit O2 zal een medewerker de informatie verzamelen en beschrijven. Hiervoor is een projectteam groep nodig . Het projectteam bestaat uit toetsexperts en docenten. D. Online feedback en Learning Analytics Feedback geven is een cruciaal onderdeel van het leerproces. Feedback wordt wel gegeven door docenten maar lang niet altijd gelezen door studenten (met name bij de eindtoetsen/-opdrachten). Studenten letten veelal op het cijfer. De ingezette tijd van de docent wordt niet benut en feedback heeft geen effect op het leerproces. Op dit moment zijn er een variatie aan tools om feedback online te geven c.q. de communicatie tussen docent en student over het leerproces doelgericht te kunnen laten verlopen (bijv. Het programma Turnit-in). Maar ook het relatief nieuw fenomeen ‘Learning Analytics’ wordt ingezet. Studenten krijgen gerichter, eerder feedback op hun studie- en leergedrag en moeten de feedback verwerken. Vandaar dat in het programma Learning Tomorrow een experiment met Online Feedback (waaronder Learning Analytics) niet mag ontbreken. Dit als innovatief initiatief. Over Learning Analytics: Learning Analytics is gebaseerd op de analyse van data over studenten en hun omgeving ter verbetering van het Onderwijs. De analyse van deze gegevens kan HO-instellingen onder meer inzicht verschaffen in:


36

• het studiegedrag van studenten • de kwaliteit van het gebruikte onderwijsmateriaal • het gebruik van de digitale leer- en werkomgeving • de kwaliteit van toetsitems • de studievoortgang Docenten kunnen LA inzetten als (directe) feedback instrument. In het visiedocument is het Horizon Report 2012 aangehaald. Hier beschrijft men dat Learning Analytics als een trend die de komende jaren steeds meer z’n waarde laat zien in het hoger onderwijs. Zo wordt Learning Analytics genoemd als een ontwikkeling die kan bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs en het mogelijk maken van studiebegeleiding op maat. Bij SURF zijn zeven pilots7 afgerond. Hierop wil de HvA aansluiten en zich laten inspireren. 7.Organisatie

Taak Programma coördinator Feedback en Toetsen

Naam Ria Jacobi &Veronica Bruijns

Document dig toets schrijven

Veronica Bruijns Ria Jacobi denktank Expert: Michael Nieweg Expert: Eric Kamsma Expert: Iman Abdullatif Expert: Tanisha Mamadeus Verkenningsrapportage: Ria Jacobi schrijfteam Frank Benneker (UvA) Silvester Draaijer denktank Alexander Levinson Erica Beermna Nils Siemens Sanne Nolst Score site schrijven en Veronica Bruijns coördinatie Peter Dekker projectteam Bert ten Boske Janey van Asperen Michael Nieweg Eline Verbruggen (webredactie) Gerard Blijker Online Feedback experiment Barbara Devilée (opzet experiment) DMR

7

Domein/staf/dienst O2

O2 O2 DOO DEM DOO DEM O2 UvA VU SI DBSV ITS FS O2 HvA-Academie DMR DBSV DOO HvA-Academie DLWO/SI DMCI

http://www.surf.nl/nl/themas/innovatieinonderwijs/learninganalytics/Pages/ProjectenLA.aspx


37

8.Budget

Feedback en Toetsen



160

Beleidsdocument rondom digitaal toetsen

schrijven en seminar

90

Verkenningsrapport rondom de samenwerking tussen UvA-HvA-VU op het gebied van infrastructuur en risico’s

schrijven en overleg

90

Score website

1500

60

Experiment Learning Analytics/Online Feedback

voorbereiden, uitvoer en rapportage

120

Totaal

520

1500

9.Planning Activiteiten 2013 Coördinatie programmalijn Document dig. toetsen Seminar organiseren Verkenningsrapportage Schrijven en overleg verkenning Score site opleveren Score site updaten Online feedback – Learning Analytics Voorbereiden n uitvoeren experiment LA

j

f

m

a

m

jn

jl

s

o

n

d

Mijlpalen Deadline document dig toetsen: juli 2013 Seminar tbv het beleidsdocument: januari en juni 2013 Verkenningsrapportage opleveren: december 2013 (eerste tussenrapportage: juni 2013) Rapportage experiment Online Feedback opleveren: juli 2013 Score website ge-update: juli 2013


38

Uitwerking Programmalijn 4: Beeld en Geluid

1.Algemene context Beeld en Geluid in het onderwijs is een uitgebreid thema. Het gaat niet alleen om het eenvoudig zoeken, selecteren en aanbieden van beeld en geluidsmateriaal voor gebruik tijdens college of toetsing. Het gaat ook over het ontwerpen en produceren van bijvoorbeeld filtscolleges of het vastleggen van colleges voor hergebruik. Daarnaast gaat het over live streams en video-conferencing waarmee plaatsonafhankelijke onderwijsactiviteiten worden vormgegeven en ondersteund of waarmee de praktijk binnen de opleiding kan worden gehaald. Maar ook video als verslaglegging of bewijsvoering van verworven competenties is een van de toepassingen. De middelen zijn de laatste jaren laagdrempeliger en robuuster geworden, maar daarmee is het gebruik en de inbedding in curriculum en leeractiviteiten nog niet perse eenvoudiger geworden. Inzet van Beeld en geluid kan een zeer bruikbaar instrument zijn om het leren te versterken. Echter de nieuwe en veranderende technieken op het gebied van Beeld en Geluid vereisen goede ondersteuning, beschikbaarheid van middelen en professionalisering van zowel organisatie, docenten als studenten in gebruik en toepassing van deze media.

2.Inleiding Beeld en Geluid bestrijkt een breed gebied aan toepassingen binnen het onderwijs: Beeld/geluid in de les of lesactiviteit (als bronmateriaal, voorbeelden, casuïstiek) Video als les (webcolleges, flitscolleges, podcasts, videospreekuren, les-op-afstand) Beeld/geluid als voorbereiding (webcolleges, podcasts, applicatietrainingen) Video als middel bij plaatsonafhankelijke onderwijsactiviteiten (video-conferencing, virtual presence) gericht op communicatie tussen studenten/docenten/experts/informanten. Video/audio als bewijsvoering van verworven competentie (communicatievakken) Video als feedbackinstrument (opgenomen praktijkopdrachten worden teruggekeken/beluisterd en gedeeld met anderen) Video/geluid als competentie (AV-vakken, training videobegeleiding, mediavakken etc.) De vragen uit het onderwijs gaan over het algemeen over het eenvoudig zoeken, selecteren en aanbieden van beeld/geluidsmateriaal (online of in college). Het zelf produceren van beeld/geluid (flitscolleges of applicatietrainingen), het inzetten van video-conferencing in alle vormen. Concrete vragen uit het onderwijs: Ik wil mijn studentengroep een DVD documentaire/fragment uit de bibliotheek laten zien als huiswerk/toets. Hoe kan ik ze dit aanbieden . Hoe maak ik een video beschikbaar voor alle 700 propedeusestudenten van mijn opleiding? Ik wil een college vanuit het buitenland geven/expert-op-afstand in de les halen, hoe regel ik dit?


39

Mijn studenten moeten in de practicum een audio compilatie maken en deze inzetten bij psychologisch praktijkonderzoek. Wat kunnen we ze aanbieden? Voor onze 400 studenten willen tijdens het tentamen een videofragment laten zien met een casus. Kan dat? Ik wil graag een serie korte video instructies aan mijn studenten beschikbaar stellen als hulp bij hun tentamens. Hoe organiseer ik videobegeleiding voor mijn studenten die in het buitenland stage lopen Ik wil mijn studenten in het excellentieprogramma laten samenwerken met buitenlandse studenten. Hoe organiseer ik virtuele bijeenkomsten. Wat komt daarbij kijken? Ik wil graag een online discussie rond een onderwerp organiseren waarover we een flitscollege hebben opgenomen. Welke mogelijkheden zijn er binnen de webcollege-omgeving en bij wie moet ik zijn. Zijn er binnen de hogeschool al webtrainingen SPSS beschikbaar or moet ik die zelf opnemen? Zijn er afspraken over het hergebruik van webcolleges van collega’s? Mijn studenten moeten hun beroepscompetenties aantonen door middel van video-opnames op de stageplek en ik wil graag dat ze van elkaar leren en een kijkje in de keuken krijgen bij een andere werkpraktijk en feedback geven op elkaar. Hoe kunnen we dat regelen zonder dat we alles plenair in de les moeten terugkijken. Ik ben op zoek naar goed beeldmateriaal rond gespreksvoering. Hoe kom ik daaraan? We willen studenten een soort video journals laten maken op intranet over de gang van zaken bij onze opleiding. Kan ik zelf ook een filmpje opnemen en die online zetten voor mijn studenten? Kan ik dat afschermen? Studenten moeten mensen filmen en interviewen over hun leefsituatie in de buurt als onderdeel van hun studieprogramma. Hoe kunnen we hun werk zichtbaar maken binnen de opleiding? Huidige knelpunten zijn: de aanwezige expertise wordt niet voldoende aangewend (binnen HvA, maar ook kennisdeling met andere hogescholen) waardoor het wiel te vaak wordt uitgevonden en initiatieven vaak op lokaal niveau blijven steken, de afstemming tussen verschillende actoren is niet goed belegd . Ondersteuning is niet goed geregeld.

3.Doelstelling De programmalijn Beeld en Geluid heeft als doel het gebruik van Beeld en Geluid binnen het onderwijs kwalitatief op een hoger plan te brengen, zowel qua aanbod - het beschikbaar stellen van functionele en technische mogelijkheden voor het onderwijs - als aan de gebruikerskant het bevorderen van gemak, gewin en genot. Concreet beoogt de programmalijn: 1. Bundelen van expertise rond beeld en geluid 2. Beschikbaar stellen laagdrempelige informatie voor docenten en studenten. 3. Verbeteren van ondersteuning van onderwijsactiviteiten waarin Beeld en geluid een rol spelen . 4. Professionaliseren van Docenten en overige medewerkers


40

5. Verbeteren ontsluitingsmogelijkheden van (streaming) beeld en geluidsmaterialen/bronnen. 6. Beschikbaar stellen van AV-middelen voor locale initiatieven De resultaten van de programmalijn haken aan bij moeten bijdragen aan redesign van het onderwijs, verrijking van onderwijs door betere ontsluiting van materialen en kunnen een bijdrage leveren aan toetsing en feedback. Bovendien zal het programma innovatie ondersteunen door middel van grassroot projecten.

4.Doelgroepen De programmalijn richt zich op zowel studenten als docenten als consument, maar ook als producent, acteur, verzamelaar en curator. Docenten. Dit zijn HvA medewerkers die onderwijs geven en vaak ook onderwijs ontwerpen. Er zijn ca. 1700 docenten op de HvA. De grote gemene deler binnen de HvA is de docent zonder uitgebreide mediatraining. In de programmalijn zullen de activiteiten ook voornamelijk op deze groep gericht zijn. Specialisten bij bijvoorbeeld DMCI zijn in staat om hun eigen innovatie aan te sturen. Studenten. Het programma richt zich ook op de student die in het kader van zijn onderwijsprogramma beeld en geluidsproducten moet consumeren, produceren, selecteren of waarbij hijzelf gemedieerd door beeld en geluid moet of wil communiceren met andere studenten. Ondersteuners. Tenslotte richt het programma zich op medewerkers die het onderwijs ondersteunen. Zij regelen vaak zaken voor docenten (plaatsen van video’s, het organiseren van ondersteuning en middelen etc.) Het programma beperkt zich in eerste instantie tot het didactisch gebruik van beeld en geluid binnen het onderwijs. 5.Resultaat De resultaten van de programmalijn Beeld & Geluid A. Inventarisatie van aanwezige middelen, good practices en expertise: rapport (interne omgevingsanalyse) B. Bundeling van en uitwisseling van expertise op HvA-niveau: expertgroep en grassrootstender C. Een verbeterde dienstverlening naar docenten en studenten toe die beeld en geluid in hun onderwijs willen gebruiken [ondersteuning]. D. Professionalisering van docenten in het didactisch gebruik van beeld en geluid in hun onderwijsuitvoering en onderwijs(her)ontwerp alsmede professionalisering in het gebruik van beschikbare middelen. [ training]. E. Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid en ontsluiting van audiovisuele middelen tbv van docenten en studenten die gebruik maken van beeld/geluid. [ middelen] F. Duidelijk plan/infrastructuur voor opslag en ontsluiting verschillende vormen van beeld en geluid. Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

41

In schema een overzicht van de soorten resultaten in relatie tot de onderscheiden doelgroepen en de subdoelen. De hoofdletters (A, B, etc.) verwijzen naar de te realiseren resultaten. Subdoelen 1.Bundelen van expertise rond beeld en geluid

2. Beschikbaar stellen laagdrempelige informatie voor docenten en studenten. 3.Verbeteren van ondersteuning van onderwijsactiviteiten waarin Beeld en geluid een rol spelen 4.Professionaliseren van Docenten en overige medewerkers 5.Verbeteren ontsluitingsmogelijkhed en van (streaming) beeld en geluidsmaterialen /bronnen 6. Beschikbaar stellen van AV-middelen voor locale initiatieven

Docenten A. Inventarisatie middelen, GP, expertise B. Bundeling informatie B Bundeling informatie C Verbeterde dienstverlening C Verbeterde dienstverlening

Studenten

Ondersteuners

C Verbeterde dienstverlening

F. Plan infrastructuur opslag en ontsluiting

C Verbeterde dienstverlening

C Verbeterde dienstverlening F. Plan infrastructuur opslag en ontsluiting

D. Professionalisering

E. Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid

E. Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid F. Plan infrastructuur opslag en ontsluiting

E. Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid

E. Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid F. Plan infrastructuur opslag en ontsluiting

6.Opzet De resultaten komen tot stand via de volgende hoofdactiviteiten: 1. 2. 3. 4.

Training /kennisdisseminatie Ondersteuning Beschikbaarheid middelen en content/platform voor content ontsluiting Expertise en innovatie

Deze hoofdactiviteiten zijn verweven in het volgende schema: resultaat-hoofdactiviteitdeelactiviteit Hoofdactiviteit

A. Invent arisatie

Inventarisatie van aanwezige middelen, good practices en expertise: rapport (interne omgevingsanalyse) = Beschikbaarheid middelen en content/platform voor content ontsluiting


Deelactiviteiten & inzet 8. Kaderstelling 9. Inventariseren 10. Rapporteren Totaal: 80 uren

42

B. Bundeling

Bundeling van en uitwisseling van expertise: a. Formeren van een Multi-disciplinaire HvA-expertgroep rond beeld en geluid die vanuit het expertisegebied beeld/geluid gesprekspartner is voor interne en externe leveranciers en innovatie kan monitoren en aanjagen. Deze groep (bestaande uit 5 personen) komt regulier 4 maal per jaar bijeen om zaken op gebied van Beeld en Geluid door te spreken. b. Instellen van 2 jaarlijkse HvA-tender voor grassrootprojecten op het gebied van beeld en geluid.

8.

Formeren van een Multi-disciplinaire HvA-expertgroep: - 4x bijeenkomst organiseren - rapporteren 100 uren

9.

Grassrootstender - opzet -uitvoering -monitoren -rapportage

= Beschikbaarheid middelen en content/platform voor content ontsluiting = expertise en innovatie

C. Verbeterde dienstverlening

Een verbeterde dienstverlening naar docenten en studenten toe die beeld en geluid in hun onderwijs willen gebruiken [ondersteuning]. 1. Beeld en geluid loket? (digitaal? doorverwijzen naar experts/hands-on ondersteuners (soort onsite crew?))? 2. Plan voor verbetering afstemming tussen verschillende betrokken actoren en afdelingen aan de hand van use-cases. 3. Toolkits beschikbaar stellen? 4. Kennisbank: zie bijvoorbeeld www.uva.nl/video

60 uren

11.

12. 13.

14. = ondersteuning

D. Professionalisering

Professionalisering van docenten in het didactisch gebruik van beeld en geluid in hun onderwijsuitvoering en onderwijs(her)ontwerp alsmede professionalisering in het gebruik van beschikbare middelen. [ training] 1. Gebruik en mogelijkheden Beeld en geluid nadrukkelijk opnemen in didactische trainingsprogramma’s (als onderdeel van redesign bijvoorbeeld) 2. Aanbieden van specifieke ‘knoppentrainingen’ (bijvoorbeeld: Skype, editen van beeldmateriaal in pakket X). 3. Inrichten van/organiseren van mini-labs waarin docenten zelf aan de slag kunnen met alle benodigde middelen (hardware/software) en waarbij ondersteuning wordt geboden op het gebied van didactiek/techniek. 4. Kennisbank online, etalage use-cases zie C-4)

E. Infrastrcutuur

= training Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid en ontsluiting van audiovisuele middelen tbv van docenten en studenten die gebruik maken van beeld/geluid. [ middelen] = ondersteuning

F.Plan

Duidelijk plan/infrastructuur voor opslag en ontsluiting verschillende vormen van beeld en geluid.

Bundelen expertise: 24 uren Totaal: 184 uren Loket: - plan van aanpak -opzetten en uitvoeren -organisatie en bemensing -evaluatie Plan van verbetering -afstemmen Toolkit - maken - beschikbaar stellen Kennisbank - inventarisatie -afstemmen - evaluatie

Totaal: 200 uren Trainingsprogramma B&G - afstemmen met reeds bestaande programma - waar nodig nieuw aanbod opzetten 9. Knoppentraining: - opzetten Knoppentraining - uitvoeren Knoppentraining - evaluatie 10. Mini Lab - opzetten mini-lab - organisatie mini-lab -uitvoeren mini-lab -evaluatie mini-lab 11. Kennisbank (zie C-4) 8.

Totaal: 100 uren

5. 6. 7. 8. 9.

Plan opzetten Plan bespreken Plan uitvoeren Evalueren infrastructuur Verbeteren Totaal: 100 uren 1. Inventariseren 2. Plan schrijven 3. Plan afstemmen

= ondersteuning Totaal: 20 uren Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

43

7.Organisatie Stakeholders Een aantal partijen speelt een rol in beeld/geluidzaken. Uit deze gremia zullen de werkgroepen ‘training’, ‘expertise en innovatie’, ‘ondersteuning’ en ‘middelen’ worden samengesteld: Mediatheek (beschikbaar stellen beeld/geluid) SI (aansluiting DLWO) AV-afdeling/FS (expertise webcolleges/afspeelmogelijkheden/opnamemogelijkheden) ITS (afstemming infrastructuur, images etc ) Decentrale onderwijsondersteuners/assistenten Decentrale IV-teams M&C Daarnaast zijn er externe partijen waar het programma mee te maken heeft. Leveranciers van hardware en content (Mediasite, uitgevers, mediaproducenten (stichting Beeld en geluid)) Aanbieders op internet (omroepen, vimeo, Skype, Adobe etc). Taak Programma coördinator Beeld en Geluid

Naam Paul Nagtegaal Wilma Kannegieter

Domein/staf/dienst

mediatheek SI AV-afdeling ITS Afdeling communicatie Domeinen: ondersteuners Domeinen: IV-teams 8.Budget

Beeld en Geluid


Inventarisatie van aanwezige middelen, good practices en expertise: rapport (interne omgevingsanalyse)


160

80

Bundeling van en uitwisseling van expertise:

184

Een verbeterde dienstverlening naar docenten en studenten toe die beeld en geluid in hun onderwijs willen gebruiken [ondersteuning].

200


Mat.kst

15000

44

100

Professionalisering van docenten in het didactisch gebruik van beeld en geluid Verbeterde infrastructuur en beschikbaarheid en ontsluiting van audiovisuele middelen

100

Opstellen plan/infrastructuur voor opslag en ontsluiting verschillende vormen van beeld en geluid.

20

Totaal

844

15000

9.Planning Activiteiten 2013 Fase 1 Definities Opdrachtformulering Budgetvaststelling Samenstellen werkgroepen Plan voor expertisegroep Communicatieplan

D

j

f

m a

m j

j

s

o

n

d

Fase 2 Interne analyse & good practices Voorbereiden tender Uitvoeren tender Inrichten en trainen ondersteuningspunten Organiseren en uitvoeren minilabs Onderzoek crossgebruik webcolleges Fase 3 Grassroots Fase 1 (van november 2012 – tot januari 2012) Definities (afstemmen van de programmalijn en preciseren van de scope, aanpak en de kaders: wat zijn de mogelijkheden, wat zijn de beperkingen (technisch, juridisch), wat wordt ondersteund binnen de Hogeschool. Hierbij wordt ook onderzocht welk omgevingsfactoren van invloed zijn op de ontwikkelingen op het gebied van Beeld en Geluid in de komende 5 jaar. Resultaten uit eerdere programma’s UvA Programma videolijn etc. Opdrachtformulering Budgetvaststelling Instellen expertisegroep Instellen werkgroep (Training, Ondersteuning en Middelen) Communicatieplan Fase 2 (van januari 2012 tot juni 2013) Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

45

Werkgroepen Training, Ondersteuning en Middelen en expertgroep gaan aan de slag met: Interne Analyse beschikbare expertise en middelen (januari– maart2013) advies Verzamelen good practices (januari– maart 2013) Voorbereiden tender, criteria etc (maart 2013 -juni2013) Bepalen, inrichten en trainen ondersteuningspunten (per domein?) (maart-juni 2012) Opnemen van beeld en geluid in alle didactische trainingen. Meerwaarde crossgebruik van opgenomen of op te nemen videolesmateriaal onderzoeken. Hergebruik van webcolleges op welk manier. Organiseren van x-aantal minilabs op het gebied van video en didactiek e/o knoppentraining. Fase 3 (van juni 2013 tot februari 2014) Uitvoeren tender/grassrootsinitiativen, criteria etc (september 2013 –februari 2014)

Mijlpalen Resultaat crossgebruik webcolleges: dec 2013 Training Beeld en Geluid: dec 2013 Minilabs: juni 2013 Grassrootstender: tussenrapportage juni 2013 / eindrapportage en etalage dec 2013


46

BIJLAGE 1 HvA-Good Practices Binnen de HvA zijn er wel goede voorbeelden op dit gebied, die navolging en meer structurele verankering verdienen. We geven een aantal voorbeelden van good practices, op de thema’s: A: videoconference B: afstandsleren C: Mobile learning D: Digitaal toetsen E: MediaLAB

A. Good practices videoconference (DMR) De afgelopen jaren heeft het domein Maatschappij & Recht veel ervaring opgedaan met virtuele aanwezigheid (‘virtual presence’) in verschillende vormen. Hieronder zijn vijf initiatieven beschreven, zowel meerjarige en ad hoc initiatieven. Dit zijn voorbeelden van vormen die ook binnen andere vakken en opleidingen van het domein zijn toegepast. 1. Minor International Social Work (DMR) Kernbegrippen: expert in les, blended learning, videoconference Gastdocent José verzorgt al een aantal jaar een gastcollege in de minor International Social Work. Haar college gaat over internationale projecten, de valkuilen en problemen daarbij en wat daarvan te leren is. In haar les geeft ze uitleg over haar stichting die internationale kinderprojecten monitort en ondersteunt, en over een aantal projecten van de stichting. Vervolgens laat zij de studenten via Skype kennis maken met één van de projectleiders in het buitenland. Deze vertelt over het specifieke project en over de uitdagingen waarmee het project te maken heeft gehad. De studenten krijgen een casus uit de praktijk aangeboden en gaan in groepjes uiteen om te discussiëren over aspecten als ‘communicatie’, ‘politiek’ , ‘relaties’ etc. Na 20-30 minuten bespreekt per studentengroep één vertegenwoordiger de observaties, vragen, tips , ervaringen en bevindingen met de projectleider live via Skype. De projectleider reageert op de suggesties en tips en geeft inzage in de stand van zaken is en hoe hij/zij de situatie uiteindelijk heeft aangepakt.


47

Techniek: een simpele webcam en een tafelmicrofoon. De verbinding komt tot stand via Skype. Omdat het een gastdocent betreft is ondersteuning geregeld. 2. Minor voor studente in het buitenland Kernbegrippen: virtuele aanwezigheid, blended learning, plaatsonafhankelijk leren, videoconference Een studente (we noemen haar hier X) moet haar minor nog afmaken om haar diploma te kunnen krijgen. Door omstandigheden kan zij de lessen niet fysiek volgen. Zij bevindt zich in Ierland en heeft een speciale ontheffing aangevraagd. De opleiding heeft besloten om haar een kans te geven door deelnemen op basis van virtuele aanwezigheid mogelijk te maken. Studente X participeert in de minorbijeenkomsten via Skype. Met de docenten wordt daarvoor een protocol afgesproken. o o o

Studente X is ‘achter de powerpoint’ aanwezig via Skype en kan de les via beeld en geluid volgen. Met discussies kan zij een bijdrage leveren door een afgesproken geluid te maken (klop op de tafel). Zij komt dan ook voor de medestudenten in beeld. De toets heeft zij ook kunnen maken met behulp van Skype. Afgesproken is dat naast de camera op haar computer er ook een camera is die op haar scherm gericht is.

Techniek: plug- and-play webcam. De verbinding komt tot stand via Skype. 3. Internationaal project Voorbeeld: plaatsonafhankelijk leren, blended learning, samenwerken op afstand In het project E-Sence (European Social Educational Network for Cooperation and Exchange) werkt een groep studenten van DMR een aantal weken samen met studentengroepen uit Denemarken, Brussel, Antwerpen en Spanje aan een casus. Doel van het project is studenten kennis te laten maken met ‘internationalisering vanuit huis’, interculturele verschillen in aanpak, omgeving en communicatie tussen de verschillende participerende landen waar het gaat om de behandelde casus. Daarnaast werd ook gekeken naar internationale verschillen bij het gebruik van digitale technologie in deze onderwijscontext. Studenten bespreken hun werkwijze en hun vorderingen met elkaar. In de laatste Skypesessie reflecteren de groepen over de werkwijze en de manier van samenwerken door middel van digitale media. Techniek: De samenwerking vindt plaats deels via een dedicated Facebookpagina en deels via wekelijkse online sessies (in eerste instantie via Adobe Connect, later via groupsskype). 4. Responsiecollege vanuit Boston Voorbeeld: plaatsonafhankelijk leren, blended learning Onderzoekers van het domein DMR zijn regelmatig in het buitenland voor onderzoek. Maar hun expertise en kennis is ook voor studenten in Amsterdam van belang. Om studenten te helpen met hun onderzoeksopdracht werd daarom een college vanuit Boston gegeven. Vooraf kregen de studenten informatie over de aard van het college. Ook werd de studenten gevraagd hun vragen in groepen voor te bereiden. De studenten waren tijdens het responsiecollege fysiek op school Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

48

aanwezig in een collegezaal en een webcam zorgde ervoor dat de studenten in beeld waren voor de docent-op-afstand, die aanwezig was via een Skype-connectie. De studenten stelden plenair hun vragen en kregen antwoord van de ‘geprojecteerde’ docent. Interessant detail: docent skypt met iPhone. 5. Videobegeleiding studenten op stage/in buitenland Veel stage/begeleidingsdocenten van DMR hebben de afgelopen jaren gebruik gemaakt van videobegeleiding via Skype. Voorheen werden studenten per e-mail begeleid, maar dat werd als onpersoonlijk ervaren. Voor studenten in het buitenland of studenten die ver van Amsterdam stage lopen, is het prettig om via Skype met hun docent te spreken. Docenten kunnen ook betere begeleiding bieden via dit medium.

B. Good practices afstandsleren

Eén van de voordelen van de inzet van ICT in het onderwijs is het op afstand kunnen begeleiden, instrueren en informeren van studenten.. Binnen de HvA zijn enkele interessante voorbeelden te vinden van integratie van afstandsleren in het onderwijs. Bijvoorbeeld bij de Johan Cruijff Academie en de Masteropleiding DOO. 1. Johan Cruijff University

De Johan Cruijff University (JCU) biedt topsporters de gelegenheid om naast het uitoefenen van hun sport een opleiding te volgen. De inrichting van het onderwijs wijkt af van het ‘normale’ programma. Immers de topsporters zitten vaak in een trainingskamp of doen mee aan wedstrijden. Flexibel onderwijs is bij de JCU dus een must. ICT maakt afstandsleren mogelijk: online begeleiden, online instrueren, online informeren en online samenwerken. Belangrijk daarbij is dat studenten van de JCU betrokken blijven bij de studie., daarvoor moet de interactie in stand worden gehouden. Technische hulpmiddelen voor interactie: -

-

-

Skype: Dit is een tool voor direct contact tussen docent en student, bijvoorbeeld over te maken opdrachten. Webconferencing: Videoconferencing of webconferencing wordt ingezet om informatie te delen en door te spreken, en om online notities te maken. Via webconferencing kunnen ook groepsbesprekingen worden georganiseerd. Facebook: tool voor communicatie (contact houden en elkaar op de hoogte houden) en informatie (documenten delen: opdrachten, instructies en achtergrondinformatie). Tevens wordt de tool gebruikt voor het formeren van online groepen en subgroepen. Google docs: Deze tool is handig voor het toegankelijk maken, delen en updaten van documenten voor betrokkenen.

Plannen voor de toekomst Plan van Aanpak Programma Learning Tomorrow dd 22 januari 2013

49

Er wordt nagedacht de ICT-inzet in de toekomst op te schalen, door de DLWO zo in te richten dat het leerproces van de student optimaal ondersteund wordt. Voorwaarde hiervoor is dat de DLWO toegankelijk wordt voor externen. Te denken valt aan: -

Webcolleges opnemen en plaatsen in de DLWO voor naslag. Twitter-berichten voor directe informatie. Digitaal toetsen voor het op afstand toetsen of diagnostisch toetsen om het leerproces van de student inzichtelijk te maken.

2. Masteropleiding DOO geeft onderwijs in Suriname Het instituut voor leraren van de ‘Anton de Kom’-universiteit in Suriname heeft een masteropleiding ‘Innoveren en implementeren’. Het Domein Onderwijs en Opvoeding (DOO) heeft een samenwerkingsrelatie met dit instituut; zij ondersteunen de masteropleiding op afstand. Eén keer per twee maanden gaan experts/docenten van DOO naar Suriname toe en verzorgen daar lessen. De andere weken wordt op afstand les gegeven: digitaal via de DLWO. Reden om het digitaal te doen is dat het traject anders te duur wordt. Gebruik DWLO De 26 studenten zijn georganiseerd in professional-thematische communities. Die communities staan in verbinding met specifieke docenten. Elke community heeft een eigen online ruimte in de DLWO. Die ruimte heeft een aantal functies: -

Het is een kennisbank: met alle te lezen artikelen, opgenomen webcolleges, kennisclips en achtergrondinformatie bij opdrachten; Het is de studiegids: alle informatie over de master en modules , de planning, de structuur, de doelen en het te behalen niveau is beschreven; Het wordt ingezet als feedbackinstrument: op de uitwerking van de opdrachten en op geschreven stukken e.a.; Het is ook een vraagbaak: in fora stellen studenten elkaar vragen en beantwoorden die; of stellen vragen aan de docent en de docent antwoordt in de DLWO;

C. Good practices mobile learning

Bij het Domein Economie en Management (DEM) worden de eerste stappen gezet naar mobile learning. Vijf voorbeelden van projecten. 1. Toetsmodule voor mobiele telefoon Wiskundedocent Michael Pattiruhu heeft een wiskundewebsite. Daarin heeft hij een toetsmodule gemaakt voor de mobiele telefoon. Studenten hebben van hem een username/password gekregen, waarmee ze via de telefoon op de toetsmodule kunnen inloggen. Aan de toetsmodule wordt nog


50

verder gewerkt. De module is alleen (nog) toegankelijk voor zijn eigen studenten. Michael overweegt in zijn lessen korte tussentoetsen (10 a 15 minuten) af te nemen waarmee studenten bonuspunten voor het tentamen kunnen verdienen. Dit stimuleert doorlopend studeren. 2. Tussentoets via televisiescherm Michael heeft met succes een korte tussentoets (10 à 15 minuten) via de tv afgenomen. De vragen werden op de TV getoond en de studenten voerden op hun telefoon de antwoorden in. Direct na de toets zagen de studenten hun eigen uitslag op de telefoon en de beste tien studenten werden op de TV getoond. De vragen waren voor deze test alleen van het type waar/onwaar. De verbinding tussen de toetsmodule (op de tablet) en de televisie werd gemaakt door Apple TV (een kastje waarmee het beeld van de iPad via een HDMI-kabel aan de tv wordt doorgegeven.) 3. App voor roosters DEM en DT hebben een app gerealiseerd waarmee roosters, absenten, contactinformatie, cijfers, nieuws en mededelingen uit de Digitale Leer- en Werkomgeving (DLWO) bekeken kunnen worden. De volgende stap is het raadplegen van de studiegids en inschrijven voor minoren via de app. 4. Voorbereiding pilot ‘tablet-based’ onderwijs Er loopt een project als voorbereiding op een pilot ‘tablet-based-onderwijs’, waarmee een hele klas alleen met een tablet les krijgt, dus zonder boeken. De docenten worden nu op de pilot voorbereid, het lesmateriaal wordt uitgezocht (alleen elektronisch) en alle voorwaarden om deze pilot te laten slagen, worden in kaart gebracht. 5. Mijn resultaten-app Er is een ‘mijnresultaten-app’, ontwikkeld voor HvA en UvA. Daarmee kunnen toetsresultaten in het Studenten Informatie Systeem (SIS) getoond worden. Deze mobiele website kan op termijn ook gebruikt worden voor het inschrijven voor vakken/modules en toetsen. D. Good practice digitaal toetsen Eind 2009 is het Domein Economie en Management (DEM) gestart met digitaal toetsen. Bij DEM gaat het zowel om de afname van digitale toetsen als om de digitalisering van toetsen/toetsvragen. Doelen digitaal toetsen DEM wil met de inzet van digitaal toetsen: -

het studiesucces verhogen: door diagnostisch toetsen en directer feedback geven de studenttevredenheid verhogen (sneller cijfers doorgeven) de organisatie verder ontwikkelen.

Kern van het project Twee aspecten:


51

1. Het opzetten en beheren van een kwalitatieve digitale vragenbank als basis voor het genereren en afnemen van schriftelijke toetsen; 2. Het opzetten en beheren van een kwalitatieve digitale vragenbank als basis voor online toetsen via de PC e.a. Techniek DEM heeft voor het softwareprogramma Question Mark Perception (QMP) gekozen. QMP is een algemene toetstool, dat voor ca 90% van de kennistoetsen wordt gebruikt bij online afname bij de locaties FMB en WBW. Daarnaast wordt QMP ook ingezet voor het verwerken van schriftelijke MC toetsen (via QMP Print & Scan). Naast QMP gebruikt DEM ook Maple TA, dat zich vooral richt op de wiskundige en rekenkundige vraagstukken. Resultaten - Vanaf studiejaar 2010 - 2011 zijn er meer dan 30.000 summatieve toetsen met QMP online afgenomen bij de verschillende locaties. Daarbij waren meer dan 50 vakken betrokken binnen 8 opleidingen. - Alle vragen staan in een digitale databank. De meeste vragen zijn Multiple Choice-vragen, maar er staan ook open vragen in de itembank - Eén opleiding (Johan Cruyff University/SPM) heeft alle potentieel af te nemen digitale toetsen ook daadwerkelijk online afgenomen. - Vanaf 2011 – 2012 werden er ook formatieve toetsen ingezet (statistiek). - een ICT infrastructuur gericht op een veilige afname is opgebouwd. - een organisatie is ingericht, met op elke locatie een coördinator digitaal toetsen, die is opgeleid voor het (centraal) bedienen van de opleidingen/docenten. - Vanuit de digitalisering zijn er stappen gezet en afspraken gemaakt voor de kwalitatieve ontwikkeling van de itembanken. Ervaringen >Werkdruk docent gaat omlaag: Productietijd: toetsen kost minder tijd; Correctietijd MC-vragen is verlaagd; De inzage wordt efficiënter georganiseerd en er zijn minder inzage in vergelijking met schriftelijke toetsen. De correctie van bepaalde (combi)toetsen gaat snel. Alles wordt geregistreerd in het systeem en is dus opvraagbaar (inzichtelijkheid). >Verhoging kwaliteit van toetsen, o.a. door: een toenemend besef van de mogelijkheden met behulp van diverse vormen en soorten vragen; Meer samenwerking door docenten van een zelfde vak voor het opzetten van de itembank; De itembank is gevuld en men richt zich op de kwaliteit van de vragen en het aanvullen van de itembank met actuele vragen; De statistische analyses worden veel meer benut. Dit geeft veel informatie over de items, de duur, de betrouwbaarheid en validiteit van de toets.


52

>Efficiëntere organisatie Cijfers zijn sneller en overzichtelijker paraat; Toetsen zijn beter en overzichtelijker geborgd. Toetsen zijn snel beschikbaar; Er wordt meer met vooraf opgestelde formats gewerkt; Toetsuitslagen/cijfers zijn snel beschikbaar. >Stimuleren tijds- en plaatsonafhankelijk toetsen Docenten toetsen meer formatief : het besef groeit dat ‘oefen toetsen’ het studiesucces verhogen, op eindtoetsen zijn de cijfers gemiddeld hoger. E. Good practices MediaLAB In het MediaLab werken studenten met verschillende opleidingsachtergrond samen aan multidisciplinaire projecten. Er is altijd een externe opdrachtgever en ieder project heeft een onderzoekscomponent. The Future of Publishing is één van de innovatieve MediaLab projecten. De onderzoeksvraag was: hoe kunnen tabletcomputers een meer interactieve ‘user ervaring’ bieden bij langere verhalen in digitale magazines? In dit project is een innovatief digitaal ‘magazine’ voor tablets met interactieve kenmerken gecreëerd. Door het project op te zetten in deze vorm van hebben studenten ook ervaren wat uitgeven in een digitale omgeving is. Opdrachtgever voor dit MediaLAB project van de HVA, is de Universiteit van Amsterdam. De projectpartners waren het Institute of Network Cultures and het Knowledge Center Create-IT.


53

Meer informatie: medialab.hva.nl/?project=the-future-of-publishing Andere projecten Op dit moment kent MediaLAB bijvoorbeeld het afstandsleer project van stichting Muses, waarin vrijwilligers in ontwikkelingslanden op digitale wijze worden ondersteund. Tevens draait er een project met Pakhuis de Zwijger, waarin aan tien ontwerpopgaven wordt gewerkt in de vorm van een interactieve leeromgeving voor basisschoolleerlingen. Voor een overzicht van de overige projecten van het Multimedialab: www.medialab.hva.nl.


54

Learning Tomorrow. Plan van Aanpak Programma Omschrijving. 22 januari Redactie: Maarten van der Burg en Ria Jacobi

Recommend Documents