le was een superagent. Overal inzetbaar en van het normale dienstrooster'

DE STILLEN le was een superagent. Overal inzetbaar en van het normale dienstrooster' Van Agt is er mee begonnen. Hij liet zich tijdens zijn fietstochtjes vergezellen door body-guards die hij recruteerde uit het Haagse arrestatieteam van de Rijkspolitie. Nu is het gemeengoed geworden. Nederland kent zijn eigen geheime vechtagenten. En als het even -kan, staan deze `stillen' boven de wet. 'Elke situatie is een soort oorlogssituatie. Dat wordt je bijgebracht'

Hans Smits Naast de getiniformeerde agent, Bromsnor van weleer, en de slimme speurneus van de recherche heeft zich de afgelopen jaren een nieuw type politieman ontwikkeld: vervaarlijk en soms levensgevaarlijk. Noch de gemeenteraden, die het politiebeleid van de burgemeesters controleren, noch het parlement dat de verantwoordelijke ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie in de gaten houdt, weten precies wat er gaande is. Zij werden in de afgelopen tien jaar bij voortduring om de tuin geleid. De mededelingen kwamen stelselmatig veel te laat en waren meestal onvolledig. Terwij1 er 'jets' gaande was dat het karakter van, de politie ingrijpend veranderde. Want in navolging van de Binnenlandse Veiligheidsdienst en de militaire inlichtingendiensten ontstonden er aan de lopende band politieeenheden, wier werkzaamheden zich in het verborgene voltrekken. Het gaat om geheime agenten die zich bewegen in het schemergebied van ordehandhaving en opsporing. Geen getiniformeerde politie, geen rechercheurs, maar specialisten in geweld en spionage. Ze dragen bij voorkeur vrijetijdskleding, zijn altijd tot de tanden bewapend, blijven zoveel mogelijk anoniem en onherkenbaar en hoeven vrijwel geen verantwoording af te leggen in processen-verbaal. Ze werken bij de criminele inlichtingendiensten en in observatieteams, ze luisteren telefoongesprekken af of opereren als lokagent (undercover-agent). En ze zijn In groten getale te vinden in de arrestatieteams die niet verward mogen worden met de aanhoudingseenheden waarmee in Amsterdam wordt geprobeeid om relmakers te achterhalen. Maar ook die laatste groep 'stillen' draagt ertoe bij dat er een politiesubcultuur ontstaat waarvan wij alleen weet hadden uit misdaadfilms en politieromans. Starsky .en Hutch veroveren Nederland. Op elke hoek van de straat kan een politieman staan die onverhoeds e n karateslag uitdeelt. En in het ergste Oval ratelt de MP-5-pistoolmitrailleur met zeshonderd kogels per minuut. De Arnhemsche Courant van 18 februari 1980 bevatte een van spectaculaire foto's voorzien artikel dat na herhaalde lezing steeds minder leuk werd. Het ging over vijf carnavalsvierders uit Renkum en Wageningen die een angstige confrontatie hadden met leden van de Groep Bijzondere Opdrachten van de Arnhemse politie, het Arnhemse arrestatieteam. Het verhaal ging dat een van de carnavalsvierders met een pistool had lopen zwaaien. Hij was verkleed als cowboy en droeg ook inderdaad een speelgoedpistool in een holster. Op de Roermondspleinbrug werd de auto met vijf verklede mannen (een van hen als pastoor) door de Arnhemse politie tot stoppen gedwongen. Op de nieuwe manier zoals die staat omschreVen in de handleiding benaderingstechnieken gevaarlijke personen. Technieken die in Nederland zijn geintroduceerd door de in Nederland geboren ex-sheriff uit het Amerikaanse San Diego, Gerard Cieremans. De politieauto blijft een paar , meter achter de auto met verdachten. Het stopteken staat dan ook, agressief oplichtend, in spiegelschrift voorop de politieauto. Stopt de achtervolgde wagen

dan wordt deze onmiddellijk onder schot genomen. Terwill een politieman op zijn hurken achter een halfgeopend portier het pistool in de aanslag houdt, zorgen zijn collega's voor het stuk voor stuk in de boeien slaan van de verdach-' ten, die languit op de grond worden gefouilleerd. Cieremans heeft bij vrijwel alle politekorpsen les gegeven in deze benaderingstechnieken. De arrestatieteams gaan steevast op deze manier te werk. Niet zo vreemd want zij hebben tot taak om vuurwapengevaarlijke criminelen aan te houden. Maar vergissingen zijn niet plezierig voor de slachtoffers.

Bevel: 'LOOP LANGZAAM ACHTERUIT EN RECHT VOOR JE UITKIJKEN . .

BLIJF

Waarschuw de verdachte terwijI hij langzaam achteruit loopt, opnieuw geen verdachte of plotselinge bewegingen te maken en dat hij nog steeds onder schot wordt gehouden. Bevel: 'JE STAAT ONDER SCHOT . . . BIJ EEN VERDACHTE OF PLOTSELINGE BEWEGING WORDT ONMIDDELLIJK GESCHOTEN . . U blijft ook uw wapen op hem richten. Het blijven praten tegen de verdachte heeft ook een psychologisch voordeel voor u. Het is verwarrend voor de verdachte om naar u te luisteren en tegelijk'ertijd een plan te bedenken te ontsnappen. Tijdens het achteruitlopen van de verdachte en het benaderen van uw voertuig, gaat u gehurkt ook achteruit, vlak langs de zijkant van uw wagen, \en later achter uw auto. Sta niet toe dat de verdachte tegen het geopende portier van de politieauto loopt. Laat hem langs het portier [open.

Op 17 januari 1980 was er ook al lets dergelijks gebeurd. Toen werden een Duits echtpaar met twee kinderen, twee Nederlandse vrouwen en twee Nederlandse mannen met de handboeien om naar het Arnhemse politiebureau vervoerd. Het vermoeden bestond dat zij als leden van de Rote Armee Fraktion illegaal de grens naar Nederland probeerden over te steken. Ze bleken volkomen onschuldig. Het arrestatieteam was voorbarig geweest. Ook op 15 februari vond er een schietpartij plaats in de Arnhemse binnenstad. Op een auto, waarin een gezochte inbreker reed, werden twaalf schoten afgevuurd, waarvan er negen de betrokken auto troffen. Maar de verdachte wist niettemin te ontsnappen.

Positie en houding van politieman verdachte.

(.* 14. Het dichttrappen van het porl stappen is O O O

Geboeid De PvdA-kamerleden Stoffelen, De Boots en Roethof stelden een reeks vragen over deze drie Arnhemse uitschieters. In zijn antwoord vertelde minister De Ruiter openhartig dat de tip over Raf-leden afkomOtig was van een landbouwer die in een merkwaardig manoeuvrerende Peugeot een vrouw had gezien die leek op een gezocht lid van de Raf. De gealarmeerde polite had eerst een Mercedes aangehouden (met het Duitse echtpaar en de Nederlandse f amilie), want het zou een bekende werkwijze zijn van de Raf om van auto te wisselen. Later is er ook nog Zen Peugeot aangehouden waarvan de inzittenden eveneens geboeid naar het bureau werden gebracht. Zij behoorden tot geen enkele Fraktion, laat staan tot die van de Rote Armee. De Ruiter sprak tegen dat de Arnhemse politie het begrip 'gevaarlijke personen' op te ruime wijze had toegepast. Hij vond de voorvallen betreurenswaardig doch niet onaanvaardbaar. De rijksrecherche kreeg opdracht de schietpartij in de Arnhemse binnenstad te onderzoeken. Daarvan gaf De Ruiter op 12 september uitsluitsel. ' Er was begrip voor het gebeuren, want de betrokken politieambtenaren bevonden zich in een benarde positie toen zij te voet de' achteruitrijdende auto wilden tegenhouden. Maar de minister moest toegeven: Wiettemin kan van een aantal schoten, onder andere het schot dat de geparkeerde auto van een ter plaatse wonende winkelier trot, worden gesteld dat deze niet door de voor het Arnhemse politiekorps geldende geweldsinstructie worden, gedekt.' Het was gelukkig goed afgelopen. Beter dan in Breukelen op 15 december 1978 waar het arrestatieteam van het rijkspolitiedistrict Utrecht met Uzi's vier Zuidmolukkers overhoop, schoot van wie er een overleed. De dag daarop werd een arrestatieteam ingezet in Polsbroek. Tegen twee jongens van dertien en veertien jaar die met speelgoedgeweren waren bewapend. De politie in Nederland zit ingewikkeld in elkaar. Er is een Korps Rijkspolitie

Wanneer de verdachte in de juiste r steeds ge:-ukt en achter het geoper uw rechterknie op de rug (stuitje) beweging van hem, drukt u uw rep U dint deze tactiek natuurlijk al van ZEER gevaarlijke personen. DE de veiligheid van alle betrokkenen

van geen belang is alleei)) maar belangrijk in het voertuig zitten. is belangrijk en aan het worden gegeven.

Controleer het antwoord op de v Het naar achteren brengen van de verdachte.

De geheime politie van Nederland: de mannen van de criminele iplichtingendiensten, de, observatieteal de arrestatieteams, de infiltranten en de lokagente: met centrale taken (in de lucht, op het juist de jaren zeventig zich hebben gewater, op de snelwegen) en plattelands- kenmerkt door een verhoogde belangdienders, alien onder directe verant- stalling voor de bestrijding van de woordelijkheid van de minister van Jus- zwaardere, professionele criminaliteit titie. Daarnaast zijn er gemeentelijke alsmede voor 'het verzorgen van een politiekorpsen die (in mindere mate) te adequate uitrusting in technisch en tacmaken hebben met de minister van tisch opzicht ten behoeve van deze criBinnenlandse Zaken. Zowel rijkspolitie minaliteitsvorm'. Hoofdcommissaris als gemeentepolitie verrichten in grote Bakker somde de nOviteiten op: lijnen twee soorten taken: de opsporing De opbouw van criminele inlichtingenvan strafbare feiten op gezag van .het 'diensten die tot tank hebben door geopenbaar ministerie (de officier van richte informatiewinning te komen tot Justitie) en de handhaving van de open- een versneld ingrijpen in de professiobare orde op gezig van de burge- nele activiteiten van de zwaarste catemeester. gote criminelen. De ordehandhaving omvat uiteenlopen- Twaalf observatieteams 'die goed gede zaken: zorg voor de veiligheid, ver- equipeerd en wetkend in soepel vetokeerscontrole, maar ook relbestrijding pende samenwerkingsverbanden, een met Mobiele Eenheden en de dagelijkse onmisbaar element zijn geworden in de hulpverlening aan hen die deze behoe- criminaliteitsbestrijding'. ven. In al die 'orde'-gevallen, maar ook De arrestatieteams van rijks- en gebij het uitdelen van bekeuringen of het meentepolitie 'door uitrusting en opleihandhaven van diverse wetten en veror- ding eveneens goed voorbereid op hun deningen gaat het om duidelijk herken- taak'. ' bare, want genniformeerde politieman- Het met toestemming van de rechternen. Daarbij is de discussie over een commissaris afluisteren van telefoongeeventuele terugkeer van het 'kraagnum- sprekken als onmisbaar middel bij het mer' nog steeds niet uitgewoed. inwinnen van informatie omtrent hardGeheel ander werk wordt verricht door drugshandel en vuurwapenhandel en de in burger geklede rechercheurs wier bij het oplossen van levensdelicten. voornaamste doel het is om vervolging Grote investeringen in technische uitdoor de officier van Justitie mogelijk te rusting om in extreme situaties (gijzemaken. Zij moeten met sluitende bewij- lingen, ontvoeringen, enzovoort) aan de zen komen. Het lot van aangehouden ,wensen van Justitie tegemoet te komen. verdachten Wordt in laatste instantie in De oprichting van verschillende regiohanden van de rechter gelegd. nale recherchebijstandsteams. Ook als de veelbekritiseerde herziening De research die enkele grote korpsen in van de Politiewet zou plaatsvinden, leitactisch vlak plegen door infiltrate in dend tot provinciale politiekorpsen en het criminele milieu en het werken met

de totale problematiek rond het 'onrechtmatig' Verkregen bewijs (Bakker doelde daarmee onder andere op de undercover-agent, H.S.); het vermelden van namen van leden van observatie- en arrestatieteams in processen-verbaal waar dat, gezien de kwetsbaarheid van hun positie, als zeer ongewenst moet worden beschouwd; de wijze van afdoening van processenverbaal contra leden van observatie- en arrestatieteams waar schade en/of letsel aan derden is veroorzaakt. De laatste twee opmerkingen houden een pleidooi in voor een bijzondere status die geheime agenten zouden moeten hebben. Een kwalijke gedachtengang die aansluit op wat in de praktijk allang gebruikelijk is. Als het even kan moeten de 'stillen' boven de wet staan. De bedoeling is dat er 225 politiemannen lid worden van een arrestatieteam: 125 bij de rijkspolitie en 100 bij de gemeentelijke korpsen. Deze arrestatieteams hebben als voornaamste taken: 'Acties ten aanzien van gevaarlijke criminelen, met name van hen van wie kan worden verwacht dat zij bij arrestatie verzet met vuurwapens zullen plegen' en 'incidentele beveiligingsopdrachten'. Die taken staan omschreven in de brief waarmee de minister van Justitie, De Ruiter, op 27 februari 1979 aan de algemeen inspecteur van de rijkspolitie liet weten akkoord te gaan met de instelling van arrestatieteams. In april 1979 deelde derninister van Binnenlandse Zaken, Wiegel, aan de Tweede Kamer mee dat hij de instelling van arrestatieteams bit

nano 'aim Lo Naast de getiniformeerde agent, Bromsnor van weleer, en de slimme speurneus van de recherche heeft zich de afgelopen jaren een nieuw type politieman ontwikkeld: vervaarlijk en soms levensgevaarlijk. Noch de gemeenteraden, die het politiebeleid van de burgemeesters controleren, noch het parlement dat de verantwoordelijke ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie in de gaten houdt, weten precies wat er gaande is. Zij werden in de afgelopen tien jaar bij voortduring om de tuin geleid. De mededelingen kwamen stelselmatig veel te laat en waren meestal onvolledig. Terwijl er 'iets' gaande was dat het karakter van. de politie ingrijpend veranderde. Want in navolging van de Binnenlandse Veiligheidsdienst en de militaire inlichtingendiensten ontstonden er aan de lopende band politieeenheden, wier werkzaamheden zich in het verborgene voltrekken. Het gaat om geheime agenten die zich bewegen in het schemergebied van ordehandhaving en opsporing. Geen getiniformeerde politie, geen rechercheurs, maar specialisten in geweld en spionage. Ze dragen bij voorkeur vrijetijdskleding, zijn altijd tot de tanden bewapend, blijven zoveel mogelijk anoniem en onherkenbaar en hoeven vrijwel geen verantwoording af te leggen in processen-verbaal. Ze werken bij de criminele inlichtingendiensten en in observatieteams, ze luisteren telefoongesprekken af of opereren als lokagent (undercover-agent). En zei zijn in groten getale te vinden in de arrestatieteams die niet verward mogen worden met de aanhoudingseenheden waarmee in Amsterdam wordt geprobeerd om relmakers te achterhalen. Maar ook die laatste groep 'stillen' draagt ertoe bij dat er een politiesubcultuur ontstaat waarvan wij alleen weet hadden uit misdaadfilms en politieromans. Starsky ,en Hutch veroveren Nederland. Op elke hoek van de straat kan een politieman staan die onverhoeds een karateslag uitdeelt. En in het ergste geval ratelt de MP-5-pistoolmitrailleur met zeshonderd kogels per minuut. De Arnhemsche Courant van 18 februari 1980 bevatte een van spectaculaire foto's voorzien artikel dat na herhaalde lezing steeds minder leuk werd. Het ging over vijf carnavalsvierders uit Renkum en Wageningen die een angstige confrontatie hadden met leden van de Groep Bijzondere Opdrachten van de Arnhemse politie, het Arnhemse arrestatieteam. Het verhaal ging dat een van de carnavalsvierders met een pistool had lopen zwaaien. Hij was verkleed als cowboy en droeg ook inderdaad een speelgoedpistool in een holster. Op de Roermondspleinbrug werd de auto met vijf verklede mannen (een van hen als pastoor) door de Arnhemse politie tot stoppen gedwongen. Op de nieuwe maser zoals die staat omschreVen in de handleiding benaderingstechnieken gevaarlijke personen. Technieken die in Nederland zijn geintroduceerd door de in Nederland geboren ex-sheriff uit het Amerikaanse San Diego, Gerard Cieremans. De politieauto blijft een paar meter achter de auto met verdachten. Het stopteken staat dan ook, agressief oplichtend, in spiegelschrift voorop de politieauto. Stopt de achtervolgde wagen

op zijn hurken achter een halfgeopend portier het pistool in de aanslag houdt, zorgen zijn collega's voor het stuk voor stuk in de boeien staan" van de verdach-• ten, die languit op de grond worden gefouilleerd. Cieremans heeft bij vrijwel alle politiekorpsen les gegeven in deze benaderingstechnieken. De arrestatieteams gaan steevast op deze manier te werk. Niet zo vreemd want zij hebben tot taak om vuurwapengevaarlijke criminelen aan te houden. Maar vergissingen zijn niet plezierig voor de slachtoffers.

U blijft obi< uw wapen op hem richten. Het blijven praten tegen de verdachte heeft ook een psychologisch voordeel voor u. Het is verwarrend voor de verdachte om naar u te luisteren en tegelijlertijd een plan te bedenken te ontsnappen. Tijdens het achteruitlopen van de verdachte en het benaderen van uw voertuig, gaat u gehurkt ook achteruit, vlak langs de zijkant van uw wagen, Isen later achter uw auto. Sta niet toe dat de verdachte tegen het geopende portier van de politieauto loopt. Laat hem langs het portier lopen.

Op 17 januari 1980 was er ook al iets dergelijks gebeurd. Toen werden een Duits eppaar met twee kinderen, twee Nederlandse vrouwen en twee Nederlandse mannen met de handboeien om naar het Arnhemse politiebureau vervoerd. Het vermoeden bestond dat zij als leden van de Rote Armee Fraktion illegaal de grens naar Nederland probeerden over te steken. Ze bleken volkomen onschuldig. Het arrestatieteam was voorbarig geweest. Ook op 15 februari vond er een schietpartij plaats in de Arnhemse binnenstad. Op een auto, waarin een gezochte inbreker reed, werden twaalf schoten afgevuurd, waarvan er negen de betrokken auto troffen. Maar de verdachte wist niettemin te ontsnappen.

Positie en houding van politieman vc verdachte.

14. Het dichttrappen van het porti stappen is O O O

Geboeid De PvdA-kamerleden Stoffelen, De Boois en Roethof stelden een reeks vragen over deze drie Arnhemse uitschieters. In zijn antwoord vertelde minister De Ruiter openhartig dat de tip over Raf-leden afkomgtig was van een landbouwer die in den merkwaardig manoeuvrerende Peugeot een vrouw had gezien die leek op een gezocht lid van de Raf. De gealarmeerde polite had eerst een Mercedes aangehouden (met het Duitse echtpaar en de Nederlandse f amilie), want het zou een bekende werkwijze zijn van de Raf om van auto te wisselen. Later is er ook nog een Peugeot aangehouden waarvan de inzittenden eveneens geboeid naar het bureau werden gebracht. Zij behoorden tot geen enkele Fraktion, laat staan tot die van de Rote Armee. De Ruiter sprak tegen dat de Arnhemse politiO het begrip `gevaarlijke personen' op te ruime wijze had toegepast. Hij vond de voorvallen betreurenswaardig doch niet onaanvaardbaar. De rijksrecherche kreeg opdracht de schietpartij in de Arnhemse binnenstad te onderzoeken. Daarvan gaf De Ruiter op 12 september uitsluitsel. Er was begrip voor het gebeuren, want de betrokken politieambtenaren bevonden zich in een benarde positie toen zij te voet de achteruitrijdende auto wilden tegenhouden. Maar de minister moest toegeven: 'Niettemin kan van een aantal schoten, onder andere het schot dat de geparkeerde auto van een ter plaatse wonende winkelier trof, worden gesteld dat deze niet door de voor het Arnhemse politiekorps geldende geweldsinstructie worden, gedekt.' Het was gelukkig goed afgelopen. Beter dan in Breukelen op 15 december 1978 waar het arrestatieteam van het rijkspolitiedistrict Utrecht met Uzi's vier Zuidmolukkers overhoop, schoot van wie er een overleed. De dag daarop werd een arrestatieteam ingezet in Polsbroek. Tegen twee jongens van dertien en veertien jaar die met speelgoedgeweren waren bewapend. De politie in Nederland zit ingewikkeld in elkaar. Er is een Korps Rijkspolitie

(Ingeionden mededeling)

SEXLESSEN IN VVOORD EN BFET

Nu door mannen en vrouwen open en eerlijk over sex, liefde en erotiek gesproken wordt en men meer van het liefdesspel wil genieten, !evert dit boek een belangrijke bijdrage om uw kennis over alles wat hiermee samenhangt te vergroten. Dit boek bevat meer dan 130 mooie en alles onthullende kleurenfoto's welke verduidelijkt worden door de openhartige tekst van Rudiger Boschmann. 160 pagina's gebonden. Prijs incl. verz. kosten

f 44

Levering direct uit voorraad na overmaking van het bedrag onder vermelding "Sexlessen".

Giro 3119420 STANDAARD VERZENDBOEKHANDEL Postbus19368 [Singel 3301

van geen belang is alleer)) maar belangrijk E in het voertuig zitten. is belangrijk en aan het I worden gegeven.

Controleer het antwoord op de vi Het naar achteren brengen van de verdachte.

De geheime politie van Nederland: de mannen van de criminele hilichtingendiensten, de observatietem de arrestatieteams, de infiltranten en de lokagente] met centrale taken (in de lucht, op het juist de jaren zeventig zich hebben gewater, op de snelwegen) en plattelands- kenmerkt door een verhoogde belangdienders, allen onder directe verant- stelling voor de bestrijding van de woordelijkheid van de minister van Jus- zwaardere, professionele criminaliteit titie. Daarnaast zijn er gemeentelijke alsmede voor 'het verzorgen van een politiekorpsen die (in mindere mate) te adequate uitrusting in technisch en tacmaken hebben met de minister van tisch opzicht ten behoeve van deze criHoofdcommissaris Binnenlandse Zaken. Zowel rijkspolitie minaliteitsvorm'. I als gemeentepolitie verrichten in grote Bakker somde de nbviteiten op: lijnen twee soorten taken: de opsporing De opbouw van criminele inlichtingenvan strafbare feiten op gezag van -het 'diensten die tot taak hebben door geopenbaar ministerie (de officier van richte informatiewirining te komen tot Justitie) en de handhaving van de open- een versneld ingrijpen in de professiobare orde op gezag van de burge- nele activiteiten van de zwaarste catemeester. gorie criminelen. De ordehandhaving omvat uiteenlopen- Twaalf observatieteams 'die goed gede zaken: zorg voor de veiligheid, ver- equipeerd en werkend in soepel verlokeerscontrole, maar ook relbestrijding pende samenwerkingsverbanden, een met Mobiele Eenheden en de dagelijkse onmisbaar element zijn geworden in de hulpverlening aan hen die deze behoe- criminaliteitsbestrijding'. ven. In al die `orde'-gevallen, maar ook De arrestatieteams van rijks- en gebij het uitdelen van bekeuringen of het meentepolitie 'door uitrusting en opleihandhaven van diverse wetten en veror- ding eveneens goed vuorbereid op hun deningen gaat het om duidelijk herken- taak'. bare, want getniformeerde politieman- Het met toestemming van de rechternen. Daarbij is de discussie over een commissaris afluisteren van telefoongeeventuele terugkeer van het 'kraagnum- sprekken als onmisbaar middel bij het inwinnen van informatie omtrent hardmer' nog steeds niet uitgewoed. Geheel ander werk wordt verricht door drugshandel en vuurwapenhandel en de in burger geklede rechercheurs wier bij het oplossen van levensdelicten. voornaamste doel het is om vervolging Grote investeringen in tephnische uitdoor de officier van Justitie mogelijk te rusting om in extreme situaties (gijzemaken. Zij moeten met sluitende bewij- lingen, ontvoeringen, enzovoort) aan de zen komen. Het lot van aangehouden wensen van Justitie tegemoet te komen. verdachten wordt in laatste instantie in De oprichting van verschillende regionale recherchebijstandsteams. handen van de rechter gelegd. Ook als de veelbekritiseerde herziening De research die enkele grote korpsen in van de Politiewet zou plaatsvinden, leitactisch vlak plegen door infiltratie in dend tot provinciale politiekorpsen en het criminele milieu en het werken met enkele landelijke diensten, blijft de de undercover-agent. principiele scheiding bestaan tussen ta- 'Sprekend over problemen die er zijn ken die namens het lokale bestuur wor- gerezen tussen politie en fuetitie noemden verricht en de justitiele taken. Er is de hoofdcommissaris Bakker een tweevoor de burger altijd beklag mogelijk: tal groot opgezette Vnurviapenonderbij de burgemeester of bij de officier zoeken, gecoordineerd - en gebundeld in van justitie. Niet dat het altijd wat Arnhem. Daarbij werd een grote hoeuithaalt, maar je weet tenminste bij wie veelheid truurwapens van Zuidmolukje moet zijn. Getiniformeerde agenten kers door het gehele land opgispooia. en rechercheurs verrichten hun arbeid Bakker: 'Het onderzdek nam zodanige in (betrekkelijke) openbaarheid. Dat is arrondissethentsgrenzenoverschrij den.anders met de geheime agenten van de de vormen aan, dat ernstige problemen criminele inlichtingendiensten, de ob- ontstonden met "de coOrdinatie op OMservatieteams en arrestatieteams, de in- niveau, hetgeen zich onder meer in die filtranten en lokagenten. zin openbaarde dat arrestanten die uit De jaarlijithe conferentie tussen het recherche-tactische overwegingen absoopenbaar ministerie en het departei luut niet hadden mogen worden weggement van Justitie was in oktober 1980 zonden ' toch werden heengezonden.' gewijd aan de relatie tussen het. OM en Waarna .werd afgegproken met dergelijde politie. Daaraan schort nog wel het ke grootschalige onderzoeken voortaan een en ander. Door een toenemende door een politieofficier en den officier specialisatie en een groeiend gebruik van justitie zou'den worden geleid. Bakvan teclinologische snufjes gasit de poli- ker vertelde er niet bij dat zijn eigen tie steeds meer een eigen leven leiden. arrestatieteam in geheel oost-NederOm deze gevreesde `verzelfstandiging' land4an de lopende band.Molukse wotegen te gaan dient onder meer het ningen had doorzocht. In overvalstijl drlehoeksoverleg tussen politiecom- met getrokken pistolen. Dat viel niet mandant, burgemeester en officier van overal even goed. Ook niet bij de plaatjustitie zoals die in de meeste grote selijke politiekorpsen die eventuele vergemeeriten gestalte heeft gekregen. dachten door de Arnhemse superagenHetgeen betekent dat het openbaar mi- ten kregen overgedragen. Alsof de FBI nisterie niet meer kan volstaan met het even langs kwarn. in ontvangst nemen van processen-ver- Bakker noemde een aantal actuele 'probaal en het laten voorgeleiden van ver- blemen' die zeker gespreksstof zouden dachten. Zoals de procureurs-generaal opleveren bij .een intensiever contact op gezette tijden richtlijnen geven over tussen politie en openbaar ministerie: het vervolgingsbeleid, zo moeten de de raadsman bij politieverhoor (met de hoofdofficieren van justitie zich tegen- komst waarvan de politie niet blij is, woordig bezighouden met het opspo- H.S.); rings- en verbaliseringsbeleid. En zelfs de vele verdachten voor kleine zaken met de lunidhaving van, de openbare `die hun personalia niet prijs willen georde voor zover de verstoring ervan geven en daarom na zes uur politiecel paard gaat met strafbare gedragingen. vrijuit lijken te gaan. Bakker: 'Mogen De Arnheirise hoof dcommissaris W. zij, veelal deel tlitmakende van agressieBakker wijdde op genoemde conferen- ye actiegroepen ter vaststelling van hun

de totale problematiek rond het 'onrechtmatig' verkregen bewijs (Bakker doelde daarmee onder andere op de undercover-agent, H.S.); het vermelden van namen van leden van observatie- en arrestatieteams in processen-verbaal waar dat, gezien de kwetsbaarheid van hun positie, als zeer ongewenst moet worden beschouwd; de wijze van afdoening van processenverbaal contra leden van observatie- en arrestatieteams tvaar schade en/of letsel aan derden is veroorzaakt. De laatste twee opmerkingen houden een pleidooi in voor een bijzondere status die geheime agenten zouden moeten hebben. Een kwalijke gedachtengang die aansluit op wat in de praktijk allang gebruikelijk is. Als het even kan moeten de `stillen' boven de wet staan. De bedoeling is dat er 225 politiemannen lid worden van een arrestatieteam: 125 bij de rijkspolitie en 100 bij de gemeentelijke korpsen. Deze arrestatieteams hebben als voornaamste taken: 'Acties ten aanzien van gevaarlijke eriminelen, met name van hen van wie kan worden verwacht dat zij bij arrestatie verzet met vuurwapens zullen plegen' en 'incidentele beveiligingsopdrachten'. Die taken staan omschreven in de brief waarmee de minister van Justitie, De Ruiter, op 27 februari 1979 aan de algemeen inspecteur van de rijkspolitie liet weten akkoord te gaan met de instelling van arrestatieteams. In april 1979 deelde de minister van Binnenlandse Zaken, Wiegel, aan de Tweede Kamer mee dat hij de instelling van arrestatieteams bij de gemeentepolitie zou bevorderen. In diezelfde maand werd bekend dat de arrestatieteams zo nodig gebruik mochten maken van automatische wapens waarvoor voorafgaande toestemming van de minister van Justitie is vereist. De Tweede Kamer werd dus in 1979 enigszins op de hoogte gebracht na gedurende vele jaren onkundig te zijn geweest van het bestaan van arrestatieteams compleet met pistoolmitrailleurs. Maar ook op dit moment is nauwelijks bekend welke vlucht de arresta.tieteams hebben genomen en Van welke aard hun werkzaamheden nu precies zijn. Typerend voor de geheimzinnigdoenerij is de wijze waarop minister De Ruiter bij de begrotingsbehandeling in oktober 1979 de ongerustheid probeerde weg te nemen bij PvdA-woordvoerder Stoffelen, die vond dat er toch wel wat veel arrestatieteams op de been werden gebracht. Wig rijkspolitieteams over het gehele land, dat is toch niet veel,' zei de minister. Maar hij vergat erbij te vertellen dat het gaat om de oprichting van achttien groepen. In elk van de zeventien districten een aparte sectie, in district Den Haag twee secties. De leiding is gecentraliseerd in Groningen, Den Haag, Apeldoorn, Amsterdam en Den Bosch. Daarom wordt er gesproken van vijf teams. Maar in werkelijkheid bestaan er nu al tien secties van elk zeven wachtmeesters: in Apeldoorn, Amsterdam, Den Bosch, Dordrecht, Den Haag (2x), Eindhoven, Maastricht, Utrecht en Zwolle. De minister van Justitie heeft voor negentig man compensatie verleend: vijf man per district en nog vijf extra voor Den Haag. Hij ging er van uit dat de uitvoerende leden van de arrestatie-

GLEN

Jaargang 42 — 31 januari 1981

1 superagent. Overal inzetbaar en vrij rmale dienstrooster' let zich tijdens zijn ly-guards die hij atieteam van de Nederland kent En als het even wet. 3ituatie. Dat wordt rdt deze onmiddellijk onder nomen. Terwill een politieman aurken achter een halfgeopend Let pistool in de aanslag houdt, ljn collega's voor het stuk voor le boeien slum van de verdach-• languit op de grond worden erd. as heeft bij vrijwel alle politieles gegeven in deze benademieken. De arrestatieteams evast op deze manier te werk. Teemd want zij hebben tot taak irwapengevaarlijke criminelen louden. Maar vergissingen zijn iierig voor de slachtoffers.

Bevel: 'LOOP LANGZAAM ACHTERUIT EN BLIJF RECHT VOOR JE UITKIJKEN . . Waarschuw de verdachte terwijI hij langzaam achteruit loopt, opnieuw geen verdachte of plotselinge bewegingen te maken en dat hij nog v steeds onder schot wordt gehouden. Bevel: 'JE STAAT ONDER SCHOT . . . BIJ EEN VERDACHTE OF PLOTSELINGE BEWEGING WORDT ONMIDDELLIJK GESCHOTEN . . U blijft ook uw wapen op hem richten. Het blijven praten tegen de verdachte heeft ook een psychologisch voordeel voor u. Het is verwarrend voor de verdachte on naar u te luisteren en tegelijkertijd een plan te bedenken te ontsnappen. Tijdens het achteruitlopen van de verdachte en het benaderen van uw voertuig, gaat u gehurkt ook achteruit, vlak langs de zijkant van uw wagen, den later achter uw auto. Sta niet toe dat de verdachte tegen het geopende portier van de politieauto loopt. Laat hem langs het portier lopen.

anuari 1980 was er ook al sets :s gebeurd. Toen werden een tpaar met twee lcinderen, twee idse vrouwen en twee Nederaannen met de handboeien om t Arnhemse politiebureau verLet vermoeden bestond dat zij van de Rote Armee Fraktion de grens naar Nederland proover te steken. Ze bleken volkoLschuldig. Het arrestatieteam rbarig geweest. 15 februari vond er een schietlasts in de Arnhemse binneneen auto, waarin een gezochte reed, werden twaalf schoten ▪ waarvan er negen de betroko troffen. Maar de verdachte temin te ontsnappen.

Positie en houdiPg van politieman voor het boeien en fouilleren van de verdachte.

14. Het dichttrappen van het portier door de verdachte na het uitstappen is O O O

eid IA-kamerleden Stoffelen, De Roethof stelden een reeks vra' deze drie Arnhemse uitschiedjn antwoord vertelde minister er openhartig dat de tip over n afkomStig was van een landdie in -den merkwaardig ma•ende Peugeot een vrouw had Le leek op een gezocht lid van de gealarmeerde politie had eerst 'cedes aangehouden (met het chtpaar en de Nederlandse faant het zou een bekende werkn van de Raf om van auto te Later is er ook nog een PeuLgehouden waarvan de inzittenieens geboeid naar het bureau gebracht. Zij behoorden tot cele Fraktion, laat staan tot die tote Armee. ▪ sprak tegen dat de Arnhemse et begrip `gevaarlijke personen' lime wijze had toegepast. Hij voorvallen betreurenswaardig onaanvaardbaar. De rijksrekreeg opdracht de schietpartij rnhemse binnenstad te onderDaarvan gaf De Ruiter op 12 er uitsluitsel. Er was begrip gebeuren, want de betrokken abtenaren bevonden zich in een positie then zij te voet de achlende auto wilden tegenhouar de minister moest toegeven: in kan van een aantal schoten,

ndere het schot dat de geparmto van een ter plaatse wonenelier trof, worden gesteld dat 't door de voor het Arnhemse )rps geldende geweldsinstrucen, gedekt.' gelukkig goed afgelopen. Beter Ireukelen op 15 december 1978 t arrestatieteam van het rijksstrict Utrecht met Uzi's vier ukkers overhoop, schoot van n overleed. De dag daarop werd estatieteam ingezet in Pols'egen twee jongens van dertien ten jaar die met speelgoedgeweni bewapend. ie in Nederland zit ingewikkeld r. Er is een Korps Rijkspolitie

Wanneer de verdachte in de juiste positie ligt, gaat u naar hem toe. Blijf steeds geL'ukt en achter het geopend portier voor dekking. U knielt met uw rechterknie op de rug (stuitje) van de verdachte. Bij een verdachte beweging van hem, drukt u uw rechterknie naar beneden. U dint deze tactiek natuurlijk alleen doe te passen bij de arrestatie van ZEER gevaarlijke personen. Deze handelwijze is noodzakelijk voor de veiligheid van alle betrokkenen.

van geen belang is alleep maar belangrijk als er nog meerdere verdachten ,in het voertuig zitten. is belangrijk en aan het bevel moet nauwkeurig gevolg worden gegeven.

Controleer het antwoord op de volgende bladzijde. Het naar achteren brengen van de verdachte.

De geheime politie van Nederland: de mannen van de criminele iplichtingendiensten, de observatieteams, de arrestatieteams, de infiltranten en de lokagenten met centrale taken (in de lucht, op het water, op de snelwegen) en plattelandsdienders, alien onder directe verantwoordelijkheid van de minister van Justitie. Daarnaast zijn er gemeentelijke politiekorpsen die (in mindere mate) te maken hebben met de minister van Binnenlandse Zaken. Zowel rijkspolitie als gemeentepolitie verrichten in grote lijnen twee soorten taken: de opsporing van strafbare feiten op gezag van ,het openbaar ministerie (de officier van Justitie) en de handhaving van de openbare orde op gezig van de burgemeester. De ordehandhaving omvat uiteenlopende zaken: zorg voor de veiligheid, verkeerscontrole, maar ook relbestrijding met Mobiele Eenheden en de dagelijkse hulpverlening aan hen die deze behoeven. In al die 'orde'-gevallen, maar ook bij het uitdelen van bekeuringen of het handhaven van diverse wetten en verordeningen gaat het om duidelijk herkenbare, want getiniformeerde politiemannen. Daarbij is de discussie over een eventuele terugkeer van het `kraagnummer' nog steeds niet uitgewoed. Geheel ander werk wordt verricht door de in burger geklede rechercheurs wier voornaamste doel het is om vervolging door de officier van Justitie mogelijk te maken. Zij moeten met sluitende bewijzen komen. Het lot van aangehouden verdachten wordt in laatste instantie in handen van de rechter gelegd. Ook als de veelbekritiseerde herziening van de Politiewet zou plaatsvinden, leidend tot provinciale politiekorpsen en

juist de jaren zeventig zich hebben gekenmerkt door een verhoogde belangstelling voor de bestrijding van de zwaardere, professionele criminaliteit alsmede voor 'het verzorgen van een adequate uitrusting in technisch en tactisch opzicht ten behoeve van deze criminaliteitsvorm'. Hoofdcommissaris Bakker somde de noviteiten op: 1 De opbouw van criminele inlichtingeniliensten die tot taak hebben door gerichte informatiewinning te komen tot een versneld ingrijpen in de professionele activiteiten van de zwaarste categorie criminelen. Twaalf observatieteams 'die goed geequipeerd en wetkend in soepel verlopende samenwerkingsverbanden, een onmisbaar element zijn geworden in de criminaliteitsbestrijcling'. De arrestatieteams van rijks- en ge meentepolitie 'door uitrusting en opleiding eveneens goed voorbereid op hun taak'. Het met toestemming van de rechtercommissaris afluisteren van telefoongesprekken als onmisbaar middel bij het inwinnen van informatie omtrent harddrugshandel , en vuurwapenhandel en bij het oplossen van levensdelicten. Grote investeringen in technische uitrusting om in extreme situaties (gijzelingen, ontvoeringen, enzovoort) aan de wensen van Justitie tegemoet te komen. De oprichting van verschillende regionale recherchebijstandsteams. De research die enkele grote korpsen in tactisch vlak plegen door infiltratie in het criminele milieu en het werken met

de totale problematiek rond het Onrechtmatig' Verkregen bewijs (Bakker doelde daarmee onder andere op de undercover-agent, H.S.); het vdrmelden van namen van leden van observatie- en arrestatieteams in processen-verbaal waar dat, gezien de kwetsbaarheid van hun positie, als zeer ongewenst moet worden beschouwd; de wijze van afdoening van processenverbaal contra leden van observatie- en arrestatieteams waar schade en/of letsel aan derden is veroorzaakt. De laatste twee opmerkingen houden een pleidooi in voor een bijzondere status die geheime agenten zouden moeten hebben. Een kwalijke gedachtengang die aansluit op wat in de praktijk allang gebruikelijk is. Als het even kan moeten de `stillen' boven de wet staan. De bedoeling is dat er 225 politiemannen lid worden van een arrestatieteam: 125 bij de rijkspolitie en 100 bij de gerneentelijke korpsen. Deze arrestatieteams hebben als voornaamste taken: 'Acties ten aanzien van gevaarlijke criminelen, met name van hen van wie kan worden verwacht dat zij bij arrestatie verzet met vuurwapens zullen plegen' en 'incidentele beveiligingsopdrachten'. Die taken staan omschreven in de brief waarmee de minister van Justitie, De Ruiter, op 27 februari 1979 aan de algemeen inspecteur van de rijkspolitie Het weten akkoord te gaan met de instelling van arrestatieteams. In april 1979 deelde de minister van Binnenlandse Zaken, Wiegel, aan de Tweede Kamer mee dat hij de instelling van arrestatieteams bij

Uit het lesboekje 'Staying alive' van G. Cieremans, j.d. zelfs talrijke overuren gemaakt. Dat komt door de intensieve training en door de realiteit dat de arrestatieteams voor alles en nog wat worden ingezet. De zware criminaliteit, gepleegd door bewapende bankrovers vormt in Nederland maar een piepklein probleem. Het is juist de kleine criminaliteit die toeneemt en het gevoel van onveiligheid vergroot. Van de ruim een half miljoen misdrijven volgens het Wetboek van Strafrecht die in 1979 werden gepleegd kon slechts 23,7 procent worden opgehelderd. Daarbij ging het bij voorbeeld om 223.201 eenvoudige diefstallen (exclusief winkeldiefstal) met een ophelderingspercentage van negen procent, 143.445 inbraken met een ophelderingspercentage van 19,2 procent, 58.115 vernielingen met een ophelderingspercentage van 20,5 procent, 6.936 aangiften van zakkenrollerij met een ophelderingspercentage van 6,6 procent. Daar staan twaalfhonderdvijftig levensdelicten tegenover (ophelderingspercentage 86,7 procent), maar dat zijn dan ook nog voor het merendeel pogingen tot doodslag. En zeker bij regelrechte moorden heeft de gewone recherche geen enkele hulp nodig van vechtagenten. Vuurgevaarlijk is slechts de zeldzame bewapende bankrover. Of een verdwaalde stadsguerrillero. De opbloei van de arrestatieteams heeft minder te maken met de stijging van

zijn collega's voor het stuk voor ►de boeien slaan van de verdach-* ie languit op de grond worden ileerd. tans heeft bij vrijwel elle politeal les gegeven in deze benadechnieken. De arrestatieteams Jteevast op deze manier te werk. ) vreemd want zij hebben tot teak uurwapengevaarlijke criminelen houden. Maar vergissingen zijn tezierig voor de slachtoffers.

u-c“...1..c acct uum cci I payui

VUUI UL.ei VUUI U. flel a5 Veil/VW-ref-1U

voor de verdachte om naar u te luisteren en tegelijkertijd een plan te bedenken te ontsnappen. Tijdens het achteruitlopen van de verdachte en het benaderen van uw voertuig, gaat u gehurkt ook achteruit, vlak langs de zijkant van uw wagen, len later achter uw auto. Sta niet toe dat de verdachte tegen het geopende portier van de politieauto loopt. Laat hem langs het portier lopen.

januari 1980 was er ook al lets ijks gebeurd. Toen werden een echtpaar met twee kinderen, twee aridse vrouwen en twee Nedermannen met de handboeien om iet Arnhemse politiebureau verHet vermoeden bestond dat zij Len van de Rote Armee Fraktion 1 de grens naar Nederland pron over te steken. Ze bleken volkoonschuldig. Het arrestatieteam )orbarig geweest. p 15 februari vond er een schietpleats in de Arnhemse binnen)p een auto, waarin een gezochte er reed, werden twaalf schoten urd, waarvan er negen de betroksto troffen. Maar de verdachte :ettemin te ontsnappen.

Positie en houding van politieman voor het boeien en fouilleren van de verdachte.

14. Het dichttrappen van het portier door de verdachte na het uitstappen is O O O

oeid vdA-kamerleden Stoffelen, De Roethof stelden een reeks vraer deze drie Arnhemse uitschiezijn antwoord vertelde minister iter openhartig dat de tip over len afkomstig was van een land. die in den merkwaardig maerende Peugeot een vrouw had me leek op een gezocht lid van de e gealarmeerde politie had eerst ercedes aangehouden (met het echtpaar en de Nederlandse fawant het zou een bekende werkijn van de Raf om van auto te n. Later is er ook nog een Peuingehouden waarvan de inzitteneneens geboeid naar het bureau gebracht. Zij behoorden tot ikele Fraktion, laat staan tot die Rote Armee. ter sprak tegen dat de Arnhemse het begrip `gevaarlijke personen' ruime wijze had toegepast. Hij e voorvallen betreurenswaardig iet onaanvaardbaar. De rijksrekreeg opdracht de schietpartij krnhemse binnenstad te onderDaarvan gaf De Ruiter op 12 ber uitsluitsel. Er was begrip gebeuren, want de betrokken mbtenaren bevonden zich in een positie toen zij te voet de achjdende auto wilden tegenhousar de minister moest toegeven: nin kan van een aantal schoten, =dere het schot dat de geparauto van een ter plaatse wonenkelier &of, worden gesteld dat !et door de voor het Arnhemse ;orps geldende geweldsinstrucden gedekt.' gelukkig goed afgelopen. Beter Breukelen op 15 december 1978 A arrestatieteam van het rijksistrict Utrecht met Uzi's vier lukkers overhoop. schoot van en overleed. De dag daarop werd restatieteam ingezet in Polsregen twee jongens van dertien Lien jaar die met speelgoedgewe•en bewapend. tie in Nederland zit ingewikkeld sr. Er is een Korps Rijkspolitie ng)

eerlijk ordt en en, levert kennis ergroten. n alles uidelijkt Rudiger

BOEKHANDEL 1330)

van geen belang is alleed maar belangrijk als er nog meerdere verdachten in het voertuig zitten. is belangrijk en aan het bevel moet nauwkeurig gevolg worden gegeven.

Controleer het antwoord op de volgende bladzijde. Het naar achteren brengen van de verdachte.

De geheime politie van Nederland: de mannen van de criminele iplichtingendiensten, de, observatieteams, de arrestatieteams, de infiltranten en de lokagenten met centrale taken (in de lucht, op het water, op de snelwegen) en plattelandsdienders, alien onder directe verantwoordelijkheid van de minister van Justitie. Daarnaast zijn er gemeentelijke politiekorpsen die (in mindere mate) te maken hebben met de minister van Binnenlandse Zaken. Zowel rijkspolitie als gemeentepolitie verrichten in grote lijnen twee soorten taken: de opsporing van strafbare feiten op gezag van het openbaar ministerie (de officier van Justitie) en de handhaving van de openbare orde op gezag van de burgemeester. De ordehandhaving omvat uiteenlopende zaken: zorg voor de veiligheid, verkeerscontrole, maar ook relbestrijding met Mobiele Eenheden en de dagelijkse hulpverlening aan hen die deze behoeven. In al die 'orde'-gevallen, maar ook bij het uitdelen van bekeuringen of het handhaven van diverse wetten en verordeningen gaat het om duidelijk herkenbare, want geiinif ormeerde politiemannen. Daarbij is de discussie over een eventuele terugkeer van het `kraagnummer nog steeds niet uitgewoed. Geheel ander werk wordt verricht door de in burger geklede rechercheurs wier voornaamste doel het is om vervolging door de officier van Justitie mogelijk te maken. Zij moeten met sluitende bewijzen komen. Het lot van aangehouden verdachten wordt in laatste instantie in harden van de rechter gelegd. Ook als de veelbekritiseerde herziening van' de Politiewet zou plaatsvinden, leidend tot provinciale politiekorpsen en enkele landelijke diensten, blijft de principiele scheiding bestaan tussen taken die namens het lokale bestuur worden verricht en de justitiele taken. Er is voor de burger altijd beklag mogelijk: bij de burgemeester of bij de officier van justitie. Niet dat het altijd wat uithaalt, maar je weet tenminste bij wie je moet zijn. Getiniformeerde agenten en rechercheurs verrichten hun arbeid in (betrekkelijke) openbaarheid. Dat is anders met de geheime agenten van de criminele inlichtingendiensten, de observatieteams en arrestatieteams, de infiltranten en lokagenten. De jaarlijkse conferentie tussen het openbaar ministerie en het depart& ment van Justitie was in oktober 1980 gewijd aan de relatie tussen het. OM en de politie. Daaraan schort nog wel het een en ander. Door een toenemende specialisatie en een groeiend gebruik van tedhnologische snufjes gad de polltie steeds meer een eigen leven leiden. Om deze gevreesde 'verzelfstandiging' / tegen te gaan dient onder meer het fi driehoeksoverleg tussen politiecommandant, burgemeester en officier van justitie zoals die in de meeste grote gemeenten gestalte heeft gekregen. Hetgeen betekent dat het openbaar ministerie niet meer kan volstaan met het in ontvangst nemen van processen-verbaal en het laten voorgeleiden van verdachten. Zoals de procureurs-generaal op gezette tijden richtlijnen geven over het vervolgingsbeleid, zo moeten de hoofdofficieren van justitie zich tegenwoordig bezighouden met het opsporings- en verbaliseringsbeleid. En zelfs met de handhaving van, de openbare orde voor zover de verstoring ervan gepaard gaat met strafbare gedragingen. De ArnheInse hoofdcommissarls W. Bakker wijdde op genoemde conferentie een beschouwing aan deze ktvestie waarbij hij het opvallend noemde dat

juist de jaren zeventig zich hebben gekenmerkt door een verhoogde belanggelling voor de • bestrijding van de zwaardere, professionele criminaliteit alsmede voor 'het verzorgen van een adequate uitrusting in technisch en tactisch opzicht ten behoeve van deze criminaliteitsvorm'. Hoofdcommissaris Bakker somde de noviteiten op: De opbouw van criminele inlichtingen'diensten die tot tank hebben door gerichte informatiewinning te komen tot een versneld ingrijpen in de professionele activiteiten van de zwaarste categorie criminelen. Twaalf observatieteams 'die goed geequipeerd en werkend in soepel verlopende samenwerkingsverbanden, een onmisbaar element zijn geworden in de criminaliteitsbestrijding'. De arrestatieteams van rijks- en gemeentepolitie 'door uitrusting en opleiding eveneens goad voorbereid op hun teak'. Het met toestemming van de rechtercommissaris afluisteren van telefoongesprekken als onmisbaar middel bij het inwinnen van informatie omtrent harddrugshandel en vuurwapenhandel en bij het oplossen van levensdelicten. Grote investeringen in technische uitrusting om in extreme situaties (gijzelingen, ontvoeringen, enzovoort) aan de •wensen van Justitie tegemoet te komen. De oprichting van verschillende regionale recherchebijstandsteams. De research die enkele grote korpsen in tactisch vlak plegen door infiltratie in het criminele milieu en het werken met de undercover-agent. Sprekend over problemen die er zijn gerezen tussen politie en histitie noemde hoofdcommissaris Bakker 'een tweetal groot opgezette "viturviapenoriderzoeken, gecoOrdineerd 'en. gebundeld in Arnhem. Daarbij werd een grote hoeveelheid vuurwapens' van Zuidmniukkers door het gehele land opgespooid. Bakker: 'Het onderzoek nam zodanige arrondissethentsgrenzenoverschrijden; de vormen aan, dat ernstige problemen ontstonden met ,de coOrdinatie op OMniveau, hetgeen zich onder meer in die zin openbaarde dat arrestanten die uit recherche-tactische overwegingen absoluut niet hadden mogen worden weggezonden ' toch werden heengezonden.' Waarna werd afgesproken met dergelijke grootschalige onderzoeken voortaan door den politieofficier en een officier van justitie.zouden worden geleid. Bakker vertelde er niet bij dat zijn eigen arrestatieteam in geheel oost-Nederland,uan de lopende band.Molukse woningen had doorzocht. In overvalstill met getrokken pistolen. Dat viel niet overd even goed. Ook niet bij de pleatselijke politiekorpsen die eventuele verdachten, door de Arnhemse superagenten kregen overgedragen. Alsof de FBI even langs kwam. ,Bakker noemde een aantal actuele 'problemerf die zeker gespreksstof zouden opleveren bij .ben intensiever contact tussen positie en openbaar ministerie: de readsman bij politieverhoor (met de komst waarvan de politie niet blij is, H.S.); de' vele verdachten voor kleine zaken /die hun personally niet prijs willen geven en daarom na zes uur politiecel vrijuit lijken te gaan. Bakker: 'Mogen zij, veelal deel uitmakende van agressieve actiegroepen ter vaststelling van hun identiteit door de politie worden gefotografeerd?'):

de totale problematiek rond het 'onrechtmatig' verkregen bewijs (Bakker doelde daarmee onder andere op de undercover-agent, H.S.); het vermelden van namen van leden van observatie- en arrestatieteams in processen-verbaal waar dat, gezien de kwetsbaarheid van hun positie, als zeer ongewenst moet worden beschouwd; de wijze van afdoening van processenverbaal contra leden van observatie- en arrestatieteams Wear schade en/of letsel aan derden is veroorzaakt. De laatste twee opmerkingen houden een pleidooi in voor een bijzondere status die geheime agenten zouden moeten hebben. Een kwalijke gedachtengang die aansluit op wat in de praktijk allang gebruikelijk is. Als het even kan moeten de Stillen' boven de wet staan. De bedoeling is dat er 225 politiemannen lid worden van een arrestatieteam: 125 bij de rijkspolitie en 100 bij de gemeentelijke korpsen. Deze arrestatieteams hebben als voornaamste taken: 'Acties ten aanzien van gevaarlijke criminelen, met name van hen van wie kan worden verwacht dat zij bij arrestatie verzet met vuurwapens zullen plegen' en 'incidentele beveiligingsopdrachten'. Die taken staan omschreven in de brief waarmee de minister van Justitie, De Ruiter, op 27 februari 1979 aan de algemeen inspecteur van de rijkspolitie liet weten akkoord te gaan met de instelling van arrestatieteams. In april 1979 deelde de minister van Binnenlandse Zaken, Wiegel, aan de Tweede Kamer mee dat hij de instelling van arrestatieteams bij de gemeentepolitie zou bevorderen. In diezelfde maand werd bekend dat de arrestatieteams zo nodig gebruik mochten maken van automatische wapens waarvoor voorafgaande toestemming van de minister van Justitie is vereist. De Tweede Kamer werd dus in 1979 enigszins op de hoogt,e gebracht na gedurende vele jaren onkundig te zijn geweest van het bestaan van arrestatieteams compleet met pistoolmitrailleurs. Maar ook op dit moment is nauwelijks bekend welke vlucht de arrestatieteams hebben genomen en van welke aard hun werlilaamheden nu precies zijn. Typerend voor de geheimzinnigdoenerij is de wijze waarop minister De Ruiter bij de begrotingsbehandeling in oktober 1979 de ongerustheid probeerde weg te nemen bij PvdA-woordvoerder St offelen, die vond dat er toch wel wat veel arrestatieteams op de been werden gebracht. 'Vijf rijkspolitieteams over het gehele land, dat is toch niet veel,' zei de minister. Maar hij vergat erbij te vertellen dat het gaat om de oprichting van achttien groepen. In elk van de zeventien districten een aparte sectie, in district Den Haag twee secties. De leiding is gecentraliseerd in Groningen, Den Haag, Apeldoorn, Amsterdam en Den Bosch. Daarom wordt er gesproken van vijf teams. Maar in werkelijkheid bestaan er nu al tien secties van elk zeven wachtmeesters: in Apeldoorn, Amsterdam, Den Bosch, Dordrecht, Den Haag (2x), Eindhoven, Maastficht, Utrecht en Zwolle. De minister van Justitie heeft voor negentig man compensatie verleend: vijf man per district en nog vijf extra voor Den Haag. Hij ging er van uit dat de uitvoerende leden van de arrestatieteams geen volledige dagtaak hebben. Het tegendeel is het geval. Er worden

Uit het lesboekje 'Staying alive' van G. Cieremans, j.d.

zelfs talrijke overuren gemaakt. Dat komt door de intensieve training en door de realiteit dat de arrestatieteams voor alles en nog wat worden ingezet. De zware criminaliteit, gepleegd door bewapende bankrovers vormt in Nederland maar een piepklein probleem. Het 'is juist de kleine criminaliteit die toeneemt en het gevoel van onveiligheld vergroot. Van de ruim een half miljoen misdrijven volgens het Wetboek van Strafrecht die in 1979 werden gepleegd kon slechts 23,7 procent worden opgehelderd. Daarbij ging het bij voorbeeld om 223.201 eenvoudige diefstallen (exclusief winkeldiefstal) met een ophelderingspercentage van negen procent, 143.445 inbraken met een ophelderingspercentage van 19,2 procent, 58.115 vernielingen, met een ophelderingspercentage van 20,5 procent, 6.936 aangiften van zakkenrollerij met een ophelderingspercentage van 6,6 procent. Daar staan twaalfhonderdvifftig levensdelicten tegenover (ophelderingspercentage 88,7 procent), maar dat zijn dan ook nog voor het merendeel pogingen tot doodslag. En zeker bij regelrechte moorden heeft de gewone recherche geen enkele hulp nodig van vechtagenten. Vuurgevaarlijk is slechts de zeldzame bewapende bankrover. Of een verdwaalde stadsguerrillero. De opbloei van de arrestatieteams heeft minder te maken met de stijging van zware eriminaliteit als wel met de angst voor terroristische acties. De gijzeliiigen en kapingen door Molukkers (1970, 1977, 1978), maar vooral ook de gevreesde uitwaaiering van het politieke geweld zoals dat zich niet ver van ons bed in de Bondsrepubliek manifesteerde, liggen ten grondslag aan het ontstaan van ons eigen legertje van geheime agenten. Vooral na de moeizame arres-, tatie van het Rd-lid Knut Fokerts in september 1977 in Utrecht (waarbij Folkerts een brigadier doodschoot) en de schietpartij met de Raf-leden Wackernagel en Schneider in Amsterdam in november van datzelfde jaar kregen de bestaande arrestatieteamh een grimmiger karakter en werden nieuwe teams uit de grond gestampt.

Snelle actie Het eerste arrestatieteam werd in 1969 opgerfcht bij de gemeentepolitie in Arnhem: de Groep Bijzondere Opdrachten. Dat initiatief had wel alles te maken met de criminaliteit zoals die zich voordeed in de Arnhemse rosse burnt het Spijkerkwartier. Na enkele schietpartijen die de Korenmarkt de bijnaam Kogelmarkt bezorgden, vormde de politie aanvankelijk een wapenteam dat het illegale wapenbezit moest bestrijden met snelle acties, controle in cafés en huiszoekingen. Hoewel hoofdcommissaris Bakker er aanvankelijk weinig voor voelde om zijn Groep Bijzondere Opdrachten als officieel arrestatieteam te laten dienstdoen werd de Arnhemse GBO, bestaande uit achttien leden (verdeeld in vier groepen) het voorbeeld voor de gemeentepolitie in Rotterdam, Utrecht en Den Haag.

Vervolg op vagina 4

DE STILLEN De geheime politie van Nederland

Het geven van bevelen.

Vervolg van pagina 3 Ook Amsterdam moest een dergelijk arrestatieteam krijgen. Burgemeester Polak was al gezwicht voor de druk van Wiegel, maar de gemeenteraad bleef tegenstander. _ Zoals ook GrOningen en Enschede hebben laten weten weinig te voelen voor arrestatieteams met een aparte status. Bij de rijkspolitie zijn de weerstanden nooit zo groot geweest. Dat korps beschikte over een invloedrijke supporter die alles mooi vond als het maar van de Verenigde Staten of de Bondsrepubliek was afgekeken. De minister van Justitie in het kabinet-Den Uyl Mr. A.A.M. van Agt, was geheel en al op de hoogte van het ontstaan en de aard van de arrestatieteams bij de rijkspolitie. Reeds tijdens het kabinet-Biesheuvel, waarin Van Agt als minister van Justitie debuteerde, werd in Den Haag het eerste arrestatieteam opgericht. De districtcommandant W. Reehorst, de huidige inspecteur-generaal (hoogste chef) van het korps rijkspolitie, gaf op 1 februari 1973 het startsein voor het arrestatieteam in Den Haag dat geregeld door Van Agt werd ingeschakeld voor bevelligingsopdrachten. En dat niet alleen bij officiele werkzaamheden, want Van Agt nam ook tijdens prive-fietstochtjes leden van het Haagse arrestatieteam als body-guards met zich mee. In het jaar 1973 werd er ook bij de rijkspolitie van het district Amsteram .een arrestatieteam opgericht en begin 1974 formeerden de districten Eindhoven en Utrecht hun eigen arrestatieteams. Hoewel deze teams een voor Nederland volstrekt nieuwe taak vervulden en bovendien de beschikking hadden over autornatiscne wapens (aanvankelijk Uzi's) verzuimde Justitie-minister Van Agt, volledig verantwoordelijk voor de rijkspolitie, ,om het parlement hierover in, te lichten. Pas op 11 oktober 1977, kort na de vuurgevechten met RAF-leden lichtte waarnemend minister van Justitie De Gaay Fortman sr. een tipje van de sluier op. Van Agt was inmiddels uit het demissionaire kabinet getreden. De Gaay Fortman Het weten dat er werd gedacht aan de oprichting van arrestatieteams uit rijks- en gemeentepolitie die speciaall zouden worden opgeleid voor de aanhouding van zeer gevaarlijke criminelen: 'Uiteraard zal, indien

hiertoe wordt besloten, aan de training en beveiliging van deze teams in ieder opzicht aandacht worden geschonken.' Op dat moment waren er dus al enkele jaren vier rijkspolitieteanis in functie en bovendien beschikte de gemeentepolitie in Arnhem al sinds 1969 over een Groep Bijzondere Opdrachten die als full-time-arrestatieteam optrad. In april 1978 kreeg ook het rijkspolitiedistrict Zwolle een arrestatieteam. In diezelfde periode volgden de gemeentelijke korpsen in Utrecht en Amsterdam het Amhemse voorbeeld met de formering van een Groep Bijzondere Opdrachten. Rudie van Meurs onhulde in VN van 27-11979 hoe er naar werk werd gezocht voor deze arrestatieteams. Ze zouden een snort duizendpootfunctie vervullen. Na de officiele mededelingen van de ministers De Rutter en Wiegel leek het erop alsof de aanvankelijk als neventaken bedoelde activiteiten waren geschrapt. Als gevolg van de kritiek vanuit politiebonden en politieke partijen. Als neventaken waren in officiele rapporten genoemd: aanhouden in relsituaties in samenwerking met de Mobiele Eenheden; aanhoudingen bij voorzienbare ongeregeldheden en geweldplegingen op sportvelden, , bussen, ' trams, enzovoort; bestrijding van miniterreur en straatschenderijen; handhaving van de openbare orde in stadions en openbaar yen voer; opsporing en aanhouding van personen die ter aanhouding gesignaleerd staan en van wie grove aantasting van de rechtsorde is te verwachten; beveiliging van bijzondere terechtzittingen; assistentie aan observatieteams; optreden in elke andere situatie waarin de normale geoefendheid van de gewone polltieman niet voorziet. Bij de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer, in oktober 1979, toen voor het laatst werd geredetwist over de arrestatieteams, benadrukte minister De Rutter nog eens dat het ging om de bestrijding van `vuurgevaarlijke' criminelen. Een enkele keer zouden de teams worden ingezet 'voor beveiligsopdrachten. Maar daar bleef het ook bij. Geen samenwerking met observatieteams en Mobiele Eenheden, geen strijd tegen jeugdige vandalen of politieke wetsovertreders.

8. Direct na het stoppen van beide voertuigen, verlaat u ONMIDDELLIJK de politieauto en O O O

trekt u uw wapen. loopt u naar voren met getrokken wapen. neemt u een gehurkte positie in achter het portier met het getrokken wapen naar voren gericht.

9. De taak van uw collega (waarnemed is? O O

O O

de vdor hem staande auto met inzittenden scherp in het oog te houden. de verdachte(n) in de auto tot orde te roepen wanneer hij ziet dat gegeven bevelen niet worden opgevolgd of wordt afgeweken van de gegeven bevelen. u'dekking te geven. alle antwoorden te samen zijn goed.

Controleer de antwoorden op de volgende bladzijde.

Uit het lesboekje 'Staying alive' van G. Cieremans, j.d.

team mogen de snelvuurwapens worin hinderlaag liggen bij verwacn den meegenomen. den van inbrekers: 'Het was ee De ministers van Juit4ie en Binnen- van cowboyspelen. Maar er war landse Zaken staan voor een dilemma, altijd van die spectaculaire Maar de brief die de minister aan de met dien verstande dat de burgernees- Daarom werden wij ook, tegen algemeen inspecteur van de rijkspolitie ters1 zich niet de wet behoeven te laten ingezet of tegen voetbalsupl had geschreven had nog een vervolg. voorschrijven door Wiegel wanneer het Toen Vitesse nog in de eredivi Daarin stond: 'Ik kan mij omstandighe- gaat om gemeentelijke korpsen. Wanhadden wij vaak 's zondags die den indenken dat in verband met hurt neer arrestatieteams full-time blijven de supporters van de bezoekeni bijzondere vaardigheden, naast de in- opereren dan zullen zij een eigen leven op te_ wachten en naar het sta zet van ander politiepersoneel in het gaan leiden (coals nu al het geval is) dat begeleiclen. Ze mochtende stad kader van de normale politiedienst, maar marginaal te maken heeft met de niet eens een pilsje drinken. Mer ook een beroep wordt gedaan op indivi- bestrijding van zware criminaliteit. In dig, dat ze het meestal pikten. duele leden van een arrestatieteam.' toenemende mate zal de aandacht van we er natuurlijk geen enkel rE de geheime agenten zich gaan richten hadden dat te doen.' op buitenparlementaire groepen: kra- Hanekamp heeft ontslag genon kers, dienstweigeraarS, anti-kernener- de politie. Hij werkt nu als groer De leden van de arrestatieteams heb- gieactivisten. Op 25 november van het in een strafinrichting voor jonge ben dus twee soorten taken: in teamver- vorig jaar • waren leden van de Groep twaalf tot achttien jaar in Nij: band gevaarlijke aanhoudingen ver- • Bijzondere Opdrachten betrokken bit 'Dat zijn meestal kinderen uit richten en beveiligingsopdrachten ver- de .hardhandige manier waarop aan een sociale milieus die al snel tot cri vullen en individueel inzetbaar zijn voor demonstiatie een 'einde werd gemaakt. zijn besteinpeld. Daar zitten of uiteenlopende verrichtingen die meestdiezelfde .stad komep verhalen dat nengpoiers bij.,,Ilijmopvatting.da overeen zullen komen met datgene 160en:van het.arrestatieteam eigainiars der-politie een mentaliteit .hee] vvat werd vermeld op het oorspronkelijx, , vin gekraakte woningen .weten• leidt tot verkettering van bepaa ke lijstje met neventaken. Er is in 'de' hat varkentje wel even te zullenWassen. volkingsgroepen is versterkt dc praktijk slechts een verschil: alleen bij Ocik een rondje langs buitenlandse ca- contact met deze jongens. Als die een officieel optreden als arrestatie- fés en restaurants op zoek naar illegalen politiecel terecht komen hebber was vaak eigen initiatief. eerste vier dagen geen leven.' Wanneer er in Nederland onverhoeds weer sprake zou zijn van terroristische acties, 'clan is er Oen tekort aan geweldsspecialisten. De rijkspolitie heeft Het werk van een politieman 1 haar bijzondere bijstandseenheden, het arrestatieteam is volgens Han korps marechaussee beschikt over eneen vorm van lichamelijke aft kele arrestatieteams ondergebracht in die het bijna onmogelijk maakt de brigade Speciale Beveiligingstaken serieus na te denken over de dim alder andere voorzien van lange-afje moet doen: 'Elke morgen van a standsprecisiegeweren) en ook het tien uur sport, werkweken van z korps mariners heeft een eigen arresta- zeventig uur met het zwaartepun Vrijdag. Smakelijkste hapje uit de tieteam opgeleid. nacht, elke week een: paar uur sc zitting van heden natuurlijk benoeOp geregelde tijden uithoudin ming van mevrouw Eegje Schoo tot Binds 1975 is militaire bijstand, aan de ningen. Je kreeg er wel wat voor voorzitter van de Emancipatieraad. politie zo vanzelfsprekend geworden Je was een superagent. Overal Als ik bij de aankondiging maar enigsdat vorig jaar bij de ontruiming van de baar en vrij van het normale dien zins de nadruk leg op het feit dat zij de gekraakte flats aan de Prins Hendrikka- ter. Processen-verbaal hoefden v echtgenote is van Manneke Pais, dan de in Amsterdam een moeiteloos beroep te maken. Je droeg de arrestante: zullen alle courantiers niet schuwen werd gedaan op de brigade Speciale Je was altijd voorzien van een haar aan te kondigen als 'Echtgenote Beveiligingstaken van de marechaus- klaar pistool met extra houder van Manneke Pais leidt mad voor see. Er zijn zelfs plannen geweest om van een automatisch wapen, of E emancipatie', en dan hebben alle het korps mariners '.n te schakelen bij rabijn, altijd speciale handboe. Vrouwtjes in den lande weer zes de ontruiming Van De Groote Keyser. een portofoon in je zak en een maanden nodig zijn om te laten weten Een gevaarlijke ontwikkeling maar het gingsmes aan je kuit gebonden. dat zij dat juist op eigen kracht had bewijst dat er voor de bestrijding van een beroepsknokker geworden. D moeten worden en dat haar gehuwd' ik op den duur niet meer verc echte terreur geen aparte zijn met Manneke Pais daar niets mee Zeker als je zoveel uitwassen om j eenheden nodig zijn. emaken,beeft. Terwijide int/estigatiDe vijfentwintigjarige Herman Hane- ziet gebeuren. Er werd soms hard kamp, die op zijn zeventiende jaar bij gen. Ik heb daar in het begin o( de" politie kwam, diende van oktober meegedaan. En dat is dan een I 1977 tot. augustus 1979 bij de Groep gevolg van de manier waarop je Bijzondere Opdrachten in Arnhem. Hij opgeleid. Eike situatie is een Soo herinnert zich de verharding na schiet-, logssituatie. Dat wordt je bijgel partijen met Raf-leden: 'Elke Duitse En als je dan wOrdt ingezet tegel auto met inzittenden jonger dan vijfen- sen die niets met zware misdi dertig jaar werd verdacht. .We reden terrorisme te maken hebben dan voortdurend met schietvesten om en nog optreden alsof dat Wel zd I _karabijnen binnen handbereik. Ciere- wordt je natuur.' manS gaf in die tijd les in de benaderingstechniek vuurgevaarliike- verdach- In de regeringsverklaring van het

Teamverband

Dagboekaantekeningen van A van Woensdag. Usbeer, ijsbeer', zei broeder M. vroeger altijd als hij de gang op en neer wandelde, onwillig op den duur op de knoerstige knieen te gaan. lisbeer, ijsbeer'. Als je tegen iedereen hand op hart beweert dat je baas bent van een kabinet dat elkaar niet over allerlei wissewasjes per telefoon lastig valt, is het moeilijk almaar contact met Van Aarden te zoeken om te vragen waar de Chinezen nil weer hebben toegeslagen. Straits halen ze hier hun studenten weg, die vorig jaar nog zo vrolijk het Catshais bevolkten, en komt Manneke Pais weer klagen dat hij weer zeventig Nederlandse luiaards en non-valeurs extra moet huisvesten en van vergadergeld voorzien. Maar volgens T. moet ik schiellik het

_-

POSITIE Stop uw auto lets finks achte u voldoende ruimte over vo hulp komt bieden en wel zoc geopend. Uw collega stopt

Beroepsknokker

'ILLEN

Jaargang 42 — 31 januari 1981

politie and

Het geven van bevelen.

fist t 11.!".1114,1!!!!)11,

hiertoe wordt besloten, aan de training en beveiliging van deze teams in ieder opzicht aandacht worden geschonken.' Op dat moment waren er dus al enkele jaren vier rijkspolitietearns in functie en bovendien beschikte de gemeentepolitie in Arnhem al rinds 1969 over een Groep Bijzondere Opdrachten die als full-time-arrestatieteam optrad. In april 1978 kreeg ook het rijkspolitiethstrict Zwolle een arrestatieteam. In diezelfde periode volgden de gemeentelijke korpsen in Utrecht en Amsterdam het Amhemse voorbeeld met de formering van een Groep Bijzondere Opdrachten. Rudie van Meurs onhulde in VN van 27-11979 hoe er naar werk werd gezocht voor deze arrestatieteams. Ze zouden een soort duizendpootfunctie vervullen. Na de officiele mededelingen van de ministers De Ruiter en Wiegel leek het erop alsof de aanvankelijk als neventaken bedoelde activiteiten waren geschrapt. Als gevolg van de kritiek vanuit politiebonden en politieke partijen. Als neventaken waren in officiele rapporten genoemd: aanhouden in relsituaties in samenwerking met de Mobiele Eenheden; aanhoudingen bij voorzienbare ongeregeldheden en geweldplegingen op sportvelden, bussen, trams, enzovoort; bestrijding van miniterreur en straatschenderijen; handhaving van de openbare orde in stadions en openbaar vervoer; opsporing en aanhouding van personen die ter aanhouding gesignaleerd staan en van wie grove aantasting van de rechtsorde is te verwachten; beveiliging van bijzondere terechtzittingen; assistentie aan observatieteams; optreden in elke andere situatie waarin de normale geoefendheid van de gewone politieman niet voorziet. Bij de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer, in oktober 1979, toen voor het laatst werd geredetwist over de arrestatieteams, benadrukte minister De Ruiter nog eens dat het ging om de bestrijding van 'vuurgevaarlijke' criminelen. Een enkele keer zouden de teams worden ingezet voor beveiligsopdrachten. Maar daar bleef het ook bij. Oven samenwerking met observatieteams en Mobiele Eenheden, geen strijd tegen jeugdige vandalen of politieke wetsovertreders.

8. Direct na het stoppen van beide voertuigen, verlaat u ONMIDDELLIJK de politieauto en O O O

trekt u uw wapen. loopt u naar voren met getrokken wapen. neemt u een gehurkte positie in achter het portier met het getrokken wapen naar voren gericht.

9. De taak van uw collega (waarnemer) is? O O

O O

de voor hem staande auto met inzittenden sches) in het oog te houden. de verdachte(n) in de auto tot orde te roepen wanneer hij ziet dat gegeven bevelen niet worden opgevolgd of wordt afgeweken van de gegeven bevelen. u 'dekking te geven. alle antwoorden te samen zijn goed.


Uit het lesboekje 'Staying alive' van G. Cieremans, j.d. Maar de brief die de minister aan de algemeen inspecteur van de rijkspolitie had geschreven had nog een vervolg. Daarin stond: 'Ik kan mij omstandigheden indenken dat in verband net hun bijzondere vaardigheden, naast de inzet van ander politiepersoneel in het kader van de normale politiedienst, ook een beroep wordt gedaan op individuele leden van een arrestatieteam.'

Teamverband De leden van de arrestatieteams hebben dus twee soorten taken: in teamverband gevaarlijke aanhoudingen verrichten en beveiligingsopdrachten vervullen en individueel inzetbaar zijn voor uiteenlopende verrichtingen die meestal overeen zullen komen -met datgehe wat werd vermeld op het oorspronkelifr ke lijstje met neventaken. Er is in de praktijk slechts een' verschil: alleen bij een officieel optreden als arrestatie-

tekeningen van A. van Vrijdag. Smakelijkste hapje uit de zitting van heden natuurlijk benoeming van mevrouw Eegje Schoo tot voorzitter van de Emancipatieraad. Als ik bij de aankondiging maar enigszins de nadruk leg op het felt dat zij de echtgenote is van Manneke Pais, dan zullen alle courantiers niet schuwen hear aan te kondigen als Echtgenote van Manneke Pais leidt raad voor emancipatie', en dan hebben alle Vrouwtjes in den lande weer zes maanden nodig zijn om te laten weten dat zij dat juist op eigen kracht had moeten worden en dat haar gehuwd zijn met Manneke Pais daar niets mee te.maken heeft. Terwijl de investgati-

team mogen de snelvuurwapens worden meegenomen. De ministers van JuStitie en Binnenlandse Zaken staan voor een dilemma, met dien verstande dat de burgemeesters' zich niet de wet behoeven te laten voorschrijven door Wiegel wanneer het gaat om gemeentelijke korpsen. Wanneer arrestatieteams full-time blijven opereren dan zullen zij een eigen leven gaan leiden (zoals nu al het geval is) dat maar marginaal te maken heeft met de bestrijding van zware criminaliteit. In toenemende mate zal de aandacht van de geheimeagenten zich gaan richten op buitenper lementaire groepen: krakers, dienstweigeraars, anti-kernenergieactivisten. Op 25 november van het vorig jeer waren leden van de Groep Bijzondere Opdrachten • betrokken bij de hardhandige manier waarop aan een demonstrate een einde werd gemaakt. Uit ••diezelfde •sted komen;verhalen dat 14en van het arrestatieteidh eiOnaars vein gekriakte woningen lieten weten ha varkentje wel even te zullen wassen. Ocik een rondje langs buitenlandse cafes en restaurants op zoek near illegalen was vaak eigen initiatief. Wanneer er in Nederland onverhoeds weer sprake zou zijn van terroristische acties, 'clan is er gen tekort aan geweldsspecialisten. De rijkspolitie heeft • haar bijzondere bijstandseenheden, het korps marechaussee beschikt over enkele arrestatieteams ondergebracht in de brigade Speciale Beveiligingstaken ohder andere voorzien van lange-afstandsprecisiegeweren) en ook het korps mariniers heeft een eigen arrestatieteam opgeleid. Sinds 1975 is militaire bijstand aan de politie zo vanzelfsprekend geworden dat vorig jaar bij de ontruiming van de gekraakte flats aan de Prins Hendrikkade in Amsterdam een moeiteloos beroep werd gedaan op de brigade Speciale Beveiligingstaken van de marechaussee. Er zijn zelfs plannen geweest om het korps mariniers 'n te schakelen bij de ontruiming Van De Groote Keyser. Een gevaarlijke ontwikkeling maar het bewijst dat er voor de bestrijding van echte terreur geen aparte eenheden nodig zijn. De vijfentwintigjarige Herman Hanekamp, die op zijn zeventiende jaar bij de- polite kwam, diende van oktober 1977 tot augustus 1979 bij de Groep Bijzondere Opdrachten in Arnhem. Hij herinnert zich de verharding na schietpartijen met Raf-leden: 'Elke Duitse auto met inzittenden jonger dan vijfendertig jaar werd verdacht. We reden voortdurend met schietvesten om en karabijnen binnen handbereik. Cieremans gaf in die tijd les in . de benade-

POSITIE VAN DE POLITIEAUTO'S Stop uw auto lets links achter-het verdachte voertuig en laat rechts van u voldoende ruimte over voor de surveillanceauto van uw collega die hulp komt bieden en wel zodanig dat ook zijn linker portier kan worden geopend. Uw collega stopt zijn auto naast die van u.

in hinderlaag liggen bij verwacht optreden van inbrekers: 'Het was een vorm van cowboyspelen. Maar er waren niet altijd van die spectaculaire klussen. Daarom werden wij ook, tegen krakers ingezet of tegen voetbctlsupporters. Toen Vitesse nog in de eredivisie zat hadden wij vaak 's zondags dienst om de supporters van de bezoekende club op te wachten en naar het stadion te begeleiden. Ze mochten de stad niet in; niet eens een pilsje drinken. Merkwaardig, dat ze het meestal pikten. Terwiji we er natuurlijk geen enkel recht op hadden dat te doen.' Hanekamp heeft ontslag genomen bij de polite. Hij werkt nu als groepsleider in een strafinrichting voor jongens van twaalf tot achttien jaar in Nijmegen. 'Dat zijn meestal kinderen uit zwaksociale milieus die al snel tot crimineel zijn besternpeld. Daar zitten ook stenengooierebij. Mijn opva.tting dat er bij de polite een mentaliteit heerst die leidt tot verkettering van bepaalde bevolkingsgroepen is versterkt door het contact met deze jongens. Als die in een politiecel terecht komen hebben ze de eerste vier dagen seen leven.'

Beroepsknokker Het werk van een politieman bij een arrestatieteam is volgens Hanekamp een vorm van lichamelijke afmatting die het bijna onmogelijk maakt om nog serieus na te denken over de dingen die je moet doen: 'Eike morgen van acht tot tien uur sport, werkweken van zestig zeventig uur met het zwaartepunt op de nacht, elke week eerf paar uur schieten. Op geregelde tijden uithoudingsoefeningen. Je kreeg er wel wat voor terug. Je was een superagent. Overal inzetbear en vrij van het normale dienstrooster. Processen- verbaal hoefden we niet te maken. Je droeg de arrestanten over. Je was altijd voorzien van een schietklaar pistool met extra houder, soms van een automatisch wapen, of een karabijn, altijd speciale handboeien en een portofoon in je zak en een verdedigingsmes aan je kuit gebonden. Ik was een beroepsknokker geworden. Mkt kon ik op den duur niet meer verdragen. Zeker als je zoveel uitwassen om je heen ziet gebeuren. Er werd soms hard geslagen. Ik heb daar in het begin ook aan meegedaan. En dat is dan een logisch gevolg van de manier waarop je wordt opgeleid. Elke situatie is een soort oorlogssituatie. Dat wordt je bijgebracht. En als je dan wordt ingezet tegen mensen die niets met zware misdeed of terrorisme te maken hebben dan blijf je nog optreden alsof dat wel zo is. Het wordt je natuur.'

stand genomen van de arrestatieteams als middel ter voorkoming en bestrijding van de misdeed: 'In de praktljk blijkt namelijk dat dit middel te veel de dagelijkse werkwijze gaat bepalen.' Dat laatste is geschrapt. Ten onrechte, want er is alle reden om de arrestatieteams in hun huidige vorm zo snel mogelijk of te schaffen. Ze passen niet in het Nederlandse rechtssysteem, er is nauwelijks controle op mogelijk. Dat sommige rechercheurs zich bekwamen in het Onschadelijk maken' van gewapende rovers is een noodzaak. Maar er is in Nederland geen teak voor vechtagenten die in het geheim opereren. HANS SMITS

(Ingezonden mededeling)

Ord. zou na die PR campagne eigenlijk een goed below-the-line bureau moeten hebben. Niet alle Nederlanders lezen humors VN.

Groep Bijzondere Opdrachten die als full-time-arrestatieteam optrad. In april 1978 kreeg ook het rijkspolitieclistrict Zwolle een arrestatieteam In diezelfde periode volgden de gemeentelijke korpsen iii Utrecht en Amsterdam het Arnhemse voorbeeld met de formering van een Groep Bijzondere Opdrachten. Rudie van Meurs onhulde in VN van 27-11979 hoe er naar werk werd gezocht voor deze arrestatieteams. Ze zouden een soort duizendpootfunctie vervullen. Na de officiele mededelingen van de ministers De Ruiter en Wiegel leek het erop alsof de aanvankelijk als neventaken bedoelde activiteiten waren geschrapt. Als gevolg van de kritiek vanuit politiebonden en politieke partijen. Als neventaken waren in officiele rapporten genoemd: aanhouden in relsituaties in samenwerking met de Mobiele Eenheden; aanhoudingen bij voorzienbare ongeregeldheden en geweldplegingen op sportvelden, bussen, trams, enzovoort; bestrijding van miniterreur en straatschenderijen; handhaving van de openbare orde in stadions en openbaar vervoer; opsporing en aanhouding van personen die ter aanhouding gesignaleerd staan en van wie grove aantasting van de rechtsorde is te verwachten; beveiliging van bijzondere terechtzittingen; assistentie aan observatieteams; optreden in elke andere situatie waarin de normale geoefendheid van de gewone politieman niet vocatiet. Bij de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer, in oktober 1979, toen voor het laatst werd geredetwist over de arrestatieteams, benadrukte minister De Ruiter nog eens dat het ging om de bestrijding van 'vuurgevaarlijke' criminelen. Een enkele keer zouden de teams worden ingezet voor beveiligsopdrachten. Maar daar bleef het ook bij. Geen samenwerking met observatieteams en Mobiele Eenheden, geen strijd tegen jeugdige vandalen of politieke wetsovertreders.

O

loopt u naar voren met getrokken wapen. neemt u een gehurkte positie in achter het portier met het getrokken wapen naar voren gericht.

9. De taak van uw collega (waarnemer) is? O O

O O

de voor hem staande auto met inzittenden scherp in het oog to houden. de verdachte(n) in de auto tot orde to roepen wanneer hij ziet dat gegeven bevelen niet worden opgevolgd of wordt afgeweken van de gegeven bevelen. u dekking to geven. alle antwoorden te samen zijn goed.

POSITIE VAN DE POLITIEAUTO'S Stop uw auto lets links achter het verdachte voertuig en laat rechts van u voldoende ruimte over voor de surveillanceauto van uw collega die hulp komt bieden en wel zodanig dat ook zijn linker portier kan worden geopend. Uw collega stopt zijn auto naast die van u.


Uit het lesboekje 'Staying alive' van G. Cieremans, j.d. Maar de brief die de minister aan de algemeen inspecteur van de rijkspolitie had geschreven had nog een vervolg. Daarin stond: 1k kan mij omstandigheden indenken dat in verband met hun bijzondere vaardigheden, naast de inzet van ander politiepersoneel in het kader van de normale politiedienst, ook een beroep wordt gedaan op individuele leden van een arrestatieteam.'

Teamverband De leden van de arrestatieteams hebben dus twee soorten taken: in teamverband gevaarlijke aanhoudingen verrichten en beveiligingsopdrachten vervullen en individueel inzetbaar zijn voor uiteenlopende verrichtingen die meestal overeen zullen korner: met datgene wat werd vermeld op het oorspronkelib ke lijstje met neventaken. Er is in de' praktijk slechts een verschil: alleen bij een officieel optreden als arrestatie-

itekeningen van A. van Vrijdag. Smakelijkste hapje uit de zitting van heden natuurlijk benoeming van mevrouw Eegje Schoo tot voorzitter van de Emancipatieraad. Als ik bij de aankondiging maar enigszins de nadruk leg op het felt dat zij de echtgenote is van Manneke Pais, dan zullen alle courantiers niet schuwen haar aan te kondigen als Tchtgenote van Manneke Pais leidt raad voor emancipatie', en dan hebben alle Vrouwtjes in den lande weer zes maanden nodig zijn om te laten weten dat zij dat juist op eigen kracht had moeten worden en dat haar gehuwd zijn met Manneke Pais daar niets mee te maken heeft. Terwijl de investigati-

team mogen de snelvuurwapens worden meegenomen. De ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken staan voor een dilemma, met dien verstande dat de burgemeesters; zich niet de wet behoeven te laten voorschrijven door Wiegel wanneer het gaat om gemeentelijke korpsen. Wanneer arrestatieteams full-time blijven opereren dan zullen zij een eigen leven gaan leiden (zoals nu al het ieval4s) dat maar marginaal te maken heeft met de bestrijding van zware criminaliteit. In toenemende mate zal de aandacht van de geheime agenten zich gaan richten op buitenparlementaire groepen: krakers, dienstweigeraars, anti-kernenergieactivisten. Op 25 november van het vorig jaar waren leden van de Groep Bijzondere Opdrachten betrokken bij de hardhandige manier waarop aan een demonstratie een einde werd gemaakt. Uit diezelfde stad kornen yerhalen dat teen van het arrestatieteam eigenaars van gekraakte woningen lieten weten het varkentje wel even te zullen wassen. Ook een rondje langs buitenlandse cafés en restaurants op zoek naar illegalen was vaak eigen initiatief. Wanneer er in Nederland onverhoeds weer sprake zou zijn van terroristische acties, 'clan is er Oen tekort aan geweldsspecialisten. De rijkspolitie heeft haar bijzondere bijstandseenheden, het korps marechaussee beschikt over enkele arrestatieteams ondergebracht in de brigade Speciale Beveiligingstaken onder andere voorzien van lange-afstaiidsprecisiegeweren) en ook het korps mariniers heeft een eigen arrestatieteam opgeleid. Sinds 1975 is militaire bijstand aan de politie zo vanzelfsprekend geworden dat vorig jaar bij de ontruiming van de gekraakte flats aan de Prins Hendrikkade in Amsterdam een moeiteloos beroep werd gedaan op de brigade Speciale Beveiligingstaken van de marechaussee. Er zijn zelfs plannen geweest om het korps mariniers '.n te schakelen bij de ontruiming Van De Groote Keyser. Een gevaarlijke ontwikkeling maar het bewijst dat er voor de bestrijding van echte terreur geen aparte politieeenheden nodig zijn. De vijfentwintigjarige Herman Hanekamp, die op zijn zeventiende jaar bij de- politie kwam, diende van oktober 1977 tot augustus 1979 bij de Groep Bijzondere Opdrachten in Arnhem. Hij herinnert zich de verharding na schietpartijen met Raf-leden: 'Elke Duitse auto met inzittenden jonger dan vijfendertig jaar werd verdacht. We reden voortdurend met schietvesten om en karabijnen binnen handbereik. Cieremans gaf in die tijd les in de benaderingstechniek vuurgevaarlijke verdachten. De angst voor de Rote Armee Fraktion werd omgezet in een fanatieke manier van aanhouden, net echt, maar toch op z'n Amerikaans-j anboerefluitjes. Er kwamen ook gepantserde auto's voor oils en we leerden om met een hand snelvuur te geven. In de Harskamp kre. gen wij oefeningen in het overvallen van huizen waarin zogenaamd gijzelaars zaten. We gebruikten luchtdrukbomme tjes die officieel niet bij onze, uitrusting horen en'waarmee mariniers graag wer, ken. Ze geven een enorme luchtdrukverplaatsing en doen eigenlijk dienst als een surrogaathandgranaat. Want dat is het echte oorlogsspel. Handgranaat naar binnen gooien en dan een mitredleur leegschieten. Onze chef kreeg instructies bij de mariniers in Doom.' Hanekamp en zijn makkers werden regelmatig ingezet buiten Arnhem. Voor huiszoekingen bij Molukkers of voor het

in hinderlaag liggen bij verwacht optreden van inbrekers: 'Het was een vorm van cowboyspelen. Maar er waren niet altijd van die spectaculaire klussen. Daarom werden wij ook, tegen krakers ingezet of tegen voetbalsupporters. Toen Vitesse nog in de eredivisie sat hadden wij vaak 's zondags dienst om de supporters van de bezoekende club op te wachten en naar het stadion te begeleiden. Ze mochten de stad niet in; niet eens een pilsje drinken. Merkwaardig, dat ze het meestal pikten. Terwijl we er natuurlijk geen enkel recht op hadden dat te doen.' Hanekamp beef t ontslag genomen bij de politie. Hij werkt nu als groepsleider in een strafinrichting voor jongens van twaalf tot achttien jaar in Nijmegen. `Dat zijn meestal kinderen uit zwaksociale milieus die al snel tot crimineel zijn bestempeld. Daar zitten ook stenengooier s bij. Mijn opvatting dat er bij de politie een mentaliteit heerst die leidt tot verkettering van bepaalde bevolkingsgroepen is versterkt door het contact met deze jongens. Als die in een politiecel terecht komen hebben ze de eerste vier dagen geen leven.'

Beroepsknokker Het werk van een politieman bij een arrestatieteam is volgens Hanekamp een vorm van lichamelijke afmatting die het bijna onmogelijk maakt om nog serieus na te denken over de dingen die je moet doen: 'Elke morgen van acht tot tien uur sport, werkweken van zestig zeventig uur met het zwaartepunt op de nacht, elke week eerf paar uur schieten. Op geregelde tijden uithoudingsoefeningen. Je kreeg er wel wat voor terug. Je was een superagent. Overal inzetbaar en vrij van het normale dienstrooster. Processen- verbaal hoefden we niet te maken. Je droeg de arrestanten over. Je was altijd voorzien van een schietIdaar pistool met extra houder, soms van een automatisch wapen, of een karabijn, altijd speciale handboelen en een portofoon in je zak en een verdedigingsmes aan je kuit gebonden. Ik was een beroepsknokker geworden. Dat kon ik op den duur niet meer verdragen. Zeker als je zoveel uitwassen om je been ziet gebeuren. Er werd soms hard geslagen. Ik heb daar in het begin ook aan meegedaan. En dat is dan een logisch gevolg van de manier waarop je wordt opgeleid. Elke situatie is een soort oorlogssituatie. Dat wordt je bijgebracht. En als je dan wordt ingezet tegen mensen die niets met zware misdeed of terrorisme te maken hebben dan blijf je nog optreden alsof dat wel zo is. Het wordt je natuur.' In de regeringsverklaring van het kabinet-Van Agt stond dat de zorg voor de veiligheid van de burgers werd gezien als een van de eerste taken. Uitbreiding en versterking van de polite werd nodig geacht ten behoeve van de veiligheid van de burgers in dit land en ten behoeve van hun vrijheid. Van Agt en Wiegel hadden dat samen opgesteld. Maar het lijkt er soms op alsof de veiligheid van de burgers juist door de polite in gevaar wordt gebracht. In het 'beleidsprogramma van de Nederlandse Politiebond dat op het bondsemigres in april moet warden goedgekeurd staat te lezen dat er gewaakt moet worden voor de militarisering van de politie: 'Terughoudendheid dient te worden betracht met het formeren van op militaire leest geschoeide eenheden en het gebruik van automatische wapens.' In het concept was aanvankelijk af-


stand genomen van de arrestatieteam als middel ter voorkoming en bestrij ding van de misdaad: 'In de praktijl blijkt namelijk dat dit middel te veel dagelijkse werkwijze gaat bepalen.' Da laatste is geschrapt. Ten onrechte, wan er is alle reden om de arrestatieteams 11 hun huidige vorm zo snel mogelijk of ti schaffen. Ze passen niet in het Neder landse rechtssysteem, er is nauwelijla controle op mogelijk. Dat sommige re chercheurs zich bekwamen in het On schadelijk maken van gewapende ro viers is een noodzaak. Maar er is it Nederland geen taak voor vechtagenter die in het geheim opereren. HANS SMITE


CAA zou na die PR car ague eigenlijk een goed below-the-line bureau moeten hebben. Niet alle Nederlanders lezen immers VN.

Voor alerte ondernemers, organisaties en politici zorgen we voor resultaat. Kreatief. Opvallend. De weg van onbetreden paden.We bedenken, creeren en produceren. Medium ongebonden. Van self-liquidating boekwerken, on-pack mini-boekjes tot Dollykloppers. Van grammofoonplaatjes tot deurmat-games. Van zaadspruit tot kookschijven. Compleet. Full service. Bel Ruud Lampers, je weet nooit wat er uitkomt.

Solidaridad steunt latijnsamerikaanse boerenorganisaties in hun strijd om grand

Omdat professie en creativiteit in below-the-line nodig is, zeker nu. Bridge kommunicatieprodukten Apollolaan 185 1077 AT Amsterdam Tel. 020-791679 - Telex 10252

le was een superagent. Overal inzetbaar en van het normale dienstrooster'

Recommend Documents