Talmalectoraat ‘Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd’
Lang zullen we leven! Inauguratie 16 februari 2011 Dr. Evelyn Finnema
Welkom !
Waar gaan we het over hebben?
Onderwerpen • Aanleiding • De opgaven en de focus • Achtergrond Feiten, cijfers en beeldvorming • Doelgroep Kwetsbare ouderen en professionals
• Recente ontwikkelingen Menswaardige ondersteuning, Zorg thuis, Bouwstenen voor verzorgd wonen en
• De rol van de HBO professional • Projecten
Aanleiding
Talmastichting • kennisinnovatie • deskundigheidsbevordering • kwaliteitsverbetering
NHL Hogeschool • versterken differentiatie ouderen • verbinding met werkveld
De opgaven
Vermeerderen inzet kennis in werkveld en opleidingen Versterken kennis en kunde zorgpersoneel Verbinden onderwijs – ouderen(zorg)
Thema’s
Hulpvraag
Doelgroep
De focus Mensen op hoge leeftijd, hun mantelzorgers en professionals Wonen Zelfredzaam Regieondersteuning
Welzijn Mantelzorg Huisarts Thuiszorg
Zorg Zorgvoorziening
Procesondersteuning
Menswaardige ondersteuning en zorg Realiseren van ondersteuning in de thuissituatie Het nieuwe verzorgings- verpleeghuis De rol van de (HBO) professional
Achtergrond
Feiten, Cijfers & Beeldvorming
Nederland vergrijst
• • • • •
Nu 6,5% > 75, 2030 11%, nu 2,5 miljoen 65+, 2040 4,5 miljoen Zorguitgaven 2011 > 63 miljard ¼ Verpleging en verzorging ouderen, 12% 85+ Bij ongewijzigd beleid zorgkosten in 2040 15% BNP, nu 9% AOW en pensioenen onbetaalbaar, zorg onbemensbaar
Ouderdom komt met gebreken • Tweederde 65+ heeft 2 of meer chronische aandoeningen • Niet alleen lichamelijke, maar ook psychische klachten cognitieve problemen, dementie, depressie, eenzaamheid
Doelgroep Kwetsbare ouderen en hun (professionele) verzorgers
Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, overlijden) (Van Campen et al., SCP2011)
Kwetsbaar • ¼ 65-plussers is kwetsbaar voor ernstige gezondheidsproblemen • ¾ van de vz huisbewoners en praktisch alle vphuisbewoners zijn kwetsbaar
• 2010 en 2030 met ruim 300.000 van bijna 700.000 naar > 1 miljoen
• 4 tot 5 maal meer kans op opname in instelling
• 2 tot 3 maal grotere kans op overlijden binnen 3 jaar (SCP, 2011)
De thema’s
De lectoraatsthema’s
1 Mens(w)aardige ondersteuning
Uitgangspunten
Van medisch naar psychosociaal model Warme zorg, vraaggestuurde zorg, belevingsgerichte zorg, gastvrijheidszorg, leefstijlenaanpak, seniorenkracht…
Betekenis voor zorgprofessional
• •
Persoonsgericht werken in een zakelijke omgeving Respect en aandacht voor persoon en achtergrond
2 Zorg thuis Zo lang mogelijk zelfstandig met zo min mogelijk hulp
Woonvorm 55 plussers 100 90 80 70 60 50 40 30 20
Thuis Zorg met verblijf
10 0 55-60 60-65 65-70 70-75 75-80 80-85 85-90 90-95
> 95
Tot
Wat gebeurt er thuis?
• Niet alles zelf kunnen maar zorg niet centraal Welzijn/welbevinden als uitgangspunt, Handhaven eigen leven / participatie aan samenleving
• Informele zorg belangrijk 70-ers zorgen voor 80 en 90-ers • Aanpassingen in huis hulpmiddelen en domotica
Wat gebeurt er thuis?
• Secundaire preventie bijv. screening op kwetsbaarheid (TFI) • Kortdurende ziekenhuisopnames Ziekenhuisverplaatste zorg thuis, zorghotels
• Ketenzorg • Veel hulpverleners - weinig afstemming Professionele afstemmers, casemanagers
3 Bouwstenen voor verzorgd wonen
Opname in instelling impliceert
• Confrontatie met slechte gezondheid, verlies dierbaren en • zelfstandigheid • Van participatie aan samenleving naar deelname instellingsactiviteiten
Opname in instelling impliceert
• Overname zorg door professionals • Ondanks bewonersraden onvoldoende inspraak / zelfregie • Overgave aan professionele systeem vs combineren informele en formele zorg • Mogelijkheden bewoners benutten
Wat willen oudere bewoners?
• Sociale contacten (eenzaamheid!) en van betekenis zijn • Kwaliteit van leven is belangrijk Gezondheid, partner, kinderen en kleinkinderen Zorg en ondersteuning; hoffelijkheid en empathie!
☺bewoners? • Meeste bewoners tevreden met het leven, 14% ontevreden • ¾ is goed gewend in het huis, 9% zal nooit wennen • 21% wil meer sociaal contact
• 22% wil vaker uitgaan
4 De nieuwe zorgprofessional
De nieuwe zorgprofessional
• Veranderende organisatorische context schaalvergroting, ketenzorg, ZZP’ers, regels en richtlijnen
• Nieuwe functies in werkveld casemanagers, verpleegkundige gerontologie/geriatrie
De nieuwe zorgprofessional
• complexiteit van zorg, maar ook complexiteit organisatie van zorg • Niet alleen zorgverlener maar ook partner in ketenzorg
De nieuwe zorgprofessional
• Menswaardige zorg - financiële, wettelijke, professionele en organisatorische context • Voldoen aan regels en richtlijnen en verantwoording afleggen
Ouderenzorg schreeuwt om HBO’ers
• • • • •
Begeleiden verzorgende teams Casemanager Brugfunctie tussen management en zorgontvangers Beleid en innovatie Uitvoeren complexe zorg
Realisatie HBO-’er ouderenzorg
• Veranderend beleid zorgaanbieders: salaris en functies
• • • •
Stageplaatsen op niveau Taakdifferentiatie – doelmatig en efficiënt Gegevens over aantal benodigde HBO-ers en Nieuwe opleidingen (toegepaste gerontologie en HBO-vgg’er)
Bijdrage lectoraat
• Complexe vraagstukken - innovatieve oplossingen • Afwijken van de begane paden Lenen van bedrijfsleven, toerisme, vervoer, industrie
Projecten We zijn begonnen met o.a. • • • • • • • •
Evaluatie ‘omtinkers’ Tytsjerksteradiel Eigen Kracht in Heechterp Schieringen Leeuwarden HBO’ers in de ouderenzorg Master Social Work NHL Hogeschool - HH Groningen Visieproject zorgcentrum Leppehiem in Akkrum Gastvrijheidszorg - onze zorg, Hof en Hiem Evaluatie geriatrische polikliniek, Pasana Naar contextgedreven zorg, Zorggroep Oude en Nieuwe Land • Ontwikkeling en implementatie zorgpaden binnen elektronisch zorgleefplan
Bedankt !!!
Wanneer je snel wilt, ga alleen wanneer je ver wilt, ga samen!
